BOLS
AGENDA
De Tachtigers.
afl v.impeten
Een licht-punt.
TOBIAS
(jimst en £ettem
Harald Kreutzberg.
Oude meesters uit de collectie van May Fuld kwamen deze week bij Frederik
Muller en Co. te Amsterdam voor een „uitverkocht huis" onder den hamer. Een
Hondecoeter „Hanengevecht" bracht de som van 9200.op.
Pax-Holland-de Haan 'c
„Eeuwig levende teekens"
Tentoonstelling te 's-Gravenhage geopend
's GRAVENHAGE 15 October. Bij de opening van de
tentoonstelling „Eeuwig levende teekens" heeft de heer
J. H. Feldmeyer als stichter van de Volksche Werkge
meenschap een rede gehouden, waaraan het volgende is
ontleend:
Dit is een tentoonstelling op het gebied der volkseigen
cultuur. Er zijn perioden in het leven der volken en zeker
van de volken in het Noorden, waarin de eigen levens
stijl ontbreekt, tijden waarin vreemd gedachtengoed,
vreemde normen en waarden, het eigengeaarde verdrin
gen en overdekken. Dat is het wintertij. Maar zooals de
zon in Noorderlanden te midwinter haar laagste punt
bereikt en daarna een grooten boog beschrijft en weer
stijgt en rijst en nieuw leven wekt, zoo eischt ook in de
volken het leven telkens weer zijn rechten op. De ver
starring wordt verbroken, nieuw leven wordt gewekt. Dan
is het wendetijd. Wie zou niet willen beweren, dat onze
tijd zoo'n wende is?
Het is de zin dezer tentoonstelling, mede te helpen ons
zelf te hervinden.
De secretaris-generaal van het departément van volks
voorlichting en kunsten, prof dr T. Goedewaagen, sprak
hierna.
Een teeken kan alles beteekenen. Het is de klop op de
deur, die zich opent in alle richtingen. Maar de diepste
beteekenis hebben de teekens, die getuigen van wat de
mensch het diepste raakt. Dit zijn de teekens, die de hei
ligste waarden en goederen der menschen vertellen, ver
tolken en vertalen, tot taal maken.
Want de Noordsch-germaansche mensch, die ook in ons
verworden volk voorbeeld en toonbeeld zal zijn, heeft
door de eeuwen heen aan zijn heiligste waarden den tee-
kenvorm gegeven. Hij was zich van het leven in heel zijn
omvattendheld bewust en schiep een vormentaal, een voer
taal, die draagster was van zijn diepste gevoelens.
De Noordsch-germaansche mensch heeft zich eeuwen
lang met zinteekenen omringd. Hij heeft in hen geleefd
en door hen geleefd. Die teekens vertegenwoordigen een
levensstijl, e'en traditie, een denkvorm en een wilsvorm
der gemeénschap.
De teekenen, waarmee onze voorouders de natuur en
zichzelf hebben geduid, zijn slechts schijndood. Zij slapen
op den bodem tot een nieuw zelfbewust geslacht hen weer
naar zich toetrekt.
Welk een perspectieven openen zich niet voor de bouw
kunst, de beeldende kunsten en het kunstambacht. Zij
immers zijn de geboren dragers van deze oerteekenen
van ons ras.
Maar boven het zuiver kunstzinnige gezichtspunt uit
gaat de ideologische beteekenis van een omwenteling als
hier bedoeld wordt. De kunsten hebben ten slotte'hun zin
iri hun geestelijken inhoud. En ook daarom bezinnen wij
ons op de eeuwige teekens van "ons ras, waarin de
Noordsch-germaansche mensch niet alleen gisteren zijn
hoogste levensvisie heeft verbeeld, maar die hem ook
straks de heilige runen zullen zijn, waarin het geheim
des levens staat geboekstaafd. (A. N. P.).
Vrouwen Electriciteits-Vereeniging
Voor de leden der afdeeling Haarlem en Omstreken van
de Ned. Vrouwen Electrieiteits Vereeniging werd Woens
dagmiddag in café-restaurant Brinkmann aan de Groote
Markt te Haarlem de N. V. E. V.-film 1941 „De electrici-
teit in dienst van de vrouw" vertoond.
De presidente der afdeeling mevrouw R. v. d. Noord—
Magré, hield een toespraak, waarbij zij haar blijdschap
over* de groote opkomst uitte. Zij kon garandeeren, dat de
dames en heeren (er waren ditmaal ook eenige heeren) er
geen spijt van zouden hebben, want uit eigen ervaring kon
zij verklaren, dat de film deze groote belangstelling alles
zins waard was. Een speciaal woord van welkom richtte
de presidente tot mevr. A. Wolters, presidente van het
hoofdbestuur; tot mevr. Bordewijk, die met deze film
door het land trekt) tot mej. Van der Schalk, directrice
van het Bureau der N. V. E. V. te Arnhem en tot eenige
ambtenaren van liet G. E. B. en van het Provinciaal Elec-
triciteitsbuïeau.
„Onze vereeniging werkt op het gebied van voorlich
ting", zei mevr. v. d. Noord, „en dat is vooral in dezen
tijd van veel belang. Vooral wat de voeding betreft, raakt
men tegenwoordig immers nooit uitgepraat".
Tenslotte deelde spreekster- mede, lat onder de dames,
die zich op dezen middag als lid der afdeeling zouden op-
geven, een mooie mand met bloemen en fruit verloot zou
worden. Verder konden alle aanwezigen deelnemen aan
een verloting van een electrisch strijkijzer.
De film was zeer leerzaam; ze liet aan de aanwezigen
zien, hoe een pas getrouwd vrouwtje haar huis inrichtte
en ten aanzien van de eleetrische apparaten vele fouten
maakte. Natuurlijk komt alles terecht, want zij roept de
hulp in van een installateur, die haar vele nuttige wen
ken p" "ft.
Oo' m aanzien van de bereiding van een diner werd
z'eer ischouwelijk voorgesteld, hoe met den electrischen
stroom moet worden gehandeld; en passant kregen de
dames een lesje, op welke wijze de groente, aardappelen,
dessert enz. behandeld moeten worden, teneinde te ver
krijgen, dat zoo weinig mogelijk voedingsstoffen verloren
gaan en dat de noodige reinheid betracht wordt, ook bij
het schoonmaken van het vaatwerk. Verder werd te zien
gegeven, hoe de groote. wansch moet worden behandeld
en hoe het water onthard wordt. Wenken werden o.a. ge
geven, wat gedaan moet worden om slijtage zooveel
mogelijk tegen te gaan.
Mevrouw v. d. Noord sprak daarna nog een propagandis
tisch slotwoord.
GIFTEN WINTERHULP.
's GRAVENHAGE 15 October. Bij de Winterhulp Ne
derland zijn in» de periode van 15 September t/m. .4 Octo
ber 1941 giften tot een totaal bedrag van f 10.031,04 binnen
gekomen.
DONDERDAG116° OCTOBER.
Zuiderkapel, Zuiderjstraat 15: J. Kits, 7 uur.
Rembrandt Theater: „De eeuwige Jood", 2.30,
6.30 en 8.45 uur.
Palace: „Luchteskader Lützow", 2, 6.30 en 8.45
uur.
Luxor Theater: „De Zweedsche nachtegaal",
2.30, 6.30 en 8.45 uur.
Frans Hals Theater: „Baron van Trautenegg"
2.30, 6.30 en 8.45 uur.
Frans Halsmuseum: Groepstentoonstelling „Kunst
zij ons Doel". 104 uur.
VRIJDAG '17 OCTOBER.
Stadsschouwburg: „Operatie geslaagd" door het
Residentie Tooneel, 7.30 uur.
Gem. Concertgebouw: „Sprookjesland", 7.30 uur.
Bioscooptheaters: Voorstellingen des middags en
des avonds.
Frans Halsmuseum: Groepstentoonstelling „Kunst
zij ons Doel", 104 uur.
Nachtdienst Apotheken
avonds acht tot des morgens acnt uur (ook op
Zondag) geopend:
Firma Th. A. Klinkhamer, Koninginneweg 69.
Tel. 11596.
Grijseels en Van Hees, Lange Veerstraat 19,
Tel. 11000.
Frans Hals Apotheek. Frans Halsplein 1, Tel.
II180-
Te Heemstede is geopend:
Apotheek Schotsman, Binnenweg 206, Tel. 28320.
,Der Soldat in Holland"
Tentoonstelling in Den Haag geopend
's-GRAVENHAGE, 15 Oct. (A.N.P,) Hedenochtend
ferd ln de Gothische zaal aan de Paleisstraat de
tentoonstelling „Der Soldat in Holland" geopend.
Deze tentoonstelling is georganiseerd op initiatief
en onder protectoraat van den bevelhebber der weer
macht in Nederland, generaal der vliegers Fr.
Christiansen en omvat schilder-, teeken- en foto
werk van Duitsche militairen in Nederland. Bij de
opening werd het woord gevoerd door generaal-
majopr Schwabedissen, chef van den staf van de
weermacht hier te lande en door den Rijkscommis
saris, Rijksminister Seyss-Inquart.
Generaal-majoor Schwabedissen zette in zijn in
leidend woord uiteen, dat het doel dezer tentoon
stelling drievoudig is: de bekroning van den wed
strijd, een expositie van de voornaamste inzendin
gen en hieruit te doen voortvloeien een tentoon
stelling in Duitschland Van in Nederland vervaar
digd werk dezer militairen.
De Rijkscommissaris, daarna de tentoonstelling
opepend, deed dit met een kort woord, waarin hij
zeide gaarne zijn medewerking hieraan te hebben
willen verleenen, omdat hij hierin een onderdeel ziet
van dé hem door den Führei; gegeven opdracht,
alles te doen wat de taak der weermacht kan ver
lichten en de verhouding tusschen het Nederland-
sche volk en den Duitsche-n soldaat kan verbeteren.
Spreker herinnerde aan den strijd 1914-1918 en
merkte op, dat de omstandigheden destijds zooveel
moeilijker waren dan zij thans zijn, nu de Duitsche
soldaat zeker is van, de overwinning en hij met ge
heel zijn hart zich In zijn vrije uren aan ontspan
ning als die waarvan hier de beste resultaten zijn
bijeengebracht, kan geven.
Hierna werd een rondgang langs de tentoon
stelde werken gemaakt, die de belangstelling in
hooge mate verdienen.
DE NEDERLANDSCHE MOZART VEREENIGING.
De Nederlandsche Mozartvereeniging, bijna drie
jaar geleden opgericht zal den sterfdag van W. A.
Mozart herdenken met een drietal concerten, die
verdeeld zijn over het aanstaande muziekseizoen, en
elk een aparten kant van Mozart's kunst belichten.
Het eerste concert dat Zondag 2 November in de
kleine Concertzaal van het Concertgebouw te Am
sterdam zal worden gegeven is gewijd aan de kamer
muziek en wel aan het zeer intieme genre van so
nates voor viool en piano, piano-solo en piano a 4
mains.
Een orkestconcert, waaraan het Symphonie-Orkest
van den Nederlandschen Omroep onder leiding van
Pierre Reinards zijn medewerking verleent zal den
toehoorders den componist van symphonie, diverti
mento, serenade en concert nader brengen, in wer
ken voor grootere en kleinere orkestbezettipg.
Een reeds lang bestaand plan van het bestuur zal,
naar men hoopt, dit jaar werkelijkheid worden: een
kerkconcert met de medewerking van het koor der
Nederlandsche Bachvereeniging, het Concertgebouw
orkest en solisten, onder de directie van Anthon van
der Horst.
Tenslotte staat op het programma voor dit Mozart-
iaar een tentoonstelling, die men omstreeks half April
1942 denkt te organiseeren. Van verschillende zijden
werd reeds de medewerking toegezegd eri men hoopt,
een interessant geheel te kunnen samenstellen uit
hetgeen zich in musea en in particulier bezit bevindt.
Zooals men weet, brengt het Concertgebouw dit
jaar een kamermuziekcyclus „Meesters om Mozart".
In een zestal Zaterdagavondconcerten het eerste
valt op 18 October a.s. wordt den muziekliefhebber
een duidelijk beeld gegeven van den stand der ka
mermuziek in de 18de eeuw, met het oeuvre van
Mozart als kern.
Van de orkestconcerten van het Concertgebouw zijn
drie avonden vrijwel geheel aan Mozart gewijd: op
11 December wordt o.m. uitgevoerd het Requiem, op
19 Februari o.m. Adagio en Fuga voor strijkorkest
en het Pianoconcert in D. K.V. 451, op 5 Maart o.m.
het Motet „Exsultate, jubilate"
Op Zondagmiddag 19 October a.s. zal ten huize van
den heer en mevrouw van der Masch Spakler-Cnoop
Koopmans te Heemstede een lezing worden gehouden
over Mozart en zijn kunst voor de Haarlemsche leden
van de ''Nederlandsche Mozartvereeniging.
Spreekster zal zijn mevrouw L. Verdonck-de Roe
ver uit Amsterdam.
BLOEMBOLLENCULTUUR.
In de deze week onder voorzitterschap van den
heer J. M. C. Hoog in café Brinkman, Houtplein,
gehouden vergadering der afdeeling Haarlem van
de Algem. Vereeniging voor Bloembollencultuur
werd besloten in de najaarsvergadering te voor
zien in de bestuursvacature, ontstaan door het be
danken van den heer ir. M. D. Dijt. Dan zal candi-
daat worden gesteld de heer Leo J. W. Bijvoet, die
bereid is een candidatuur te aanvaarden.
Ter voorziening in de vacature in het hoofdbe
stuur door de periodieke aftreding van den heer
C. H. Kramer te Bloemendaal, werd candidaat ge
steld de heer P. F. Seignette te Beverwijk, Wat
betreft de vacature Corn, van Dijk te 's-Graven-
zande, werd besloten in de najaarsvergadering een
candidaat te stellen.
Er werden geen voorstellen ingediend voor de a.s.
algemeene vergadering.
HAARl. DAGBLAD, Donderdag 16 Oc!. 1941
Er zijn soorten van Tachtigers. Er is die overbe
kende in tallooze boeken, tijdschriftartikelen, dag
bladartikelen, voordrachten, redevoeringen en wat
al niet meer gehuldigde en vereerde groep, die in
de tachtiger jaren den stoot gaf tot de groote ver
nieuwing der Nederlandsche litteratuur. Zij behoort
niet meer tot de levenden behalve een harer aan-
'oerders, Lodewijk van Deyssel. die zijn lidmaat
schap van die andere £roep Tachtigers, waaraan dit
stukje gewijd is, ziet naderen. Want hij is nu zeven
enzeventig. En daarmee is het onderwerp meteen
vingeduid: de merftchen die den tachtigjarigen leef
tijd bereiken.
- Vroeger waren zij zeer zeldzaam. Tegenwoordig
zijn zij talrijk. Men verbindt dit verschijnsel aan de
bekende geweldige vorderingen die 'de hygiëne en
de bestrijding van velerlei ziekten in Nederland in
de laatste halve eeuw hebben gemaakt, waardoor de
gemiddelde leeftijdsgrens tot om en bij de zestig is
gestegen. Daar zijn al genoeg statistische beschou
wingen over gehouden. Het gevolg is boeiender om
te beschouwen dan de statistische toelichting, die
zich kenmerkt door de dorheid van alle becijferde
betoogen. Men ontmoet niet alleen zeer veel tach
tigers, maar men is ook telkens weer verrast over
hun goeden welstand en opgewektheid. Ongetwij
feld worden die in belangrijke mate bevorderd door
hun veelheid. Vroeger placht men van zulke, toen
zeldzame, oude menschen te getuigen dat zij zoo
eenzaam waren omdat schier al hun tijdgenooten
hun waren ontvallen. De tegenwoordige tachtigers
daarentegen ontmoeten in den regel nog verscheide-
nen van hun tijdgenooten: zij lijden dus niet onder de
eenzaamheid die het trieste lot van hun voorgangers
was. Vooral niet als zij in een stad wonen. En voor
het overige schijnt de groote vooruitgang van de
hygiëne en van de voorkómende zoowel als van de
genezende vindingrijkheid der medische wetenschap
ook bereikt te hebben, dat velen van hen veel min
der door ouderdomskwalen geplaagd worden dan de
ouden van dagen uit vroeger tijd. Men ontmoet
menschen onder hen, die kennelijk in zeer goede ge
zondheid verkeeren en heelemaal geen klagen heb
ben over de scherpte van gehoor en gezichtsvermo
gen. Er zijn stoere wandelaars bij, die men dagelijks
op pad kan zien en men verbaast zich over hun ste-
vigen tred. Ik heb onlangs een hunner op zijn tach
tigsten verjaardag bezocht en in den grooten vrien
denkring, deels bestaande uit veel jongeren, die om
hem vereend was trof men hem inderdaad aan als
het middenpunt der vroolijkheid en opgewektheid.
De gedachte dat dit drukke bezoek vermoeiend voor
hem zou kunnen zijn kwam zelfs niet bij mij op. Er
is een andere tachtiger tegen wiens biljarten, met
een gemiddelde van 2 of daaromtrent, ik het steevast
moet afleggen en wiens coup de queue zich
daarbij door een zekere vinnigheid1 pleegt te ken
merken, die den veel jongeren tegenstander altijd
weer verbaast. Weer een ander speelt zijn partijtje
bridge met een dusdanige scherpzinnigheid dat men
zijn zóóveel jeugdiger tegenpartij herhaaldelijk met
gerimpeld voorhoofd ziet zitten overpeinzen wat hij
hu beginnen moet.
En zoo zou men een reeks voorbeelden kunnen
noemen. Is er niet die tachtiger-op-enkele-maanden
na, die onlangs nog in dit blad geciteerd is omdat
hij verklaard had dat hij nu al zestig jaar fietst en
het 'nog altijd voor zijn plezier doet? Ge kunt hem
herhaaldelijk in Haarlem's omgeving ontmoeten, op
gewekt voorttrappend. En zelfs ken ik van zeer
nabij een tachtiger, die geen huisdokter heeft en er
ook nooit een heeft gehadomdat hij nog nooit
ziek is geweest!
De- opgewektheid en vitaliteit van zoovele tach
tigers, niet alleen mannelijke maar ook vrouwelijke,
moge ons allen in deze zorgelijke en moeilijke tijden
inspireeren en erkend worden als een nieuw bewijs
van de sterke levenskracht en levensmoed van
Nederland.
EXAMENS
ACADEMISCHE OPLEIDING.
Bevorderd aan de Gem. Universiteit te A'dam tot arts:
mej. M. E. K Siebers, Amsterdam, en de heeren J.
Kwast, Menaldumadeel: O. E. T. F. Lohmann, Pekalongan:
N. Geelkerken, Amsterdam: C. S. de Moor, Zijpe; J. G.
Faverey, Paramaribo, en H. S- Djie, Blifar. Geslaagd voor
het artsexamen le ged.: de heeren H. E. Dnessen, Padang;
P. G. L. H. Rietra, Maasniel; T. ter Brugge, -Norg, en J. E.
Jansen, Schoterland. Geslaagd voor cand.-ex. wis- en na
tuurkunde cum laude B. G. Wiggers.
MACHINISTEN-EXAMENS.
Geslaagd voor machinisten-diploma C, le gedeelte de
heer L. H. v d Sleen te Haarlem. Voor diploma C. de
heeren: P. D. Kruijsman te Badhoevedorp en D. Tammin-
ga te Haarlem
GEVONDEN VOORWERPEN EN DIEREN.
Inlichtingen te hekomen aan het Bureau van
Politie aan de Smedestraat te Haarlem tusschen 11
Bril, v. Andel, Allanstraat 7 0; Etui met inhoud,
Kooy, Heemsteedsche Dreef 15, Heemstede: Etui
met inhoud, v. Zon, Essenlaan 9, Bloemendaal:
Handschoen, v. Dam, Bakkerstraat 4f Handschoe
nen, Bureau van Politie, Smedestraat 9; Handschoen,
Bij'l, Marsstraat 6S; Jas, Bureau van Politie, Sme
destraat.9; Jumper, Ophuysen, Santpoorterstraat 66;
Ketting, Claassen, Delftlaan 21: Ketting, Borman
Essenstraat 24 P; Ketting, v. 't Hout, Rozenhage-
straat 49; Konijn, Gijzen, Ted. v. Berkhoutstraat
69; Liniaal, Pebesma, Lindenstraat 33; Pörtemon-
naie met inhoud, Oukes, Bosch en Hovenstraat 30;
Parapluie, Franken, Wagenweg 142: Plank, Nunen,
Overtonstraat 63: Portemonnaie met inhoud. Twee
huizen, Parklaan 8: Portemonnaie met inhoud, Róo-
zen, Bloemendaalscheweg 179 Overveen; Porte
monnaie met inhoud. Laarschot, Voorzorgstraat 47;
Ring, v. Kamp. Lijsterlaan 32 rood; Schoen, Bu
reau van Politie, Smedestraat 9; Tasch, Rozenhart.
Z. Buitenspaavne 136; Tasch, de Zwart, Kokstraat
7 zwart; Zegels, Bosch, Middenweg 40.
WAARSCHUWING.
AMSTERDAM, 16 October. In de Haarlemmer
meer zijn bij een landbouwer vier zakken zaaitarwe
ontvreemd. Ter waarschuwing deelt de burgemeester
van Haarlemmermeer mede dat deze tarwe is ont
smet met een giftige stof en dus niet voor consump
tie geschikt. (A.N.'P.)
ALLEEN EÉN GOED
VERZORGD BLOEMWERK
schenkt voldoening aan gever
en ontvanger. Zelfs het een
voudige vaasje bloemen kan
een artistiek geheel zijn.
Bestelt U het eens bij ons:
BLOEMENM AG A ZT.JN
BINNENWEG 18
HEEMSTEDE - TELEF. 28080
(Adv, Ingez.Med.)
„Scripta manent"
zeiden de Ouden, „het geschrevene blijft". Dat
geldt ook voor de eeuwenoude recepten van Bols,
die ongewijzigd gehandhaafd blijven. Aan BOLS'
vermaarde kwaliteit wordt niet getornd, al is de
aflevering beperkt. Blijf daarom BOLS vragen, juist
nü! Wie BOLS drinkt, kan gerust zijn.
Uw leverancier ontvangt ook thans nog ruim een derde van
zijn afname over het jaar 1939U kunt dus Uw goede BOLS-
gewoonte nog altijd in eere houden.
(Adv. Ingez. Med.)
(Er schijnt verwarring te zijn
over de vraag of de verlichting
van rij- en voertuigen dadelijk
na zonsondergang moet wordeii
ontstoken of een half uur
daarna. De A.N.W.B. meent,
dat het tweede, totnutoe gehul
digde standpunt door de
nieuwe Wegenverkeersregeling
wordt bevestigd)
Ja, voor allen die er rijden
Is dit van het grootst belang:
Moet 'k mijn "kunstlicht nu verspreiden
Bij of na zonsondergang?
Als de zon is aan 't verdwijnen
Is het dan al daadlijk tijd
Om mijn licht te laten schijnen,
Of heb ik nog wat respijt?
Steeds bereid om voor te lichten,
Heeft weer de A. NxAV. B.
Zich bedacht op onzé plichten
En hij deelt daarover mee
Dat hij wel meent af te leiden
Uit de nieuwste regeling
Nog een half uur lichtloos rijden"
Kreeg daarmee bezegeling..
Om iets duidlijk vast te leggen
Lijkt dit wéinig positief^
Maar ik wil ook daadlijk zéggen
'k Maak den Bond daarvan geen grief.
Het probleem blijft echter open;
Wie niet op een kwaden dag
Tegen d'eigen lamp wil loopen,
Hoe weet die nu wat hij mag?
't Is, als ik het mag verklaren,
Niet zoo erg gecompliceerd.
Ge kunt u de kans besparen
Dat ge licht verkeerd verkeert.
't Op een halfuur uit te meten
Geeft u wellicht nog een strop,
Als gij het precies wilt weten,
Steek uw licht dan tijdig op.
Dat volk is groot, dat zijn gemeenschap
waarachtig beleeft. Daarom is de ivinterhulp
een eerezaak voor iederen Nederlander".
Mr. B. J. M: van Spaendonck
Gironummer van de WHN: 5553.
HAARLEMSCHE RECHTBANK
HELING VAN KOFFIE EN THEE.
Wegens heling móest zich een rijwielhandelaar
uit Haarlem verantwoorden die koffie en thee had
gekocht van een 20-jarigen houtbewerker en een
vriend. De houtbewerker had gezegd, dat het af
komstig was van den smokkelhandel doch het was
gestolen uit een magazijn aan de Jan Gijzenvaart.
De rijwielhandelaar had f 350 betaald. Later las de
rijwielhandelaar ln de krant van de inbraak aan de
Jan Gijzenkade en toen had hij begrepen dat do par
tij van diefstal afkomstig was. Hij had de partij
toen snel voor f 375 van de hand gedaan. De offi
cier eischte een gevangenisstraf voor den tijd van
5 maanden.
Mr. B. W. Stomps, de verdediger, pleitte clementie.
Uitspraak 30 October.
Uitspraken Haarlemsche Rechtbank
VERDACHT VAN HELING.
Wegens heling van militaire schoenzolen eischte de
officier veertien dagen geleden f 100 of 50 dagen hech
tenis. Mr. Stomps pleitte vrijspraak. De Rechtbank heeft
den verdachte vrijgesproken.
FIETS GESTOLEN.
Acht maanden gevangenisstraf was geëischt tegen een
Haarlemmer, die een fiets had gestolen. Hij werd tot 4
maanden gevangenisstraf veroordeeld,
ROOKARTIKELEN.
De officier had G maanden geëischt tegen een 18-jarlgen
magazijnknecht die rookartikelen had gestolen uit een
winkel aan de Amsterdamsche Vaart. Hij werd tot 4
maanden gevangenisstraf veroordeeld.
NED. STICHTING VOOR BUITENKERKELIJKE RELIGIE.
De Nederlandsche Stichting voor Buitenkerkelijke
Religie houdt Zondagmiddag 19 October voor de Werk
groep Haarlem een propagandamiddag ln 't gebouw „De
Nijverheid" aan de Jansstraat. Als spreker zal optreden
de heer K. H. G. Spee, van het bestuur der Stichting. Er
zal gelegenheid gegeven worden tot het stellen van vragen.
TE
Het Rotterdamsch Kindertooneel zal a.s. Zon
dagmiddag in het gebouw Sint-Bavo aan de Smede
straat te Haarlem twee voorstellingen van de kin
derklucht „Jopie Slim en Dikkie Bigmans" geven.
De klucht wordt gespeeld door beroepsartisten, die
overal waar zij optraden veel succes hadden.
Ontmoeting..
Hunnebeddenonderzoek
in den ouden tijd
Er is In onze dagen een sterk ontwaakte belang
stelling voor bodemonderzoek in deze streken en
zeer loont het de moeite, zich op de hoogte te stellen
van wat allengs in de laatste tientallen jaren aan
het licht is gebracht en door onze knappe archaeolo-
gen aangewezen als gebruiks-, versierings- of wij-
voorwerp van dalbewoners van ons land, drie-, vier
en meer duizend jaren geleden.
Dit bodemonderzoek is bij de vorderingen dfcr we
tenschap welhaast tot volmaaktheid gestegen. Een
kleine oneffenheid in den bodem, een geringe af
wijking van het niveau is voor den oudheidkundige
dikwijls voldoende aanwijzing om er zijn nasporin
gen te beginnen. Dat is niet altijd het geval geweest.
Het spreekt haast vanzelf, dat de eerste onderzoekin
gen plaats hadden daar, waar de monumenten van
vergane samenlevingen den speurzin van den hcide-
wandelaar prikkelden, anders gezegd: in de omge
ving van de hunnebedden.
Het is onze oude vriend Pieter Langendijk, de
zeventiende-eeuwsche stadsgeschiedschrijver van
Haarlem, die ons daar iets van vertelt, waaruit ge
dus kunt afleiden, dat er al een onderzoek naar de
beteekenis van die vreemde steenhoopen plaats heeft
gehad.
Langendijk dan vertelt, hoe een Groninger jonge
dame, Titia Brongersma, (hij noemt haar zelfs
zijn hartsvriendin) tijdens de Pinksterdagen van
1685 een bezoek bracht aan kennissen, die te Borger
woonden en natuurlijk met haar een toertje naar
de hunnebedden maakten. Wat daar bij die oude
grafteekens geschiedde moge Pieter zelf vertellen:
„Zij besagh, met opmerkingh, de aldaar leggende
steenhoopen. Kreeg lust om onder deselve te graven;
of daar mogelijk eenige oudheden mogten gevonden
worden. En siet! Sy ontdekt in het bysyn van den
jongen Heer Lenting (bij wiens Vader sy was ge
huisvest) voor eerst veel kleine keiselsteenen,
straatgewijs nevens malkanderen geset. Hier onder
stonden veel ronde potten, seer ruw en plomp ge
vormd, bruinblauw of donker rood van verf; som
mige 2 en sommige' 4 oortjes hebbende.
Wat moeite sy ondertussen deede, bm sulk een
aschkannetje geheel uit deesen hoop te lichten, sy
viele toch alle In scherven; alleenlijk een menigte
doodsbeenderen en assen uitstortende. Wierd des
wegen genoodzaakt met de roof van eenige onken
nelijke stukken en brokken sich te vernoegen en
daarvan een gedeelte my by te setten.
Ondertussen, soo veel ik weet, is sy de allereerst©
geweest, die 't aardrijk onder deese Keyen heeft om-
gewroed."
Langendijk heeft het geschenk van de kapotte
pulletjes naar den eisch met een gedicht gereci
proceerd. Dat gedicht is al lang vergeten en van
Titia Brongersma verneemt men al even weinig.
Terwijl zij blijkbaar toch de eerste is geweest,
die begreep, dat er onder die zware steenen wellicht
iets verborgen moest zijn.
Als de vereeniging voor Vreemdelingenverkeer in
??rFer een beetje bij de hand is, neemt zij het
initiatief voor een Titia Brongersma-gedenkteeken!
Harald Kreutzberg is in de eerste plaats een dra
matisch danser. Ik zag hem zelden of nooit een
puren dans om den dans alleen dus uitvoeren;
altijd is het een dramatisch gedicht, een ballade,
een idylle of een phantastische groteske, die hij danst
Hij is feitelijk even groot acteur als danser Op geen
van zijn dansavonden werd dat zoo duidelijk gedemon
streerd als in zijn wel zeer rijk gevarieerd program
ma van gisteren. In eiken dans stond daar een ander
mensch voor ons: in Landsknecht de gesymboli
seerde soldaat, in Lé-Tai-Pe een droomerige Chinees,
bij de muziek van Mozart een verliefde tuinier, in
..Mit einem Buch" een schuchtere sentimenteele jon
geling en telkens was hij het volkomen. Hierin doet
Harald Kreutzberg. mij altijd weer denken aan La
Argentina, die ook in eiken dans zich transformeer
de tot een andere, telkens nieuwe persoonlijkheid.
Het lichte genre domineerde gisteren op het pro
gramma, al waren er ook enkele nummevs bij zoo
als het prachtige, tragische Heimkehr, waarin Kreutz
berg de vreugde en de ontgoocheling danste van een
uit den vreemde in zijn geboorteland teruggekeerd
-mensch die zwaar waren van dramatiek. Het
groote van Harald Kreutzberg is, dat hij met feil-
looze zekerheid onmiddellijk in eiken nieuwen dans
staat, hoe verschillend ze ook zijn. Neem bijvoor
beeld hét Spaansche Straatliedje, dat van een vage-
bondistische uitgelatenheid is en het onmiddellijk
daarop volgende Heimkehr,. dat vol van verlangen,
weemoed en wanhoop is. Is er grooter tegenstelling
in twee dansen denkbaar? Niet alleen in beweging,
plastiek en rhythme- maar ook mimisch is de veran
dering der persoonlijkheid volkomen. In dat expres-
sief-bewegelijke van zijn gezicht ziet men in dezen
danser o.a. den uitbeeldenden acteur.
Zeer sterk manifesteerde zich dat groot mimisch
vermogen in Lé-Tai-Pe, waarin het gezicht met
die knipperende oogjes telkens veranderde en'
geestig meeleefde met alle soms bliksemsnelle
variaties In den dans.
Welk een veelzijdig kunstenaar Kreutzberg is en
hoe volmaakt zijn danskunst zagen wij ook in de
twee onmiddellijk elkaar opvolgende dansen: „Fan
tastische Wals" en „Mit einem Buch". Qua dans stond
deze fantastische wals op muziek van Chopin die
op Hofmann's Erzahlungen geïnspireerd is wel bo
venaan. Kreutzberg danste dit met een zeer sugges
tief masker, in een verbijsterende vaart en met de
meest grillige bewegingen. Als een visioen ging deze
dans ons voorbij, verbluffend van virtuositeit, fasci-
neerend van beweging en telkens veranderende stan
den. Het was prachtig.
En onmiddellijk daarop die meer gespeelde dan ge
danste scène van den sentimenteelen jongeling met
het boek, met dat oer-komische slot, wanneer hij
plotseling het publiek ontdekt en verlegen zijn hoedje
afneemt en verdwijnt. Welk een ras-echt acteur toont
zich hierin ook Harald Kreutzberg! Het is moeilijk
zich in te denken, dat deze schuchtere verlegen jon
geling dezelfde persoon was als de krachtige, stoere
..landsknecht", die heel het tooneel vulde met zijn
breede en forsche gebaren en zijn begeleidend voet--
gestamp.
Met zeer veel genoegen hebben wij het uitbundig
gedanste Spaansche Straatliedje, den fijn-geestigen
speelschen Verliefden Tuinier en de Boheemsche Dan
sen van Dvorak teruggezien. Het was superbe dans
kunst van een groot kunstenaar, die wij gisteren
weer mochten bewonderen.
Het zeer enthousiaste publiek werd niet moe tel
kens weer om herhaling van de dansen tc vragen en
meestal was het niet te vergeefsch. Kreutzberg was
gisteren zeer gul met zijn toegiften, zoodat wij van
een uitbundig succes kunnen spreken. Kreutzberg liet
zijn accompagnateur Friedrich Wilckens telkens te
recht in dit succes deelen. J. B. SCHUIL. i
