Haarlems Dagblad
Mr. D. Fock overleden
De bestrijding van
sabstagehandelingen
Stad en haven van Odessa op 16 October ingenomen
59e JAARGANG No. 17895
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerijf Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede
ZATERDAG 18 OCTOBER 1911
Abonnementen per week 0.26, per maand 1.15,
per 3. maanden 3.42, franco per post 3.73, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
2.elke regel meer 0.40 Reclames 0.65 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meet
0.17^. Groentjes zie rubriek.
Oud-minister van Staat en
oud-gouverneur-generaal.
's-GRAVENHAGE, 18 October. Op 83-jarigen
leeftijd is gisteren hier ter stede overleden mr.
D. Fock, minister van staat en oud-gouverneur-
generaal van Ned.-Indië.
De teraardebestelling van het stoffelijk overschot
zal plaats hebben op Dinsdag 21 October om 1
,uur op de begraafplaats Nieuw Eik en Duinen.
Mr. Fock is 19 Juni 1858 geboren te Wijk bij
Duurstede. Hij genoot zijn opleiding aan de Leidsche
universiteit, waarna hij in 1880 promoveerde. Kort
na zijn promotie vestigde hij zich in Ned.-Indië,
waar hij in Semarang en Batavia de advocatuur
uitoefende. Tijdens een bijna twintigjarig verblijf
in Indië legde hij de grondslagen van zijn veel
zijdige kennis van Ned.-Indië. Hij was daar ook
redacteur van het Indische weekblad van het recht.
In 1898 kwam mr. Fock naar Nederland terug. Hij
ging toen den weg der politiek op, zich vestigende
te Rotterdam, waar de toenmalige Liberale Unie
beslag op hem legde. Rotterdam koos hem in 1900
tot lid van de Provinciale Staten. Reeds het jaar
daarna werd hij gedeputeerde en betrad hij de ver
gaderzaal waar zijn vader, die als Commissaris der
Koningin het jaar te voren was afgetreden, vele
jaren het presidium had bekleed. In hetzelfde jaar
werd mr. Fock. door Rotterdam afgevaardigd naai
de Tweede Kamer. Daar wist hij zich al spoedig,
vooral door zijn kennis van Indische aangelegen
heden, een groot gezag te verwerven. Zoo groot
was dit gezag, dat hem in 1905, in het kabinet-De
Meester, de post werd toevertrouwd van minister
van koloniën.
Als minister van koloniën onderscheidde hij zich
in het bijzonder ten aanzien van het onderwijs.
Onder zijn bewind werden ambachtsscholen opge
richt te Batavia, Semarang en Soerabaja, terwijl
omstreeks,, duizend gouvernementsscholen tot stand
kwamen.
In 1908, nadat het kabinet-De Meester was af-
jetreden, werd mr. Fock op voordracht van het
rabinet-Heemskerk, benoemd tot gouverneur van
Suriname. Mr. Fock had in onze West een moeilijke
taak. In dien tijd bestónd daar namelijk de Killio-
!;erbeweging, die zich tegen het gezag keerde en
ang niet ongevaarlijk was. Ook de stopzetting der
bacovencultuur en geldgebrek brachten groote
moeilijkheden met zich, met het gevolg, dat aller
lei plannen niet konden worden uitgevoerd. Wel
bracht mr. Fock verschillende belangrijke voor
zieningen van administratieven aard tot stand.
Herinnerd zij o.a. aan de verordening op den ar
beid op de delfstoffen nijverheid en die in de ba
lata- en de houtindustrie. De heer Fock was in
Suriname de opvolger geweest van gouverneur
Idenburg. In 1911 ruimde hij zijn zetel van land
voogd te Paramaribo in voor gouverneur van As-
beck.
De heer Fock is toen enkele jaren gaan reizen
om zijn kennis van vreemde koloniale toestanden
te vermeerderen.
j Bij de verkiezingen in 1913 werd mr. Fock ander-
hnaal naar de Tweede Kamer afgevaardigd, thans
door het district Haarlem. In 1917 koos de Tweede
iKamer hem tot haar voorzitter, als opvolger van
[Goeman Borgesius. In die functie bleef hij 'gehand
haafd toen in 1918 het kabinet-Cort van der Lin-
jden voor een rechtsch kabinet (eerste ministerie-
Ruys de Beerenbrouck) plaats maakte.
Als Kamervoorzitter hield mr. Fock voortdurend
het oog op Indië gevestigd. Het kwam vrijwel nooit
voor, dat een voorzitter zijn plaats tijdelijk aan
een ander afstond om op het spreekgestoelte het
woord te gaan voeren. Op 3 April 1919 echter
daalde voorzitter Fock van zijn voorzitterszetel om
als gewoon kamerlid het woord te gaan voeren over
de Indische begrooting.
1 In 1921 werd mr. Fock geroepen tot het ambt
Ivan gouverneur-generaal van Ned.-Indië.
In 1926 uit Indië teruggekeerd, bleef hij eenigen
tijd ambteloos. In 1928 werd mr. Fock benoemd
tót minister van staat en in 1929 nam hij in de
Eerste Kamer zitting voor den Vrijheidsbond.
I In 1933, toen hij 75 jaar werd, trad de heer
Fock af als voorzitter van den Vrijheidsbond.
Mr. Fock was begiftigd met het Grootkruis Ned.
(Leeuw, het Grootkruis Legioen van Eer van Frank-
jrijk en het Grootkruis in de Orde van de Kroon
van België.
De reorganisatie van de Dreef
te Haarlem
Moeilijkheden die nog overwonnen
moeten worden
Onze lezers weten dat de Secretaris-Generaal van
Binnenlandsche Zaken alsnog aan het gemeentebe
stuur van Haarlem toestemming gegeven heeft het
plan tot reorganisatie van de Dreef uit te voeren.
Daardoor werd de beslissing van het collega van Ge
deputeerde Staten van Noord-Holland, dat van mee
ning was dat de toestand van de Haarlemsche finan
ciën een uitgaaf voor dit doel niet gedoogde, onge
daan gemaakt. Nu moet men evenwel niet denken dat
over eenige dagen al met het werk aan de Dreef be
gonnen zal worden. In tegendeel, het zal nog wel even
duren voor het zoo ver is. Maar al ziet men daar in
de eerste weken nog geen werklieden, dat wil nog niet
zeggen, dat de uitvoering van het plan voorloopig is
opgeschort. Het eerste werk moet namelijk elders
geschieden.
Het is bekend dat een belangrijk onderdeel van
het werk de verlegging van de tramrails betreft. Deze
komen in de toekomst Westelijk van het breede wan
delpad t"e liggen, dus dichter bij het gebouw van de
Provinciale Griffie, Voor de dienst van Openbare
Werken met het maken van de nieuwe wegindeeling
kan beginnen moet de N.Z.H. de trambaan verlegd
hebben. Een groot deel van het daarvoor benoodigde
materiaal is te Haarlem aanwezig, maar enkele aan
sluitende stukken moeten eerst in een fabriek elders
gemaakt worden. Nu weet ieder dat men tegenwoor
dig moeilijk een bepaalden levertijd kan bedingen.
Eerst als de N.Z.H. zeker is dat zonder vertraging
het geheele werk kan worden afgemaakt, zal aan de
uitvoering begonnen worden.
Als de trambaan eenmaal verlegd is, kan de dienst
van Openbare Werken met het aanleggen van den
nieuwen weg beginnen. Natuurlijk zal men wel in
tijds maatregelen nemen dat men tijdig de beschik
king krijgt over de benoodigde hoeveelheid klinker
keien. Zooals wij destijds al hebben medegedeeld
krijgt de Dreef dezelfde wegbedekking als de Fon-
tèinlaan, in vischgraat-verband gelegde klinkerkeien
op een puinbed. Eenigen tijd geleden is namelijk ook
de distributie van straatsteenen onder de overheids
bemoeiing gekomen.
Als men dit alles bedenkt kan gezegd worden
dat het niet zal tegenvallen als wjj in het voor
jaar van 1942 over de gereorganiseerde Dreef
kunnen rijden of loopen.
Een voordeel is dat er geen ondergrondsche wwken
meer uitgevoerd behoeven te worden, want die zijn
Hl gemaakt tóen de Dreef werd opgebroken voor hef
leggen van de nieuwe rioleering Daardoor kan het
Werk, als men eenmaal begint, vrij vlot verloopen.
HET GEMEENTEARCHIEF TE HAARLEM.
Aan het verslag van de gemeente-archivaresse mej. dr.
G. H. Kurtz over het gemeentearchief te Haarlem is het
Volgende ontleend:
De archieven en verzamelingen werden in den loop van
het jaar persoonlijk geraadpleegd door 156 personen, die
Ie zamen 1034 bezoeken brachten. De achteruitgang van
deze getallen is in hoofdzaak toe te schrijven aan de ver
minderde belangstelling voor archivalische onderzoekin
gen na het uitbreken van den oorlog; in de laatste maan
den van het jaar was echter weer een aanmerkelijke stij
ging te bespeuren.
Schriftelijk werden 53 vragen beantwoord. Ook in de
uUleening en deponeering van archivalia was een groote
daling te bespeuren. Op desbetreffende aanvragen werden
S maal hier archivalia gedeponeerd en 6 maal van hier in
bruikleen gegeven. De zeldzame drukken, welke voor een
bezoekster uit verschillende binnen- en buitenlandsche
blibliotheken geleend werden, bleven alhier bewaard.
De onderzoekingen waren van geschiedkundigen, genea-
logischen en topografischen aard.
In verband met deze onderzoekingen en nasporingen
Werden afschriften en uittreksels afgegeven tot een geza
menlijk bedrag van f 68.00'Herhaaldelijk werd. zoowel
met wetenschappelijk als ook mei practisch doel. gebruik
gemaakt van de gelegenheid, om teckeningen en prenten
uit den historisch-topografischen atlas te doen repro-
ttuceeren.
Fietsen naast een rijdende tram zal volgens de
nieuwe verkeersregelen, die eerlang van kracht
worden, verboden zijn.
Pax-Holland-de Haan c.
De tekst der verordening
's-GRAVENHAGE, 18 October. De thans versche
nen verordening van den Rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied tot bestrijding van sa-
botagehandelingen luidt als volgt:
Duitschland strijdt voor de toekomst van Europa
tegen de vijandelijke machten. Deze strijd eischt het
onverbiddelijk neerslaan van alle pogingen tot. tegen
werking. Op grond van paragraaf 5 van het decreet
van den Führer over de uitoefening van de regee-
ringsbevoegdheden in Nederland van 18 Mei 1940 be
paal ik derhalve;
Artikel 1. (1) Hij die opzettelijk een ingevolge gel
dende rechtsvoorschriften strafbaar feit pleegt, het
welk tot oogmerk heeft dan wel aanleiding kan geven
tot het in gevaar brengen van de openbare orde of
van de veiligheid van het openbare leven in het be
zette Nederlandsche gebied, wordt als saboteur ge
straft met den dood.
(2) Poging tot en deelneming aan het strafbaar feit
zijn op gelijke wijze strafbaar als het voltooid strafbaar
feit.
(3) Is in uitzonderingsgevallen, waarin bijzondere,
in den persoon van den verdachte gelegen gronden
tot vermindering der strafbaarheid bestaan, de dood
straf bovenmatig te achten (nicht angemessen), dan
wordt als straf levenslange tuchthuisstraf of tucht
huisstraf van ten minste 10 jaren opgelegd.
(4) De rechter bepaalt de wijze waarop de dood
straf: wordt ten uitvoer gelegd.
Artikel 2. (1) Tot kennisneming van de in artikel 1
bedoelde strafbare feiten is het Duitsche hoogge
rechtshof als bijzondere rechtbank (sondergericht) bij
uitsluiting bevoegd.
(2) Het tijdstip, waarop de terechtzitting wordt ge
houden, wordt bepaald zonder inachtneming van ter
mijnen.
(3) De tenlastelegging kan mondeling geschieden. Een
uittreksel van de tenlastelegging wordt opgenomen in
het proces-verbaal der zitting.
(4) De voorschriften betreffende de bevoegdheid
van den Düitschen krijgsraad en van de bijzondere
rechtbank voor strafzaken voor leden dgr S.S. en
voor de leden der politie-organisaties met een bij
zondere taak blijven onaangetast. Hetzelfde geldt ten
aanzien van de in paragraaf 11 der Verordening no.
52/1940 betreffende de Duitsche rechterlijke macht
voor strafzaken, zooals deze is gewijzigd bij verorde
ning no. 123/1941, bedoelde mogelijkheid tot, verwij
zing van bepaalde strafzaken naar de bijzondere
rechtbank voor de S.S.
Artikel 3. Indien ter terechtzitting is gebleken, dat
het strafbaar feit niet aan de omschrijving van ar
tikel 1 voldoet, wordt de zaak verwezen naar den
gewonen rechter.
Artikel 4. Deze verordening treedt in werking op
den dag harer afkondiging.
Moordaanslag op een vrouw berecht
Twee en een half jaar gevangenisstraf
geëischt
Op 17 Juni jl. werd de Kleine Kattenburgerstraat
te Amsterdam in rep en roer gebracht door een
moordaanslag, die in de morgenuren in een der wo
ningen door een los-arbeider was gepleegd. Een 29-
jarige werkster was gillend een apotheek komen bin-
nenloopen en daar, badend in haar bloed, ineenge-'
zakt. Onmiddellijk werden de Geneeskundige Dienst
en de politie gewaarschuwd. De vrouw werd naar
het Binnengasthuis overgebracht, waar de geneesheer
wond van anderhalve centimeter diep en twee
centimeter breed in de maagstreek constateerde, als
mede een twaalf centimeter diepe snede in den lin
keronderarm en sneden in de vingers. Een pees van de
pink bleek doorgesneden.
De politie ging dadelijk op onderzoek' uit. In de wo
ning van de vrouw vond zij slechts bloedsporen, in
de woning van den man, die met het slachtoffer had
samengeleefd, trof zij den bewoner aan in versuften
toestand en bloedend uit de knie. Deze man, die de
dader van den aanslag was, ging gewillig mee naar
het politiebureau, waar hij werd ingesloten.
Vrijdag stond de 39-jarige los-arbeider terecht voor
de rechtbank te Amsterdam, beschuldigd van poging
tot moord.
Dr. C. W. Ittmann, die de vrouw behandeld had,
verklaarde ter zitting, dat het slachtoffer niet in le
vensgevaar had verkeerd. Wel was haar zwaar licha
melijk letsel toegebracht.
Zeer in het nadeel van den man waren de ver
klaringen van een 20-jarigen drukker en een 65-ja-
rigen ketelbikker, die eenige dagen vóór den aanslag
den man hadden gesproken Hij had zijn nood ge
klaagd en vervolgens gezegd: „Morgenochtend krijg
ik haar wel; als ze niet goedschiks wil, dan maar
kwaadschiks Dan maak ik haar af". -
e Officier van Justitie concludeerde dat alles
duidelijk wijst op een poging tot doodslag. Hij achtte
het ten laste gelegde wettig en overtuigend bewe
zen. De man, die volkomen verantwoordelijk is voor
zijn daden, verdient een ernstige straf. Lettende op
zijn zeer ongunstig verleden hij werd herhaalde
lijk veroordeeld eischte de officier een gevange
nisstraf voor den tijd van 2'/s jaar.
ZOO JUIST VERSCHENEN.
Woensdagmiddag 22 October viert de afdeelïng Haar
lem der Nederlandsche Vereenlging van Huisvrouwen
haar 25-jarig jubileum met een jubileumvoorstelling in
den Stadsschouwburg van Wim Sonneveld's Kleinkunst
TheateiMedewerkenden zijn: Conny Stuart, Maria Sole-
dad, Dini Heynes, Wim Sonneveld, Wim Paauw, Peter
Kelienbach en Wim de Jong. De cabaret-revue heeft tot
titel: Zoo juist verschenen.
Het Haarlemsche woonwagenkamp
Wordt de volgende maand verplaatst
Thans is het woonwagenkamp in Haarlem geves
tigd aan het begin van den Oudeweg. Men ziet het
als men met den trein naar Amsterdam reist. Dan
trekt het beeld den reiziger snel voorbij en wordt
alleen de herinnering behouden aan een bonte men
geling van kleuren, die gevormd worden door een
schilderachtige verzameling van woonwagens, paar
den, volwassen menschen en op den grond krioelende
kinderen. Het werd evenwel een belang der gemeen
te geacht dat dit woonwagenkamp verplaatst werd.
Als nieuwe bestemming werd gekozen een terrein in
den Waarderpolder nabij het Noorder Buiten Spaarne,
waar het woonwagenkamp zal aansluiten bij de in
dertijd daar aangelegde woonschepenhaven.
Reeds eenige maanden is Openbare Werken bezig
om dit nieuwe woonwagenkamp in orde te maken.
Het werk heeft eenige vertraging ondervonden omdat
er af en toe gewacht moest worden op aanvoer van
materialen. Nu zijn de moeilijkheden evenwel op een
enkel onderdeel na overwonnen, zoodat het waar
schijnlijk is, dat het nieuwe kamp in den loop van de
volgende maand gereed zal zijn en betrokken kan
worden.
Dan verdwijnt dus het woonwagenkamp aan den
Oudeweg.
De vitamine D-tabletten voor
Haarlemsche kinderen
Uitreiking op 4 plaatsen
De vorige week hebben wij medegedeeld dat het
Staatstoezicht op de Volksgezondheid maatregelen
voorbereidde om voor alle kinderen van 3 maanden
tot 3 jaar en voor vrouwen gedurende de laatste 3
maanden der zwangerschap kosteloos vitamine
D-tabletten beschikbaar te stellen. Dit wordt ge
daan ter bestrijding van de rachitis (Engelsche
ziekte) omdat de invoer van levertraan thans niet
gemakkelijk is.
De Gemeentelijke Geneeskundige Dienst te Haar
lem heeft een regeling ontworpen voor de distri
butie van deze tabletten, De uitreiking zal, zoodra
de aangevraagde tabletten hier zijn aangekomen,
geschieden op de 4 consultatiebureaux voor zuige
lingen. Elke maand wordt gedurende 4 ochtenden in
een week daarvoor zitting gehouden. Telkens wor
den dan zooveel, tabletten gegeven dat zij voor een
maand toereikend zijn.
Dagen en uren der uitreiking worden zoo spoe
dig mogelijk bekend gemaakt.
Als men het geboortecijfer van de laatste jaren
nagaat wordt verondersteld dat er te Haarlem
ongeveer 6700 kinderen van 3 maanden tot 3 jaar
zijn. Met belangstelling wordt afgewacht voor hoe
veel kinderen de. tabletten worden afgehaald. De
directeur van den Geneeskundigen Dienst, dr. W. B.
Smit, verwacht dat vrijwel alle ouders van deze
gelegenheid gebruik zullen maken om hun kinderen
tegen rachitis te vrijwaren.
BOTERBONNEN VERVALSCHT.
De recherche (e Hilversum heefi den 24-jarigen
P. S., wonende aldaar, gearresteerd, die een aantal
boterbonnen had vervalscht en in den handel ge
bracht. De man had de ongeldig verklaarde bonnen
31 veranderd in 3.7. Hij had op verschillende van
deze valsche bonnen in winkels te Hilversum reeds
boter gekocht. De bediende van een winkel in de
Langestraat constateerde bij het opplakken verval-
sching en waarschuwde de recherche, die een nauw
gezet onderzoek instelde, dat tot de arrestatie van S.
leidde. Na geruimen tijd ontkend te hebben, heeft
de man Vrijdag een bekentenis afgelegd.
Engelsche ambassadeur heeft
Moskou verlaten
Ook diplomatieke en militaire
missies vertrokken
Het D.N.B. meldt: De Britsche ambassadeur te
Moskou, Sir Stafford Cripps en de Britsche diploma
tieke missie zouden thans naar de Engelsche berich
tendienst meldt, de hoofdstad der Sovjet' Unie hebben
verlaten.
Ook de permanente Britsche militaire missie te
Moskou heeft de Sovjet-hoofdstad verlaten, naar Reu
ter in een extra bericht meldt, en bevindt zich op
weg naar een nieuwe verblijfplaats. Dit is ook de re-
deii, zoo meldt het persbureau, waarom te Londen
sinds Donderdag geen nieuwe berichten over de mili
taire situatie om Moskou zijn ontvangen.
Het Japansche ministerie van Buitenlandsche Za
ken heeft, naar het D.N.B. voorts verneemt, de le
den der Japansche ambassade en de weinige nog in
Moskou achtergebleven Japanners volgens Domei op
dracht gegeven, na de evacuatie van den ambassa
deur Tatekawa, Moskou eveneens zoo spoedig mo
gelijk te verlaten.
OOK DE AMERIKAANSCHE AMBASSA-
SADEUR UIT MOSKOU VERTROKKEN.
WASHINGTON, 18 October (DNB) Het depar
tement van buitenlandsche zaken heeft Vrijdag of
ficieel toegegeven dat de ambassadeur van de
V.S. in Moskou, Steinhardt, tezamen met de andere
leden van het diplomatieke corps uit Moskou ver
trokken is. Tvens zijn de Amerikaansche militaire
attaché, tien Amerikaansche correspondenten, twee
leden van het Roode Kruis, leden van de Ameri
kaansche hulpmissie en de meeste leden van de
Amerikaansche ambassade vertrokken. Slechts vijf
leden van het personeel der ambassade zijn voor
loopig achtergebleven. Als nieuwe verblijfplaats
van Steinhardt werd uitsluitend genoemd: „Een
stad ten Oosten van Moskou".
Dit jaar geen Nobelprijzen
STOCKHOLM 17 October. De Zweedsche regeering
heeft besloten, naar T. T. meldt, dit jaar geen Nobel
prijzen uit te reiken (D. N. B.).
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsch weermachtsbericht
Zes koopvaarders en een torpedoboot in de
wateren van Odessa tot zinken gebracht.
BERLIJN,
perbevel der
17 October (D.N.B;} Het op-
kveermacht maakt bekend:
„Onder het opperbevel van den leider van den
staat in Roemenië, maarschalk Antonescu, heeft
een Roemeensch leger, aangevoerd door den ge
neraal over een legercorps JacobicS en ge
steund door enkele speciale formaties van het
Duitsche leger en het Duitsche luchtwapen. op
16 October stad en haven van Odessa Ingeno
men. Daarmede hebben de sedert twee maanden
voortdurende zware gevechten tegen de in de
diepte opgebouwde veldversterkingen van Odes-
sa standhoudenden tegenstander een zegevie
rend einde gevonden. De bult ls nog niet te
overzien.
Met Odessa is den vijand een belangrijk in
dustriecentrum, een van zijn belangrijkste ste
den en de grootste haven aan de Zwarte Zee
ontnomen.
In de wateren van Odessa heeft het Duitsche
luchtwapen transportschepen van den uit de stad
vluchtenden vijand met groot succes aangeval
len. Het bracht met voltreffers van hommen zes
koopvaarders met tezamen ongeveer 30.000
b.r.t.. tot zinken. Andere groote schepen wer
den zwaar getroffen, êen Sovjettorpedoboot
werd vernietigd.
Tusschen de Zee van Azof en de Donetz wordt
de achtervolging van den verslagen vijand door
Duitsche. Italiaansche, Hongaarsche en Slowaak-
sche troepen voortgezet.
In den Noordelijken sector van het Oostelijk
front hebben formaties van het Spaansche legioen
met succes aan de gevechten deelgenomen.
Overigens verloopen de operaties in het Oosten
volgens de plannen. Doeltreffende luchtaanval
len zijn gisteren en vannacht gericht op voor den
oorlog belangrijke-lnstallatles in Moskou. Ook
Leningrad werd vannacht opnieuw gebombar
deerd.
Voor de monding van de Humber en ten Wes
ten van de Scilly-eilanden zijn een groote koop
vaarder en nog een schip van 1500 b.r.t. door
neergeworpen bommen tot zinken gebracht. Aan
de Zuidoost- en Westkust van Engeland hebben
gevechtsvliegtuigen haveninstallaties van den
vijand met bommen bestookt.
Eenige Britsche bommenwerpers hebben in
den afgeloopen nacht in West-Duitschland bri
sant- en brandbommen neergeworpen. In eenige
plaatsen ontstond onbelangrijke schade. Een
vijandelijk vliegtuig werd neergeschoten."
Wijziging der Amerikaansche
neutraliteitswet
Goedgekeurd door het Huis van
Afgevaardigden
WASHINGTON. 18 October. Het Huis van Afge
vaardigden heeft heden met 259 tegen 138 stemmen
zijn goedkeuring gehecht aan het wetsontwerp tot
wijziging der neutraliteitswet, waardoor wapening
van koopvaardijschepen mogelijk wordt, gemaakt. Het
ontwerp gaat thans naar den Senaat. (D.N.B.)
Amerikaansche torpedojager door
torpedo getroffen?
Mededeeling van het Amerikaansche
Ministerie van Marine
WASHINGTON, 17 October. Het D.N.B.
meldt: Overeenkomstig de door Roosevelt ge
leide oorlogspropaganda maken de bladen in sen-
sationeelen opmaak en met commentaren melding
van een mededeeling van het ministerie van ma
rine, volgens welke een Amerikaansche torpedo-
bootjager op 300 kilometer ten Zuidwesten van
IJsland door een torpedo getroffen zou zijn.
jager is. aldus deze mededeeling, slechts licht be
schadigd en kon de reis op eigen kracht voortzet
ten.
Naar Associated Press weet te melden, werd
op een persconferentie, waarop Roosevelt aanwe
zig was, van de zijde der journalisten de opmer
king gemaakt dat het wonderlijk is dat een torpe-
dopager door een torpedo werd getroffen en toch
niet gezonken is.
Nederlandsch-Indië
Japansche luchtlijn naar TimorDilly.
BATAVIA, 17 Oct. (A.N.P.) De overeenkomst
tusschen Portugal en Japan over een vasten lucht-
dienst tusschen het Japansche mandaateiland Palao
en Timor-Dilly heeft in Nederlandsch-Indië zeer de
aandacht getrokken.
Men deelt mede, dat de Japansche vliegbooten, die
de proefvlucht tusschen Palao en Timor-Dilly maak
ten, nooit boven grondgebied van Ned.-Indië zijn ge
weest. Wel heeft Japan destijds faciliteiten gevraagd
op meteorologisch en nautisch gebied; deze zijn toen
toegestaan, doch ze moesten voor e'ke proefvlucht op
nieuw worden aangevraagd
Men wijst er verder op, dat Timor-Dilly niet van
economisch, doch uitsluitend van strategisch belang
geacht kan worden.
Handelsverkeer tusschen Ned.-Indië
en Japan
BATAVIA, 17 October (A.NP.) In Augustus be
droeg de invoer van Japansche goederen in Java en
Madoera nog veertien procent van den totalen in
voer. In die maand voerde Japan nog de helft in van
alle ingevoerde garens en manufacturen.
Indien echter de loopende contracten, waarvoor
reeds deviezen waren afgegeven, zijn uitgevoerd, zal
door de stopzetting van het handelsverkeer geen in
voer uit Japan meer plaats hebben. Behalve garens
manufacturen bestaat deze invoer hoofdzakelijk
uit cement, aardewerk, papier, glaswerk, aluin, zout
zuur, zwavelzuur, blik-melk en blik-sardines, als
mede bier.
VERDUISTEREN
Van 18.40 tot 8.12
Maan 18 Oct. onder 17.53, 19 Oct. op 6,21
19 Oct. van 18.38 tot 8.13
Maan 19 Oct. onder 18.22, 20 Oct. op 8.15
Ondanks dc vrijwel onbegaanbare wegen, waarvan de toestand elke beschrijving
tart, gaat de Duitsche opmarsch in het Oosten onafgebroken voorwaarts.
Orbis-Holland
Vele gebouwen te Odessa in puin
Sovjets lieten geheele blokken huizen
in de lucht vliegen
Het D.N.B. meldt: In de straten van Odessa, waar
door sinds den middag van 16 October Duitsche en
Roemeensche soldaten marcheeren, liggen vele ge
bouwen. welke de Sovjets lot vestingwerken hadden
gemaakt, in puin. Op verscheidene plaatsen der stad
hebben de Sovjets kort voor den intocht der troepen
van het vierde Roemeensche leger heele blokken hui
zen in de lucht doen springen en de burgerbevolking
daardoor zwaar getroffen De goed voorbereide po
ging van de ingesloten bolsjewieken om op schepen
te vluchten werd door de aanvallen van Duitsche ge
vechtsvliegtuigen verijdeld. In de haven steken nog
slechts deelen van tot zinken gebrachte schepen uit
het water op. Aan den Noordelijken rand der stad
werden twee treinen, gevuld met oorlogsmateriaal en
Soviet-soldaten, door het Roemeensche geschut ge
troffen. Locomotieven en wagons stortten van de tien
meter hooge helling in de diepte. De bolsjewistische
vluchtelingen werden onder de wagons bedolven of
door de explosies van de tn de wagons aanwezige
munitie uiteengereten.
De bolsjewistische Zwarte Zee-vloot heeft de ver
dediging van Odessa nauwelijks gesteund, daar zij er
blijkbaar voor terug schrok de aandacht van de Duit
sche vliegers te trekken.
ACTIE DF.R DUITSCHE
LUCHTMACHT.
Afdeelingen der Duitsche luchtmacht hebben den
zestienden October met groot succes hulpvliegvelden
verkeerswegen, veld- en artilleriestellingen der Sovjets
aan het eeheele Oostelijke front aangevallen, 7.00 deelt
het D.N.B. verder mede. Met bommen en schiet
wapens werden in zeer korten tijd in het Zuidelijk
deel van het Oostelijke front vijftien Sovjetvlieg-
tuigen op den grond vernield. Een munitie-opslag
plaats op een hulpvliegveld werd door bommen ver
nield
In het centrale deel van het Oostelijk front heb
ben afdeelingen Duitsche stuka's belangrijke spoor
lijnen gebombardeerd, vier spoorlijnen werden onder
broken. Achttien zich daarop bevindende treinen wer
den zwaar beschadigd, alsmede drie stations vernield.
Bovendien werden Sovjet-transportcolonnes, veld- en
artilleriestellingen van allerlei soort aangevallen en
ten deele buiten gevecht gesteld. Zes Sovjetpantser-
wagens. acht stukken geschut en talrijke auto's wer
den volkomen vernietigd. Ook in het Noordelijk deel
van het Oostelijk front werden Sovjet verkeerswegen
met blijvend gevolg getroffen en vernield.
RADIO MOSKOU OPGEHEVEN.
Volgens het Zweedsche blad „Aftonbladet" heeft
de Sovjet-radio medegedeeld dat de zender Moskou
opgeheven en door een anderen zender op een niet
genoemde plaats vervangen wordt
Blijkens een bericht uit Londen' schrijft de „News
Chronicle" dat Moskou geen civiele hoofdstad meer
maar een vesting is geworden.
Wat aan Daladier c.s. verweten wordt
Motiveering der vonnissen van Riom
VTCHY 17 October. Het D.N.B. méldt: Do
politieke juridische raad heeft op grond van do
aanklacht van het opperste gerechtshof van Rlom,
maarschalk Pétain strafvoorstellen voorgelegd to
gen de beklaagden Daladier, Gamelin, Léon Blum,
Pierre Cot, Guy Lachambre en Jacomet.
Ten aanzien van Daladier wordt, gezegd, dat
Frankrijk onder zijn regeering zonder voldoende
oorbereiding en zonder raadpleging van den Iloog-
sten Oorlogsraad ten oorlog ls getrokken. Het volko
en falen in bijna alle voor do militairo paraatheid
van Frankrijk noodige maatregelen is geconsta
teerd- Voorts wordt Daladier ten laste gelegd:
slechte organisatie van het oppercommado, laakbare
onderwerping aan politieke invloeden, leverantie van
talrijke vliegtuigen aan het Spaansche Volksfront,
benevens talrijke andere vergrijpen die in verband
staan met de genoemde handelingen. Tengevolge
van dit -falen zag Frankrijk zich in den oorlog
el en materieel ontwapend en zonder de onmls-
middelen voor de uitvoering van zijn taak ge
steld. Daladier heeft zijn ambtsverplichtingen ge
schonden. voor hem wordt plaatsing in een vesting
voorgesteld.
Den chef van den generalen staf, generaal Game-
1, wordt ten laste gelegd dat hij door gebrek aan
energie en karakter een vergrooting van het gebrek
in de bewapening en oorlogsparaatheid heeft toege
laten en in den loop van den oorlog door zijn cata
strofale betruiten de bevelvoering heeft gedesorga
niseerd, Wegens deze schendingen van zijn ambts
plichten wordt voor generaal Gamelin plaatsing in
een vesting voorgesteld.
Léon Blum heeft, naar het gerecht vaststelt, zijn
plichten veronachtzaamd en verzuimd aan de be
wapeningsindustrie den Unpuls te geven die in over
eenstemming zou zijn geweest met den toestand. Met
zijn gezag heeft hij de fatale activiteit van zijn
ministers Daladier en Pierre Cot gedekt. Hervor
mingen in het arbeidsrecht heeft hij gemaakt tot in
strumenten van den klassestrijd cn de moreelc kracht
van het land op gevaarlijke wijze verzwakt. Ilij
heeft Frankrijk in het verderf gestort. Voor hem
wordt plaatsing In een vesting voorgesteld.
Pierre Cot heeft nagelaten, aldus het rapport, ge
durende zijn twee malen optreden als minister van
luchtvaart Frankrijk het luchtwapen te geven dat
de toestand eischte. Hij heeft de luchtmacht gedes
organiseerd, de dlsciplim-loosheid begunstigd en de
belangen des lands opgeofferd aan zijn partijpolitieke
denkbeelden. Met leugenachtige verzekeringen
heeft hij het parlement en het land getracht te mis
leiden, ofschoon Frankrijk's veiligheid onherstel
baar gecompromitteerd was. Pierre Cot zou derhal
ve. wanneer hij in Frankrijk was, in een vesting ge
plaatst moeten worden.
Ook bij Guy Lachambre en Jacomet constateert
het rapport plichtverzakingen, die echter In heide
gevallen niet zoo ernstig zijn dat grondwetartlkel
ao, 7 toegepast zou kunnen worden.
