Eigenaardigheden
HET AMERIKAANSCHE HUIS
De Beurs v;fci Zocher
AGENDA
Karakter uit schoenen.
Iets over kerktorens.
Lederen, Sport- en Regenkleeding
Haatsie ^Betichten
EEPENHOUT
Aardig Speelgoed
van Weert - Anegang 46
tBucyedifke Sicuid
HAARL. DAGBLAD, Vrijdag 31 October 1941
Het is een eeuw geleden dat men in Amsterdam
bezig was te bouwen hetgeen toen de nieuwe Beurs
heette. De oude, een schepping van den grooten bouw
meester Hendrick de Keyser, in de jaren 16081611
gebouwd in navolging van de Londensche beurs, ver
keerde in staat van verval. Ongelukkigerwijze had men
niet tot restauratie besloten maar het waagstuk on
dernomen, in een architecturaal zeer armelijken tijd
een nieuw Beursgebouw te zetten. De opdracht tot
het maken van het ontwerp gewerd den te Haarlem
wonenden, in het geheele land vermaarden tuinarchi
tect Jan David Zocher (17901870). Hij slaagde niet;
ouderen die zich zijn Beurs herinneren zullen er niet
dan met zekere triestheid aan kunnen terugdenken.
Het was een grauw, onaanzienlijk gebouw met een
Grieksch tempelfront, dat door zijn karakter niet
thuishoorde middenin een Hollandsche stad en in zijn
uitvoering alleen de gedachte aan zwakke nabootsing
van de Grieksche Oudheid opwekte.
Pas in 1845 kon het door Korting Willem II worden
ingewijd. Zocher beleefde er ook bij zijn tijdgenooten
al niet veel plezier aan. Daar heeft de Telegraaf dezer
dagen in een beschouwing van M. G. Emeis Jr. aan
herinnerd. De schrijver citeerde deze rijmelarij vaneen
ontevredene: t
„Van buiten is 't een praalgebouw,
Van binnen is 't een. kaal gebouw,
't Is overal een schraal gebouw,
Als kunstwerk een schandaalgebouw".
Een ander, bezield met een dorpsgeest die niet erg
hoofdstedelijk aandoet, berijmde voornamelijk zijn
afkeer van het feit dat de bouwmeester geen Am»
sterdammer was. Dat had er nu eigenlijk niets mee tf
maken. Amsterdam dankt zijn Rijksmuseum en Cen
traal Station*- om maar eens een paar voorbeelden te
noemen, aan den Limburger P. J. H. Cuypers en men
kan niet zeggen dat het er niet door verrijkt is. Had
hij zich tot Limburg moeten bepalen, dat nu eenmaal
geen groote stations en geen Rijksmuseum behoefde?
Gelukkig heeft hij het niet gedaan en overal in den
lande gebouwd.
De schrijver van vele vaderlandsche romans, zoo
als Klaasje Zevenster, Ferdinand Huyck en de Roos
van Dekama, mr. Jacob van Lennep, protesteerde op
andere gronden tegen Zocher's Beurs. Hij voerde heel
nuchter-practisch aan dat een windwijzer, een klok
en een brievenbus er aan ontbraken, hoopte dat het
gebouw na "korten tijd „zacht j ens" in' elkaar zou zak
ken en kwam verder tot dit uitvloeisel van zijn
(minder vermaard geworden) dichtader:
Bouwkundig ,prul! Verduur der tijden tand
Tot ergernis van heel ons land.
Ert meld aan allen tot onz' onuitwischbre schand
Dat zij de bouwkunst van 't begin af moeten leeren.
Daar was dus geen woord Fransch bij.
En zestig jaar later werd Zocher's Beurs gesloopt
om plaats te maken voor de huidige, die van Berlage,
die niet minder protest maar een even stérk uitge
sproken bewondering van jongeren uitlokte, die bo
vendien geen nabouwsel van een ouden stijl maar
een eigen Hollandsche schepping was en op den duur
het pleit volkomen won.
Waarom juist J. D. Zocher, die als tuinarchitect
groot was maar als schepper van gebouwen geen
grooten naam heeft verworven, met het ontwerpen
van de vorige Beurs belast was hebben wij niet kun
nen ontdekken. Misschien omdat men geen beteren
architect kon vinden, omdat het nu eenmaal een in'
kunsf-scheppend opzicht poovere tijd was. Uit armoede
dus. Misschien ook omdat hij als sctfejpper van het
Vondelpark beroemdheid in Amsterdam had verwor
ven. Men aanvaardde in elk geval zijn ontwerp van
„veertien Ionische en dertig Dorische zuilen met een
dak en vier muren" en liet het door de stadsarchitec
ten uitvoeren.
De waarde van zijn werk als tuinarchitect wordt er
niet door aangetast. Prof. E. G u g e 1 getuigt van hem
in zijn Geschïedeivs der Bouwstijlen:
Eene veelzijdige werkzaamheid ontwikkelde Zocher.
Na als kweekeling van Koning Lodewijk te Parijs te
zijn opgeleid, bereisde hij Italië, Zwitserland en En
geland. In het bijzonder bevestigde een buitengewoon
talent voor tuinaanleg zijn' naam. De stadswallen van
Haarlem, Utrecht, Amersfoort en van zoovele andere
steden zijn door hem in smaakvolle plantsoenen en
wandelwegen veranderd, gelijk die van Middelburg,
Tiel, Hoorn en Purmerend door zijn broeder Karei
George (1810—'64).
Den parkaanleg van Soestdijk voltooide hij vol
gens het plan zijns vaders. Het huis de Paauw, het
voormalige buiten van graaf van den Bosch (Bosch-
lust) aan den Bezuidenhoutschen weg te 's-Graven-
hage en een aanzienlijk getal buitenplaatsen en parken
werden door hem gebouwd en aangelegd. Hij ont
wierp voorts de Asch van Wijck's kade te Utrecht en
vervaardigde teekeningen en model volgens welke de
thans gesloopte Koopmansbeurs te Amsterdam door
'de stadsarchitecten werd uitgevoerd. (1840'42).
In zijn boek „De architectuur in hatr hoofdtijdper
ken" noemt Prof. Henri Evers, de bouwer van
het Rotterdamsche stadhuis, Zocher eveneens als een
talentvol tuinarchitect wegens „den bouw en aanleg
van talrijke landhuizen en de hervorming van ver
schillende stadswallen in sierlijke parken, plantsoenen
en singels" en herinnert hij aan zijn Prjx de Rome.
In „Amsterdam in beeld" van Prof. dr. H.-Bru g-
mans en Mr. A. Lo-osjes wordt rondweg ver
klaard dat men indertijd tot de vervanging van de
oude Beurs van Hendrick de Keyser door een nieuwe
besloot „ofschoon men in dien tijd machteloos was, er
iets schoons voor in de plaats te stellen".
Dat moet wel als de juiste verklaring van den
bouw van den imitatie-Griekschen tempel worden
aangenomen Dat men het oude niet herstelde vond
wellicht zijn verklaring in het feit, dat een grooter
gebouw noodig was.
Blijft U langer fit voelen - en zonder pijnen...
Eeuwige jeugd kan niemand U geven, maar wèl
kunt ge Uzelf vrij houden van vele" ongemakken
en pijnen, die zich openbaren zoodra de eerste
jeugd voorbij is. Vooral menschen diè in een om
geving of omstandigheden verkeeren,0 waardoor
zij voorbestemd zijn rheumatische aandoeningen
onder de leden te krijgen' moeten zich in acht
nemen. Maar óók zij die een zittend leven leiden
of weinig lichaamsbeweging krijgen, worden de
dupe van de verslapping der bloedzuiverende or
ganen. Dje gaan inslapen, vertragen in wer
king, het bloed gaat minder krachtig stroomen,
de spijsvèrtering Schiet te kort en onzuiverheden
die anders worden afgevoerd- gaan zich vastzetten
en ophoopen en worden oorzaak van landerigheid,
maar vooralpijn! Ondragelijke pijn! Dat
alles voorkomt ge met Kruschen Salts.' Met
Kruschen: regelmatiger spijsvertering, frissc-her
doorstraling en gezuiverd bloed. Met Kruschen
i dat jeugdige Kruschen?-gevoel; prettig, fit en
vooralBestand tegen alles wat Rheumatisch
maakt. - Neem toch óók Kruschen Salts het
oude beproefde recept sinds 1889 bij alle Apoth.
en Drog. 1.47, 0.76, 0.41. N.V. Rowntree, Amsterdam
(Adv. Ingez. Med.)
Heden:
VRIJDAG 31 OCTOBER.
Stadsschouwburg: Carré-ensemble met Jan Musch:
„Narciss", 7.30 uur.
Gem. Concertgebouw. Volksconcert, soliste Corry
Bijster, 7.30 uur.
Rembrandt Theater: „Hoera.... er is een stam
houder", 2.30 0,30 en S.45 uur.
Palace: „De Jantjes", 2, 6.30 en S.45 uur.
Luxor Theater: „De Postmeester", 2.30, 6.30 en
8.45 uur.
Frans Hals Theater: „Een land zonder vrouwen",
2,30, 6.30 en S.45 uur.
Moviac: Gevarieerd programma van 12 uur af.
ZATERDAG 1 NOVEMBER.
Stadsschouwburg: Balletavond Literaire Club,
7.30 uur.
Concertgebouw: Boyd Bachman eri zijn orkest,
7.30 uur.
Bioscooptheaters: Voorstellingen des middags en
fles avond.
Nachtdienst Apotheken
De volgende apotheken te Haarlem zijn van des
avonds acht tot des morgens acht uur (ook op
Zondag) geopend:
Apotheek Van Rijn N.V., Kleine' Houtweg 15,
Tel. 10539.
Firma C. G. Loomeyer en Zoon. Zijlweg 34, Tel.
12495.
Schoterbosch Apotheek, Rijksstraatweg 19, Tel.
12711.
Te Heemstede is geopend:
Apotheek Schotsman, Binnenweg 206, Tel. 28320.
(Een Boedapestcr schocndesl&undïge
verklaart dat hij uit een paar schoe
nen die een paar maanden zijn ge
dragen het karakter van den drager
onfeilbaar kan opmake-n)
't Ligt voor de hand als je het goed bekijkt,
Of voor den voet, om in den stijl te blijven,
Dat uit de schoenen van den drager' blijkt,
Hoe of men 's mans karakter kan omschrijven
En van de draagster, maar dat roei- 'k niet aan,
Ik zal dat liefer in het midden laten,
Want hoe de vrouwen in haar schoenen staan,
Daar wil ik uit respect niet over praten.
Ik wou maar zeggen, niets is als de schoen
Zoozeer aan iemands levensloop gebonden,
En wil men psychologisch proeven doen,
Dan wordt dus in de schoenen veel gevonden.
Een maklijk voorbeeld dat naar voreh springt
Is dat een kenner daadlijk vast kan stellen
Op welk gebied de schoen den drager wringt
En daarop kan hij dan een oordeel vellen.
Wie vast of losser in hun schoenen staan
Zullen dat tevens door die schoenen toonen,
En wie trekt vaak de stoute schoenen aan?.
Een, vluchtig onderzoek zal hier al loonen.
Den man, die niet recht in zijn schoenen gaat
Wordt de ontdekking daarvan niet geschonken
En 't Spreekt vanzelf dat oolc.de schoen verraadt
Wanneer daar moed of hart in zijn gezonken.
De schoenen waar veel in geschoven is
Zullen ook aan de aandacht niet ontsnappen
En men raadt zeker niet bij iemand mis,
Die alles aan zijn schoenen pleegt te lappen.
De wetenschap sch»ijdt voort, dat ziet u weer
In wat men nu met schoenen weet te lappen,
Niet minder dan een nieuw soort schoenenleer,
Van grooten dienst voor al maar nieuwe stappen,
P. GASUS
in Haarlem en omgeving.
Het Hofje „De Twaalf Apostelen"
De ingang' van het hofje aan de Gedempte
Voldersgracht te Haarlem. (Foto K. de Haas)
We zijn onder de eigenaardigheden al eenige keeren
een hofje tegen gekomen. Maar Haarlem is ook de
stad bij uitstek voor hofjes.
Nu iets over het Roomsch-Katholieke hofje „de
Twaalf .Apostelen" aan de Voldersgracht. Aan den
buitenkant zou men niet zeggen, dat gr achter den
vrijen saaien voorgevel een fraaie tuin lag. Het
hofje ls waarschijnlijk gesticht in 1582 uit de nalaten
schap van Claes van Pluessen, die in 1551 was ge
storven. Daarom wordt het hofje ook .wel naar hem
genoemd. Maar het wordt ook wel eens aangeduid
als het hofje van „Oud-Alckemade".
Tot voor kort kon men dezen naam niet verklaren,
maar thans weet men, dat de familie van Alckemade
door middel Van de familie van Bekesteyn aan die
van de Huessen verwant was en in 1663 komt als re
gent voor Hendrick van Alckemade van Berkenrode.
Het hofje zelf stond oorspronkelijk aan de Barre-
voetestraat. In 1882 werd de straat verbreed en stond
het gebouw toen in den (veg. De gemeente heeft daar
op een nieu\y hofje laten bouwen op de tegenwoor
dige plaats. Oorspronkelijk waren er 12 woningen en
.op elk van de deuren stond de beeltenis -van een
apostel, zoodat ze alle twaalf vertegenwoordigd wa
ren. Later zijn deze deuren vervangen door andere,
waarop alleen de naam- staat.
Het is lastiger, „iets" over kerktorens te schrij
ven dan een dik boék aan dit onderwerp te wij
den. Wanneer men nagaat dat van iederen be-
langvvekkenden kerktoren in ons land een kleine
bibliotheek bestaat behoeft het weinig be
toog, dat er over de honderden getuigenissen van
den godsdienstzin, de offervaardigheid en den ont
wikkelden smaak van onze middeleeuwsche voor
vaderen nogal zooiets te vertellen valt.
De heer Dr. E. H. ter Kuile heeft de niet geringe
opgave ondernomen, aan de torens van Nederland
een boekje van honderd pagina's te wijden. Plet
spreekt vanzelf, dat hij zich dus aan de hoofdzaken
moest houden en volstond met een schets. Doch
wie zijn stof naar den eisch beheerscht kan ook
in de schets van een onderwerp, waaraan eèn gan-
sche literatuur is gewijd zeer, zeer veel wetens
waardigs samenvatten en hierin heeft Dr. Ter
Kuile niet gefaald. Hij gaf dus een overzicht van
de tora^ van Nederland, veeleer historisch dan
technïscn, ofschoon hij ook over bouwwijze en
structuur veel wetenswaardigs mededeelde.
Wie zijn land eenigermate wenscht te kennen
vindt in dit boekje, dat bovendien 57 voortreffe
lijke foto's bevat, onontbeerlijk materiaal, over
zichtelijk gegroepeerd en boeiend beschreven. De
schrijver wijdt allereerst een gedeelte van zijn
werkje aan het Romaansche type, de oudste hier
bewaard gebleven bouwtrant, waarvan vooral in
Limburg nogal veel bewaard is gebleven, veel
meer dan in Holland, waar in de vroege middel
eeuwen minder gelegenheid tot kerkenbouw be
stond dan op de hoogere, vastere gronden. De wei
nige Romaansche kerktorens in Holland vindt
men dan ook uitsluitend op de geestgronden, als-
bijvoorbeeld die te Velsen en te Wassenaar.
De jaren, waarin de kerk- en torenbouw in
West-Europa het weelderigst opbloeide strekken
van ongeveer het jaar 1000 tot het einde der veer
tiende eeuw. Men denke slechts aan Laon, Char-
tres en Reims, de onvergankelijke monumenten
der gothielc.
Wanneer wij de torens nagaan, die uit deze eer
ste Gothische periode dagleekenen blijken zij in-
tusschen maar weinig in aantal te zijn en, met uit
zondering van een enkelen, nl. den Domtoren van
Utrecht, ook niet van uitzonderlijk belang. De to
rens maken trouwens in dit opzicht geen uitzonde
ring in het geheele aspect van onze monumenten-
schat: vier-vijfden van onze gothische kerken,
stadhuizen, versterkingswerken en andere gebou
wen dagteekent pas uit de vijftiende of de eerste
helft van de zestiende eeuw.
In de vijftiende eeuw, den tijd der late Gothiek,
wordt het aantal torens steeds grooter en kunnen
wij gevoegelijk vier groepen onderscheiden: een
middengroep, waarop de Domtoren van grooten in
vloed blijft, een Westelijke groep, waarin de late
Zuidbrabantsche Gothiek zich doet gelden, een
speciaal Noordbrabantsche en een min of meer hy
bridische Oostelijke groep. Ons, Kennemers, inte
resseert allereerst de Westelijke groep, waarom
trent de schrijver vertelt, dat zij geheel onder in
vloed van Zuid Brabant stond voor wat Zeeland
betreft. Het voormalige graafschap Holland ver
toont in de kleine en middelbare torens veel min
der een gesloten eenheid dan Zeeland en een so
ber type. Zelfs de groote stadskerken als die van
Haarlem en Alkmaar hebben niet anders dan een
houten toren op het dak der kerk. Van den grond
af gebouwde steenen torens 'komt men maar
spaarzaam tegen.
Intusschen heeft Noord-Holland op het punt van
torenbekroningen in laat-Gothischen sti.il eenige
zeer rijke en schilderachtige voortbrengselen opge
leverd. Terecht bekend zijn de ranke Bakenes-
sertoren, de prachtige houten kruistoren van de
St.-Bavo en de sierlijke „Speeltoren" van
Edam.
Hendrick de Keyser en Lieven de Key zijn twee
bouwmeesters, die ten tijde der Renaissance van
den torenbouw hier te lande, het begin der zés-
tiende eeuw, daaraan het sterkst richting hebben
gegeven, De Keyser door de reeks torens die hij
bouwde. Lieven de Key door het bouwen van wel
iswaar slechts één toren, doch die zijn groote ga
ven volledig in het licht stelde.
Deze enkele toren was die van de Nieuwe Kerk
te Haarlem, destijds nog de oude St.-Annakei?k-
De romp van dezeri toren wordt een eindweegs
begeleid c^oor forsche steunbeeren en geleed door
krachtig geprofileerde lijstwerken. De klokken -
verdieping wordt afgesloten door een drukke, op
consoles overkraagde zandsteenen balustrade. Dan
wordt een acsjatzijdige bovenbouw ontwikkeld, eerst
nog van steep, maar verderop overgaand in hout
rnet loodbekleeding en wel zóó, dat steenwerk en
houten top ineensmelten tot een overdadig stuk
pronkarchitectuur, eindigend in een grillig open
gewerkte obelisk. Het verschil in artistieken aanleg
tusschen De Keyser en De Key spreekt wellicht
nergens zoo duidelijk als in hun torens. De Haar-
lemsche Nieuwe-Kerkstoren is als een bruisende
fontein van ornament, dat de hoofdvormen overwoe
kert. Daarmée vergeleken doet bijvoorbeeld de
Amsterdamsche Zuidertoren, hoe sierlijk en fees
telijk ook, koel en bezadigd aan.
Met deze twee bouwmeesters van groot formaat
eindigt tevens de rij van Nederlandsche toren
bouwers en "werk van bijzondere waarde valt na
hen in den torenbouw hier te lande moeilijk meer
aan te wijzen. Nog verrezen, behalve de bekénde
toren van Kampen, hier en daar goede dorpsto
rens maar van algemeene beteekenis zijn ze nfet
en een nieuw type vormen ze evenmin. Een. ont
wikkeling, die ononderbroken yan de vroege mid
deleeuwen is te volgen vond zoo tegen het laatst
der 18e eeuw een eerlijk einde en een negentiende
eeuw mocht den arbeid weer hervatten, het werd
thans een bestudeerd teruggrijpen op het verle
den. De rijke én veelzijdige Nederlandsche toren
architectuur was afgesloten.
Ziehier enkele grepen uit het lezenswaardige
werkje van Dr. Ter Kuile, dat als deeltje 7 in de
Heemschut-serie bij Allert de Lange te Amster
dam verscheen.
NEW YORK 31 Ootober (D. N. B.) Een verkeersvlieg
tuig van de American Airlines, dat 21 personen kon ver
voeren, is bij St. Thomas (Canada) neergestort. Het vlieg
tuig" ging geheel in vlammen op."
Naar Associated Press meldt is het aantal aan boord
zijnde passagiers onbekend. Waarschijnlijk zijn alle pas
sagiers om het leven gekomen.
BARTELJORISSTRAAT 20 TELEFOON 13439
fAdv. Ingez. Med.)
Voor den winter. Een Betuwsche boer bij het steken van de andijvieplanten voor*
den inmaak in Keulsche potten om als welkome provisie dienst te doen.
Stapf-v. Mourik
„Gevaarlijke beweringen van
Roosevelt"
De „Diplo" over het gebeurde met de
„Greer" en de „Kearny"
BERLIJN, 31 October (P.N.B.) ..Veel gevaarlijke)
dan de al te onbehouwen beweringen van Roosevelt
over plannen van Hitier tot afschaffing van de gods
diensten en voor een nieuwe indeeling van Zuid-
Amerika, waarover hij zegt te beschikken, zijn de door
Roosevelt in zekeren zin in zijn officieele hoedanig
heid geuite beweringen over zoogenaamde aanvallen
van Duitscbe duikbooten .op Amerik^nsche zeestrijd
krachten", zoo verklaart de „Deutsche Diplomatisch
Politische Korrespondenz".
„Een soortgelijke zwendel als bij het incident met
de „Greer" is ook thans weer ontdekt.
Toen Roosevelt onlangs de neutraliteitswet een
nieuwe impuls wilde geven en Amerikaanschen sche
pen ook het varen in de oorlogszone moest worden
toegestaan, gebruikte de president het torpedeeren
van de „Kearny" ln de eerste plaats voor een psy
chologisch opzweepen van de openbare meening. Het
ministerie van marine gaf destijds nadrukkelijk te
kennen dat de Amerikaansche torpedojager door een
Duitsehe duikboot was aangevallen. Minister Knox
zag zich thans eindelijk gedwongen met de waarheid
voor den dag te komen. Hij moest toegeven dat het
Atnerikaansche oorlogsschip, dat een Engelsch con-
vooi te hulp was gesneld, zijnerzijds het eerste de
Duitsehe duikboot met dieptebommen heeft aange
vallen. Verder moest toegegeven worden dat eerst
daarna de „Kearny" door een Duitsehe duikboot werd
beschoten. De feitelijke toestand is dus", zoo ver
klaart de „Diplo", „dat deze torpedojager volgens de
op grond van den zwendel met de „Greer" verstrekte
verscherpte instructies aan de Amerilcaansche marine
op offensieve wijze aan de zijde van Britsche zee-
strijdkrachten in den strijd tegen Duitsehe marine
eenheden heeft ingegrepen. Hiermede is dus ook dat
gene wat Roosevelt, behalve zijn. overige onwaarheden,
over het incident met de „Kearny" heeft beweerd als
leugen gebrandmerkt.
Zweden en de Finsclie strijd
Zwcedsclie partijen betuigen haar
instemming
STOCKHOLM. 30 October. Het D.N.B. meldt: In
de groote openbare buitenlandsche politieke debatten
van den Zweedschen Rijksdag hebben woordvoerders
van alle partijen naar uit de thans gepubliceerde rede
voeringen blijkt, hun instemming betuigd met den
strijd van Finland tot bescherming van de Finsche
Oostelijke grens en wel als een Zweedsch en tevens
als een gemeenschappelijk Noordsch belang.
Veroordeelde Fransche politici naar
Portalet
PARIJS, 31 October (D.N.B.) De krachtens de
voorloopige beslissing van maarschalk Pét.ain tot ves
tingstraf veroordeelde Fransche politici zullen, naai
de bladen melden, binnenkort naar de vesting Por
talet in de pyreneeën worden overgebracht. Om vei
ligheidsredenen wordt de datum geheim gehouden.
Daar het proces in Riom half Januari zal beginnen,
zullen de gevangenen omstreeks dien datum naar
Riom worden overgebracht.
Op zoek naar reuzen
Amerikaansche organiseert een expeditie
in het oerwoud
PALENQUE (Mexico) De bekende Calïforni-
sche av ia trice en archeologe Karena Shields organi
seert in Palenque een expeditie die in de jungle var.
Ceüffaal-Amerika naar een geheimzinnige. Maya-
stam zal zoeken, wqlke volgens Indiaansche berich
ten uit reuzen zou bestaan. Reeds vijf expedities
hebben getracht deze legendarische reuzen te vi
den seen van de vijf is uit de wildernis terugg
keerd en van geen enkel lid van deze expedities
ooit meer iets gehoord. Nu wil Karena Shields, die
de studie van do Maya-cultuur en jungle-legenden
tot levenstaak heeft gekozen, haar gelulc probee-
ren. Slechts de leider van haar plantage en een
aantal Indianen zullen haar begeleiden.
(United^ Press)
Dikke sneeuwlaag in Noord-Jutland
Spoorwegverkeer gestremd
KOPENHAGEN. 30 October. De laatste, dagen
heeft in Noord-Jutland een sneeuwstorm gewoed,
die de zwaarste is, welke men sedert tientallen jaren
om dezen tijd van het jaar heeft meegemaakt.
De geheele provincie Vendsyssel is onder sneeuw
begraven en van de overige wereld afgesneden. Men
beschouwt het als een meteorologisch wonder dat de
sneeuwstorm zich beperkt heeft tot een 'gebied van
niet meer dan 75 KM in doorsnede, terwijl de na
burige provincies in het geheel geen sneeuw hebben
gezien. In de stad Hjoerring bleef de brandweer ln
de sneeuw steken en kon een uitgebroken brand niet
bestrijden. Het spoorwegverkeer en de wegen zijn
tijdelijk gestremd en talrijke electrische leidingen
werden vernield. Veel vee dat zich nog buiten be
vond bevroor. (United Press)
Hooge bolsjewistische officieren
terechtgesteld
Onder verdenking van samenzwering
STOCKHOLM, 31 October (ANP) Volgens uit
^foskou ontvangen berichten heeft generaal Sjbekof.
de opvolger van maarschalk Timoschenko, dezer
dagen elf hooge Sovjet-officieren en een politieleen
commissaris terecht laten stellen onder verdenking
van een complot tegen de Sovjet-regeering te heb-,
ben gesmeed.
GEEN AANSLAG OP DEN ARGENTIJNS CHEN
VICE-PRESIDENT.
BUENOS-AIRES 31 October (D. N. B.) Het. bericht van
een Amerikaansch persbuteau over een aanslag op den
Arge^tijnschen vice-president dr. Castillo is, naar thans
bekend wordt, onjuist gebleken. Na het vertrek van
Castillo van het Zuidelijke station te Buenos Aires j.l.
Dinsdagavond ging tijdens een onbelangrijk incident een
revolver af, waardoor waarschijnlijk het bericht over een
aanslag in de wereld is gekomen. Op grond Van dit bericht
heeft Castillo Donderdag reeds een telegram van den Ar-
gentijnschen gezant in Portugal ontvangen, waarin deze
hem gelukwenscht met het feit dat hij aan den aanslag ls
ontsnapt.
UIT DE STifiATSCOURANT.
's-GRAVENHAGE, 31 October. Bij besluit van
den secretaris-generaal van het departement van
Justitie van 30 October 1941 is: A. Koot, inspecteur
van politie te Almelo, benoemd tot commissaris van
rijkspolitie in tijdelijken dienst.
A. J. S. Tienstra, commissaris van politie te Zwolle,
benoemd tot commissaris van rijkspolitie.
Mr. R. H. van Houten, griffier bij het kantonge
recht te Zwolle, tot griffier bij het kantongerecht te
Amsterdam benoemd.
CARILLONCONCERT TE HAARLEM.
Het beiaardprogramma voor Maandag 3 November
luidt als volgt:
1 Thema met variaties, Staf Nees.
2 Menuet Colfs.
3 a. O Nederland
b. Merck toch hoe sterek (1622)
c. O Heer. die daer des hemels tente spreydt.
4 Sonate (finale)B. Marcello.
Voor Vrijdag 7 November:
1 Rondino Steénhuis.
2 a. Die alresoetste Jesus
b. 's Avonds als ik slapen ga.
c. Heer Jesus heeft een hofken.
3. Menuet Locatelli.
4. Ave Maria Arcadelt.
5. Andante Pleyel.
TWEE KOFFERS MET tLEESCH EN VET.
Een crisisambtenaar, die in de binnenstad van Am
sterdam controle hield, zag in de Vijzelstraat een
jongen moeizaam twee zware koffers torsen. Daar
hij het zaakje niet vertrouwde, hield hij den jeugdi
gen expediteur aan. De beide koffers bleken propvol
met vleesch en vet te zitten. Spoedig viel de jongen
een 16-jarige scholier door de mand; hij bekende,
dat het vleesch, dat hij in opdracht van zijn vader
vervoerde, afkomstig was van een clandestiene sla
gerij in Heemskerk.
Ook de vader is opgespoord en gearresteerd. (A.N.P.)
18 Novimber:
FRYSKE BOEKEWIKE
Friezen, bisykje dizze wike de
Tïntoanstelling fen Fryske Tael-
Littejkunde, in
CENTRALE BOEKHANDEL
v/h H. N. MUL v/h J. M. STAP
Groote Houtstraat 63 - Telefoon 10305
(Adv. Ingez. Med.)
HEEMSTEDE
VERGADERING EERSTE HULPBRIGADE.
Donderdagavond hield de Eerste Hulpbrigade te
Heemstede een ledenvergadering.
Het winterprogramma werd vastgesteld. Beginnen
de op Vrijdag 7 November zullen cv in de Dreef-
school om de twee weken oefenavonden plaats heb
ben; voor de afdeeling zwemmend redden zal iedere**
Woensdagavond geoefend worden in het Sportfond-
senbad te Haarlem Van 14 November af zal om de
twee weken een cursus in de Dreefschool gegeven
worden, waar theorie in zwemmend redden wordt
gegeven en in het behandelen van het opwekken van
levensgeesten bij drenkelingen. Het ligt in de be
doeling, bij voldoende deelneming een cursus te ge
ven voor het instructeursexamen in het zwemmend
redden en om tijdens een eventueele ijsperiode vooral
op de Zaterdagen en Zondagen een ijswacht te orga«
niseeren.
Aan de dames en heeren. die dit jaar met gunstif
gevolg examen hadden afgelegd voor het diploma
zwemmend redden, werd eht diploma uitgereikt.
VERGADERING „WITTE KRUIS".
Donderdagmiddag hield de afd. Heemstede van
„Het Witte Kruis" een ledenvergadering in het Ge
zondheidshuis.
In zijn openingswoord heette de voorzitter, burge
meester Jhr. J. P. W. v. Doorn bijzonder welkom dr.
J. Laeijendecker, wien spreker dank zegt voor zijn
bereidwilligheid bij zijn drukken arbeid ook nog een
functie van bestuurslid te hebben willen aanvaarden.
Als bestuursleden werden herkozen de heeren J.
de Jong, J. Waldkötter en J. H. M. Peeperkorn. ter
wijl als afgevaardigden naar de algemeene vergade-
ring benoemd werden de heeren J Waldkötter en J.
H. M. Peeperkorn.
Bij de behandeling van den beschrijvingsbrief werd
besloten den heer J. Dullaart als candidaat voor het
hoofdbestuur te steunen, evenals de 6 pet. salarisver-
hooging voor personeel der inrichtingen die minder
dan f 1900 verdienen.
Hierna had de behandeling plaats van de begrooting
der afdeeling over 1942. Voor aanschaffing- en onder
houd van verplegingsmaterïaal werd begroot f 750.
de subsidie voor verpleging en uitzenden van zwskke
kinderen werd verhoogd, van f 400 tot f 600
Als leden dor controlecommissie werden benoemd de
heeren S. v. Weele en J. C. Boonstra.
INLEVERING AUTO-RADIO'S.
Het Hoofd van Politie te Heemstede maakt hekend, dat
inlevering van autoradio's dient te geschieden aan het
Bureau van Politie. Raadhuisstraat 27 te Heemstede op
Maandag 3 en Dinsdag 4 November a s. van 9—t? en van
25 uur. Nogmaals wordt er op gewezen, dat alle auto
radio's (ook die welke huiten gebruik zijn) met toebe-
hooren zooals, voedingskabels en antenne, dienen te wor
den Ingeleverd.
BLOEMENDAAL
BURGERLIJKE STAND.
BEVALLEN: C. G. van den Heuvel—Allart. d.
ONDERTROUWD: J. G. Groot en C. M. van der Burg;
C. A. de Groot en S. Nieuwenhof.
GETROUWD: H. F. F. Kriens en M. W. DeuSS", D. H.
Kranendonk en G. Roozen: C. Ottc cn S. de Vries.
OVERLEDEN: D. M. Tromp, oud 73 j.; F. L. B. van der
Bijl, oud acht maanden.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Gevonden en terug te bekomen bij: J. Batenburg,
Kweekduinweg 1, een gummi kindercape: L. Kroon e,
Oosterduindorplaan 2 Haarlem, een rozenkrans in
doosje; Hartaorff, Iepenlaan 16 een sleuteltje; v. d.
Pavoordt, Zijlweg 293 Haarlem, een vulpenhouder:
Zwiersen, Zuider Tuindorplaan 20, een rozenkrans in
étui; Hooge Duin en Daalscheweg 19. potloodslijper in
étui; Van Staa, Hoplaan 1. want: Van Son, Zwartcweg
I. poesje; R. de Wijn, E. Casimirlaan 90, gekleurde
sjaal: Clematislaan 18, broche: A, Roozen, Midden
Tuindorplaan 9, schoolétui; Politiebureau, Overveen:
(inlichtingen op wérkdagen van 10—12 u. v.m.): wan
ten. tramkaart, jongenspet, kinderportemonnaïe met
inhoud, handschoenen. Post Aerdenhout: 2 Lips-
sleiitels.
FIJNHOUTHANDEL
3. VAN ROODE ZONEN
ONZE SPECIALITEIT
ROLLANDSTRAAT 55-57, Tel. 15667, HAARLEM
(Adv. Ingez. Med.)
voor de Baby
(Adu. Ingez. Mcd.X
HAARLEM, 31 Oct.
Gehuwd: 31 Oct.: P. A. Ruitenburg cn M. A. Bakker.
Bevallen: 30 Oct.: M. E. KluitBroekema, z„ II, H.
ZwetslootNeifer, z., E, N. C. van KempenMei
huizen, z., M, T. De Mijttenaerevan Dijk. d.
Overleden: 29 Oct.: J. van de Wall Perné. 64 j.,
Spaarne. J. Olijerhoek, 36 j.. Kamperlaan 30 Oct.: J.
M. F., 2 m., d. v. C. Brugman, van 't Hoffstraat. A. E.
van 't HoffStam, 57 j„ Lotterstraat.
FAMILIEBERICHTEN UIT ANDERE BLADEN.
Verloofd: J. J. Th. Snijders en II. J. Gasille Jr.,
Baarn-Soestdijlt.
Ondertrouwd: R. J. Scheele en J. Kruidenier, Rot
terdam; T. Bischop en L. Luidenhof, Leiden; W.
Kalf en T. Janèen, Heiloo; J. C. de Ruiter en A. Hel
der, Berger.-Alkmaar.
Getrouwd: J. Rozestraten en S. Koekenbier. Am
sterdam; J. Hoelen en C. Brom, Amsterdam; W. J. D.
M. v. Romper en K. Knapp, Amsterdam; D. C. Dam
steeg en F. Straub, Rotterdam; F. Latour en C. W.
v. d. Watering, Rotterdam; J. Soeteman en G. M. P.
v. Det, Hillegersberg; G. J. v. Baaien en W. Emeis,
Schlebroek; W. K. L. Cord-Funke en D. Fontein, Lei
den; A. Smeenk en G. B. v. d. Garde, Gouda.
Bevallen: W. de Bot-Vaessen, d., Rotterdam; A. E.
Kruit-Verkaaik, d. Driehuis; Th. Reeser-Ykema. z.,
Leiderdorp; Keman-Maan, d., Utrecht; H. A. w' de
Heer-v. Trigt, z., Den Haag; Cleveringa-v. Buuren, d.
Groningen; A. J. Licht-Goudsblom, z.. Alkmaar.
Overleden: J. B. v. Zuylen, m., 70 jAmsterdam;
J. G. A. v. Roosendaal-Brumsen, v., 77 j.. Loenen a.
a. Vecht; S. A. Spleeman-b.sse Sloet van Oldruiten-
borgh. v., 81 j., Ommen; L. H. v. d. Hak, m., 67 j.,
Amsterdam; Th. C. v. d. Renst, m., 67 j„ Amsterdam;
P. H. Landweer, m., 56 j„ Hilversum: L. Hakker, m.,
57 j., Amsterdam; A. v. d. Wetering de Rooy-Schock,
v., 89 j.. Utrecht; A. Goossens, m. 76 j., Berkel (N.B.)
C. C. Jansen, m., 72 j., Nijmegen; C. A. J. baron van
Boetzelaer, mr.. 07 j., Soest: K. Drent, m., 79 j., Ter:
Apel; J. H. Bookmaker, m.. 437 j., Bellingwolde.
