Haarlem's Dagblad
Nieuwe succesvolle aanvallen aan het Oostelijk
front aan den gang.
59e JAARCANG No. 17923
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groot»
houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zulder Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redact!»
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede
DONDERDAG 20 NOVEMBER 1941]
Abonnementen per week 0.26, per maand 1.15,
per 3 maanden 3.42, franco per post 3.73, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentlën: 1-5 regels
2.—, elke regel meer 0.40. Reclames 0.65 per
regel. Regelabonnementstarleven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel mee»
0.17^2. Groentjes rle rubriek.
Op bon 53 en 54 boter en vet Botsins tusschen politie en stroopers Welke bonnen zijn thans geldig?
's-GRAVENHAGE, 20 November. De Se
cretaris-generaal van het departement van Land
bouw en Visscherrj maakt bekend, dat gedurende
het tijdvak van 21 November tot en met 9 Decem
ber a.s. elke der met „53" en „54" genummerde
bonnen van de boterkaart recht geeft op het lcoopen
van 125 gram boter.
In bovengenoemd tijdvak geven de met „53" en
„54" genummerde bonnen van de vetkaart elk
-recht op het lcoopen van 125 gram boter met re
ductie. Degenen, die destijds de met „53" genum
merde bonnen van de vetkaart bij hun slager heb
ben ingeleverd ter verkrijging van gesmolten rund-
vet, kunnen thans dit rundvet betrekken.
De kosten van het onderwijs
te Heemstede
De invloed van de annexatie en
de crisis
In het verslag over 1940 van de gemeente Heem
stede zijn interessante gegevens te vinden over de
kosten van het onderwijs te Heemstede in de afge
loopen 20 jaar.
Voor alle takken van onderwijs waren de uit
gaven:
Aantal
jaar inwoners Totale kosten
1921 10481 8.045
1922 11468 38.197
1923 13007 70.257
1924 14646 70.105
1925 15370 81.107
1926 16087 90.868
1927 16872 98.443
1928 12179 95.664
1929 13201 84.579
1930 14020 109.836
1931 14417 152.897
1932 14860 193.616
1933 15779 218.615
1934 16407 214.891
1935 17097 202.514
1936 17870 203.329
1937 18660 197.227
1938 19259 175.571
1939 19518 178.682
1940 20400 180.846
Dit lijstje geeft een enorme stijging te zien. Wel
iswaar verdubbelde in die 20 jaar ook het aantal
inwoners, maar de uitgaven voor onderwijs stegen
met niet minder dan 2250 pCt. In 1920 gaf de ge
meente uit voor het Openbaar L.O. 4.477, voor het
bijzonder lager onderwijs 1.468, voor het open
baar M.O. en voor het bijzonder voorbereidend on
derwijs 990.
In 1922 gingen de uitgaven al met sprongen naar
boven tengevolge van de gelijkstelling van het
openbaar en bijzonder lager onderwijs. In" 1925
kostte het openbaar l.o. a-*»n de gemeente al 11.348
en het bijzonder l.o. 34.994.
In het jaar voor de annexatie, toen Heemstede
16872 inwoners telde, gat" het 98.443" aan onderwijs
uit.
De invloed van de crisis en de bezuinigingen die
bij het onderwijs zijn ingevoerd zijri' te constateeren
uit het volgende staatje van uitgaven in guldens:
L. O.: M.O. en V.H.O. -
M§
o S o n
1933 33.627 86.031 60.617 ft.699 6.685 9.956
1934 25.848 79.540 64.973 27.873 7.318 9.339
1935 27.745 68.362 61.009 29.568 6.408 9.427
1936 24.937 72.625 61.132 29.988 5.28a> 9.900
1937 16.919 64.372 63.650 34.000 8.391 9.895
1938 15.286 64.818 50.603 24.597 10.344 9.923
1939 10.850 72.503 51.851 25.530 7.941 10.007
1940 14.745 61:741 55.000 29.000 10.010 10.350
In de laatste jaren zijn de uitgaven dus vrij be
langrijk naar beneden gegaan, hoewel het aantal in
woners gedurig steeg. De stijging had natuurlijk epn
vermeerdering van het aantal schoolgaande kinde
ren tengevolge. Een bewijs daarvan is dat in het
cursusjaar 1935/1936 394, kinderen uit Heemstede
een H.B.S., Lyceum of Gymnasium bezochten en in
1939/1940 niet minder dan 495.
Het hierboven opgenomen staatje geeft ook een
overzicht van den groei der gemeente Heemstede
wat het aantal inwoners betreft en den invloed dei-
annexatie.
Zooals men weet is de annexatie 1 Mei 1927 inge
gaan, een feit dat 1 Mei 1942 dus juist 15 jaar gele
den zal zijn.
Het aantal inwoners is door de annexatie vermin
derd van 16872 tot 12179. Het duurde weer tot 1934
voor Heemstede het verlies aan inwoners had inge
haald.
EXAMENS
ACADEMISCHE OPLEIDING.
Bevorderd aan de Gem. Universiteit van Amsterdam
tot arts: W. Polak, Rotterdam; J. de Jong, Meerssen; Th.
Pascales, Rotterdam en M. M. Richter, Amsterdam.
Geslaagd aan de Leidsche Universiteit voor het doet.ex.
klassieke taal- en letterkunde mej. H. G. J. Resting, te
Overveen; voor het eerste deel van het practisch apothe
kersexamen de heer J. de Jonge, te Aerdenhout.
BRANDWEER EN LUCHTBESCHERMING.
Woensdagavond hield dé heer W. A. Couzy, Inspec
teur van het Brandweerwezen in Noordholland en
Utrecht, voor de leden van de Haarl. Vrijw. Brand-
blusschers Ver. „De Tien" een lezing over het onder
werp „Brandweer en Luchtbescherming".
Nadat de heer Couzy door den voorzitter van „De
Tien", Dr. C. Spoelder, was ingeleid hield de spre
ker zijn lezing waarin hij verschillende gevallen uit
de praktijk besprak, speciaal wat betreft de werking
en bestrijding van brandbommen.
De eere-voorzitter van „De Tien", de heer C. J. v.
3d Broek, dankte den heer Couzy namens de talrijke
aanwezigen voor zijn leerrijke en interessante cau
serie.
De Haarlemsche Waterleiding
Plan tot het betrekken van water van
Amsterdam voorloopig van de baan
Indertijd hebben wij medegedeeld, dat de prise
d'eau van de Haarlemsche Waterleiding opgenomen
was in het duingebied tusschen den Zandvoort-
schen weg en het Noordzeekanaal te Velsen, dat
bestemd was voor natuurreservaat. De mogelijkheid
Werd daarom onder oogen gezien dat Haarlem in
de toekomst water zou kunnen betrekken van de
Amsterdamsche Waterleiding. Dit werd ongewenscht
geacht, omdat zoo'n prise d'eau ook een minder
gunstigen invloed heeft op den waterstand in de
omliggende duinen.
Nu de plannen tot het stichten van het natuur
reservaat, in verband met financieele moeilijkhe
den voorloopig geen doorgang kunnen vinden, zijn
natuurlijk ook de plannen die men voor de Haar
lemsche Waterleiding had van de. baan. Zoover
men weet heeft de gemeente Haarlem het duin
terrein voor haar prise d'eau in erfpacht.
Verbouwing van de Bank van
Leening
Alleen intern
Zooals wij gisteren mededeelden is een crediet van
1000.uitgetrokken voor verbouwing van de
Bank van Leening in de Kleine Houtstraat te Haar
lem, dit in verband met de vestiging van de Regio
nale Volkscredietbank voor Haarlem en Omstreken,
die in het gebouw van de Bank van Leening zal
worden gevestigd. Naar wij vernemen betreft het
hier een interne verbouwing. Van buiten zal men
dus voorloopig niets bemerken van de gedeeltelijk
veranderde bestemming van het pand, dat naar het
uiterlijk geen sieraad van het stadsbeeld kan wor
den genoemd. Wat jammer is, want de Bank van
Leening is een der oudste gebouwen van Haarlem
en bewaart de herinnering aan een klooster, dat hier
eenmaal stond. Het gebouw heeft thans naar het
exterieur weinig van een klooster en nog minder
van een bank. Mogen de omstandigheden het ge
meentebestuur eenmaal in staat stellen tot een res-
tauïatie, die hier werkelijk geen overdaad zou zijn!
Politieman gewond
In den nacht van Maandag op Dinsdag heeft on
der de gemeente Langerak een ernstige botsing plaats
gehad tusschen politie en eenige stroopers.
Naar het A.N.P. verneemt, war^n in den bewusten
nacht maréchaussees, de gemeentepolitie en een jacht
opziener eenige stroopers op het spoor, die hun on
wettig bedrijf uitoefenen onder de gemeente Lange
rak. De politiemannen hadden zich, beschermd door
de duisternis, schuil gehouden in de uiterwaarden van
de Lek, en een hunner, de maréchaussee Spruit, had
zich geposteerd op een roeiboot, die aan der strek
dammen in de rivier gemeerd was en waarmede de
stroopers zich naar hun jachtterrein hadden begeven,
zoodat het te voorzien was, dat zij op dezelfde wijze
den terugweg zouden moeten aanvaarden. De politie
man had zich daarin niet misrekend en toen op een
gegeven oogenblik de stroopers zich op den dam be
gaven teneinde weer scheep te gaan, sprong de maré
chaussee te voorschijn en riep hun „halt, politie" toe.
Een der stroopers, die hem tot op eenige meters ge
naderd was, loste in antwoord op deze vordering een
schot uit zijn jachtgeweer, waardóór de maréchaussee
bijna de volle lading in een zijner beenen kreeg. Het
mag een geluk heeten, dat het slachtoffer, die in het
donker dezen aanslag niet kon voorzien, door het
schot niet ernstiger is getroffen. Zijn verwondingen
waren echter van 'dien aard, dat hij naar een zieken
huis te Utrecht moest worden overgebracht. De ove
rige politiemannen zijn er in geslaagd drie mannen te
arresteeren, nl. G. M., en A. M. uit Langerak en C. V.
uit Arkel. Laatstgenoemde is. aanvankelijk te Nieuw
koop in hechtenis gehouden en schijnt later weer te
zijn vrijgelaten. G. M. en A. M. zijn naar het politie
bureau te Schoonhoven overgebracht en daar opge
sloten. Het zijn vader en zoon en de vader staat be
kend als een berucht strooper, die reeds eerder met
de justitie in aanraking is geweest.
De politie heeft twee jachtgeweren in beslag geno
men. (A.N.P.)
Nieuwe burgemeesters
'-GRAVENHAGE, 19 November. Het Rijkscom
missariaat deelt mede:
De commissaris-generaal voor bestuur en justitie
heeft op grond van paragraaf 3 van verordening no.
108/40 (vierde verordening over bijzonddfre bestuurs
rechtelijke maatregelen) tezamen met paragraaf 4.
artikel 1 van verordening no. 3/40 over het uitoefenen
van de regeeringsbevoegdheid in Nederland tot bur
gemeester benoemd:
den adjunct-commies van de provinciale kanselarij
van Groningen, R. W. Keiser tot burgemeester van
Winsum; den secretaris van de Haze- en Zijpepolder
J. D. Rigters, tot burgemeester in Zuid- en Noord-
Schermer.
De maatregelen voor het hotel- en
restaurantbedrijf
's-GRAVENHAGE. 19 November. In aanslui
ting op hetgeen reeds is gemeld betreffende de in
de Nederlandsche Staatscourant van heden voor het
hotel- en restaurantbedrijf af te kondigen versobe
ringsbeschikking en prij zenbeschikking kan nog
worden medegedeeld, dat de daarin toegestane ver
hooging van 50 pCt. boven de prijzen, welke 9 Mei
1940 algemeen geldend waren, 5% „omzetbelasting"
is. Restaurants, die door den aard of de inrichting
van hun keuken een bijzonder karakter dragen, b.v.
Chineesche- of Indische restaurants, kunnen van de
verplichte groepsindeeling worden vrijgesteld.
Voorts kan er nog op worden gewezen dat het
eenigen tijd geleden afgekondigde prijsaanduidings-
besluit voor het hotel- en restaurantbedrijf de ver
plichting oplegt alle prijzen duidelijk en nauwkeu
rig voor het publiek aap te duidèn. De controle op
de van nu af geldende, maximumprijzen zal zoo
doende aanzienlijk kunnen worden vereenvoudigd,
Aangiftedatum voor te scheuren
grasland verlengd
's-GRAVENHAGE, 19 Nov. Naar de regee-
ringscommissaris voor de bodemproductie mede
deelt, kan de aangifte bij de betrokken rijksland-
bouwconsulenten voor te scheuren grasland nog ge
schieden tot 29 November 1941. Uitdrukkelijk wordt
erop gewezen, dat dit de uiterste datum is tot wel
ken vrijwillig en dus met recht op scheurpremie kan
worden opgegeven.
Belanghebbenden worden nog opmerkzaam ge
maakt op de in de bladen opgenomen desbetreffen
de officieele publicatie. (A.N.P.)
HAARLEMSCHE RECHTBANK
DISTRIBUTIEBONNEN GESTOLEN.
Een juffrouw uit Zaandam had uit een melkwinkel in
Zaaandam distributiebonnen gestolen, die in een doos in
een vitrine lagen. Het was niet de eerste keer dat de juf
frouw. die ter terechtzitting hevig ontdaan was, zich aan
een dergelijken diefstal had schuldig gemaakt. De Officier
vond dezen diefstal belangrijk afkeurenswaardiger dan
andere diefstallen omdat de getroffenen in dit geval zoo
bijzonder zwaar gedupeerd worden. Eisch: 8 maanden ge
vangenisstraf. Verdediger Mr, K. A. F. J. Pliester wees
erop dat door een langdurige gevangenisstraf ook het ge
zin van den verdachte wordt getroffen. Spr. vroeg daar
om clementie.
GELDEN VERDUISTERD.
Een 38-jarige reiziger uit Krommenie had ten nadeele
van een sigarenhandel in IJmuiden waar hij in betrek
king was gelden tot'een totaalbedrag van f 1100 verduis
terd. Metdeze verduistering was de reiziger feeds kort
na zijn indiensttreding bij de IJmuidensche firma begon
nen. Als reiziger had hij ook de taak gelden te innen en
zoo kon hij gemakkelijk de ontvangen bedragen niet
afdragen.
De Officier releveerde in zijn requisitoir dat de reiziger
ook nog ernstig is verdacht van een diefstal van f 1000
uit het kantoor van de firma. Rekening houdend met het
feit dat de familie van den verdachte reéds het verduis
terde geld had aangezuiverd eischte de Officier een ge
vangenisstraf voor den tijd van acht maanden.
De verdediger Mr. H. E. Prinsen Geerligs wees erop
dat men den verdachte den diefstal, die hij trouwens ont
kent, niet ten laste heeft gelegd. Bij de beoordeeling van
de gepleegde verduistering moet de diefstal dan ook buiten
beschouwing blijven. Daar verdachte thans weer een be
trekking kan krijgen verwacht pleiter de uiterste cle
mentie.
Uitspraken over 14 dagen.
16-t.m. 22 November:
Brood of gebak
44-4 Brood 4 rants.
44 Brood Vs rants.
44 Vleesch Vz rants. (vleesoh of
44 Vl.waren 1 rants. vleeschwaren
44 Melk 1 3/4 L. Melk
4 IA Reserve 13/4 K.G. Aardappelen
44B Reserve K.G. Aardappelen
van 2 Nov. t. m. 29 November.
136 Algemeen 1 K.G. Suiker
le periode Cacao 50 gram Caca/O
137 250 gr. Koffiesurrogaat
138 500 gr. Jam
139-142 Algemeen 1 rants. Bloem brood of gebak
D en E Havermout 250 gr. Rijst
143 Algemeen 250 gr. Havermout
144 250 gr. Gort
149 lOOgr. Vermicelli of maïzena
145-148 Algemeen 100 gr. Kaas
van 2 t.m. 20 November:
51-52 Boter 125 g
51-52 Vet 125
Voorts:
Petroleum: Bonkaart M en O Bon 14 (2 1.) tot 27 Dec.
Zeep Bon 135 Algemeen en Bon D Zeep der Zeep-
kaartcn 1 rantsoen zeen. Bon D Toiletzeep 75 gram
toiletzeep 80 pet. t.m. 30 Nov. Bon J Textiel (Man
nen) 50 gram scheerzeep t.m. 31 Dee. 1941.
Vijftien personen verdronken.
Autobus bij Capelle aan den IJsel
te water gereden
CAPELLE AAN DEN IJSEL, 20 November.
Een ernstig ongeluk heeft zich vanochtend in de
vroegte even voorbij Capelle aan den IJsel voor
gedaan. Een autobus van den dienst van Gebr.
Stam te Krimpen aan den IJsel, welke een di~nst
Krimpen aan den IJselGouda onderhoudt en die
te kwart over zeven uit Krimpen vertrok, is even
voorbij Capelle aan den IJsel van den dijk gere
den en in het water gestort. Van de dertig pas
sagiers zijn vijftien personen onder wie ver
scheidene kinderen verdronken. Onder de
slachtoffers bevindt zich de bestuurder van de
auto dc heer Cor Stam.
Omtrent het ongeluk verneemt het A.N.P. nog de
volgende bijzonderheden.
lederen morgen rijden twee autobussen op dit tra
ject, waarvan de eerste is bestemd voor het vervoer
van passagiers, en de tweede speciaal voor leerlin
gen van verschillende scholen: H.B.S., Gymnasia en
Ambachtsscholen.
Ook vanmorgen was dit het geval. De eerste bus
reed zonder ongeval haar dienst uit, doch de tweede
bus, waarin vanmorgen behalve de scholieren ook nog
twee maréchaussees hadden plaats genomen, veron
gelukte. Hierbij kwamen de bestuurder, een zoon van
den ondernemer Stam, een der maréchaussees en
dertien scholieren om het leven.
De chauffeur van de eerste bus verklaarde, dat het
vanmorgen zeer donker was. „Wij konden geen hand
voor oogen zien en het was bijna ondoenlijk te rij
den".
Gebleken is, dat de bus niet is geslipt, doch van
den dijk in de rivier is gereden. De bus is direct
omgeslagen en door het hooge water onmiddellijk vol-
geloopen. Het voertuig lag geheel onder water. Toen
tegen half tien het water zakte kwam langzamerhand
de bus weer boven.
Van de slachtoffers wonen er drie in Krimpen a. d.
IJsel, nl. de chauffeur Stam, een zoon van het hoofd
der school Bouwman, en een zoon van den bode
Steynen.
AANBESTEDING.
Hedenmorgen werd te Haarlem door het provin
ciaal bestuur aanbesteed het maken van een duiker
in gewapend beton bij het kruispunt yan den Ven-
neperweg met den Aalsmeerderweg in de gemeente
Haarlemmermeer, met bijkomende werken. Het laagst
werd ingeschreven door P. Bruil Jr. te Bussum voor
f 4900.
JEUGDIGE BOEFJES PLEEGDEN ZESTEEN
INBRAAK JES.
's-GRAVENHAGE, 20 November. Op een avond
omstreeks half tien vorige week hielden surveillee-
rende agenten op de "Van Alkemadelaan den vijftien
jarigen loopknecht De M. aan, omdat het hun ver
dacht voorkwam, dat deze een voor hem veel te
hooge fiets bereed. De jongeman kon geen vol
doende verklaring geven voor de herkomst, ver
telde het rijwiel voor vijftien gulden gekocht te
hebben van een onbekende en werd deswege meege
nomen en In verhoor genomen. Uit het onderzoek
bleek onder meer, dat hij eenige weken geleden ln
samenwerking met een tweetal andere jongens een
inbraakje had gepleegd in een kiosk in de Adel-
heidstraat. Zijn kornuiten waren zijn achttienjarige
broer De M., fabrieksarbeider van beroep, en de
zestienjarige loopknecht De W. Ook deze werden
door den C.O.D. in verhoor genomen en daarbij
bleek, dat het illustre drietal de laatste maanden
dertien inbraken in kiosken en consumptietenten
had gepleegd.
Bovendien hadden de gebroeders De M. veertien
dagen geleden ingebroken in een bakkerij in de Van
Hoytemastraat. De W. en de fabrieksarbeider De
M. verschaften zich in Maart voorts tweemaal door
opensluiting toegang tot een bakkerij in de Breed-
straat waar een hoeveelheid koek en een bedrag
aan geld werden ontvreemd. Het rijwiel, dat deze
boefjes noodlottig is geworden, bleek de vijftien
jarige De M. na opensluiting uit een garage in de
Breitnerlaan te hebben gestolen. (ANP)
VERDUISTEREN
Van 17.42 tot 9.10
Maan 20 Nov. onder 19.30, 21 Nov. op 11.38
Een welkome bijvoeding voor de wintermaanden. De slager, die aan het snert-
koken is geslagen, is de man, die aanspraak kan maken op een dankbaren
klantenkring, vooral als de verkoop zonder bon g<)fichicdt.
(Pax-Holland-De Haan-mi
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsch weermdchtsbericht.
Hevige ontploffingen te Sebastopol als gevolg
van luchtaanvallen.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FOHRER. 19
November. (D.N.B.). Het opperbevel van de
weermacht maakt bekend:
„Aan het Oostelijk front zijn nieuwe, succesvol
le aanvallen aan den gang. Bij de gevechten in
de afgeloopen drie dagen werden meer dan 10.000
gevangenen gemaakt en 171 pantserwagens ver
nietigd.
Door luchtaanvallen op de vesting Sebastopol
ontstonden op de werven en in opslagplaatsen
van ^dynamiet hevige ontploffingen. In de ha
ven werd een groot vrachtschip door bommen
beschadigd.
Gevechtsvliegtuigen hebben in den afgeloopen
nacht militaire installaties is Moskou en Le
ningrad. alsmede de achterwaartsche verbin
dingslinies van den vijand in den centralen sec
tor van het front gebombardeerd.
In den nacht van 18 op 19 November heeft de
Duitsche luchtmacht op het Britsche eiland havens
en ravitailleeringsbedrijven vooral aan de Oost
kust met bommen van zwaar kaliber bestookt.
In de periode van 9 tot 15 November verloren
det bolsjewistische luchtstrijdkrachten 232 vlieg
tuigen. Hiervan werden er 122 in luchtgevechten
en 44 door de luchtdoelartillerie neergeschoten.
De rest werd op den grond vernield. In dezelfde
periode gingen aan het Oostelijk front 24 eigen
vliegtuigen verloren."
Aan het Noordoostfront. De coïnmandeerende
generaal brengt een bezoek aan de voorste linies.
Witte doeken om de helmen gewonden bescher
men de manschappen tegen vijandelijke waar
nemers in het sneeuwlandschap.
Atl antic -Holland
Hoover over het uitzenden van een
Amerikaansch expeditiecorps
Meerderheid van het Amerikaansche
volk is er tegen
NEW-YORK, 20 November. Het D.N.B. meldt:
De vroegere Amerikaansche president Herbert
Hoover heeft een radiorede gehouden, waarin hij o.a.
het volgende zeide:
De meerderheid van het Amerikaansche volk is te
gen het uitsturen van een Amerikaansch exepeditie-
corps zoowel naar Afrika als naar Europa. Een der
gelijke onderneming zou niet alleen een nuttelooze
verspilling beteekenen van Amerikaansche menschen-
levens, doch zou ook tevens de economische vrijheid
in de Vereenigde Staten in gevaar brengen. De vraag
of Amerika door een vereeniging met de Engelsche
strijdkrachten een 'militairen ommekeer in Europa
zou kunnen verwekken, beantwoordt Hoover met er
naar te verwijzen dat de Sovjet Unie met haar t^en
millioen soldaten, 20000 tanks en even zoovele vlieg
tuigen op eigen bodem en achter vestingwerken, het
Duitsche leggr niet heeft kunnen overwinnen. Het
uitsturen van een Amerikaansch exepeditiecorps naar
Europa zou ditmaal niet kunnen geschieden op de
manier als in den wereldoorlog. Toen heeft men de
troepen étappegewijs naar Europa kunnen overstu
ren. Ditmaal zou men echter een overweldigende ge
vechtseenheid van vijf tot acht millioen Amerikaan
sche soldaten behalve de Britsche strijdkrachten op
eens noodig hebben. Alleen aan de scheepstonnage
voor een dergelijk transport zou vijf jaar lang ge
werkt moeten worden. Doch daarvan afgezien ge
looft geen enkele militaire deskundige dat een der
gelijk leger, al kwam het ook over den Atlantischen
Oceaan, kans zou hebben in Europa aan land te gaan.
De voornaamste vraag die het Amerikaansche volk
zich derhalve stelt is wat een optreden van Ameri
kaansche hulpkrachten tegen den Europeeschen oor
log zou bewerkstelligen. Het schrikbeeld dat Hitier
het westelijke halfrond zou kunnen binnenvallen moet
van de hand gewezen worden als een propaganda die
men slechts in het leven geroepen heeft om het Ame
rikaansche volk op een oorlog voor te bereiden.
De onderhandelingen te Washington
Staatssecretaris Huil ontvangt Loudon
WASHINGTON, 20 November. (D.N.B.) De ge
zant der Nederlandsche emigrantenregeering Loudon
^eeft Woensdag een bespreking gehad met staats
secretaris Huil en onderstaatssecretaris Welles, zoo
meldt Associated Press. Er verluidt dat Loudon in
lichtingen heeft gekregen over het karakter van de
besprekingen tusschen den Japanschen ambassadeur
Nomoera, den specialen Japanschen ambassadeur
Koeroesoe en Huil.
De Australische gezant Casey heeft eveneens een
bezoek gebracht aan het staatsdepartement. Voorts
wordt nog bekend dat de ambassadeur van Tsjoeng-
king Hoe Sjih en de Britsche ambassaderaad Camp
bell na de besprekingen van Dinsdag van Hull met
de beide Japansche staatslieden een* bezoek heeft ge
bracht aan Huil.
Vertrek van Japanners uit
Nederlandsch-Indië
SJANGHAI, 20 November (D.N.B.) De in Neder
landsch-Indië woonachtige Japanners zijn door den
Japanschen consul-generaal in Batavia uitgenoodigd
met het eind November vertrekkende schip „Foezi
Maroe" naar Japan terug te keeren, aangezien dit de
l^etste groote gelegenheid voor vertrek is. De meeste
kleine Japansche zaken in Batavia beginnen te sluiten.
Slechts een kleine groep Japansche zakenlieden wil
vooreerst blijven om de ontwikkeling van den toe
stand af te wachten.
De strijd aan het Oostelijk
front.
Binnen drie dagen bijna zes
bolsjewistische divisies
vernietigd.
In aanvulling op het Duitsche weermachtsbpricht
van Woensdag verneemt het D.N.B.:
Het weermachtsbericht maakt alleen melding van
het feit dat de gevechtshandelingen aan het Oostelijk
front ook verder met succes verloopen, zonder daarbij
nauwkeuriger plaatsaanduiding te geven. Uit de tot
nu toe beschikbare berichten blijkt dat de gevechts
handelingen betrekking hebben op het gebied van
Moskou, dat van Leningrad, op de Krim en het Zuid
oosten van het Ladogameer. De vernietiging van 171
pantserwagens, waarvan melding wordt gemaakt,
komt neer op de vernietiging van bijna zes bolsjewis
tische pantserdivisies binnen drie dagen. Ongeveer
even groot is het verlies aan bolsjewistische lucht
strijdkrachten. In zes dagen gingen daarvan 232 vlieg
tuigen verloren, terwijl in denzelfden tijd slechts 24
Duitsche toestellen aan het Oostelijk front verloren
gingen. Het geringe Duitsche verlies toont aan dat
de Duitsche luchtmacht in den strijd niet op die af
weer stuit, die overeenkomt met de getallen der bols
jewistische luchtmacht, waaivooi zoo sterk propa
ganda is gemaakt. Het verlies van meer dan 15000
bolsjewistische vliegtuigen, waarvan de Führer mede-
deeling deed op den achtsten November, doet zich hier
gevoelen.
Van militaire zijde verneemt het D.N.B. dat de
succesvolle aanval der Duitsche troepen in het Do-
netzbekken ook Woensdag niet door den taaien bols-
jewistischen tegenstand opgehouden kon worden. De
wanhopige pogingen der bolsjewisten, die door pant
serwagens en vliegtuigen gesteund werden, strandden
op het hevige vuur van Duitsche artillerie en pant
serwagens. Duitsche pantserwagens drongen door de
vijandelijke linies, kwamen in de. flank der bolsjewis
ten en verijdelden de tegenaanvallen. De Duitscher^g
namen 1500 bolsjewisten gevangen,
In den centralen sector hebben Duitsche pantser
wagens op 17 November een aanval op bolsjewistische
pantserafdeelingen gedaan en verscheidene pantser
wagens vernietigd. Bij een nieuwen aanval op den
18den werden door dezelfde Duitsche afdeeltngen 23
bolsjewistische pantserwagens buiten gevecht gesteld.
Bovendien werden 14 stukken geschut buitgemaakt.
Toén was de tegenstand in dit gebied gebroken, zoo
dat de weg voor de volgende Duitsche troepen vrij
Het Hongaarsche Telegraaf-agentschap meldt van
het Oostelijke front dat de verbonden troepen in den
geheelen Zuidelijken sector van het Oekraïnsche
front krachtig oprukken en de bolsjewistische strijd
krachten, die zich in het gebied om Rostof verdedigen,
op een klein terrein samen hebben gedrongen. Mep is
nog bezig met de telling der gevangenen en van de
buit. Aan het front der Hongaarsche troepen vonden
geen gevechtshandelingen plaats.
FINSCH WEERMACHTSBERICHT.
HELSINKI, 19 November. Het weermachtsbe-
1 richt van den 19en NovembeHöuidt:
„Hangö-front: Nog steeds levendig vijandelijk ar
tillerievuur, waaraan ook werd deelgenomen door de
zware artillerie en de spoorwegartillerie. De Finsche
artillerie beantwoordde het vuur.
Karelische Landengte en Swir-front: Artillerievuur
van beide zijden en actie van, verkenners.
Oostelijk front: Toestand onveranderd
Onder de buit, die op de veroverde schepen op het
Onegameer werd gemaakt, bevond zich onder andere
de installatie van den radiozender van Fortavala."
(D.N.B.)
Overeenkomst tusschen Mexico en <le
Ver. Staten
Regeling van de kwestie inzake de
onteigende olievelden
NEW YORK 20 November. (D. N. B.) Het ministerie
van buitenlandsche zaken heeft medegedeeld dat een uit
zes punten bestaande overeenkomst met Mexico is ge
sloten. Deze overeenkomst houdt ln:
1. Binnen 30 dagen zullen de beide regeeringen elk een
deskundige aanwijzen voor de vaststelling der schadever
goeding voor de in 1938 onteigende petroleumvelden.
Mexico stort voor die onteigening reeds thans 9 millioen
dollar.
2. Mexico betaalt een schadevergoeding van 40 millioen
dollar, waarop de reeds betaalde 3 millioen in mindering
wordt gebracht.
3. Beide regeeringen zijn In beginsel bereid onderhan
delingen over een handelsverdrag te openen.
4. De Amerikaansche regeering verklaart zich bereid
met Amerikaansche dollars pesos te koopen, ter stablll-
seerlng van de Mexicaansche valuta.
5. De Amerikaansche regeering verklaart zich bereid den
dlrecten aankoop van nieuw Mexicaansch zilver van de
Mexicaansche regeering te hervatten op een basis als dlo
van 1938.
6. De Amerikaansche regeering verklaart zich bereid
Mexicaansche regeeringsopdrachten te steunen door bij da
Federal Reserve Bank een crediet voor den buitenland-
schen handel der Mexicaansche regeering te openen.
Tenslotte behelst de verklaring dat beide regoeringea
de bestudeering van alle andere problemen zullen voort
zetten.
Minister Huil heeft verklaard dat deze overeenkomst
van buitengewoon groot belang voor de betrekkingen
tusschen beide staten moet worden genoemd.
Japan's rijstpositie is gunstig
Mededeeling van minister Ino
Het D.N.B. verneemt uit Tokio: De minister van
Landbouw Ino heeft in de rijstcommissie van het par
lement verklaard dat Japan's graanschuren welgevuld
zijn met rijst. Zelfs in 1942 zal men goed kunnen
rondkomen, ook als de invoer van buitenlandsche rijst
volkomen gestaakt zou worden. Terwijl de rijstpositie
van het eigenlijke Japan goed is, is de rijstoogst in
Korea en op Formosa dit jaar ongeveer normaal. Het.
is van groot belang dat de beperkingen op het gebied
d«r levensmiddelen getrouw, .worden nageleefd.
