Haarlem's Dagblad | 1941 | 22 november 1941 | pagina 1

Haarlems Dagblad

Vorderingen in de bocht van de Donetz en den
centralen sector van het Oostelijk front.

Vijf maanden strijd aan
het Oostelijk front.

59e JAARGANG No. 17925

Uitgave lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendapleln 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.

Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen

Directeur! P. W. PEEREBOOM

Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede

ZATERDAG 22 NOVEMBER 1941

Abonnementen per week 0.26, per maand 1.18»
per 3 maanden 3.42, franco per post 3.73, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
2.—, elke regel meer 0.40. Reclames 0.65 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meet
0.17Vfe. Groentjes zie rubriek.

Uitbreidings- en streekplannen

Het Nationale Plan en de Gewestelijke
Commissie voor Noord-Holland

Ongeveer 4 maanden geleden werd, zooals men
zich herinneren zal, ingesteld een rijksdienst voor
het Natjonale Plan. Er rees toen onzekerheid over
de taak die daarna nog zou overblijven voor de
Gewestelijke commissies voor de uitbreidingsplan
nen. Op een informatie werd ons in Den Haag mede
gedeeld, dat het de bedoeling was, dat deze provin
ciale commissies zouden blijven voortwerken, even
wel overkoepeld door het werk van den rijksdienst
voor het Nationale Plan.

Thans wordt in de Provinciale Begrooting voor
Noord-Holland voor 1942 de post voor de betaling
van de uitgaven die deze Gewestelijke Commissie
doet uitgetrokken op f 46.000. Voor 1941 waren de
uitgaven slechts geraamd op f 28.000. Alleen daar
uit valt reeds af te leiden, dat het werk der com
missie wordt uitgebreid. In de,toelichting wordt ge
zegd, dat de kosten voor de voorbereiding, vaststel
ling en wijziging van streekplannen ten laste der-
provincie zullen komen. De kosten zijn voor 194'2
hooger geraamd omdat er meer teelcenwerk ver-
vacht wordt. Bovendien zal de commissie een groot
aantal vergaderingen moeten houden en meer reizen.

De Volksgezondheid
Noord-Holland

in

Door de Provincie worden groote sommen
besteed voor krankzinnigenverpleging,
tuberculosebestrijding, enz.

Een van. de belangrijkste taken die de provinciale
besturen hebben is de zorg voor de Volksgezond
heid. Er worden uit de provinciale schatkist van
Noord-Holland zeer belangrijke bedragen be
schikbaar gesteld voor krankzinnigenverpleging,
tuberculosebestrijding, enzoovóort.

Zooals men weet h^eft de provincie drie zieken
huizen voor de verpleging van krankzinnigen, één
onder Santpoort-Bloemendaal, één onder Castricum
en één in Medemblik.D^arin kunnen niet minder dan
2761 patiënten verpleegd worden. Op dit oogenblik
is het ziekenhuis onder Santpoort-Bloemendaal vrij
wel geheel bezet, in het ziekenhuis te Castricum was
op 1 September nog plaats voor 174 patiënten en
in dat te Medemblik nog voor 60.

Verder heeft de provincie met een groot aantal
particuliere gestichten contracten over de verple
ging van patiënten afgesloten. Daarbij worden 2038
plaatsen voor de provincie gereserveerd. Op 1 Sep
tember waren daarvan 1890 bezet.
Het aandeel dat de gemeenten in de Kosten van be
hoeftige krankzinnigen betalen is vastgesteld op
f 675 per patiënt per jaar. Het overige komt voor
rekening der provincie.

De uitgaven voor de verpleging die voor rekening
der provincie komen zijn voor 1942 geraamd op
f 705.000, hetgeerf f 65.000 meer is dan op de be
grooting voor 19^J. werd uitgetrokken.

Vérder komen nog f 237.500 andere uitgaven voor
rekening der •provincie. Bij elkaar geeft de provin
cie dus f 942,500 uit voor de krankzinnigenverple
ging.

De tekorten die de drie provinciale ziekenhuizen
opleverden waren f 472.279.

Voor tuberculosebestrijding komen op de provin
ciale begrooting voor 1942 de volgende posten voor:

Subsidié aan de N.H. Vereeniging tot bestrijding
der tuberculose f 40.000.

Bijdrage aan de gemeenten ten behoeve van de
verpleging van tuberculoselijders f 132,000.

Bijdragen aan vereenigingen en stichtingen ten
behoeve van de verpleging van zwakke en prae-tu-
berculeuse kinderen in herstellings- en vacantie-ko-
lonies en in gezinnen f 265.000.

Subsidie aan het Witte Kruis voor Wijkverpleging
f 6000. Andere subsidies voor wijkverpleging
f 4900.

Subsidie aan het Wit-Gele Kruis ten behoeve
van zuigelingenbescherming en kraamverzorging
f 33.000.

Bijdragen aan gemeentelijke schoolartsendiensten
f 20.000.

Andere uitgaven f 7400.

Tezamen dus voor tuberculosebestrijding, wijk
verpleging, enz. een bedrag van f 508.300.

Met de f 942.500 voor krankzinnigenverpleging
maakt dit tezamen een som van niet minder dan
f 1.450.800.

Over boomen en boomklokken
te Haarlem

Een herinnering

De Haarlemsche Kroniek teekent aan: „1865: de
Noorder- en de Zuiderboom worden weggenomen
en dientengevolge het luiden der boomklokken ge
staakt".

Omdat deze feiten nu juist 75 jaar geleden zijn
werd onze nieuwsgierigheid geprikkeld om te weten
wat dit te beteekenen had. Na eenig snuffelen in
Allan (de beschrijving van Haarlem) werd tiet raad
sel opgelost.

In den ouden tijd was Haarlem omringd met
grachten en muren. De poorten (alleen de Amster-
damsche paort is voor het nageslacht bewaard ge
bleven) gaven de wandelaars en voertuigen de ge
legenheid de veste in en uit te gaan. 's Avonds tegen
het vallen van de duisternis werden de deuren ge
sloten. nadat eerst de Poortklok had geluid als
waarschuwing. Wie na dien tijd binnen wilde moest
zich bij de poortwacht melden.

Ook de schippers met hun vaartuigen stonden on
der controle. Aan het Noorder en het Zuider Spaar
ne waren boomen in het water gelegd die de vaart
konden afsluiten. Op den dag waren de hoornen
geopend, omdat de poortwachters dan de schepen
voldoende konden zien. Maar als de avond viel en de
poortdeuren voor de poorters gesloten werden, werd
ook de Noorder- en de Zuiderboom gesloten, om te
voorkomen dat schippers ongezien konden binnen
varen. Dat was in dien tijd noodig. want het stads
bestuur hief op eigen gelegenheid van levensmidde
len en gebruiksartikelen accijns, zooals op zout,
wijn, turf enz. Er mocht dus niet gesmokkeld wor
den, want dat zou in het nadeel van de schatkist
van de stad geweest zijn.

De Zuiderboöm lag dicht bij de Eendjespoort,
waar wij nu de Lange Brug vinden. Die poort werd
ook al Leidsche Waterpoort genoemd.

Toen in het midden der 19e eeuw de vesting haar
beteekenis verloren had, werd de eene na de andere
poort gesloopt. In 1866 werd töen ook de afsluiting
van den waterweg opgeheven.

De „boomklok" was evenals de Poortklok in het
Klokhuis op het Klokhuisplein opgehangen;

Betooging van Duitsche en
buitenlandsche arbeiders te Berlijn

Het D.N.B. meldt: Vertegenwoordigers van de bui
tenlandsche mannen en vrouwen, die vrijwillig in de
oorlogsindustrie werken, zijn Vrijdag in het Berlijn-
sche Sportpalast tezamen met de Duitsche arbeids
kameraden bijeengekomen voor een door het Duitsche
Arbeidsfront georganiseerde groote betooging onder
de leuze „350 millioen menschen werken voor de

had verstrekt over het werk en de verzorging van de
buitenlandsche arbeidskrachten in Duitschland, heeft
de rijksorganisatieleider dr. Ley het woord gevoerd.

Dr. Ley bedankte allereerst de arbeiders en ar
beidsters voor het feit dat zij in weerwil van alle leu
gens die in het buitenland over het nieuwe Duitsch
land worden verspreid gekomen zijn om mede te hel
pen en om zich daarenboven een eigen oordeel te
vormen oyer den waren toestand.

Wij zijn trotsch zoo verklaarde dr. Ley, dat wij u het
nieuwe Duitschland kunnen latën zien. Wij hebben
het kapitalisme bij ons gebroken, evenals het Jood-
sehe kapitalisme van de verzadigden en de tragen,
die den oorlog wilden en waartegen thans de vóór
haar eer, haar zelfstandigheid en haar rechtvaardig
aandeel aan de- goederen der wereld strijdende na
ties van Europa eveneens ten strijde zijn getrokken.
Wij stellen de eer boven het geld, den arbeid boven
het kapitalisme, het menschelijkrecht boven het
goud. 5'

Dr. Ley besloot: Een nieuw Europa sluit zich aan
een. een Europa dat weer strijdt voor de gemeen
schappelijke wortels van zijn eeuwenoude cultuur.
Gij, arbeiders zijt de baanbrekers voor dezen nieuwen

tijd.

Paedagogische Concerten H.O.V.

Dit seizoen komen er drie

De heer Joh. H. Spoor, bestuurslid van de Stichting
„Het Volksconcert" schrijft:

Gezien de groote belangstelling en het succes dat
de Haarlemsche Orkestvereeniging in het vorig sei
zoen heeft mogen oogsten door het geven van eenige
paedagogische concerten, op initiatief van den diri
gent Marinus Adam gearrangeerd en onder diens lei
ding, en voorlichtingen aan het auditorium, uitge
voerd, hééft het bestuur dezer Stichting besloten ook
in dit winterseizoen een drietal paedagogische con
certen te doen plaats hebben en wel op de Dinsdag
avonden: 13 Januari; 17 Februari en 17 Maart 1942
in de groote zaal van het Gemeentelijk Concertge
bouw te Haarlem. Het entrée voor deze drie concer
ten zal bij abonnement (onpersoonlijk) slechts f 0.95,
inclusief belasting, bedragen en f 0.60 per concert af
zonderlijk.

Inschrijvingen zullen, bij voorkeur spoedig, wor
den ingewacht door den administrateur der H.O.V.,
den heer H. H. Luijken, Ridderstraat 25a, Haarlem
(telefoon 11277) die tevens aan alle abonnés der vo
rige serie paedagogische concerten tijdig een inschrij
vingsbiljet zal toezenden.

Waar thang het groote belang van voorlichting, ook
op het gebied der kunst, vooral ook op dat der mu
ziek, meer en meer wordt ingezien en erkend im
mers bij de paedagogische concerten wordt de toe
hoorder vooraf ingewijd in den opbouw, de structuur
van de uit te voeren werken, en hem de voornaam
ste instrumenten welke bij de orkestratie gebezigd
zijn geworden, verklaard, 't welk vooral voor mu
ziek-studeerenden en eveneens voor méér gevorderde,
beo'efenaars, van groote beteekenis is te achten,
mag terecht verwacht worden dat het aantal inschrij
vingen voor deze drie concertenhet zéér noemens
waardig aantal van het vorig seizoen zal overtreffen.

De „wegenverkeersregeling"

Wat gaat er op 8 December veranderen?

AMSTERDAM, 22 November. Het A.N.P. meldt:
De mees" weggebruikers, om dit leelijke woord te
bezigen, zullen er wel kennis van hebben genomen,
dat op 9 December a.s. de „wegenverkeersregeling"
in werking treedt, maar het meereruleel hunner zal
daarmee nog niet weten wat die regeling inhoudt en
waarin zij verschilt van de thans vigeerende ver
keersreglementen en voorschriften. De hoofdstedelijke
politieautoriteiten hebben het daarom nuttig ge
acht de pers in eenige conferenties een uiteenzetting
te geven van de voornaamste voorschriften van de
komende „wegenverkeersregeling" teneinde op deze
wijze het publiek voor te lichten.

De „wegenverkeei;sregeling" is zeer nauw verwant
met de Duitsche voorschriften op dit gebied, zij het
dan ook, dat zij in sterke mate zijn aangepast aan
Nederlandsche eischen, waarbij wel in het bijzonder
rekening is gehouden met het enorme rijwielverkeer
in ons land.

Dat de stopborden verlaagd zullen worden(tot
2.20 M.) en dat zij, inplaats van het woord „stop"
het woord „halt" zullen gaan dragen, is een wijziging,
die weliswaar niet zonder belang, maar toch niet In
grijpend is. Van veel. meer beteekenis is het voor
schrift, dat men bij kruispunten met verkeerslichten
of verkeersagenten, wanneer het groene licht brandt,
resp. de agent het teeken „doorrijden" geeft, niet al
leen als tot dusver rechtuit mag rijden of rechts
af mag slaan, doch zich ook links af mag bewegen.
Bij dat laatste moet men reeds vooraf zooveel moge
lijk links (op de rechter weghelft) gaan rijden (echter
niet op de trambaan). En wanneer men eenmaal links
afslaat, moet men er voor zorgen, het tegemoet ko
mende verkeer, noch het in de eigen richting rijdende
tramverkeer te belemmeren. Dit laatste is natuurlijk
een punt, dat veel botsingen (in figuurlijken en let
terlijken zin) zal veroorzaken. Hier komt het in hoofd
zaak aan op cle discipline "van den weggebruiker.
De politie zal er echter streng op letten, dat inderdaad
aan deze bepaling (het niet belemmeren) streng de
hand wordt gehouden. Laat het tegenliggend verkeer
het links afslaan niet toe, dan moet. men stoppen tot
dat het groene licht vervangen is door een geel dicht
(resp. de verkeersagent een arm omhoog heft. Hier
mede wordt een tweede belangrijke wijziging aan
geroerd. Zoodra het verkeerslicht van groen op geel
licht verspringt, moet alle verkeer in die richting
direct stoppen en moet het verkeer dat zich links
(op den rechter weghelft) heeft opgesteld links af
zwaaien. Het zelfde geldt bij het opsteken van een
arm door den verkeersagent. Tot nog toe was de
practijk meestal dat het rijdende verkeer op d^t
oogenblik nog trachtte, zoo spoedig mogelijk over de
stopstreép te komen. Dit zal in het vervolg niet meer
geoorloofd zijn. De wijze van opstellen voor links
afgaand verkeer (op de rechterzijde van de rechter-
weghelft) welke men t® Amsterdam en ook wel el
ders kende, vervalt dus eveneens.

De eenige uitzondering op den regel, dat men
indien doorrijden geoorloofd is evenzeer links- als
rechtsaf mag gaan, wordt gevormd door een speciale
aanwijzing voor links afslaand verkeer, hetzij door
middel van verkeerslampen, hetzij door verkeers
agenten. Te Amsterdam bestaat een zoodanig punt op
de kruising Overtoom-Nassakaude. Deze aanduiding
blijft dus yan kracht. Daar waar de nieuwe verkeers
regeling in belangrijke mate ingrijpt in bestaande
voorschriften, zooals te Amsterdam, zal op de politie
de zware taak rusten het publiek zoo spoedig moge
lijk met de nieuwe bepalingen vertrouwd te maken.
Daarom zal in de hoofdstad binnenkort huis aan huis
een brochure worden verspreid, waarin de voornaam
ste bepalingen in het kort zijn samengevat. Met ingang
van 9 December zal bovendien een groot aantal ver
keersagenten worden ingezet, om vooral bij moeilijke
kruispunten voorlichting en aanwijzing te geven. Niet-
tehiin koestert men de vrees, dat bijvoorbeeld in de
Leidschestraat het links afslaande verkeer een zoo
danige puzzle zal vormen, dat de politie genoodzaakt*
zal zijn het links afslaan in die straat volkomen te
verbieden (hetgeen natuurlijk ook in de toekomst al
tijd mogelijk blijft).

De weggebruiker zal er goed aan doen, zich vooral
in het hoofd t.e prenten dat boven de „wegenver-
keersrègeling" de aanwijzingen staan, welke de politie
op een bepaald oogenblik geeft.

Wielrijders, is dit iets voor U? Een tuinslang, om
het wiel gemonteerd, blijkt een welkome oplossing
te zijn voor menig rijwielbanden-probleem.

IPax-Holland-De Haan-p)

„Bloembollencultuur" neemt het
H. B. G. in zich op

Thans nog slechts twee organisaties in
het bloembollenbedrijf

De 195e algemeene vergadering der Algemeene
Vereeniging voor Bloembollencultuur zal Maan
dag 15 December des voormiddags om 11 uur in
de tuinzaal van het Gem. Concertgebouw te Haarlem
worden gehouden.

Op de agenda staat o.m. wijziging van het Han
delsreglement voor de Bloembollenhandel waar
door de handel per inhoudsmaat zal worden ver
vangen door die per gewichtsmaat. Indien het Hol-
landsch Bloembollenkweekers Genootschap uiter
lijk .voor 1 Juni 1942 tot ontbinding besluit stelt
het hoofdbestuur van Bloembollencultuur voor eenige
artikelen van de statuten te wijzigen en wel in dien
zin dat de voorzitter en de leden van het hoofdbe
stuur, in meerderheid moeten bestaan uit kweekers.
Voorzitter en leden worden voor den tijd van zes
jaar gekozen. Van 1 Januari 1942 af worden twee
bestuursleden aangewezen door het dagelijkseh be
stuur van het Hoilandseh Bloembollenkwéekers Ge
nootschap.

Hieruit volgt dus dat overeenstemming is ver
kregen over de samensmelting van de Algemeene
Vereeniging voor Bloembollencultuur en het Hoi
landseh Bloembollcnkweekers Genootschap.

In de toelichting op dit voorstel schrijft het hoofd
bestuur:

Het hoofdbestuur is er zich van bewust, dat deze
wijzigingen een ingrijpende verandering in de
structuur van onze vereeniging beteekenen. Nu
na het inwerking treden ervan slechts twee vak
organisaties zullen overblijven, nl. één, die de be
langen van den export behartigt en één, die als ver
tegenwoordigster van de geheele cultuur moet wor
den bezien, terwijl zij daarnaast de algemeene vak
belangen behartigt, acht het deze verandering vol
komen verantwoord.

Het hoofdbestuur is ervan overtuigd, dat een sa
mensmelting met het H. B. G., waarvan het bestuur
op zoo aangename wijze en met terzijdestelling van
alles, wat geen vakbelang is, dit onderwerp heeft be
zien, in het belang van het vak geacht moet worden.
Het verheugt het hoofdbestuur dan oók met deze
voorstellen tot statutenwijziging te kunnen komen,
die na aanneming een samensmelting van beide or
ganisaties tengevolge zal hebben.

Thans zullen er dus nog slechts twee organisaties
in het Bloembollenbedrijf zijn: de Algemeene Ver
eeniging en de Bond van Bloembollenhandelaren.

De aardappelkaarten

's-GRAVENHAGE, 21 November. Van bevoegde
zijde wordt er op gewezen, dat het publiek, dat aard
appelen op bon 0514 van de V-kaart als wintervoor
raad op wil'doen, de afgestempelde bonnen niet aan
den leverancier móet afgeven, alvorens de aardap
pelen geleverd worden. In geen geval moet men zijn
bonnen tevoren inleveren.

Nederlandsche Arbeidsdienst

Aanmelding en keuring

Aanvang van den diensttijd op 15 December 1941.

Na afloop hiervart Jjemiddeling voor arbeid in
Nederland.

Keuringen hebben plaats op 24, 25, 26, 27 en 28
November en op 1, 2, 3, 4 en 5 December 1941.

Voor vrijwillige dienstneming bij den Nederland-
schen Arbeidsdienst zal op ondervermelde plaatsen
en data, telkens tusschen 9.30 en 15.00, gelegen
heid zijn voor keuring'voor vrijwillige dienstne
ming. Iedere jongeman, die aan de volgende voor
waarden voldoet, kan zieh naar de dichtstbij gele- 1
gen keuringsplaats begeven en zich aanmelden bij
den voorzitter van den keuringsraad.

Reiskosten voor de heen- en terugreis worden
vergoed.

Het is aan te bevelen een broodmaaltijd mede te
brengen. Gegadigden moeten aan de volgende voor
waarden voldoen: a. Nederlander zijn; b. niet jonger
dan 17- en niet ouder dan 23 jaar zijn; c. ongehuwd
zijn.

Meldt u ter keuring aan!

Zwolle, Blijmarkt 25, Maandag 24 Nov. 1941.

Leiden, Oude Vest 25, Maandag 24 Nov. 1941.

Rotterdam, Molenwaterweg 28 (achterzijde sta
tion D.P.), kleuterschool, Maandag en Dinsdag 24
en 25 November 1941.

Groningen. Violenstraat 2, Dinsdag 25 Nov. 1941.

Haarlem, Gasthuisstraat 32, Dinsdag 25 Nov. 1941.

Assen, Javastraat 7, Woensdag 26 Nov. 1941.

Alkmaar, Doelenstraat 15 Woensdag 26 Nov. 1941,

Dordrecht, Munt 9, Woensdag 26 Nov. 1941.

Almelo, Oude Kloosterweg 1 (Militiegebouw),
Donderdag 27 November 1941.

Bergen op Zoom, de Hollandsche Tuin, Huyberg-
schestraat 14, Donderdag 27 November 1941.

Amsterdam, Rokin 84 (meldihgsbureau), Donder
dag en Vrijdag 27 en 28 November 1941.

Apeldoorn, van der Heydenlaan 64, Vrijdag 28
November 1941.

Breda, Leuvenaarstr. 97, Vrijdag 28 Nov. 1941.

Arnhem, Menthénstraat 12, Maandag 1 Dec. 1941.

Tilburg, Langeschijfstraat 66. geb. publieke wer
ken, Maandag 1 December 1941.

Den Haag, Huygenspark 23, Maandag en Dinsdag
1 en 2 Deé. 1941.

Nijmegen, Ridderstraat 4, Dinsdag 2 December
1941.

's-Hertogenbosch, stadhuis, ingang achter het
stadhuis 3 2e étage, Dinsdag 2 December 1941.

Leeuwarden, school St. Anthonystraat 4, Woens
dag 3 December 1941.

Utrecht, school Draaiweg 29 (Gouverneurschool),
Woensdag 3 December 1941.

Eindhoven, Kruisstraat 53, Parochiehuis, Woens
dag 3 December 1941.

Heerlen, Esschenerweg 25a, Centrale Werkplaats,
Donderdag 4 December 1941.

Gouda, Oosthaven 50, Gem. Consultatiegeb., Vrij
dag 5 December 1941.

Ieder die wordt goedgekeurd en overigens aan de te
stellen eischen voldoet, wordt op 15 December 1941
opgeroepen om gedurende 5 'A maand in den Neder-
landschen Arbeidsdienst te dienen.

Na beëindiging van den diensttijd van 5!4 maand
kan de vrijwilliger bij gebleken geschiktheid in aan
merking komen voor een van de 3 volgende groepen:

a. opleiding tot kader,

b. vrijwillig nadienen gedurende nader te bepa
len tijd,

c. na eervol ontslag voorkeur bij arbeidsbemid
deling in Nederland.

(A.N.P.)

Haven van Sebastopol bestookt

Schepen getroffen

Het D.N.B. verneemt van militaire zijde het .vol
gende:

Op 20 November lagen in de Baai van Karanitinna,
een deel van de haven van Sebastopol, twaalf trans
portschepen varieerende van 1.000 en 6.000 ton, toen
een formatie JU-88 tot den aanyal overging Hoewel
de bolsjewistische luehtdoelartillerie begon te vuren
en de vliegtuigen met alle kalibers bestookte. kon
zij de formatie niet van haar doel afbrengen. Terwijl
het grootste deel der formatie de scheepswerf en de
havenwerken als doel voor de bommen koos. viel een
vliegtuig de transportschepen aan. Een der zware
bommen kwam precies op het achterste gedeelte van
een vrachtschip van 4.000 ton terecht. Een tweede
bom bracht een schip van 6.000 ton onmiddellijk tot
zinken.

Het D.N.B. meldt voorts dat de artillerie van het
Duitsche leger op 20 November opnieuw met goed
succes de havenwerken van Oranienbaum en Kroon
stad bestookt heeft.

VERDUISTEREN

22 Nov. van 17.39 tot 9.14
Maan 22 Nov. onder 21.36, 23 Nov. op 13.54

23 Nov. van 17.38 tot 9.16
Maan 25 Nov. op 13.54, 25 Nov. onder 22.46

DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA

Duitsch weermachtsbericht

Britsch convooi aangevallen.

Tegenaanval der Duitsch-Italiaansche
troepen in Noord-Afrika maakt
voortgang.

HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 21
November. (D.N.B.) Het opperbevel der weer
macht deelt mede:

„Bij de gevechten in de bocht van de Donetz
en in den centralen sector van het Oostelijke front
zijn nieuwe vorderingen gemaakt. Voor Leningrad
zijn uitvalspogingen van den vijand door het Duit
sche afweervuur verijdeld.

Voor de Britsche kust hebben motortorpedoboo-
ten in den nacht van 19 op 20 November een
krachtig beschermd convooi aangevallen en twee
vijandelijke koopvaardijschepen, waaronder een
tankschip, met een gezamenlijken inhoud van 9.000
ton, tot zinken gebracht. Twee andere schepen
werden eveneens getorpedeerd en waarschijnlijk
tot zinken gebracht. Bij een nieuwen nachtelijken
aanval ontspon zich een gevecht op korten afestand

met Britsche bewakingsvaartuigen en motortorpe-
dobooten. Daarbij werd een Duitsche motortorpe
doboot door een botsing ernstig beschadigd. Mid
den in het gevecht werd het vaartuig door andere
motortorpedobooten op sleeptouw genomen, doch
op de thuisvaart moest het tot zinken worden ge
bracht. Na een vijandelijken luchtaanval in den
ochtend met succes te hebben afgeweerd, keerden
alle andere motortorpedobooten op haar basis te
rug. Gevechtsvliegtuigen die een gewapende ver
kenningsvlucht ondernamen, hebben overdag in de
Engelsche wateren een Britsch patrouillevaartuig
door bomtreffers beschadigd.

In Noórd-Afrika vordert de tegenaanval der
Duitsch-Italiaansche troepen, Duitsche torpedo
vliegtuigen en Stuka's hebben aan de Libisch-
Egyptische grens concentraties van Britsche pant
serwagens en auto's verstrooid. Bij Mersa Matroeh
zijn militaire installaties met goed gevolg gebom
bardeerd. Bij luchtgevechten verloor de vijand
vier vliegtuigen.

Van 12 tot 18 November heeft de Britsche lucht
macht 43 vliegtuigen verloren. In dezelfde periode
gingen in den strijd tegen Engeland zes Duitsche
vliegtuigen verloren".

Omgeworpen tramwagens in Kalinin herinneren aan den strijd, welke om het
bezit van deze Sovjet-stad is gestreden, een strijd, welke met de overwinning voor
de Duitsche troepen eindigde. (Orbis-Holland)

De verliezen der
bolsjeivisten

Het D.N.B. meldt: De Duitsche weermacht sluit,
naar het D.N.B. van militaire zijde verneemt, vijf
maanden veldtocht op den 22en November af met een
balans, waarop zij trotsch kan zijn. 1.700.000 vierkante
kilometer terrein werden in het Oosten bezet. In deze
bezette gebieden wonen 75 millioen van de in totaal
190 millioen bewoners van geheel Rusland Volgens
berichten, die tot 20 November beschikbaar waren
verloor de bolsjewistische weermacht 3.792 600 gevan
genen, 389 bolsjewistische divisies werden verslagen
en gingen voor de Sovjet Unie verloren. De Sovjet
Unie kan rekenen, dat zij 8 millioen soldaten heeft
verloren. De uitrusting van deze 8 millioen man werd
of vernietigd of viel den Duitschers als buit in han
den. Meer dan 22.000 pantserwagens, 27.452 stukken
geschut. 15.877 vliegtuigen werden vernield of buit
gerpaakt.

De bolsjewistische oorlogs- en koopvaardijvloot in
de Oostzee en in de Zwarte Zee werd gedecimeerd:
47 oorlogsschepen werden tot zinken gebracht, 54
zwaar beschadigd. Daarbij komt nog het enorme
tonnage van 385.650 br-t. en 89 andere koopvaardij-
vaartuigen, waarvan de tonnage niet bekend is, zijn
in den grond geboord. 122 koopvaardijschepen zijn
zwaar beschadigd. Daarbij komt het nog het enorme
verlies aan locomotieven. treinen, munitietreinen,
tankwagons en andere middelen van vervoer, zooals
bijv. minstens 17.000 vrachtauto's. Van dergelijke ver
liezen kan geen leger ter wereld zich meer herstellen.
Ook het bolsjewistische niet, vooral daar de Sovjet
Unie met de 1.7 millioen vierkante kilometer grond
gebied 3/4 van haar industrie heeft verloren De ge
weldige prestatie der Duitsche weermacht geurende
de vijf maanden veldtocht in het Oosten zal eerst in
de toekomst in vollen omvang kunnen blijken

Besprekingen te Washington nog van
„inleidenden aard"

NEW-YORK, 21 Nov. (D.N.B.) De New-
York Times meldt omtrent de besprekingen, die
de minister van buitenlandsche zaken. Cordell
Huil, gisteren heeft gevoerd met de Japansche am
bassadeurs Koeroesoe en Nomoera, dat deze onder
handelingen volgens het departement van buiten
landsche zaken nog steeds van „inleidenden aard"
zijn geweest. Huil heeft den Japanners evenwej
duidelijk gemaakt, dat op den grondslag der verkla
ring van Tojo van Maandag geen regeling mogelijk
is'. Zoowel Roosevelt als Huil hebben betoogd,
dat deze voorwaarden zelfs niet mogelijk zijn als
basis voor de onderhandelingen.

Het departement heeft voorts verklaard, dat alle
onderhandelingen op wensch .van Japan zijn ge
opend. De Ver. Staten zijn tot geenerlei compro
mis bereid, zelfs niet op minder belangrijke punten.

Te Washington is men algemeen van meening. dat
het departement waarschijnlijk een algemeene re
geling in den Stillen Oceaan zal afwijzen, zoolang
de Duitschers kans op de overwinning hebben en
Japan niet bereid is met de as te breken.

De Washingtonsche correspondent van de Herald
Tribune meldt, dat de omstandigheid, dat de be
sprekingen nog inleidend van aard worden ge
noemd, te Washington wordt opgevat als een aan
wijzing, dat in het geheel geen of slechts geringe,
vorderingen zijn gemaakt.

Strijd in de Marmarische woestijn
in vollen gang

Succesvolle Italiaansch-Dulische
tegenaanvallen 1

Omtrent den strijd in de Marmarische woestijn
meldt een bijzondere correspondent van Stefani o.a.
dat het gevechtsfront zich uitstrekt over een lengte
van ongeveer 150 K.M., van Solloem eerst in Zuide
lijke, dan in Westelijke richting. Op 19 November be
gon de eigenlijke slag. Britsche pantserformaties ge
raakten ten Zuidwesten der grens tusschen Cyrenaïca
en Egypte in contact met Italiaanschc pantserforma
ties. De Britten werden bij de Italiaansche tegenaan
vallen omsingeld, waarbij een deel der Engelsche
strijdkrachten de vernietiging door de vlucht probeer
de te ontgaan, terwijl de overigen werden ingesloten
en in.de pan gehakt. Denzelfden dag gingen Duitsche
pantserformaties tot den tegenaanval over in den sec
tor van Sidi Omar en vernietigden aldaar vijandelij
ke pantserafdeelingen. De strijd, waarvan niet te zeg
gen valt hoelang hij zal duren, is nog in vollen gang.

Engeland heeft bij deze onderneming, zoo meldt de
correspondent verder, sterkere strijdkrachten in het
veld gebracht dan ooit te voren bij een strijd in Afri-.
ka. Aan den strijd nemen alle bijzondere formaties
van het leger, de luchtmacht en de marine deel. Onder
vijandelijke troepen werden Engelschen Zuid-Afrika
nen, Canadeezen, Indiërs en Nieuw-Zeelanders op
gemerkt. Tot dusver heeft het verloop der operaties
in Noord-Afrika nog geen bijzondere resultaten voor
den vijand opgeleverd Integendeel, de Engelschen
beleefden verrassingen want zij waren niet voorbe
reid op de tegenaanvallen van de Italiaansche pant
serformaties. De Italiaansche en de Duitsche troepen
hebben den strijd aangebonden in rotsvast vertrou
wen op eigen kracht, in een taaien wil tot verzet en
in een stemming van de grootste geestdrift.

Het A.N.P. meldt uit Rome over dezen strijd: Het
verloop van de militaire operaties In de eerste faze
van den slag in de woestijfi Marmarica wordt in
militaire kringen alhier tot dusver gunstig beoordeeld.
De van den sector Sidi Omar aanvallende Engelsche
formaties zijn op krachtigen tegenstand van Duitsche
en Italiaansche pantserformaties gestooten die thana
tot sterke gecombineerde tegenaanvallen zijn over
gegaan. De Halfaya-pas ls in weerwil van het feit,
dat sterke Engelsche vlootstrijdkrachten zich in den
strijd hebben gemengd, stevig in handen van de
Duitsche en Italiaansche troepen. a

In den zuidelijken sector van de oase Dzjaraboeb'
zijn de Engelsche aanvallen eveneens gestooten op
de krachtige afweer van Italiaansche divisies. Een
lichte Engelsche verkenningsafdeeling probeerde van
daar uit een aanval te ondernemen naar het binnen
land van de Cyrenaïca-woestijn.

Aan het front van Tobroek heerscht levendige acti
viteit van de artillerie zonder dat het totdusver tot
eigenlijke operaties is gekomen.

OPTREDEN DER DUITSCHE
LUCHTMACHT.

BERLIJN, 21 November. (D.ft B.) Den 20sten No
vember hóeft de Duitsche luchtmacht op het Noord-
Afrikaansche oorlogstooneel sterke formaties ge
vechtsvliegtuigen en Stuka's. torpedovliegtuigen en
ïagers tegen vijandelijke troepenconcentraties, colon
nes op marsch en pantserswaeens in den strijd ge
worpen, zoo verneemt het D.N B.

Brandende voertuigen en ontploffende munitie-op
slagplaatsen gaven den weg aan die de Duitsche
vliegtuigen boven de vijandelijke colonnes hadden ge
volgd. Gevechtsvliegtuigen hebben Britsche ravitail-
leeringswegcn gebombardeerd en brisant- en brand
bommen laten vallen op het station van Mersa Ma
troeh. Tijdens luchtgevechten werden twee bommen
werpers en twee jagers van den vijand neerge
schoten.