Haarlem's Dagblad
Bon no. 46 geldig verklaard
De nieuwe zeepbon.
De nieuwe
verkeersregeling
Koeroesoe en Nomoera
Vorderingen in den centralen sector
van het Oostelijk front.
Bardia hecht in Italiaansche handen.
59c JAARGANG No. 17930
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N V. Bureaux: Groota
Houtstraat 93, bijkantoor Soendapleln 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdrad. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PREREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede
VRIJDAG 28 NOVEMBER 1941"
Abonnementen per week 0.26, per maand 1.15,
per 3 maanden 3-42, franco per post 3.73, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
2.—. elke regel meer 0.40 Reclames 0.65 per
regel Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meet
0.17V2. Groentjes zie rubriek.
Keuze tusschen havermout
of peulvruchten.
's-GRAVENHAGE, 28 November Voor de week
van Zondag 30 November tot Zaterdag 6 December
zijn de gebruikelijke rantsoenen brood of gebak,
vleesch of vleeschwaren, melk en aardappelen ver
krijgbaar op de bonnen no. 46 van de daarvoor be
stemde kaarten.
Verder zijn in het tijdvak van Zondag 30 Novem
ber tot Zaterdag 27 December van de bonkaart al
gemeen aangewezen:
voor 1 kilogram suiker bon 150;
voor 1 rantsoen bloem, brood of gebak, de bonnen
151. 152. 153 en 154:
voor 250 grain koffie-surrogaat bon 155;
voor 500 gram jam bon 156;
voor 100 gram kaas de bonnen 157, 158, 159
160;
voor 250 gram havermout of peulvruchten bon
161;
voor 250 gram gort bon 162;
voor 100 gram vermicelli of maizena bon 163;
van de cacaokaal't is in dat tijdvak geldig de 2e
periode voor 50 gram cacao; terwijl op de bonnen
F en G rijst per bon 250 gram rijst verkrijgbaar zal
zijn.
Tenslotte zullen gedurende de maand December
bon 164 van de bonkaart algemeen en bon E van de
zeepkaart recht geven op het koopen van 1 rant
soen zeep, terwijl 75 gram toiletzeep 80 pCt. be
schikbaar is op bon E toiletzeep.
's-GRAVENHAGE, 27 Nov. De secretaris-gene
raal van het departement van Handel, Nijverheid
en Scheepvaart maakt bekend, dat de onderstaande
bonnen recht geven op het koopen van de daarach
ter vermelde hoeveelheden zeep.
TOILET- EN HUISHOUDZEEP
Gedurende het tijdvak van 1 December tot en met
31. December a.s. geeft de met „164" genummerde
bon van de „bonkaart algemeen", alsmede de met
,,E zeep" gemerkte bon van de zeepkaarten P en Q,
welke respectievelijk aan kinderen beneden den
leeftijd van twee jaar en van een leeftijd tusschen
twee en acht jaar zijn uitgereikt, recht op het koo
pen van:
hetzij 150 gram toiletzeep (samenstelling van na
1 Sept. 1940), hetzij 90 gram huishoudzeep, hetzij
200 gram zachte zeep (samenstelling van voor 1
Jan. 1941), hetzij 150 gram zachte zeep (samenstel
ling van na 1 Jan. 1941), hetzij 100 gram zachte
zeep (samenstelling van na 31 Aug. 1941), hetzij
250 gram zeeppoeder, hetzij 450 gram waschpoeder.
Stukken huishoudzeep van 120 gram, welke nog
in omloop zijn, mogen tegen inlevering van één bon
worden uitverkocht.
Gedurende bovengenoemd tijdvak geeft de met
„E toiletzeep" gemerkte bon van de zeepkaart P,
welke aan kinderen beneden den leeftijd van twee
jaar is uitgereikt, recht op het koopen van 75 gram
toiletzeep van de oude samenstelling.
Volledigheidshalve wordt er op gewezen, dat
waschpoeder niet gekocht kan worden door het pu
bliek. doch uitsluitend wordt beschikbaar gesteld
ten behoeve van wasscherijen.
ZEEP VOOR WASSCHERIJEN
De bestaande regeling ten aanzien van de was
scherijen blijft onverminderd van kracht. De was
scherijen zijn derhalve verplicht voor elke twintig
kilogram droge vuile wasch een zeepbon van het
publiek in ontvangst te nemen. Zooals reeds voor
geschreven is, dienen de wasscherijen eerst een bon
van haar klanten in ontvangst te nemen en pas daar
na een hoeveelheid van-twintig kilogram wasch-
goed, hetzij ineens, hetzij bij gedeelten, in behan
deling te nemen.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat boven
staand voorschrift ook geldt voor de zoogenaamde
„waschverzenders", die slechts als tusschenpersoon
tusschen het publiek en de wasscherijen optreden.
De wasch van kantoren, hotels, cafés enz. voor
zoover het handdoeken, poets- en stofdoeken, ser
vetten, tafellakens e.d. betreft, kan ter behandeling
worden gegeven zonder dat daarbij bonnen behoe
ven te worden afgegeven.
Nog een bon voor cacaopoeder
's-GRAVENHAGE, 27 Nov. De secretaris-gene
raal van het departement van Landbouw en Vis-
scherij maakt bekend, dat gedurende het tijdvak
van 30 November tot en met 27 December a.s. de
met „een rantsoen cacao 2e periode" gemerkte bon
recht geeft op het koopen van 50 gram cacaopoeder
vermengd met 100 gram suiker.
De belanghebbendenden dienen dezen bon gedu
rende het tijdvak van 30 November tot en met 6
December a.s. wederom in te leveren bij hun win
keliers, die op hun beurt de bonnen in de periode
van 8 December tot en met 12 December a.s. bij de
plaatselijke distributiediensten kunnen inwisselen
legen toewijzingen.
Gedurende het tijdvak van 14 December tot en
met 27 December 1941 mag de cacaopoeder aan de
consumenten worden afgeleverd.
Verkoop vleesch en vleeschwaren.
j-GRAVENHAGE, 27 Nov. Zooals bekend mag
gedurende de eerste drie dagen van de distributie
periode (Zondag, Maandag en Dinsdag) door den
kleinhandel geen vleesch of vleeschwaren worden
verkocht.
Van bevoegde zijde wordt er met nadruk de aan
dacht op gevestigd, dat dit verbod voor den gehee- j
len kleinhandel, dus behalve voor slagerijen ook
voor kruideniers, marktverkoopers e.d. geldt. Het
koopen, zoowel als het verkoopen van genoemde
waren gedurende de genoemde dagen der week is
strafbaar.
Frans Halsmuseum
Een tentoonstelling ter viering van het
80-jarig bestaan?
Het zal 30 Juni 1942 80 jaar geleden zijn dat het
Gemeentelijk Museum van Schilderijen te Haarlem
geopend werd. Vroeger Was dit museum gehuisvest
ln eenige lokalen van het Stadhuis. 14 Mei 1913 werd
het overgebracht naar het Frans Halsmuseum (het
vroegere Weeshuis der Ned. Herv. Gemeente) op het
Groot-Heiligland.
Zooals men zich herinneren zal werd in 1937, ter
viering van het 75-jarig bestaan, een Frans Halsten
toonstelling gehouden. Deze is uitstekend geslaagd.
Niet alleen in kunstzinnig, maar ook in financieel op
zicht. Het batig saldo (ongeveer f 20.000) werd door
de gemeente in een fonds gestort, waardoor het mo
gelijk was gelden beschikbaar te stellen voor kunst
aangelegenheden waarvoor het anders moeilijk is geld
uit de gemeentelijke schatkist beschikbaar te stellen.
Is er zoo zouden wij willen vragen geen aan
leiding ook een tentoonstelling te organiseeren ter
gelegenheid van het 80-jarig bestaan. Er is zoo
vernemen wij wel eens gedacht te Haarlem een
Jan Steententoonstelling te houden, maar daarvan
zal in dezen oorlogstijd wel niet veel kunnen komen.
Waardevolle oude schilderstukken zijn immers zoo
veilig mogelijk opgeborgen. Er worden evenwel in
dezen tijd nog steeds exposities van moderne werken
gehouden. Nu verschillende zalen van het Frans Hals
museum beschikbaar gesteld kunnen worden zou het
mogelijk zijn een uitgebreide tentoonstelling te hou
den. In enkele steden heei't men veel succes gehad
met het verzamelen van schilderstukken uit de eigen
omgeving. Dit zou voor Haarlem en omgeving ook
zeker de moeite loonen. Zeer vele schilders hebben
hier gewerkt en mooie punten uit Oud-Haarlem en
zijn schilderachtige omgeving in beeld gebracht. Ook
de thans levende schilders hebben menigmaal op die
wijze hun liefde voor het Haarlemsehe stadsbeeld tot
uitine gebracht In de Stedelijke Atlas op het. Ge
meente-archief zijn bovendien mooie oude teekenin-
gon en aquarellen met beelden uit het verleden. Bij
elkaar zou dit een interessante verzameling kunnen
worden die ongetwijfeld belangstelling zou wekken
jtan otad- en landgenoot
DE VOETGANGER.
Wie met een ladder loopt of een dergelijk groot
voorwerp, een plank, een paal of iets dergelijks kan
gemakkelijk het verkeer verstoren, als hij niet zoo
veel mogelijk buiten dat verkeer blijft. Daarom is in
de nieuwe verkeersregeling voorgeschreven, dat zij,
die een voorwerp dragen, dat gemakkeiiik^het ver
keer kan belemmeren, gehouden zijn, den^uitersten
rechterkant van de rijbaan te houden, waarbij zij re
kening moeten houden met het rijdend verkeer.
Ook met kinderwagens en invalidenwagentjes is
het oppassen. Deze mogen op de voetpaden worden
voortgeduwd. Uit dit „mogen" blijkt, dat ook de rij
weg voor hen vrij is, doch het spreekt vanzelf, dat zij
in het voetgangersverkeer het veiligst zijn.
Schoolklassen zijn voortaan „gesloten colonnes". Ten
minste, als zij zich op den rijweg voortbewegen. Zij
mogen ook het voetpad kiezen en zijn dan doodgewone
verzamelingen voetgangers. Maar bewegen zij zich
op de rijbaan, dan dragen zij rechten en verplichtin
gen van een gesloten colonne, hetgeen dus beteekent,
dat hun verband niet mag worden verbroken. Daar
staat tegenover, dat zij bij duisternis of dichte mist
vooraan de colonne een lantaarn met wit licht moeten
voeren, terwijl de rechtervleugelman van het laatste
gelid een lantaarn met rood licht moet dragen. Of
dergelijke klasse-uitstapjes in mist of duisternis veel
voorkomen, zij daargelaten.
Het spelen van kinderen op de rijbaan is verboden.
De Groote Markt te Haarlem
Een belangrijke verandering
De Groote Markt te Haarlem heeft in den loop der
eeuwen herhaaldelijk een belangrijke verandering
ondergaan. Vier gebouwen hebben den tijd getrot
seerd: de Groote Kerk, het Stadhuis, de Vleeschhal
en de Hoofdwacht, maar de overige bebouwing heeft
sterk afwisselend karakter gehad. Het is nu 40
jaar geleden dat een belangrijke verandering heeft
plaats gegrepen, die veel invloed gehad heeft op het
stadsbeeld.
Waar nu het café-restaurant „de Kroon" staat, was
vroeger de sociëteit „de Kroon". Het was een vrij
somber uitziend gebouw dat een gevel aan de Groote
Markt en aan de Smeaestraat had. Eind 1901 werd
besloten tot opheffing der sociëteit, waarna het ge
bouw voor f 105.000 werd verkocht. Aan de Groote
Markt werd eén café-restaurant gebouwd, in de Sme-
destraat de schouwburgzaal. De bouwmeester van het
gebouw aan de Groote Markt heeft zich bij het ont
werpen ongetwijfeld laten leiden door het beeld van
de Vleeschhal aan de overzijde van het plein.
De schouwburgzaal werd aanvankelijk bespeeld
door het Haarlemsch Tooneel onder Louis Bouw
meester. Als schouwburg is de Kroon evenwel nooit
een succes geweest. Toen de film haar veroveringen
in onze stad maakte duurde het niet lang of de Kroon
werd tot bioscooptheater verbouwd. Dit ging gepaard
met het afbreken van het perceel tusschen „de Kroon"
en de Hoofdwacht op de Groote Markt om plaats te
maken voor den hoofdingang van het „Rembrandt-
theater". Dit beteekende opnieuw een belangrijke ver
andering op de Groote Markt.
Aanvankelijk werd café „de Kroon" door een buf
fetmaatschappij geëxploiteerd, later ging het over in
de N.V. Gebrs. Brinkmann.
„KLEIN DUIMPJE" IN NIEUWE UITVOERING.
Leidde tot het dievenspoor.
AMSTERDAM, 27 November. Hier een korrel,
daar een korrel, nog een korrel, weer een korrel:
het was als in het sprookje van „Klein Duimpje", al
waren het ditmaal geen broodkruimels of kiezelstee-
nen, maar rilstkorrels, welke de dieven van acht ba
len rijst onbewust op straat hadden gedepo
neerd, toen zij den buit behaald op een dekschuit aan
den binnenkant, in veiligheid wilden brengen, niet
wetende dat een der zakken lekte en zoodoende een
aaneengesloten spoor langs den weg achter liet. Blijk
baar waren ook de musschen minder oplettend ge- j
weest dan de rechercheurs en zoo geviel het, dat deze
laatsten, toen zij eenmaal het spoor ontdekt hadden,
dit slechts behoefden te volgen om de bergplaats van
het gestolene, een huis aan de Kromme Waal, te
vinden, waar niet alleen de rijst, maar bovendien
drie balen paardeboonen, eveneens van diefstal
afkomstig, werden aangetroffen.
De bewoner en nog twee mede-verdachten wer-
Welke bonnen zijn thans geldig?
Van 23 t.m. 29 November:
45-4 Brood
4 5 Brood
4 rants.
Vs rants.
Brood of gebak
45 Vleesch
V2 rants.
5 Vleesoh of
45 VI.waren
1 rants.
vleeschwaren
45 Melk
1 3/4 L.
Melk
45A Reserve
13/4 K.G. Aardappelen
45B Reserve
K.G.
Aardappelen
van 2 Nov. t. m. 2
9 November.
136 Algemeen
1 K.G.
Suiker
le periode Cacao
50 gram
Cacao
137
250 gr.
Koffiesurrogaat
138
Jam
1 39-142 Algemeen
1 rants.
Bloem brood of gebak
D en E Havermoui
250 gr.
Rijst
143 Algemeen
250 gr.
Havermout
144
250 gr.
Gort
149
100 gr.
Vermicelli of maïzena
1 45-148 Algemeen 100 er.
Kaas
vaji 21 Nov. t.m
9 Dec.:
53-54 Boter
125 gr.
Boter
53-54 Vet
125 gr.
Boter met reductie
Voorts:
Petroleum: Bonkaart M en O Bon 14 tot 27 Dec.
Bon 23 tot 3 Jan. 1942.
Zeep Bon 135 Algemeen en Bon D Zeep der Zeep
kaarten 1 rantsoen zeeD. Bon D Toiletzeep 75 gram
toiletzeep 80 pet. t.m. 30 Nov. Bon J Textiel (Man
nen) 50 gram scheerzeep t.m. 31 Dec. 1941
confereeren met Roosevelt.
Onderhoud van drie kwartier.
WASHINGTON, 28 November. (D.N B.) De Japan-
sche ambassadeurs, Koeroesoe en Nomoera, hebben
Donderdag een onderhoud van ongeveer drie kwar
tier gehad met Roosevelt.
De Associated Press mebit dat Koeroesoe na het
onderhoud ten overstaan van de pers heeft, verklaard
dat het onderhoud ,zeer vriendschappelijk" was ge
weest en dat hij geenerlei instructie had om naar
Japan terug te keeren. Op de vraag of hij Hull in de
eerstvolgende dagen weer zal ontmoeten, weigerde
Koeroesoe antwoord te géven. Aan Nomoera werd de
vraag gesteld of de Anierikaansche nota van Woens
dag een basis biedt voor verdere onderhandelingen.
Hij antwoordde dat van Tokio nog geen antwoord was
ontvangen en hij derhalve deze vraag niet kon be
antwoorden.
Het Japansche blad „Asahi" noemt de overhandi
ging der Amerikaansche voorwaarden aan de Japan
sche vertegenwQordigers te Washington den laatsten
stap in de Japansch-Amerikaansche onderhandelin
gen, aldus meldt Domei. Het succes of de mislukking
van de onderhandelingen, zoo vervolgt het blad. hangt
er uitsluitend van af of in die Amerikaansche voor
waarden de natio'nale overtuigingen van Japan wor
den erkend of afgewezen. De drie beginselen welke
de minister-president Tojo heeft uiteengezet in zijn
rede voor den Rijksdag, o.w. 1) geen inmenging van
derde mogendheden in de Chineesche kwestie, 2) an
nuleering der vijandige economische maatregelen te
gen Japan, 3) verhinderen dat de Europeesche oorlog
op Oost-Azië overslaat) waren de rechtstreeksche
uiting van Japan's ijzeren overtuiging.
Tiet blad is van meening dat de voorwaarden het
laatste woord van de Ver. Staten behelzen, althans
wat de onderhandelingen betreft. Indien de Ver. Sta
ten het Japansche standpunt erkennen, zullen de Ja
pansch-Amerikaansche betrekkingen hersteld worden
en zal de Stille Oceaan zijn naam weer waardig wor
den. Doch indien het tegendeel gebeurt, indien het
antwoord ongelukkigerwijze een bedreiging beteekent
voor het bestaan van Japan en zijn rechten en belan
gen in gevaar brengt, dan zal Japan vastberaden op
treden om den toestand te herzien. De teerling is ge
worpen voor onze oogen. Wij wachten af, bereid om
aan eiken toestand het hoofd te bieden.
Domei constateert dat sedert de boodschap van
Konoye de houding der Ver. Staten niet gewijzigd is.
Het hoogtepunt is thans bereikt met de overhandi
ging van de Amerikaansche nota, die aantoont dat de
Ver. Staten hun houding jegens Japan definitief
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsch weermachtsbericht.
Uitbraakpogingen der bolsjewisten
bij Leningrad verijdeld.
zHOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 27 No
vember. (D.N.B.) Het opperbevel der weermacht
maakt bekend:
„In den centralen en den Noordelijken sector
van het Oostelijk front zijn nieuwe vorderingen
gemaakt. Sovjet-aanvallen bij en ten Noorden van
Rostof zijn met zware verliezen voor den tegen
stander afgeslagen Ook aan het omsingelingsfront
bij Leningrad zijn verscheidene uitbraakpogingen
van den vijand mislukt.
Tijdens een nachtelijk gevecht met Britsche mo-
lortorpedobooten in het Kanaal hebben patrouille
booten verscheidene vijandelijke booten met vol
treffers beschadigd. Het verlies van twee Britsche
motortorpedobooten kan worden aangenomen
Het luchtwapen heeft in den afgeloopen nacht
haveninstallaties aan de Zuid- en Westkust van
Engeland gebombardeerd.
In Noord-Afrika duren de gevechten met onver
minderde kracht voort.. Voor de kust van Cvre-
naïca heeft een Duitsche duikboot een Britschen
torpedobootjager van de „Jervis"-klasse tot zinken
gebracht.
Aanvalspogingen van het Britsche luchtwapen
met zwakke strijdkrachten op het Noordwest Duit
sche kustgebied bleven zonder etfect.
In den tijd van 19 tot 25 November heeft het
Britsche luchtwapen 91 vliegtuigen verloren. Hier
van 68 in het gebied van de Middellandsche Zee
en Noord-Afrika. In denzelfden tijd gingen in den
strijd tegen Groot-Brittannië 29 eigen vliegtuigen
verloren".
den gearresteerd en de goederen werden in beslag hebber, vastgelegd. Alles hangt thans af van de bepa-
genomen I g van een standPun* door Japan ten opzichte van
Italiaansch weermachtsbericht
Duitsclie en Italiaansche
pantserafdeelingen
heroveren Sidi Omar.
Uitvalspogingen uit Tobroek verijdeld
ROME, 27 November. (Stefani). Het 543ste
communiqué van het Italiaansche hoofdkwartier
1Ui(In de Marmarische woestijn bevinden de strijd
krachten der spil zich nog steeds in nauwe tacti
sche samenwerking in hardnekkigen strijd met de
Britsche strijdkrachten in het gebied ten Zuid-oosten
van Tobroek en aan het front van Solloem. Ook gis
teren zijn aanzienliike successen behaald. Aan het
front van Solloem is de belangrijke stelling Sidi
Omar door Duitsche en Italiaansche pantser-at-
deelingen heroverd, terwijl de divisie Savona aan
vallen van vijandelijke pantserwagens afsloeg. Onaf
gebroken worden Engelsche gevangenen binnen
gebracht te Bardia, dat hecht in onze handen is.
Meer naar het Westen bevond zich de divisie Ariete
in hevigen strijd met gemotoriseerde afdeelmgen
en afdeelingen infanterie van den vijand.
In den centralen sector kwam het opnieuw tot
botsingen tusschen .pantserafdeelingen. Duitsch-
Italiaansche strijdkrachten hebben een tegenaanval
ondernomen, waardoor den vijand opnieuw groote
verliezen werden toegebracht.
Voor Tobroek hebben onze afdeelmgen wederom
nieuwe uitvalspogingen der belegerden verijdeld. De
verdedigingsstellingen en havenwerken werden
opnieuw gebombardeerd door formaties der Ita
liaansche luchtmacht. Engelsche oorlogsschepen
hebben zonder succes kustsectoren ten westen van
Tobroek beschoten. Vijandelijke vliegtuigen hebben
een aanval op Benghazi gedaan. Eenige gebouwen
werden getroffen, doch er zijn geen slachtoffers te
betreuren. Agedabia werd opnieuw door drie
vijandelijke vlieguigen aangevallen. Een toestel
van hel. type Bristol werd door onze jachtvhegers
neergeschoten. De bestuurder en de waarnemers
werden gevangen genomen. De Italiaansche en de
Duitsche luchtmacht waren onafgebroken m actie
en hebben krachtige aanvallen gedaan op vijande
lijke concentraties van troepen en auto's. Bu lucht
gevechten heeft onze luchtmacht, die met nieuwe
vliegtuigen opereert, in totaal dertien vijandelijke
vliegtuigen neergeschoten, daarbij onderscheidde zich
in het bijzonder een jachteskadrille, die in een
gevecht tegen 30 Curtiss-toestellen er zeven neer
haalde en andere op doeltreffende wijze beschoot
zonder verliezen te lijden. Twee vijandelijke vlieg
tuigen. die een onzer verkenningstoestellen hadden
aangevallen, werden getroffen, terwiil ons vlieg
tuig, hoewel het beschadigd was, op ziin steunpunt
kon terugkeeren. De Duitsche luchtmacht heeft
Maandag nog 6 en Dinsdag 7 vijandelijke vliegtui
gen neergeschoten.
In Oost-Afrika zijn Gondar en de stellingen in
de nabijheid voortdurend door artillerie beschoten
en door de vijandelijke luchtmacht gebombardeerd.
Onze batterijen beantwoordden 00 doeltreffende wij
ze het vijandelijke vuur en verijdelden verschillende
pogingen van den vijand, die onze stellingen wilde
naderen.
Volgens nadere berichten heeft de vijand in de
gevechten, die op 20 November bh het steunpunt,
Tsjelga geleverd zijn, de volgende verliezen gele
den: Twee Engelsche officieren gesneuveld en an
deren gewond, 350 Soedaneesche soldaten gesneu
veld of gewond.
In den afgeloopen nacht heeft onze luchtmacht
met zeer explosieve bommen de vliegvelden Micab-
ba en Halfar op Malta bestookt.
VERDUISTEREN
Van 17.33 tot 9.24
Maan 28 Nov. op 15.36, 29 Nov. onder 3.22
Door de eindelooze uitgestrektheden van het
Oostelijk sneeuwlandschap trekken duizenden
Sovjet-krijgsgevangenen naar de kampen achter
het front. (Atlantic-HollancP)
deze nota. De Japansche regeering moet nagaan of
tusschen het voorstel van Japan en de Amerikaan
sche nota punten van aanraking bestaan. Daarbij moet
worden opgemerkt dat een toenemende bemoeilijking
van den toestand opgemaakt kan worden uit de ver
scherpte houding van de met de Ver. Staten samen
gaande staten tegenover Japan.
WAT WASHINGTON VERLANGT.
WASHINGTON, 28 November (D.N.B.)
Een plotselinge verstrakking der Amerikaan
sche houding heeft, naar United Press meldt,
de Amerikaansch-Japansche vredesbesprekin
gen in gevaar gebracht. Staatssecretaris Huil,
die 11a een reeks besprekingen overgegaan is van
een verzoeningsgezinde houding tot een intransi
gente houding, heeft, zoo meldt het agentschap,
den. Japanschen onderhandelaars medegedeeld,
dat geenerlei regeling mogelijk is, wanneer
Japan zich niet bereid verklaart om
1. Uit het bondgenootschap met de spil te tre
den.
2. Zijn troepen uit China terug te trekken, en
3. Zijn steun te onttrekken aan de regeering
van Wang Tsjing Wei.
In welingelichte kringen te Washington heerscht
volgens de Associated Press weinig optimisme ten
aanzien van de mogelijkheid eener hey-vatting der
besprekingen met Japan. Men wijst er echter op dat
van den kant der Ver. Staten de deur niet is gesloten
voor verdere conferenties. Ofschoon ook over de
conferentie van gisteren in het Witte Huls nog niets
bekend is geworden., zou geen wijziging zijn geko-
en in de situatie.
In aansluiting op de besprekingen van gisteren
in het Witte Huis heeft Sumner Welles op het staats-
departement een onderhoud van een half uur gehad
met den Australisch en gezant Casey.
- Naar te Rome verluidt zal de Italiaansche mi
nisterraad op 29 November onder voorzitterschap
van den Duce in het Palazzo Viminale bijeenko
men ter behandeling van talrijke belangrijke aan
gelegenheden. (D.N.B.)
Behandel de dieren niet zachtheid, spaar de vogels. Ook de meeuwen worden
niet vergeten en deze winterschc stadsbewoners kennen hun jeugdige weldoeners
en zijn steeds op het appèl, wanneer er een versnapering wacht.
(Pax-Holland-De Haan-m).
Radiorede van ir. Mussert
HILVERSUM. 27 November. Het A.N.P. meldt,
dat voor de Nederlandsche radio ir. A. A, Mussert,
leider der N.S.B., de volgende rede heeft uitgespro
ken: „Daar staat het zoo simpeltjes in onze kranten:
Amerika bezet Nederlandsch koloniaal gebied, thans
ook Suriname in bescherming genomen. Maar wat
gaat er niet om in de harten van ons Nederlanders,
die weten, dat West-Indië duizenden K.M.'s verwij
derd ligt van welk bestaand of mogelijk toekomstig
oorlogsterrein dan ook, en dat er van bescherming
dus geen sprake kan zijn. maar dat het hier louter
gaat om roof, roof van het honderden jaren oude Ne
derlandsche bezit in Zuid-Amerika, roof onder goed
praten door de heeren, die in de Meidagen van 1940
naar Londen gevlucht zijn en daar uitverkoop hou
den van de bezittingen van het Nederlandsche volk.
Het is diep tragisch te zien, hoe ons volk de dupe
is geworden van hen, wier heilige roeping het zou
moeten zijn om het te beschermen en het te lelden.
Het begon al eenige jaren geleden met den uitver
koop van onze boter voor 40 et. per K.G.
Tegelijkertijd daarmede werden beruchte buiten-
landsche zwendelaars door de heeren regeerders op
ons volk losgelaten om het uit te plunderen: Barmat,
Mannheimer enz. Daarna werd duizend millioen gul
den aan goud naar Amerika verscheept. Met vol be
wustzijn werd ons volk aan den verkeerden kant ge
plaatst, zoodat toen Duitschland hier moest ko
men volkomen onnoodig duizenden jongens moesten
vallen, terwijl de heeren hun koffers pakten en er
van door gingen. Tevens hadden zij zooveel mogelijk
schepen naar Engeland gestuurd, die sindsdien in En-
gelschen dienst varen, voorzoover zij niet reeds getor
pedeerd zijn Prompt werd nog tijdens de oorlogsda
gen Curasao bezet door Engeland, dat het op zijn
beurt weer verkwanseld heeft aan Amerika of juister
gezegd: aan de Vereenigde Staten. En nu is dan het
bericht gekomen, dat Nederlandsch Guyana (Surina
me) bezet is.
Voor mij was dit geen verrassing. In mijn op 26
October jl. te Utrecht gehouden redevoering heb ik
immers reeds gezegd dat bet bij de bezetting van
Curasao niet zou blijven en dat de onverantwoorde
lijke politiek van de Nederlandsche emigrantenregee-
ring nog tot verdere noodlottige gevolgen aanleiding
zou geven.
Er zijn nog altijd Nederlanders, die naar den zoo
genaamde Oranjezender luisteren, en die er nog aan
gelooven ook. Behalve de aller-ongeneeselijksten, zul
len er toch velen zijn, die nu begrepen hebben, hoe
zij bij voortduring door die lieden bedrogen worden.
Immers, nog maar eenige dagen geleden, om pre
cies te zijn op 17 November, heeft deze leugenfabriek
verkondigd:
In opdracht van de onderdrukkers wordt door de
kranten in Holland beweerd, dat Curasao nu door de
Engelsche regeering aan de Vereenigde Staten in han
den is gespeeld.
En verder: Diegenen, die de gevoelens kent, welke
Amerika ten aanzien van het Nederlandsche volk nu
heeft, zal met mij inzien, dat datzelfde Amerika zich
niet op kosten van het Koninkrijk der Nederlanden
verrijken wil.
Ja het is toch brutaal om zooiets te verkondigen
om dan rustigweg een week later met de boodschap
te komen, dat Amerika om de rijke bauxietmijnen
Suriname heeft bezet
Nu zal er toch waarlijk in Nederland geen denkend
wezen meer zijn, dat niet weet, dat in Amerika de
Nederlandsche gewesten zijn uitverkocht, voor zoover
het betreft de groote waarden petroleumindustrie en
bauxiet.
Zoo heeft dan het Witte Huis (de zetel van de Ame
rikaansche regeering in Washington) officieel bekend
gemaakt, dat Amerikaansche troepen naar Suriname
werden gezonden, d.w.z. Suriname zullen bezetten.
Het is de moeite waard de officieele verdediging van
dit schelmenstuk nader te bezien. Doel van de bezet
ting: dit zijn de bauxietmijnen, die voor 60 procent
de grondstof leveren voor de Amerikaansche allumi-
nium-industrie. Ziet, dat is nu het eenige sympathieke
van het geheele verhaal. Van Engelschen zijn wij al
tijd gewend geweest dat, als zij op roof uitgingen, zij
dan verkondigden, dat het ging om de bescherming
van het Christendom en de beschaving, en zij be
doelden daarmede petroleum en katoen. Amerika
heeft hiervoor in de plaats gesteld democratie en vrij
heid en bedoelt ook: petroleum, katoen, rubber,
bauxiet, enz. Deze keer hebben de Amerikanen eerlijk
gezegd, dat het om bauxiet gaat. Die eerlijkheid is
het eenige sympathieke. De noodzaak der bezetting
zou zijn veiligheid der mijnen te waarborgen. Er kan
dus een vijand verwacht worden. De normale mensch
vraagt dan: wie is de vijand, waar is de vijand? Daar
over wordt echter volmaakt gezwegen. De heeren
hebben vergeten om ons te vertellen door wie de
bauxietmijnen in het binnenland van Suriname be
dreigd worden. Een ieder weet, dat er duizenden
kilometers in den omtrek van die mijnen geen vijand
bestaat. Dat het voor Duitschland, om het kind maar
bij den naam te noemen, een volkomen onmogelijk
heid is om ook maar zelfs in de buurt te komen. De
onzin van de bescherming ligt er dus duimdik op. Er
is geen schijn van noodzakelijkheid voor bezetting.
Geen Nederlandsche bezetting zeggen de emigranten
in Londen, want Nederlandsche troepen zijn noodig
in Oost-Indië, en het Nederlandsche Legioen in Enge
land moet het Moederland gaan bevrijden Och ja,
waarom niet? Stalin kon de Duitsche troepen in Rus
land niet tegenhouden met minstens 10 millioen man,
tienduizenden kanonnen, vliegtuigen en pantserwa
gens. Daarom is het best t.e begrijpen dat de heer
Gerbrandy zijn duizend man van het Nederlandsche
Legioen in Engeland bij elkander wil houden om de
Duitsche weermacht uit Nederland te smijten.
Hoe is het mogelijk dat die lieden denken dat er
hier menschen zijn die zullcen daverenden onzin ge
looven?
Maar het mooiste komt nog:
De heeren hebben aan Brazilië verzocht om mili
taire maatregelen te treffen aan de Braziliaansche
grens. Dit is een speculatie op de onwetendheid van
de menschen. Immers, de grensgebieden Suriname en
Brazilië zijn volkomen ontoegankelijk oerwoud Zelfs
de Boschnegers komen er niet doorheen.
Het is eigenlijk dwaas om nog een woord te ver
spillen aan de drogredenen van de emigrantenregee-
ring, die recht wil praten wat zoo voor een ieder
duidelijk zichtbaar krom is De zaak is heel eenvou
dig, en komt hierop neer. dat de Vereenigde Staten
gebruik maken van de onmacht der Europeesche
Staten, om de Europeesche eigendommen te roovea.
(Vervolg op de volgende, peg J
