zachte werking
Joop ter Heul.
Kerst-Intermezzo.
TOBIAS
HAARL. DAGBLAD, Dinsdag 25 Dec. 1941
HET TOONEEL
EDUARD VERKADE.
Romeo en Julia.
Eenige jaren geleden heeft Charlotte Kohier Romeo
en Julia voorgedragen, maar het is niet een van haar
groote successen geworden. Charlotte Kohier gaf het
drama in actie; zij speelde op haar eentje alle
tooneelen en dit bleek een artistieke vergissing te
zijn.
Zaterdagavond droeg Eduard Verkade voor de
Literaire Club Shakespeare's ontroerende liefdes
tragedie voor, welke voordracht voor Haarlem een
première was, Wij weten, hoe Verkade Shakespeare
tot het publiek tracht te brengen. Hij souligneert wel
met gebaren het gesproken woord, maar het is meer
aanduiden dan spelen. Hij vertelt in groote trekken
den inhoud van het drama, om daarna de voornaam
ste tooneelen. die de kern vormen van het werk en
de hoofdpersonen belichten, voor te dragen. Op deze
wijze brengt hij het publiek nader tot Shakespeare.
Hamlet met zijn vele monologen leende zich voor
treffelijk voor deze wijze van voordragen, vooral voor
Verkade, die in de eerste plaats een intellectueel
kunstenaar is.
Of ook Romeo en Julia voor Verkade een zoo groot
succes zal worden, betwijfel ik, Nu was de avond van
Zaterdag niet bepaald geschikt om een zuiver oordeel
te vormen. Ik hoorde, dat Verkade dit werk hier voor
het eerst geheel uit het hoofd voordroeg. Doordat hij
zijn tekst nog niet geheel beheerschte, leed de voor
dracht daar merkbaar onder, vooral na de pauze, toen
herhaalde geheugenstoornissen hem nu en dan dwon
gen te stoppen en sommige gedeelten lezend voor te
dragen. De nervositeit uitte zich dan in een te snel
tempo en te weinig concentratie. Maar buiten dat,
meen ik, dat Romeo en Julia een kunstenaar als Ver
kade lang zoo veel kansen niet biedt- als Macbeth en
Hamlet. Deze liefdes-tragedie is vól van lyriek en
het waren bijna alle de lyrische fragmenten, welke
Verkade en dit kon ook wel niet anders voor
zijn voordracht had uitgekozen. Nu zit in het lyrische
niet de groote kracht van dezen kunstenaar. Ik erken,
dat hij de lyriek bijvoorbeeld in de balcon-scène
zoo teer mogelijk trachtte te geven, maar deze lyriek
vraagt toch meer een lichte, soepele vrouwenstem,
dan die van een man. Het was dan ook opmerkelijk,
dat die gedeelten waarin oudere personen spraken
vooral de meer komische figuren zooals de minne
en de oude Capulet het meest succes hadden. Hier
in deed de voordracht van Verkade het voortreffelijk.
De zaal was stampvol en het publiek, hoewel niet
enthousiast, toonde zich dankbaar. En nu komt tweede
Kerstdag Henk Schaer met de Apocalypsls. De Lite
raire Club is wel actief en weet groote variatie in
haar avonden te brengen.
J, B. SCHUIL.
HET RUYS-ENSEMBLE.
,,'t Meisje met de 9 punten".
Cor Ruys heeft zijn Mallemolen voorloopig weer
eens stopgezet en hij verschijnt nu tot onze vreugde
in het Leidsche Plein Theater als Graaf Ried Reif-
fenstein, een oud adellijk heertje met spit in den
rug en met allerlei maniertjes, die Ruys hem heeft
geleend. Ik verklap geen geheim, wanneer ik hier
vertel, dat deze Ried Reiffenstein niet een echte
graaf is, want op het programma staat Cor Ruys in
de rol van Claudius Croil geannonceerd. Een pseudo
graaf dus, door den acteur Croll gespeeld om den
kunsthandelaar van Tongratz te helpen bij den ver
koop van diens schilderijen, maar die in de grootste
moeilijkheden komt, wanneer de echte graaf Reif
fenstein verschijnt. Geukkig is er een meisje, dat
mee in het complot is en de redding brengt, juist op
het oogenblik wanneer alles mis dreigt te gaan.
Dit stuk van Franz Gribitz is meer klucht dan
blijspel; maar dat doet er minder toe, want het biedt
Cor Ruys gelegenheid in de dubbelrol van den
pseudo-graaf en den acteur voortreffelijk komisch
spel te geven. Ruys is in dit stuk op volle kracht en
toont zich ook nu weer onze eerste komiek. Koste
lijk is hij als de graaf, aan wien hij een hooge pi|P-
stem geeft en allerlei maniertjes van een ouden
bambocheur. En den acteur speelt hij met breede
gebaren én ëën heerlijk pathos. Natuurlijk gooit
deze commedia dell'arte-speler er nu en dan iets
tusschen door, dat noch van den graaf noch van
Claudius Croll is. maar geheel en al van Ruys, wat
wel niet artistiek verantwoord is, maar dat wij toch
niet graag zouden hebben willen missen. Zoo het
grapje van de niet ontvangen chèque, waarop hij
dood'nuchter laat volgen; Geen shag, geen tabak,
geen sigaren, geen sigaretten; een grap, die de zaal
zoo deed lachen, dat hij een rustpauze,van minstens
een halve minuut moest nemen.
Anton Ruys geeft Cor zeer goed tegenspel als de
echte graaf Reiffenstein. Frappant was de gelijkenis
van de twee broers, toen zij tegenover elkander
stonden. Pierre Myin speelt wat luidruchtig, maar
toch vermakelijk den kunsthandelaar en Asta Lee
Is het meisje met de 9 punten, waaraan zij een
prettige charme weet te geven.
De opvoering had een daverend lachsucces, dat
voor 95 procent aan Cor Ruys te da"^?r,0^^T-TTT
J. B. bGriUlLi
V. Z. O. D.
De Jopopiniloukico-club heeft Zondagavond weer
eens vergaderd, maar de meeste meisjes leken mij zoo
veel ouder geworden, dat ik meer dacht aan een reu-
nisten-bijeenkomst dan aan een vergadering van
meisjes van een H.B.S. Dit belette niet, dat zij even
vrooiijk trachtten te zijn als vroeger en dat Joop ter
Heul nog altijd hetzelfde losbandige veulen was als
altijd. En daar dit heele door Dom de Gruyter naar
het boek van Cissy van Marxveldt bewerkte blijspel
om Joop draait, was het succes van den avond ver
zekerd.
Mevrouw Dammiaans heeft veel plezier van deze
bakvisch-rol gehad en haar over het geheel ook los
en jolig gespeeld. Vooral in het derde bedrijf was zij
goed op dreef. In II hinderde Joop blijkbaar de lange
japon: althans haar handen waren soms als vastge
groeid aan deze jurk, wat de vrijheid van haar bewe
gingen belemmerde. Maar overigens wist zij de vele
kansen, die de rol haar bood wel te benutten en zij
heeft herhaaldelijk de lach uit de zaal weten te halen.
De meeste andere meisjes zijn zooals meestal in
deze stukken van Dom de Gruyter vrijwel figuran
ten en er is dus niet veel van te zeggen. Alleen Julia
speelt een belangrijker rol in dit blijspel en aan deze
zuster, die de antipode van de vroolijke Joop is, man
keerde weinig aan de zuurheid die de schrijfster haar
toebedeelde. En dan is er de dikke Hillegonda. een
brutale dienstmaagd, zooals wij onze ergste vijandin
met genoegen toewenschen, een juffrouw die ik nog
wel eens onuitstaanbaarder heb gezien dan gister
avond.
De heeren worden in dit stuk vrij wat minder goed
bedeeld dan de dames. Dr. Schmidt was voldoende stijf
voor een leeraar H.B.S. Leo van Dil zelfs stijver dan
wij voor den aanbidder en lateren verloofde van
Joop hadden gewenscht. Papa ter Heul speelde het
hartelijke tooneeltie met zijn dochter in het laatste
bedrijf niet onverdienstelijk en Kees deed het weinige,
dat hij te doen kreeg niet slecht.
De tooneelzaal van het gebouw Sint Bavo was flink
vol en het publiek heeft zich uitstekend met dit on
schuldige blijspel vermaakt, zoodat V.Z.O.D. tevreden
over den avond kan zijn.
Na afloop der voorstelling werd de heer Tulen, die
tien jaar werkend lid van de vereeniging is, hartelijk
gehuldigd door den voorzitter, diemevrouw Tulen
bloemen en den jubilaris een geschenk aanbood. Het
was een opgewekt slot van den avond.
J. B. SCHUIL.
GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN.
Inlichtingen te bekomen aan het Politiebureau, Smede-
straat te Haarlem, tusschen 11 en 13 uur.
Terug te bekomen bij: Hendriks, Parklaan 22, atlas:
Krab, Baljuwslaan 1 c, boeken; Schaaf, Duvenvoorde-
straat tv rood, doek; Bureau van Politie, Smedestraat 9,
étui met inhoud: v. d. Steur, Cornelissteeg 10, bankpapier;
Helleman, Vercprockweg 73, handschoenen; Bol, Prin-
cessekade 34, handschoen; de Groot, Hoofdweg 1000,
Hoofddorp, hond; Prins, Teslastraat 87. horloge; Weste
ring, Zomerkade 127. handschoenen; Verduin, van Twisk-
plein 1, jas; Daana, Emmakade 7, medaillon; Giljou, Zuid-
polderstraat 9G, oorbel; Breemer, Burg. Sandbergstraat
34 portemonnaie met inhoud; Bureau van Politie. Smede
straat fl, portemonnaie met inhoud; Hesseling, Spaarn-
damscbeweg 588, portemonnonale met inhoud: Bureau
van Politie. Smedestraat 9, portemonnaie; tee-
kenlng; Roode. Pijlslaan 122, shawl: Valentijn,
Wouwermanstraat 1 rood, tasch met inhoud; Levering,
Tesselschadestraat l, tasch met inhoud; Kuipers, Diede-
rlkstraat 16, zweep.
ENDE DISPEREERT NIET!
Wanhoopt niet, er is nog geen reden voor.
J.G. levert nog tabak van oude samen
stelling en tegen oude prijzen. Weliswaar
is de aflevering beperkt, doch wat J.G.
levert is nog uitstekend.
Weest zuinig op elk draadje.
Good Morning is de fijnste vooroorlogsche
Virginia-shag voor pijp en sigaret, welke
alléén Gruno U kan garandeeren.
U dient echter van Uw kant de zuinigheid
te betrachten, want er is, niettegenstaande
onzen voorraad, productiebeperking Pro
fiteert dus met mate. Zoodra de huidige
beperking heeft plaats gemaakt voor
ruimeren invoer, geeft gij dan ook blijk
van Uw trouw aan Gruno.
geeft den raad
Rolt Uw sigorel
niet te vast en geniet
langer van Uw pakje.
(Adv. Ingez. Med.)
Ik wensch u gaarne, beste vrinden,
Dat g' een paar dagen rust zult vinden,
Gedoken in een luien stoel,
Of wandelend door stille lanen,
Waar g'u eens vrij van zorg kunt wanen,
Een weldoend en een rijk gevoel.
Ik wensch u toe, zoo zonder werken
Eens een paar dagen aan te sterken,
Ik weet, dat gij het hebt verdiend;
Straks zult gij weder moeten zwoegen;
Zoek even rust naar uw genoegen,
Het zal u weer verfrisschen, vriend.
Al zijn het dan ook winterwinden,
Laat z'u eens flink omwaaien, vrinden,
Ga eens te gast in de natuur;
Belet eens even droeve dingen
Zich aan uw aandacht op te dringen,
Volg even eens een buitenkuur.
Gij hebt zoo lang reeds alle dagen
Voor tal van zorgelijke vragen
Het antwoord moeizaam uitgekiend;
Weet daarvan wat respijt te nemen,
Vergeet eens even uw problemen,
Geniet en wees uzelf eens. vriend.
P. GASUS
WILHELM FRIED EM ANN BACH.
Causerie door Dr. Eduard Reeser.
De Haarlemsche boekhandel H. de Vries organiseer
de Zondagmiddag een muzikale matinée in de mu
ziekzaal van restaurant Brinkmann, waar Dr. Eduard
Reeser uit Rotterdam, een bekend musicoloog, sprak
over Wilhelm Frïedemanri Bach, den oudsten en meest
genialen zoon van Johann Sebastian Bach. De spre
ker werd ingeleid door den heer H. P. de Vries.
Van het leven van dezen musicus valt betrekkelijk
weinig te vertellen. Hij was een merkwaardig compo
nist wiens leven grootendeels nog in het duister is
gehuld. Allerlei verhalen omtrent zijn slechten le
venswandel zijn er in omloop, die grootendeels op
fantasie berusten. Zoo ook de roman die A. E. Brach-
vogel in 1858 over Bach's leven schreef en die alles
behalve een getrouw beeld geeft van diens leven en
hem voorstelt als iemand die vooral de laatste le
vensjaren als een zigeuner leefde. Zoo erg was het
echter niet hoewel zijn leven wel zeer tragisch was.
Tot 1764 bekleedde hij een vaste functie en daarna
leidde hij een armoedig zwerversbestaan gedurende
de laatste twintig jaren van zijn leven. In vergelij
king met andere componisten van zijn tijd was hij
betrekkelijk weinig productief, want hij heeft maar
ongeveer honderd composities op zijn naam staan.
Hij toonde zich' echt een zoon van zijn vader; vooral
in het begin hield hij zich bij het componeeren streng
aan den contrapuntischen stijl en op den fuga-vorm
leede hii zich sterk toe.
Triedemann Bach werd 22 November 1710 te Weimar
geboren en genoot vrijwel zijn geheele muzikale op
leiding van zijn vader. Ook reisden zij veel tezamen.
In 1738 wordt hij organist aan de Sophiakerk te Dres
den en vérder geeft hij privaatlessen. In 1746 veran
dert hij van werkkring en wordt organist te Halle.
Conflicten met den kerkeraad en bovendien het zich
miskend voelen als componist doen hem in 1764 be
sluiten zijn ontslag te nemen. Zes jaar lang woont
hij dan nog in Halle, maar hij componeert weinig in
dien tijd. Daarna woont hij van 17711774 met zijn
sezin in Brunswijk en dan vestigt hij zich in April
1774 te Berlijn. Daar raakt hij langzamerhand aan la
ger wal, vooral omdat hij in financieele moeilijkhe
den verkeert. Een tweetal fantasieën, beide in C-
mineur, zijn de laatste composities van dezen musicus
die in Juli 1784 te Berlijn overleed. Zoo kwam er
een eir.de aan dit tragisch verloopen leven, dat ook in
zijn composities sterk tot uiting komt. Vrijwel zijn
geheele oeuvre is melancholiek getint maar we! zeer
exuressief, voor dien tijd zelfs „modern".
De causerie van den heer Reeser werd door hem
zelf met eenige voordrachten op den vleugel ge
ïllustreerd. Voor de pauze speelde hij eenige Koraal
voorspelen, gecomponeerd op oude teksten en een
fuga; terwijl hij na de pauze eenige fragmenten
speelde uit Friedemann Bach's Sonates en Polonaises
en een deel uit een der Fantasieën. In zijn expressivi
teit en dramatiek onderscheidde Bach zich van alle
componisten van zijn tijd. In de Polonaises komt de
verfijnde chromatiek naar voren terwijl zijn beide
fantasieën door het inlasschen van fragmenten uit
vroegere werken het karakter van een potpourri heb
ben gekregen.
Dr. Reeser toonde zich behalve een vlot causeur te
vens een bekwaam, zeer muzikaal pianist en ontving
aan het einde van zijn boeiende causerie van het tal
rijke publiek een hartelijk applaus.
KERSTAPPèL 1941.
Woensdagavond 24 December wordt de tweede bijzon
dere kerkdienst in de Nieuwe Kerk te Haarlem gehouden.
In tegenstelling mét den vorigen dienst, zal op dit appèl
niet het muzikale gedeelte, maar de verkondiging van het
Kerst-Evangelie het voornaamste zijn.
Als spreker hoopt op te treden Dr. E. Emmen over het
onderwerp; ,,En toch zoekt God ons".
Ah de buren hoesten.
1 beschermen g
"*ds 2 eita's f
Verkrijgbar bil Apotheken en Drogisten t-50«--»
(Adv. Ingez. Med.)
Haarlemsche Politierechter.
Rijwieldiefstal.
Een los werkman, thans verblijvend, te Termunten
huurde op 29 Augustus van dit jaar, zich legiti-
meerend met een kaart van het Gemeentelijk Ar
beidsbureau te Haarlem, een fiets van een autobe
waarder op het Stationsplein aldaar, die om zijn
inkomsten te vergrooten ook een paar fietsen ver
huurt. Nog denzelfden dag verkocht hij het kar
retje voor f 2.50. Als reden gaf hij op, dat hij geld
noodig had.
De Officier vestigde er de aandacht op, dat een
proces-verbaal tegen dezen verdachte nog liep voor
eenzelfde zaak. Echter wilde hij in aanmerking
nemen, dat de jongeman nog nooit veroordeeld was
De eisch luidde 6 maanden. Verdachte werd ver
oordeeld tot 5 maanden gevangenisstraf.
Voor de kachel.
Vier Haarlemmers, een machinemonteur, een los
werkman, een chauffeur én iemand, die Maandag
morgen niet, verschenen was, gingen op verschillen
de tijdstippen in de maand November van dit jaar.
naar het terrein van een te Bentveld wonend Am-
sterdamsch koopman, kapten daar hout, behielden
dit gedeeltelijk voor zichzelf en verkochten de rest.
Voor drie van hen bracht deze „handel" f 7. 20 op,
de vierde ontving f 6.50, omdat hij één keer niet mee
was geweest.
De Officier vor.d, dat zij met groote brutaliteit
te werk waren gegaan door hun diefstallen op klaar
lichten dag te plegen en eischte tegen hen gevan
genisstraffen van 3 en 2 maanden. De Politierechtei
scheerde hen allen over één kam en vonniste hen
elk met een gevangenisstraf van één maand.
Aardappelen van het
veld gestolen.
Een Haarlemmer fietste op 18 September naar
Vogelenzang met het doel. aardappelen te koopen.
Hij slaagde niet en toen zeker om niet met leege
handen thuis te komen nam hij maar twee zakjes
aardappelen weg, die hij op een land zag staan.
Later verkocht hij die aardappelen.
Bij verstek werd hij, conform den eisch van den
Officier van Justitie veroordeeld tot f 25 boete of
25 dagen hechtenis.
Gooi geen oude tuben wegSlechts tegen inle
veringvan een willekeurigeoudetubemetdop kunt
U voortaan een in tube verpakt product koopenl
Het P.E.N. jubileert
In 25 jaar tot een machtig bedrijf
geworden
1 Januari 1942 is het 25 jaren geleden, dat het
P.E.N. zijn arbeid is begonnen, een arbeid, die reus
achtig is uitgegroeid en van onschatbare waarde is
geweest voor het gewest Noord-Holland.
Oudere Bloemendalers herinneren zich nog wel
hoe het was in 1899 een stoom-locomotief
met dynamo werd opgesteld om het villa-park
Duin en Daal van stroom te voorzien. Later, toen
het nieuwe snufje levensvatbaarheir bleek te be
zitten, werden in de voormalige garenfabriek van
de familie Bispinck twee Laval-turbogeneratoren
van elk 66 K.W. vermogen met bijbehoorende ketels
geplaatst.
In hetzelfde gebouw is jaren lang de hoofd-admi-
nistratie van de Kennemer Eelectriciteits Maat
schappij en later van het P.E.N. gevestigd ge
weest.
Aangemoedigd door het succes van deze onder-
nistratie stichtte een andere maatschappij, de Eerste
Nederlandsche Electriciteits Maatschappij in 1900
een centrale te IJmuiden. Ook hier een beschei
den begin: 2 turbogeneratoren van elk 100
K.W.
Dan volgt in Mei 1904 de overgang van beide
ondernemingen aan de pas opgerichte Kennemer
Electriciteits Maatschappij voor een bedrag van rond
f 25.000 welke concessie kreeg voor stroomlevering
in de gemeenten Bloemendaal, Velsen en Zandvoort.
Nadat de zetel der Vennootschap van Amster
dam naar Bloemendaal was overgeplaatst, werd
op 1 Mei 1906 als directeur benoemd de heer
F. A. Smit Kleine, de man met de breede visie,
de onvergetelijke grondlegger van het huidige
bedrijf.
Toen de oude kooldraadlamp vervangen werd
door de zooveel betere metaaldraad lamp was de
voorwaarde geboren voor verderen bloei. Maar
er was nog iets anders noodig en wel uitbrei
ding van het stroomleveringsgebied. En als de
eerste schrede is gezet voor de electrificatie van
Noord-Holland door stroomlevering aan een 10-tal
gemeenten volgt in 1912 de uitbreiding te IJmuiden
tot een vermogen van 2500 K.W.
Dan volgde de Rijksconcessie van 1913 voor de
stroomvoorziening van Noord-Holland benoorden
het IJ en voor Velsen, Bloemendaal en Zandvoort
en weer uitbreiding met een derde turbine van
4000 K.W.
Ten slotte kon de K.E.M, het noodige kapitaal
niet meer fourneeren en werd een beroep gedaan
op de provincie.
Een en ander had tot gevolg dat in de ver
gadering van de Statuten van 21 November 1916
werd besloten tot oprichting van een Provinciaal
Electriciteitsbedrijf. Zoo was de P.E.N. in het leven
geroepen en wel op 1 Jan. 1917.
Door aankoop van de aandeelen van de H. E.
M., welke de Gooi-gemeenten van stroom voor
zag, kon de provinciale verzorging zich uitbreiden
tot het gebied zooals wij dat tegenwoordig kennen,
dus de heele provincie buiten Amsterdam en
Haarlem met randgebieden.
Nu begint een stage ontwikkeling die tenslotte
geleid heeft tot het trotsche bedrijf van heden.
De P.E.N. is verdeeld in 7 districten met
districts- en bijkantoren, levert aan 94 gemeen
ten rechtstreeks aan huis met pl.m. 105000 aan
sluitingen, terwijl 18 gemeenten den stroom van
het P.E.N. inkoopen om dezen zelf te distri-
bueeren. Het bedrijf telt 750 man personeel.
25 jaar lang bracht het P. E. N. haar energie
in Noord-Holland. Na den heer Smit Kleine onder
leiding van den te vroeg ontslapen J. van Olden-
borgh en thans onder Ir. J A. Wijnmalen in steeds
grooter hoeveelheden, met steeds meer geperfec-
tionneerde hulpmiddelen ,voor steeds talrijker
doeleinden.
Behalve voor den verwenden stedeling is het
P.E.N. een zegen geweest voor het platteland,
leverde zij stroom voor de Zuiderzeewerken om
nieuw land te winnen, bemaalt polders en drijft
fabrieken.
Op 2 Januari recipieert de Directie en kunnen
allen met trots terugzien op dit mooie werk.
Vereeniging Danle Alighieri
Voordracht van Prof. Giovanni Costetti
Giovanni Costetti maakt deel uit van die groep
van kunstenaars welke zich omstreeks 1900 verzamel
den ln de ,Leonardo"-beweglng, een beweging die
men eenlgszins vergelijken kan met de tachtiger be
weging ten onzent. Met Paplni, Giüllottl, Marinetti,
Frazzi en tal van andere schilders en schrijvers is hij
de vertegenwoordiger van een der belangrijkste be
wegingen in het moderne Italië. Costetti's streven
evenals zijn zeer bijzondere kunst zijn sterk sociaal
georlenteerd. Het was dus geheel in overeenstemming
met dit karakteristieke streven dat spreker bij zijn
voordracht uitging van het standpunt dat de klove
die bestaat tusschen kunstenaar en volk uit den
booze is.
Dit Is zijn aanklacht tegen vele moderne kunste
naars dat zij zich opsluiten in een concentrischen
waan, doen alsof zij buiten en boven het volk komen
te staan. Spreker betoogde met klem dat er steeds
een nauwe band heeft bestaan tusschen de groote kun
stenaars en het volk te midden waarvan zij leefden.
Het eeuwig waardevolle is steeds de schakel geweest
tusschen kunstenaar en volk. Aan de hand van talrijke
lichtbeelden wees spreker op dt aanwezigheid van dit
clement bij schilders als Giotto, Cimabue, Massaccio,
Fra Angelico, Botticelli, Michel Angelo, El Greco,
Tiziano, Rembrandt, Vermeer, van Gogh e.a.
In wel gekozen woorden schetste spreker de afzon
derlijke eigenschappen en beteekenis dezer meesters
en schonk aldus een bondig maar veelzeggend over
zicht van de ontwikkeling der schilderkunst van de
dertiende tot de twintigste eeuw. Treffend juist was
Costetti in het karakterise,eren van het essentieele
der groote meesters. Zoo wees hij terloops op den zin
voor het essentieele bij Giotto op het menschelijke bij
Massaccio, op de belangrijkheid van het licht bij
Pier della Francesca, op de hemelsche sereniteit van
Angelito, op de hooge voornaamheid van Botticelli,
op het samengaan van zachtheid en kracht bij Rafaël,
op de synthese al dezer factoren bij Leonardo da
Vinci. Michel Angelo schetste hij als de machtig ge
kwelde, Tiziano als de hartstochtelijk zingende,
Tintoretto als de theatraal bewogene, en de meester
van het nog niet gespiritualiseerde clair-obscur, het
welk later met Caravaggio en Rembrandt zou uit
bloeien tot een gespiritualiseerde vibratie van licht.
Alhoewel Costetti Rembrandt als den alles overtref-
fenden meester beschouwt stond hij even stil bij de
vraag of Vermeer van Delft hem niet somtijds over
treft. De beweging van het licht stipte Costetti aan
als het eigen in Greco's kunst. Van de modernen be
sprak Costetti Toulouze Lautric Renoir, Cezanne,
Picasso. Daarna kwam hij terug op van Gogh en
vestigde de aandacht zijner toehoorders er op dat het
twee Nederlanders waren, Rembrandt en van Gogh
die de ware grootmeesters van het licht zijn geweest.
Zij verloren nooit contact met het volk omdat zij
elementair waren en nooit vervielen in het uitbeel
den van bijzonderheden waarvan het eeuwige uitge
sloten was.
Deze afwijking die pas later ontstond was oorzaak
van het betreurenswaardige feit dat kunstenaar en
volk vreemd en vijandig tegenover elkander kwamen
te staan, het contact met elkander verloren. Kunst is
mysterie noch raadsel, kunst dient het mysterie te
openbaren en de grootste meesterwerken zijn deze
waaruit zulk een openbaring het helderst spreekt.
Besluitend wees spreker op de hoofdzakelijkheid om
terug te keeren tot de meesterwerken. In de bestu
deering en de eerbiediging der meesterwerken ligt
het geheim eener mogelijke vernieuwing van belang
stelling en wederzijdsche waardeering.
In gevoelvolle woorden bedankte mevr. Z. Vander-
velden-Vijgh den spreker voor zijn mooie en leer
zame voordracht
Schoorsteen verstopt..
VARKENS GEHOUDEN ZONDER
VERGUNNING.
Door de politie te Haarlem is een
31-jarige tuinman bekeurd, omdat
hij vijf varkens hield zonder ver
gunning. De varkens zijn in beslag
genomen.
50 JAAR IN HET EVANGELIE-
WERK.
Het zal met de Kerstdagen 50 jaar
geleden zijn dat de heer W. Gorter,
oud-officier van het Leger des Heils,
zijn eerste taak in het Evangelie-
werk kreeg. De heer Gorter, die
vele ervaringen op zijn arbeidsveld
heeft opgedaan, zal den len Kerst
dag des middags 4 uur, een toe
spraak houden in een samenkomst
van de Stads Evangelisatie in de
Lange Heerenstraat 6 te Haarlem.
toilEtïEEP
E
E 1
Alléén zeep van
voor zijn teere huid!
Is er iets zóó teer en fijn als de huid
van een kind? Beleedig dat rag
fijne huidweefsel niet met scherpe
of schrale zeepen. Baad uw peuter
in het milde schuim van Castella-
toiletzeep, - zacht van werking door
het rijke gehalte aan weldadige olijf
oliën. Reserveer uw toiletzeepbon
voor Castella, - bereid door pioniers
op het gebied van de palmoliezeep-
fabricage!
(Adv. Ingez. Med.)
Kerstmiddag Vereeniging van
Huisvrouwen
De afdeeling Haarlem en Omstreken van de Ned.
Vereeniging van Huisvrouwen hield Maandag in het
gebouw van den Ned. Protestantenbond te Haarlem
een Kerstmiddag.
In de zaal, waarvan de gordijnen gesloten waren,
heerschte de echte Kerstsfeer, want in den hoek stond
een fraai versierde Kerstboom met talrijke flikke
rende lichtjes en ook aan de wanden was een smaak
volle Kerstversiering aangebracht.
De presidente, Mevrouw J. L. VisserBrutel de la
Rivière, opende de bijeenkomst met een woord van
welkom. Zij deelde mede, dat het bestuur, hoewel het
meende dat het nu eigenlijk geen tijd voor feestvieren
was, toch van oordeel was geweest, een middag voor
de leden te moeten organiseeren, om eenigen tijd in
stille wijding bijeen te zijn. En uit de groote belang
stelling bleek, dat de leden dit op prijs hadden gesteld.
De presidente eindigde haar toespraak met het voor
lezen van het gedicht „Oude Wijsheden" van Van
Eijk.
Mevrouw BlombergZeeman leidde het onderwerp:
„Het wordt weer Kerstmis!" in. Zij merkte op, dal
er vooral nu veel menschen zijn, die gaarne het vie
ren van het Kerstfeest willen overslaan en hopen,
dat het maar gauw 1 Januari zal zijn. Dit achtte
speek&ter begrijpelijk, want Kerstmis is het feest van
licht en vrede. „En dat verschilt veel met de dingen,
die op het oogenblik in de wereld gebeuren; die vor
men wel een groot contrast met het feest van licht en
vrede. Maar als de kinderen in deze dagen thuiskomen
en vertellen, wat ze in de versierde etalages gezien
hebben, dan is het toch wel moeilijk, om het Kerst
feest onopgemerkt te laten voorbijgaan. Alleen al ter
wille van de kinderen moeten alle tobberijen voor een
wijle op zij worden gezet. Vooral van de vrouw des
huizes wordt dan veel gevraagd, want zij is de ziel van
het gezin: zij treft alle voorbereidingen en zorgt voor
de echte Kerstsfeer, die de kinderen later nooit zul
len vergeten. We moeten Kerstmis vieren als een blij
feest, zoowel jong als oud en zooveel mogelijk ln het
gezin."
Ook wekte Mevrouw Blomberg de aanwezigen op,
de dieren buiten, die nu veel honger lijden, met Kerst
mis niet te vergeten.
De presidente dankte haar voor haar gevoelvolle
voordracht.
Het zangkoor der afdeeling luisterde dezen Kerst
middag met eenige mooie, toepasselijke liederen op.
Mevrouw Visser sloot de bijeenkomst met de hoop
mt te spreken, dat allen een gezegend Kerstfeest
mochten vieren en een gelukkigen oudejaarsavond
ieder in het eigen gezin en met vrede in het hart,
ALG. MIDDENSTANDS JONGEREN ORGANISATIE.
De heer J. P. C. van Gurlzgen uit Zeist hield een
lezing voor de A M.J.O. alhier over „Zakentypen".
Verschillende typen werden door hem besproken
waarbij hij opmerkte, dat de zakenman de ziel van
zijn zaak dient te zijn. De juiste houding van den
zakenman werd tenslotte door spreker geformuleerd.
Deze leerzame causerie vond een aandachtig gehoor.
„DE LEVENDE POPPEKAST" IN HET
u rru REMBRANDT THEATER.
Het Theater „De Levende Poppekast", in onze
stad welbekend, zal op 26 December. Tweede Kerst
dag, een matinéé geven in het Rembrandt Theater.
Opgevoerd worden „De Heks gefopt" en „De Avon
turen van den grooten en den kleinen Jan Klaas
sen Het eerste is een romantisch verhaal over een
zak noten, die Jan Klaassen kwijtraakt en weep
terugkrijgt en het tweede is een sprookje met een
Koning en een Koningin, die erg veel houden van
raadselsoplossen en een booze boschwachter en een
aap. die het kind van Jan Klaassen steelt. Alles
komt gelukkig weer terecht, ook de kleine Jan
Klaassen.
