Haarlem s Dagblad
Amerikanen trekken zich op twee baaien terug.
Boter op bon 02
Bolsjewisten In zware gevechten aan het
Oostelijk front teruggeworpen.
9e JAARGANG No. 17958
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuldei Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdrad. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PEEREBOOM
MAAND AG 5 JANUARI 1942
Abonnementen per week 0.26, per maand 1.H
per 3 maanden 3.42, franco per pos; 3J3, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentlën: 1-5 regela
2.elke regel meer 0.40 Reclames 0.65 per
regel. Regeiabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meei
0.17!&. Groentjes zie rubriek.
7e strijd op de Philippijnen.
Het eiland Fort Corregidor door de Japansche
luchtmacht bestookt.
Uit Tokio meldt het DNB: De Jongste berichten
ver den militairen toestand op de Philippijnen too-
aan dat dc kern der uit Manilla en omgeving
luchtende Amerikaansche troepen zich hebben te
uggetrokken in den vestinggordel binnen de baai
an Manilla en in de oorlogshaven Olongapo in de
laai van Soebig ten Noorden van de Baai van Ma-
illa. Belde baaien zijn met mijnen bezaaid en tot
in den omtrek omgeven door sterke formaties
an de Japansche vloot. De Japansche troepen te
ind hebben de volgende punten afgesloten:
De haven van Olangapo. waar 18 stellingen
a-are vijandelijke artillerie zijn waargenomen.
De zuidpunt van het schiereiland Balanga aan
en Westelijken uitgang van de Baai van Manilla.
Het tegenoverliggende eiland Hiab aan den
uidelijken uitgang van de Baai van Manilla -tegen-
er de eilandvesting Corregidor.
Op Corregidor bevinden zich alle gevluchte com-
landoposten, terwijl in Cavite resten van liet Ame-
Ikaansche eskader in Azië gestationneerd zijn. De
.pansche luchtmacht heeft reeds aanvallen op deze
unten geopend.
Zondagochtend hebben verscheidene formaties
er luchtmacht van het leger voortdurend aanvallen
edaan op colonnes vijandelijke vrachtauto's, die
ings de Westkust van .het schiereiland Balanga
rachtten te ontkomen naar het Zuiden. Hierbij werd
en groot aantal vrachtauto's vernietigd,
Tegen het eiland Fort Corregidor treden sedert
aterdagavond vooral marine-Stuka's op, wier taak
•staat in vernietiging van artilleriestellingen lucht-
fweer en andere belangrijke installaties.
Andere Japansche formaties zijn doende landm
en van Balanga uit op Corregidor te beletten.
Verwacht moet worden, aldus de rapporten, dat
p Balanga nog meer gevechten zullen worden ge-
•verd, daar vooral de havensteden Balanga en Ma-
veles benevens andere plaatsen aldaar krachtig
jn versterkt. Wellicht zal de tegenstand overigens
oor de Japanners te spoediger worden gebroken,
aar zij ook in dezen sector de bijna onbeperkte
eerschappij in de lucht bezitten.
Domei meldt dat de Japansche strijdkrachten,
e op 1 Januari des ochtends een hevig offensief
eopend hebben op Malakka aan de overzijde van
e rivier de Perak, op den avond van 2 Januari een
elnngrijke sleutelpositie in Centfhal Malakka heb-
en ingenomen, nadat zij in de voorafgegane ge-
achten aan de achtste Anzac-divisie (Australisch-
'ieuw Zeelandscho legercorps) zware verliezen had-
en berokkend. Bij de vermelde gevechten, waardoor
Japansche troepen ondanks intensief vijandelijk
rtillerievuur de rivier hebben weten over te steken,
rerd het grootste deel der Australische divisie in de
Kin gehakt. Ondanks de vernieling van ruim een
ozijn bruggen door den wijkenden vijand, trokken
e Japanners'den stroom over en wierpen zich' met
olie kracht op de. Britsclie strijdkrachten. De Ja-
mnners trekken tha.ns op naar een ander belang-
!jk punt der Britsche verdediging aan de West-
ust. vanwaar Singapore dan nog slechts op geringen
fstarid ligt. De gevechtswaarde van de Britsche
roepen is door het verlies van de achtste Anzac-
livisie sterk achteruitgegaan. Inmiddels wordt thans
«•méld dat Japansche legervliegtuigen Zaterdag hii
aanval op het Britsche vliegveld van Moulmein
Birma een gevechtsvliegtuig in brand hebben
leergeschoten en drie andere machines op den be
nen grond hebben vernield.
Een door den Engelschên Nieuwsdienst verspreid
ericht uit. Singapore over den militairen toestand
Malakka meldt aldus een DNB-berieht uit
.issabon dat de Engelsche troepen zich in den
oop van den nacht van Zaterdag op Zondag verder
,uidwaarts hebben .teruggetrokken. Japansche pant-
vagens achtervolgen hen. Singapore is in den
iacht van Zaterdag op Zondag opnieuw door Japan-
che bommenwerpers aangevallen.
JapaiiscHe luchtaanval op
Vieuw-Guinee
Nieuwe landingen op West-Borneo
STOCKHOLM. 4 Januari (A,NP). De Ja
panners zouden vandaag een vliegveld op Noord-
Nieuw-Guinee hebben aangevallen, naar de En
gelsche Nieuwsdienst meldt.
Volgens dezelfde bron zijn van West-Borneo
nieuwe Japansche landingen gemeld.
Ciano over den oorlog
Bij alle fatsoenlijke menschen en
volken staat reeds ondubbelzinnig
vast wie de schuldigen zijn
ROME, 4 Januari. Het D.N.B. melcjt: De
ninister van buitenlandsche zaken, graaf Ciano,
heeft te Bologna een rede gehouden bij de her
denking der gebeurtenissen van 3 Januari 1925.
Ciano zeide dat alle pogingen van den Duce om
de verhoudingen in Europa zuiverder te maken,
strandden op de hebzucht der vroegere bondge-
ïooten van Italië. „Wij beschikken over onweer
legbare bewijzen die wij te zijner tijd zullen
produceeren dat Engeland, terwijl het met ons
onderhandelde over de verschillende overeenkom
sten. samenwerkte met de sluipmoordenaars te
Athene en Belgrado en de samenzwering voor
bereidde, die Italië in zijn eigen zee moest ver
drinken.
Na de stichting van het keizerrijk is Italië zon
der eenige win- of veroveringszucht Spanje te
hulp gesneld om de door het Bolsjewisme be
dreigde Europeesche beschaving te redden. Daar
door ontstond de pjoreele en kamefaadschappe-
ijke solidariteit met het nationaal-socialistische
Duitschland. dat. eveneens den strijd tegen de
bolsjewistische arglist had aanvaard.-
Men behoeft niet in de archieven naar de ver
antwoordelijkheid voor den oorlog te zoeken: Bij
alle fatsoenlijke mensehen en volken staat reeds
ondubbelzinnig vast wie de schuldigen zijn. In
ieder geval zal Italië, wanneer het historische pro
ces over de verantwoordelijkheid zal plaats heb
ben, niet op de bank der beklaagden, maar op die
ran den aanklager zitten. De strijd tegen het
lolsjewisme is de belangrijkste voorwaarde voor
iet behoud van huis. gezin en kerk in Italië. Wie
iet Kremlin vernietigt, redt de beschaving der
V/ereld. Daarover behoeft niemand zich illusies te
maken, ook Engeland en de Vereenig^e Staten
Piet".
Ciano richtte een groet tot de Duitsche. Finsche,
loemeensche, Honga^psche, Slowaaksche en
Kroatische medestrijders en tot de leden der
Spaansche blauwe divisie. Hij begroette voorts den
„nieuwen roemrijken Japanschen bondgenoot, die
zijn vlekkelooze materieele voorbereiding vergezeld
doet gaan van zijn traditioneele offervaardig
heid".
„Wij weten", aldus besloot de minister, „dat de
strijd nog hard en lang zal zijn. dat wij met een
terken en vastberaden tegenstander te doen heb-
ien. Maar wij zullen nog sterker en vastberadener
zijn dan hij. Op dezen historischen dag dragen wij
iri ons hart de zekerheid dat wij eens in het eeuwige
Rome de heilige veldteekenen der fascistische re
volutie gekroond zullen zien met de lauwerkrans'
der overwinning".
Britsche troepen trekken verder
Zuidwaarts op Malakka terug
LISSABON, 5 Jan. (A.N.P.) De Londensche
Nieuwsdienst verspreidt een communiqué met de
mededeeling dat de Britsche troepen zich in het ge
bied ten Zuiden van Ipoh nog verder Zuidwaarts heb
ben teruggetrokken. De Japansche strijdkrachten vol
gen hen op den voet. De strijd begint zich thans te
ontwikkelen in de omgeving van Kwala Loempoer.
De „Luistergids" in Hilversum
ten doop gehouden
Prof. dr. T. Goedewaagen en
dr. J. Smit spreken
AMSTERDAM, 3 Jan. Het A.N.P. meldt: In de
studio van den Nederlandschen Omroep aan den
Schuttersweg te Hilversum is vandaag het doopfeest
gevierd van den luistergids, het orgaan, dat in de
plaats is getreden van de vroegere radioweekbladen.
Het eerste nummer van dezen luistergids is bij den
aanvang van het nieuwe jaar verschenen en dit feit
was van voldoende beteekenis om -.er de algemeene
belangstelling voor te vragen.
Met alle waardeering voor de radiogidsen, welke
thans hebben opgehouden te bestaan en van die
waardeering heeft men tijdens de bijeenkomst in de
studio overduidelijk blijk gegeven mag men zich
verheugen over het verschijnen van het nieuwe
weekblad, omdat het een symptoom is van de een
heid, welke langen tijd is nagestreefd en nu op ver
schillend gebied werkelijkheid gaat worden.
De secretaris-generaal van het departement van
volksvoorlichting en kunsten, prof. dr. T. Goedewaa-
gen, maakte deze plechtigheid mede en voerde het
woord.
Na een begroeting door den leider van den pers
dienst, den heer H. B. Wolbert, hield de directeur-
generaal van den Nederlandschen Omroep, ir. Her-
weijer, een inleiding, waarin hij er op wees, dat de
omroep niet vreemd en los van het volk wil staan, doch
integendeel wil werken voor ons volk. De noodzaak
tot papierbezuiniging heeft geleid tot het uitgeven
van één gids. Maar daardoor is tevens een band ge
legd tusschen luisteraars en omroep. In het eerste
nummer van het nieuwe blad hebben verschillende
krachten van den omroep artikelen geschreven en
zoo zal het blijven. Wat vroeger gescheiden was. zal
jiu één zijn. Zoo zal een innig contact ontstaan tus
schen luisteraar en omroep, een contact, zonder welk
de omroep onmogelijk is.
Prof. dr. T. Goedewaagen, die hierna het woord
voerde en zijn blijdschap erover uitte de pers en de
radio hier vereend te mogen zien, noemde de samen
smelting der radiobladen een belangrijk evenement.
Het Nederlandsche volk, zoo zeide de secretaris
generaal, bestaat wel uit deelen, maar voor de men-
schen van den nieuwen tijd vormt het op de eerste
plaats toch één geheel. En daarom is elke poging tot
het brengen van meerdere eenheid belangrijk.
Wat de oude bladen hebben gedaan is zeer zeker
van groote beteekenis en men. kan erop voortbouwen
Maar zooals er één radio ontstond, zoo moest er ook
één radioblad komen. Er zou over te twisten zijn of
men naast de radio ook nog een radioblad noodig
heeft. Maar de goede voorlichting en leiding zijn zulke
belangrijke elementen, dat het departement van
volksvoorlichting en kunsten zeer dankbaar is voor
het initiatief dat genomen werd om tot de uitgave van,
dit blad te komen. Het departement zal ook medewer
ken en stAnen, omdat het weet hoe belangrijk de
radio is uit een oogpunt van volksvoorlichting. Vroe
ger was de volksvoorlichting slecht, zoo zeide hij, en
eigenlijk is het zoo dat men nu eerst practisch kan
spreken over volksvoorlichting. Daarom hoopte de
secretaris-generaal het initiatief te kunnen steunen
en stimuleeren. Hij sprak tenslotte zijn beste wen-
schen uit over de toekomst van het omroepblad, dat
ongetwijfeld aan de behoefte zal beantwoorden en
nieuwe behoeften zal scheppen.
De hoofdredacteur van de „Luistergids" dr. J. Smit,
wethouder van onderwijs en kunstzaken te Amster
dam, gaf hierna een uiteenzetting. Hij zeide dat dit
blad uit nood geboren is, maar dat hier dan toch uit
nood iets goeds geboren is. Want hier ontstond de
eenheid, die men lang reeds nastreefde en dïfe door
gezet op andere gebieden, ons volk sterk in saam-
hoorigheid moet maken. Voor het werk dat is gedaan
door hen, die vroeger hun beste krachten gaven voor
hun overtuiging, moet men eerbied hebben. Zij heb
ben immers goede bedoelingen gehad. En de onder
linge waardeering, die in dezen tijd moet ontstaan,
zal de eenheid slechts kunnen bevorderen.
Als noodzakelijke beginselen voor het nieuwe blad,
wilde'dr. Smit,vdie vaststelde-clat ons volk een chris
telijk volk is, noemen: het gebod van Christus „Heb
God lief boven alles en uw naaste gelijk u zelf" en de
wetenschap, dat wij één volk zijn, die eenheid, zoo
zeide hij, behoeft niet te dooden, wat ons tot aparte
menschen maakt.
De medewerkers van de vroegere bladen, zoo zij van
goeden wille zijn, zullen welkom blijven. Zij moeten
begrijpen dat ons volk een hoog cultuurvolk is en dat
het behoefte heeft aan geestelijk voedsel, dat goed
verteerbaar is.
Wanneer dat in het oog wordt gehouden, zal de
„Luistergids" ongetwijfeld tot een belangrijk blad
kunnen uitgroeien.
De heer Veldhuys sprak tot slot over de technische
zijde, wees daarbij op de huidige moeilijkheden en
stelde een spoedige verbetering van de uitgave in het
vooruitzicht.
VERDUISTEREN
Van 17.41 tol 7.4»
Maan 5 Jan op 21.04, i Jan. onder 11.35
Welke bonnen zijn thans geldig?
Van 4 Januari t.m. 10 Jamjar! 1
942
02A Brood 4 rants.
r>2 B Brood rants.
0£A Vleesch 1 rants.
02 B VI.waren yx rants.
02A Aardappelen 1>4 K.G.
02B Aardappelen l/2 K.G.
Van 28 December t.m £4 Januari 194:
Brood of gebak
Vleesch of
vleeschwaren
Aardappelen
Aardappelen
184 Algemeen 1 K.G.
01C of 01D reserve 50 gr.
Algemeen
1S5-18S
02D-03D reserv
19 0 Algemeen
179-183
01A-04A Melk I
01B-04B Melk I
"Van 2S December t
500 gr.
1 rants.
250 gr.
250 gr.
250 gr.
100 gr.
100 gr.
Suiker
Cacao
Jam
Bloem brood of gebak
Rijst
Havermout of
Peulvruchten
Gort
Vermicelli of maïzena
Kaas
Melk
Melk
Met Duitschland voor een rrij Nederland
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
5 Januari 1942
125 gr.
23 Januari:
03 Vet 200 gr. Vet
Van 2S December t.m. 21 Februari 1942:
193 Algemeen 250 gr. Koffiesurrogaat.
BIJZONDERE RANTSOENEN:
Van 21 December t.m. 31 Januari 1942:
57 Boter 125 gr. Boter
57 Vet 125 gr. Boter met reductie
Voorts:
Petroleum: Bon 15 en 23 Petroleum: 2 L. tot 21
Maart 1942. Bon 26: 2 L. tot 14 Februari.
Zeep Bon 194 Algemeen en Bon F Zeep der Zeep-
kaarten 1 rantsoen zeep. Bon E Toiletzeep 75 gram
toiletzeep 80 pCt. t.m. 31 Jan. Bon L Textiel (Man
nen) 50 gram scheerzeep t.m. 30 April.
De bonnen 01A en 01B voor bif>od, vleesch en
aardappelen alsmede de bonnen 01 voor boter en
vet blijven geldig tot en met 10 Januari.
's-GRAVENHAGE, 5 Januari. De secretaris-gene
raal van het departement van Landbouw en Vissche-
rij maakt bekend, dat gedurende het tijdvak van
Dinsdag 6 Januari a.s. tot en met Woensdag 14 Januari
1942 de/met „02" genummerde bonnen van de boter-
zoowel als van de vetkaart elk recht geven op het
koopen van 125 gram boter. Per twee bonnen van de
vetkaart zal de gebruikelijke reductie van 22\'i cent
per 250 gram boter worden verleend.
Distributie van vermicelli eu maizena
's-GRAVENHAGE, 3 Januari. Van bevoegde
zijde wordt er voor zoover noodig nogmaals de aan
dacht op gevestigd dat het publiek er bij het koo
pen met de voor maizena e.d. en vermicelli e.d. be
stemde bonnen genoegen mede dient te nemen
voor een gedeelte maizena e.d. en voor een ge
deelte vermicelli e.d. te ontvangen.
De winkeliers zijn, daar zij op de bü hen inge
leverde bonnen voor vijftig procent toewijzingen
voor maizena en voor vijftig procent toewijzingen
voor vermicelli ontvangen, niet steeds in staat de
door de klanten gewenschte hoeveelheid maizena of
vermicelli ten volle te leveren.
Inbreker op heeterdaad betrapt
Had zich onder matrassen en dekens
verborgen
De recherche te Haarlem heeft Zaterdag aange
houden een 25-jarigen man. die op heeterdaad be<-
trapt werd bij inbraak in een woning aan de Mid
denlaan. De inbreker werd in een perceel gevonden,
verborgen onder een stapel matrassen en dekens. Het
bleek een bekende van de politie te zijn. die zich al
eerder aan inbraak heeft schuldig gemaakt.
DIEFSTAL VAN STEENKOLEN.
De recherche te Haarlem heeft Zaterdag een 23-
jarigen man aangehouden, die pl.m. anderhalf H.L.
steenkolen van een fabrieksterrein had gestolen.
DIEFSTAL VAN, f 200.
De recherche te Haarlem heeft Zaterdag een 30-
jarigen man aangehouden, die te zamen met een reeds
eerder aangehouden 43-jarigen man op 22 December
j.l. in een woning een bedrag van f 200.gestolen
heeft; zij waren in die woning binnertgekomen. door
dat zij den bewoner sigaretten te koop aanboden.
Van die gelegenheid hebben ze gebruik gemaakt om
het geld weg te nemen.
DISTRIBUTIE-OVERTREDINGEN TE HAARLEM.
Door de Haarlemsche politie is tegen 3 personen
proces-verbaal opgemaakt wegens het koopen en ver-
koopen van aardappelen zonder bon.
Tegen een 39-jarigen Haarlemsehen sigarenwinke
lier werd proces-verbaal opgemaakt, omdat hij shag
van 58V2 cent en 72 cent per 100 gram voor f 1.70 yer-
kocht. Zijn voorraad tabak, sigaren en sigaretten, n.l.
185 pakjes shag, 160 pakjes sigaretten, 23 pakjes rook
tabak en 880 sigaren, zijn in beslag genomen.
De kooper had de shag weer voor f 2.50 per 100
gram verkocht; die werd eveneens bekeurd en de
man. die 2.50 heeft betaald, kreeg ook een proces
verbaal.
DR. V. MALAN.
's GRAVENHAGE 3 Januari. Van bevoegde zijde
wordt er opmerkzaam op gemaakt dat de in Zuid-Afrika
overleden heer Malan. de heer F. S. Malan is. een neef
van dr. F. Malan, den bekenden leider der Zuid-Afri-
kaansche nationalistische beweging en dus niet deze lei
der zelve. (A. N. P.).
Zondagmiddag is voor de eerste maal in de Vleeschhal te Haarlem een muziek
uitvoering gegeven. De uitvoering geschiedde door het Haarlemsch Mozartkoor
met medewerking van de H.O.V. en eenige solisten en stond onder leiding van
Albert de Klerk. Het eerste concert in dit historisch gebouw kan ais zeer geslaagd
beschouwd Worden. (Foto-Stevens)
Duitsche weermachtsb ericht en
Bombardementen op Feodosia, het gebied
van Moskou en de Moermanlijn.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 4 Jan.
(D.N.B.) Het opperbevel der weermacht deelt
mede:
„In de Zuidelijke zóne van het Oostelijke front
bleef de gévechtsactie bij strenge vorst beperkt tot
plaatselijke verkenning en storingsvuur der artille
rie. In de centrale en de Noordelijke zone zette
de vijand zijn aanvallen voort. Zij werden in zware
gevechten, deels bij tegenaanvallen, afgeslagen.
Plaatsen, waar de vijand was binnengedrongen,
werden gegrendeld.
De luchtmacht heeft overdag en des nachts ha
venwerken, schepen en het vliegveld van Féodo-
sia aangevallen. Verscheidene vliegtuigen werden
op den grond vernield of beschadigd. In de haven
zonk een -klein koopvaarijschip, dat door bommen
was getroffen: Een grootere koopvaarder en een
drijvende bok werden ernstig beschadigd Andere
aanvallen, welker zwaartepunt in het gebied om
Moskou lag, waren gericht op marcheerende en
rijdende colonnes, gereedstaande pantserwagens,
garnizoensplaatsen, spoorwegen en vliegvelden der
bolsjewisten. De vijand leed daarbij aanzienlijke
verliezen aan menschen en materiaal. In het hoo-
ge Noorden werd de Moermanlijn op verschei
dene plaatsen door bommen vernield.
In Noord-Afrika levendige verkenningsbedrijvig
heid aan weerskanten. In het gebied van Agedabia
mislukten eenige Britsche aanvallen. Tenten- en
barakkenkampen en colonnes voertuigen der En-
gelschen werden met succes bestookt met bommen
en schietwapens. Geslaagde luchtaanvallen werden
voorts gedaan op Tobroek. Op een vliegveld bij
Benghazi konden talrijke bomtreffers worden ge
plaatst tusschen gemarkeerde vliegtuigen. Voor
Benghazi werd een vijandelijke torpedojager door
bommen beschadigd.
De dag en nacht voortgezette aanvallen van ster
ke afdeelingen Duitsche gevechtsvliegtuigen en
jagers hebben groote( verwoestingen aangericht op
de Engelsche vliegvelden op Malta. Bomtreffers op
vliegloodsen en tusschen geparkeerde vliegtuigen
veroorzaakten hevige branden en ontploffingen.
Van 27 December 1941 tot 2 Januari 1942 verloor
de Sovjetluchtmacht 98 vliegtuigen, waarvan 72
Ondanks de hevige gevechten in Noord-Afrika is het ïtaliaansche ingenieurscoriis
onafgebroken bezig met het herstellen en instandhouden der strategisch belang
rijke verkeerswegen in de Marmarica. (Atlantic-Holland)
werden neergeschoten In luchtgevechten en 13
door luchtdoelgeschut. Dc rest werd op den grond
vernield. In dezelfde periode gingen aan het Ooste
lijke front 12 Duitsche vliegtuigen verloren.
DeJ3ritsche marine heeft ook in December zwa
re verliezen geleden. Duitsche strijdkrachten ter
zee en in de lucht brachten tot zinken: 3 kruisers,
een vliegkampschip, 3 torpedobootjagers, 3 motor-
torpedobooten, een kanonneerboot en een duikboot.
Bovendien werden ten deele zwaar beschadigd: 6
kruisers, 5 torpedobootjagers, 4 motortorpedoboo-
ten, een mijnlegger, 2 bewakingsvaartuigen en 2
duikbooten.
In den strijd tegen de Britsche ravitailleerings-
scheepvaart zijn in December 1941 74 vijandelijke
koopvaardijschepen met een gezamenlijken inhoud
van 257.000 ton tot zinken gebracht waarvan 23
schepen met een gezamenlijken inhoud van 115.700
ton door de duikbootvloot".
ZATERDAG.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 3 Jan.
(D.N.B.) Het opperbevel der weermacht deelt
mede:
In den Zuidelijken en den Noordelijken sector
van het Oostelijke front slechts plaatselijke ge
vechtshandelingen. De afweergevechten in den cen-
tralen sector duren bij felle koude voort. Talrijke
aanvallen van den tegenstander zijn op den vast
beraden weerstandswil van onze troepen ge
strand.
Het luchtwapen heeft met formaties gevechts
vliegers en jagers ingegrepen in de gevechten op
den grond en op verscheidene plaatsen in scheer-
vlucht het gereed stellen van Sovjetstrijdkrachten
uiteengedreven.
Bij nachtelijke aanvallen op Moskou hebben
Duitsche gevechtsvliegtuigen voltreffers geplaatst
op een station en op opslagloodsen.
In Noord-Afrika is na een heldhaftigen tegen
stand van Duitsch-Italiaansche troepen van ver
scheidene weken Bardia door den vijand bezet. In
het gebied van Agedabia levendige wederzijdsche
verkenningsactiviteit. Britsche colonnes auto's zijn
door luchtaanvallen uiteengedreven. Doeltreffende
luchtaanvallen zijn gericht op Britsche vliegvelden
op Malta".
Mozart-herdenking in de Vleeschhal
Een proefneming in dubbele beteekenis was het, wat
Zondagnamiddag in de aloude, gerestaureerde Vleesch
hal plaats had: de geschiktheid van deze 544 zitplaat
sen bevattende ruimte experiment'eel te bepalen en
de waarde van twee van Mozart's kerkelijke compo
sities voor onzen tijd te beoordeelen. Wat de ruimte
der sinds onheuglijken tijd vleeschlooze Vleeschhal
betreft: gezellig is die allerminst met haar lage ge
welven en haar pilaren in het midden, en vele plaat
sen waren wegens het ontbreken van zijgangen moei
lijk te bereiken, doch de acoustiek viel erg mee; de
klank is wel wat aan den drogen.kant maar alles komt
duidelijk tot de hoorders.
Het was „Haarlemsch Mozartkoor", dat deze ruim
te inaugureerde. Dit koorensemble presenteerde zich
als zoodanig voor 't eerst. Het schijnt een loot van den
stam der R.K. Oratoriumvereeniging te zijn. De
H.O.V.een solistenkwartet en een organist werkten
mede; het geheel stond onder leiding van den jongen
musicus Albert de Klerk.
De uitgevoerde werken waren de Missa brevis in F,
K.V. 192 en Vesperae solennes de Confessore, K.V. 339.
Van de 18 Misser^ van Mozart is de laatste, in c. kl.
t. muzikaal de meest beteekenende, doch die is on
voltooid gebleven. Bovengenoemde in F schreef Mo
zart op 18-jarigen leeftijd. Dit in aanmerking geno
men is ze zeer merkwaardig; een absolute beheeiL
sching van de polyphone schrijfwijze spreekt uit vele
koorgedeelten, in de solistische komt de melodieus tot
uiting". Een mooi Andante voor 4 solostemmen in het
Sanctus én een ander in f mineur in het Agnus
Dei toonden -ons den meester der melodie, dien we uit
zoo vele van zijn latere werken kennen. En het hoofd
thema van het Credo is o.a. uit de doorwerking van
het eerste Allegro der Vioolsonate in Es. K.V. 481 en
uit de finale der Jupiter-Symphonie bekend.
Wie nu echter een innige verwantschap van de mu
ziek met den tekst verwachtte zal teleurgesteld ge
weest zijn. Het Kyrie eleison dezer Mis klinkt aller-
Tninst als een* smeekbede, doch ondanks den gefu-
geerden stijl zeer vergenoegd, het Gloria grootenaeels
als een gezellige minuet. In het Credo komt één mo
ment van treffende versombering voor, nl. bij het
„Crucifixus". het woord „Ecclesiam" is door een span
nende fermate gereleveerd. Het Sanctus begint plech
tig, maar het Hosanna is een fugatische marseh. Het
Agnus Dei, dat b.v. in Beethoven's Missa solemnis
aoo'n geweldigen, haast dramatischen inh'oud heeft,
klinkt in deze Mis van Mozart weer als een vriende
lijke menuet. Men nam destijds met dergelijke- toon
zettingen genoegen; wij kunnen dat niet meer over
ons verkrijgen.
Later geschreven in 1780 en muzikaal expres
siever zijn dé Vesperae. waarvan het Confitebor een
zekere grandezza heeft en het Laudate Dominum wel
het mooiste deel is. Ook het Magnificat bevat mooie
momenten; het Laudate pueri is een ernstige fuga.
De uitvoering was over 't geheel genomen zeer
goed. het koor vooral in het Laudate Dominum uit
stekend. Het solistenkwartet, gevormd .door Gerda
Pons, Annie Hermes, Albert: Dana en Johan Lammen
vormde een mooi evenwichtig geheel. De sopraan
Gerda Pons had de meeste solopartijen; haar stem en
zangkunst schitterden hierin. Ook de zong van de alt
Annie Hermes trof weer door schoonheid en uitdruk
kingskracht. De beide mannenstemmen hadden min
der gelegenheid om solistisch op den voorgrond te
treden.
Albert de Klerk leidde het geheel met groote des
kundigheid.
K. DE JONG.
DE VLEESCHHAL ALS CONCERTZAAL.
Gistermiddag heeft dan de eerste muziekuitvoering
plaats gehad in het benedengedeelte van de Vleesch
hal te Haarlem. De belangstelling voor de beide con
certen was zeer bevredigend, waaruit blijkt, dat velen
zich persoonlijk hebben willen overtuigen van deze
interessante proefneming.
De heer A. de Klerk, die dc uitvoeringen leidde,
vertelde ons vanmorgen, dat een ander hem bijzon
der was meegevallen. De acoustiek bleek uitnemend
te zijn, van het verkeer tramgeraas en straatge
rucht had men niet den minsten last gehad, het
publiek toonde zich voldaan, de verwarming was naar
den eisch. zoodat de heer De Klerk de verwachting
durfde uitspreken, dat uitvoeringen als die van gis
teren nog wel eens meer plaats zullen hebben in het
eerwaardige bouwwerk van den grooten Lieven de
Key.
Onze muziekrecensent Karei de Jong roemt In zijn
bespreking van het concert die men elders in dit
nummer vindt, ook de acoustiek, doch werd getrof
fen door de ongezellige sfeer van het interieur. In
derdaad wil het oog ook wat. Men zou zeggen: Met
een paar gobelins of schilderijen, is in dat opzicht al
veel te bereiken. Ook de kachelverwarming zou, werd
de Vleeschhal tot concertzaal gepromoveerd, zeker
door centrale verwarming moeten worden vervangen.
Dan zou ook de kwestie van één of meer voetpaden
onder het oog dienen te worden gezien.
