Pepermunt van Bonera
1
Stop-vers.
KORT NIEUWS
Remmen in de Britsche
bewapeningsproductie.
Onvoldoende organisatie,
constateert de Times.
LISSABON. 13 Januari. (A.N.P.) Onder net op
schrift „Remmen der bewapeningsprcüu houdt
een bijzondere correspondent van de Time* tJrh ir.
twee uitvoerige artikelen bezig met de hindernissen,
welke de Engelsche oorlogsproductie nog steeds ont
moet. Lord Beavorbrook had gelijk, aldus de Times,
toen hij verklaarde dat de Britsche bewapeningspro
ductie nog niet op volle kracht werkt en Bevir. ver
langde niets onmogelijks toen hij zeide dat men de
productie nog met 40 procent kan opvoeren. De mee
ning van deze twee ministers wordt door breede
kringen der arbeiders en ook van hun leiders ge
deeld. De reden voor dit falen der Engelsche bewa
peningsondernemingen is de omstandigheid dat niet
alle machines volledig gebruikt worden. Ook ont
breekt in vele gevallen een zekere continuïteit der
verdeeling van Orders. Zoo komt het voor dat een fa
briek volkomen stil ligt, terwijl een naburig bedrijf
met orders overladen is. Hier ontbreekt het dus aan
de juiste organisatie. Hetzelfde geldt, wannéér een-
en hetzelfde wapenbcdrijf zich steeds moet omzetten
op de vervaardiging van ander oorlogsmateriaal, zoo
bijv. vandaag torpedo's maakt, morgen affuiten, en
na geruimen tijd weer heel iets anders, óok speelt de
geldkwestie bij de gebrekkige productie een zeer groo-
te rol, ja vele bedrijfsleiders, arbeiders zelfs zeggen
dat die kwestie de wortel is van het kwaad. Zij ver
klaarden dat al te hooge loonen veel tot de storingen
in de productie bijdroegen. In andere gevallen werden
arbeiders onwillig, omdat zij zich het waandenkbeeld
in het hoofd gezet hadden, dat hun werkgevers ge
weldige oorlogswinsten maakten.
De winstkwestie houdt in het algemeen de ge
moederen van vele arbeiders bezig. Voortdurend ge
praat over den wederopbouw na afloop van den oorlog
en het maken van plannen voor de toekomst belem
mert voorts de oorlogsindustrie en werkt het ver
richten van maximale prestaties tegen. Een ander
euvel is het nog altijd niet in vollen omvang functio-
neerende verkeerswezen. Onvermijdelijke opstoppin
gen worden veroorzaakt door troepen transporten,
luchtaanvallen en moeilijkheden in de organisatie.
Ook heeft men in Engeland nooit geleerd goederen
transporten met een maximum aan economisch in
zicht uit te voeren. De meeste goederentreinen rijden,
zooals dat in vredestijd gebruikelijk is, niet met volle
belading. De propaganda, die in Engeland gemaakt
wordt om de productie op te voeren, is ook niet erg
doeltreffend en de verschillende slagwoorden die van
officieele zijde worden uitgegeven brengen bij de ar
beiders of wel geeuwen of onwil teweeg.
De laatste zes maanden, waarin er slechts betrek
kelijk weinig luchtaanvallen hebben plaats gehad, zijn
voor de Britsche bewapeningsproductie zeer slecht ge
weest. omdat de rechtstreeksche aansporing, welke
het gevaar en de strijd met zich mede brengen, ont
braken. Steeds nog wordt er geklaagd over een on
voldoende aantal vrouwen in de wapenbedrijven. De
tot de vrouwen gerichte oproepen waren echter on
handig opgesteld en hadden niet overtuigend genoeg
gewerkt. Daar komt bij dat men een beroep deed op
het eigen belang der vrouwen. Jonge moeders zouden
gaarne zoo werd er gezegd bij duizenden haar
arbeidskracht in dienst van het vaderland willen
stellen, maar de kinderbewaarplaatsen, waar de
kleintjes tijdens afwezigheid der moeders verzorgd
werden, ontbraken. Een andere hindernis voor den
vrouwenarbeid wordt gevormd door de moeilijkheden
bij het verrichten van inkoopen. De Times-correspon
dent meent tenslotte het volgende: Wat aan de En
gelsche bewapeningsproductie ontbreekt, zijn centrale
staatscontrólecsjmmissies, die echter niet alleen ad-
viseerend doch ook bevelend zouden moeten kunnen
optreden.
KOSTBARE PHILATELISTISCHE VERZAMELING
BIJEEN.
Tentoonstelling te Amsterdam ten bate van de
kinderpostzegels.
AMSTERDAM. 13 Januari. In een lokaal van het
perceel Rokin 56 te Amsterdam, daartoe welwillend
beschikbaar gesteld door den heer E. Gerdes, hoofd
van de afdeeling „beeldende kunsten" aan het depar
tement van Volksvoorlichting en Kunsten, wordt van
heden (Woensdag) af tot en met a.s. Dinsdag een zeer
interessante expositie op philatelistisch gebied ge
houden, welke bedoeld is om het koopen van de kin
derpostzegels en de prentbriefkaarten voor het kind
te bevorderen. In deze daartoe bij uitstek geschikte
zaalruimte heeft een zeer bekende Amslerdamsche
philatelist, de heer N. A. Zilver, tijdelijk aan het
Amsterdamsche comité tot plaatsing der weldadig-
heidsposfzegels in bruikleen afgestaan: allereerst de
gestempelde en ongestempelde kinderzegels 1923 tot
en met 1941. aangevuld met couverten, maximumkaar
ten, als ook een groot aantal kartons met portretten
van staatshoofden enz. van verschillende landen. De
bedoeling hiervan is om de leerzame en dus nuttige
sport van postzegels verzamelen nader te brengen
tot jong en oud en om te laten zien. hoe men ook.
zonder albums te gebruiken, een aardige verzameling
kan opbouwen. Behalve de Nederlandsche zegels zijn
er ook buitenlandsche.
UITGAAN
WOENSDAG 14 JANUARI.
Stadsschouwburg: „Ik hou van vier vrouwen",
.7.30 uur.
Rembrandt Theater: Piet Köhler ln „Hoe ouder
hoe gekker", 2.30 on 7.30.
Palace: „Gevaarlijke Vrouwen", 2, 6.30 en 8.45
uur.
Frans Hals Theater: „La Habanera", 2.30, 6.30 en
8.4 5 uur.
Luxor Theater: „Dik Trom", 2.30. 6.30 en S.45 uur.
Moviac: Kinder-Cabaret" en binnen- en buiten
landsche actualiteiten, van 12 uur af,
DONDERDAG 15 JANUARI.
Bioscoop theaters: Voorstellingen des middags en
des avonds.
Nachtdienst Apotheken
De volgende apotheken te Haarlem zijn van des
avonds acht tot des morgens acht uur (ook op
Zondag) geopend:
Firma C. G. Loomeljer en Zn., Barteljorlsstraat 11.
Tel. 10175.
Park Apotheek. Kleverparkweg 13, Tel. 11793.
Tevler Apotheek. Teylerplein 79, Tel. 17946.
Te Heemstede ts geopend:
Apotheek Schotsman. Binnenweg 206. Tel. 28320
(Adv. Ingez. Med.)
(Van 7 Januari af kunnen aeen
zekeringen of stoppen meer gele
verd worden, tenzij de /cooper
een even groot aantal oude smelt-
veiligheden irilevert)
Zeker hooren zekeringen
Tot de kostelijke dingen,
In ons leven vol gewicht;
Ook wanneer ze daarentegen
Niet zoo erg gewichtig wegen
Schatte men ze nimmer licht.
En in deze duistre tijden
Moet men zeker 't kwaad vermijden
Van zoo'n licht-, maar zwaar, gemis.
Men moet altyd er voor waken
Dat de kans om licht te maken
Ver- en ook ge-zekerd is.
Daar 'k een vijand ben van stroppen
Ben ik ook een vriend van stoppen
En daarbij valt het me zwaar.
Nu mijn daaglijkseh rijm te dichten.
Om mijn zorg ook te verlichten
Stop ik daarom liever maar.
Na herhaling der verklaring:
Stel verzekerde bewaring
Op uw doorgeslagen stop
Voordat het te laat mocht wezen,
Anders, is het wel te vreezen,
Gaat u straks geen licht meer op.
P. GASUS
Italiaansch weermachtsbericht
Britsche aanvallen in de zone
van Solloem gestuit.
ROME, 13 Januari. (Stefani). In zijn weermacht-
bericht no. 590 maakt het Italiaansche opperbevel het
volgende bekend:
„Hevige aanvallen op onze stellingen in de zóne van
Solloem zijn afgestuit op het heldhaftige verzet van
onze detachementen. Er worden verwoede gevechten
geleverd. Ten Zuidwesten van Agedabia is een aanval
•an vijandelijke pantserwagens snel afgeslagen. Eeni-
ge vijandelijke strijdmiddelen werden vernietigd. For
maties vliegtuigen vielen herhaalde malen den vijand
met zichtbaar resultaat in den rug aan. De vijand
verloor drie Curtiss machines tijdens luchtgevechten
met Duitsche jagers. Engelsche vliegtuigen deden aan
vallen op Holmes en Tripolis zonder ernstige schade
aan te richten. De actie in de lucht op de doelwitten
an Malta wordt voortgezet".
HITTEGOLF IN AUSTRALIË!
STOCKHOLM, 13 Jan. In Australië heerscht, naar
de Britsche Berichtendienst meldt, een vreeselijke
hittegolf. In Melbourne woeden zeer zware zandstor-
i. Auto's moesten des middags reeds de koplampen
branden. Tevens zijn overal „bush"branden uitge
broken. Zij hebben vooral in Zuid Australië groote
schade aangericht. Heele kudden vee, groote uitge
strektheden grasland en landbouwmachines zijn ver
brand. In Sydney is het watergebrek zoo ernstig dat
men slechts des ochtends tusschen 6 en 10 uur en
s middags van 4 tot 8 uur water kan krijgen.
ONDERGANG VAN HET SLAGSCHIP „BARHAM"
BEVESTIGD.
Het D.N.B. meldt: In het Duitsche weermachtbe-
richt van 26 November 1941 werd medegedeeld dat
een Duitsche duikboot onder bevel van kapitein-lui
tenant Freiherr Von Tiesenhausen in het zeegebied
an Solloem een Britseh slagschip had getorpedeerd.
Naar thans door Britsche gevangenen is bevestigd
droeg dit slagschip den naam „Barham". Het schip is
•olgens de verklaringen der gevangenen gezonken.
CRIPPS VRAAGT ONTSLAG.
GENèVE, 14 Januari- (D.N.B.) De politieke cor
respondent van de Daily Telegraph meldt dat Sir
Stafford Cripps verzocht heeft hem van zijn functie
an ambassadeur te Moskou te ontheffen. Bij de
Sovjet-regeering is reeds het verzoek ingediend, toe
stemming te verleenen voor het benoemen van een
nieuwen ambassadeur.
WAJANG EN GAMELAN.
Vanwege de Vereeniging „Oost en West" wordt
Zaterdagmiddag een lezing met muzikale illustratie
en lichtbeelden gehouden door Dr. J. Kunst. De lezing i
wordt gehouden in de bovenzaal van de Gem. Concert
zaal te Haarlem.
HONDERD EN TWEE VEROORDEELINGEN
WEGENS PRIJZENOVERTREDING.
GRONINGEN, 13 Januari. Op 21 November van
het vorige jaar hield de Groningsche politie een
razzia bij verschillende groenten- en fruithandela
ren en straatventers, wegens enorme prijsopdrijving.
Van een en ander werd proces-verbaal opgemaakt,
De inspecteur voor de prijsbeheersching te
Leeuwarden heeft hierover thans vonnis geveld.
In totaal werden 102 overtreders gestraft met in
totaal f 4325 boete. (A.N.P.)
Een veehouder, wonende aan den Gageldijk te Maar
tensdijk, heeft, toen hij door twee mannen werd aange
vallen, een van hen bewusteloos geslagen. De ander nam
daarop de vlucht, doch kon door de bekentenis van den
later weer bijgekomen bewustelooze ook spoedig worden
gearresteerd.
Door verregaande vernielzucht en de vele niets ont
ziende houtdiefstallen dreigt het onder de gemeente Soest
gelegen Baarnsche bosch te worden gesloten.
In een woning aan de Amstelkade te Amsterdam
heeft een rijwielhersteller zijn schoonvader met een IJzeren
stang een zwaren slag op het hoofd gegeven, zoodat de
schoonvader in een ziekenhuis moest worden opgenomen.
Uit de Staatscourant
Be besluit van den secretaris-generaal van het departe
ment van sociale zaken en van den secretaris-generaal
van het departement van landbouw en visseherij ls met
ingang van 1 Januari 1942 ar. B. J. C. te Hennepe, onder
gelijktijdige toekenning van eervol ontslag als directeui
van de rijksseruminrichting te R'dam, benoemd tot hoofd
inspecteur van de volksgezondheid bij den dienst, welke in
het bijzonder in belast met het toezloht op de naleving van
de vleeschkeuringswet, tevens directeur van den Vee-
rtsenijkundigen Dienst.
TENTOONSTELLING „DE RIJST".
De afd. Haarlem en Omstreken van de Vereeniging
„Oost en West" organiseert op Zondag 8 Februari een
ursie naar de tentoonstelling „De rijst", welke
tentoonstelling wordt gehouden in het Koloniaal In
stituut te Amsterdam.
De rondleiding op de tentoonstelling zal geschieden
door den heer G. L. Tichelman, conservator aan de
afd. Volkenkunde van het Kol. Instituut.
GEBRUIK VAN TRANSPARANTPAPIER VOOR
VERPAKKING TEN DEELE VERBODEN.
's-GRAVENHAGE, 13 Januari. ln verband met
de noodzakelijke papierbezuiniging is het gebruik
van iransparantpapier zooals cellophane e.d. als ver
pakking voortaan aan beperkende bepalingen gebon
den. Naar aanleiding hiervan is het gebruik van dit
papier verboden voor die soort verpakkingen, welke
niet noodzakelijk zijn ter bescherming van de verpakte
artikelen tegen schadelijke invloeden, zooals vocht,
droogte enz.
In een in de bladen op te nemen officieele publicatie
zijn de artikelen genoemd, welke in bepaalde gevallen
niet in transparante papiersoorten mogen worden ver
pakt. In speciale gevallen kan de directeur van het
rijksbureau voor papier, na schriftelijk verzoek, dis
pensatie verleenen van de verbodsbepalingen.
BINDENDE VASTSTELLING VAN ARBEIDSVOOR
WAARDEN IN DE TEXTIELINDUSTRIE.
's-GRAVENHAGE, 13 Jan. Door het college van
rijksbemiddelaars is een regeling van arbeidsvoorwaar
den bindend vastgesteld voor de ondernemingen, be-
hoorende tot de bedrijfsgroep „textiel-industrie", met
uitzondering van die, behoorende tot de ondervakgroep
„vlasbewerkende industrie".
De door het college vastgestelde regeling omvat be
palingen betreffende de uitbetaling van loon bij ver
zuim en christelijke feestdagen, vacantiedagen. toe
slag voor arbeid in ploegendienst, arbeidsduur, over
werk en ontslag.
De regeling, die in de Staatscourant is gepubliceerd,
treedt in werking met ingang van de eerste volle loon
beek na 31 Januari 1942.
GRAVENHAGE 12 Januari. Het jongste Verordenin
genblad bevat een besluit betreffende den invoer van
betaalmiddelen en effecten. De inhoud van dit besluit
komt grootendeels overeen met dien van het tot dusver
geldende besluit van 7 November 1940 (verordening 203'
1940), met dit verschil, dat in den vervolge ook de invoer
van binnenlandsche effecten aan vergunning onderworpen
zal zijn.
Medegedeeld kan worden, dat evenals voor den invoer
van binnenlandsche betaalmiddelen met uitzondering
het reisverkeer het. devlezeninstituut voor den in
voer van binnenlandsche effecten in het algemeen slechts
vergunning zal verleenen. wanneer ten genoegen van het
Instituut is aannemelijk gemaakt, dat de effecten sinds 9
Mei 1940 ononderbroken aan een en denzelfden ingezetene
hebben toebehoord.
Geweldige inspanningen
Geweldige inspanningen zullen de leden van de
Nederlandsche ambulance zich moeten getroosten
wanneer zij eenmaal aan het Oostfront hun taak heb
ben aanvaard.
Denk niet dat de werkzaamheden van een ambulance
in den tegenwoordigen oorlog zonder levensgevaar is.
In het heetst van den strijd moeten de mannen van
het Roode Kruis arbeiden. Stel daar eens tegenover
hoe gemakkelijk het voor u is om dezen menschlieven-
den arbeid te steunen. U behoeft slechts even een
girobiljet in te vullen en het bedrag te storten op
girorekening
87600.
NEDERLANDSCHE AMBULANCE,
Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage.
Schaatsenrijden
Zaterdag a.s. te Hoofddorp:
Kampioenswedstrijden
van JS oordholland
Onder auspiciën van den Nederlandschen Schaatsen-
rlideisbond zal a.s. Zaterdag te Hoofddorp het kampioen
schap van Noord-Holland hardrijden voor heeren worden
verreden, waarbij de deelnemers de 500, 1500 en 5000 M
moeten afleggen.
Op denzelfden dag zal waarschijnlijk te Rotterdam een
nationale proefwedstrijd plaats vinden, te organiseeren
door de pas opgerichte ijsclub ..Charlois".
Zondag a.s. volgt een soortgelijke wedstrijd te Zutfen.
Voor de nationale kampioenschappen is nog geen datum
vastgesteld. Deze zullen pas verreden worden, nadat een
behoorlijk aantal wedstrijden de rijders gelegenheid heeft
gegeven om zich te
IIET UITSCHRIJVEN VAN WEDSTRIJDEN.
Van bevoegde zijde wordt er nogmaals de aandacht op
gevestigd, dat vereenigingen voor het uitschrijven van
wedstrijden op de schaats voor amateurs de goedkeuring
behoeven van den Nederlandschen Schaatsenrijdersbond.
Wat de bcroepsrijders betreft, blijven, zoolang de reorga
nisatie in deze tak van het wedstrijdwezen nog niet is
doorgevoerd, de bepalingen geldig van vorige jaren. Deze
houden in, dat vereenigingen voor het uitschrijven van
wedstrijden voor beroepsrijders de toestemming noodig
hebben van de betreffende provinciale vereeniging belast
met het toerisme op de schaats.
NATIONALE HARDRIJDERIJ TE SPAAKNDAM.
Zondag a.s. wordt een groote nationale hardrijderij
op de korte baan van de IJsclub Nova Zembla gehou
den om den grooten prijs van Kennemerland.
DE BANEN VAN DE VOLHARDING TE
HEEMSTEDE.
Met de grootste zorg zijn dit jaar de banen uitgezet,
en zeker wel ten gerieve der bezoekers.
In den hoek achter het best uursgebouwtje is een
flinke kinderbaan afgezet, terwijl de toegang tot de
verschillende banen is omgelegd naar de rechterzijde.
Behalve de bekende vlaggen op de trams zijn ook
vlaggen geplaatst aan de Jan v. Goyenstraat. Zand-
voortschelaan. Raadhuisplein, Wilhelminaplein en
Rijnstraat, ook in de groen-witte kleuren, ten teeken
dat de banen geopend zijn.
Boksen
Karei Sijs wint van Rienus de Boer
ANTWERPEN, 14 Januari, (A.N.P.) Onze landge
noot Rinus de Boer heeft gisteren in België een goed
resultaat behaald, door den bokswedstrijd tegen den
Belg Karei Sys slechts op punten te verliezen
De wedstrijd werd onder groote belangstelling te
Charleroi gehouden, nadat de ontmoeting, welke
eenige weken geleden reeds te Brussel was georga
niseerd, moest worden uitgesteld.
Rinus de Boer bood in deze partij, welke over tien
ronden van drie minuten ging, veel weerstand en hij
gaf Sys geen gelegenheid door zijn dekking heen te
breken en een k.o.-overwinning te forceeren. Sys
bleek ook nu in uitstekende conditie te verkeeren en
ten slotte werd de Belg dan ook tot winnaar ver
klaard op punten.
De Boer mag met dit resultaat meer dan tevreden
zijn. daar Sys reeds een serie overwinningen in de
wacht heeft gesleept. Tot nu toe moesten alle andere
tegenstanders van den Belg reeds voor het einde op
geven.
Dammen
3. OTTER 25 JAAR H. D. C.'ER.
Zooals wij reeds hebben medegedeeld, zal de penning
meester der Haarlemsche Damclub, de heer J. Otter, Don
derdag a.s. den dag herdenken waarop hij zich 25 jaren
geleden bij de Haarlemsche Damclub aansloot. Donderdag
avond a.s. zal de jubilaris op een speciaal daarvoor geor-
ganiseerden clubavond in het clublokaal der Haarlemsche
Damclub, bovenzalen Restaurant Munniks, Groote Markt
10, door bestuur en leden gehuldigd worden en zal hem
een fraai geschenk worden aangeboden.
ZILVEREN JUBILEUM VAN HET CENTR. BUREAU
VOOR DE TUINBOUWVEILINGEN.
Op 11 Januari 1917 werd het Centr. Bureau voor
de Tuinbouwveilingen opgericht. Het bureau heeft
zijn 25-jarig bestaan gevierd met een receptie in
Pulchri Studio in den Haag. Het voltallig bestuur was
aanwezig. Het waren de heeren F. V. Valstar uit
Naaldwijk, die alle 25 jaar het voorzitterschap heeft
bekleed, J. Barendse uit Poeldijk, mr. Niemöller uit
den Haag, H. Remme uit Delft, J. Nijsse uit Santpoort
en A. Booy uit Ochten. De receptie was buitengewoon
druk bezocht, zoodat alle zalen van Pulchri Studio
noodig waren om het groote gezelschap voor eenige
oogenblikken te huisvesten.
Burgerlijke Stand
HAARLEM 14 Januari.
Ondertrouwd: 14 Januari: J. B. Roest en M. Gio-
waro; F. H. Bos en A. Out; H. Dijkstra en A. Middel-
jans; G. Dral en G. J. Koster; A. Harkema en M. M.
rnar: M. Walgemoed en J. G. J. Kuh; S. Hilver
sum en M. P. M. van Deursen; A. Thuis en A. Veen;
S. Korsman en J. J. W. Vogel; J. Bijster en J. Lan-
genbach, J. A. de Heus en E. Berkhof: H. F. Kinjet en
C. H. H. Pierik; A. van der Westen en M. L. Rieuwers:
C. Borgerding en P. A. M. Voet; O. A. Koop en L.
Kubatz; T. B. Haites en M. H. Kubatz.
Gehuwd: 14 Januari: J. van der Kroft en M. C. van
Horick; C. Nieuwendijk en E. van As; J. Negrijn en
B. van der Korf; K. Bruin en N. Duzee; S. J. Leijen
en J. S. C. Pieters.
Bevallen:
12 Januari: A. A. van Zanen-Verhoog, d. M. W.
Vink-van Muijen, d. 13 Jan.: G. W. M. van Dijk-
van Buuren, d T. Hodde-Prinsen, d. 14 Jan.:
J. Heijnen-Peper, z. A. Amama-den Dunnen, d.
Overleden:
11 Januari: H. van der Horst, 80 j., Gaelstraat.
12 Jan.: J. A. van den Brink, 85 j., Leidschevaart.
B. M. van der Klaauw-Otten, 65 j.. Tulpenstraat.
13 Jan.: J. W. Verhagen, 72 j.. Gen. Cronjéstraat.
A. Hogendoorn-Hart, 54 j.. Paus Leostraat.
FAMILIEBERICHTEN UIT ANDERE BLADEN.
VERLOOFD: A. v. Leeuwen en K. Gerla. de Bilt: G.-
Pierrot en E. G. v. Breukelen, Vinkeveen—Den Haag; v. G.
H. A. Rljsdljk en G. G. H. Hamm. H. I. Ambacht—Oegst-
geest.
GETROUWD: J. J. G. M. Walenkamp en N. Ramackers.
Maastricht; J. Haks en E. Warmeling.
BEVALLEN: Mijnarends—Bergdorffer, d., Hilversum;
Wijsv. Son, z., Amsterdam; N. J. Niemandsverdriet—v.
Schouwen, d.. Geervliet: Hensen—Remmers, z.. Utrecht;
D. Scholten—Zoetelief, z., Amsterdam: van Rossen—Ger
ritsen, d., Den Haag; LenshoekStuitje, z., Oost-Java.
OVERLEDEN; A. M. v. d. SluijsScharp. v., 80 j.. Den
Haag; H. de Vries. v.. 24 j., Den Haag; J. Prins van Wijn
gaarden, m., 74 j., Velp (G.); G. J. ten Dam, m„ 76 j„ Hil
versum; M. de Joode, m.. 68 j., Venlo; J. J. Hooghuis
Gallas, v., 72 j., Rotterdam; J. A. Wllleumier—Vogel, v..
58 j., Baarn; T. K Jansma, m.. 66 j., Velp (G.).
Haarlem's Begrooting
Haarlem's begrooting voor 1942 wijst zooals bekec!
is, een tekort aan van niet minder dan f 2.376.000. Q;
het eerste gezicht om van te duizelen. Maar als y
de cijfers nader bekijken verliest dit schrikbeeld as
scherpte. Want dit tekort wordt voor een deel g»
dekt door een wissel die de gemeente op het rijk ka u'
uitschrijven. Alleen weet men niet hoe groot die a
zijn.
Haarlem verkeert daarover in het onzekere. Ma; 1
die onaangename situatie geldt voor zeer vele gemeea P
ten. in elk geval voor de grootste. Dit komt omdat n, :-
altijd het vraagstuk van de nieuwe financieele \*e
houding tusschen rijk en gemeenten geregeld
worden. 1
Als wij nog leefden onder de financieele verhou
ding die vóór 1940 gold, zou de gemeente aansprak
kunnen maken op extra bijdragen Uit het Werkloo; y
heidssubsidiefonds tot een bedrag van f 1.535.000. zoi 1
der onder het begrip „noodlijdende gemeente" te va a-
vallen. Dat was geen cadeautje dat het rijk aan 3
gemeenten deed. want hel: l ijk heeft indertijd voor 'l
financiering van dit fonds gelden aan de eigen be j*
lastingheffing der gemeenten onttrokken. Nemen wj
dit in aanmerking dan zou krachtens de oude regelin e
het tekort voor Haarlem boven de grens der „nooit
lijdendlieid" voor 1942 niet op f 2.376.000, maar op
1' 841.000 gesteld moeten worden. Bovendien was prat-
tisch het begrip „noodlijdende gemeenten" al opge j.
geven. j|
Wij herinneren er aan dat destijds het college vaj
B. en W. bij het opmaken van de begrooting voo;
1941, om aan het cachet „noodlijdende" gemeente (i j|
ontkomen, voorgesteld had om de afschrijvingen o;
de bedrijven met f 500.000 te verminderen. De nota ai
voor „noodlijdend" is, dat een gemeente geen groo ji
ter bedrag aan extra uitkeeringen uil het Werkloos.
heidssubsidiefonds kan krijgen dan 40 pet. van t
eigen belastingopbrengst. Bij de mondelinge behait j
deling der begrooting in den raad is dit voorstel do« p
B. en W. evenwel teruggenomen, omdat juist in die
tusschentijd gebleken was, dat men in Den Haag ni-;
meer de oude beteekenis aan het begrip „noodlij, n
dend" hechtte.
In wezen is de gemeente Haarlem dus toen
een goed jaar geleden onder het begrip „noodlij,
dende" gemeente gekomen. i
In zooverre heeft dit besluit betreffende de be
grooting 1941 gevolgen gehad, dat ongeveer
maand geleden uit Den Haag aan alle gemeentebe
sturen die onder het oude begrip „noodlijdend" val a
len dus ook Haarlem de mededeeling is gezon- a
den, dat zij buiten de begrooting om geen gelden r
gen uitgeven zonder machtiging van den Commissa-
ris der Provincie.
Alle gemeenten vragen zich af: wat-zal het rijk na
doen om ons de helpende hand te bieden. Het eenige
dat men, blijkens een aanschrijving uit Den Haag, t
weet, is dat de gemeenten in elk geval van het te*
kort 1/10 van de belastingcapaciteit voor eigen reke*
ning moeten nemen. Haarlem's belastingopbrengst ïi
ongeveer f 3.800.000, zoodat dit wil zeggen, dat Haar*
lem in elk geval f 380.000 van het tekort voor eigen s
rekening moet nemen. Het zou een verlichting van dt
gemeentelijke zorgen zijn als men zou weten dat he;
rijk zich voor het overblijvende deel geheel aanspra*
kelijk zou stellen, maar die toezegging heeft Da/
Haag niet gegeven. Zi.in wij wel ingelicht dan wea
men in Den Haag ook nog niet hoeveel men precies
uit 's lands geldmiddelen beschikbaar kan stellen v
de gemeenten. Dit hangt o.a. af van de opbrengst va
verschillende belastingen, waarover nu nog onzeker-
heid bestaat.
De gemeente Haarlem heeft over 1941 toen he
tekort op f 2.125.000 geraamd werd nog geen en*
kele extra uitkeering uit Den Haag ontvangen. Hë
gevolg daarvan is, dat de gemeente dit tekort voor-
loopig heeft moeten dekken door het sluiten vas s
kasgeldleeningen. Gelukkig is kasgeld op dit oogea-
blik niet duur, de rente is slechts 2 a 2 1/4 pet.
In 1940 kreeg men uit Den Haag bericht, dat i
Haarlem niet meer dan f 1.000.000 gegeven kon wor-^
den, hoewel het tekort toen f 1.404.500 beliep.
De ontbrekende 4 ton moest de gemeente dus weer t
leenen. i
In de crisisjaren heeft de gemeente Haarlem steeds5
met tekorten gekampt. Het eene gat moest steeds mei
het andere gestopt worden, Dat is natuurlijk
handeling die de moeilijkheden wel is waar naar la
tere jaren verschuift, maar tevens die moeilijkheden si
steeds grooter maakt. De gemeente had, or
voorbeeld te noemen, over 1936 en 1937 tekorten die
tezamen f 1.450.000 beliepen. Er werd toen besloten
ter dekking een geldleenlng met een looptijd van 10
jaar aan te gaan, met de bedoeling dat elk jaar 1/10 ii
(f 145.000) werd afgelost. Een goed saneeringsplan, s-
maar in de praktijk is het er op neer gekomen, dat
Haarlem om elk jaar die f 145.000 aan oude schuld af
te lossen, nieuwe schulden op zich moest nemen. Zoo
iets is geen geneesmiddel!
Op de begrooting drukt de schuldenlast der ge
meente zeer zwaar. In 1942 moet niet minder
f 4.048.455 opgebracht worden voor rente en aflossing.
Dit is op een totaalcijfer van f 18.211.028 aan inkom
sten zeer veel. De gemeente moet meer aan rente en
aflossing opbrengen dan alle belastingen tezamen be
dragen. Wat zou men zeggen als een gezin dat een
inkomen heeft van f 36 in de week, f 8 moest afstaan
voor een afbetalingsmagazijn? Deze vergelijking gaat
natuurlijk niet geheel op. want een deel der gemeen
te] een ingen is immers gesloten voor productieve doel
einden, maar er ligt toch een kern van waarheid ia
Natuurlijk zal het moeilijk zijn in dezen oorlogstijd
de gemeentefinanciën te saneeren. Het is al mooi als
er voor gewaakt kan worden, dat zij niet veel ver
slechteren. In de naaste toekomst zal het evenwel
absoluut noodig zijn, dat met steun van Den Haag, een
goed saneeringsplan wordt opgezet en uitgewerkt,
want de gemeente kan niet op deze manier blijven
voortwerken. Wat voor Haarlem geldt, geldt voor alle
andere groote gemeenten, geen uitgezonderd.
De begrooting voor Haarlem voor 1942 is een be
wijs, dat er naar gestreefd wordt de financiën in de
zen oorlogstijd in elk geval zoo weinig mogelijk te
verslechteren.
Daarover een volgenden keer.
GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bijSchoone, Evertsenstraat 41,
TJmuiden, boeken; Bruin. Oude Groenmarkt 22, bril; v.
Slooten. Lange Heerenvest 52. bezem: Hofmans. Pladella-
straat 22. ceintuur; Eekhout. Leidschevaart 62. das en
muts; v. Eerden. Nieuw Heiligland 6. handbeschermer:
v. Amerongen. Woninginneweg 44, handschoenen; AsyL
Ridderstraat 11. hondje; Slagveld. Koninginneweg 26, Zand-
voort. horloge: Koppen. Vosmaerstraat 105. handschoen;
de Bruin. Sparrenstraat 34. jasje; J. Koppen, Vosmaer
straat 105. mof en handschoen: Schellekens. Oranjeplein
32. muts; Eekhout, Leidschevaart 62, muts en das; ge-
bouow Winterhulp. Ged. O. Gracht 47. portemonnaie met
inhoud; Langeveld, Brouwerskade 29 rood, portemonnaie
met Inhoud; Schreuder, Acaciastraat 29, ring; de Goede,
Sirlusstraat 43, stofdop; Stolp, Berkenrodestraat, spiegel;
Spies, Archipelstraat 8, tasch; Bureau van Politie, Smede-
straat 9. wantjes.
Ook de oorlogsbodems vertoonen bij hun
thuiskomst de sporen van den winter,
welke zich op den Atlantischen Oceaan
doet gelden. Op marsch door de woestijn. Een colonne van het Duitsche Afrika-corps baant
(Atlantic-Holland-P. K. Schürer) zich een weg naar het front. (Hoffmann-Stapf-P. K. DÖmer)
Volendam op de schaats. De bewoners van het karakteristieke visschersplaatsje
hebben de ijzers ondergebonden, om een baantje te maken.
(Pax-Holland-De Haan-c)
Winter aan de kust van het IJselroeer.
Het opspattende water heeft zich in gril
lige vormen tegen den dijk vastgezet.
(Pax-Holland-De Haan-mi
