Haarlems Dagblad
De strijd op Malakka
Negen jaar Nationaal-
Socialistisch bewind
59e JAARGANG No. 17979
X X
Uitsave Lourens Coster, My. v. Courant-Uitgaven en Algem.
Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijk. Soenda-
pieln 37. Postgiro 38810. OrukkerU: Z. B. Spaarne 12. Telef.
Directie 13082. Hoofdred. 15054, Redactie 10G00. Drukkerij 10132,
Administratie 10724. L4825, Soendapleiif 12230.
Directeur: P. W. PEEREBOOM
DONDERDAG 29 JANUARI 1941
Abonnement per week 0,26, per maand 1,15, per kwartaal
3,42, franco per post 3,73, losse nummers 6 cent. Adverten-
tlën: 1—5 regels 2,10 elke regel meer 0,42. Reclames 0,72
per regel. Contracttarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1—
regels 0,72. elke regel meer 0,18. Groentjes 1—3 regels 36
cent, elke regel meer 12 cent bU contante betaling.
Algemeene Britsche terugtocht in Johore
TOKIO, 28 Januari. (D.N.B.) Naar Domei van
het front op Malakka meldt zijn de Britsche
strijdkrachten in Johore gisteren den algemeenen
tei'—^cht begonnen.'Slechts vijf spoorwegstations
scheiden de Japansche voorhoede nog van de
zuidpunt van het schiereiland.
In andere berichten wordt gezegd dat de Japansche
operaties in Johore thans zeer vergemakkelijkt zijn,
doordat de Engelschen daar niet meer over vliegvel
den beschikken en de vier vliegvelden bij Singapore
feitelijk onbruikbaar zijn door de voortdurende Ja
pansche bombardementen. De Japansche opmarsch
wordt zelfs niet meer gehinderd door aanvallen van
kleine afdeelingen Britsche vliegtuigen
De Japansche colonne, die langs de Westkust van
Malakka oprukt, heeft den rand van Benoet, 50 ki
lometer ten Noordwesten van Johore Baroe, bereikt.
Daar wordt verbitterd gevechten.
BEZETTING BALANGA.
Domei meldt van het front op Luzon, dat Japan
sche troepen, die de vijandelijke stellingen op den
berg Matidoé op het schiereiland Bataan hebben aan
gevallen, op 26 Januari Balanga hebben bezet, een
strategisch belangrijk punt aan de Oostkust van het
schiereiland., Zij achtervolgen de Amerikaansche en
Philippino-troepen, die naar 't Marivelesgebergte, ge
legen op de uiterste Zuidelijke punt van het schier
eiland, zijn teruggedrongen.
Domei verneemt uit Manilla dat het nieuwe civiele
bestuur, dat bestaat uit vooraanstaande Philippino's
onder leiding van den burgemeester van Manilla,
Vargas, die vroeger secretaris van president Quezon
was, zich bereid Verklaard heeft tot onvoorwaardelijke
samenwerking met Japan bij het tot stand brengen
van een sfeer van gemeenschappelijke welvaart in
Groot-Oost-Azië.
DE VERDEDIGING VAN MOULMEIN.
TOKIO. 28 Januari. (D.N.B.) Naar Domei van het
front in Birma meldt, hebben overloopers medege
deeld. dat alle belangrijke militaire installaties in
Moulmein en omgeving door voortdurende Japansche
luchtaanvallen zijn verwoest. Ter' verdediging van
Moulmein zijn 2500 Voor-Indiërs, 300 Birmeezen en
200 Engelschen in actie. Overigens zijn reeds tal van
Voor-Indiërs gedeserteerd.
Landing; der Japanners op
Kendari (Celebes)
LISSABON, 28 Januari (Domei). Volgens United
Press heeft het Ned. Indische hoofdkwartier bekend
gemaakt dat Japansche strijdkrachten een landing
hebben uitgevoerd te Kendari op Celebes en nu op
rukken langs de Oostkust. Japansche vliegtuigen heb
ben verschillende bases in Ned.-Indië voortdurend ge
bombardeerd. Japansche bommenwerpers hebben het
Ned.-Indische patrouillevaartuig „Wega" (1015 ton)
tot zinken gebracht.
'Amerikaansche tankbooten
getorpedeerd
STOCKHOLM, 28 Januari. Het A.N.P. meldt: De
Britsche Nieuwsdienst heeft hedenochtend toegege
ven dat nog twee Amerikaansche tankbooten door
Duitsche duikbooten zijn getorpedeerd. Beide
tankbooten zijn voor de Amerikaansche kust in den
nacht in den grond geboord. Het waren de 7000 br.t.
metende tankboot „Panmang" en de 7900 br.t meten
de „Epowell"
Bolsjewisten teruggeworpen in den
Noordelijken sector
Verbinding met steunpunt hersteld
Het D.N.B. meldt: Ondanks krachtigen Oostenwind
en een vorst van dertig graden zijn Duitsche eenhe
den langs een spoorlijn in den Noordelijken sector van
het Oostelijke front na voorbereiding door de artil
lerie op 26 Januari tot den aanval overgegaan. De
bolsjewieken werden teruggeworpen. Het gelukte den
Duitsehen soldaten de verbinding te herstellen met
een steunpunt, dat door een aanval van de bolsje
wisten eenigen tijd afgesneden was geweest. Duitsche
gevechtsvliegtuigen hielden tijdens de operaties de
Sovjetstrijdkrachten in toom en beletten ze zich geheel
te ontplooien.
Een formatie Duitsche gevechtsvliegtuigen heeft,
naar het D.N.B. van bevoegde zijde verneemt, in den
nacht van 27 op 28 Januari op verrassende wijze een
bolsjewistische vliegveld in het gebied van Kaloega
met bommen en de boordwapens aangevallen. Een
groot aantal treffers werd geplaatst tusschen de stil
staande vliegtuigen, voor het meerendeel groote trans
portvliegtuigen. Verscheidene toestellen geraakten in
brand, andere, werden zwaar beschadigd. Duitsche
jagers behaalden Voer ag bovcr, het Noordelijk
front in den sector van. Nowgorod eveneens succes.
Zij wisten volgens de tot dusver ontvangen berich
ten zes vijandelijke vliegtuigen neer te schieten, waar
bij zij zelf geen verliezen leden.
Succesvol optreden der Duitsclie
luchtmacht in de woestijn
Steun aan de operaties der troepen
Naar het D.N.B. van militaire zijde verneemt, heb
ben Duitsche vliegtuigen Maandag de aanvallen der
Duitsche troepen in Noord-Afrika met succes onder
steund. In voortdurende aanvallen bombardeerden zij
den vijand in de woestijn. Een groot aantal motor
voertuigen werd vernield of geraakte in brand. Ook
in vijandelijke tentenkampen richtten de bommen
groote schade aan. De Engelschen leden zware ver
liezen.
In verband met het groote succes der Duitsche ope
raties in Noord-Afrika wordt volgens berichten uit
Londen de toestand der Engelsche troepen in Cyre-
naïca nog steeds als uiterst kritiek beschouwd, vooral
nu Churchill in zijn rede voor het Lagerhuis zorg
vuldig vermeden heeft eenigerlei hoop op een spoe-
digen ommekeer te doen ontslaan en het noodig heeft
geacht te wijzen op de vermetelheid en omzichtigheid
van generaal Rommel, aldus meldt het A.N.P. Ver-
«eheidene bladen schrijven dat generaal Rommels
beste wapen, de overrompeling, uitstekend Ijeeft-vol
daan. Zonder twijfel is het hem gelukt vooruitgescho-
van opslagplaatsen van munitie en oorlogsmateriaal
van allerlei soort buit te maken. Ook indien het den
Engelschen troepen misschien gelukt is een deel daar
van te vernietigen, bestaat er nauwelijks twijfel aan
of de Duitsche pantserwagens rijden thans met En
gelsche olie en Engelsche benzine door de woestijn en
gebruiken de Duitsche pantsertroepen thans Engel
sche rantsoenen.
Italiaansch weermachtsbericht
Luchtmacht bestookt terug
trekkende Britten in Noord-Afrika
ROME, 28 Januari (Stefani). Het Italiaansche
weermachtbericht luidt als volgt:
„Aan het front in Cyrenaïca hebben de Duitsch-
Italiaansche pantserdivisies gisteren het contact ge
handhaafd met de vijandelijke strijdkrachten die zich
op den terugtocht bevinden en door de luchtmacht der
as gebombardeerd en met schietwapens werden aan
gevallen. De door den vijand in den loop der gevech
ten geleden verliezen zijn volgens' de huidige gege
vens gestegen tot 127 stukken geschut, 283 tanks van
allerlei slag, 28 vliegtuigen behalve die, welke door
de luchtmacht waren vernietigd, benevens 563 vracht
auto's.
Duitsche vliegtuigen hebben een aanval gedaan op
een Engelsch convooi ten Oosten van M^lta en een
voltreffer geplaatst op een schip van 3000 ton bene
vens op een torpedojager. De haven van La Valetta
en de vliegvelden van het eiland. Malta werden even
eens herhaaldelijk door bommen van middelbaar en
twaar kaliber getroffen."
Domei meldt uit Saigon dat volgens Radio-Batavia
geen nieuws uit de omgeving van Kendari is ontvan
gen, nadat de Japanners daar Zaterdagochtend zijn
geland. De Japanners hebben Pare-Pare, Makassar,
Pontianak en Sabang gebombardeerd.
PADANG AANGEVALLEN.
BATAVIA, 29 Januari (A.N.P.) Volgens hier ont
vangen berichten is Emmahaven (Padang) uit de lucht
aangevallen. Twee koopvaardijschepen werden ge
troffen.
Men neemt in Nederlandsch-Indië aan, *ïlat Balik-
papan en het district Kendari (Celebes) bezet zijn.
Daar alle verbindingen verbroken zijn is van geen
van beide plaatsen eenig nader bericht binnengekomen.
Duitsohe infanteristen in gevecht Om een Sovjet
dorp. Tcrwfjl de zware machinegewecrpost het
terrein zuivert, rukken de overige manschappen voor
waarts
(Atlantic-Holland P. K. Hahle).
Attlee en Clialfield over de situatié
in Oost-Azië
STOCKHOLM 28 Januari. Het A. N. P. meldt.: Tijdens
de debatten In het Engelsche Lagerhuis verklaarde Attlee
volgens den Britschen Berichtendienst dat nieuwe verster-
mogelijkheden van de ter beschikking staande seheeps-
ruimte en van de convooibescherming" herinneren. „Wij
hebben ons nooit in een gemakkelijke positie bevonden",
zoo zeide Attlee verder, „Evenmin hebben ooit de moge
lijkheden van groote,gevaren en moeilijkheden ontbroken.
Wij hadden nooit genoeg plaats om ons vrijer te bewegen.
Wij stonden tegenover een ontzaglijke militaire macht en
thans bevinden wij ons in strijd met een tweede".
In het Engelsche HoogerhtUs hgeft admiraal Chatfjeld
„de slechte leiding van de Britsche Imperiale verdediging
tijdens een zeer groot aantal jaren verantwoordelijk ge
steld" voor het feit dat Groot-Brittannië" op h'et oogen-
blik in Oost-Azië „zekere prestige verliezen" lijdt. Verder
verklaarde Chatfield dat hij niet kon gelooven dat het
besluit om de slagschepen „Plrnce of Wales" en „Repulse"
naar Oost-Azië te sturen, een besluit steunend op de zee
strategie geweest is. Het is veeleer een politieke beslis
sing geweest. Slagschepen, zoo zeide de admiraal, zijn
op zee wat de verdedigers bij het voetbalspel zijn en zij
hadden niet naar gevaarlijke punten zonder voldoende on
dersteuning gestuurd mogen wórden.
De minister van koloniën, Lord Moyne. gaf het Huis
de verzekering dat thans in de geallieerde oorlogsraden aan
alle maatregelen die „een herstel van den toestand tegen
over Japan" beoogen, voorrang zal wordgn verleend.
Engelsche torpedojager
in den grond geboord
TOKIO, 29 Januari. (D.N.B.) Een Britsche torpe
dojager is, naar verluidt, aan de Oostkust van Ma
lakka bij Endau door strijdkrachten der Japansche
marine in den grond geboord.
De landing der Amerikaansche
troepen in Noord-Ierland
De Valera's protest
Zooals reeds in een groot deel van onze vorige op
laag is medegedeeld zijn Amerikaansche troepen on
der leiding van divisie-generaal Hartle in Noord-Ier-
land aangekomen.
Uit Dublin meldde de Britsche Berichtendienst daar
na dat de Valera in een Dinsdagavond gepubliceerde
verklaring tegen dit feit heeft geprotesteerd. Hij ver
klaarde dat zijn regeering geraadpleegd is noch'door
de Britsche noch door de Amerikaansche regeering
Voorts heeft de Iersche minister-president o.a. het
volgende doen uitkomen:
„Twintig jaar geleden werd de Iersche-natie door
de Britsche regeering tegen den uitdrukkelijken
wensch der bevolking uiteengescheurd. Toen de Ver.
Staten aan den vorigen oorlog deelnamen, verklaarde
Wilson dat Amerika voor dc democratie en het recht
der volken om over zich zelf te beschikken zou strij
den. Het Iersche volk hield hem aan zijn woord en
sprak zich in 1918 voor de onafhankelijkheid uit. Des
ondanks is de' oude Iersche natie gescheiden geble
ven, hetgeen een der gruwelijkste onrechtvaardighe
den vormt, welke tegen een volk kunnen worden be
dreven. Het Iersche volk koestert geen gevoelens van
vijandschap jegens de Vereenigde Staten. Het hoopt
derhalve dat het niet op de een of andere wijze tot
een conflict met de Vereenigde Statén genoodzaakt
wordt".
De correspondent van het A.N.P. te Berlijn meldt:
De landing van Amerikaansche troepen in Ulster
was niet in staat bevoegde kringen alhier tot eenigen
commentaar te bewegen. Reeds zeer lang en gerui-
men tijd voor de intrede van de Ver. Staten in den
oorlog waren als burgers vermomde leden der
Amerikaansche weermacht daar^ te werk gesteld.'
waarbij nu nog geüniformeerde contingenten zijn ge
komen. Aan den toestand verandert zulks niets.
Het zenden van deze troepen aldus merk: men
verder op is groote Amerikaansche bluf daar het
slechts een paar duizend man en weinig materiaal be
treft. Overigens kan men hierin een streven van
Amerika zien om van Engeland een Amerikaansch
Helgoland voor Europa te maken.
De „Deutsche Diplomatisch-politische Korrespon-
denz" schrijft:
De Valera heeft geen oogenblik geaarzeld de hou
ding van Ierland ten aanzien van iedere eventuali
teit volkomen ondubbelzinnig bekend te maken. De
„Diplo" wijst op de moedige wijze waarop De Valera
geprotesteerd heeft tegen den intocht der Amerikaan
sche troepen in de zes Noordelijke graafschappen en
vestigt de aandacht er op dat de these van Rio, waar
bij Roosevelt zich in zekere mate als den „onschuldig
aangevallene" heeft laten doorgaan, niet zoo maar
door de rest der wereld wordt aanvaard. Men acht
hem integendeel zeer goed tot verdere aggressies in
staat.
In' elk geval toont de moedige houding van den
Ierschen regeeringsleiaer. zoo zegt de „Diplo", dat
neutraliteit en onafhankelijkheid begrippen zijn die
zeer goed en ook door zwakke volken zelfs tegenover
overmachtigen kan worden gehandhaafd. Ook in Rio
hebben te midden van zwakken en wankelmoedigen
eenige landen getoond dat zij zich niet zoo maar
wenschen te onderwerpen aan een dictaat dat voor
hen noodlottig moest worden. De onverschrokken
houding van Ierland komt als een lichtend voorbeeld
op het juiste oogenblik.
0GA Brood
0 GB Brood
4
V,
rants,
rants
Brood of gebak
06A Vleesch
1
rants.
Vleesch of
06B VI. war en
V*
vleesch'waren
06A Aardappelen
1-V5
K.G.
Aardappelen
0GB Aardappelen
V?
K.G.
Aardappelen
Van 25 Januari
m
1 Fehr
un'rl
197 Algemeen
1
K.G
Suiker
05C en 05D reseri
50
Cacao
19S Algemeen
Jam
3 99-202
1
rants
Bloem brood of gebak
06 en 07 reserve
250
Rijst
203 Algemeen
Sr.
Havermout of
Peulvruchten
209
250
gr.
Gort
210
100
Vermicelli of maizena
204-208
100
gr.
Kaas
0GA-09A Melk I
3J/?
154
L.
Melk
OGB-O'JB Melk I
L.
Melk
Welke bonnen zijn thans geldig?
Van 25 Januari n
Van 24 Januari t.n
06 Boter 125 gr. Boter
06 Vet 125 gr. Boter met reductie
Van S Januari t.m. 21 Februari:
195 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
Vail S Januari t.ni 7 Folirfanri:
04B. 04C. 04D Reserve 1 el
Van 28 December t.m 21 Fehruari:
Boter met reductie
193 Algemeen 250 gr. Koffiesurrogaat
BIJZONDERE RANSOENEN:
Van 21 December t.m. 31 Januari:
57 Boter 125 gr. Boter
57 Vet 125 gr.
Voorts:
Petroleum: Bon 15 en 23 Petroleum: 2 L. tot 21
Maart 1942 Bon 26: 2 L. tot 14 Februari.
Zeep Bon 194 Algemeen en Bon F Zeep der Zeep-
kaarten 1 rantsoen zeep. Bon F toiletzeep 75 gram
toiletzeep 80 pCt. t.m. 31 Januari. Bon L Textiel
(Mannen) 50 gram scheerzeep t.m. 30 April.
Brandstoffen: Bonnen 13HK en 17 HK van de
brandstoffenkaarten J en K 1 eenheid vaste brand
stoffen per bon. Bonnen 23 CV t.m. 28 CV van de
brandstoffenkaart L 1 eenheid vaste brandstof per
bon. Bonnen Brandstoffen één eenheid zevende
periode en éénheid achtste periode 1 eenheid per
bon. Alles van Jan. t.m 30 April.
De prijsbeheerscbing
Te dure brandstol
De Inspecteur voor de Prijsbeheerschlng te Am
sterdam heeft dezer dagen den brandstoffenslijter v.
S. en den koopman J. L. W., beiden te Haarlem ver
oordeeld tot bogten van f 2Q0.en f 100.omdat zij
de prijzenbeschlkking niet waren nagekomen en te
hooge prijzen hadden berekend voor turf
Rauw schapenvet van f 7.50 per pond.
De verzekeringagent H. te.Haarlem verkocht rauw
schapenvet voor niet minder dan f 15.— per Kilo. De
Inspecteur voor de prijsbeheersching bestrafte deze
prijsovertreding met f 100.boete.
Korting verlagen is prijsopdrijving.
Een tabakskerverij te Beverwijk verleende steeds
voor contante betaling een korting van 2 pet., doch
eenigen tijd geleden werd dit percentage verlaagd tot
l'/ü. pet. Dit wordt eveneens als prijsopdrijving be
schouwd, waarom de Inspecteur voor de Prijsbeheer
sching te Amsterdam een boete opgelegd heeft van
f 100
Clandestiene handel in cacao.
De publicist v. G. en de kapper P. te Haarlem ver
handelden cacaopoeder tegen te hooge prijzen. De
Inspecteur voor de Prijsbeheersching te Amsterdam
heeft hen veroordeeld tot boeten van f 80.en f 25.
terwijl de cacao verbeurd is verklaard
Te dure zalm.
De politie te Heemstede kwam eenigen tijd gele
den een onrecht/natigen handel in blikjes zalm op
spoor, waarbij te hooge prijzen berekend-waren. De
vier betrokkenen in dezen handel zijn veroordeeld tot
boeten van f 50.en minder.
Medeplichtigheid aan prijsopdrijving.
De fabrikant H. J. S. M. te Haarlem had zich schul
dig gemaakt aan het verleenen van de middelen en
het verstrekken van inlichtingen bij den verkoop van
een partij nikkelafval tegen prijzen hooger dan de
toegestane.
De Inspecteur voor de Prijsbeheersching, die ook
medeplichtigheid aan prijsopdrijving streng straft,
heeft hem veroordeeld tot een boete van f 250
Over liet gebruik van bevroren
levensmiddelen
's GRAVENHAGE 28 Jan. Bij zware vorst komt hel
helaas maar'al te zelden voor. dat zelf indien alle voorzorgs
maatregelen in acht genomen worden, levensmiddelen
tijdens het vervoer of tijdens den opslag bevriezen. In de
eerste plaats geldt dit voor aardappelen en groenten. Hoe
kunnen wij die levensmiddelen nu ontdooien en weer voor
het gebruik geschikt maken?
Bij de bevroren aardappelen begint men met de voor
het verbruik benoodigde hoeveelheid aardappelen 12 tot 24
uur in koud water ep epn vorstvrfle plaats te zetten. In
dien tijd ontdooien de aardappelen en staan tevens Iets
van de tijdens de bevriezing gevormde suiker af. zoodat
hierbij ook een deel van den Ietwat, onaangenamen, zoc-
tlgen smaak verloren gaat.
Men moet echter goed letten op het volgende: altijd
moet men slechts zulk een hoeveelheid ontdooien als men
werkelijk voor het gebruik noodig heeft, daar bevroren
aardappelen (waarbij de celwanden der aardappelen van
binnen stukgescheurd zijn) die in zachte temperatuur ge
bracht worden, des te gemakkelijker door rottingsbacteriën
aangetast kunnen worden.
Aan te bevelen valt. bevroren aardappelen in elk geval in
de schil te koken, daar men hierbij den zoetigen smaak
niet zoo erg opmerkt. Zeer zoete aardappelen kan men het
beste gebruiken voor zoete gerechten.
Thans de groente: men gaat op dezelfde wijze te werk
als met aardappelen Zoolang de groente niet gebruikt
wordt, laat men ze in het koude vertrek en verhindert
door stroo en dikke lagen papier, dat de groente al te
sterk doorvriest. Bij peentjes, bieten, knolraap e. d. Is het
voldoende, wanneer met ze 1% tot 2 uur in koud water
legt om te ontdooien. Voor groote wortelen en groote kolen
is echter het dilbbele van dezen tijd vereischt. Door er
een puntig mes in te steken kan men nagaan of de groente
reeds geheel ontdooid is. Men bewerkt ze als gebruikelijk.
Het stoven zal over het algemeen korter behoeven te
duren. Nog eens moet er echter op worden gewezen, dat
het ontdooien van bevroren aardappelen en groente lang
zaam en wel in koud. niet in warm water dient te ge
schieden.
En thans eenige recepten om bevroren aardappelen te
gebruiken: (alle recepten zijn bedoeld voor 4 personen).
ZOETE AARDAPPELSOEP» (Vooral aanbevelenswaar
dig voor kinderen). 500—750 gram aardappelen. 1 1'4 L. melk.
een weinig suiker, zout. geraspte citroenschil of andere in
grediënten ter bepaling van de smaak. De warme, in de
schil gekookte aardappelen worden gepeld, tot puree ge
wreven of gestampt, en met de warme melk vermengd.
Vervolgens wordt het geheel naar smaak toebereid. Deze
soep ls ook als ontbijt heel geschikt.
AARD APPELBOLLEN ZONDER EI. l'i KG. geschil
de aardappelen van den vorigen dag. ongeveer 200 gram
meel. zout 14 L. warme melk. De gekookte, afgegoten
aardappelen worden fijngewreven en vermengd met meel
en zout tot een een kruimelige massa. De kokende melk
giet men er middenin en van 't midden uit mengt men dan
het geheel tot een glad deeg. Hiervan maakt men niet al
te groote bollen, die men in heet water in een gesloten
pan aan den kook brengt. Vervolgens neemt men den dek
sel van de pan en laat de bollen ongeveer 10 minuten trek
ken. Wanneer men dit aangenaam vindt, kan men gebak
ken dobbelsteentjes brood midden in de bollen verwerken.
Bij de bollen dient men groente of compöte op, resp.
marmeladesaus.
AARDAPPELTAART. 250 gram meel. 30 gram gist, 1
theelepel zout. 40 gram suiker, 1 8 L. melk. 25 gram vet,
500 gram gekookte, tot puree gewreven aardappelen, melk
en strooisutker. Van de gist, het meel. de suiker, de
melk het vet en het zout kneedt men een deeg. waaraan
men tenslotte de aardappelpuree toevoegt. Dit deeg rolt
men op een beboterd blik uit en laat het een nacht koel
staan. Des ochtends wordt het deeg met melk of gesmol
ten vet ingesmeerd, met suiker bestrooid en flink heet
gebakken tot het gebak een goudgele kleur heeft. Deze
taart wordt zoo versch mogelijk genuttigd.
VERDUISTEREN Van i82o tot 9.27
Maan 29 Jan. op 15.54, 30 Jan. onder 7.49
Duitschland strijdt voor Europa.
Mislukte landingspoging der
bolsjewisten op de Krim.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 28 Ja
nuari (D.N.B.) Het opperbevel der weermacht
maakt bekend:
„Een aan de Zuidkust van de Krim gelande groep
vijandelijke strijdkrachten is in gevechten van ver
scheidene dagen teruggeworpen en metaiitzondering
van slechts kleine resten vernietigd. Op talrijke
plaatsen aan het Oostelijke front hebben de Duit
sche troepen met succes plaatselijke aanvallen ten
utivoer gelegd. Tanks, kanonnen en ander oorlogs
tuig werden buitgemaakt of vernietigd.
Voor Leningrad hebben formaties van de Waf-
fen S.S. bij een actie van stoottroepen 58 vijande
lijke kazematten en gevechtsstellingen vernietigd.
Het luchtwapen heeft doeltreffende aanvallen
gericht op troepenbewegingen, ravitailleerings-
colonnes, spoortreinen en luchtsteunpunten der
bolsjewisten.
In Noord-Afrika wederzijdscne verkennings
activiteit. Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben
barakkenkampen en concentraties van vracht
auto's der Britten in Noord-Cyrenaïca gebombar
deerd. Overdag eif-des nachts uitgevoerde aanval
len van Duitsche gevechtsvliegers waren gericht
op haveninstallaties op het eiland Malta Voltref
fers met. bommen van zwaar en allerzwaarste ka
liber richtten vooral op de staats werf schade aan.
Bij het afweren van een aanval van Britsche
bommenwerpers op Duitsch gebied in den nacht
van 26 op 27 Januari heeft een eskader nachtjagers
onder leiding van kapitein Lent en van den eersten
luitenant prins Zu Lippe-Weisenfeld zijn honderdr
ste vijandelijke vliegtuig neergeschoten."
De dubbele moord te Yelsen
Dader tot 12 jaar gevangenisstraf veroordeeld
Tot 12 jaar gevangenisstraf heeft de Haarlemsche
Rechtbank hedenmorgen den 39-jarigen Muidenaar
J. H. K. veroordeeld wegens tweevoudigen moord.
K. had op 26 Augustus van het vorige jaar zijn vrouw
de 32-jarige C. H.v. H. en haar minnaar den 26-
jarigen A. B. in een perceel aan den Wijkerstraat-
weg te Velsen door messteken gedood. De Officier
van Justitie had wegens tweevoudigen moord 20 jaar
gevangenisstraf geëischt.
Verdediger was Mr. F. v. d. Goot, die clementie
bepleit had.*
Uitspraken Haarlemsche Rechfbank
De 19-jarige Aaltje I. te Wormerveer die getracht
had eind October een huis in Wormerveer, dat zij
moest ontruimen, in brand te steken, werd tot 1 jaar
en 3 maanden veroordeeld. De Officier had i jaar ge
vangenisstraf geëischt.
Een 22-jarige slager uit Velsen die bij een kolen
handel in Beverwijk had ingebroken teneinde kolen-
bonnen te bemachtigen werd tot 9 maanden gevan
genisstraf veroordeeld. De eisch was 1 jaa«.
FOTOGRAFISCH ATELIER J. H. FORTGENS 35 JAAR
Zaterdag 7 Februari bestaat het Fotografisch atelier
van den heer J. H. Fortgens, Nieuwe Groenmarkt
24 B te Haarlem 35 jaar.
Nadere regeling
der Ziekenfondsverzekering
De persdienst van het N.V.V. schrijft: In af
wachting van een regeling der Ziekenfondsver
zekering voor werkloozen heeft de commissaris, be
last met het toezicht op de ziekenfondsen bepaald,
dat de arbeiders, die een gedeelte van een week
werkloos en het overige gedeelte verzekerd zijn, ge
durende de geheele week als verzekerd moeten
worden beschouwd. Met het wegvallen van enkele
dagcoupons kan dus in deze gevallen genoegen
worden genomen.
Als de dooi gekomen is
Hoe schade aan huizen na zwaren
sneeuwval te vermijden?
's-GRAVENHAGE. 28 Januari. Als na zwaren
sneeuwval, welke de wegen schier onbegaanbaar kan
maken, de dooi intreedt, wordt deze met vreugde be
groet. De dooi kan evenwel weer andere ongemak
ken met zich medebrengen, waartegen men goed doet,
reeds tijdig voorzorgsmaatregelen te treffen. Immers
als groote hoeveelheden sneeuw opgehoopt liggen in
goten, op balcons, daken en platten, waar het dooi
water niet kan wegloopen, omdat de afvoerpijpen en
vergaarbakken nog bevroren zijn, zal het gevolg zijn,
dat ze gaan overloopen, waardoor lekkage kan ont
staan. Het herstel van de daarddbr ontstane schade
aan plafonds, behang, meubelen, vloerkleeden, enz.
brengt hooge kosten met zich mede. Bovendien zijn
de meeste materialen schaarsch. soms zelfs heele-
maal niet meer verkrijgbaar. Voorkomen is beter dan
genezen. De eenvoudigste manier om zich tegen alle
kwade gevolgen te vrijwaren !s de volgende: Schep
tijdig de sneeuw van dak, p'.at of balcon af, maak de
goten vrij en ontdooi de afvoerpijpen en vergaar
bakken door het ingieten van heet water of pekel-
water. Door het opvolgen van dezen raad zal men
zich veel last en ongemak kunnen besparen
MUZIEK
„Der Zarewitsch"
Het Osnabrücker nationaal' theater dat in ons
land een serie gaslvoorstellingen geeft, deed Woens
dagavond ook Haarlem aan en had Lehar's operette
gekozen.
Het onderwerp is meerdere malen door zijn col
lega's in muziek gezet, 't Gaat evenwel niet om
de waarde van het libretto, maar om de muziek en
de ensceneering. Beide gaven wat men maar kan
wenschen, om in een prettige stemming te geraken.
Van Lehar zijn de pittige rythmen en 't orkest-
coloriet genoeg bekend, maar Otto SchmidtGera,
de niet te overtreffen Iwan, de lijfbediende, had 't
geheel pakkend in scène gezet. Er. al had hij dan
een z.g. nevenrol in al de drie acten droeg hij het
stuk. Zijn spel in in werd een onbedaarlijk lach
succes en in zijn kort oponthoud aan het strand
van Santa Lucia had hii zich wondervlug de ma
nieren van de heeren der „vendetta" eigen ge
maakt.
Onder zulk een tegenspel mocht men zich ver
wonderen, dat Wilhelm Kreiensen (de Zarewitsch)
zoo langen tijd gereserveerd bleef, want eerst tegen 't
eind van II kwamhij los, hoewel Nina Drabon
hem daartoe veel eerder de kansen bood. Deze
Russische kroonprins, die in 't geheel niet trouw
lustig is waar 't geldt, een netn aanunv ezen
levensgenoot te aanvaarden, komt tot andere ge
dachten, als een hoflist hem bonja (vooi,j..
door Nina Drabon gespeeld) in de armen voert.
Maar dan is Leiden ook in last en beiden ont
vluchten naar Santa Lucia's blauwen hemeL Zij
hebben echter buiten den waard (het keizerlijk
hof) gerekend en men brengt den Zarewitsch aan
't verstand dat. op zijn Hollandsch gezegd, zaken
voor 't meisje gaan. De doodstijding van den Czaar
doet de rest en de muziek van Lehar heeft ditmaal
een niet-blij-eindend slotstuk te illuslreeren, al
vallen er geen dooden.
Ook bij het gezelschap uit Osnabrück had weder
om het orkest volle recht op onze onverdeelde
belangstelling. Ernst Waigand leidde gemakkelijk,
al kon hij piet voorkomen dat het openingskoor
ietwat onwillig op zijn bedoeling reageerde, Kreien
sen zong aanvankelijk ook niet feilloos, maar her
stelde zich spoedig en woekerde voorts met zijn
niet groot geluid.
Naast Iwan mogen wij Mascha (Ina Thieme) zijn
kittige levensgezellin niet vergeten. En ook Hans
Tiede a. G. en Erich Gabbert resp. als groot
vorst en als ministerpresident waren goed op hun
plaats. Albert Weydiing als Siciliaan genoot ook
de voordeelen van Ivan's tegenspel en liet zich
niet onbetuigd. Het ballet was ietwat en bagatelle
behandeld.
G. J. KALT.
ADOLF HITLER.
Het nationaal socialistisch bewind in Duitschland
gaat deze week een nieuw levensjaar in. Den 30sten
Januari is hèt negen jaar geleden dat Adolf Hitler
van den toenmaligen rijkspresident, generaal-veld-
maarschalk Von Hindenburg, de opdracht ontving
tot het vormen van een regeering. Dit feit is, wat
toen nog niet door iedereen beseft werd, van de
allergrootste beteekenis gebleken voor het Duitsche
volk en uiteindelijk ook voor geheel Europa. Met
de vestiging van het nationaal socialisme immers,
werd eer. hoofdstuk Europeesche geschiedenis,
waarin Duischlar.d slechts op het tweede plan .voor
kwam, definitief afgesloten en begon riet Rijk
onder leiding van Hitier zijn grooten strijd voor de
plaats 111 de Europeesche volkengemeenschap,
waarop het krachtens zijn prestatievermogen en
traditie recht mocht doen gelden. Duitschland's
herrijzing heeft zich sinds den 30sten Januari 1933
geleidelijk voltrokken, in de riien der Europeesche
naties begon het land weer mee te tellen.
Wat voordien niet gelukt was, bracht Hitier tot
stand: hij schiep cöhheid in het Duitsche Rijk. Hit-
Ier deed meer: hij hief de werkloosheid op, ver
hoogde de economische capaciteit des lands en
hergaf aan zijn volk het vertrouwen 111 eigen kracht
en toekomst. In zijn herdenkingsrede, een jaar ge
leden in den Rijksdag uitgesproken, zeide de
Führer ten aanzien van zijn binnenlandsch pro
gram:
„Toen ik in 1933 aan het bewind kwam, was
onze weg duidelijk uitgebakend. In het binnenland
was die weg nauwkeurig bepaald door een strijd
van vijftien jaar en ik zou eerloos ziin en verdienen
dat men mij steenigde wanneer ik ook maar een
stap van dit program was afgeweken of zou terug
krabbelen. Maatschappelijk gezien behelsde dit pro
gram: de tot standbrenging van de Duitsche volks
gemeenschap, het overwinnen van alle vooroor-
deelen van klassen en standen, het opvoeden van
den Duitsehen mensch tot de gemeenschap en zoo
noodig het breken van het verzet dergenen die zich
in deze gemeenschap niet willen schikken. In eco
nomisch opzicht: opbouw van een Duitsche nationale
economie, die onder erkenning der beteekenis van
het particuliere initiatief toch het geheele econo
mische leven ondergeschikt maak* aan het algemeen
belang".
De groote binnenlandsche plannen van het Duit
sche Rijk kor.der. niet tot volledige verwezenlijking
komen, doordat Duitschland zich in 1939 voor den
oorlog geplaatst zag. De nieuwe krachten van het
land moesten worden aangewend om in combinatie
met de wapens, die het Derde Rijk zich gesmeed
had sinds het zich door de oude tegenstanders
bedreigd voelde, aan de ontstane situatie het hoofd
te bieden. De Führer heeft bii herhaling verklaard
dat hii den loop der gebeurtenissen betreurde en
dat hij tot het laatst toe gehoopt had de nieuwe
levenskrachten van het Rijk voor verderen opbouw
te kunnen aanwenden.
Het buitenlandsche program van het nationaal
socialisme is van stonde af aan gericht geweest
op de liquidatie van het verdrag van Versailles.
Reeds in 1919 had Hitier erop aangedrongen dat
het onrecht en de vernedering, welke Duitschland
door dit dictaat beschoren waren, ongedaan zouden
worden gemaakt. Het nationaal socialisme heeft
door het verdrag van Versailles een beslissenden
streep gehaald, nadat alle pogingen tot herziening
door middel van besprekingen een negatief resul-
aat hadden opgeleverd. „Mijn Rijksdagredevoering
van 17 Mei 1933 en mijn latere redevoeringen",
zoo zeide Hitler in zijn hierboven reeds aangehaalde
toespraak, „al mijn geschriften, zij worden be-
heerscht door één gedachte, in alle omstandigheden
een weg te vinden om de herziening van dit ver
drag op vreedzame wijze uit te voeren. En dat dit
verdrag een gemeen document was. dat hebben
tenslotte zijn makers zelf toegegeven, ja zij hebben
zelfs toegegeven dat de mogelijkheid van ccn her
ziening onder het oog diende te worden gezien. Zij
hebben daarvoor den Volkenbond uitverkoren. De
democraten van Berlijn hebben daar gebedeld. Zij
vielen in Genève voor dit internationale forum op
de knieën en smeekten: geeft! ons de herziening
Alles was tcvergeefsch. Ik heb als nationaal-socialist
na enkele maanden gezien dat er voor dit forum
niets te winnen viel. In ieder geval heb ik toen
de gevolgtrekking gemaakt".
Met de liquidatie van het verdrag van Versailles
voltrok zich een hoogst belangrijk proces in Cerftraal
Europa: de in 1919 -getrokken willekeurige grens
lijnen verdwenen van de landkaart en binnen het
Groot-Duitsche Rijk verzamelden zich de oude
Duitsche gebieden met hun Duitsche en stamver
wante bevolking. Hetzelfde lot als het verdrag
van Versailles deelde het verdrag van Tri&non.
Terwijl het oorlogsgeweld woedde, zag men hoe de
vertegenwoordigers van Hongarije, Bulgarije en
Roemenië onder auspiciën van de spilmogendheden
bijeenkwamen om de onderlinge grenzen langs
vreedzamen weg te herzien.
Het nationaal socialisme van Adolf Hitler heeft
in den huidigen oorlog een vlucht genomen die
het ver uitstuwt boven het begrip eener beweging
tot nationale verheffing. De beteekenis van het
nationaal socialisme is nooit zoo sterk tot uiting
gekomen als in den zomer van 1941, toen de
Führer in het Oosten ingreep en den kruistocht
proclameerde tegen een dreigende invasie van het
bolsjewisme, teneinde Duitschland en tevens de
Europeesche beschaving voor vernietiging te be
hoeden. Hitler's oproep vond in Europa weer
klank. Die weerklank beperkte zich niet tot de
gelijkgerichte groepen in de verschillende landen,
doch strekte zich over breede kringen uit. Van
daar dot tal van landen zich aan de zijde van de
as schaarden om tegen de Sovjet Unie ten strijde
te trekken, terwijl elders vrijwilligerscorpsen ge
vormd werden.
Nauw tezamen met den strijd tegen het bolsje
wisme hangt het nationaal socialistische plan tot
herordening van Europa. De Führer heeft dit pro
gram gekenmerkt als „de ontsluiting van de
wereld voor allen, het teniet doen der voorrechten
van enkelen en het breken der tyranie van be
paalde volken". Het nationaal socialisme wenscht
na dezen oorlog geen Versailles, dat Europa wille
keurig verdeelt en de kiemen van een nieuwe uit
barsting in zich draagt, maar een Europa, waarin
elk volk de levensruimte en het welvaartsgebied zal
vinden dat voor hem is aangewezen.
Het dricmogendhedcnpact in September 1940 tus
schen Duitschland, Italië en Japan gesloten, sluit
zich harmonisch aan bii de nationaal socialistische
herordeningsidee. De totstandkoming van dit pact
mag tot de belangrijkste feiten der jongste wereld
geschiedenis gerekend worden. Het is gebaseerd op
drie kardinale punten: het wilde de volken bin
den wier idealen en belangen gelijk zijn, het zocht
voor de practische politiek dezer staten een ge
meenschappelijk diplomatiek element te verschaf
fen en tenslotte was het bedoeld als kristallisatie
punt van een nieuwe prdening in het algemeen.
(Vervolg op de volgende pag.)
