Haarlems Dagblad
Branden in Singapore.
59e JAARGANG No. 17984 x x
Uitgave Lourens Coster, M(J. v. Courant-Uitgaven en Algem.
Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bUk. Soenda-
plein 37. Postgiro 38810. Drukkerij. Z. B. Spaarne 12. Telef.
Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie 10600. Drukkerij 10132,
Administratie 10724. 14825. Soendaplein 12230.
Directeur: P. W. PEEREBOOM
WOENSDAG 4 FEBRUARI 1942
Abonnement per week 0.26. per maand 1.15. per kwartaal
3.42. franco per post 3,73. losse nummers S cent. Adverten-
tifn: l—5 regels 2,10 elke regel meer 0,42. Reclames 0.72
per regel. Contracttarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4
regels 0,72, elke regel meer 0.18. Groentjes 1—3 regels 36
cent, elke regel meer 12 cent bij contante betaling.
De groei van Haarlem
Uit de opgaven van den Burgerlijken Stand, in ons
vorig nummer geplaatst, is gebleken dat Haarlem ook
in deze moeilijke tijdsomstandigheden blijft groeien.
Wel is het in 1941 niet zoo hard gegaan als in vorige
jaren, maar toch kan van een behoorlijke aanwas der
bevolking gesproken worden.
Dit jaar steeg het zielenaantal van 142.686 tot 144.061,
wat een vermeerdering is van 1375. Daarbij moet men
in aanmerking nemen dat de elders verblijvende zee
lieden en ook een aantal woonwagenbewoners, samen
399 personen, ingevolge de pas uitgevaardigde admi
nistratieve voorschriften, overgeboekt moesten worden
naar het Centrale Bevolkingsregister in den Haag.
Als die administratieve maatregelen niet waren
genomen zou de bevolking in 1941 dus met 1774
zielen zijn toegenomen. Over 1940 was de toeneming
2229, zoodat we daar niet meer dan 455 zijn onder ge
bleven.
Dat het cijfer over 1941 iets lager is, zal elk begrij
pen die zich indenkt dat verhuizen van de eene stad
naar de andere moeilijkheden met zich meebrengt.
Trekken uit liefhebberij, of omdat de een omgeving
of huis aanlokkelijker lijkt, gaan tot de uitzonderin
gen behooren. In 1941 vestigden zich te Haarlem 7344
personen en vertrokken er 7724. die cijfers over 1940
waren veel hooger, namelijk 9889 en 8782 Het voor-
deelig verschil tusschen vestiging en vertrek was voor
Haarlem in 1940 1107, tegen slechts 120 in 1941. Bij die
120 moeten wij evenwel de bovenbedoelde 399 zeelie
den en woonwagenbewoners tellen, die onder de ver-
trekkenden zijn opgenomen.
Bij 1940 vergeleken is het geboortecijfer over 1941
aan den hoogen kant, namelijk 2622 tegen 2519. Het
geboortecijfer per 10.000 inwoners steeg dus van 17.6
tot bijna 18.3.
Het stertecijfer was in 1941 daarentegen iets lager
dan in 1940. Het aantal overledenen was namelijk in
1940 1397 tegen 1367 in 1941 of per 10.000 inwoners:
1940 9.9 en 1941: 9.4.
Haarlem telt thans 75.154 vrouwen en 68.907 man
nen. Om het eenvoudiger te zeggen: van de 1000 in
woners van Haarlem zijn 522 vrouwen en 478 mannen.
Onder de 1060 huwelijken die in het afgeloopen jaar
gesloten werden waren er slechts 38 gevallen waarin
een Nederlander met een buitenlandsche huwde. On
der die 38 waren 17 Duitsche en 5 Hongaarsche vrou
wen. Er is een tijd geweest, namelijk toen in Haarlem
en omgeving veel Duitsche en Hongaarsche meisjes
in betrekking waren, dat er meer dan 100 per jaar
met een Nederlander in het huwelijk traden.
Onder de trouwlustigen te Haarlem was in het af
geloopen jaar een Chinees.
Tegenover de 1060 huwelijken die in 1941 te Haar
lem gesloten werden stonden 74 echtscheidingen die
ingeschreven werden. Als wij deze verhouding als
normaal aannemen, is te zeggen dat van de 14 huwe
lijken die tot stand komen, er 1 is die in een echt
scheiding eindigt.
Onder de 1060 huwelijken waren er niet minder dan
892 tusschen een ongehuwden man en een ongehuwde
vrouw. 19 ongehuwde mannen trouwden een geschei
den vrouw. 42 gescheiden mannen stapten opnieuw
in het huwelijksbootje met een ongehuwde vrouw.
15 gescheiden mannen waagden het verbond voor het
leven weer met gescheiden vrouwen.
10 Weduwnaars huwden een gescheiden vrouw, 25
anderen kozen een weduwe tot levensgezellin en nog
49 anderen gaven aan een ongehuwde vrouw de voor
keur.
De distributie-bescheiden
Uitreiking inlegvellen te Haarlem
De directeur van den Haarlemschen Distributie-
dienst schrijft, dat de uitreiking van de inlegvellen
voor de distributiestamkaarten, waarover reeds eerder
is bericht, voor Haarlem Donderdag 5 Februari zal
beginnen. Deze uitreiking duurt drie weken, dus tot
Woensdag 25 Februari.
Er wordt nog speciaal de aandacht op gevestigd, dat
houders van boterkaarten andere inlegvellen ontvan
gen, dan de houders van vetkaarten en dat men voor
het in ontvangst nemen der vellen niet alleen de
distributiestamkaart moet medenemen, maar boven
dien bon 13 van de reservekaart van het bonboekle
moet inleveren.
WASCHGOED GESTOLEN.
Door de recherche te Haarlem is een besteller van
een wasscherij aangehouden, die terwijl hij voor zijn
patroon wasschen ophaalde en bezorgde, tweemaal een
waschzak met waschgoed van een even onbeheerd
stilstaanden bestelwagen van een andere wasscherij
heeft gestolen. Deze gestolen waschzakken nam hij
op zijn wagen mee bij de door hem opgehaalde wasch
zakken. De inhoud van deze zakken werd nog in zijn
woning aangetroffen. De goederen zijn weer ter hand
gesteld van de eigenaressen, die er in dezen textiel-
puntentijd weer extra blü mee waren
WIE MIST EEN HEERENFIETS?
Door de politie te Haarlem is een heerenrijwiel in-
beslag genomen, dat zeer vermoedeiijk gestolen is,
doch waarvan de herkomst niet bekend is. Het is 28
Januari jl. verkocht. Het signalement van het rijwiel
luidt: zwart gelakt, goud en groen gebiesd heerenrij
wiel, laag model, framenummer 69010, zwart stuur,
waarvan de celluloidbekleeding verwijderd is, nikke
len bel, zwarte electrische lantaarn, merk „Hawe",
dynamo merk Philips, No. A.V. 035A, wielen onge
biesd, K.K. bagagedrager zonder standaard, jasbe-
schermer, im. Terryzadel, terugtraprem, torpedonaaf,
rubber pedalen, vermoedelijk is dit rijwiel gedeeltelijk
omgebouwd met vreemde rijwielonderdeelen. Aan hem
die omstreeks 28 Januari jl. een rijwiel vermist, dat
aan dit signalement beantwoordt, wordt verzocht zich
ten spoedigste te vervoegen aan het Bureau van Poli
tie, Smedestraat, afdeeling Recherche.
PERSONALIA,
Met ingang van 1 April a.s, is de administratief-
ambtenaar 2e klasse van den Rijkswaterstaat C. J.
de Goede te Haarlem bevorderd tot administratief-
ambtenaar 1ste klasse ter standplaats Roermond.
Bonnen die thans geldig zijn
Boter en vet op 6 en 7.
Margarine aan de beurt.
's-GRAVENHAGE, 3 Februari. Om misverstand
te voorkomen, wordt nog eens de aandacht op het
volgende gevestigd:
Voor brood, gebak, vleesch, vleeschwaren en aard
appelen is deze week geldig bon no. 7.
Van de boterkaart eveneens bon 7, uitsluitend voor
boter. Op bon 7 van de vetkaart kan men naar ver
kiezing margarine koopen of boter zonder re
ductie.
Bovendien zijn nog geldig: bon 6 aardappelen, bon
6 van de boterkaart voor boter en bon 6 van de vet
kaart voor boter met reductie en bon 195 voor peul
vruchten (t.m. 21 Februari).
Houders van boterkaarten kunnen desgewenscht
bon 9 van de boterkaart tot en met Donderdag inle
veren bij hun slager om daar in het tijdvak van 19
t.m. 27 Februari a.s. rundvet op te ontvangen.
Zooals men zich zal herinneren, is er van officieele
zijde in het najaar reeds op gewezen dat er in den
winter een periode zou komen, waarin minder vet
In den vorm van boter beschikbaar kon worden ge
steld.
Opzettelijk spreken wij van vet in den vorm van
boter, omdat in dezen tijd hoofdzaak is, dat men een
bepaalde hoeveelheid vet krijgt. Of dit in den vorm
van boter, margarine of rundvet wordt genuttigd, is
van ondergeschikt belang. De voornaamste zorg voor
de overheid is, dat iedereen, ondanks de moeilijkhe
den, die zich in de verschillende jaargetijden voor
doen, zijn deel krijgt.
Daarom zijn houders van vetkaarten geruimen tijd
in de gelegenheid gesteld, op hun vetbonnen boter te
koopen tegen verminderden prijs. Thans is de tijd
aangebroken, dat de overheid met boter extra zuinig
moet zijn, maar zooals indertijd ook reeds werd aan
gekondigd, kan nu margarine beschikbaar worden
gesteld, die daarvoor achter de hand is gehouden.
Houders van vetkaarten kunnen echter, als zij dat
willen, op bon 7 van de vetkaart ook boter krijgen,
doch zonder reductie. Dat hierop thans geen reductie
wordt verleend is billijk, want wat voedingswaarde
betreft, doet margarine voor boter volstrekt niet
onder.
Voorkom bederf van levensmiddelen
's GRAVENHAGE 3 Februari. Het voorlichtingsbureau
van den voedingsraad schrijft: Door het ondoelmatig be
waren van levensmiddelen kan veel van hetgeen waarde
heeft, verloren gaan. In dezen tijd, nu de grondstoffen
schaarsch zijn, is het van het grootste belang, dat de
levensmiddelen op de juiste wijze bewaard worden.
Wanneer men de verkrijgbare levensmiddelen niet direct
verbruikt of wanneer men door het een of ander te spa
ren. een klein voorraadje gevormd heeft, dient men in het
algemeen de volgende tien regels in acht te nemen:
1. Gebruik geregeld de oudste levensmiddelen en bewaar
de nieuw gekochte waar;
2. Schrijf op alle artikelen den datum van aankoop;
3. Plaats de waren zooveel mogelijk soort bij soort, goed
gerangschikt en overzichtelijk;
4. Kies met overleg de bewaarplaats voor de verschil
lende artikelen bijv, de inmaak in den kelder, bussen en
verpakte levensmiddelen in een droge kast en grutters
waren op zolder, tenzij men daar last heeft van muizen;
5. Zorg er voor, dat de bewaarplaats droog, koel en don
ker is en goed geventileerd kan worden. De kelder en de
provisiekast kunnen aan deze eischen voldoen, wanneer
zij doelmatig geventileerd worden. Ongeschikte bewaar
plaatsen zijn ln het algemeen de keuken, een warme
kamerkast, een kast tegen een vochtigen muur;
6. Pas een doelmatige verpakking toe (b.v. peulvruchten
in sloopjes of papieren zakjes met gaatjes:
7. Plaats geen sterk riekende waar bij levensmiddelen,
diefcemakkelijk geur overnemen, b.v. kofflesurrogaat bij
havWmout:
8. Conti öleer de levensmiddelen regelmatig. Keur de wa
ren door kijken, ruiken, proeven. Verwijder wat niet meer
geschikt is voor het gebruik: gooi de levensmiddelen,
welke in smaak, kleur of geur zijn achteruit gegaan, niet
weg, zij hebben nog voedingswaarde. Verwerk ze ln ge
rechten. waarin hun mindere kwaliteit niet uitkomt en
voorkom zoodoende, dat waardevolle voedingsmiddelen
verloren gaan;.
9. Pas op voor muizen en ongedierte: deze kunnen veel
schade berokkenen. Bestrijdt de muizen door een kat aan
te schaffen of zet vallen neer, maar pas op met het ge
bruik van giftige stoffen met het oog op kinderen, huis
dieren en levensmiddelen;
10. Bedenk vóór alles, dat de zuiverheid, vochtigheid en
temperatuur der lucht, evenals de kwaliteit en de leeftijd
van het product grooten invloed op de duurzaamheid van
de levensmiddelen kunnen uitoefenen.
Ondanks de goede voorzorgen kan niet gebeuren, dat er
ln de verschillende levensmiddelen (vooral ln grutterswa
ren) ongedierte voorkomt. Zoo zijn mijten, dat zijn op
spinnen gelijkende kleine witte diertjes, klander, kleine
zwartbruine kevers en spinsels, welke kluiten vormen ln
meel, bloem e. d. geen onbekende verschijnselen. In het
algemeen is dit ongedierte te bestrijden door de waar op
een bakblik uit te spreiden en zes a twaalf uur bij een
temperatuur van pl.m. 60 gr. C. te verhitten, b.v. in den
oven of op radiatoren van een centrale verwarming. Het
vraagt wel brandstof, maar men maakt er levensmidde
len, welke nu schaarsch of in het geheel niet meer te krij
gen zijn, weer bruikbaar door. Soms kan men de spinsels
en klander uit de waren zeven. Lukt dit niet, dan zal men
toch tot verhitting dienen over te gaan. Wat de mijten be
treft, slechts waren, die een kleine hoeveelheid bevatten,
kunnen gered worden door verhitting.
HULDIGING WILLEM ROBERT JR.
De heer Willem Robert Jr. te Breda is gehuldigd
ter gelegenheid van zijn vijf-en-twintig-jarig jubi
leum als directeur van Breda's Mannenkoor. De
voorzitter van het koor, ir. A. Smits van Waes-
berghe, heeft den jubilaris op buitengewoon harte
lijke wijze toegesproken. Namens het koor over
handigde hij den heer Robert een prachtig Delftsch
bord, waarin de wapens van Haarlem, de geboorte
plaats van den jubilaris, Tilburg en Breda.
GRAVENHAGE 3 Februari. Mr. M. M. Rost van
Tonningen spreekt op Woensdagavond 4 dezer om 17.45 uur
te Rotterdam, over nieuw Nederland in nieuw Europa.
Deze redevoering, welke van zeer bijzondere actualiteit
zal zijn, wordt over den zender Hilversum II uitgezonden.
Nieuw wereldrecord van
Ake Seyffarth
DAVOS 4 Februari (A. N. P.) Konden wij gisteren
reeds melden, dat de Zweed Ake Seyffarth in formtda-
belen vorm is en tijdens de Zwitsersche kampioenschap
pen in het hardrijden op de schaats, welke hl) zonder
mededinging meereed, ongekende tijden maakte, thans'
ontvangen wij bericht uit Zwitserland, dat hij tijdens den
landenwedstrijd tusschen Zweden en Zwitserland een
nieuw wereldrecord heeft gevestigd op den 3000 meter.
Reeds lang had men groote verwachtingen van den
Zweed en ook verleden jaar reed hij in Davos tijden,
welke bewezen, dat hier wellicht sprake zou zijn van een
nieuwe ster op het gebied van hardrijden.
Hij knabbelde niet minder dan 3.9 seconde van het
oude wereldrecord, dat op naam staat van den Noor Ivar
Ballangrud met 4.49.6, af en bracht het dus op 4.45.7 sec.
den 500 meter wist hij te winnen in den tijd van 44.1 sec.
De Zwitsers, die zonder hun kampioen Ritzi, die ver
hinderd was, moesten aantreden, bleven ver bij hun
Zweedsche concurrenten ten achter. Zweden heeft na
den eersten dag met een flinken voorsprong de leiding
met 411,350 punten voor Zwitserland, die 378,533 punten
heeft.
De uitslagen luiden als volgt:
500 meter: 1. Seyffarth (Zweden) 44.1; 2. H. Jansson
(Zweden) 44.8; 3. Haegglund (Zweden)) 45.4; 4. Fried (Zwe
den) 46.4.
3000 meter: 1. Seyffarth (Zweden) 4.45.7 sec. (nieuw we
reldrecord); 2. Haegglund (Zweden) 4.56.0; 3. Fried (Zwe
den) 5.00.2; 4. Jansson (Zweden) 5.05.1.
Welke bonnen zijn thans geldig?
Brood of gebak
Een vuur brandt
Het is koud, maar in deze koude brandt een
vuur, een vuur van naastenliefde en volle ver
bondenheid, het vuur van het schoone werk van
Winterhulp. Het is nog wel geen groot vuur, maar
net verwarmt en het zendt zijn warme stralen
alom in de sloppen van de armsten onzer volks-
genooten, daar waar veel geleden en ontbeerd
wordt, daar waar vaak geen geld is om kolen te
koopen, waar geen warme maaltijd op tafel staat
en zelfs veelal de noodige kleeding en dekking
ontbreekt. Landgenooten, dat vuur van Winter
hulp moet blijven branden.
Dezer dagen komen ze weer bij u, de collectan
ten. Door koude en sneeuw gaan ze rustig hun
weg, want in hun hart dragen ze het verlangen
om door hun werk al deze ellende mede te helpen
opheffen.
En als ze straks ook aan uw deur kloppen stuur
ze dan niet weg, maar ontvang hen met een be
grijpenden glimlach, geef hun mede, wat gij te
missen hebt, doe hen begrijpen, dat gij iets zijt
gaan verstaan van volksverbondenheid en gé-
gemeenschap.
Mede door uw gave zal het dan mogelijk zijn,
dat straks weer in honderden gezinnen de kachel
kan snorren, warm eten op tafel staat en ook de
noodige dekking niet ontbreekt.
De dankbare vreugde op het gelaat van de
armsten uwer volksgenooten zal uw grootste be-
loonïng zijn.
Van 1 tot en met 7 Februari:
07A Brooid 4 rants.
07B Brood l/j rants.
07A Vleesch 1 rants. Vleesch of
07B VI.waren yA rants. vleeschwaren
07A Aardappelen K.G. Aardappelen
07B Aardappelen Yj K.G. Aardappelen
(De aardappelbonnen 06A en 06B blijven tot en met
7 Februari geldig.)
Van 25 Januari t.m. 21 Februari:
197 Algemeen 1 K.G. Suiker
05C en 05D res. 50 gr. Cacao
198 Algemeen 500 gr. Jam
199-202 1 rants. Bloem brood of gebak
OG en 07 reserve 250 gr. Rijst
203 Algemeen 250 gr. Havermout of
Peulvruchten
209 250 gr. Gort
210 100 gr. Vermicelli of maïzena
204-208 100 gr. Kaas
06A-09A Melk I 3'A L. Melk
06B-09B Melk I 1 yA L. Melk
Van 1 t.m. 9 Februari:
06 Boter 125 gr. Boter
06 Vet 125 gr. Boter met reductie
07 Boter 125 gr. Boter
07 Vet 125 gr. Boteo- of margarine
Van 19 t.m. 27 Februari:
09 Boter 125 gr. Boter of
100 gr. Rundvet
(Voor het vet moet de bon 09 Boter t.m. 5 Februari
ingeleverd worden bij den leverancier.)
Van 8 Januari t.m. 21 Februari:
195 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
Van 8 Januari t.m. 7 Februari:
64B, 04C, 04D Reserve 1 ei
Van 28 December t.m. 21 Februari:
193 Algemeen 250 gr. Kofflesurrogaat
Voorts:
Petroleum: Bon 15 en 23 Petroleum: 2 L. tot 21
Maart 1942. Bon 26: 2 L. tot 14 Februari.
Zeep Bon 211 Algemeen en Bon G Zeep der Zeep-
kaarten 1 rantsoen zeep Bon G toiletzeep 7 5 gram
toiletzeep SO pCt. t.m. 28 Februari. Bon 1= Textiel
(Mannen) 50 gram scheerzeep t.m. 30 April.
Brandstoffen: Bonnen 13 HK en 17 HK van de
brandstoffenkaarten J en K 1 eenheid vaste brand
stoffen per bon. Bonnen 23 CV t.m. 28 CV van de
brandstoffenkaart L 1 eenheid vaste brandstof per
bon. Bonnen Brandstoffen één eenheid zevende
periode en éénheid achtste periode 1 eenheid per
bon. Alles van Jan. t.m. 30 April.
Een waarborg voor elk levenskrachtig kind:
De Nederlandsche Volksdienst.
Wijziging van straatnamen, enz.
Van bevoegde zijde vernemen wij het volgende:
De Commissaris-Generaal voor Bestuur en Justi
tie heeft onder verwijzing naar de verordening van
den Commissaris-Generaal voor de Veiligheid, resp.
naar het verbod van het gebruik van namen van
levende leden van het Huis Oranje-Nassau van 17
September 1941, per 3 Januari 1942 door het af
kondigen van een besluit aan de Secretarissen-Ge
neraal in de Nederlandsche ministeries verordend,
dat straten, pleinen, parken en waterwegen, alsme
de publiekrechtelijke lichamen, privaatrechtelijke
lichamen waaraan een publiekrechtelijk lichaam
verbonden is. of inrichtingen dienende voor open
bare doeleinden als scholen, ziekenhuizen, tehuizen
voor ouden van dagen enz., voor welker kenmer
king de namen van levende leden van het Koninklij
ke Huis gebruikt zijn, een nieuwe benaming moeten
krijgen.
Ter uitvoering van deze verordening zullen de
bevoegde Nederlandsche dienstinstanties in den
allernaasten tijd tot de noodige naamsverande
ringen overgaan.
Het Duitsche boek van lieden
Tentoonstelling te Amsterdam geopend
AMSTERDAM, 3 Februari. „Boeken vormen
een niet gering deel van het geluk". Met deze
woorden van Frederik den Groote ving senator dr.
Böhmcker, de gevolmachtigde voor de stad Am
sterdam van den Rijkscommissaris, vanmiddag zijn
korte toespraak aan, waarmede hii de tentoonstel
ling „Het Duitsche boek van heden" in het Rijks
museum opende.
Duitsche dichters en wijsgeeren zoo zeide dr.
Böhmcker zijn ook altijd soldaten geweest en
onze grootste soldaten waren ook immers dichters
en filosofen, in welk verband spr. den naam von
Moltke noemde, die zoowel als novellendichter en
als reisbeschrijver bekendheid verwierf.
Het boek en het zwaard zijn de symbolen van
Duitschland: met het zwaard verslaat het zijn
vijanden, zijn boek verovert de wereld. Onder deze
beide symbolen voltrekt zich thans de vernieuwing
van Europa. Spr. besloot met den wensch, dat
deze tentoonstelling ook in Amsterdam grooten
weerklank moge vinden.
Daarna maakten de aanwezigen een rondgang
door de zalen.
De tentoonstelling, welke is ondergebracht in de
afdeeling moderne kunst (ingang Hobbemastiaat),
is vrijwel gelijk aan dezelfde die reeds eerder in
Den Haag is gehouden, zij het nog iets uitgebrei
der. Daarenboven omvat zij echter ook de weten
schappelijke boeken, welke eenigen tijd geleden in
de universiteitsbibliotheek ziin tentoongesteld. Men
vindt er dan ook een vrijwel volledig overzicht van
de moderne Duitsche litteratuur: naast romans
zijn er in uitgebreide mate boeken over geschie
denis, politiek, opvoeding, kunst, sport en talrijke
werken op medisch, technisch, economisch en so
ciaal gebied. Ook de jeugdliteratuur is in rijke
mate vertegenwoordigd.
RECHTZITTING VOOR DE MICROFOON.
Naar de persdienst van den Ned. Omroep meldt, zal op
Woensdag 4 Februari van 18.15—18.30 uur over den zender
Hilversum I een luisterspel uitgezonden worden, getiteld:
De economische rechter houdt zitting. Dit luisterspel werd
samengesteld door de persafdeeling van het dep. van
Justitie. Op 20 Februari van 18.30—18.45 wordt over den
zender Hilversum II het vervolg van deze zitting uitge
zonden.
voorts zal op 12 Febr. van 20.40—21 uur over Hilversum
een zitting van den vrederechter worden uitgezonden.
Onmiddellijk op dit hoorspel, dat op gelijke wijze is ont
staan als dat over den economischen rechter, zal 'n vraag
gesprek volgen, dat de reportagedlenst van den Ned. Om
roep mocht hebben met den vrederechter, mr. W U. Ha-
zelhoff Roelfzema uit Arnhem.
VERDUISTEREN van 1831 916
Maan 4 Febr. onder 10.33, 4 Febr. op 22.24
Steeds nienwe
voorraden wor
den aange
bracht. De
spoorlijnen zijn
tot achter het
front in orde
gebracht. Daar
over rollen on
afgebroken de
colonnes met
i Kirlogstverk-
Lulgen voor de
troepen aan.
Pantserwagens
op spoorwagens
achter de eer
ste linlee van
het Oostfront.
Atlantfc-
Holland-
P.K. Schmidt
In Birma is de aanval cp de
havenstad Martaban ingezet
TOKIO, 3 Februari. Het D.N.B. meldt: Singapore
staat op verscheidene plaatsen in brand, zoo meldde
hedenochtend de oorlogscorrespondent van de „Tokio
Asahi Sjimboen". Verkenningsvliegers hebben waar
genomen, zoo gaat de correspondent voort, dat de ver
bindingsweg tusschen Johore Bahroe en Singapore
steeds zwaardere beschadigingen vertoont. De door
den vijand opgeblazen plaatsen, die oorspronkelijk
een breedte van 20 M. hadden, zijn door nieuwe ont
ploffingen verbfeed tot ongeveer 40 meter. In de
oorlogshaven van Singapore liggen geen oorlogssche
pen meer. Wel echter ten Zuiden van de eilandves
ting, waar een uit 20 tot 25 oorlogsbodems en trans
portschepen bestaande vloot is geconcentreerd
De laatste berichten uit Birma melden dat de Ja-
pansche troepen na de verovering van Moulmein op
verschillende punten tegelijk over de Salween ge
trokken zijn en een onmiddellijken aanval op de ha
venstad Martaban hebber, ingezet De Engelschen leg
den daar na hun terugtocht uit Moulmein een nieuwe
stelling aan, zoodat heftige gevechten verwacht kun
nen worden, alvorens Martaban zal worden geno
men.
De Japansche luchtmacht heeft reeds Maandag ver
scheidene aanvallen op Martaban gedaan, terwijl de
te Moulmein opgestelde artillerie de militaire doelen
eveneens onder vuur neemt.
Gevangenen hebben verklaard dat de Britsche troe
pen reeds op 20 Januari uit Moulmein werden terug
getrokken, zoodat de stad nog slechts werd verdedigd
door Australische. Britsch-Indische, Birmaansche en
Chineesche strijdkrachten. A'
DE POSITIE VAN SINGAPORE.
STOCKHOLM, 3 Februari. (D.N.B.) De meeste
deskundigen zijn het er over eens dat de positie van
Singapore thans wanhopig is. aldus schrijft de Lon-
densche correspondent van de „Chicago Daily News".
Algemeen is men thans van meening dat Singapore
tegen luchtaanvallen niet voldoende beschermd kan
worden. Daar echter de luchtaanvallen tegenwoordig
voortdurend krachtiger worden wordt het steeds dui
delijker dat het moeilijk is dergelijke aanvallen langen
tijd uit te houden. Men gelooft, zoo merkt de cor
respondent op, dat het doel der Japansche strategie is
het zeer sterke militaire garnizoen op het eiland Sin
gapore murw te maken, alvorens de algemeene aan
val wordt begonnen. De kwetsbaarheid van Singa
pore voor luchtaanvallen is vooral een gevolg van
gebrek aan voldoende bescherming door jachtvlieg
tuigen. Het belangrijkste vliegveld op het eiland ligt
reeds onder schootsbereik der Japanners. Het andere
voornaamste vliegveld aan den Zuidelijken kant van
het eiland staat voortdurend bloot aan bomaanvallen.
Ernstig is het ook dat de Britten op het vasteland
geen luisterposten meer hebben, zoodat de Japansche
bommenwerpers vaak niet kunnen worden gesig -
leerd
DE OORLOG TER ZEE.
TOKIO. 3 Februari. (A.N.P.) Tusschen den 25sten
en 31sten Januari hebben strijdkrachten der Japan
sche marine zes vijandelijke koopvaardijschepen tot
zinken gebracht en wel twee van 6 000 br.t. een van
4.000 br.t. een van 3.000 br.t., een van 1.000 br t. en
een van 200 br.t. Vijf schepen werden zwaar bescha
digd namelijk een van 10.000 br.t., een van 8.000 br.t,
twee van 5.000 en een van 2.000 br.t. Licht bescha
digd werden drie vrachtschepen van 6.000, 1.000 en
10 br.t.
De aanval door Amerikaansche oorlogschepen op
de Marshall-eilanden is, naar de woordvoerder der
Japansche marine heeft medegedeeld, uitgevoerd door
een Amerikaansch vliegtuigmoederschip en andere
oorlogsschepen. De Japansche oorlogsschepen in het
gebied, waar de actie plaats vond, volgen het Ame
rikaansche eskader teneinde samenstelling en plan
nen daarvan vast te stellen.
Punten op Java uit de lucht
aangevallen
Alle vliegvelden op Borneo onder
Japansche controle
BATAVIA, 3 Februari (A.N.P.) Heden zijn
verschillende plaatsen in Oost-Java uit de lucht
aangevallen. Te Soerabaja is schade aangericht, be
paaldelijk aan marine-inrichtingen. Ook bestond
groote activiteit in de lucht boven de vliegvelden
van Malang. Madioen en Magetan (alle plaatsen in
Oost-Java).
Omtrent den Japanschen luchtaanval op Java
maakt het te Batavia gepubliceerde legerbericht
bekend dat 26 Japansche bommenwerpers, geëscor
teerd door tal van jagers, de vliegvelden in de om
geving van Soerabaja hebben gebombardeerd en
wel Malang en Madioen, benevens verscheiden,
andere, kleinere vliegvelden. Daarbij is aanzien
lijke materieele schade aangericht. Te Soerabaja
hebben bovendien de marine-installaties eenige
schade geleden. Ook talrijke watervliegtuigen zijn
beschadigd.
De Engelsche Nieuwsdienst deelt mede dat de
Japanners een belangrijke havenstad in het Zuid-
Oosten van Nieuw-Guinea aangevallen hebben.
Voorts zouden aanvallen zijn gedaan op het Ne
derlandsche gedeelte van Timor.
Naar de zender van Tokio blijkens een D.N.B.-
bericht meldt, is bijna het geheele eiland Borneo
thans in Japansche handen. Alle vliegvelden staan
reeds onder Japansche controle.
Volgens den Britschen Berichtendienst heeft de
gouverneur-generaal van Nederlandsch-Indië in
een radiorede toegegeven dat iedere verbinding
met het eiland Ambon verbroken is en verder ver
klaard dat reeds vijf gebiedsdeelen in handen van
den vijand zijn gevallen.
STOCKHOLM, 4 Februari (A.N.P.) Bij den reeds
gemelden eersten luchtaanval der Japanners op Soe
rabaja is. naar de Britsche Berichtendienst uit Bata
via meldt, tamelijk veel schade aangericht. In de na
bijheid van het vliegveld zijn personen gedood en
gewond.
Duitsche artillerie bestookt stellingen
bij Sebastopol
Plaats in den Zuidelijken sector heroverd
Het D.N.B. meldt: Aan het omsingelingsfront
van Sebastopol hebben, op 1 Februari, naar verluidt,
artillerie van het Duitsche leger en andere zware
wapens de doeltreffende bestrijding van bolsjewis
tische stellingen, schuilplaatsen en troepenconcen
traties voortgezet.
Wederom leed de vijand door het Duitsche artil
lerievuur verliezen. Ook verloor hij door voltreffers
talrijke afgebouwde stellingen.
Voor den sector van een hier strijdende Duit
sche infanteriedivisie werden bolsjewistische aan-
valsvoorbereidingen waargenomen en door de artil
lerie der divisie zoo doeltreffend onder vuur geno
men dat de aanval niet tot ontwikkeling kwam.
In den loop der gevechten, die in het Oostelijk
deel van de Krim voortduren, hebben Duitsche
troepen op 1 Februari met succes de aanvallen van
twee bolsjewistische compagnieën afgeslagen. Een
tweede aanval, die door den vijand in een nabu-
rigen sector met troepen ter sterkte van een ba
taljon werd uitgevoerd, is door Duitsche artillerie
tot staan gebracht. Nadat deze aanval was afge
weerd. namen de Duitsche batterijen nieuwe con
centraties en troepenbewegingen van de bolsjewie
ken en vijandelijke artilleriestellingen met succes
onder vuur.
Een succesvolle Duitsche tegenaanval heeft op
1 Februari in het Zuidelijke deel van het Oostelijke
front een plaats en een station weer in Duitsche
handen gebracht, welke den voorafgaanden nacht
bij een aanval van numeriek veel sterkere bolsje
wistische strijdkrachten hadden moeten worden
ontruimd.
Sterke formaties Duitsche gevechtsvliegtuigen en
Stuka's hebben Maandag m den centralen sector
vijandelijke colonnes aangevallen en den vijand
daarbij door bommen en met de boordwapens.
groote verliezen toegebracht. Bijzonder succesvol
waren de aanvallen op twee vliegvelden. In ver
metele scheervluchten werden 18 vliegtuigen van
den tegenstander op den grond zwaar beschadigd
Van de bolsjewistische vliegtuigen, die voor de af-
Duitschland strijdt voor Europa.
In verscheidene sectoren bolsje
wistische aanvallen afgeslagen.
Strijd met terugtrekkende Britten
in Cyrenaïca.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER. 3 Fe
bruari. (D.N.B.) Het opperbevel der weermacht
maakt bekend:
„In verscheidene sectoren van het Oostelijk front,
ln het bijzonder ten Noordoosten van Taganrog, zijn
aanvallen der bolsjewisten met groote verliezen
voor den vijand afgeslagen. Op andere plaatsen
leidden eigen aanvallen ondanks taai verzet van
den vijand en moeilijkheden ten gevolge van den
sneeuwval tot plaatselijke successen. De bolsjewis
tische luchtstrijdkrachten verloren in luchtgevech
ten en door aanvallen op vliegveld 23 vliegtui
gen. zonder dat aan onze zijde verliezen werden
geleden.
Voor de Britsche Zuidoostkust hebben gevechts
vliegtuigen uit beschermde convooien 3 vrachtsche
pen van 10.000 br.t. in totaal en een bewakings-
vaartulg tot zinken gebracht. Een ander vrij groot
koopvaardijschip werd zwaar getroffen. In het be
stek van de gewapende verkenning heeft de lucht
macht overdag met goed gevolg een fabriek aan
de Schotsche Oostkust gebombardeerd.
In Cyrenaïca werd dc terugtrekkende vijand op
nieuw tot den strijd gedwongen en teruggeworpen.
Hij leed verliezen aan menschen en materiaal. Bij
aanvallen van Duitsche gevechtsvliegers op vlieg
velden, havenwerken en andere militaire doelen
van het eiland Malta werden bomtreffers van
zwaar kaliber ook op een munitie- en torpedo-
atelier geplaatst.
Aan de kust van de bezette gebieden in het
Westen hebben Duitsche jagers gisteren drie Brit
sche vliegtuigen neergehaald
De strijd tegen de vijandelijke verzorgingsscheep
vaart is in Januari op verschillende zeeën met goed
gevolg voortgezet. Marine en luchtmacht bracht 63
koopvaardijschepen van 400.600 br t. in totaal tot
zinken Hiervan hebben alleen duikbooten 56 sche
pen van 367 000 br.t. vernietigd.
De Britsche marine verloor in hetzelfde tijdvak
in den strijd met eenheden der Duitsche marine
3 torpedojagers. 1 duikboot en 1 motortorpedoboot.
Bovendien werden een kruiser. 4 torpedo lagers.
1 duikboot. 1 mijnenveger en een bewakingsvaar
tuig. alsmede 28 koopvaardijschepen door bommen
of torpedotreffers beschadigd. Dc verliezen der
bolsjewisten zijn in deze cijfers niet begrepen".
weer waren opgestegen, werden er drie in luchtge
vechten neergeschoten zonder dat Duitsche toestel
len verloren gingen.
Dinsdag hebben Duitsche jagers tijdens gevech
ten in den Noordelijken sector boven de Sovjet
linies zonder eigen verliezen 17 vijandelijke vlieg
tuigen neergeschoten, voor zoover thans bekend.
President Ryti over den strijd
der Finnen
Bolsjewisme als het grootste gevaar voor
geheel Europa gekenmerkt
HELSINKI, 3 Februari. Het D.N.B. meldt: Na
een godsdienstoefening heeft president Ryti de eerste
werkzitting van het Finsche parlement in 1942 ge
opende met een rede, waarin hij zich uitvoerig bezig
hield met de buitenlandsche politiek.
Ryti sprak van den „overval der Sovjet-Unie" op
Finland en zeide dat de Sovjet-Unie ook. na den ge-
dicteerden vrede van Moskou heeft getracht Finland
als vazalstaat te behandelen en zich mengde in do
binnenlandsche aangelegenheden. Hot verdrag van Ver
sailles is er niet in geslaagd een vciligen volkenrech
telijken toestand of een doeltreffend uitvoerend gezag
tot ondersteuning van het volkenrecht tc scheppen.
Het optreden der Sovjet-Unie tegenover Finland, dc
Randstaten en "Roemenië toont aan dat onder zulke
omstandigheden het volkenrecht vaak niets anders dan
;n vuistrecht is.
Met groote voldoening maakte Ryti melding van de
sympathie en de hulpvaardigheid, op economisch ge
bied betoond vooral door Duitschland en ook door
Zweden, Denemarken. Italië. Zwitserland en Honga
rije.
Het Finsche volk moet de geestelijke nalatenschap
•an de „meest kritieke periode in de verdediging van
het land", den oorlog in den winter van 1939—1940,
onaangetast bewaren in den verdedigingsstrijd van
thans dien het aan de zijde van Duitschland cn
zijn bondgenooten. vol vertrouwen voert tegen het
aggressieve bolsjewisme. De strijd, welks doel voor
ons bestaat in de bevestiging van onze eigen veilig
heid. moet thans tot een zegevierend einde gebracht
worden, want het bolsjewisme is voor ons en geheel
Europa nog steeds het grootste gevaar.
De Britsche minister van Buitenlandsche Zaken,
aldus vervolgde de president, heeft blijkbaar geen en
kel bezwaar tegen het programma van Stnlin. zooals
ook blijkt uit de laatste besprekingen tusschen Stalin
en Eden Uit de Sovjet-Britsche formuleering van
de regeling der Europeesche aangelegenheden is ge
bleken, waarnaar de bolsjewisten streven en waartoo
Engeland bereid is zijn toestemming ten koste van
anderen te geven
Ryti sprak vervolgens over de betrekkingen met
Zweden en Duitschland. Gedurende 650 jaar heeft Fin
land de lotgevallen van Zweden gedeeld en door tal-
looze banden is het met dat land verbonden. Duitsch
land is de eenige groote mogendhedeid die in Ooste
lijke richting dezelfde belangen als Finland heeft Te
vens kan het in het Oosten op doelmatige wijze voor
Finland optreden. Daarbij komt dat Finland sedert
eeuwen nauwe cultureele en economische betrekkin
gen met Duitschland heeft onderhouden Dc trouwe
wapenbroederschap tegen het imperialistische bolsje
wisme is dan ook onder alle omstandigheden een na
tuurlijke zaak.
Aan het eind van zijn rede zeide Ryti dat de voor
waarden van het verdrag van Versailles door haat cn
wraakgevoelens gedicteerd zijn. Finland moet hopen
dat de mannen, die na dezen oorlog over de vredes
oorwaarden zullen beslissen, er in zullen slagen zon
der haat en wraakzucht, een blijvenden rechtstoestand
te scheppen, onder welks bescherming ook kleine
volken zonder vrees en ellende kunnen leven en
werken.
Reeds meer dan 15 millioen ton
icheepsruimte tot zinken gebracht
Het D.N.B. meldt: Nadat vorig jaar in totaal
reeds 14.702 053 ton vijandelijke scheepsruimte tot
zinken was gebracht, is dit getal door de aanvallen
van de Duitsche marine en luchtmacht in de af
geloopen maand gestegen tot 15.103.633 ton. Hier
onder zijn de scheepsverliezen der bolsjewisten cn
Italiaansche- en Japansche successen niet begrepen.
Bovendien moet m aanmerking worden genomen
dat nog een groot aantal vijandelijke koopvaardij-
en transportschepen zwaar beschadigd en voor lan
en tijd onbruikbaar is. Dit geldt gedurende
anuari alleen reeds voor 28 koopvaarders van den
vijand. Herstellingen zijn thans te moeilijker, daar
de werven door het steeds toenemend aantal be
schadigde schepen overbelast is. Tot nog toe wer
den vele Engelsche schepen in Amerika gerepareerd
maar dit kah nu niet meer, daar de Amerikanen
hun werven zelf noodig hebben.
KEUZECONCERT VOOR WINTERHULPWERK
BRACHT f 14.000 OP.
ARNHEM, 2 Februari. In de concertzaal van
Musis Sacrum is Zaterdagavond het keuzeconcert
ten bate van het Nederlandsche- en Duitsche Win-
terhulpwerk gegeven, waaraan medewerking werd
verleend door een orkest van de Waffen S.S., on
der leiding van Untersturmführer Kluss, de Arn-
hemsehe Orkest Vereenigingf o.Lv. Jaap Spaan
derman, de concertzangeres Rita de VriesSchmidt
uit Arnhem en het zangkwintet van een Politie
bataljon, onder leiding van Paul Kempe.
Er bestond voor dit concert groote belangstel
ling zoowel van Duitsche als Nederlandsche zijde.
Aan het slot van den avond werd medegedeeld
dat dit coïteert omstreeks f 14.000 had opgebracht
en dat het in de bedoeling ligt vermoedeiijk einde
Maart een herhaling te geven.