Haarlems Dagblad Singapore staakt den strijd Overgave geschiedde Zondagavond 59e JAARGANG No. 17994 x x Uitgave Lonrens Coster, MIJ. v. Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, b(Jk. Socnda- pleln 37. Postgiro 38810. Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Telef. Directie 13082. tioofdred. 15054, Redactie 10600. DrukkerU 10132, Administratie 10724, 14825. Soendapleln 12230. Directeur: P. W. PEEREBOOM MAANDAG 1« FEBRUARI 1942 Abonnement per week 0,26, per maand 1,15, per kwartaal 3,42, franco per post 3,73. losse nummers 6 cent. Adverten» llfn: 1—5 regels 2,1# elke regel meer O.jï. Reclames 0,71 per regel. Contracttarieven op aanvraag. Vraag pn aanbod 1—4 regels ƒ0,72, elke regel meer ƒ0,18. Groentjes 1—3 regels 3# cent, elke regel meer 12 cent bij contante betaling. Het Japansche hoofdkwartier maakte Zondagavond bekend dat Singapore onvoorwaardelijk heeft gecapi tuleerd. De overgave werd ongeveer tezelfdertijd ook door Reuter bekend gemaakt. De Britsthe strijdkrach ten hadden het Japansche hoofdkwartier des middags reeds meegedeeld dat het leger van Singapore bereid was zich over te geven. Nader wordt uit Tokio gemeld:'* Luitenant-generaal Jamasjita, de opperbevelhebber der Japansche strijdkrachten op Malakka en luitenant- generaal Fercival, opperbevelhebber der Brltsche strijdkrachten aldaar, hebben, volgens een bericht van Domei uit Singapore. Zondagavond om zeven uur de documenten onderteekend, waardoor het stadium Ma lakka van den oorlog in de Stille Zuidzee wordt be ëindigd. De vijandelijkheden zijn langs het geheele front om tien uur gestaakt. Dc onderteekening ge schiedde voor een fabriek van Ford-motoren aan den voet van den heuvel Boekit Timah. De Japansche voorwaarden voor de capitulatie van Singapore waren dc volgende: l..De Britsche troepen staken hun vuur Zondag avond om 10 uur. Churchill's radiorede: „Een ongunstige en moeilijke tijd ligt voor ons" STOCKHOLM, 15 Februari (D.N.B.) In den aan vang van zijn Zondagavond uitgesproken radiorede herinnerde Churchill aan zijn ioèspraak in Augustus 1941, na zijn samenkomst met Roosevelt. „Bij deze sa menkomst", aldus zeide hij, „speelde ik de rol van den zeer in het nauw gebrachten krijger, die een ontmoeting heeft met een machtigen vriend, die ove rigens niet meer en niet minder dan een welwillende neutrale was". Na de verklaring, dat de Sovjet-Unie zich „toen" in den grootsten nood bevond, zeide Churchill o.a.: „Onze eigen mogelijkheden waren vrij wel geheel uitgeput. Wij hadden een geheel jaar al leen tegen Hitler en Mussolini gevochten. Wij hadden Egypte, de Nijldelta en Suez te verdedigen, wij moesten er voor zorgen dat er levensmiddelen en grondstoffen over den Atlantischen Oceaan werden aangevoerd, terwijl Duitsche en Italiaansche duikbooten onze schepen bedreigden. En deze toestand duurt thans nog voort. In Augustus was het onze plicht Rusland zooveel mogelijk te steunen en- dat hebben wij ook gedaan, of schoon het bitter weinig was in vergelijking tot het geen de Sovjetunie zelf heeft gepresteerd. Op ons zelf aangewezen, konden wij niet met succes een oor log tegen Japan voeren. Dat was de toestand, die zich "aan mij voordeed aan boord van de „Prince of Wales", die thans op den bo dem der zee ligt. En niettemin", zoo beweerde Chur chill „was de positie van Engeland in Augustus 1941 beter dan in 1940". Churchill sprak vervolgens over den tegenwoordi- gen toestand, waarbij hij wees op de Amerikaansche deelneming aan den oorlog en trachtte de gebeurte nissen in de Sovjet-Unie als een voor Engeland gun stiger factor voor tl^stellen. „Daartegenover echter", zoo zeide hij, „staat het feit dat Japan aan den oor log ging deelnemen". Engeland zou nooit in staat geweest zijn alleen de Zuidzee en het Verre Oosten te Verdedigen, terwijl het in de Middellandsche Zee en op den Atlantischen Oceaan moest vechten.1 Wij konden ternauwernood het hoofd boven water houden en ternauwernood de vereischte hoeveelheden levensmiddelen en materiaal aanvoeren. De Middel landsche Zee was gesloten en onze transporten moesten om de Kaap geleid worden, zoodat elk schip maar drie reizen kon afleggen. ^Vij moeten in Libië hard vechten. Wij moeten zonder ophouden troepen naar het Verre Oosten zenden. Voorts moesten wij ons uiterste best doen om de Sovjet-Unie te steunen en wij mogen thans niet falen Hoe hadden wij het Vérre Oosten moeten verdedigen en hoe hadden wij ons te weer moeten stellen tegen den ijzer- en staal- hagel der Japanners? Er bestond voor ons slechts één hoop: dat de Vereenigde Staten ons als bondgenooten terzijde zouden staan, wanneer Japan werkelijk aan den oorlog ging deelnemen". Churchill zeide eigenlijk niet te hebben geloofd dat Japan in den oorlog zou gaan. „Thans echter triom feert Japan en wij zijn zeer in het nauw gebracht. De slagvloot in den Stillen Oceaan, „dit schild der zeemacht", zooals Churchill het uitdrukte, is „tijde lijk ter aarde geworpen". „Wij staan thans bloot aan den aanval van een krijgshaftig ras, dat uitstekend gewapend is. Terwijl wij in Europa onze vloot ver kleinden, geschiedde in Japan het tegendeel. Het is of een rivierdam bezweken is en de watermassa's on weerstaanbaar door de bedding razen In geen geval mogen wij de Japansche oorlogsmachinerie onder schatten. In de lucht, ter zee en In den strijd van man tegen man zijn zij opmerkelijke en doodelijke strijders gebleken. Zelfs wanneer we beter voorbe reid waren geweest, zouden we het niet alleen tegen de Japanners hebben kunnen opnemen, terwijl wij de Duitschers en de Italianen aan het lijf hadden". Na loftuitingen voor Tsjoengking en Tsjang- Kai-Sjek vervolgde Churchill: „Ik heb nooit be loofd dat wij een gemakkelijken tijd tegemoet gin gen. Thans moet ik zeggen dat een zeer ongun stige en moeilijke tijd voor ons ligt. Dat zal vele maanden zoo voortduren". Niettemin stelde Churchill zich op het standpunt dat de eigenschappen die Engeland in den zomer van 1940 gered hadden, het ook door deze beproevingen heen zouden brengen. Er is maar één misdaad, aldus zeide hij. dat den vereenigden landen en vooral En geland „van de overwinning zou kunnen berooven" en dat is de misdaad van de zwakheid en de oneenig- heid. Na nogmaals melding te hebben gemaakt van de gebeurtenissen van den winter in de Sovjet-Unie, maakte Churchill een opmerking op het terrein der binnenlandsche politiek. „Wij hebben zoo zeide hij een vrij parlement en een vrije pers. Maar ons nationale bestaan berust op een vasten grondslag en is er aan gewoon do<v poronde crltiek in de goede baan te worden gehouden". Churchill eindigde ziin rede met de reeds gemelde mededeeling van de „vreeselijke" nederlaag in Sin gapore en op het Maleische schiereiland. „Wij moeten Onze vastbeslotenheid toonen die ons ait het dal des *erderfs zal brengen". Het laatste bolwerk Sin gapore is door de Ja panners veroverd; deze zijn nu meester gewor den van geheel Britsch Malnkka. een land dat rijk is aan producten zooals rijst, kopra. rub ber en katoen. Britsch Malakka is vooral be kend voor zijn talrijke tinmijnen en eenigc plaatsen waar goud ge vonden wordt. 2. De Britsche troepen worden terstond in hun stellingen ontwapend. 3. Ter handhaving van de orde te Singapore kunnen duizend gewapende Britsche politiebeamb ten in dienst blijven. Generaal Fercival heeft deze voorwaarden zonder verdere discussie onderteekend. De Britsche Berichtendienst deelt mede dat Chur chill Zondagavond een radiorede heeft gehouden, waar in hij bekend maakte, dat Singapore was gevallen. Terwijl hij zieh richtte tot „de geheele Britsche we reld, tot onze trouwe vrienden in Britsch-Indië en Birma, tot onze bondgenooten in Rusland en tot onze stamverwanten in de Vereenigde Staten", zeide hij' „Ik spreek tot u allen in de schaduw van een zware militaire nederlaag van groote betèekenis. Het is een nederlaag voor Engeland eh voor het Britsche Rijk. Singapore is gevallen. Het geheele Maleische schier eiland is onder den voet geloopen. Andere gevaren omringen ons". JAPAN RICHT ZICH TOT v TSJOENGKING. TOKIO, 15 Februari. (D.N.B.) Kort na het bekend worden van de capitulatie van Singapore heeft de woordvoerder van het hoofdkwartier van het-leger, kolonel Ohira, een radiotoespraak gehouden, waarin hij zeide dat de oorlog met 'onverminderde hevigheid voortduurt. „Zoolang de Engelsch-Amerikaansche in vloed niet verdwenen is kan er geen vrede zijn. Deze oorlog moet de laatste wereldoorlog zijn. De Zuidzee en de Indische Oceaan, Australië, Indië eh Birma staan practisch reeds onder Japanschen invloed en Japan wordt onaantastbaar. Daarom is het thans ook voor Tsjoengking de beste gelegenheid zich van En geland en de Vereenigde Staten los te maken en mede te werken^aan den opbouw van Groot-Oost-Azië. Palembang op Sumatra in Japansche handen Door valschermjagers'bezet TOKIO, 15 Februari (D.N.B.) De inspecteur der Japansche luchtmacht, generaal Doihara, heeft verklaard dat de valschermtroepcn, die bü Palem bang zijn gedaald, hun opdracht met succes ten uitvoer hebben gelegd. Zij konden niet op onder steuning rekenen en hebben hun actie zelfstandig ondernomen. Palembang en het vliegveld werden bezet. Üenzelfden dag. waarop de veldtocht van Malakka met de capitulatie van Singapore werd besloten, open den de Japanners een grooten aanval op Sumatra, al dus een D.N.B.-bericht uit Sjanghai. Palembang in Midden-Sumatra, dat met 50 procent aandeel aan de geheele Nederlandsch-Indische petroleumproductie een der belangrijkste oliecentra is en bijzondere beteeke- nis had voor de verzorging van de .vijandelijke vloot, was het hoofddoel van den aanval der Japansche luchtmacht en der Japansche vloot. Nadat Zaterdag, naar uit Batavia gemeld wordt, uit naar raming honderd vliegtuigen eenige honderden manschappen valschermtroepen in de nabijheid van Palembang geland Waren, en daar, volgens Japansche frontberichten, het vliegveld, alsmede andere belang rijke militaire punten bezet hadden, kwam Zondag morgen ten Oosten van Palembang de Japansche transportvloot aan en ging, zooals ook het legerbericht van Batavia toegeeft, tot een grootscheepsche landing over. De Japansche landingstroepen hebben toen in den loop van Zondag een hevigen aanval geopend op Pa lembang. Voorts vielen Japansche vliegtuigen het vliegveld Pakan Baroe in Midden-Sumatra aan, waar vijf vijandelijke vliegtuigen op den beganen grond vernield werden. In de buurt van het eiland Banka werden in een luchtgevecht nog tien Lockheed-Hud son bommenwerpers neergeschoten. LANDINGEN OP AMBON. De oorlogscorrespondent van de „Yomioeri Sjimboen" meldt dat een succesvolle landing van Japansche een heden op Ambon is uitgevoerd. De correspondent ver wacht dat het eiland spoedig geheel bezet zal zijn. Da gelijks wordt het aantal gevangenen en overloopers grooter. De verliezen van den tegenstander tot 14 Fe bruari bedroegen 300 dooden en 2600 gevangenen Voorts werden o.m. 7 kanonnen, 9 stukken afweerge schut. 2 tanks. 3 vliegbooten, 2 motortorpedobooten en veel munitie buitgemaakt. In een ,te Batavia uitgegeven communiqué wordt gezegd dat de Anambas-eilanden, die ongeveer 300 kilometer ten Noordoosten van Singapore liggen, door de Japanners bezet zijn. Na den val van Singapore Toen de Japanners een succesvolle landing op het eiland hadden volbracht en de stad Singapore in han den hadden, was de strijd feitelijk al beslist. De Brit sche troepen boden weliswaar nog weerstand in de eigenlijke vesting, maar de toestand voor hen was hopeloos geworden. Daarom kwam het bericht dat de commandant van de vesting gedwongen was zich onvoorwaardelijk over te geven op zich zelf niet onverwacht, maar de ver dedigers der vesting hebben toch nog gauwer het hoofd moeten buigen dan men in Londen had ver moed. Dit is wel een bewijs van de groote kracht die achter den Japanschen aanval zat. Deze nederlaag voor de Britten is een zware tegen slag. De Britsche minister-president, Churchill, hield Zondagavond een redio-rede, waarin hij o.a. ver klaarde: „Ik spreek tot u allen in de schaduw van een zware militaire nederlaag van groote beteekenis. Het is een nederlaag voor Engeland en voor het Britsche rijk. Singapore is gevallen. Het geheele Maleische schiereiland is onder den voet geloopen. Andere ge varen omringen ons". Dit laatste is inderdaad juist. Reeds in beschouwingen in het nummer van Vrij dag en Zaterdag is betoogd, dat er aan den val van Sin gapore voor de geallieerden belangrijke consequen ties vast zitten. Singapore was inctarfljd opgericht om aan de Britsche vloot in Oost-Azie bewegingsvrijheid te geven. Het was het steunpunt van de Britsche macht in dit deel der wereld. Daaraan is nu een einde gekomen. Nu krijgen de Japanners immers het voordeel van het bezit van Singapore. „Het pistool op de borst van Japan" is nu een wapen tegen de geallieerden geworden. In de bovenbedoelde beschouwingen werd reeds be toogd, dat Japan nu de Zuid-Chineesche Zee geheel beheerscht. Het kan de verbindingen tusschen Austra lië en Britsch-Indië afsnijden, althans zeer ernstig bedreigen en heeft met. Penang en Singapore als steunpunten de volledige heerschappij over de Straat van Malakka met velerlei mogelijkheden naar den kant van den IndischenOceaan. Hierdoor staat mede de deur Open voor operaties tegen Sumatra, in een verdere instantie Java, Australië en Britsch-Indië. Laatstgenoemd rijk kan van een in Singapore ha venende Japarfeche zeemacht aanvallen te verduren krijgen, waarop men van Britsche zijde bij deq aan vang van den oorlog zeker niet bedacht is geweest. Men herinnert zich nu de rede. die de Britsche mi nister voor Indië, Amery, op 17 December 1941 gehou den heeft: „Wanneer het den Japanners zou gelukken Singapore in te nemen, zouden zij ongehinderd den Indischen Oceaan kunnen binnendringen en al het land dat aan zijn oever ligt, zou hulpeloos aan de Ja panners zijn overgeleverd". Geen wonder dat de Britsche premier Zondagavond aan het. slot van zijn radiorede zei: „Wij moeten onze vastbeslotenheid toonen die ons uit het dal des ver- derfs zal brengen". Die uitdrukking „dal des verderfs" toont wel aan, dat de gevolgen van den val van Sin gapore door Engeland 'zeer ernstig worden ingezien. Japansche troepen rukken Singapore hinnen. Op de gToote gebouwen der stad wappert de Japansche vlag TOKIO, 16 Februari (D.N.B.) Hedenochtend 8 uur (Japansche tijd) zijn de eerste gesloten Ja pansche colonnes, de tankformatie Kitajama aan de spits, de stad Singapore binnengerukt. Op het vroegere paleis van den Britschen gouverneur en op talrijke andere belangrijke gebouwen wappert reeds de Japansche vlag. TOKIO EEN ZEE VAN VLAGGEN. TOKIO, 16 Febr. (D.N.B.) Sinds de vroege och tenduren zijn Tokio en alle andere Japansche steden veranderd in een zee van vlaggen, nadat de radio gisteravond het bericht over de onvoorwaardelijke Britsche capitulatie van Singapore had verspreid. Terwijl op het oogenblik d* sneeuw hoog in de stra ten van Tokio ligt, melden de Japansche correspon denten uit Singapore dat daar than? een temperatuur van meer dan 30 graden Celsius warmte heerscht en dat de Japansche soldaten feich in de tropische hitte nauwelijks kunnen voorstellen dat het in hun vader land sneeuwt. Voor het keizerlijke paleis en op vele pleinen der stad verzamelden zich sinds de vroege ochtenduren tienduizenden geestdriftige Japanners, die zullen deel nemen aan de voor hedenochtend georganiseerde op tochten. In den Rijksdag zullen de ministerpresident en de minister van defensie de capitulatie van Singa pore en daarmede de zegevierende voltooiing van den veldtocht op Malakka officieel verkondigen. Tevens zal de Japansche regeering de geheele wereld erop opmerkzaam maken dat Japan vast besloten is dezen oorlog te voeren tot aan de eindoverwinning. De Tenno heeft gisteravond met de grootste voldoe ning het verslag van het .hoofdkwartier over de capi tulatie van Singapore aangehoord. De Tenno bevond zich in een voortreffelijke stemming en vertelde aan zijn omgeving bijzonderheden over zijn bezoek aan Singapore toen hij daar destijds als kroonprins ver toefde op doorreis naar Europa. Uitreiking inlegvellen te Haarlem DINSDAG DE LETTERS L EN N. Voor de uitreiking van inlegvellen voor de distri- bujiestamkaart is het morgen, Dinsdag, de beurt aan de letters L en N. Bon dertien van de reservekaart moet worden ingeleverd. Vernietiging bon 196 bonkaart algemeen 's-GRAVENHAGE, 14 Februari. De secretaris generaal van het departement van Landbouw en Vis- scherij maakt bekend, dat bon 196 van de thans in gebruik zijnde bonkaart algemeen niet voor het koopen van distributiegoederen zal worden aangewe zen en derhalve kan worden vernietigd. VIJFTIG JAAR GELEDEN GEPROMOVEERD. De oud-griffier der Haarlemsche Rechtbank Mr. Tj. Dijkstra herdacht heden het feit dat hij 50 jaar geleden gepromoveerd is. Wegens ziekte van Mr. Dijkstra is er geen officieele viering van dit zeldzame jubileum geweest. Wel ontving de jubilaris talrijke bloemstuk ken en schriftelijke gelukwenschen. Ook de Haarlem sche Rechtbank had van belangstelling blijk gegeven. NIEUW EUROPEESCH RECORD OP DEN 100 METER SCHOOLSLAG. PARIJS 16 Febr. (A. N. P.) De Fransche zwemkam- pioen Nakache Is er in Toulouse in geslaagd een nieuw Europeesch record te vestigen op den 100 meter school slag. Hij maakte een tijd van 1 min. 8.6 sec. en bleef aldus met 0.9 sea, onder het record van den Dultscher Joachim Balke, dat deze In November 1938 te Bremen vestigde. Bij een Duitschen luehtafweqf- post in den Russlschen «Inter. Het loeien van de alarm sirene roept de bedio- nlnjrsman- schappen naar hun ^tukken. Orbls- Holland P.K. Kling Welke bonnen zijn thans geldig? Van 15 tot en niet 21 Februari: ooo ?r002 li rants. Brood o£ bak 09B Brood A rants. 09A Vleesch 1 rants, Vleesch of 09B VI.waren */x rants. vleeschwaren Van 8 tot en mot 21 Februari: 08A Aardappelen K.G. Aardappelen 0SB Aardappelen A K*G. Aardappelen Van 15 Februari tot en met 28 Februari: 09A Aardappelen 1 yx K.G. Aardappelen 0DB Aardappelen i/3 K.G. Aardappelen Van 25 Januari t.m. 21 Februari: 197 Algemeen 1 K.G. Suiker 05C en 05D res. 50 gr. Cacao 19S Algemeen 500 gr. Jam 19 9-202 1 rants. Bloem brood of gebak 06D en 07D res. 250 gr. Rijst 203 Algemeen 250 gr. I-Iavermout of Peulvruchten 209 250 gr. Gort 210 100 gr. Vermicelli of maïzena 204-208 100 gr. Kaas 06A-09A Mqlk I 3A L. Melk 06B-09B Melk I L. Melk» Van 10 Februari tot en met 18 Februari: 08 Boter 125 gr. Boter 08 Vet 125 gr. Boter zonder reductie of margarine (De geldigheidsduur van de bonnen 06 en 07 is ver lengd tot en met Dinsdag 18 Februari) Van 19 tan. 27 Februari 09 Boter 125 gr. Boter of 100 gr. Rundvet Van 8 Januari t.m. 21 Februari: 195 Algemeen 250 gr. Peulvruchten 94B, 04C, 04D Reserve 1 ej Van 28 December t.m. 21 Februari: 193 Algemeen 250 gr. Kofflesurrogaat Van 8 Februari tot en met 21 Februari: 212 Algemeen 250 gr. Peulvruchten Voorts: Petroleum: Bon 15 en 23 Petroleum: 2 D. tot 21 Maart 1942. Bon 26: 2 L. tot 14 Februari. Zeep Bon 211 Algemeen en Bon G Zeep der Zeep- kaarten 1 rantsoen zeep. Bon G toiletzeep 75 gram toiletzeep 80 pCt. t.m. 28 Februari. Bon L Textiel (Mannen) 50 gram scheerzeep t.m. 30 April. Brandstoffen: Bonnen 13 1IK en 17 HK van de brandstoffenkaarten J en K 1 eenheid vaste brand stoffen per bon. Bonnen 23 CV t.m. 28 CV van de brandstoffenkaart L 1 eenheid vaste brandstof per bon. Bonnen Brandstoffen één eenheid zevende periode en éénheid achtste periode 1 eenheid per bon. Alles van Jan. t.m. 30 April. Anthracietdiefstal leidde tot andere ontdekking Groote hoeveelheid clandestiene tarwe, erwten en boonen gevonden VELSEN Maandag. De politie is er opnieuw in geslaagd, een diefstal van anthraciet aan het licht te brengen en de nand te leggen op de drie mannen, die zich daaraan hadden schuldig gemaakt. Huiszoeking bij een dei- betrokkenen bracht tevens een ernstige smokkel- zaak aan het licht. Een vrachtrijder uit Santpoort, de 26-jarige M. M. had opdracht gekregen aan het station Sant- Eoort een wagen anthraciet te lossen. Hij werd ierbij geholpen door zijn beide knechts, de 26- jarige H. v. d. T. en de 30-jarige H. K. Doordat de eigenaar van de anthraciet geen controle op de lossing uitoefende, zag het drietal kans, twintig mud anthraciet mee te nemen, die zij, na achteraf bleek, tegen hoogen prijs verkochten. De eigenaar van de anthraciet deed aangifte bij de politie, die bij den vrachtrijder huiszoeking deed. Zij vond geen anthraciet. maar wel iets anders, n.l- niet minder dan 1000 K.G. tarwe, ver der een flinke hoevelheid erwten en boonen, als mede een half varken, netjes onder de pekel gezet. De goederen werden in beslag genomen. Hdt varken bleek afkomstig te zijn van een clandestiene slachting. Schijvenaar verlaat E.D.O. Wille blijft zijn oude club getrouw Zooals wij eenigen tijd geleden reeds hebben ge meld heeft de bekende spil van E.D.O. Henk Schij venaar overschrijving aangevraagd naar Ajax. Hoewel het iederen sportliefhebber verbaasde, dat Schijvenaar dien men met E.D.O. vergroeid waande juist in een periode dat het de E.D.O.'ers niet naar den vleeze ging overschrijving aanvroeg is er toch niet veel kans op dat wij den langen Haarlemmer weer op het E.D.O.- terrein in actie zullen zien. Wij betreuren dit want Schijvenaar is een uitstekende voetballer, dien men graag ziet spelen, het spijt ons echter nog meer dat zijn clubliefde blijkbaar niet in dezelfde mate is ge groeid als zijn spelcapaciteit. Gelukkig heeft Joop Wille de bekende E.D.O.-doelman een andere houding aangenomen. Hij heeft zijn overschrijving naar „Haar lem" ingetrokken. Als "het de E D.O.'ers mag geluk ken dit seizoen den degradatie-dans te ontspringen er welke Haarlemsche voetbalenthousiast zou dat niet wenschen? dan is dat de beste belooning die Wille voor zijn sportieve houding kan ontvangen. Haarlemsche Bachvereeniging Derde concert Nooit tevoren heb ik van Dvorak's Celloconcert een zoo machtige vertolking gehoord als die, waar van Gaspar Cassado ons Zondagmiddag deed ge nieten. "Enorm was de intensiteit zijner toonontwik- keling: zelfs in de teerste pianissimo's zich duide lijk afteekenend tegen den orkestralen achtergr#id, in de forte's alles beheerschend, echter zonder ook maar een oogenblik tot geforceerdheid, tot ruwheid te vervallen. Even enorm was de uitdrukkings kracht van zijn spel, waarin enkele aan de tenoren en barytons der Italiaansc'he opera herinnerende portamenti het eenige vormden, dat mij niet tot bewondering kon dwingen. Overigens was het groot, van den eersten inzet af tot aan de laatste noot van den wel wat uitgesponnen, maar toch boeienden epiloog. Wat dezen betreft heeft Dvorak's Celloconcert eenige overeenkomst met zijn 5de Symphonie (,;Aus der neuen Welt"), in beide komt het beginmotief van het eerste hoofddeel terug. Die Symphonie en het Celloconcert, beide tijdens Dvorak's drie-jarig verblijf te New York geschre ven, zijn wel de meest beroemde zijner symphoni- sche werken het Celloconcert mag men wegens de hoogst berangrijke orkestpartij gerust mede daar toe rekenen geworden: beide zijn ook hier her haalde lijk uitgevoerd. Het was dus 'n gelukkig idee van Frits Schuurman om nu eens Dvorak's hier volslagen onbekende 4de Symphonie op het pro gramma te zetten. Den rijkdom aan muzikale fan tasie en aan klankverscheidenheid heeft deze met de 5de gemeen) de structuur is echter veel minder overzichtelijk. Zoowel in het eerste als in het tweede hoofddeel zijn»de meest heterogene bestanddeelen met elkaar verbonden; bij een eerste auditie schijnt die verbondenheid vrij los. Vooral het Adagio doet in dit opzicht aan Bruckner denken; er komt immers ook een koraalachtig thema in voor. Maar in het Allegretto grazioso kan men, bij de cano- nische imitaties van een chromatisch motief, plot seling een Tschaikowsky-klank opmerken: is dit een toeval of is het aan beider Slavisch ras toe te schrijven? Het zou een dieper gaande studie vereischen, om dat uit te maken. De finale dezer Symphonie is wel als een reeks vrije variaties op het eenigszins gewijzigde hoofdthema van het eerste Allegro con brio te beschouwen. Een m zeer vele opzicmen interessant werk is dus deze 4de, een nadere kennismaking zeker waard. En Schuurman liet haar door het Residentie-orkest met gloed en klankschoonheid vertolken. Het werk der blazers en der cellisten mag in 't bijzonder eervol vermeld worden. De solist Cassado werd zeer geestdriftig toege juicht: ook de dirigent ontving vele bijvalsbe tuigingen, zoowel Da de schoone begeleiding van het Celloconcert als na uitvoering der Symphonie. K. DE JONG. Duitschland strijdt voor Europa. Duitsche weermachtsberichten Mislukte aanvallen der bolsjewisten. Britsch convooi bestookt in de Middellandsche Zee. ZATERDAG» HOOFDKWARTIER VAX DEN FÜHRER. 14 Febr. (DXB) In verscheidene sectoren van het Oostelijk front zette de vijand zijn aanvallen zon der succes voort. Zij mislukten onder hijzonder zware vijandelijke verliezen. In dén sector van een legerkorps verloor de vijand rond 2000 doo den. In talrijke eigen nanvalsaetles ifërden vijan delijke groepen verder opeengedrongen en van hun verbindingen afgesneden troepen van den vijand vernietigd of gevangen genomen. Sterke formaties der luohtmacht dreven vijan delijke concentraties en ravltallleeringscolonnes uiteen en bestookten met goea gevolg veldstellin- gen der bolsjewisten alsmede spoorwegdoelen. Aan het front van Moermanek vernietigden Jaeht- formaties een vijandelijk kamp te velde. De ver liezen der bolsjewistische luchtstrijdkrachten be droegen gisteren 39 vliegtuigen. BIJ het zeegevecht aan den Oostelijken uitgang van het Kanaal op 12 Februari vielen Duitsche torpedojagers en motortorpedobooten Britsche motortonpe-dobooten aan. waarvan er twee tot zinken werden gebracht. Ren mljnenlcggcr redde 35 overlevenden van het gezonken patrouillevaar tuig, dat het eenige bij deze gevechten verloren gegane Duitsche schip ls. Dulnkbooten brachten bij aanvallen op con- voolen op den Atlantischen Oceaan een korvet en drie vijandelijke koopvajfrdljschepen van 26.500 b.r.t. In totaal tot zinken, waaronder een groot motortankschip. Vier andere schepen werden door torpedotreffens zwaar beschadigd. In het zeegebied ton Noorden van Tobroek plaatsten Duitsche gevechtsvliegtuigen treffers op twee oorlogs- en twee koopvaardijschepen van een krachtig beschermd convooi. Aangenomen kan worden, dat een torpedojager en oen trans portschip van 10.000 b.r.t. ten onder zijn gegaan. Bovendien werd in de haVen van Tobroek een klein vrachtschip zwaar beschadigd. In het Westen dor Marmarica vernietigden ge_ vechtsvllegtulgcn verscheidene Britsche pantser wagens en vrachtauto's. Begeleidende jagers scho ten vijf vijandelijke Jachtvliegtuigen neer. Op het eiland Malta wienpen gevechtsvliegtui gen en duikbommenwerpers materiaal- en ben- zlne-opslagplaatsen van de haven La Valetta in brand. Britsche bommenwerpers deden In den afgeloo- pen nacht aanvallen op enkele plaatsen In West- Dultschland. waarbij o.a. een kinderziekenhuis ln Essen getroffen werd. De burgerbevolking had eenige verliezen aan dooden en gewonden. Bij deze aanvallen werden twee vijandelijke bommen werpers neergeschoten, drie andere vliegtuigen verloor de vijand door afweer van jachtvliegtui gen en luchtdoelgeschut aan de kust der bezette gebieden ln het Westen. ZONDAG HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 15 Februari. "(DNB) Het opperbevel van de weer macht maakt bekend: „In het Oosten zijn ook gisteren de aanvallen van den vijand mislukt, die op enkele plaatsen aan het front steeds weer werden herhaald. Eigen aanvalsondcmemingen verliepen succesvol. For maties gevechtsvliegtuigen en Stuka's van de luchtmacht deden ondanks ongunstige weersom standigheden doeltreffende aanvallen op vijan delijke troepenbewegingen, vernietigden verechel- den marcheerende colonnes van den vijand volle dig en vernielden een groote hoeveelheid ravl- talllceringsmaterlaal. In het hooge Noordon wer den installaties van den spoorweg Moermansk verwoest. In Noord-Afrika hebben Stuka's ran do Duit sche luchtmacht gemotoriseerde afdoelingen van den vijand ln de omgeving van Ain cl Gazala ge bombardeerd. In de wateren ten Noorden van Benghazi beschadigden Duitsche gevechtsvlieg tuigen van twee geëscorteerde Britsche eonvooien nog twee vrachtbooten van 15.000 ton ln totaal zoo zwaar dat ook deze schepen vernietigd geacht kun nen worden. Bovendien werden twee lichte krui sers, twee torpedojagers en een groote koopvaar der door bommen getroffen. Ten Oosten van Malta Is een patrouillevaartuig door een luchtaanval vernietigd. Een duikboot bracht aan de Afrikaansche kust ter hoogte van Mers^ Matroeh van een convooi tweo schapen tot zinken. Britsche bommenwerpers hebben ln den afge- loopon nacht op enkele plaatsen ln Zuidwost- Dultschland storlngsaanvallen gedaan, die militair zonder simoes bleven. De verliezen der Britsche luchtmacht bij den strijd ter zee en in de lucht, die 12 dezer ln het Kanaal werd geleverd, zijn tot 49 vliegtuigen ge stegen, Verwacht mag worden dat in dozo lucht gevechten nog 13 andere vijandelijke toestellen zijn neergeschoten. Bij deze gevechten onder scheidden zich de fornyities onder het opperbevel van generaal-veldmaarschalk Sperrle. aangevoerd door genemal-vlieger Cöler eit^kolonel Galland. De Sovjetluchtmaoht heeft In de periode van 7 tot 14 Februari 153 vliegtuigen verloren. Daarvan werden er 88 ln luchtgevechten en 38 door luohl- doelartlllerie neergeschoten, de rest op den grond vernield. In hetzelfde tijdsverloop gingen aan het Oostelijk front.2 5 eigen toestellen verloren. Bij de gevechten ln den Noordelijken sector van het Oostelijk front heeft wachtmeester Kirchner, stukMder bij een stormbatterij. zich bijzonder on derscheiden door In den loop van drie dagen 11 ainivallende vijandelijke tanks stuk to schieten, waaronder verscheiden bijzonder zware." Gereformeerd^ kerk te Heemstede Herdenking van het 25-jarig bestaan Zooals wij reeds hebben medegedeeld zal de Ge reformeerde Kerk te Heemstede op 9 April herden ken dat zij voor 25 jaar werd geconstitueerd. Op Maandag 6 April (2en Paaschdag) wordt een herden kingsdienst gehouden waartoe oflk oud-predikanten zijn uitgenoodigd, o.a. Prof. Dr. J. H. Bavlnck. Kolendampvergiftiging te Santpojort Twee slachtoffers, waarvan er een overleden ia Tengevolge van kolendampvergiftiging is de 67- jarige heer H. v. d. V., wonende aan den Hage- lingerweg, overleden. Mevr. v. d. V. werd naar een ziekenhuis overgebracht. De toestand van mevr. v. d. V. is thans redelijk. Toen het ongeval werd ontdekt heeft dokter Mak nog getracht de levensgeesten van den heer en mevr. v. d. V. op te wekken. Hij kon echter bij den heer v. d. V. hierin niet meer slagen. Utrechtsche Jaarbeurs gaat niet door 's-GRAVENHAGE, 14 Februari. In aansluiting aan dc beslissing, welke ls genomen tot het doen ver vallen van de in 1942 in het Duitsche Rijk te houden jaarbeurzen, heeft Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied het gewenscht geoordeeld, dat ook de Nederlandsche jaarbeurs, welke van 14 tot 23 April a.s. zou worden gehouden, niet zal plaats vin den. Mitsdien zal de a.s. voorjaarsbeurs niet worden gehouden. DE LEIDER DER N.S.B. SPREEKT VOOR DEN NEDERLANDSCIIEN ARBEIDSDIENST. 's-GRAVENHAGE, 16 Februari. Het departement van Volksvoorlichting en Kunsten deelt mede dat de leider der N.S.B. Woensdag 18 Februari a.s. te li uur in Pulchri Studio te 's-Gravenhage zal spreken voor den staf van den Nederlandschen Arbeidsdienst. VERDUISTEREN van I8.55 tot Maan 17 Febr. onder 21.37,18 Febr. oo 10.12

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1942 | | pagina 1