Haarlem's Dagblad Singapore staakt den strijd Overgave geschiedde Zondagavond 59e JAARGANG No. 17994 Uitgave Lourens Coster, MIJ. v. Courant-Uitgaven en Aigem. Drukkertf N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijk Socnda- plein 37. Postgiro 38810. Drukker^): Z. B. Spaarne 12. Telef. Directie 13082. Hoofdrad. 15054. Redactie 10600. Drukkerij 10132, Administratie 10724. 14825. Soendaplein 12230. Directeur: P. W. PEEREBOOM MAANDAG 16 FEBRUARI 1942 Abonnement per week ƒ0,26. per maand 1,15, per kwartaal 3,42. franco per post 3,73. losse nummers 6 cent. Adverten- tlën: 1—5 regels 2.10 elke regel meer 0.42. Reclames 0.72 per regel. Contracttarieven op aanvraag. Vraag en aanbod t—4 regels 0.72, elke regel meer 0.18. Groentjes 1—3 regels 3* cent. elke regel meer 12 cent bU contante betaling. KAART VAN P£LT Het Japansche hoofdkwartier maakte. Zondagavond bekend dat Singapore onvoorwaardelijk heeft gecapi tuleerd. De overgave werd ongeveer tezelfdertijd ook door Reuter bekend gemaakt. De Britsche strijdkrach ten hadden het Japansche hoofdkwartier des middags reeds meegedeeld dat het leger van Singapore bereid was zich over te geven. Nader wordt uit Tokio gemeld: Luitenant-generaal Jamasjita, de opperbevelhebber der Japansche strijdkrachten op Malakka en luitenant- generaal Percival, opperbevelhebber der Britsche strijdkrachten aldaar, hebben, volgens een bericht van Domei uit Singapore, Zondagavond om zeven uur de documenten onderteekend, waardoor het stadium Ma lakka van den oorlog in de .Stille Zuidzee wordt be ëindigd. De vijandelijkheden zijn langs het geheele front om tien uur gestaakt. De onderteekening ge schiedde voor een fabriek van Ford-motoren aan den voet van den heuvel Boekit Timah. De Japansche voorwaarden voor de capitulatie van Singapore waren de volgende: 1. Dc Britsche troepen staken hun vuur Zondag avond om 10 uur. Churchill's radiorede: „Een ongunsfige en moeilijke tijd ligt voor ons" STOCKHOLM, 15 Februari. '(D.N.B.) In den aan vang van zijn Zondagavond uitgesproken ïadiorede herinnérde Churchill aan zijn toespraak in Augustus 1941, na zijn samenkomst met Roosevelt. „Bij deze sa menkomstaldus zeide hij. „speelde ik de rol van den zeer in het nauw gebrachten krijger, die een ontmoeting heeft met een machtigen vriend, die ove rigens niet meer en niet minder dan een welwillende neutrale was". Na de verklaring, dat de Sovjet-Unie zich „toen" in den grootsten nood bevond, zeide Churchill o.a.: „Onze eigen mogelijkheden waren vrij wel geheel uitgeput. Wij hadden een geheel jaar al leen tegen Hitler en Mussolini gëvochten. Wij hadden Egypte, de Nijldelta en Suez te verdedigen, wij moesten er voor zorgen dat er levensmiddelen en grondstoffen over den Atlantischen Oceaan werden aangevoerd, terwijl Duitsche en Italiaansche duikbooten onze schepen bedreigden. En dezp toestand duurt thans nog voort. In Augustus was het onze plicht Rusland zooveel mogelijk te steunen en dat hebben wij ook gedaan, of schoon het bitter weinig was in vergelijking tot het geen de Sovjet-Unie zelf heeft gepresteerd. Op ons zelf aangewezen, konden wij niet met succes een oor log tegen Japan voeren. Dat was de toestand, die zich aan mij voordeed aan boord van de „Prince of Wales",,die thans op den bo dem der zee ligt. En niettemin", zoo beweèrde Chur chill „was de positie van Engeland in Augustus 1941 beter dan in 1940". Churchill sprak vervolgens over den tegenwoordi- gen toestand, waarbij hij wees op de Amerikaansche deelneming aan den oorlog en trachtte de gebeurte nissen in de Sovjet-Unie als een voor Engeland gun stiger factor voor te stellen. „Daartegenover echter", zoo zeide hij, „staat het feit dat Japan aan den oor log ging deelnemen". Engeland zou nooit in staat geweest zijn alleen de Zuidzee en het Verre Oosten te verdedigen, terwijl het in de Middellandsche Zee en op den Atlantischen Oceaan moest vechten. Wij konden ternauwernood het hoofd boven water houden en ternauwernood de vereischte hoeveelheden levensmiddelen en^ materiaal aanvoeren. De Middel landsche Zee was gesloten en onze transporten moesten om de Kaap geleid worden, zoodat elk schip maar drie reizen kon afleggen. Wij moeten in Libië hard vechten Wij moeten zonder ophouden troepen naar het Verre Oosten zenden. Voorts moesten wij ons uiterste best doen om de Sovjet-Unie te steunen en wij mogen thgns niet falen Hoe hadden wij het Verre Oosten 'moeten verdedigen en hoe hadden wij ons te weer moeten stellen tegen den ijzer- en staal- hagel der Japanners? Er bestond voor ons slechts één hoop: dat de Vereenigde Staten ons als bondgenoot en terzijde zouden staan, wanneer Japan werkelijk den oorlog ging deelnemen". Churchill zeide eigenlijk niet te hebben geloofd dat Japan in den oorlog zou gaan. „Thans echter triom feert Japan en wij zijn zeer in het nauw gebracht. De slagvloot in den Stillen Oceaan, „dit schild der zeemacht", zooals Churchill het uitdrukte, is „tijde lijk ter aarde geworpen". „Wij staan thans bloot aar. den aanval van een krijgshaftig ras, dat uitstekend gewapend is. Terwijl wij in Europa onze vloot ver kleinden, geschiedde in Japan het tegendeel. Het is of een rivierdam bezweken is en de watermassa's on weerstaanbaar door de bedding razen In geen geval mogen wij de Japansche oorlogsmachinerie onder schatten. In de lucht, ter zee en in den strijd van man tegen man zijn zij opmerkelijke en doodelijke strijders gebleken. Zelfs wanneer we beter voorbe reid waren geweest, .zouden we het niet alleen tegen de Japanners hebben kunnen opnemen, terwijl wij de Duitschers en de Italianen aan het lijf hadden". Na loftuitingen voor Tsjoengking en Tsjang- Kai-Sjék vervolgde Churchill: „Ik heb nooit be loofd dat wij een gemakkelijken tijd tegemoet gin gen. Thans moet ik zeggen dat een zeer ongun stige en moeilijke tijd voor ons ligt. Dat zal vele maanden zoo voortduren". Niettemin stelde Churchill zich op het standpunt dat de eigenschappen die Engeland in den zomer van 1940 gered hadden, het ook door deze beproevingen heen zouden brengen. Er is maar één misdaad, aldus zeide hij, dat den vereerfigden landen en vooral En geland „van de overwinning zou kunnen berooven" en dat Is de misdaad van de zwakheid en de oneenig- beid. Na nogmaals melding te hebben gemaakt van de gebeurtenissen van den winter in de Sovjet-Unie, maakte Churchill een opmerking op het terrein der binnenlandsche politiek. „Wij hebben zoo zeide hij een vrij parlement en eén vrije pers. Maar ons nationale bestaan berust op een vasten grondslag en is er aan gewoon dom "C7onde critiek in de goede baan te worden gehouden". Churchill eindigde ziin rede met de reeds gemelde mededeeling van de „vreeselijke" nederlaag in Sin gapore en op het Maleische schiereiland. „Wij moeten Onze vastbeslotenheid toonen die ons uit het dal des yerderfs zal brengen". Het laatste bolwerk Sin- Ka j>ore Is door de Ja panners veroverddeze zijn nu meester gewor den van geheel Brltsch Malakka, eon land dat rijk is aan producten zooals rijst, kopra, rub ber cn katoen. Britseh Malakka is vooral be kend voor zijn talrijke tinmijnen cn eenige plaatsen waar goud ge vonden wordt. 2. De Britsche troepen worden terstond in hun stellingen ontwapend. 3. Ter handhaving van de orde te Singapore kunnen duizend gewapende Britsche politiebeamb ten in dienst blijven. Generaal Percival heeft deze voorwaarden zonder verdere discussie onderteekend. De Britsche Beric'htendienst deelt mede dat Chür- ehill Zondagavond een radiorede heeft gehouden, waar in hij bekend maakte, dat Singapore was gevallen. Terwijl hij zich richtte tot „de geheele Britsche we reld. tot onze trouwe vrienden in Britsch-Indië en Birma, tot onze bondgenooten in Rusland en tot onze stamverwanten in de Vereenigde Staten", zeide hij: „Ik spreek tot u allen in de schaduw van een zware militah'9 nederlaag van groote beteekenis. Het is een nederlaag voor Engeland en voor het Britsche Rijk. Singapore is gevallen. Het geheele Maleische schier eiland is onder den voet geloopen. Andere gevaren omringen ons". JAPAN RICHT ZICH TOT TSJOENGKING. TOKIO, 15 Februari- (D.N.B.) Kort na het bekend worden van de capitulatie van Singapore heeft de woordvoerder van het hoofdkwartier van het leger, kolonel Ohira, een radiotoespraak gehouden, waarin hij zeide dat de oorlog met onverminderde hevigheid voortduurt. „Zoolang de Engelsch-Amerikaansche in vloed niet verdwenen is kan er geen vrede zijn. Deze oorlog moet de laatste wereldoorlog zijn. De Zuidzee en de Indische Oceaan. Australië, Indië en Birma •staan practisch reeds onder Japanschen invloed en Japan wordt onaantastbaar. Daarom is het thans ook voor Tsjoengking de beste gelegenheid zich van En geland en de Vereenigde £taten los te maken en mede te werken aan den opbouw van Groot-Oost-Azië. Palembang op Sumatra in Japansche handen Door valschermjagers bezet TOKIO, 15 Februari (D.N.B.) De inspecteur der Japansche luchtmacht, generaal Doihara, heeft verklaard dat de valschermtroepen, die by Palem bang zyn gedaald, hun opdracht met succes ten uitvoer hebben gelegd. Zjj konden niet op onder steuning rekenen en hebben hun actie zelfstandig ondernomen. Palembang en het vliegveld werden bezet. Denzelfden dag, waarop de veldtocht van Malakka met de capitulatie van Singapore werd besloten, open den de Japanners een grooten aanval op Sumatra, al dus een D.N.B.-bericht uit Sjanghai. Palembang in Midden-Sumatra. dat met 50 procent aandeel aan de geheele Nederlandseh-Indische petroleumproductie een der belangrijkste oliecentra is en bijzondere beteeke nis had voor de verzorging van de vijandelijke vloot, was het hoofddoel van den aanval der Japansche luchtmacht en der Japansche vloot. Nadat Zaterdag, naar uit Batavia gemeld wordt, uit naar raming honderd vliegtuigen eenige honderden manschappen valschermtroepen in de nabijheid van Palembang geland waren, en daar, volgens Japansche frontberichten, het vliegveld, alsmede andere belang rijke militaire punten bezet hadden, kwam Zondag morgen ten Oosten van Palembang de Japansche transportvloot aan en ging. zooals ook het legerbericht van Batavia toegeeft, tot een grootscheepsche landing De Japansche landingstroepen hebben toen in den loop van Zondag een hevigen aanval geopend op Pa lembang. Voorts vielen Japansche vliegtuigen het vliegveld Pakan Baroe in Midden-Sumatra aan, waar vijf vijandelijke vliegtuigen op den beganen grond vernield werden. In de buurt van het eiland Banka werden in een luchtgevecht nog tien Lockheed-Hud son bommenwerpers neergeschoten. LANDINGEN OP AMBON. De oorlogscorrespondent van de „Yomioeri Sjimboen' meldt dat een succesvolle landing van Japansche een heden op Ambon is uitgevoerd. De correspondent ver wacht dat het eiland spoedig geheel bezet zal zyn: Da- gelyks i wordt het aantal gevangenen en overloopers grooter. De venliezen vap den tegenstander tot 14 Fe bruari bedroegen 300 dooden en 2600 gevangenen. Voorts werden o.m. 7 kanonnen, 9 stukken afweerge schut, 2 tanks, 3 vliegbooten, 2 motortorpedobooten en veel munitie buitgemaakt. In een te Batavia uitgegeven communiqué wordt gezegd dat de Anambas-eilanden, die ongeveer 300 kilometer ten Noordoosten van Singapore liggen, door de Japanners bezet zijn. Na den val van Singapore Toen de Japanners een succesvolle landing op het eiland hadden volbracht en de stad Singapore in han den hadden, was de stryd feitelyk al beslist. De Brit sche troepen boden weliswaar nog weerstand in de eigenlijke vesting, maar de' toestand voor hen was hopeloos geworden. Daarom kwam het bericht dat de commandant van de vesting gedwongen was zich onvoorwaardelyk over te geven op zich zelf niet onverwacht, maar de ver dedigers der vesting hebben toch nog gauwer het hoofd moeten buigen dan men in Londen had ver moed. Dit is wel een bewijs van de groote kracht die achter den Japanschen aanval zat. Deze nederlaag voor de Britten is een zware tegen slag. De Britsche minister-president, Churchill, hield Zondagavond een redio-rede, waarin hij o.a. ver klaarde: „Ik spreek tot u allen in de schaduw van een zware militaire nederlaag van groote beteekenis. Het een nederlaag voor Engeland en voor het Britsche rijk. Singapore is gevallen. Het geheele Maleische schiereiland is onder den voet geloopen. Andere ge- aren omringen ons". Dit laatste is inderdaad juist. Reeds in beschouwingen in het nummer van Vrij dag en Zaterdag is betoogd, dat er aan den val van.Sin- gapore voor de geallieerden belangrijke consequen ties vast zitten. Singapore was indertijd opgericht om aan de Britsche vloot in Oost-Azië bewegingsvryheid •te geven. Het was het steunpunt van de Britsche macht in dit deel der wereld. Daaraan is nu een einde gekomen. Nu krijgen de Japanners immers het voordeel van het bezit van Singapore. „Het pistool op de borst van Japan" is nu een wapen tegen de geallieerden geworden In de bovenbedoelde beschouwingen werd reeds be toogd, dat Japan nu de Zuid-Chineesche Zee geheel beheerscht. Het kan de verbindingen tusschen Austra lië en Britsch-Indië afsnijden, althans zeer erfistig bedreigen en heeft met Penang en Singapore als steunpunten de volledige heerschappy over de Straat van Malakka met velerlei mogelijkheden naar den kant van den Indischen Oceaan. Hierdoor staat mede de deur open voor operaties tegen Sumatra, in een verdere instantie Java, Australië en Britsch-Indië. Laatstgenoemd ryk kan van een in Singapore ha venende Japansche zeemacht aanvallen te verduren krijgen, waarop men van Britsche zijde by den a vang van den oorlog zeker niet bedacht is geweest Men herinnert zich nu de rede, die de Britsche mi nister voor Indië. Amery, op 17 December 1941 gehou den heeft: ..Wanneer het den Japanners zou gelukken Singapore in te nemen, zouden zij ongehinderd den Indischen Oceaan kunnen binnendringen en al het land dat aan zyn oever ligt, zou hulpeloos aan de Ja panners zijn overgeleverd". Geen wonder dat de Britsche premier Zondagavond aan het slot van zyn radiorede zei: „Wij moeten onze vastbeslotenheid toonen die ons uit het dal des ver- derfs zal brengen". Die uitdrukking „dal des verderfs" toont wel aan. dat de gevolgen van den val van Sin gapore door Engeland zeer ernstig worden ingezien. Tapansche troepen rukken Singapore binnen. Op de groote gebouwen der stad wappert de Japansche vlag TOKIO, 16 Februari (D.N.B.) Hedenochtend 8 uur (Japansche tijd) zijn de eerste gesloten Ja- pahsche colonnes, de tankformatie Kitajama aan de' spits, de stad Singapore binnengerukt. Op het vroegere paleis van den Britschen gouverneur en op talrijke andere belangrijke gebouwen wappert reeds de Japansche vlag. TOKIO EEN ZEE VAN VLAGGEN. TOKIO, 1& Febr. (D N.B Sinds de vroege och tenduren zijn Tokio en alle andere Japansche steden veranderd in een zee van vlaggen, nadat de radio gisteravond het bericht over de onvoorwaardelyke Britsche capitulatie var. Singapore had verspreid. Terwijl op het oogenblik de sneeuw hoog in de-stra ten van Tokio ligt. melden de Japansche correspon denten uit Singapore dat daar thans een temperatuur van meer dan 30 graden Celsius warmte heerscht en dat de Japansche soldaten zich in de tropische hitte nauwelijks kunnen voorstellen dat het in hun vader land sneeuwt. Voor het keizerlyke paleis en op vele pleinen der stad verzamelden zich sinds de vroege ochtenduren tienduizenden geestdriftige Japanners, die zullen deel nemen aan de voor hedenochtend georganiseerde op tochten. In den Rijksdag zullen de ministerpresident en de minister van defensie de capitulatie van Singa pore en daarmede de zegevierende voltooiing van den veldtocht op Malakka officieel verkondigen. Tevens zal de Japansche regeering de geheele wereld erop opmerkzaam maken dat Japan vast besloten is dezen oorlog te voeren tot aan de eindoverwinning. De Tenno heeft gisteravond met de grootste voldoe ning het verslag van het hoofdkwartier over de capi tulatie van Singapore aangehoord. De Tenno bevond zich in een voortreffelyke stemming en vertelde aan zijn omgeving bijzonderheden over zijn bezoek aan Singapore toen hij daar destijds als kroonprinsver toefde op doorreis naar Europa. Uitreiking inlegvellen te Haarlem DINSDAG DE LETTERS L EN N. Voor de uitreiking van inlegvellen voor de distri butiestamkaart is het morgen, Dinsdag, de beurt aan de letters L en N. Bon dertien van de reservekaart moet worden ingeleverd. Vernietiging bon 196 bonkaart algemeen 's-GRAVENHAGE, 14 Februari. .De secretaris generaal van het departement van Landbouw en Vis- schery maakt bekend, dat bon 196 van de thans in gebruik zijnde bonkaart algemeen niet voor het koopen van distributiegoederen zal worden aangewe zen en derhalve kan worden vernietigd. VIJFTIG JAAR GELEDEN GEPROMOVEERD. De oud-griffier der Haarlemsche Rechtbank Mr. Tj. Dykstra herdacht heden het feit dat hy 5Q,jaar geleden gepromoveerd is. Wegens ziekte van Mr. Dijkstra is er geen officteele viering van dit zeldzame jubileum geweest. Wel ontving de jubilaris talrijke bloemstuk ken en schriftelijke gelukwenschen. Ook de Haarlem sche Rechtbank had van belangstelling blijk gegeven. NIEUW EUROPEESCH RECORD OP DEN 100 METER SCHOOLSLAG. PARIJS 16 Febr. (A. N. P.) De Fransche zwemkam- ploen Nakache is er in Toulouse in geslaagd een nieuw Europeesch record te vestigen op den 100 meter school slag. Hij maakte een tijd van 1 min. 8.6 sec. en bleef aldus met 0,9 sec. onder het record van den Dultsdher Joachim Balke, dat deze in November 1938 te Bremen vestigde. Bij een Duitscheu 'iielitafweer- post in (len Kussischen .vinter. Het loeien van de alarm- --Irene roept de bedle- ilngsman- -«.•happen war hun -tukken. Orbis- Holland P.K.Kling Welke bonnen zijn thans geldig? Van 15 tot cn met 21 Februari: Brood of gebak 09B Brood rants. 09A Vleesch 1 rants. Vleesch of 09B Vl.waren J4 rants vleeschwaren Van 8 tot en met 21 Februari: OSA Aardappelen 1M K.G. Aardappelen 08B Aardappelen 4 K.G. Aardappelen Van 15 Februari tot on met 28 Februari: 09A Aardappelen l# K.G. Aardappelen 09B Aardappelen y2 K.G. Aardappelen Van 25 Januari t.m. 21 Februari: 197 Algemeen 1 K.G. Suiker 05Cen05D res. 50 gr. Cacao 198 Algemeen 500 gr. Jam 199-202 1 rants. Bloem brood of gebak 06D en 07D res. 250 gr. Rijst 203 Algemeen 250 gr. Havermout of Peulvruchten 209 250 gr. Gort 210 100 gr. Vermicelli of maïzena 204-208 100 gr. Kaas 06A-09A Melk 1 3% L. Melk 06B-09B Melk I iyA L. Melk Van 10 Februari tot en met 18 Februari: OS Boter 125 gr. Boter 08 Vet 125 gr. Boter zonder reductie of margarine (De geldigheidsduur van de bonnen 06 en 07/Is ver lengd tot en met Dinsdag 18 Februari) Van 19 tan. 27 Februari: 09 Boter 125 gr. Boter of 100 gr. Rund vet Van 8 Januari Lm. 21 Februari: 195 Algemeen 250 gr. Peulvruchten 04B, 04C, 04D Reserve 1 el Van 28 December t.m. 21 Februari: 193 Algemeen 250 gr. Koffiesurrogaat Van 8 Februari tot en met 21 Februari: 212 Algemeen 250 gr. Peulvruchten Voorts: Petroleum: Bon 15. en 23 Petroleum: 2 L. tot 21 Maart 1942. Bon 26: 2 L. tot 14 Februari. Zeep Bon 211 Algemeen en Bon G Zeep der Zeep- kaarten 1 rantsoen zeep Bon G toiletzeep 75 gram toiletzeep 80 pCL t.m 28 Februari. Bon L Textiel (Mannen) 50 gram scheerzeep t.m. 30 April. Brandstoffen: Bonnen 13 HK en 17 HK van de brandstoffenkaarten J en K 1 eenheid vaste brand stoffen per bon. Bonnefl 23 CV t.m. 2S CV van de brandstoffenkaart L 1 eenheid vaste brandstof per bon. Bonnen Brandstoffen één eenheid zevende periode en éénheid achtste periode 1 eenheid per bon. Alles van Jan. t.m 30 April. Anthracietcliefstal leidde tot andere ontdekking Groote hoeveelheid clandestiene tarwe, erwten en boonen gevonden VELSEN Maandag. De politie is er opnieuw in geslaagd, een diefstal van anthraciet aan het licht te brengen en de hand te leggen op de drie mannen, die zich daaraan hadden schuldig gemaakt. Huiszoeking bij een der betrokkenen bracht tevens een ernstige smokkel- zaak aan het licht. Een vrachtrijder uit Santpoort, de 26-jarige M M. had opdracht gekregen aan het station Sant poort een wagen anthraciet te lossen. Hij werd hierbij geholpen door zijn beide knechts, de 26- jarige H. v. d. T. en de 30-jarige H. K. Doordat de eigenaar van de anthraciet geen controle op de lossing uitoefende, zag het drietal kans, twintig mud anthraciet mee te nemen, die zii, na achteraf bleek, tegen hoogen prijs verkochten. De eigenaar van de anthraciet deed aangifte bij de politie, die bij den vrachtrijder huiszoeking deed. Zij vond geen anthraciet. maar wel iets anders, n-1- niet minder dan 1000 K.G.- tarwe, v er der een flinke hoevelheid erwten en boonen, als mede een half varken, netjes onder de pekel gezet. De goederen werden in beslag genomen. Het varken bleek afkomstig te zijn van een clandestiene slachting. Seliijvenaar verlaat E.D.O. Wille blijft zijn oude club getrouw Zooals wij eenigen tijd geleden reeds hebben ge meld heeft de Bekende spil van E.D.O. Henk Schij- venaar overschrijving aangevraagd naar Ajax. Hoewel het iederen sportliefhebber verbaasde, dat Schijvenaar dien men met E.D.O. vergroeid waande juist in een periode dat het de E.D.O.'ers niet naar den' vleeze ging overschrijvipg aanvroeg is er toch niet veel kans op dat wij den langen Haarlemmer weer op het E.D.O - terrein in actie zullen zien. Wij betreuren dit want Schijvenaar is een uitstekende voetballer, dien men graag ziet spelen, het spijt ons echter nog meer dat zijn clubliefde blykbaar niet in dezelfde mate is ge groeid als zijn spelcapaciteit. Gelukkig heeft Joor Wille de bekende E.D.O.-doehnan een andere houdinf aangenomen Hy heeft zyn overschrijving naar „Haar lem" ingetrokken. Als het de E.D.O.'ers mag geluk ken dit seizoen den degradatie-dans te ontspringen en welke Haarlemsche voetbalenthousiast zou dat niet wenschen? dan Is dat de beste belooning die Wille voor zijn sportieve houding kar/ ontvangen. Haarlemsche Baclivereenigiiig Derde concert Nooit tevoren heb ik van Dvorak's Celloconcert een zoo machtige vertolking gehoord als die, waar van Gaspar Cassado ons Zondagmiddag deed ge nieten. Enorm was de intensiteit zijner toonontwik- keling: zelfs in de teerste pianissimo's zich duide lijk afteekenend tegen den orkestralen achtergrond, in de forte's alles beheerschend, echter zonder ook maar een oogenblik tot geforceerdheid, tot ruwheid te vervallen. Even enorm was de uitdrukkings kracht van zijn spel, waarin enkele aan de tenoren en barytons der Italiaansche opera herinnerende portamenti het eenige vormden, dat mij niet tot bewondering kon dwingen. Overigens was het groot, van den eersten inzet af tot aan de laatste noot van den wel wat uitgesponnen, maar toch boeienden epiloog. Wat dezen betreft heeft Dvorak's Celloconcert eenige overeenkomst met zijn 5de Symphonie („Aus der neuen Welt"), in beide komt het beginmotief van het eerste hoofddeel terug. Die Symphonie en het Celloconcert, beide tijdens Dvorak's drie-jarig verblijf te New York geschre ven, ziin wel de meest beroemde zijner symphoni- sche werken het Celloconcert mag men wegens de hoogst berangrijke orkestpartij gerust mede daar toe rekenen geworden; beide zijn ook hier her haalde lijk uitgevoerd. Het was dus 'n gelukkig idee van Frits Schuurman om nu eens Dvorak's hier volslagen onbekende 4de Symphonie op het pro gramma te zetten. Den rijkdom aan muzikale fan tasie en aan klankverscheidenheid heeft deze met de 5de gemeen: de structuur is echter veel minder overzichtelijk. Zoowël in het eerste als in het tweede hoofddeel zijn de meest heterogene bestanddeelen met elkaar verbonden; bij een eerste auditie schijnt die verbondenheid vrij los. Vooral het Adagio doet in dit opzicht aan Bruckner denken; er komt immers ook een koraalachtig thema in voor. Maar in het Allegretto grazioso kan men, bij de cano- nische imitaties van een chromatisch motief, plot seling een Tschaikowsky-klank opmerken': is dit een toeval of is het aan beider Slavisch ras toe te schrijven? Het zou een dieper gaande studie vereischen, om dat uit te maken. De finale dezer Symphonie is wel als een reeks vrije variaties op het eenigszins gewijzigde hoofdthema van het eerste Allegro con brio te beschouwen. Een in zeer vele opzichten interessant werk is dus deze 4de, een nadere kennismaking zeker waard. En Schuurman liet haar door het Residentie-orkest met gloed en klankschoonheid vertolken. Het werk der blazers en der cellisten mag in 't bijzonder eervol vermeld worden? De solist Cassado werd zeer geestdriftig toege juicht; ook de dirigent ontving vele bijvalsbe tuigingen, zoowel na de schoono begeleiding van het Celloconcert als na uitvoering der Symphonie. K. DE JONG. Duitschland strijdt voor Europa. Duitsche weermachtsberichten Mislukte aanvallen der bolsjewisten- Britseh convooi bestookt in de Middellandsche Zee. ZATERDAG. HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER. 14 Febr. (DNB) In verscheidene sectoren van het Oostelijk front zette do vijand zijn aanvallen zon der succes voort. Zij mislukten onder bijzonder zware vijandelijke verliezen. In den sector van ten legerkorps verloor de vijand rond 2000 doo den. In talrijke eigen aanvalsacties werden vijan delijke groepen verder opeengedrongen on van hun verbindingen afgesneden troepen van den vijand vernietigd of gevangen genomen. Sterke formaties der luchtmacht dreven vijan delijke concentraties en rttvltailleerlng.-eolonnes uiteen en bestookten met goed gevolg veldstellln. gen der bolsjewisten alsmede spoorwegdoelen. Aan het front van Moermansk vernietigden Jacht- fonnntles een vijandelijk kamp te velde. De ver liezen der bolsjewistische luchtstrijdkrachten be droegen gisteren 39 vliegtuigen. Bij het zeegevecht aan den Oostelijken uitgang van het Kanaal op 12 Februari vielen Duitsche torpedojagers en motortorpedobooten Britsche motortorpedobooten aan, waarvan er twee tot zinken werden gebracht. Een mljnenlegger redde 35 overlevenden van het gezonken patrouillevaar tuig, dait het eenige bij deze gevechten' verloren gegane Duitsche schip Is. Dulnkbooten brachten bij aanvallen.op con- voolen op den Atlantischen Oceaan een korvet en drie vijandelijke koopvaardijschepen van 26.500 b.r.t. In totaal tot zinken, waaronder een groo-t motortankschip.. Vier andere schepen werden door torpedotreffers zwaar beschadigd. In het zeegebied ten Noorden van Tobroek plaatsten Duitsche gevechtsvliegtuigen treffers op twee oorlogs- en twee koopvaardijschepen van een krachtig beschermd convooi. Aangenomen kan worden, dat een torpedojager en een trans portschip van 10.000 b.r.t. ten onder zijn gegaan. Bovendien werd In de haven van Tobroek een klein vrachtschip zwaar beschadigd. In het Westen der Marmarlca vernietigden gé_ vechtsvllegtulgen verscheidene Britsche pantser wagens en vrachtauto's. Begeleidende Jagers scho ten vijf vijandelijke Jachtvliegtuigen neer. Op het eiland Malta wienpen gevechtsvliegtui gen en duikbommenwerpers materiaal- en ben- zine-opslagplaatsen van de haven La Valetta in brand. Britsche bommenwerpers deden In den afgeloo- pen 'nacht aanvallen op enkele plaatsen ln West- Dultschland. waarbij o.a. een kinderziekenhuis ln Essen getroffen werd. De burgerbevolking had eenige verliezen aan dooden an gewonden. Bij deze aanvallen werden twee vijandelijke bommen werpers neergeschoten, drie andere vliegtuigen verloor de vijand door afweer van Jachtvliegtui gen en luchtdoelgeschut aan de kust der bezette gebieden In het Westen. ZONDAG HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER. 15 Februari, (DNB) Het opperbevel va.n do weer macht maakt bekend: „In het Oosten zijn ook gtéteren de aanvallen van den vijand mislukt, die op enkele plaatsen aan het front steeds weer werden herhaald. Eigen aanvalsondernemingen verliepen succesvol. For maties gevechtsvliegtuigen en Stuka's van de luchtmacht deden ondanks ongunstige weersom standigheden doeltreffende aanvallen op vijan delijke troepenbewegingen, vérnlctigdcn verschel den marcheerende colonnes van den vijand volle dig en vernielden een groote hoeveelheid ravl- tftilleermgsmaterla&l. In het hooge Noorden wer den Installaties» van denspoorweg Moermansk verwoest. In Noord-Afrika hebben Stuka's van de Duit sche luchtmacht gemotoriseerde afdeollngen van den vijand in de omgeving van Aln el Ga.za.la ge bombardeerd. In do wateren ten Noorden van Benghazi beschadigden Duitsche gevechtsvli«»s- tui^eoi van twee geëscorteerde Brlüscho convooien nog twee vrachtbooten van P6.000 ton in totaal zoo zwaar dat ook deze schepen vernietigd geacht kun nen worden. Bovendien werden twee lichte krui sers. twee torpedojagers en een groote koopvaar, der door bommen getroffen. Ten Oosten van Malta ls een patrouillevaartuig door een luchtaanval vernietfcrd. Een duikboot bracht aan de Afrlkaajische kust ter hoogte van Mersa Matroeh van oen convooi twee schepen tot zinken, Britsche bommenwerpers hebben In den afge- loopen nacht op enkele plaatsen In Zuidwest- Duilschland storingsaanvallen gedaan, die militair zonder succes bleven. De verliezen der Britsche luchtmacht bij den strijd ter zee en in de lucht, die 12 dezer ln het Kanaal werd geleverd, zijn tot 49 vllestirtgen ge stegen. Verwacht mag worden dat ln deze lucht gevechten nog 13 andere vijandelijke toestellen zijn neergeschoten. Bij deze gevechte-n onder scheidden zich de formaties onder het opperbevel van generaal-veldmaarschalk Sperrle. aangevoerd door generaal-vlleger Cöler en kolonel Galland. De Sovjetluchtmacht heeft In de periode van 7 tot 14 Februari 153 vliegtuigen verloren. Daarvan werdoh er 88 ln luchtgevechten en 88 door lucht- doelartlllerie neergeschoten, de rest op den grond vernield. In hetzelfde tijdsverloop gingen aan het Oostelijk front 25 eigen toestellen verloren. Bij de gevechten ln den Noordelijken sector van het Oostelijk front heeft wachtmeester Kirehner. stukloidér hij een stormbatterl^ zich bijzonder on derscheiden door in den loop van drie dagen 11 aanvallende vijandelijke» tn.nks stuk te schieten, waaronder verschelden bijzonder zjvare." Gereformeerde kerk te Heemstede Herdenking van het 25-jarig bestaan Zooals wij reeds hebben medegedeeld zal de Ge reformeerde Kerk te Heemstede op 9 April herden ken dat zy voor 25 jaar werd geconstitueerd. Op Maandag 6 April (2en Paaschdag) wordt een herden kingsdienst gehouden waartoe ook oud-predikanten zijn uitgenoodigd, o.a. Prof. Dr. J. H. Bavinck. Kolendampvergiftiging te Santpoort Twee slachtoffers, waarvan er een overleden is Tengevolge van kolendampvergiftiging is de 67- jarige heer H. v. d. V., wonende aan den Hage- Imgerweg, overleden. Mevr. v. d. V. werd naar een ziekenhuis overgebracht. De toestand van mevr. v. d. V. is thans redelijk. Toen het ongeval werd ontdekt heeft dokter Mak nog getracht de levensgeesten van den heer en mevr. v. a. V. op te wekken. Hij kon echter bij den heer v. d. V. hierin niet meer slagen. Utrechtsche Jaarbeurs gaat niet door 's-GRAVENHAGE, 14 Februari. In aansluiting •aan de beslissing, welke is genomen tot het doen ver vallen van de in 1942 in het Duitsche Rijk te houden jaarbeurzen, heeft .Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsehe gebied het gewenscht geoordeeld, dat ook de Nederlandsehe jaarbeurs, welke van 14 tot 23 April a.s. zou worden gehouden, niet zal plaats vin den. Mitsdien zal de a.s. voorjaarsbeurs niet worden gehouden. DE LEIDER DER N.S.B. SPREEKT VOOR DEN NEDERLANDSCHEN ARBEIDSDIENST. 's-GRAVENHAGE, 16 Februari. Het departement van Volksvoorlichting en Kunsten deelt mede dat da leider der N.SB. Woensdag 18 Februari a.s. te 14 uur in Pulchri Studio te 's-Gravenhage zal spreken voor den staf van den Nederlandschen Arbeidsdienst. VERDUISTEREN van 18.55 tot 8.52 Maan 17 Febr. onder 21.37,18 Febr. op 10.12

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1942 | | pagina 9