Haarlem's Dagblad
Sfe JAARGANG No. 17999 x x
Uitgave Loureus Coster, M(J. v. Courant-Uitgaven en Algem.
Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijk. Soenda-
plein 37. Postgiro 38810 Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Xelef.
Directie 13082. Hoofdred. 15051. Redactie tOGOO. Drukkerij 10132,
Administratie 10724. 14825. Soendaplein 12230.
Directeur: P. W. PEEREBOOM
ZATERDAG 21 FEBRUARI 1742
Abonnement per week 0,28 per maand 1,15, per kwartaal
3,42, franco per post 3,73, losse nummers 6 cent. Advertcn-
tlën: 1—5 regels 2,10 elke regel meer 0,42. Reclames 0,71
per regel. Contracttarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4
regels 0.72, elke regel meer 0,18. Groentjes 1—3 regels K
cent. elke regel meer 12 cent bU contante betaling.
Middenstands-Ziekenhuisverzekering
te Haarlem
Uit financieel oogpunt een minder goed jaar
Wij hebben reeds meermalen de aandacht gevestigd
op het feit dat in dezen tijd de ziekenhuizen te Haar
lem vol liggen. Dit groote aantal patiënten is geen
speciaal Haarlemsch verschijnsel, maar doet zich in
alle steden voor. Een afdoende verklaring is er niet
voor te geven, maar wel zijn de deskundigen het er
over eens dat er verschillende redenen zijn die alle
min of meer in verband gebracht kunnen worden met
de bijzondere tijdsomstandigheden.
De gemeente Haarlem heeft, behalve de bekende
Ziekerihuisverzekering die voor de aangeslotenen van
de Ziekenfondsen geldt, ook een Middenstands Zieken
huisverzekering. Daarbij kunnen verzekerd worden
menschen die boven de weistandsgrens der Zieken
fondsen vallen tot een maximum-inkomen van f 5000.
Deze verzekering bestond dezer dagen juist 10 jaar.
Het is gebleker\ dat de resultaten van deze Midden
stands Ziekenhuisverzekering over het afgeloopen jaar
in financieel opzicht minder goed zijn geweest. Dit
komt doordat ook voor rekening van dit fonds meer
patiënten in de ziekenhuizen werden opgenomen dan
in not-male jaren. Het gevolg is, dat tot dekking van
het tekort over het afgeloopen jaar de reserve, die
in vroegere jaren gekweekt werd, moest worden
aangesproken.
De opzet is steeds geweest, dat dit Middenstands
Ziekenhuisfonds zich zelf moet bedruipen. Daarom
is het noodig dat de noodzakelijkheid onder oogen
gezien wordt om de premie van dit fonds eenigszins
te verhoogen. te meer omdat het in de 10 jaar die het
Fonds nu bestaat nog niet mogelijk gebleken is de
reserve tot redelijke hoogte op te voeren. Als er nu
geen premie-verhooging zou worden ingevoerd zou de
gekweekte reserve in eenige jaren geheel zijn inge
teerd en dat is niet verantwoord.
Uitreiking inlegvellen te Haarlem
MAANDAG DE LETTERS U EN V.
Voor de uitreiking van inlegvellen voor de distri
butiestamkaart is het Maandag de beurt aan de letters
U en V. Bon dertien van de reservekaart moet wor
den ingeleverd.
Voorzichtig met gas in den spertijd
Twee kinderen bijna het slachtoffer
AMSTERDAM, 20 Febr. Dank zij den tijdi-
gen terugkeer van de moeder konden tweè jeug
dige kinderen uit het gezin E., in de Tweede Voe-
gestraat, op het laatste nippertje gered worden van
den gasverstikkingsdood. De moeder had tijdens de
gaslooze uren, ondanks de gegeven waarschuwingen,
de gaskraan open laten staan en was uitgegaan. Zij
keerde pas terug toen de spertijd reeds verstreken
was. De intusschen thuiskomende kinderen wer
den hiervan de dupe, daar zij bedwelmd raakten. De
terugkeerende moeder vond het. tweetal bewuste
loos. Met behulp van een zuurstofapparaat gelukte
het de brandweer beiden weer tot het bewustzijn te
brengen. Het vijfjarige meisje echter moest ter ob
servatie naar een ziekenhuis overgebracht worden.
Dit goed afgeloopen geval moge de beteekenis der
gegeven waarschuwingen evenwel weer eens duide
lijk onderstrepen.
Installatie voorman Landstand
ASSEN, 20 Februari. De Landstand-persdienst
meldt: Door het hoofd van den Ned. Landstand,
boerenleider E. J. Roskam, is tot voorman van den
Landstand benoemd, de heer E. Z. Oldenbanning,
burgemeester van de Wijk (Dr.) De installatie zal
plaats hebben Zaterdagmiddag te twee uur in het
Concerthuis te Assen, tegelijkertijd met de instal
latie van den boerenleider der provincie Drente.
Op deze bijeenkomst zal het woord worden ge
voerd door den boerenleider E. J. Roskam, den
Beauftragte van den Rijkscommissaris in de pro
vincie Drente Selmer, boer B. Geerts, gemachtigde
van het hoofd van den Landstand in Drente, ir. G.
A. Thijn. provinciaal voedselcommissaris vóór
Drente en den gemachtigde van den leider der N.
S. Bi, Dieters.
Het zangkoor der Agrarische jongerenbeweging in
Drente zal onder leiding van den heer J. Sweers deze
bijeenkomst opluisteren, terwijl mede aanwezig zul
len zijn een troep meisjes, leden van de Agrarische
Jeugdbeweging, gekleed in Drentsch costuum.
Dr. Frederiks ontslag verleend
's-GRAVENHAGE, 20 Febr. Het Rijkscom
missariaat deelt mede:
De Rijkscommissaris van de bezette Nederland
sche gebieden heeft op grond van paragraaf 1 van
zijn verordening nr. 108/40 (vierde verordening
betreffende bijzondere bestuursrechtelijke maatre
gelen) den Secretaris-generaal van het departement
van Binnenlandsche Zaken dr. K. J. Frederiks van
de gegeven opdracht tot waarnemen van de loopen-
de zaken van den secretaris-generaal in het depar
tement van Algemeene Zaken, onder dankzegging
voor de bewezen diensten ontheven.
Op zijn plaats heeft de Rijkscommissaris voor de
bezette Nederlandsche gebieden, op grond van de
zelfde verordening den secretaris-generaal in het
departement van Justitie dr. J. J: Schriecke, be
last met het tijdelijk waarnemen van de zaken van
den Secretaris-generaal in het departement voor
Algemeene Zaken.
Ned. Herv. Gem. Haarlem
Kerkeraad of Kiescollege?
De Algemeene kerkeraad der Ned. Herv. Gem.
heeft zich in een zijner vergaderingen bezigge
houden met het vraagstuk van de tienjaarlijksche
stemming over de vraag of het benoemings- en be-
roepingsrecbt aan den kerkeraad dan wel aan het
kiescollege zal zijn. Thans zijn deze bevoegdheden aan
het kiescollege. Dr. E. Emmen leidde het vraagstuk
ter bespreking in. Hij stond stil bii de geschiedenis
van het vraagstuk, teruggaande op de: Dordtsche
synode, om vervolgens de Nieuw-Testamentische
gegevens te behandelen en daarna stil te staan bij de
Jractijk. Van oordeel zijnd dat er in beide gevallen
erkeraad dan wel kiescollege voordeelen en be
zwaren zijn, constateerde spr. toch dat vaststaat
dat de kerkeraad de verantwoordelijkheid heeft
en het voor de gemeente een zaak van vertrouwen
is. Zij toch wordt niet uitgeschakeld, want zij heeft
immers zelf de ambtsdragers gekozen. De geeste
lijke nood van dezen tijd eischt ook voor de ge
meente een krachtige en geconcentreerde leiding.
Spr. besloot met een beroep om den kerkeraad de
verantwoordelijkheid te geven en hij zal zich er
naar gedragen. In de discussie merkten een tweetal
ouderlingen, de heeren Bijkerk en ten Klooster op,
dat als de leiding aan den kerkeraad toevalt de
gemeente niets meer te zeggen heeft en dat door
een kiescollege de gemeente geactiveerd wordt. Na
repliek van den referent nam de vergadering met
5 stemmen tegen een motie aan van ouderling v.
Eysden besluitend de gemeente te adviseeren in de
komende tien jaar de leiding geheel in banden van
den kerkeraad te leggen. Een en ander zal aan de
gemeente van den kansel af bekend worden ge
maakt.
De stemming zal plaats hebben op Dinsdag 24
Februari a.s. in de Groote kerk. De stembus zal ge
opend zijn van 's morgens 10 tot 's avonds 7 uur.
In de gemeente Bloemendaal zal de stemming op
8 en 7 Maart worden gehouden.
TE DURE KAAS EN BOVENDIEN EEN
VERVALSCHT MERK.
LOENEN, 20 Febr. De inspecteur van de Prijs-
beheersching had een klacht gekregen, dat de Gebr.
Oussoren, die te Breukelen een kaashandel drijven,
zich schuldig zouden maken aan verregaande prijs-
oodrijving. Een onderzoek werd ingesteld, waarbij
uitkwam, dat kaas zonder bon werd verkocht te
gen een bedrag van f 2.25 per pond. Een partij van
130 kazen werd hierop m beslag genomen. Waar
schijnlijk hebben de gebroeders zich ook schuldig
gemaakt aan fraude, aangezien het vermoeden be
staat, dat zij het merk van het vetgehalte van de
kaas hebben veranderd van 20 in 40
VERDUISTEREN van 19.„3 tot 8 44
Maan 21 Febr. op 11.24, 22 Febr. onder 2.01
Verduisteren 22 Febr. van 19.05 tot 8.42.
Maan 22 Febr. op 11.53, 23 Febr. onder 3.03
Gevallen van prijsopdrijving
Processen-verbaal te Haarlem opgemaakt
Door de Haarlemsche Politie is proces-verbaal opge
maakt tegen drie personen, die tabaksartikelen tegen te
hoogen prijs verkochten, De prijzen waren 10, 15 en 25 cent
boven den banderolleprljs. Een hoeveelheid tabak, sigaren,
sigaretten en shagtabak is in beslag genomen.
Verder wordt tegen een Haarlemschen kleermaker pro
ces-verbaal opgemaakt, terzake het te duur prijzen van
costuums naar maat.
Ruim baan voor de politie
Verplichting voor weggebruikers om den
rijweg vrij te laten
's-GRAVENHAGE. 20 Februari. De Duitsche
politie in het bezette Nederlandsche gebied deelt
mede:
POLITIESIGNAAL.
In bepaalde gevallen is het noodzakelijk, dat de
politie zoo snel mogelijk door de straten rijdt. Der
gelijke gevallen doen zich vooral voor, indien er
gens een algemeen gevaar moet worden afgewend.
Een snel vooruitkomen tijdens druk verkeer is
slechts mogelijk, indien alle overige weggebrui
kers in dergelijke gevallen afstand doen van hun
persoonlijke voorrechten en den rijweg onmiddel
lijk voor een ongehinderd snel passeeren van de po
litie vrijlaten, inziende dat het algemeen belang
moet gaan voor het belang van den enkeling. De
verplichting daartoe is vastgelegd in de verordening
voor het verkeer op den weg voor het bezette Ne
derlandsche gebied van 8 October 1941 in artikel
41 ten 3) pag. 831. In deze wettelijke bepaling, die
klaarblijkelijk nog niet voldoende aan de bevol
king bekend is, wordt duidelijk gezegd, dat ieder
weggebruiker reeds bij de nadering van een politie
voertuig, dat zich in het bovengenoemde geval door
een bijzonder signaal kenbaar maakt, onmiddel
lijk door sterk naar rechts uitwijken en stoppen tot
het politievoertuig voorbij is, den rijweg moet vrij
maken. Het geluidsignaal dat gegeven wordt, be
staat uit een opeenvolging een enkele tonen (ac-
coord) die zoo luid zijn, dat zij door een ieder ge
boord moeten worden. Een uitvlucht, dat iemand
dit zeer luide signaal niet gehoord heeft, kan niet
aanvaard worden. Er zij op gewezen, dat degene,
die bij het klinken van het signaal niet onmiddellijk
den rijweg heeft vrijgemaakt, indien hij daardoor
een ongeluk krijgt, op geen schadevergoeding kan
rekenen en bovendien nog wegens overtreding van
de bestaande verkeersverordening wordt gestraft.
Alle politie-ambtenaren in het bezette Nederland
sche gebied hebben opdracht zeer nauwkeurig toe
te zien op de naleving van dit in het algemeen be
lang gegeven voorschrift. De verplichting tot stop
pen geldt van zelfsprekend ook voor tramwagens.
MEESTER-CYCLUS.
Naar het Concertbureau Alphenaar ons mede
deelt zal Jo Vincent op Maandag 23 Febr. het 1ste
Concert der Meester-cyclus liederen zingen van:
Lully, M. Buononcini, H. Purcell. J. S. Bach, C.
Franck, E. Chausson en R. Mengelberg.
George Robert zal haar begeleiden en werken
voordragen van J. S. Bach, C. Franck en M.
Duruflé. Het aanvangsuur is zoo gesteld, dat het pu
bliek de zaal met daglicht betreedt, terwijl de terug
tocht naar huis begunstigd zal worden door maan
licht.
GEHEELE OOGST IN BESLAG GENOMEN.
's GRAVENHAGE, 20 Februari. Onlangs werd
aan vijf landbouwers in Limburg verplichte inleve
ring van den oogst opgelegd. Te Tungelroy werd bij
een lardbouwer de geheele oogst in beslag geno
men daar de man niet wilde meewerken aan een
spoedige afdorsching. De oogst werd daarna door
een loondorscher op kosten van den teler gedorscht.
Deze wijze van optreden heeft tot gunstig resul
taat geleid, want in de daarop volgende week werd
in de omgeving van genoemde plaats terstond hon
derd procent meer gedorscht door de landbouwers.
(A.N.P.)
UITGEBREIDE KETTINGHANDEL.
GRONINGEN. 20 Febr. Verdacht van be
trokken te zijn- bij een uitgebreiden kettinghan-
del te Winschoten, is door de gemeentepolitie aldaar
aangehouden W. B„ wonende te Winschoten, toen
deze in gezelschap van zijn echtgenoote, een groo
te hoeveelheid thee, koffie, zeep, tabak, sigaren en
sigaretten trachtte te vervoeren.
B. wilde over de herkomst van deze goederen
tegenover de politie niets loslaten. Toen deze in zijn
woning een onderzoek ging instellen, trof zij aldaar
drie personen aan, die op hem wachtten om de
goederen in ontvangst te nemen. Dit bleken zijn
vaste afnemers te zijn, namelijk A. N., J. A. E. en
Th. B.. allen wonende te Winschoten. Ten huize
van W. B. werden in beslag genomen hoeveelheden
manufacturen, afkomstig van den koopman A. E. S.
te Winschoten. Het onderzoek leidde verder naar
Groningen en Leeuwarden. Allerlei verschillende
stoffen, alsmede koffie, cacao, sigaren en siga
retten werden in beslag genomen. De koffie werd
verkocht tegen f 21.50 per pond, de thee voor f 42
per pond en de tabak voor f 10 per pond. Allen
zijn in arrest gesteld en procesverbaal is opgemaakt.
JUBILEA BIJ P.T.T.
Op 1 Maart a.s. hopen de heeren W. Raaijen,
commies en K. Bouwer, kantoorbediende le kl.,
beiden werkzaam aan het Inspectiebureel der P.
T. T. te Haarlem, hun 25-jarig ambtsjubileum te
herdenken.
Trotzkistische organisatie in Bolivia
ontdekt
BUENOS AIRES, 21 Febr. (DNB) Naar uit La
Paz wordt gemeld heeft de chef der Boliviaansche
politie bekend gemaakt, dat aldaar een cel van de
„vierde internationale" ontdekt is. Deze Trotzkisti
sche geheime vereenighig stond onder leiding van
een leeraar in de geschiedenis aan het gymnasium
van Sucre-Lora, Twee leden der organisatie, die be
trapt. werden bij het aanplakken van biljetten met
oproerigen tekst, bekenden, dat de geheime vereeni-
ging ten doel heeft de openbare orde te ondermij
nen.. De centrale der organisatie bevindt zich te
Cochaliamba.
BRAZILIAANSCH SCHIP TOT ZINKEN
GEBRACHT. M
STOCKHOLM, 21 Februari (D.N.B.) Naar
Associated Press uit Rio de Janeiro meldt, heeft
het Brazilaansche ministerie van buitenlandsche
zaken bekendgemaakt, dat het Braziliaansche schip
„Olinda" op 18 Februari tot zinken in gebracht.
De uit 46 koppen bestaande bemanning werd gered.
U wordt nu toch ook collectant voor de
Winterhulp Nederland?
Het optreden van Duitsclie
duikbooten in de Caraïbische Zee
Tien tankbooten verloren
MADRID, 20 Febr. (DNB) Naar uit Lissabon-
ache scheepvaartkringen verluidt, heeft de succes
volle activiteit van de Duitsche duikbooten op de Ca-
raibisohe Zee het Amerikaansche publiek buitenge
woon opgewonden. Volgens de gegevens van de
Amerikaansche dagbladen vreest men dat reeds tot
17 Februari bij Aruba en Curacao Hen tankschepen
ten offer gevallen zijn aan de Duitsche duikbooten.
Als in den grond geboord zijn o.m. gemeld de tank
booten ..Bolivar", 2651 b.r.t. „Chapito" 2650 b.r.t.
..Pedernales" 3945 b.r.t. „Oranjestaat" 3296 b.r.t..
..San Nicolas" 2391 b.r.t., ,.Tia Juana" 2395 b.r.t.
„Monagas" 2650 n.r.t. en Arkansas. De tankbooten
..San Nicolas" en ..Arkansas" liggen in ondiep voor
water aan den grond. De overige zijn over tijd en
worden vermist, andere tankbooten werden door in
slaande torpedo's beschadigd. Het stijgende verlies
aan tankbooten verontrust het Amerikaansche pu
bliek te meer, daar thans ook de nieuwe, reuzen
tankboot ,.E. H. Blum" met een laadvermogen van
10400 ton. voor de kust van Virginia door een Duit
sche duikboot in den grond is geboord. Sedert het
eerste optreden der Duitsche duikbooten voor de
Amerikaansche kust zijn volgens Amerikaansohe
dagbladberichten reeds ongeveer veertig tanksche
pen verloren gegaan.
De Janansche operaties in China
TOKIO. 20 Febr. (DNB) In een bericht van het
hoofdkwartier van het Japansche èxpeditieleger ln
China wordt medegedeeld, dat ondanks de „leugen
achtige propaganda van Tsjoengking over militaire
successen der geallieerden in verschillende deelen
van China steeds meer teekenen vallen waar te ne
men. welke wijzen op een verlangen naar vrede". In
bot bericht wordt voorts medegedeeld, dat in Noord-
Chlna de campagne tegen de voornaamste strijd
krachten van de communistische troepen in de pro
vincie Sjansi in haar tweede phase steeds betere re
sultaten toont, terwijl in de provincie Sjantoeng de
operaties tegen de troepen van generaal Joehausi
Sjoeng snelle vorderingen maken. De Japansche
troepen aan de rivier de Koeo. in het noorden van de
provincies Kiangsoe en Honan hebben de verdedi
gingsinstallaties van generaal Hotsjoekoeo door de
verovering van de stad Kwojang aan den bovenloop
van de rivier vernield. Uit het bericht blijkt ver
der dat de tweede oliase „het voorbeeld van een be
perkten veldtocht" in centraai-China geëindigd is
en dat de aanval thans zijn derde stadium Ingaat,
nadat rust en orde aan de Beneden-Delta van de
Jangtse snel tenugkeeren. Een bewijs voor de toe
nemende verlangens naar vrede in het Chineeschc
binnenland is gelegen ln de capitulatie van een deel
van de 63e Tsjoengking-divisle. die aan den Zuide
lijken oever van de Jangtse gelegerd was. Deze troe-
penondercleelen gaven zich aan de Japanners over
in den sector van de rivier de Tsjientang.
Na den val van Singapore
Voormalig Britseh gouverneur behartigt
de belangen der krijgsgevangenen
BERLIJN, 21 Februari (V.P.B.) De correspon-»
dent van het Japansche blad Nitsji Nitsji had een
gesprek met den voormaligen Britschen gouverneur
van Singapore, Thomassen, die ziin dienstwoning
ten gevolge van de voortdurende vijandelijke lucht
aanvallen reeds een maand voor den val der stad
moest verlaten. Hij woont sedert dien in de derde
étage van het Fulton-Bilding, in een ruimte, die
tevens voor operatieve behandeling van gewonden
benut wordt. Tijdens het gesprek, dat de Japan
sche redacteur met de gouverneur-generaal had.
vond 'in de burut van diens schrijftafel zulk een
operatie plaats.
Sir Thomassen bood den Japanschen journalist
zijn excuses aan en verklaarde dat hij onder de ge
geven omstandigheden over geen andere ruimte kon
beschikken. Op bevel van de Britsche regeering
was hij tot het laatste moment van den strijd in
Singapore gebleven. Thans deed hij wat in zijn be
perk vermogen lag om het lót van de Engelsche sol
daten en burgers in de eerste plaats dat der gewon
den, zooveel mogelijk te verzachten. Op de vraag
hoe hij over de oorzaak der Britsche nederlaag
dacht, ging hij niet nader in onder het voorwendsel
dat hij niet van de militaire aangelegenheden op
de hoogte is geweest. Hij vertelde aan de Japan-
sche journalist, dat zich thans nog circa 1000 Brit
sche burgers te Singapore bevinden, waronder 300
vrouwen. Men heeft een gevangenencomité georga
niseerd, hetwelk te doel heeft de belangen der
Engelsche gevangenen te behartigen. Dit werk is
verre van gemakkelijk daar er een gevoelig tekort
aan levensmiddelen en water bestaat. Door het Ja
pansche leger werd voor Thomassen een auto met
voldoende benzine beschikbaar gesteld om zijn cha
ritatief werk te vergemakkelijken. Hij' stond juist
op het punt zich naar het fort Shangi te begeven,
waar zich op het oogenblik niet minder dan 67000
krijgsgevangenen bevinden. Ongever 3000 soldaten
en 2000 burgers hebben tijdens den Japanschen aan
val op Singapore verwondingen opgeloopen en zijn
dientengevolge op hulp aangewezen.
Met de Japansche autoriteiten is Sir Thomassen
overeengekomen, dat een Britsche ambtenaar voor
hands in functie blijft. Met het herstel van de
waterleiding, de kanalisatie en het lectrisch bedrijf
is men druk doende. Ook zal er voor gezorgd wor
den dat er zoo spoedig mogelijk weer getelefoneerd
en getelegrafeerd kan worden. Sir Thomassen be
vestigde het gerucht dat luitenant-generaal Perci-
val en de opperbevelhebber der Australische troe
pen generaal-majoor Bennet zich onder de 67000
krijgsgevangenen bevinden. Percïval heeft verzocht
zijn vrouw en kinderen te mogen meenemen naar
het concentratiekamp, mar dit verzoek werd niet in
gewilligd. De vrouw van de luitenant-generaal zit
alle overige Britsche vrouwen in C. V. hotel te
Singapore.
Chili op alle mogelijkheden
voorbereid
SANTI AG O DECHILE. 21 Fe-br. (DNB) De minis
ter van defensie, Hernandez, heeft mededeeld. dat
bij besluit van den oppersten raad voor de nationale
verdediging hel onbepaald verlof van de actieve
troepen voor onbepaalden tijd is uitgesteld. Het le
ger zal dit jaar door nieuwe lichtingen versterkt
worden. Chili doet alles om bulten het conflict te
blijven, doch moet ten aanzien van de ontwikkeling
van den oorlog ln den Stillen Oceaan oip alle moge
lijkheden zijn voorbereid.
'n de mctci>
'ïooge
neeuw,
welke do
wouden in
bet Oosten
bijna on-
doordring
baar mankt
comen de
■kl's den
'>uitschon
'Ida (en
rstekend
an pas.
Orbis-
Holland.
P.K^lezak
Luchtaanval op Bandoeng.
Landingspoging der Japanners
op Bali.
Domei meldt uit Tokio: Het keizerlijke hoofd
kwartier heeft meegedeeld dat vliegtuigen van
het Japansche leger Donderdagmiddag een aan
val hebben ondernomen op het Westelijke vlieg
veld van Bandoeng, waarbij 19 Nederlandsch-
Indische en Amerikaansche vliegtuigen werden
neergehaald.
Voorts wordt in deze mededeeling gezegd dat bij
de luchtaanvallen op Java 46 vijandelijke vlieg
tuigen neergeschoten of op den grond vernield
zijn. Twee Japansche vliegtuigen zijn van de Don
derdag ondernomen aanvallen niet teruggekeerd.
Naar de Britsche Berichtendienst uit Batavia
meldt, wordt officieel bekend gemaakt dat de Ja
panners een landing trachten uit te voeren op Bali.
„In afwachting" van deze landing zijn belangrijke
installaties op het eiland reeds vernield.
Over den strijd op Sumatra bericht Domei dat de
Japansche valschermtroepen, die in de omgeving van
Palembang zijn neergekomen, de ten Westen van Pa-
lembang gelegen olieraffinaderij geheel bezet hebben.
Zij hebben thans het contact met de Japansche
luchtlandingstroepen hersteld. De olieraffinaderij in
het Oostelijke deel staat in lichterlaaie, daar de te
rugtrekkende vijand deze klaarblijkelijk in brand
heeft gestoken.
Verder maakt het keizerlijk hoofdkwartier bekend.
Vliegtuigen van de Japansche marine hebben op 18
Februari een massalen aanval gedaan op Soerabaja,
waarbij 13 Amerikaansche vliegtuigen werden neerge
schoten en vijf torpedojagers in de haven zeer zware
schade opliepen. Eenheden van de marineluchtmacht
vernielden op 17 Februari bij een aanval op Koepang
(Timor) twintig militaire gebouwen. Een koopvaardij
schip van 3.000 ton werd tot zinken gebracht. Japan
sche vlooteenheden brachten bij operaties in de wa
teren om Sumatra een vijandelijk marinevaartuig tot
zinken en maakten een Engelschen duikbootjager, een
mijnenveger, alsmede een Engelsch en een Neder-
landsch koopvaardijschip buit.
STOCKHOLM. 20 Februari. (D.N.B.) De Ameri
kaansche Berichtendienst publiceert een bericht, vol
gens hetwelk buitenlandsche troepen op Java zijn
aangekomen. In dit bericht wordt gezegd dat onder
deze troepen zich ook „een klein aantal Noord-Ameri-
kaansche soldaten" bevindt.
In een hoofdartikel dringt „Het Nieuws van den
Dag van Nederlandsch-Indië" aan op meer eenheid en
zin tot opoffering onder de bewoners van Neder-
landsch-Indië, nu een aanval op Java voor de deur
staat.
In een radio-causerie. Donderdagavond in Neder
landsch-Indië uitgesproken wees de spreker er op dat
de weerstand van Nederlandsch-Indië grooter had
kunnen zijn. indien Amerika en Engeland voldoende
activiteit hadden betoond Zooals de zaken thans
staan, zoo zeide spreker, moeten wij strijden met de
wapens, die wij hebben, desnoodsmet de bloote
vuist.
Dr. VAN MOOK IN NEDER-
LANDSCH-INDIë TERUG.
BATAVIA, 20 Februari. (A.N.P.) Luitenant-gou
verneur-generaal van Mook is na een vrij langdurig
bezoek aan de Vereenigde Staten en daarna een kort
oponthoud in Australië, in Nederlandsch-Indië terug
gekeerd.
DE LANDINGEN OP TIMOR.
BERLIJN, 20 Februari. (A N P.) De maatregelen,
die door het Japansche opperbevel tegen de op het
Portugeesche deel van Timor staande Australische en
Nederlandsche troepen zijn genomen, worden in Ber
lijn met belangstelling waargenomen. De van Japan
sche zijde ln verband hiermede afgelegde verklaring
wordt in Duitsche politieke kringen volkomen on
aantastbaar in militair en politiek opzich». zoowel als
len aanzien van het volkenrecht beschouwd. In de
zelfde kringen constateert men dat Engeland overal
waar het den strijd durft aan te binden aangevallen
en verslagen wordt.
Rangoon door de Engelsclien
practisch opgegeven
Transportvloot ligt gereed voor evacuatie
BERLIJN, 21 Februari (V.P.B.) Uit Tokio
wordt te Berlijn een opzienbarend bericht ontvan
gen dat de Engelschen Rangoon practisch reeds
hebben opgegeven. In de haven ligt thans een
transportvloot gereed om de ambtenaren en zoo mo
gelijk de blanke bevolking over te brengen naar
Britsch-Indië. Het schijnt in de bedoeling te liggen
ook de Engelsche troepen zooveel mogelijk te eva-
cueeren en de verdediging van Noord-Birma over
te laten aan de strijdkrachten van Tsjang Kai
Sjek. Dat de Engelschen nog op verdere tegenslagen
rekenen, blijkt duidelijk uit het feit dat de regeering
van Bengalen voorbereidende maatregelen treft om
de bevolking van Calcutta en omliggende districten
eveneens te evacueeren. Ook de bevolking van
Madras wordt aangeraden de stad te ontruimen. In
officieele kringen wordt verklaard dat de toestand
als zeer ernstig beschouwd moet worden.
Nu het gevaar steeds grooter wordt dat de strijd
krachten der Japansche marine in den Indischen
Oceaan gaan opereeren, he.ft men de haven van
Rangoon dor zware versperringen afgesloten. De
capaciteit van deze haven is daardoor belangrijk
verminderd, wat uiteraard een hoogst nadeeligen in
vloed heeft op de wapenleveranties aan Tsjoenking
China. Intusschen is het nog maar een kwestie
van tiid dat deze wapenleveranties door de Japan
ners voor goed onmogelijk worden gemaakt. Deze
mogelijkheid vormde een der punten van. bespre
king tusschen Tsjang Kai Sjek en de Britsch-In-
dische autoriteiten. Men heeft thans, naar officieel
bekend gerqaakt werd. besloten een tweeden Birma-
weg aan te leggen. Deze weg wordt aangesloten op
het Britsch-Indische spoorwegnet in de provincie
Assam en zal leiden naar Tsjangtoe, de hoofdstad
van de provincie Petsjoean. Honderdduizend Chi-
neesche koelies en twintigduizend steenhouwers
zijn aan het werk gezet om dit plan binnen den
kortst mogelijken tijd te verwezelijken. De Britsche
berichtendienst acht het inmiddels gewenscht om de
openbare meening er op voor te bereiden, dat de
bouw van dezen tweeden Birmaweg geruimen tiid
zal duren. In dit verband wijst men op de moeilijk
heden, die nog belangrijk grooter zullen zijn dan
bij den bouw van den eersten Birmaweg. Ten deele
zal de nieuwe weg 3000 meter boven den zeespiegel
door sneeuw en ijs moeten leiden. Op talrijke trajec
ten worden de werkzaamheden verzwaard door het
voortdurende gevaar van sneeuwlawines.
Cliiengmai in Noord-Thailand
aangevallen
SJANGHAI. 20 Februari. (D.N.B.) Het com
muniqué van het Thailandsch-Japansch opperbevel
deelt, naar Domei uit Bangkok meldt, mede dat
vijandelijke vliegtuigen Dinsdag Chiengmai in
Noord-Thailand hebben aangevallen en zekere
schade hebben aangericht. Chiengmai is het eind
punt van den uit Bangkok komenden spoorweg.
De petroleum van Ned.-Indië
STOCKHOLM. 20 Februari. Berichten van de
„Times" uit Batavia, die weergegeven worden door
„Svenska Dagbladet" spreken over de, naar gezegd
wordt, „geweldige" vernielingen, die de autoriteiten
in Nederlandsch Indië hebbèn aangericht. De
„Times" noemt het vernielingswerk iets „bewon
derenswaardigs". Alleen in de olie-industrie van
Nederlandsch-Indië ziin waarden tot een bedrag
van ruim 1142 mill, pond vernield. Ruim 60 pet.
van de Nederlandsch-Indische olie kwam van de
productie op Sumatra. Derhalve is het verlies van
Palembang, het groote oliecentrum van Sumatra
van de grootste beteekenis. Rond 22 oct. der olie
productie kwam uit Nederlandsch Borneo, voora
van Balikpapan en Tarakan. Ook deze gebieden zijl
zooals men weet, door de Japanners bezet. De beide
eenige oliedistricten, die nog niet door de Japapnners
bezet zijn, Java en Madoera, produceerden vroeger i
naar de „Times" schrijft, slechts 10 pet. der Neder
landsch-Indische olie. (D.N.B.)
Duitschland strijdt poor Europa
Bolsjewisten lijden bij aanvallen
ernstige verliezen.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER,
20 Februari. (D.N.B.) Het opperbevel van de
weermacht maakt bekend:
„In het Oosten heeft de vijand bij aanvallen, die
geen succes opleverden, weer zware bloedige ver
liezen geleden. In den centralen frontsector mis
lukten hernieuwde uitvalspogingen van de inge
sloten vijandelijke strijdkrachten. In de gevechten
van 18 en 19 Februari werden 79 vijandelijke pant
serwagens vernietigd of buit gemaakt. De Sovjet
luchtmacht verloor gisteren 39 vliegtuigen. Vier
eigen toestellen worden vermist.
In Noord-Afrika geen gevechtshandelingen van
beteekenis. Duitsche gevechtsvliegers vielen on
danks de moeilijke weersgesteldheid, gemotoriseer
de Britsche afdeelingen in het Oostelijke deel van
Cyrenaïca aan.
Afzonderlijke Britsche bommenwerpers zijn in
den afgeloopen nacht West-Duitschland binnenge
vlogen. doch niet ver daarin doorgedrongen".
Japansche oorlogsschepen
in de Golf van Bengalen
SJANGHAI, 20 Februari. Volgens een berich:
uit Delhi heeft de woordvoerder van het Britsche
commando in Britsch-Indië verklaard: Het is geen
geheim dat er reeds Japansche oorlogsschepen in
de Golf van Bengalen opereeren.
Hij zeide voorts dat men van de Japansche over
winningen ernstige gevolgen voor Indië moet vreezen
en dat de Indische Oceaan door de Japanners be
dreigd zou worden, wanneer Birma in nun handen
zou vallen. Moeilijke dagen staan ons nog te wach
ten. aldus de woordvoerder.
Japansche oorlogsbodems voor de
kust van Birma
STOCKHqLM, 21 Februari (D.N.B.) De Brit
sche Nieuwsdienst meldt dat verscheidene Japan
sche oorlogsschepen voor de kust van Birma zijn
waargenomen. Naar Britsche opvatting behoeft op
de mogelijkheid van een Japansche landing niet ge
rekend te worden.
Maatregelen tot verdediging van de
Amerikaansche kust verlangd
GENèVE, 21 Februari. (D.N.B.) Uit Washington
wordt gemeld: Blijkbaar onder invloed van Roose-
velts verklaring dat New-York of Detroit wel eens zou
kunnen worden aangevallen, hebben drie invloed
rijke senatoren het verlangen te kennen gegeven dat
passende maatregelen genomen zullen worden ter ver
dediging der kusten van de Vereenigde Staten. Zij
verlangen deze bescherming in weerwil van de verkla
ring van den minister van oorlog dat een versnippering
van krachten ter bestrijding van vijandelijke aan
vallen Op de kusten, een offensief elders zou kunnen
vertragen.
De Duitsche luchtactie boven het
Oostelijk front
Weer uitgebreide activiteit
BERLIJN. 20 Februari. Naar het D N.B. van mi
litaire zijde verneemt heeft de Duitsche luchtmacht
Donderdag aan het geheele Oostelijke front weer met
formaties gevechtsvliegtuigen. Stuka's en lagers aan
vallen ondernomen op de bolsjewisten. Troepenver
plaatsingen.* ravitailleeringswegen cn verscheidene
spoorwegen waren herhaaldelijk het doel van effect
volle aanvallen met bommen en boordwapens Op het
schiereiland Kertsj vielen twee groote uit tankwagens
bestaande treinen ten offer aan de Duitsche vliegers.
In de bocht van de Donetz plaatsten de vliegtuigbe-
manningen treffers op spoorwegwerken en verschei
dene transporttreinen. Van de vijandelijke jachtvlieg
tuigen, die voor de afweer van den aanval werden
gebruikt, werden er tien tijdens luchtgevechten neer
geschoten zonder dat een Duitsch vliegtuig verloren
ging. In den centralen sector werden 94 vliegtuigen
vernietigd, een aantal vijandelijke colonnes ln scheer-
vluchten volkomen uiteengeslagen, branden veroor
zaakt in verscheidene benzineopslagplaatsen cn op een
vliegveld drie vliegtuigen op den grond vernield. Op
een belangrijk overlaadstation en in een stad die sterk
met troepen was bezet, werden effectvolle treffers
geplaatst. Tijdens luchtgevechten schoten Duitsche
jagers nog vier vliegtuigen der bolsjewisten neer.
GROOTSTE DEEL VAN DEN
RUSSISCHEN WINTER VOORBIJ.
In aanvulling op het weermachtbericht van heden
verneemt het D.N.B. van militaire zijde:
Het is den bolsjewisten bekend dat het grootste deel
van den winter voorbij is. In een artikel in de „Times"
van den 12en Februari werd er op gewezen dat de
werkelijk strenge vorsten, behalve dan ln het Noor
den, niet langer dan de maand Februari zouden du
ren. Daarom beproeven de bolsjewisten thans een
vertwijfelde eindspurt met telkens nieuwe massa-
aanvallen op de Duitsche linies. Deze soort gevechts
techniek der bolsjewisten herinnert aan de aan ver
liezen zoo rijke aanvallen der offensieven van Broes-
silof der jaren 1916/17. Het resultaat van deze zin-
looze stormloopen is steeds weer hetzelfde. De aan
vallen loopen te pletter op de superieure Duitsche
afweer en veroorzaken zeer bloedige verliezen bij de
bolsjewisten Naar uit het weermachtbericht van
Vrijdag blijkt zijn deze verliezen ditmaal zelfs bij
zonder zwaar geweest.
De positie van Amerika in
dezen oorlog
BERLIJN. 20 Febr, (A N P De ..Washington
Post" schrijft dat de uitgebreide vorm van dezen
oorlog alle nationale grenzen heeft ultgewischt en
principieel geworden ls. En toch kan de psychologie
der verdediging, die aan onze grens ls vastgelegd,
onbewust door de uitlatingen van den president ver
diept worden. „Onder zekere omstandigheden is het
mogelijk, dat ook ons land gebombardeerd of zelfs
bezet wordt". Ongetwijfeld zullen vele schroom
vallige lieden zich vol angst vastklampen aan deze
uitlating en reeds wordt de eisch om meer vlieg
tuigen en schepen in hot land te houden, vernomen.
J.l. Dinsdag verklaarde senator David Walsh bijv.,
dat wij „ln een bijna weerlooze positie" verkeeren
en „dat de dag zal komen, waarop wij uit alle hoe
ken der wereld onze uitgeputte zeestrijdkrachten a1a
ruggesteun voor onze verdediging moeten terugroe
pen". Deze soort redevoeringen i« gelijk te stellen
met een overdreven defaitisme. Hij ls ontstaan uit
ons gevoel van voorzichtigheid door onze ledigheid,
sinls de aard van dit conflict door onze leiders on
derkend werd als een algemeene aanval op de
plutodemocratie" met als uiteindelijk doel de ophef
fing van het Amerikaansche regime. WIJ moeten
thans echter vooral de politiek t«rzIJdo stellen, die
meer dan ai het andere verantwoordelijk gesteld
moet worden voor de Japansch-Duitsche veroverin
gen van groote deelen van onze wereld. Er behoeft
geen vermetele politiek, geen roekeloozo politiek ge
voerd te worden, doch slechts een politiek van het
gezonde menschenverstand. In een woreld, die geheel
en al in den oorlog gestort Is. ls er slechts een grens
lijn en dat is de gevechtslijn.
Italiaansch weermachtsbericht
Britsche gemotoriseerde
eenheden aangevallen.
ROME. 20 Februari 'StefanU Het 629e weermacht-
richt 'uidt
Aar het fror< van Cyrcnaïce neen belangrijke ge
beurtenissen. Het buitengewoon slechte weer. dat in
het Middellandsche Zeegebied heerscht. heeft de ac
tiviteit in de lucht nog verminderd.
Gemotoriseerde middelen van den vijand, die zich
over den „vla Balbia" bewogen, werden doeltreffend
door Duitsche bommenwerpers aangevallen".
