Haarlem s Dagblad
Nieuwe Duitsche
duikbootsuccessen
De aanslag op ambassadeur Von Papen
59e JAARGANG No. 18003
X X
Uitgave Lourens Coster, MIJ. v. Courant-Uitgaven en Algem,
Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Boutstraat 93, btyk. Soenda-
plein 37. Postgiro 38810. Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Telef.
Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie 10600. Drukkerij 10132,
Administratie 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Oirecteur: P. W. PEEREBOOM
DONDERDAG 2é FEBRUARI t»42
Abonnement per week ƒ6,24, per maand ƒ1,15, per kwartaal
3,42, franco per post 3,73. losse nummers E cent. Adverten-
tiên: 1—5 regels 2,1# elke regel meer 0.42. Reclames 0,72
per regel. Contracttarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4
regels ƒ6,72, elke regel meer ƒ6.18. Groentjes 1—3 regels 34
cent, elke regel meer 12 cent bij contante betaling.
Wijziging in de N.Z.H.-diensten
Verlenging van den rijtijd tot later tijd
stip. Veranderingen' op lijn 1.
Minder busritten.
Vorige week is reeds door ons medegedeeld, dat ver
moedelijk met ingang van 1 Maart a.s. de Haarlemsche
stadstram van de N.Z/H.T.M. langer zou gaan rijden.
Thans wordt ons gemeld, dat de tram inderdaad met
ingang van dien datum tot ongeveer elf uur 's avonds
voor het publiek beschikbaar zal zijn. Om elf uur n.l.
moeten de trams de remise hebben bereikt. Tevens
zullen op dienzelfden dag enkele wijzigingen in de
dienstregeling worden aangebracht, welke voor het
trampubliek niet zonder belang zijn.
Aan den locaaldienst van Haarlem naar Hillegom
zal uitbreiding worden gegeven. Deze dienst, die aan
alle halten stopt, zal dan van des morgens 6.05 tot des
avonds 18.47 rijden. De genoemde tijden zijn de ver
trekuren uit Haarlem. Naar Zandvoort zal de laatste
tram uit Haarlem om 22.14 vertrekken en naar Leiden
om 21.32. Uit Zandvoort kan men om 22.25 nog naar
Haarlem terugkeeren en van Leiden uit om 21.32. Van
het Soendaplein af kan men nog om 21.58 naar Heem
stede gaan en zij die familie of vrienden in Heem
stede willen bezoeken kunnen tot 22.30 van eindpunt
Heemstede af met de tram naar Haarlem terugrijden.
Willen ze het bezoek nog langer laten duren, dan zullen
ze den weg naar huis loopend moeten afleggen.
De Leidsche diensten zullen tusschen Heemstede
Sportpark* en Houtplein Haarlem, en tusschen Station
Ned. Spoorwegen Haarlem en Heemstede Sportpark
worden uitgesloten voor locale reizigers. Voorts is het
aantal halten, waar deze diensf niet stopt, met één
vermeerderd, die aan de Adr. Pauwlaan te Heemstede.
Door de uitbreiding van de dienstregeling tot een
later tijdstip des avonds en door het uitbreiden van
den locaaldienst op Hillegom hoopt de directie van
de N.Z.H. de Leidsche diensten eenigermaté te ont
lasten. Daardoor wordt een beter op tijd rijden van
deze diensten verwacht, hetgeen ten goede moet komen
aan de bewoners van de bollenstreek.
Voor de bewoners van Heemstede is het een ver
betering, dat. de locaaldienst naar Hillegom gescheiden
wordt gehouden van lijn 1. Deze rijdt dus niet meer
mee als onderdeel van lijn 1, maar vormt een geheel
aparte dienst
Op lijn 1 zal de vijf minuténdienst in een zes minu-
tendienst worden gewijzigd. Hierdoor zal eenerzijds
een vermindering van het op de lijn zijnde materiaal
optreden, maar anderzijds wordt deze vermindering
geheel opgeheven door het inlasschen van den dienst
op Hillegom. In de drukke middaguren zal een wagen-
stel op de lijn worden gebracht om de groote drukte
te helpen opvangen en de vervoerscapaciteit te ver-
grooten. Verwacht wordt, dat daardoor de dienst
reeelmatiger zal loopen.
Het aantal ritten op de buslijnen A. en B., op welke
lijnen des Zondags de dienst reeds is gestaakt, zal met
inaang van 1 Maart met een vierde worden verminderd.
Het Haarlemsche Stadsbeeld
Meer boomen gewenscht
In het laatste jaarverslag van de Schoonheidscom
missie te Haarlem lezen wij: „De leden spraken den
wensch uit, dat de gemeente vooral de aanplant van
boomen in de straten zou bevorderen, hetgeen in sterke
mate dc aantrekkelijkheid van de woonwijken bevor
dert". j
Wij spraken over dezen wensch met den directeur
van den dienst voor Den Hout en Plantsoenen te Haar
lem. Deze deelde ons mede, dat het planten van boomen
in de Haarlemsche strateri door Hout en Plantsoenen
zooveel mogelijk in de hand gewerkt wordt.
Ook voor dit yoorjaar had men reeds de noodige
plannen uitgewerkt, doch de weersomstandigheden
hebben helaas nogal wat tegengehouden. Intusschen
zal, zoodra het .weer het toelaat, aan het planten wan
boomen worden begonnen ter plaatse waar dat ge
wenscht wordt geacht.
Oyer het algemeen zijn dat natuurlijk de nieuwe
wijken, voornamelijk die in Haarlem-Noord, Oost en
West. De bedoeling is, overal waar een boombeplanting
het aspect van de straat kan verfraaien, tot deze be
planting over te gaan, natuurlijk nlfcl zorg, voor iedere
straat de aangewezen beplanting te bezigen.
Zoo zal voor de breede straten beplanting met linde,
eschdoorn en esch het meest geëigend blijken. Voor de
wa{ smallere wegen houdt men de keus uit allerlei
andere boomsoorten-, els, berk, lijsterbes, meidoorn
e.a. Nog altijd is de iep ongewenscht. Ofschoon de cul
tuur wel op den goeden weg is zijn er helaas nog geen
iepsoorten, die volkomen immuun voor de gekeesde
iepziekte zijn. 9-
Moge nu spoedig het voorjaar onze gemeentelijke
tuiniers in staat stellen, onze Haarlemsche straten te
garneeren met het frissche, jonge groen van een nieuwe
boomaanplant
5.000.- boete en een jaar sluiting
Beverwijksche grossier zwaar gestraft
's GRAVENHAGE 25 Februari. De grossier in aard
appelen, groenten en fruit, N. J. Schuyt te Beverwijk,
Nieuwstraat 9, is wegens overtreding der prijsvoorschrif-
ten door den inspecteur voor de prijsbeheersching te
Amsterdam veroordeeld tot een boete van f 5000 alsmede
tot verbeurdverklaring van ruim 5500 kg. appelen en peren
en 35 kisten of zakken uien. Tevens werd de sluiting van
zijn bedrijf en stillegging van de bedrijfsmiddelen voor den
tijd van één jaar gelast, kenbaar te maken door aanplak
king van het vonnis aan het bedrijfslokaal.
Schuyt had In December van het vorig jaar, toen in den
normalen handel dit artikel zeer moeilijk te krijgen was,
aan diverse kleinhandelaren witte uien, welke door den
grossier ten hoogste voor f7,20 verkocht mochten worden
voor f 12 per 100 K.G. verhandeld. -Deze uien had Schuyt
ook bulten de veiling om tegen te hooge prijzen Ingekocht.
Eveneens waren in de voorafgaande maanden groote hoe
veelheden fruit ver boven de daarvoor vastgestelde prijzen
langs'ongeoorloofde wegen gekocht en weer verkocht.
Schuyt had hierdoor een groot aandeel gehad in het.ver-
oorzaken van de misstanden in den groenten- en fruithan
del. Hij stond dan ook ter plaatse voor wat de naleving
der prijsvoorschriften betreft, als zeer onbetrouwbaar
bekend.
Tegen zijn pogingen om onder de huidige moeilijke om-
itandigheden grove ontoelaatbare winsten te. maken, ls
door den inspecteur voor de prijsbeheersching met kracht
opgetreden, waarmede de voortzetting dezer practijken
onmogelijk is gemaakt.
Dc organisatie ygn het bedrijfsleven
Hoofdgroep verkeer ingesteld-
's-GRAVENHAGE, 25 Februari. In de Ned. Staats
courant is opgenomen een beschikking van de organi
satiecommissie betreffende de instelling van de hoofd
groep, „verkeer", en van de volgende bedrijfsgroepen:
haven- en aanverwante bedrijven, koopvaardij, weg
vervoer, biinnenscheepvaart, tramwegen en spoor
wegen.
Uitspraken Haarlemsche Rechtbank
T. M. die in de Haarlemmermeer eenïge zakken
tarwe had gestolen, werd tot 1 jaar en 2 maanden
veroordeeld. G. J. v. d. W. die hem daarbij had
geholpen, kreeg 8 maanden gevangenisstraf.
Acht maanden had de Officier geëischt tegen
een gasfitter uit Krommenie die een valsche aan
gifte had gedaan. De gasfitter werd tot 3 maanden
gevangenisstraf veroordeeld.
Wegens diefstal van een geldkistje werd een
arbeider uit IJmuiden tot 8 maanden veroordeeld.
Een 18-jarige incasseerder uit Hoofddorp, die
f 221.10 niet had afgedragen flverd tot 5 maanden
veroordeeld. De eisch was 8 maanden.
Een bedrijfsleider van een cacaofabriek in
Wormerveer tegen wien 1 jaar was geëischt wegens
diefstal van cacaopoeder en cacaoboter werd over
eenkomstig den eisch veroordeeld.
Ledenconcert H.O.V.
Op het leden-concert dat Vrijdag 27 Februari
a.s. te 7.30 uur door de Haarlemsche Orkestver-
eeniging wordt gegeven, zal als soliste optreden de
bekende alt-zangeres Annie Hennes. Het concert,
dat onder leiding staat van Marinus Adam, wordt
geopend met de Symphonie No. 1 in C gr. terts
Op. 21 van L. van-Beethoven. Daarna volgt Ariadne
auf Naxos" voor alt en orkest van Jos. Haydn.
Na de pauze vervolgt het orkest met „La Proces
sion Nocturne" van Henry Rabaud, waarna Annie
Hermes met orkestbegeleiding „Die Nacht" van
Alphons Diepenbrock zingt. Tot slot wordt uitge
voerd het Vorspiel „Die Meistersinger von Nürn-
berg". van Rich. Wagner.
Bekendmaking
's-GRAVENHAGE, 25 Februari. Door het
bureau van den weermachtsbevelhebber in Ne
derland wordt medegedeeld:
Vier Nederlanders zijn bij de poging om zich
aan te sluiten bij het Nederlandsche koloniale
leger om daar oorlogsdiensten të verrichten tegen
de spilmogendheden, buiten Nederland gearres
teerd. Zij werden door een Duitsche krijgsraad
wegens begunstiging van den vijand ter dood ver
oordeeld. Het vonnis is door middel van den
kogel voltrokken.
De Volkscredietbank voor Haarlem
en omliggende gemeenten
Een gemeentelijke Volkscredietbank
is niets nieuws. De Volkscrediet
bank is een sociale instelling, maar
geen instelling van Weldadigheid.
Er is nog steeds een bank van lee
ning te Haarlem.
Nu met den aanvang van het jaar 1942 de Volks
credietbank is geopend, is het wellicht wenschelijk,
na de voorloopige berichten, die hierover in de pers
verschenen zijn, iets te vertellen over het doel en de
werkwijze dezer instelling.
Dengenen die eenigszins sceptisch tegenover deze
inrichting staan en deze bezien als een experiment,
moge worden voorgehouden, dat een gemeentelijke
Volkscredietbank geen nieuwe vinding is. In een aan
tal gemeenten bestaat zulk een instelling reeds gerui-
men tijd, in Leiden b.v. reeds sedert 1923 en de re
sultaten zijn zeer gunstig.
Voorop moet worden gesteld, dat de Volkscrediet
bank wel een inrichting is met een sociaal karakter,
doch geen instelling van Weldadigheid.
De bank, verstrekt leeningen onder bepaalde waar
borgen en zij staat er op, dat de daaraan verbonden
kosten worden betaald en de leening regelmatig wordt
afgelost; zoo noodig en mogelijk dwingt zij de nako
ming van de leeningsvoorwaarden af. In dat opzicht
staat de bank dus op eeh zakelijk standpunt. Het so-
cisal karakter komt evenwel in allerlei dingen tot
uiting.
Wij noemen o.a. de tarieven, de beoordeeling van
den aard der gestelde zekerheid en de hoedanigheid
der borgen, het rekening houden met het doel van het
crediet, het verleenen van medewerking in bijzondere
gevallen tot het verkrijgen van andere faciliteiten en
ten slotte de sanëering en schuldregeling.
De tarieven. De Volkscredietbank is geen commer-
cieele instelling en niet er op uit om winst te maken.
Bij de vaststelling der tarieven voor rente en admi
nistratiekosten behoeft zij dus alleen rekening te hou
den met de kosten van de bank en al streeft zij naar
een sluitende exploitatie, zoo zal een niet te groot
tekort toch niet terstond invloed od de tarieven be
hoeven uit te oefenen.
Iemand, die kan beschikken over gegoede borgen of
waardevolle eigendommen tot zekerheid kan stellen
kan overal terecht om een leening te sluiten op be
paalde vo'orwaarden. Bij een zuiver zakelijke instel
ling worden, terecht, aan de persoonlijke of zakelijke
zekerheid hooge eischen gesteld. Zulke eischen kan
de Volkscredietbank niet stellen. Zij vraagt ook per
soonlijke of zakelijke zekerheid maar stelt daaraan
zoo noodig andere eischen, die meer zijn gericht op
het vertrouwen in den persoon van den credietaan-
vrager of van zijn borgen en op de kennis van dien
persoon en eventueel zijn gezin en zijn verhouding tot
zijn borgen. Zij moet zulks ook wel doen, omdat zij
anders niet zou afwijken van andere geldschietbanken
en de personen in loondienst of kleine zelfstandigen
gewoonlijk niet voldoende zakelijke zekerheid kunnen
stellen of medewerking van gegoede borgen kunnen
verkrijgen.
Bij de verstrekking ^an credieten en ook bij de
weigering wordt rekenmg gehouden met het doel van
het crediet. Immers als sociale instelling beoogt de
bank hulp te verleeften. Niet altijd beteekent het toe
staan van wat gevraagd wordt de noodige hulp. Het
verleenen van een crediet, moet, afgescheiden nog van
de te stellen zekerheid, gerechtvaardigd zijn in dien
zin, dat het noodzakelijk is en dat de aanvrager door
het op zich nemen van een nieuwe schuld niet in de
toekomst in nog moeilijker omstandigheden komt te
verkeeron.
Moet de aanvrage worden afgewezen of kan deze
slechts gedeeltelijk worden toegewezen, dan wordt
toch altijd nagegaan of de aanvrager zoo" hij hulp be
hoeft, niet op andere wijze kan worden geholpen.
Door de relaties welke de bank heeft met verschillende
instellingen en het vertrouwen, dat zij als overheids
instelling geniet, kan er vaak een andere weg worden
gevonden, die met minder bezwaren naar opheffing
of verlichting der moeilijkheden leidt.
En tenslotte de saneering en schuldregeling. Zooals
boven reeds gezegd komt iemand, die in financieele
moeilijkheden verkeert daar niet uit, door eenvoudig
maar een leening aan te gaan. Dikwijls is dat slechts
een verschuiving van de moeilijkheden of een vergroo
ting. Daarom wordt in zulke gevallen een onderzöek
ingesteld naar de oorzaken van de moeilijkheden en
getracht deze op te heffen, en wordt gedurende ze
keren tijd regelmatig toezicht uitgeoefend. Tevens
wordt medewerking en bemiddeling verleend voor de
vereffening van schulden op zulk een wijze, dat daar
door het financieel evenwicht vao den aanvrager niet
plotseling wordt verstoord maar geleidelijk aan wordt
hersteld.
De beoordeeling van een en ander geschiedt niet
louter ambtelijk, daar nevens de administratie van de
bank hierbij ingeschakeld worden deskundigen op fi
nancieel en sociaal gebied en oo-s het bestuur der
bank daaraan zoo noodig alle aandacht geeft.
Bovendien bestaat er een nauw contact ftiet het
Haarlemsch Borgstellingsfonds, dat reeds geruimen
tijd en met uitstekende resultaten dezen arbeid heeft
verricht.* Het schijnt, dat hier en daar de meening
heeft postgevat, dat de bank van leening is opgehe-
Welke bonnen zijn thans geldig?
Van 22 tot en met 28 Februari:
10A Brood 4 rants. Brood of gebak
10B Brood rants,
l OA VIee.sch 1 rants. Yleesch of
10B Vl.waren rants. vleeschwaren
1 OA Aardappelen 13^ K.G. Aardappelen
10B Aardappelen X K.G. Aardappelen
Van 15 Februari tot en niét 28 Februari:
09A Aardappelen 1.J4 K.G. Aardappelen
09B Aardappelen y2 K-G. Aardappelen
Van 22 Febr. tot en met 21 Maart:
213 Algemeen 1 K.G. Suiker
10C en 10D ros. 50 gr. Cacao
214 Algemeen 250 gr. Koffiesurrogaat
215 500 gr. Jam
221-224 l rants. Bloem brood of gebak
11D, 12D res. 250 gr. Rijst
225 Algemeen 230 gr. Peulvruchten
226 250 gr. Gort
227 100 gr. Vermicelli of maïzena
216-220 100 gr. Kaas
10A-13A Melk I 3JX L. Melk
10B-13B Melk I L. Melk
Bonnen 06-09 Melk zijn verlangd tot en met 21 Maart
(Bonnen 204-208 (Kaas) zijn verlengd tot en met
Zaterdag 28 Februari 1942)
Van 10 Februari tot en met 27 Februari:
07 Boter 125 gr. Boter
07 Vet 125 gr. Boter of margarine
08 Boter 125 gr. Boter
OS Vet 125 gr. Boter zonder reductie
of margarine
Van 17 tot en met'25 Maart:
13 Boter 250 gr. boter of
200 gr. rundvet
Bonnen voor vet inleveren tot en met 28 Februari.
Van 19 t.m. 27 Februari:
09 Boter 125 gr. Boter of
100 gr. Rundvet
09 Vet 125 gr. Boter of margarine
ven. Dat is niet het geval. Zij is opgeheven als een
strikt Haarlemsche instelling maar blijft voortbestaan
als onderdeel van de Volkscredietbank. Wel is te ver
wachten. dat de omvang van de pandbeleening zal
verminderen, omdat waarschijnlijk velen de voorkeur
zullen geven aan het sluiten van een geldleening met
regelmatige grootere of kleinere aflossingen. Dit wordt
door de Voikscredietbank zelf bevorderd, omdat de
mogelijkheid van werkelijke hulp veel grooter is bij
het verleenen van een persoonlijk crediet, dan van een
onpersoonlijk crediet als pandbeleening, waarbij in
het algemeen slechts aandacht wordt geschonken aar
de waarde van het aangeboden pand. Bij het persoon'
lijk crediet spelen de persoonlijke omstandigheden en
kwaliteiten een rol. Om daarin een goed inzicht te
verkrijgen worden die omstandigheden en hoedanig
heden in daartoe geëigende gevallen onderzocht door
een Maatschappelijk Werkster. Dat onderzoek zal
slechts volledig kunnen zijn. indien dé aanvrager
volledige en juiste gegevens verstrekt en volkomen
vertrouwen stelt in de beoordeeling en de discretie van
de instelling.
Wie kunnen zich om hulp tot de Volkscredietbank
wenden? Eigenlijk zijn dat zonder eenige restrictie:
de inwoners van Haarlem, Velsen. Beverwijk, Heem
stede, Bloemendaal en Zandvoort. De eenige feitelijke
beperking is gelegen in het bedrag. Dat bedraagt, ten
zij in zeer bijzondere gevallen het bestuur daarvan
afwijkt, ten hoogste f 500. Voornamelijk echter is de
bank bestemd voor het verleenen van consumptieve
en nood-credieten. Productieve credieten, die in den
regel betrekking hebben op zaken van grooteren
omvang, behooren thuis bij de particuliere banken.
De grens daarvoor is niet precies te trekken en moet
dan blijken bij de behandeling der zaak.
'Belanghebbenden kunnen zich om inlichtingen wen
den tot den Directeur van de Volkscredietbank. Kleine
Houtstraat 70.
De bank is voor inlichtingen geopend dagelijks van
912Vé en van 2 tot 4, behalve op Donderdagmiddag.
De totale verliezen der luchtmacht
in Ned.-Indië
TOKIO, 26 Februari (DJLB.) Militaire
waarnemers verklaren naar aanleiding van het
zesde bombardement op Java van Woensdag j.l.
door de Japanners, waardoor het totale aantal ver
nielde vliegtuigen op het eiland tot 177 is gestegen,
het volgende; „Dit is een zware slag voor de ge
allieerden, daar thans bijna de hellt der vijande
lijke luchtmacht op Java vernield is en er weinig
mogelijkheden bestaan voor een toereikende ver
sterking".
Dezelfde kringen schatten dat de geallieerde
luchtmacht op Java bif het begin der vijandelijk
heden ongeveer 350 vliegtuigen sterk was, waar
onder 100 jagers, 80 bommenwerpers, 20 verken
ningsvliegtuigen en 120 andere typen. Dit aantal
is inmiddels waarschijnlijk door Groot-Brittannië
en de Vereenigde Staten tot in totaal 450 toestellen
verhoogd.
Terugtocht der Britten in Birma
STOCKHOLM, 26 Febr. (D.N.B.) Volgens een be
richt van United Press trekken de Britsche troepen,
die na bloedige bajonetgevechten aan den Oostelijken
oever van de Sittang teruggedrongen zijn, zich verder
terug om nieuwe stellingen te betrekken. Het gevaar
bestaat, naar nerdér gemeld wordt, dat zij anders door
den in aantal sterkeren vijand zouden kunnen worden
omsingeld. De frontcorrespondenten uit Rangoon, aan
wie men den raad heeft gegeven, zich bij de evacu
atie der bevolking aan te sluiten en naar het Noor
den te vertrekken, hebben bijna volkomen het contact
met het eigenlijke front verloren en kunnen ook niet
bij benadering zeggen, hoe de frontlijn thans verloopt.
Zeker is echter, dat een algemeene terugtocht der
Britten aan den gang is.
Vijandelijke vliegtuigen boven de
Amerikaansehe Westkust
STOCKHOLM, 25 Februari (DN.B.) De
woordvoerder van het Witte Huis heeft medege
deeld, naar de Britsche Berichtendienst uit
Washington meldt, dat zich in den vroegen ochtend
van Woensdag twee golven vijandelijke vliegtyigen
boven de Westkust van Amerika bevonden.
Extra bericht van het
Duitsche opperbevel.
In den Atlantischen Oceaan zeven
schepen tot zinken gebracht
Hoofdkwartier yan den Führer, 26 Februari.
(D.N.B.) Het opperbevel der weermacht maakt
bekend:
Duitsche duikbooten hebben midden in den
Atlantischen Oceaan in hardnekkige gevechten,
die dagenlang hebben geduurd, van een krachtig
beschermd convooi 7 schepen, waronder twee
groote tankschepen, in totaal 52.000 b.r.t. tot
zinken gebracht.
Voorts werden 6 groote schepen, waaronder
een tankschip, zoo zwaar beschadigd dat aange
nomen kan worden dat ook deze verloren zijn
gegaan.
personeel
maar ook
aan het
materiaal.
In de werk
plan tsën
heerscht
groote be
drijvigheid
bij liet revi-
seereü der
wagens en
'inderdeelen.
Polygoon-
Hof
Nauwgezet onderzoek door de
Turksche regeering toegezegd
VERDUISTEREN van I9 i2 t„t 8 33
Maan 26 Febr, op 14.38, 27 Febr. onder 6.26
Het D.N.B. meldt: Toen de Duitsche ambassadeur
te Ankara, Von Papen, en zijn echtgenoote Dinsdag
ochtend op weg waren van Hun w.oning naar de am
bassade, is een aanslag op hen gepleegd. De ambassa
deur en zijn vrouw bleven ongedeerd. Een man, ver
moedelijk de dader, die op eenige passen achter den
ambassadeur liep, werd in stukken gereten.
Onmiddellijk na den aanslag bracht de Turksche mi
nister van buitenlandsche zaken, Saradjogloe, in ge
zelschap van staatssecretaris Menendjogloe ben of
ficieel bezoek aan den ambassadeur. Hij deelde Von
Papen mede dat de Turksche regeering onder geen
voorwaarden zou dulden dat haar land het tooneel
van dergelijke misdaden zou worden. Hij verklaarde
voorts dat een nauwgezet onderzoek wordt ingesteld
en dat alle maatregelen genomen zijn.
De president der Turksche republiek en de minister
president hebben den ambassadeur gelukgewenscht
met den goeden afloop.
De Führer heeft Von Papen telegrafisch gelukge
wenscht. evenals minister van Ribbentrop.
Naar het A.N.P. verneemt zijn nog de volgende bij
zonderheden bekend geworden;
Zooals iederen morgen verliet de Duitsche ambas
sadeur Von Papen om tien uur zijn woning en sloeg
den weg in naar het ambassadegebouw De aanslag
werd gepleegd op 80 meter van de Duitsche ambas
sade. .Von Papen had den indruk op het mechanisme
van een helsche machine getrapt te hebben. Om 10.10
uur ontstond er een ontploffing, die den Duitschen
ambassadeur en zijn echtgenoote tegen den grond
wierpen. Von Papen vertelde dat hij achter zich eeu
man bespeurde. Deze werd door de explosie in stuk
ken gereten. Von Papen's jas was bedekt met bloed
vlekken van dit slachtoffer. De explosie was zoo hevig
dat de ruiten van alle in de buurt gelegen huizen
sprongen. Verscheidene personen, die zich in de na
bijheid bevonden, onder wie drie jonge meisjes, wer
den door scherven gekwetst. Zoodra hij bekomen was,
begaf von Papen zich naar de in de omgeving, gelegen
Italiaansche ambassade. Hij verloor geen dbgenblik
zijn koelbloedigheid en liet terstond de politie waar
schuwen die de huizen in de buurt ging bewaken.
Sommige getuigen hebben een man zien vluchten.
Er bestaan twee lezingen wat den aard van den aan
slag betreft, n.l. een dat er sprake was van een op
den boulevard lig^mde helsche machine, en een dat
er een bom werd geworpen.
Zoodra Von Papen in zijn bureau was aangekomen,
zond hij een ambassaderaad naar den Turkschen mi
nister van buitenlandsche zaken, Saradjogloe om over
de gebeurtenis verslag uit te brengen en een onder
zoek te eischen. De Turksche minister van buiten
landsche zaken begaf zich terstond naar de Duitsche
ambassade en feliciteerde den ambassadeur dat hij aan
den aanslag ontkomen was.
De president der republiek en de minister-president
zonden hun kabinetchefs. Van Papen is ongedeerd.
Hij had slechts eenige schrammen in het gelaat. Het
door het ministerie van binnenlandsche zaken geleide
onderzoek wordt voortgezet.
Het D.N.B. verneemt uit Ankara:
Het tooneel van den aanslag op ambassadeur Von
Papen ligt halverwege zijn particuliere woning en de
Duitsche ambassade, op den Boulevard Ataturk, In de
wijk der buitenlandsche delegaties.
Het bericht van den aanslag deed te Ankara snel de
ronde. Talrijke menschen dromden samen voor de plek
van den aanslag, toen de politie en militairen nog met
het onderzoek bezig waren. De knal van de explosie
werd in het op ongeveer 300 meter afstand gelegen
gebouw der Duitsche ambassade duidelijk gehoord en
men gevoelde zelfs een trilling.
Zoowel in officieele kringen als onder de bevolking
van de Turksche hoofdstad heerscht de grootste veront
waardiging over den aanslag op den vertegenwoordiger
van het Duitsche rijk. Bij de Duitsche ambassade wor
den voortdurend gelukwenschen ontvangen met het
mislukken van den aanslag.
In het blad „Aksdam" geeft Sadak uiting aan het
leedwezen van het Turksche volk over deze gebeurtenis
en aan de voldoening van Turkije over het mislukken
van deze misdaad jegens den „bij alle Turksche staats
lieden geliefden en geachten ambassadeur van Duitsch-
land". „De Turksche regeering", aldus Sadak, „zal
zeer scherp optreden om de misdaad te ontsluieren.
De Duitsche ambassadeur bezit de sympathie van het
geheele Turksche volk, welke sympathie door dit voor
val nog verstevigd is".
Gelijk met het bericht over den aanslag wordt uit
Istanboel vernomen dat daar eenige dagen geleden in
verschillende stadswijken anti-Duitsche pamfletten ver
spreid zijn, aldus deelt het D.N.B. mede. De Turksche
politie heeft in een Grieksche club als vermoedelijke
daders twee Engelschen en een aanhanger van den
verradersgeneraal De Gaulle gearresteerd. Ook dit be
richt toont aan hoe Britsche agenten overal in Turkije
werkzaam zijn. Inmiddels is dit slechts een voorbeeld,
vele andere gevallen blijven geheim, daar de Secret
Service gewoonlijk slechts stiekem spionneert, omkoopt,
afperst en moordt.
In Duitsche politieke kringen acht men zoo meldt
het A.N.P. uit Berlijn het aan geen twijfel onder
hevig, dat deze aanslag, zooals zoo vele ander, zijn oor
sprong vindt in de actie van de Secret Service (Engel-
sche geheime dienst) en de Gepeoe (Bolsjewistische
geheime dienst). Voorts is mefi er van overtuigd dat
ambassadeur Von Papen als overbrenger der inlich
tingen aan de TurkSche regeering inzake de door Eden
te Moskou gevoerde onderhandelingen, moest worden
geliquideerd. In deze overtuigfcg wordt men versterkt
door het feit dat er de laatste weken veelvuldig pam
fletten in Istanboel en Ankara verspreid zijn. waarin
stelling genomen werd tegen den heer Von Papen in
het bijzonder en tegen het Duitsche rijk in het alge
meen. Overigens wacht men te Berlijn het resultaat
af van het door de Turksche regeering geopende on
derzoek en verwijst men hoogstens nog naar de tal
rijke ontploffingen der laatste maanden, waaruit
bijzonder groote activiteit van Britsche agenten is ge
bleken
De Berlijnsche bladen behelzen in den scherpsten
toon commentaar op het bericht over den mislukten
bomaanslag.
Naar de meening van de „Berliner Nachtausgabe" is
het aan geen twijfel onderhevig dat deze misdadige
aanslag een schakel, is In den langen keten van de
Britsche en bolsjewistische pogingen om Turkije onder
druk te stellen en bij den imperialistlschen oorlog van
het Jodepdom en de plutocratie te betrekken De mis
daad van Ankara, aldus het blad. is niet anders dan
een gemeenschappelijk stukje werk van Gepoe en
Secret Service en werpt weer een schel licht op de
niets ontziende methoden, waarmede de beide bond-
genooten in neutrale landen werken.
De „Berliner Lokal Anzeiger" acht het zeker dat
hier sprake is van een politieken aanslag. De „Deut
sche Allgemeine Zeitung" vermoedt dat Von Papen
vooral daarom zich den toorn der Engelschen en bolsje
wisten op den hals heeft gehaald, omdat hij de Turken
erop eewezen heeft dat Eden met Stalin de uitlevering
van Europa aan de Bolsjewistische heerschappij heeft
afgesproken.
Daitschland strijdt ooor Europa.
Bolsjewistische aanvallen in den
Zuidelijken sector afgeslagen.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER. 25 Febr.
(D.N.B.) Het operbevel der weermacht maakt bc-
bekend:
In den Zuidelijken sector van het" Oostelijke front
werden bolsjewistische aanvallen door Duitsche,
Roemeensche en Hongaarsche troepen afgeslagen.
In den centralen en den Noordelijken sector van
het front duren de gevechten, beurtelings in de
afweer en in den aanval, voort. Luchtaanvallen in
snelle opeenvolging op Sebastapol veroorzaakten
uitgebreide branden in het stads- en havengebied.
In de wateren der vesting werd een bolsjewistische
kruiser door bommen ernstig getroffen.
In Noord-Afrika wederzijdsche verkenningsactivi
teit. Duitsche jagers schoten vier Britsche vliegtuigen
neer. Op Malta troffen bommen van zwaar kaliber
duikbootligplaatsen in de haven van La Valctta.
In het zeegebied ten Noorden van Cromer dreef de
luchtmacht in den afgeloopen nacht een Brllseh*
convooi uiteen. Twee vrij groote koopvaardijschepen
werden zoo zwaar getroffen dat aangenomen kan
worden dat zij verloren zijn gegaan.
Bij aanvallen van Britsche bommenwerpers op de
Duitsche Bocht verloor de vijand in der. afgeloopen
nacht 3 vliegtuigen.
Feldwebel Körpel, vliegtuigbestuurder in een
jachtcskader, heeft gisteren vier tegenstanders neer
geschoten en daarmede zijn 72ste overwinning in
,de lucht behaald.
M't rM
De verdediging van de Kanaalkast. Beton L liet
voornaamste materiaal voor «le enorme bouwwerken
die er verrijzen. Drutscher \>r!:ig-Recla-P.K.l'.t1k
De positie van Java
In het zicht van den Japanschen aanval
SJANGHAI, 25 Februari (DNB) Met dagelijks toe
nemende spanning verwacht men te Batavia dat het
geallieerde Zuidzeefront naar Australië moet worden
teruggetrokken.
Ondanks het ernstige gebrek aan vliegtuigen, zoo
wordt uit Batavia gemeld, heeft men de hoop nog niet
opgegeven dat op Java tot het uiterste tegenstand zal
worden geboden. Men wijst er te Batavia verder op,
dat er in Nederlandsch-Indië practisch geen linie meer
is, waarop men zich kan terugtrekken.
Omtrent de groote actie van dc Japansche luchtmacht
tegen vliegvelden op het eiland Java, in verloop waar
van zooals gemeld 68 vijandelijke vliegtuigen vernield
werden, meldt Domei nog in een verslag van het front
dat de eerste golf Japansche gevechtsvliegtuigen onder
bescherming van jagers om 10.30 Bandoeng aanviel,
waarbij 25 vijandelijke vliegtuigen op den begancn
grond in brand geschoten werden. De vergezellende
jagers daagden vijandelijke vliegtuigen, die opgcstege-i
waren, tot het gevecht uit en schoten daarvan v
omlaag. 19 minuten later werden op het vliegveld van
Kalidjati nog 25 vijandelijke machines met machine
geweervuur vernietigd. De tweede reeks aanvallen
begon om 17.30 uur met een actie tegen het vliegveld
Tjililitan bij Batavia, waar Japansche gevechtsvlieg
tuigen acht toestellen vernielden en waarbij de han
gars en andere inrichtingen van het vliegveld in brand
geraakten. Ten Noorden van Buitenzorg geraakten Ja
pansche jagers met tien Hurricanes in gevecht, waarbij
een Hurricane werd neergehaald. Tevens werd een
aanval op de basis voor marine-vliegtuigen te Batavia
uitgevoerd, waar behalve de aldaar gestationneerde
vliegtuigen een in de haven liggende lichte kruiser en
twee koopvaardijschepen van 3.000 ton elk met bommen
bestookt werden. Bij dezen aanval werden twee marine
vliegtuigen vernietigd. Twee andere toestellen, die bij
den terugkeer naar het vliegveld werden neergescho
ten. brengen het totale aantal vernielde vijandelijke
machines op 68. Voorts werd een Blenheim machine
boven Palembang en nog, een andere boven een niet
genoemd vliegveld neergehaald, waardoor het totale
aantal van den dag tot 70 is gestegen.
Het keizerlijke hoofdkwartier maakt nog bekend dat
voltreffers werden geplaatst op een lichten kruiser en
op twee schepen van 3.000 ton elk bij een aanval van
Japansche vliegers op oen groep vijandelijke schepen
in de haven van Batavia. Een Japnnsch vliegtuig werd
bij dit optreden zwaar gehavend.
Een Japansch vlooteskader, dat aan den aanval op
Koepang (Nederlandsch Timor) heeft deelgenomen heeft
een Nederlandsch-Irfdisch tankschip buitgemaakt. De
bemanning nam de vlucht, het schip kreeg echter geen
schade.
Port Moresby aanbevallen
STOCKHOLM, 25 Februari (DNB) Naar de Britsche
Berichtendienst uit Canberra op grond van een com
muniqué van de Australische luchtmacht meldt, heb
ben Japansche bommenwerpers Woensdagmiddag Port
Moresby (Nieuw-Guinea) aangevallen. Nadere bijzon
derheden ontbreken nog.
Bolsjewistische verliezéft aan liet
Ilmenmeer
Luchtaanvallen op Sebastopol
Het D. N. B. meldt: Naar van militaire zijde
verluidt hebben Duitsche troepen in het gebied ten
Zuid-Oosten van het Ilmenmeer tijdens een strijd
van. meer dan vier weken 387 aanvallen van sterke
sivjetstrijdkrachten ten deele in succesvolle tegen
aanvallen afgeslogen. De bolsjewisten verloren be
halve vele wapens en oorlogsmateriaal meer dan
14.000 dooden en een veelvoud aan gewonden. Tal
rijke pantserwagens, stukken geschut, machinege
weren, granaatwerpers, vlammenwerpers, ski's en
ander materiaal vielen den Duitschen troepen in
handen.
Duitsche duikbommenwerpers hebben op 24
Februari een aanval op een sovjet kruiser in de
haven van Sebastopol. De kruiser werd getroffen
door een bom van 1000 kilo en een van 500 kilo.
Bij het vertrek namen de bemanningen der vlieg
tuigen een sterke rookontwikkeling op het gehaven
de schip waar. Bovendien werden stad en haven
van Sebastopol door de Duitsche luchtmacht ge
bombardeerd. Dag en nacht lieten de Duitsche ge
vechtsvliegtuigen bommen van allerlei kaliber op
deze Sovjet-oorlogshaven vallen, waar voltreffers
terecht kwamen op scheepswerven en haveninrich
tingen.
