Haarlem's Dagblad
Uitbreiding van het driemogendhedenpact?
De strijd in Oost-Azië
JAARGANG No. 18021
jiijave Loarens Coster, MO. v. Courant-Uitgaven en Algem.
prukkerl) N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bljk. Soenda-
plein 37. Postgiro 38810. Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Telef.
Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie 10600. DrukkerU 10132,
administratie 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Directeur: P. W. PEEREBOOM
DONDERDAG 19 MAART 1942
Abonnement per week 0,26, per maand 1,13, per kwartaal
3,42, franco per post 3,73, losse nummers 6 cent. Adverten-
tiën: 1—5 regels 2,10 elke regel meer 0,42. Reclames 0,72
per regel. Contracttarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4
regels 0,72, elke regel meer 0,18. Groentjes 1—3 regels 38
cent, elke regel meer 12 cent bU contante betaling.
BERLIJN, 18 Maart. De A.N.P.-correspondent
meldt: Op vragen naar de juistheid van geruchten over
ten binnenkort te verwachten „uitbreiding van het
driemogendhedenpact" waarmee de toetreding van
een of meer staten-leden bedoeld is werd van be
voegde zijde geantwoord, dat men niet zou weten waar
op deze geruchten slaan. Daarom kon men ook geen
standpunt ten aanzien dier geruchten formuleeren.
Van dezelfde zijde weigerde men zich uit te laten
over geruchten inzake een aanstaand bezoek aan
jerlijn van hooge Bulgaarsche persoonlijkheden.
In het algemeen doen hier in buitenlandsche krin
gen verwachtingen betreffende een verhoogde diplo
matieke activiteit veel van zich spreken en men ge-
>ruikt daarbij veel het woord „diplomatiek offensief",
fan bevoegde zijde werd in dit verband verklaard,
fiat het kenmerk van een offensief steeds de uiterste
;eheimhouding is, zoodat men moeilijk kan verwach-
en, dat men van Duitsche zijde van te voren mede-
fieelingen hierover aan de peis verstrekt.
Vorschingen in de richting van Turkije leverden
jeen succes op. Slechts kon men omtrent Edens be-
ireerde voornemens eener reis naar Turkije verne
men, dat men sinds de eerste berichten daarover niets
meer gehoord heeft. Men ziet hier ook geen aanleiding
voor zulk een reis, noch eenige hoop op succes voor
ingeland. Misschien zou de Britsche minister gaarne
iet komende proces inzake den aanslag op Von Papen
lijwonen, verklaarde men lachend
Wat dit incident betreft, zoo deelde men heden mede,
jat de Duitsche rijksregeering thans het materiaal
ran het vooronderzoek ontvangen heeft. Van het trek-
:en eener conclusie daaruit is voor de Duitsche re
dering geen sprake, dat is de taak der Turksche over
bid.
Rede van Ineunoe
In Berlijn is men zwijgzaam
Verhoogde
activiteit?
diplomatieke
Turkije wil neutraal blijven
ANKARA, 18 Maart (D.N.B.) De president der
Turksche republiek, Ismet Ineunoe, heeft Woensdag
In een rede te Smyrna verklaard, dat Turkije met be-
laalde andere landen zich buiten den oorlog kon hou-
ien, nochtans de uitwerking daarvan merkte. Wij
lebben onze politiek steeds zeer duidelijk verkondigd.
Zij kan als volgt worden geformuleerd: wij onder-
ïouden met de oorlogvoerenden betrekkingen op
;rond van verdragen die zonder onderscheid in goed
vertrouwen gehandhaafd worden. Het is niet gemak-
telijk met een oorlogvoerend land een neutrale en
vriendschappelijke politiek te voeren, doch de regee
ring der republiek, die steunt op het parlement, volgt
fieze politiek tegenover alle mogendheden en put de
tracht daartoe uit hun vertrouwen. Wij hebben geen
onopgeloste kwestie, die ons in conflict met de oor
logvoerenden zou kunnen brengen, wij hebben geen
wolken aan onzen nabijen horizon. Wij zij voorzichtig
net onze voorspellingen, want de allesomvattende en
[ecompliceerde aard van den oorlog maakt het nood-
lakelijk alle mogelijkheden onder het oog te zien.
Wij hebben aan onzen kant alle maatregelen getrof
fen. Ons besluit ten aanzien van de toekomst is een
voudig en duidelijk. Wij zullen trachten buiten den
jorlog te blijven. Als het echter onvermijdelijk zou
:ijn, zullen wij onze plicht jegens het vaderland met
ter en waardigheid vervullen. Wij gaan het voorjaar
net vertrouwen, met bewustzijn van eigen kracht en
edele gezindheid tegemoet, doch ook op die van het
jeloof en de vastbeslotenheid.
Zelfbestuur in Litauen, Letland
en Estland
BERLIJN, 18 Maart (D.N.B.) „De inheemsche
bevolking van het bezet gebied in het Oosten heeft
gedurende den strijd en de bezetting van het land
zooveel bewijzen van haar goeden wil tof samen
werking gegeven, dat het toestaan van een ver
strekkend zelfbestuur mogelijk is", aldus wordt ge
legd in een decreet, door minister Rosenberg voor
liet Rijkscommissariaat „Oostland" uitgevaardigd.
Door dit decreet wordt in de districten Li
tauen, Letland en Estland een nieuwe regeling
gegeven voor 't bestuur met verantwoordelijke
medewerking der landelijke autoriteiten. De
Duitsche leiding in de drie districten vormt een
controleerend bestuur, terwijl de recht-
streeksche bestuurswerkzaamheid door de
autoriteiten van het land zelf moet worden
uitgeoefend. Het Duitsche gezag en de politieke
leiding ressorteeren onder den rijksminister
voor het bezette gebied in het Oosten. Het lan
delijk bestuur wordt uitgeoefend door de eigen,
dus de Litausche, Letlandsche en Estlandsche
organen en autoriteiten, welke worden benoemd
óf rechtstreeks door de Duitsche burgerlijke
autoriteiten óf met haar toestemming.
Door deze reorganisatie hebben de drie Baltische
volken gelegenheid gekregen daadwerkelijk mede
te werken aan het vormen van him bestaan; boven
dien hebben zij een verstrekkende verantwoorde
lijkheid gekregen. Het tot het buitenland behooren-
de district Wit-Roethenië kon in deze regeling niet
worden opgenomen, doordat hier, tengevolge van
de langdurige bolsjewistische heerschappij de voor
waarden van organisatorischen en personeelen aard
nog niet aanwezig zijn.
Na de agrarische ordening beteekent dit decreet
een nieuwen belangrijken stap op den weg naar
de definitieve annuleering der bolsjewistische na-
atenschap en de ontplooiing der krachten, die
tot opbouw in het Oosten bereid zijn.
Rijksmaarschalk Göring brengt
den boeren dank
Oproep tot nog grootere prestaties dit jaar
BERLIJN, 18 Maart (DNB) Rijksmaarschalk Her
mann Göring heeft heden in een oproep tot de Duitsche
boeren hun namens het geheele Duitsche volk zijn dank
uitgesproken voor de geweldige volbrachte prestatie
ter waarborging van de voedselposite. Voorts riep de
minister het boerenvolk op tot onvermoeiden arbeid,
om dit jaar nog grootere prestaties te volbrengen. In
de dringende behoefte aan arbeidskrachten voor den
landbouw zal voorzien worden door het betrekken van
bruikbare hulparbeiders uit de bezette gebieden in het
Oosten en door het inschakelen van vreemdelingen en
krijgsgevangenen. Ook is er gezorgd voor het beschik
baarstellen van meststoffen en zaaigoed. Ook de aan
voer van vloeibare brandstof is ten gunste van den
landbouw geregeld en bijzondere contingenten grond
stoffen zijn verleend aan de industrie van landbouw
werktuigen, teneinde de vervaardiging van de benoo-
digde landbouwmachines te verhoogen.
Uw arbeid, aldus minister Göring, is even belang
rijk voor de beslissing van den oorlog als de strijd en
overwinning van den Duitschen soldaat ginds 'tegen
over den vijand. Vervult derhalve uw taak met volle
toewijding en den grootsten ijver, opdat ook voor de
toekomst de voeding van het Duitsche volk gewaar-
ATTLEE OVER HET PASSEEREN DER DUITSCHE
OORLOGSBODEMS DOOR HET KANAAL.
LISSABON. 18 Maart (ANP) Naar de Britsche
nieuwsdienst meldt, heeft de plaatsvervangende minis
ter-president Attlee heden in het Lagerhuis bekend
gemaakt, dat de regeering het rapport ontvangen heeft
van den rechter van onderzoek Bucknell en zijn com
missie over het ontwijken van de drie Duitsche oor
logsschepen in het Kanaal.
Op een reeks vragen die hierop gesteld werden ver
klaarde Attlee, dat hij geen nadere inlichtingen kon
verstrekken, daar hij „daarmede Duitschland zou hel
pen". Om dezelfde redenen was het niet mogelijk het
rapport te publiceeren. Attlee zeide echter verder, dat
de algemeene conclusies in het onderzoek, afgezien
van cenige punten „geen belangrijk gebrek aan voor-
uitzienden blik. samenwerking of organisatie hebben
doen blijken". Verscheidene leden van het Lagerhuis
verzochten dringend om meer inlichtingen, maar Attlee
weigerde zijn verklaringen aan te vullen. Hij beloofde
echter, te zullen overleggen, of hij in een geheime zit
ting meer zou kunnen vertellen.
Men twijfelt er hier niet aan, dat de uitkomst daar
van weinig aangenaam voor de Engelsch-bolsjewis-
tische aanstichters zal wezen De bomaanval op het
stadje Milas heeft intusschen de stemming tegen En
geland in Turkije nog slechter gemaakt. Volgens de
laatste berichten heeft men in Londen, gezien het
overstelpende overtuigingsmateriaal, de schuld aan
dezen luchtaanval niet langer meer kunnen en durven
loochenen.
Operaties op Timor geëindigd
Japansche luchtaanval
op de Salomons-eilanden
GENèVE, 18 Maart (D.N.B.) De eigenaar van
groote Australische dagbladen. Sir Keith Murdoch,
heeft een beroep op Engeland gedaan om zijn
groote dominion Australië te hulp te komen. In
een artikel, dat tot opschrift draagt „Australië
kan niet alleen tegen de Japanners vechten", schrijft
hij, in de Daily Mail dat er in geheel Australië
slechts negen millioen blanken zijn, die door groote
afstanden van elkander gescheiden in de verschil
lende deelen van het Australische vasteland ge
vestigd zijn.
Langs de Australische Oostkust wordt een ver
dediging tegen een Japanschen aanval bemoeilijkt
door het feit. dat de spoorwijdte der spoorwegen
aldaar niet overal hetzelfde is, dat over vele rivie
ren geen bruggen liggen en dat men in vroeger
jaren wegen heeft aangelegd zonder daarbij te
denken aan de mogelijkheid van een oorlog. Thans
wreekt het zich ook, dat de sedert 1939 door
Australië aan Engeland gegeven oorlogsopdrachten
niet zijn uitgevoerd. Australië kan den strijd met de
Japanners niet doorstaan indien het niet onmid
dellijk honderden gevechtsvliegtuigen en torpedo
vliegtuigen, steun ter zee en gemechaniseerde
troepen van Engeland krijgt. Geen hulp uit de
Vereen. Staten kan daarvoor hls vervanging
dienen.
OPERATIES OP TIMOR GEëINDIGD.
JAPANSCHE LEGERBASIS. 18 Maart. (D.N.B.)
In frontberichten wordt gemeld, dat de Japansche
strijdkrachten op het eiland Timor op 12 Maart
hun operaties hebben voltooid met beëindiging van
de actie tegen de resten der geallieerde troepen,
die in den Westelijken sector der hoofdstad van
Portugeesch Timor, Dilli. bescherming gezocht
hadden.
DE STRIJD OP SUMATRA.
De Japansche strijdkrachten, die 12 Maart waren
geland aan de Noord-Oostkust van Sumatra, heb
ben in zes dagen tiids 500 K.M. afgelegd en op 18
Maart de belangrijke stad Padang bereikt.
De frontcorrespondent van de Tokio Asahi Sjim-
boen meldt, dat met de bezetting van deze belang
rijke havenstad in zoover de operaties op Sumatra
min of meer geëindigd zijn. omdat thans alle be
langrijke bases op dit groote eiland zich in Ja
pansche handen bevinden. Het blad wijst op de
groote strategische beteekenis van Sumatra juist
voor nieuwe operaties in den Indischen Oceaan.
Het Amerikaansche ministerie van marine heeft
volgens radio New-York meegedeeld, dat bij de
„Evacuatie" van de Philippijnen en van Java ver
scheidene Amerikaansche oorlogsschepen door de
Amerikanen zelf zijn vernietigd. Zoo zijn de duik
boot Shark in Manilla, en 'de torpedojagers Sealion
en Steward in Soerabaja in het droogdok vernield.
KLOKKEN IN SOERABAJA GELIJKGEZET
MET DIE VAN TOKIO.
Met ingang van middernacht 19 op 20 Maart
zullen in Oost-Java, met inbegrip van Soerabaja,
de klokken gelijkgezet worden met die van Tokio.
Op het oogenblik is de tijd hier l'/o uur ten ach
ter bij Tokio.
Japansche strijdkrachten hebben Dinsdag 163
Japansche burgers bevrijd uit een interneerings-
kamp nabij Tjilatjap.
JAPANSCHE TROEPEN IN DELTA VAN
PAARLRIYIER.
De persafdeelïng van het Japansche expeditie-
leger in Zuid-China meldt, dat de Japansche troe
pen in nauwe samenwerking met eenheden van de
vloot Dinsdag een zuiveringscampagne begonnen
zijn in de delta van de Paarlrivier. De Japanners
worden hierbij geholpen door Chineesche troepen,
die behooren tot de nationale regeering van Nan
king.
SALOMONSEILANDEN AANGEVALLEN.
STOCKHOLM, 19 Maart. (A.N.P.) Naar de
Britsche berichtendienst meldt, heeft Curtin, de
Australische minister-president. Woensdagavond
verklaard dat Japansche vliegtuigen Woensdag
tweemaal Toelagi, de zetel van het bestuur over
de Salomons-eilanden, hebben aangevallen. Het
eiland Florida in dezelfde eilandengroep, is naar de
Britsche Berichtendienst verder meldt, ook met
bommen bestookt.
GEVECHTEN BIJ SHWEGYIN.
BANGKOK, 18 Maart. (D.N.B.) Naar de In
dische radio meldt, zijn Britsche troepen in de
buurt van Shwegyin in gevecht gewikkeld met
Japansche en Birmaansche troepen, die schouder aan
schouder tegen de Britten strijden.
DE STRIJD OP DE PHILIPPIJNEN.
TOKIO, 19 Maart (D.N.B.) Na de geslaagde
landing der Japanners nabij Calapan op het eiland
Mindoro bevindt dit eiland zich thans geheel onder
con, trole van de Japansche strijdkrachten.
Omtrent den toestand op de overige talrijke
Philippijnsche eilanden zijn hier nog geen berich
ten ontvangen. Het is echter nauwelijks aan te
nemen, dat zich op deze eilanden nog noemens
waardige vijandelijke strijdkrachten bevinden, daal
de Amerikanen zich in de verdediging der Philip
pijnen vooral beperkt hebben tot het eiland Luzon
met de hoofdstad Manilla. Welingelichte kringen
zijn van meening, dat het ook niet noodig zal zijn.
het ontelbare aantal eilanden te bezetten, doch al
leen de militair belangrijke plaatsen.
VERSTERKINGEN IN IRAN EN IRAK.
GENèVE, 17 Maart. (AFIP) Volgens den cor-
despondent van de Londensche „Daily Mail" te Bag
dad, zouden duizenden Iraansche en Iraksche ar
beiders, die onder leiding van Amerikaansche en
.Engelsche ingenieurs werken, sedert maanden ze
kere streken in Iran en Irak in een waar ver
sterkt kamp veranderd hebben, door bet aanleggen
van vliegvelden, anti-tankhindernissen, enz.
De moeilijkheden der bolsjewieken
BERLIJN, 18 Maart (D.N.B.) Een belangwekkende
erkenning van de werkelijke verliezen der bolsjewie
ken is een schrijven van den sovjet-majoor Geranin
van de 20e brigade aan den met hem bevrienden
sovjet-majoor Worokin van het 89ste regiment tirail
leurs, dat dezer dagen in den centralen sector van het
Oostelijke front met de papieren van een regiments
staf werd buitgemaakt. Geranin schildert de moeilijke
positie, waarin de bolsjewieken zich in dezen winter-
veldtocht bevinden. Het ontbreekt ons vooral aan de
noodige wapens, zoo schrijft hij. Onze hoop is sinds
maanden gericht op de grootscheepsch aangekondigde
hulp van Engeland en de Ver. Staten, maar tot dus
ver konden wij van de verwezenlijking dezer beloften
niets bemerken. Over de bolsjewistische verliezen
schrijft Geranin: „Wij hebben tot dusver in het sov
jet-leger minstens vijf millioen gewonden en ongeveer
evenveel dooden. Vier millioen gevangenen bevinden
zich in handen der Duitschers."
KLOMrEN TE DUUR VERKOCHT.
Door de Haarlemsche politie wordt proces-verbaal
opgemaakt tegen een 34-jarige inwoonster van Haarlem,
die klompen van 99 cent per paar voor f 1.75 per paar
verkocht. In beslag genomen zijn 9 paren klompen.
Welke bonnen zijn thans geldig? Stabilisatie van het renteniveau
Brood of gebak
Van 15 tot en met 21 Maart:
13A Brood 1 rants.
I3B Brood rants.
13A Vleesch 5 rants. Vleesch of
3B Vl.waren rants, vlecschwaren
13A Aardappelen l£t K.G. Aardappelen
Aardappelen y2 K.G. Aardappelen
Van 22 Februari tot rai met 21 Maart:
213 Algemeen 1 IC.G. Suiker
10C en 10D res. 50 gr. Cacao
214 Algemeen 250 gr. Koffiesurrogaat
15 500 gr. Jam
21-224 1 rants. Bloem brood of gebak
11D, 12D res. 250 gr. Rijst
225 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
250 gr. Gort of 250 gr. Aard
appelmeel vlokken
227 100 gr. Vermicelli of maizena
-220 100 gr. Kaas
10A-13A Melk I 3»/2 L. Melk
10B-13B Melk I iyx L. Melk
Van 17 tot en met 25 Maart:
13 Boter 125 gr. Boter of
100 gr. rund vet
Voorts:
Petroleum: Bon 15 Petroleum: 2 L. tot 31 Maart
1942. Bon 26: 2 L. tot 31 Maart.
Zeep Bon 228 Algemeen en Bon H Zeep der Zeep-
kaarten 1 rantsoen zeep. Bon H toiletzeep 75 gram
toiletzeep 80 pCt. t.m. 31 Maart. Bon L Textiel
(Mannen) 50 gram scheerzeep t.m. 30 April.
De geldigheidsduur van bon 211 Bonkaart Alge
meen en de met Zeep G gemerkte bon ls verlengd
t.m. 31 Maart.
Brandstoffen: Bonnen 13 HK en 17 PIK en 09 van
do brandstoffenkaarten J en IC 1 eenheid vaste
brandstoffen per bon. Bonnen 23 CV t.m. 2S CV en
"9 t.m. 32 CV vjm de brandstoffenkaart L 1 een
heid vaste brandstof per bon. Bonnen brandstoffen
7de. 8e en 9e periode één eenheid per bon. Alles
geldig tot 15 April.
Eindelijk, de winter is voorbij! Uit dankbaarheid
een gulle gift voor de laatste Winterhulp
collecte van dit seizoen, op 20 en 21 Maart!
Bekendmaking
De hoogere S. S. und Polizeiführer maakt be
kend:
Voor den len April 1942 moeten in de bezette
Nederlandsche gebieden alle personenauto's, die een
Rijks-Duïtsch kenteeken dragen en alle personen
auto's, die weliswaar een Nederlandsch kenteeken
dragen, doch zich na den 14en Mei 1940 in het be
zit van Rijks-Duitschers bevinden, aangegeven
worden. De aangifte dient voor den len April
1942 te geschieden bij den voor de woonplaats (in
de bezette Nederlandsche gebieden) van den tot
aangifte verplichten persoon bevoegden politie
officier bij den gevolmachtigde van den Rijks
commissaris. Bij de aangifte dient een gereed lig
gend formulier te worden ingevuld, dat tegelijker
tijd het verzoek tot uitreiking van een kenteeken
voor de bezette Nederlandsche gebieden en het
verzoek tot verder gebruik bevat.
Rittenboek voor personenauto's
De ritten moeten worden aangeteekend
's GRAVENHAGE, 18 Maart. De secretaris
generaal van het departement van waterstaat
maakt op grond van de verordening no. 15/1949
bekend, dat met ingang van 1 April 1942 het
bijhouden van een rittenboek voor alle houders
van rijvergunningen, uitgereikt voor personenauto's
geen taxi's of huurauto's zijnde, voorzien van een
Nederlandsch nummerbord, verplicht zal worden
gesteld.
Deze rittenboekjes bevatten 25 genummerde
kaarten in tweevoud, waarop voor eiken rit afzon
derlijk verschillende gegevens behooren te worden
ingevuld. Dit invullen dient dadelijk na het be
ëindigen van iederen rit be geschieden, zoodat bij
controle steeds de voorlaatste rit is ingeschreven.
Bij nalatigheid stelt men zich aan geheele of ge
deeltelijke intrekking van de brandstoftoewijzing
of van de rijvergunning bloot.
De gebruikers van rittenboekjes, geen ambtena
ren zijnde," moeten de origineelen der ingevulde
rittenkaarten maandelijks bij hun aanvragen om
motorbrandstof aan den betrokken rijksinspecteur
van het verkeer inzenden. Zij, die als ambtenaren
in het bezit zijn van een grijs vergunningsbewijs
behooren bij de inzending van de rittenkaarten
te handelen, zooals hun door de boven hen ge
plaatste instantie wordt aangegeven.
De duplicaten blijven in het boekje, hetwelk
steeds in de auto aanwezig moet zijn en op ver
zoek van den controleerenden ambtenaar getoond
behoort te worden. Wanneer tot inzending der
kaarten aan de rijksverkeersinspectie wordt over
gegaan, dient dit in het rittenboekje te worden
aangeteekend met vermelding van den datum, zoo
dat een en ander steeds uit het duplicaat kan
blijken. Moet men tot aanschaffing van een nieuw
rittenboek overgaan, dan behoort men het oude
exemplaar zoolang in den wagen te houden, tot
dat het nieuwe boekje een volledig overzicht van
een vorige distributieperiode geeft.
Verlies van het rittenboek behoort men zoowel
bij de politie als bij de rijksverkeersinspectie aan
te geven.
De verplichting tot inschrijving van iederen af
zonderlijken rit geldt niet voor hen, die in de nor
male uitoefening van hun beroep ritten binnen de
bebouwde kom eener gemeente of aansluitende be
bouwingen moeten uitvoeren. Bedoelde personen
kunnen er mede volstaan, de gevraagde opgaven te
verstrekken per rondrit. Begeven zij zich echter
met hun wagens naar buiten dat gebied gelegen
plaatsen, dan geldt deze uitzonderingsbepaling niet
en zijn zij aan dezelfde verplichtingen als de overige
vergunninghouders gebonden. Het in deze alinea
vermelde is v.n.l. van toepassing op artsen e.d.
De rittenboekjes zijn verkrijgbaar gesteld bij de
Algemeene Landsdrukkerij. Bestelling kan door
den betrokkene op de gebruikelijke wijze plaats
vinden bij de postkantoren onder opgave van het
formulïernummer 118.
Houders van personenwagens, welke voorzien
zijn van persgas- of generatorinstallaties, wordt er
opmerkzaam op gewezen, dat het bovenstaande ook
op hen van toepassing is.
De eerste phase op een 3V£ procentbasis
bereikt
's GRAVENHAGE, 19 Maart. De waarnemend
secretaris-generaal van het departement van fi
nanciën, mr. M. M. Rost van Tonningen, heeft, zoo
als bekend, geen goedkeuring gehecht aan het aan
bod van de nationale hypotheekbank aan de pand
briefhouders, waarbij deze in de gelegenheid wer
den gesteld de uitgelote 3V; procent pandbrieven
om te zetten in 33'/2 procent pandbrieven tot den
koers van 99 procent. Eveneens heeft de Friesch-
Hollandsche Hypotheekbank moeten afzien van de
uitgifte van 3 procent stukken tegen een koers van
98 procent, waarna thans de aangekondigde uit
gifte van 331/» pet. pandbrieven door de Ütrecht-
sche Hypotheekbank is ingetrokken.
Naar aanleiding hiervan heeft een redacteur van
het ANP een onderhoud gehad met mr. M. M. Rost
van Tonningen over de motieven, die hem tot dit
besluit hebben geleid en over de consequenties, die
hieruit voortvloeien voor de toekomst.
Van het eerste moment af, dat ik in functie trad,
heb ik er doelbewust naar gestreefd, aldus de waar
nemend secretaris-generaal, om een goedkoope ren-
tepolitiek te volgen (in dit verband mogen wij o.a.
verwijzen naar een uitlating in het jongste jaarver
slag van ^e Nederlandsche bank, waarin mr. Rost
van Tonningen in zijn hoedanigheid als president
van deze instelling een 3V; pet. rentebasis ten sterk
ste heeft gepropageerd).
Met het bereiken van het 3% procent rentetype
was de eerste phase afgesloten. De laatste 31/» pro
cent staatsleenning is uitgegeven tegen een koers
van 971/2 procent, zoodat hierop het netto rende
ment nog hooger was dan 3'/2 procent. Ongetwijfeld
zal deze leening binnen niet al te langen tijd den
parikoers bereiken, zoodat hiermede een renteniveau
van 3«/2 procent voor de staatsleeningen definitief
een feit is geworden.
Provinciën, gemeenten en hypotheekbanken wer
den in de afgeloopen periode vrijgelaten om voor
hun schuldbrieven een 31/; pet. basis te bereiken. De
waarnemend secretaris-generaal van financiën heeft
aan binnenlandsche zaken hierbij echter als voor
waarde gesteld, dat de looptijd van deze 3''2 pro
cent leeningen van openbare lichamen minstens 20
jaren moet zijn.
Wat de pandbrieven betreft bevinden wü ons
reeds op een renteniveau, dat een half procent on
der het niveau ligt, dat in Duitschland is toegestaan
Men wil namelijk ook in Duitschland niet een zoo-
danigen diepen val van den rentevoet, dat de spaar
zin van de bevolking daardoor zou worden tegen
gegaan. Bovendien wil men geen al te groote schom
melingen in den rentevoet in het algemeen. Het is
immers te verwachten, dat zich bij een sterken op
bloei van het bedrijfsleven na het sluiten van den
vrede een zeer groote vraag naar kapitaal in Euro
pa zal voordoen. Wil men in dit geval, dat de ren
tevoet niet t e zeer stijgt, dan dient men er ook
voor te waken, dat de rente thans niet te sterk daalt
Het voornaamste motief, waarom men den ren
tevoet op een 3Vz procent basis wil handhaven, is
den spaarzin van de bevolking niet tegen te gaan.
Dezer dagen is ook met de rijksfondsen overleg
gepleegd teneinde deze instellingen in het kader
van de algemeene rentepolitiek te betrekken.
Opgemerkt moet worden, dat op het gebied van
de hypotheekverleening natuurlijk ook aan parti
culieren beperkingen inzake het renteniveau zullen
worden opgelegd. Er zal derhalve voor gezorgd wor
den, dat verzekeringsmaatschappijen en andere in
stellingen alsmede particulieren aan de hypotheek
banken geen ongewenschte concurrentie zullen kun
nen aandoen. Hierover zijn thans besprekingen in
voorbereiding.
Het ligt dus in de bedoeling de hypotheekrente
eveneens te stabiliseeren; over de desbetreffende
tarieven worden thans nog besprekingen gevoerd.
Men mag eohter wel aannemen, dat deze gebaseerd
zullen zijn op een tarief van 3 3/4 a 4 procent.
Tenslotte ligt het in dit verband ook in de bedoe
ling het vaststellen van een marge tusschen de hy
potheekrente en., de pandbriefpente aan een onder
zoek te onderwerpen. Over het percentage hiervan
kon mr. Rost van Tonningen echter nog niets in het
vooruitzicht stellen.
Het blijkt dus, dat men zal streven naar een hand
having van de 3V- procent rente en naar het ver
mijden van te groote schommelingen in het rente
niveau in de toekomst.
Iiibrekers gearresteerd
Groot deel van den buit achterhaald
De inbrekers, die Zaterdag in Santpoort hun slag
hebben geslagen hebben hun misdrijf niet lang in
vrijheid overleefd. Drie verdachten, een dorpsgenoot
en twee Amsterdammers zijn dezer dagen door de
politie gearresteerd.
Het was de politie ter oore gekomen, dat twee Am
sterdammers zich Zaterdagavond in Santpoort hadden
opgehouden en contact hadden gehad met een dorps
genoot. Onmiddellijk werd een uitgebreid onderzoek
ingesteld, dat er toe leidde, dat reeds Zondagavond de
Santpoortenaar als verdacht van medeplichtigheid
van de inbraak bij den fotograaf S. gearresteerd kon
worden.
Thans zijn ook de beide Amsterdammers, twee re
cidivisten, in arrest.- gesteld. Een groot gedeelte van
den buit kon achterhaald worden.
Duitschland strijdt voor Europa.
Aanvallen bij Kertsj afgeslagen.
Nieuwe Duitsche duikbootsuccessen
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 18
Maart. (D.N.B.) Het opperbevel van de weer
macht maakt bekend:
„Op het schiereiland Kertsj werden nieuwe
vijandelijke aanvallen deels afgeslagen, deels bij
de voorbereiding door artillerievuur en bestrij
ding van de lucht uit, verijdeld. Aan het overige
gedeelte van het Oostelijke front viel de vijand
ook gisteren op enkele plaatsen met vrij sterke
strijdkrachten zonder succes aan.
In de periode van 15 tot 17 >Maart verloor
de vijand aan het Oostelijke front in totaal 131
pantserwagens. De bolsjewistische luchtstrijd
krachten verloren gisteren 89 vliegtuigen, waar
van 56 in luchtgevechten. Een eigen vliegtuig
wordt vermist.
Aanvallen overdag en 's nachts op Malta van
Duitsche gevechtsvliegers veroorzaakten groote
branden en hevige ontploffingen in vliegveld
installaties en havenwerken.
I11 de Middellandsche Zee viel een Duitsche
duikboot ten Oosten van Tobroek een krachtig
beschermd convooi aan en bracht een tankschip
van 8000 brt. tot zinken. Aan de Amerikaan
sche kust brachten Duitsche duikbooten vijf
vijandelijke koopvaardijschepen met een ge-
zamenlijken inhoud van 41.000 brt. en een kust
wachtschip van de Amerikaansche marine tot
zinken. Hierbij heeft de duikboot onder bevel
van luitenant-ter-zee 1ste klasse Rostin zich
bijzonder onderscheiden.
Een enkel Brïtsch vliegtuig heeft overdag on
der bescherming van de laaghangende wolken
een militair nutteloozen aanval op Wcst-
Duitsch gebied gedaan.
VERDUISTEREN van 19 50 tot 7 45
Maan 20 Maart op 9.25, onder 23.47
s= 100^=-300kfn—
,...y -
ai:RP3- .v
r-Poster—
-A'LFOERFN^ZFE--
jfóéeo)' m'0K AUSTRALIË
ROTIZiZ££— -
FORT DARWIN BEDREIGD? De Japans
luchtmacht, die 1111 liaar bases heeft te Koepang en
Dell, beide plaatsen gelegen op liet eiland Tin
heeft in «le laatste dagen verscheidene luchtaanval
len gedaan op het belangrijke strategische vloot-
steunpunt Port-Darwiu, dat gelegen is aan de Austra
lische Noordkust. Volgens de laatste berichten is eci
aanzienlijke Japansche transport-vloot, komende var
Java, in de Timor-zee waargenomen, /.oodat do aan
val op Australië ieder oogenblik te verwachten is.
Transatlnn-
tlc-Rccla-
P.K. Hort ei
Pax-Hol-
land-c.
Bekendmaking
's-GRAVENHAGE. 19 Maart. Het Rijkscom
missariaat maakt bekend:
De commissaris-generaal voor bestuur en justitie
heeft op grond van art. 3 der verordening 110. 108/40
(vierde verordening over bijzondere bestuursrech
telijke maatregelen) benevens art. 4 eerste alinea
van verordening no. 3 40 over de uitoefening van
de regeeringsbevoegdheden in Nederland benoemd:
den veearts dr. W. P. C. Bos te Winterswijk tot
burgemeester van Winterswijk en den boer G. H.
Klaessen te Meleck-Herkenbosch tot burgemeester
van St. Odiliënberg.
Uitreiking bonkaarten le Haarlem
Vrijdag de letter W.
Voor de uitreiking van de nieuwe bonkaarten
is het Vrijdag de beurt aan de letter W. Behalve
de stamkaart dient ook het daarbij behoorende in
legvel te worden medegebracht.
Uitspraken Arrond. Rechtbank.
HET ONGELUK OP DEN SCHOTERWEG.
Dc twintigjarige chauffeur, die op 9 October van het
vorig Jaar den heer A. de Vos aanreed op den Schoter-
weg, aan de gevolgen van welke aanrijding de heer De
Vos acht dagen later overleed, werd heden door de Haar
lemsche Rechtbank vrijgesproken.
De eisch luidde 1 maand hechtenis.
Als verdediger trad op mr. O. H. van Wijk.
DIEFSTAL VAN ZEEP.
Een stoker te Haarlem, thans gedetineerd, had zich in
Februari van dit laar schuldig gemaakt aan diefstal van
twee platen zeep. ièn nadeclc van de zeepfabriek „Het
Spaarne". waar hij toen werkzaam was.
Verdachte bekende. Hij had eerst de zeep In een hok in
de fabrtck gelegd en ze een paar {Jagen later meegenomen.
Toen werd hij op de Kennemerbrug aangehouden
Zijn patroon werd als getuige gehoord. Hij deelde mede,
dat verdachte al meer tets op de fabriek had weggeno
men, maar de patroon had hem toen, In de hoop dat deze
zaak een les voor hem zou 2ijn, nog in dienst gehouden.
Het O.M. requireerde tegen verdachte 10 maanden ge van
genisstraf met aftrek van den tijd ln preventieve hechtenis
doorgebracht.
De verdediger mr. C. A. Steketce, schreef de door ver
dachte gepleegde feiten voor een deel toe aan zijn ver
keerde opvoeding en vroeg een milde straf. Verdachte is
bereid, zich onder leiding van een reclasseering ie stellen.
Uitspraak 2 April, des morgens te half 10.
OPLICHTING.
Een suikerbakker te Amsterdam moest terechtstaan, om
dat hij een banketbakker te Haarlem had opgelicht voor
een bedrag van f 150. Hij had dezen medegedeeld, dat hij
een toewijzing had voor een hoeveelheid suiker, die htj
den banketbakker wilde verkoopen voor f0.65 per pond.
Hij moest de suiker nog op zijn toewijzing halen bij de
firma Kremer en moest ze dan betalen. Hiervoor vroeg hij
een voorschot van f 150. De banketbakker gaf dlc som.
Later bleek de suikerbakker alles verzonnen te hebben.
Het O. M. wees er in zijn requisitoir op. dat verdachte
reeds 10 maal ls veroordeeld en eischte een gevangenis
straf van 2 Jaar en 6 maanden.
HAARLEMSCHE RECHTBANK.
DIEFSTAL VAN EEN GELDKISTJE.
Een dertigjarig varensgezel had zich voor de Rechtbank
te verantwoorden wegens diefstal van een bijouterie
kistje met f220, toebehoorend aan een pensionhouder te
Haarlem, Verdachte was met een ander, een metselaar te
Haarlem, op een avond in he teind van December van het
vorig jaar op bezoek geweest bij den pensionhouder, om
hem tabak te koop aan te bieden. Een voorloopige afspraak
was hierover gemaakt in een café op de Botermarkt.
Onmiddellijk na afloop van het gesprek, dien avond,
miste de pensionhouder het kistje met Inhoud. Hij deed
toen dadelijk aangifte bij dc politie.
Volgens de verklaringen van den pensionhouder en diens
vrouw kon alleen de varensgezel den diefstal gepleegd
hebben, want de metselaar was totaal niet In de buurt van
het kistje geweest. De metselaar verklaarde nog, dat de
varensgezel hem later, bij een ontmoeting, had verteld:
dat hu dien avond „nog 'n paar centen had gepikt", „maar
zeg maar. dat je mij niet gezien hebt"!
De varcngezel ontkende nu alle schuld.
Het O. M. wees op het gehaast vertrek dien avond ln
December, uit de woonkamer van den pensionhouder en
meende, dat zijn schuld vast stond. De eisch luidde 2 jaar
gevangenisstraf.
Verdachtes verdediger, mr. T. A. M. A. van Löben Seis,
achtte de schuld van verdachte allesbehalve vaststaande.
Vooral vond pl. het vreemd, dat de metselaar zoo laat is
aangekomen met zijn verklaring over dc schuld van den
varensgezel. Hij zat toen al bijna 60 dagen in voorarrest!
Pl. concludeerde tot vrijspraak van zijn cliënt.
Deze betuigde nog eens zijn onschuld.
Uitspraak 2 April.
Voedingsgewassen in eigen tuin
Zaaien en planten in het vroege voorjaar
Wanneer de grond is omgespit, bemest en ingedeeld ln
afzonderlijke vakken en bedden, wordt een aanvang ge
maakt inet het zaaien en planten. In geval van langdu
rige vorst kunnen deze werkzaamheden belangrijk worden
vertraagd en er is dan. reden te meer om den tuin zoo
spoedig mogelijk voor het zaaien en planten ln gereedheid
te brengen. De harde kluiten van pas gescheurd grasland
of zware kleigronden worden voordien met dc spade naar
behooren fijn gemaakt.
lil Maart of in de eerste helft van April worden gfzaald:
tulnbooncn, doperwten, capueijners en peulen. Voorts kan
men ln Maart of in de geheele maand April zaaien: .spina
zie. raapstelen, kropsla, snijsla, snijbiet, tuinkers, zomer-
bleten, zomer wortelen, radijs, uien, peterselie en selderij*
Sjalotten, pootuien en de z.g. weeuwplanten van bloem
kool en kropsla, kunnen naar verkiezing in Maart of April
worden geplant. Aardappelen worden in April geplant;
daarop komen we binnenkort terug.
Zooals bekend worden bruine boonen, sla- en snljboonen
pas in Mei gezaaid.
Het uitzaaien van zaden kan breedwerpig of op rijen ge
schieden. De eerste methode, waarbij het zaad uit dc hand
over het zaaibed of veld wordt uitgestrooid, wordt o.a.
toegepast bij wortelen, spinazie, radijs en raapstelen. De
oppervlakte wordt dan het meest volledig benut, doch men
bedenke, dat het een geoefende hand vraagt om het zaad
breedvoerig goed uit te strooien.
Het uitzaaien van de laatstvermelde producten kan ech
ter zonder bezwaar ook op rijen geschieden. Dit verdient
om verschillende redenen zelfs de voorkeur, vooral ook
voor den beginneling Bovendien laat rijentcelt zich veel
gemakkelijker met andere gewassen comblnecrcn. b.v. op
rijen gezaaide spinazie tusschen erwten, tulnboonen of
bloemkool. Tenslotte heeft men bij het uitzaaien op 1 ijen
minder zaad noodig dan volgens de breedwerplge methode.
Dat is thans een zeer belangrijke factor. De benoodlgde
hoeveelheden zaad weiden reeds in een vroeger artikel
vermeld. Zaden, welke zich moeilijk regelmatig laten uit
zaaien. omdat ze zeer fijn zijn, zooals postelein of pluizig,
zooals wortelzaad, kunnen eerst met wat zand worden ver
mengd, waardoor een grootere hoeveelheid wordt verkre
gen, welke zich gemakkelijker verdeelt. a
