Litteraire Kantteekeningen
Uw kind?
ABDIJSIROOP
Dopspoeder
LANGS DE STRAAT.
Zekerheid
RNHEM
Wezen en doel van
Het Arbeidsfront
De Dag: na Bethlehem, door J. Gerhard
Toonder. Amsterdam, Uitg. Mij- Elsevier.
De schrijver van dit boek. wiens vorige werk „Een
vreemdeling in Babyion" den lezer wellicht nog in
het geheugen bleef, beschikt zoowel schrijftechnisch
als naar den inhoud over bijzondere quaüteiten
Zonder naar woordpreciosa of stijlversiering te
streven, schrijft hij een gedegen weldoordacht Ne-
derlandsch. En wat hij te vertellen heeft ontstaat
uit een mengeling van koene fantasie, die uiteinde
lijk toch weer in een klaar ziende nuchterheid ge
worteld is. Zoo kon in zijn geest de dag na Bethle
hem groeien tot het interessante verhaal waarin
het simpel schoone Bijbelverhaal van de drie ko
ningen, die, door een ster geleid, naar het nieuwe
Licht dat over de wereld kwam, optrekken, wordt
omgewerkt tot een wijsgeerige dialogenreeks, onder
een fantastische ensceneering over de meest pak
kende problemen van den geest gehouden en voor
ieder verstaanbaar gemaakt, die de gelijkheid der
problemen van heden en die van voor twee duizend
jaar wil aanvaarden.
Waar in het Bijbelverhaal de Wijzen uit het Oos
ten een betrekkelijk kleine rol spelen zij komen,
aanbidden en gaan wederom is hun verschijning
in Bethlehem voor onzen auteur van veel groo-
ter beteekenis. Voor hem zijn zij in feite de eerste
Christenen die in de wereldgeschiedenis genoemd
worden. Ook legt hij zich niet neer bij het simpele
relaas hunner verschijning, doch droomt zich de
mogelijkheid hoè deze Caspar, Melchior en Baltha
zar elkander hebben kunnen vinden om dan geza-
mentlijk het licht van de ster te volgen en bij Hero
des te arriveeren. Die ze naar Bethlehem zal ver
wijzen niet louter uit belangeloosheid of wensch
ter adoratie. Toonder heeft zich de koningen ge
dacht als menschen van dezen tijd, zwervers, zoe
kers, strevers naar het betere dan het bestaande,
die per toeval elkaar op den weg ontmoeten en per
toeval of misschien door hooger macht geleid
tot aan de kribbe geraken, waar het eerst Baltha
zar in aanbidding neerzinkt. Balthazar de primitie
ve, minst reder.eerzuchtige van het drietal gedu
rende hun tocht.
Men zal wellicht geneigd zijn te meen en dat de
eenvoudige schoonheid van het Bijbelverhaal in al
haar beknoptheid toch te verkiezen blijft boven de
interpretatie die een litterair artist van onzen tijd
daarvan wenscht te geven. Doch dat kan voor den
schrijver nooit een bezwaar zijn, daar die eenvoud
van het oorspronkelijke immers niet wordt aange
tast en bestaan blijft en zijn eigen interpretatie
evenmin van schoonheid ontbloot is en van eerbied
voor de traditioneele voorstelling doordrenkt.
Met Caspar maken wij het eerst kennis. Hij ook is
het die in den gedachten vorm van een relaas aan
een vriend in Griekenland, den ganschen zwerf
tocht van het drietal beschrijft. Uit zijn land ver
bannen wegens opstandigheid zwerft hij door de
woestijn. Als hij op het punt staat van dorst en hon
ger om te komen, ontmoet hem Melchior, die, even
nooddruftig als Caspar toch diens leven redt door
zijn watervoorraad met hem te deelen. Doch daar
aan gaan vele beschouwende gesprekken vooraf die
men onder deze omstandigheden moeilijk verwach
ten zou, zoo men uit het oog verloor dat het hier
niet om historie doch om wijsgeerige fictie te doen
is. Toonder, de schrijver, weet hier op zeer toegan
kelijke manier inzichten en vergezichten op levens
vragen te openen, die wel is waar als alle theorie,
een relatieve waarheid zullen blijken te bevatten,
maar die toch, in den romantischen vorm waarin ze
gesteld zijn boeiend blijven. Zoo zal bijvoorbeeld
eén van Melchior's stellingen dat verstand zonder
gevoel een wreedheid en gevoel zonder verstand
een dwaasheid is. in den loop van het verhaal door
hemzelf op natuurlijke wijze in twijfel getrok
ken moeten worden. Van dergelijke geestelijke
schermutselingen zijn de gesprekken tusschen de
beide reizigers doortrokken en ze zijn niet het minst
aantrekkelijke deel van dit boek voof wie het denk
leven van een mensch zeker even belJhgrijk is als
een relaas van uiterlijke gebeurtenissen.
Balthazar, de vrijgemaakte slaaf neemt, wanneer
ook hij als Dritte im Bunde in het verhaal is opge
nomen, aan die gesprekken zoo öoed als geen deel.
Hij is de intuïtief handelende, ae weinig berede-
neerende dadenmensch, die zijn instinct volgt en
soms bewonderenswaardig is. Als de drie tenslotte
het Kind aanschouwd hebben en in dat feit een
profetie voor een betere toekomst, een gelukkiger
menschheid vóórvoelen, scheiden zij van elkaar om,
ieder in zijn land, die toekomst voor te bereiden. Een
wellicht onbereikbaar doel. een ideaal dat door de
eeuwen heen nagestreefd zal blijven en daarin reeds
zijn waarde en telkens nieuwe kracht zal vinden.
Uit het voorafgaande moge men nu niet opmaken
dat De Dag na Bethlehem slechts met wijsgeerig
gesprek zou zijn gevuld. Verre van dien. Levendig
beschrijft Toonder tocht en ontmoetingen; in de
woestijn eerst, in Judea later, en zijn uitvoerigheid
als hij de rampen beschrijft die over een karavaan
losbarsten als deze door de pest wordt aangetast, zou
in beeldende kracht aan een Flaubert kunnen her
inneren.
J. Gerard Toonder is op den dag van heden een
niet te verwaarloozen schrijver in den litterairen
tuin en als zoodanig alleen heeft hij hier recht op
onze belangstelling. J. H. DE BOIS.
BUKSSTBUTWEG 12 - TELEFOON 16658
La)
il UITGAAN
Heden ZATERDAG 4 APRIL,
i Stadsschouwburg, Wilsonsplein: „Liefdesbrieven"
door het Nederlandsch Tooneel, 7.30 uur.
Gemeentelijk Concertgebouw: Snip en Snap in de
li revue: „Dat's wat voor u!", 7.30 uur.
Gebouw Lange Margarethastraat 13: Voordracht
Henk Schaer voor de Literaire Club, 7.30 uur.
Frans Hals Theater: „Friedemann Bach", 2.
e< 6.30 en 8.45 uur.
Luxor Theater: „Brieven aan een onbekende",
2.30, 6.30 en 8.45 uur.
Rembrandt Theater: „De pionier van Oost-Afrika"
(Hans Albers als Carl Peters), 2.30, 6.30 en 8.45
q uur.
Palace: „Janssens tegen Peeters", 2.6.30 en
•'1 8.45 uur.
Moviac: Gevarieerd programma van 12 uur af.
ZONDAG 5 APRIL:
Gemeentelijk Concertgebouw: Snip en Snap in de
revue: „Dat's wat voor u!", 2.15 en 7.30 uur.
Pr Stadsschouwburg: 25-jarig jubileum van Willy
1111 Derby, 8 uur.
stj Frans Hals Theater: „Friedemann B.ach", 2.
tjd 4.15, 6.30 en 8.45 uur.
bl Luxor Theater: „Brieven aan een onbekende",
1.30, 3.45, 6.30 en 8.45 uur.
Rembrandt Theater: „De pionier van Oost-Afrika"
'hf. (Hans Albers als Carl Peters), 1.30, 3.45, 6.30 en
8-45 uur.
Ke Palace: „Janssens tegen Peeters", 1.30, 3.45,
I 6.30 en 8.45 uur.
Moviac: Gevarieerd programma van 12 uur af.
Zand voort: Circus Rolffino en lentefeest in
Groot Badhuis, 3 en 8 uur.
MAANDAG 6 APRILt
vój Stadsschouwburg: 25-jarig jubileum van Willy
Derby, 2.15 en 8 uur.
Gemeentelijk Concertgebouw: Snip en Snap in de
revue: „Dat's wat voor u!", 2.15 en 7.30 uur.
Gebouw St.-Bavo, Smeaestraat: Sprookjesrevue
voor kinderen, 2 en 4 uur.
m Bioscooptheaters: Voorstellingen ojf dezelfde uren
als op eersten Paaschdag.
«t Zandvoort: Circus Rolffino en lentefeest in
Groot Badhuis. 3 en 8 uur.
DINSDAG 7 APRIL:
P Gemeentelijk Concertgebouw: Snip en Snap in de
revue: ..Dat's wat voor ui", 2.15 en 7.30 uur.
j|jj| Bioscooptheaters: Voorstellingen des middags
en des avonds.
Apotheken
De volgende apotheken te Haarlem zijn van des
avonds acht tot des morgens acht uur (ook op Zon-
1 W éosch en Vaart-apotheek, Bosch en Vaartstraat
26, Tel. 13290.
H. Remmers en Zoon, Kruisstraat 6, Tel. 10354.
Noorder-Apotheek, Jan Gijzenkade 181, Tel.
23821.
voil Te Heemstede is 5 April geopend:
3} Apotheek Schotsman, Binnenweg 206, Tel.
6 April: Heemsteedsche Apotheek, Binnenweg 98,
Iel. 28197.
Het jaarverslag van „Nazorg"
te Haarlem
Aan het jaarverslag 1941 van „Nazorg", bui
tengewoon onderwijs te Haarlem, is ontleend, dat
in de gemeentelijke werkinrichting in den loop
van 1941 5 maatschappelijk ongeschikte zwak
zinnige jongens op de werkinrichting zijn geplaatst
Vier mannen konden worden afgevoerd. Einde
1931 bezochten 31 mannen en 16 vrouwen de
werkinrichting.
In den loop van 1941 kon in de Gem. werk
inrichting voor blinden nog een blinde te werk
worden gesteld, zoodat einde 1941 acht manne
lijke blinden de inrichting bezochten. Eind 1941
stonden bij Nazorg ingeschreven: 357 mannen en
257 vrouwen. Hiervan waren voor loondienst ge
schikt 400 mannen en 180 vrouwen; twijfelachtig
75 mannen en 40 vrouwen; maatschappelijk on
geschikt 77 mannen en 37 vrouwen.
Het Hoofd van de Nazorg, de heer E. R. Schuyt
besluit zijn verslag met de volgende conclusie:
„De zwakzinnigen zijn echter voor alles „zorgen
kinderen" en met ze alleen naar een baas te ver
wijzen zijn we er niet. Zij vragen in het bijzonder
deskundig toezicht en leiding, dar de gevolgen an
ders niet uitblijven. Meer dan tot nu toe zal de
Overheid voor onze on volwaard igen moeten gaan
zorgen, opdat ook zij aan arbeid geholpen wor
den. De groep met een goed of normaal intellect
doch met lichaamsgebreken zou zeker geschikt
zijn voor eenvoudige werkzaamheden bij de Ge
meentediensten of -bedrijven.
Ook voor rijwielstallingen, autoparkeerplaatsen,
wachten bij bouwwerken enz., zijn vele geestelijk
en lichamelijk misdeelden goede krachten. In-
plaats van een en ander aan de meekt biedende
te verpachten zou dit aan Nazorg dienen te wor
den afgestaan om vele onvolwaardigen aan arbeid
te helpen.
Voor de geestelijk- en lichamelijk misdeelden
die maatschappelijk ongeschikt of weinig geschikt
zijn zou arbeid en arbeidsvreugde te vinden zijn
door de Haarlemsche Werkinrichting belangrijk
uit te breiden (land- en tuinbouw, veeteelt, een
voudige fabrieksarbeid enz.) Vele van deze pa
tiënten zouden op deze wijze geschikt of weer
geschikt gemaakt kunnen worden voor de maat
schappij".
Nieuwe uitgaven
Het kweeken van groenten in eigen tuin. De heer J. K
Slager schreef over dit onderwerp en onder dezen titel
een uitnemend boek. dat bij de N V. Uitgevers Maat
schappij „Kosmos" te Amsterdam een tweeden herzienen
en verbeterden druk met 60 foto's en teekeningen be
leefde.
HAARL. DAGBLAD, Zaterdag 4 April 1942
Voor de Paasclidagen
Het Voorlichtingsbureau van den Voedingsraad schrijft:
Pasehen zou geen Paschen zijn. als er niet een feestelijk
menu op tafel kwam en er niet zoo nu en dan iets lekkers
gepresenteerd werd. Al heeft de hulsvrouw er iets voor
weten te Sparen, eenvoudig ïs het niet voor haar, het dit
Jaar voor elkaar te krijgen. De volgende recepten kunnen
misschien voor de Paaschdagen dienst oden of aan 'n idee
helpen.
Is er niet veel tijd om iets extra's klaar te maken, laai
dan de kinderen meehelpen. Het stljfkloppen van een
schuimpudding, of het vormen van koekjes, dat is alles
even gezellig als het kleuren van eieren. Succes met de
recepten en een vroolijk Paaschfeest!
PAASCHPUDDINO. (Zes personen).
Een halve liter taptemelk, 1 lepel bloem. 4 5 lepels
suiker, 14 g. gelatine, essence of eenlge lepels jam. Tapte
melk aan de kook brengen, de bloem met wat water aan
mengen, aan de taptemelk toevoegen en even doorkoken
De taptemelk een nacht op een koude plaats neerzetten.
De koude taptemelk met een garde zoo stijf kloppen als
room. De gelatine in water weeken. de suiker in wat
kokend water oplossen en van het vuur af de geweekte i
gelatine er in oplossen. Onder flink kloppen de opgeloste
gelatine, de suiker en de essence door het schuim
gen. wanneer de pudding eenigszlns lobbig begint te
den, hem In een met koud water omgespoelden vorm
gieten. Den pudding op een glazen schaal sforten
vroolijk garneeren met wat jam.
SCHUIM VLA (Zes personen)
Drie dl., taptemelk, 25 g. custardpoeder of maïzena,
d.l. extract van kofflesurrogaat, 4 5 lepels suiker, 3 a
lepels kunsteiwit (3 lepels wanneer het eiwit met 5 maal
zooveel water en 5 lepels wanneer het eiwit met 2 maal
zooveel water geweekt moet worden), 1 blaadje gelatine.
Het kunsteiwit weeken in de daarvoor aangegeven hoe
veelheid water. De taptemelk aan de kook brengen, de
custard en de suiker met het koffie-extract tot een papje
roeren en de melk er mee binden. De gelatine weeken
in de vla oplossen. Het eiwit stijf slaan en op enkele lepels
na door de vla mengen. De vla in een glazen schaal doen
en garneeren met wat schuim.
ZOUTE STENGELTJES
Honderd g. gekookte aardappelen ,100 g. bloem,
sn klontje boter. De aardappelen fijn maken, met bloem,
zout en boter vermengen en zoolang kneden, tot een soe
pel deeg verkregen is. Het deeg op een met bloem be
stoven tafel heel dun uitrollen en er kleine reepjes van
snijden. De stengeltjes op een met wat boter besmeerd
bakblik leggen (hiervoor een vet boterpapier gebruiken)
en in een vrij warmen oven goudbruin en knappend bak
ken (pl.m. 15 minuten).
EEN EENVOUDIG KOEKJE
Men neme 125 g. zelfrijzend bakmeel (of bloem met bak
poeder). 3d g. suiker, een klontje boter, wat zout, 3 lepels
taptemelk of water, naar verkiezing wet essence of
kaneel. Alle ingrediënten door elkaar mengen en tot een
soepel deeg kneden. Van het deeg een rol vormen en
hiervan dunne plakjes snijden. De koekjes op een
heel weinig boter besmeerd bakblik in een matig
oven even lichtbruin bakken (pl.m. 15 minuten).
Bedenk dat verwaarloozen
gevaarlijke gevolgen heeft.
Geef Uw kind daarom direct
de uit oude geneeskruiden
bereide Akker s Abdijsiroop.
Vanouds beproefd by hoest,
griep, bronchitis, asthma.
AKKER'S
Alle krachten zullen ingespannen moeten worden om den Productieslag 1942 liet
grootst mogelijke resultaat ie doen hebben. Thans zijn de landbouwers bezig om hun
akkers gereed te maken voor het nieuwe gewas dat in de voedselvoorziening van ons
volk zulk een belangrijke plaats inneemt. Pax-Holland-de Haan-c
Voor de Vrouw
Schoonmaak
Nu meer dan ooit moeten wil vrouwen al ons
huisvrouwelijk beleid gebruiken om de zeer stroeve
gang van de huishouding doende te houden. De
moeilijkheden met de levensmiddelen noodzaken
ons om er meer dan vroeger op uit te gaan, terwijl
ook de tijd die wij voor zulke boodschappen noodig
hebben langer is dan dat in normale tijden het ge
val is. Maar bovendien komt de schoonmaak er nu
ook nog bij, die het weer noodzakelijk maakt dat
wij zoo min mogelijk uitgaan" teneinde niet zoo lang
met een half opgeruimd huis te moeten blijven
zitten.
Maak dan niet schooij, zal menige echtvriend
zeggen, maar hoewel dat 'een eenvoudige raad lijkt
voor een moeilijk probleem, is dat vooral na den
barren winter dien wij achter den rug hebben, niet
;oed doenlijk. De duisternis en de strenge kou heb-'
jen het werk in huis heel erg belemmerd, maar nu
ons felle voorjaarslicht in de kamers schijnt, blijkt
dat het erg noodig is om alle ongerechtigheden
radicaal met bezemen te keereiu meer nog dan
andere jaren.
Dus gaan we welgemoed aan den arbeid, want het
is tenslotte niet naar om tekortkomingen te ver
beteren als ze zóó voor de hand liggen, als dit op
't oogenblik het geval is.
Maar nu 't werk zelf. Ingrediënten die wij vroe
ger absoluut noodig hadden, zijn nu heelemaal
niet te krijgen of zóó schaarsch. dat wij ze al
leen voor het allerhoognoodigste kunnen gebruiken.
Om te beginnen is dat natuurlijk zeep: zeepen en
lappen was voor de meeste huisvrouwen een vaste
combinatie voor den schoonmaak. Laten wij het
dit jaar maar liever bij het lappen alleen houden.
ian enkel dé keuken, waarvan de verf altyd het
meest aangeslagen is, op de ouderwetsche, beproefde
manier schoonmaken.
Bent u, ook gewend om uw dekens ieder jaar
te wasschen, probeer het dan ditmaal eens in lauw
water met een paar handen zout erin; ze mogen
er al niet „als nieuw" van worden, opfrisschen doen
ze vast.
Schiet uw wasvoorraad tekort, neem dan voor de
oude meubels, die meestal door den loop der tijden
zwaar in de was zijn gekomen, alleen een zachte
verwarmde doek en wryf er stevig mee, het boven
ste waslaagje zal er weer door gaan glimmen.
Maak spiegels en schilderijglazen met een vochtige
doek schoon, nu er geen spiritus meer is, en wrijf
ze direct met een droge doek na.
Laat meer dan ooit de zon toe in uw kamers
en wees niet te bang voor verschieten van de
kleuren, dè zon is van veel meer belang dan de
kleur, vooral nu de afgeloopen winter het ons zoo
moeilijk heeft gemaakt.
Wees ook een liefhebber van frissche lucht, maar
wees niet zoo dom om op 'n vochtigen regen- of
mistdag alle ramen glorieus open te zetten, of het
beddegoed op een balcon te leggen, of 's avonds
na donker de kille nachtlucht nog te laten binnen
stroomen. Het duurt dan extra lang voordat de win
terkou uit huis is, terwijl een beetje overleg die
er spoedig uit kan doen verdwijnen, als we maar
profijt trekken van de zomerwarmte.
Boen het water,, waarmee gewerkt wordt ook niet
te sterk in vloeren en trappen, of wat dan ook: als
ze niet heel erg vuil zijn, is opnemen met water
dikwijls al voldoende, terwijl bij het stevige boenen
het water in het hout gedreven wordt, zoodat het
moeilijk Weer opdroogt. En omdat onze huizen nu
toch al vochtiger zijn dan andere jaren, is het beter
om ze niet nog' erger te maken.
Werk de schoonmaak zoo snel mogeliik af, des
te eerder kunt u van het vorjaar genieten, tob
niet over dingen die toch niet te krijgen zijn, maar
zoek er liever, als een practische huisvrouw, de
vervanging voor en bedenk dat een schoongemaakt
huis, waaruit niet de terpentijn-, zeep- en chloor-
lucht je tegenstraalt toch heel keurig en gezellig
kan zijn. E. E. J.P.
BINDENDE ARBEIDSVOORWAARDEN VOOR
HET BANKETBAKKERSBEDRIJF.
's-GRAVENHAGE, 2 April. By het college
van Rijksbemiddelaars bestaat het voornemen een
regeling van arbeidsvoorwaarden voor het banket
bakkersbedrijf bindend vast te stellen.
Deze regeling ligt tot 23 April 1942 ter visie bij
het districtshoofd der arbeidsinspectie t« Haarlem.
n MAAGZUUR
Bh slechte aan
■"J SPIJSVERTEERING
vn» Dn O. DUBOIS.
Orig.verpok. f.1.2.5, bij Apoth.en Drog.
De dood van luit.-koL J. A. Mussert
Behandeling van de zaak tegen twee reserve
officieren voor het Vredegerechtshof
's GRAVENHAGE, 2 April. In den namiddag
van den 14den Mei 1940 werd de commandant van
het korps pontonniers en torpedisten, luitenant
kolonel J. A. Mussert, die belast was met het com
mando in het kantonnement Dordrecht, terwijl hij
zich met enkele officieren van zijn staf bevond o]
zijn bureau in een gemeentegebouw te Sliedrechl.
fedood door revolverschoten van eenige niet tot zijn
orps, doch tot dat der wielrijders behoorende sub
alterne officieren, die plotseling waren binnen
gekomen en den overste een broeder van den
leider der N.S.B. hadden willen arresteeren,
omdat zij in de waan verkeerden met een „ver
rader" te doen te hebben.
De reserve-kapitein A. J. C. Bom en de reserve
luitenant A. J. Kruithof zullen zich op Dinsdag 14
April te 10 uur voor het Vredegerechtshof hebben
te verantwoorden. Hun is ten laste gelegd, dat zij
hun meerdere, den luitenant-kolonel J. A. Mussert
van diens vryheid van handelen hebben beroofd,
hem hebben gedwongen de handen omhoog te
steken en vervolgens met eenige revolverschoten
zoodanig hebben gewond, dat hij denzelfden avond
is overleden.
De behandeling dezer rechtszaak zal geschie
den onder leiding van dr. J. H. Carp, president van
het Vredegerechtshof, terwijl prof. dr. R. van £e-
nechten, procureur-generaal, het openbaar mini
sterie zal vertegenwoordigen. Als verdediger zal op
treden mr. W. F. H. Zegers. Een groot aantal ge
tuigen is gedagvaard.
Week, mede tot een juiste
verdeeung en goede orde
DE /AAN DIE U DISTRIBUTIE,
BONNEN TRACHT TE VERKQOPEN
DICNT AAN DE. OOUTIE. OVED„
GELEVELRP TE. WORQCN!
Potygooa-Seym-Pax HeCud
Koek
't Is gezellig vol op de markt in de Albert Cuyp-
straat in Amsterdam, misschien voller dan anders
want de menschen verdringen elkaar nu op de
markt, in de hoop daar nog het een en ander tegen
een civielen prijs op den kop te tikken.
Er staat een koopmannetje met een jockeypetje
achter op het hoofd, waarin een paar kleine, slimme
oogjes heen en weer flitsen. Hij heeft het ontzettend
druk, want hij verkoopt.koek. O, ook nog an
dere dingen; gewone koekjes (op de bon) en ge
heimzinnige andere rolletjes, waaraan ik geen naam
zou weten te geven, Inaar die ook al dienen om den
inwendigen mensch te „versterken". Maar die koek
die doet 't 'm. Dit product van bakkerskunst ligt op
een grooten stapel midden op zijn tafel en als ie
mand er een begeengen blik op slaat, buigt de
koopman zich iets voorover en zegt geheimzinnig:
„Zonder bon!" Én dan noemt hij den prijs, die
waarlijk niet civiel is. Want voor zoo'n driehoekig
stukje koek, dat er overigens niet onsmakelijk uit
ziet, vraagt hij een bedrag, waarvoor u vroeger een
behoorlijke hééle koek kon koopen. Maar dit
schrikt de menschen niet af, want als er ooit een
menschdom dol is geweest op koek, dan is het het
menschdom van 1942. Hoe het komt, dat die koop
man die koek zonder bon kan verkoopen
Waarvan is die gebakken?
Stil. lezermen vraagt zooveel nietMen koopt
en eet.
Dat doen de menschen dan ook en de voorraad
slinkt zienderoogen. Menigeen blijft in de buurt van
het stalletje staan en verorbert meteen met grage
happen het gekochte.
Een oud heertje, met een brilletje erg voor op
zijn neus, heeft dit gedoe al eenigen tijd gadege
slagen. Begeerte is in hérn ontwaakt. Zou hij
zou hij ook 'szoo'n lekker stifk koek koopen?
Hij verschuift eenige malen zenuwachtig zijn bril
letje. Kan hij, als fatsoenlijk man, dat wel aoen 't
Staat eigenlijk wel een beetje raar
Maar de tweestrijd tusschen fatsoen en de bé-
geerte naar koek duurt niet lang en de overwinning
wordt, zooals meestal bij den zondigen mensch,
door de begeerte behaald. Het oude heertje haalt
zijn portemonnaie voor den dag en zoekt het be-
noodigde zooals ik al zei niet kleine bedrag in
zink bij elkaar. Dan reikt hij het den koopman, die
hem er grif een« stukje koek voor teruggeeft.
En op hetzelfde oogenblik springt een hond van
onbepaald ras, die al eenigen tijd aan het stalletje
gezworven heeft, woest naar varen en berooft het
oude heertje van de zoo zeer begeerde lekkernij en
gooit hem nog bijna ondersteboven ook.
Doodelijk verschrikt en diep teleurgesteld ver
volgt'hij zijn weg.
Zulke drama's gebeuren op de markt
J. C. E.
geopend
AMSTERDAM, 2 April. „De politie uw vriend
en helper", luidt het parool van de Duitsohe orde
politie. En wie thans een bezoek brengt aan het
Rijksmuseum te Amsterdam, zal ervaren voor
zoover dat nog noodig is dat de groene politie
ook naar dit parool handelt. De zalen van de af-
deeling „Moderne Kunst" zijn gevuld met poppen
en dieren, en met allerlei speelgoed dat voor het
kind een rijkdom moet beteekenen. In hun vrije
uren en voor eigen rekening hebben de mannen
van de Duitsche politie, dit speelgoed gemaakt en
zij toonen daarmede niet alleen een groote liefde
voor het kjjrd, doch ook een buitengewone vaardig
heid en een kunstzin, die werkelijk imponeeren. Uit
hout vervaardigden zij de fraaiste dingen. Zij
maakten een poppenkast, een kermisterrein, een
kegelbaan, met paarden bespannen wagens, auto's,
molens, dieren en talloos vele poppen. Een enorme
verzameling is hier bijeengebracht en er zal straks
vreugde heerschen onder de jeugd, wanneer de
iolitie deze schatten gaat verdeelen onder de be-
oeftige kinderen, voor wie de politiemannen spe
ciaal in hun vrije uren hebben gewerkt.
De zeer interessante tentoonstelling, die men tot
April eiken dag kan bezoeken, is vanmorgen of
ficieel geopend in aanwezigheid van den generaal
der Deutsche Ordnungs Polizei Schumann.
Majoor Wiebrecht, de bataljons-commandant van
de Duitsche politie te Amsterdam, heeft de tentoon
stelling geopend met een korte toespraak, waarin
hij er op wees, dat men de manschappen in hun
vrijen tijd wilde afhouden van overmatig cafébezoek
e.d. Men wil hun leeren offeren voor een positieve
zaak en zoo ook hechte kameraadschap kweeken.
DE ARNHEM geeft H
LEVENSVERZEKERING
VELPERPLEIN 1 - ARNHEM
STAFMUZIEK VAN DE ORDNUNGSPOLIZEI.
Dinsdag 7 April a.s. speelt het staf muziekcorps van
de Ordnungspolizei des morgens van 10 tot 11 uur voor
hotel „Den Hout" te Haarlem. Het corps staat onder
leiding van Obermusikleiter Lemberg.
EEN LAGE DAAD.
Een laagstaand individu heeft zich niet ontzien een
reddingslijn, behoorende bij het bekende reddings
plankje te stelen. Dit plankje hangt aan de buiten
zijde van het huis aan de Cruquiusstraat 10, rich
ting Leidsche Vaart, te Haarlem. Het dient en heeft
reeds goede diensten bewezen om eventueele slacht
offers van het water, drenkelingen dus. te redden.
Duidelijk is aan het overgebleven deel te zien, dat
met een mest de wandaad is gepleegd.
In verband met dezen diefstal van een lijntje
brengen we in herinnering dat eenige jaren gele
den een reddingshaak, hangende aan de kv.akel.
Heerenvest, tijdelijk was weggenomen, mogelijk om
een kleed ie drogen.
Een meisje, eenig dochtertje van een familie
viel daar te water; daar de haak ontbrak, liep men
naar de Amsterdamsche poort om daar een red
dingshaak te halen. Het arme kind was inmiddels
verdronken.
We doen een beroep op de gemeenschap om red
dingsmiddelen voor beschadiging of diefstal te vrij
waren.
JACOB VAN LENNEP
De Haarlemsche Tooneel Vereeniging „Jacob van
Lennep" hield in een der zalen van het café Rest.
Brinkmann een buitengewone alg. ledenvergadering.
Besloten werd het 34-jarig bestaan op een eenvou
dige wijze te herdenken met een opvoering van het
tooneelwerk „Menschen in het Plantsoen" door Jan
C. de Vos. op Maandag 4 Mei in den Stadsschouw-
rg. De 25 rollen die hi
werkende leden allen worden vervuld. De secreta-
w. ut <J->, KKic-.iiucif, T ititj lil ucii Uiauoouiuurt-
burg. De 25 rollen die het stuk bevat zullen door de
werkende leden allen worden vervuld. De secreta
ris-penningmeester de heer E. Wegerink had om
gezondheidsredenen de functie van secretaris neer-
;elegd. Hij zal alleen nog het penningmeesterschap
>lijven waarnemen. Het dagehjksch Destuur werd
thans als volgt samengesteld: J. van Elden, voorzit
ter, Herm. C. Kloet, secretaris, E. Meijerink, pen
ningmeester, en voorts resp. als 2de secretaris en
lste commissaris de heeren J. Selman en Joh. A. v. d. voor geheel Europa en na te gaan wat op dit gebitd
Pligt, in verschillende landen reeds werd bereikt
Hoe was het tot heden
Het ligt in de bedoeling In een overzicht van ca. 4
artikelen tot een nader inzicht te komen betreffende
de werking van het Arbeidsfront, dat men zoo lang
zamerhand in geheel Europa 2iet ontstaan. Het ont
staan van dit front heeft* een diepere oorzaak, dan de
knjgsgcbeurlijkheden van dc laatste jaren alleen.
Terugblikkende in den tijd die den Europccschen oor
log voorafging, zien we in den algemeenen economl-
schen toestand een dieptepunt ontstaan, waartegen
ieder apparaat opgebouwd ter bescherming van welk
belang ook hopeloos faalde. Zeker werd plaatselijk
wel eens een of ander succes geboekt, ik denk daarbij
aan het werk door sommige vakorganisaties op dit punt
verricht, doch in wezen heeft dat niets uitstaande met
een verbetering der sociale verhouding. Ieder vocht
n.l. op zijn terrein, zonder zich te bekommeren om
wat er naast en omheen gebeurde. Velen hielden zich
bezig met de bestrijding van de gevolgen, zonder in te
zien, dat alleen een aantasting van h,et kwaad bij den
wortel, n.l. een strijd tegen de oorzaak hier een vrucht
baar resultaat zou kunnen opleveren. Alles stond ln
het teeken van rust, een rust welke ook hier herhaal
delijk aanbevolen en gedemonstreerd was, doch waar
bij men een ding vergeten had.' n.l dat het welvaarts
peil van een volk niet iatgebaat met rust alleen, dat
niet de passiviteit, doch activiteit de welvaart van
een volk bepaalt. Deze merkwaardige tegenstelling
vindt men ook terug bij de verhouding van kapitaal
en arbeid.
Het eerste wil passief zijn, het tweede moet actief
zijn om dÊ\ bestaanswille.
We kunnesn dus in de jaren voor Mei 1940 tot een
stilstand komen van alle factoren welke voeren naar
de volkswelvaart, constateeren, met alle gevolgen
vandien, onvoldoende arbeidsmogelijkheid, minder
afname van producten.
Minder afname van producten, minder productie.
Waar geen mogelijkheid is producten om te zetten
tegen goud. gaat men zonder gewetensbezwaar over
tot productievernietiging en zoo beleven we hier in
Nederland den zonderlingen toestand, dat wij op ieder
terrein overvloed bezittende een zeer groot deel van
het Nederlandsche volk niet bij machte was zich het
allernoodzakelijkste aan te schaffen, geen boter, geen
groente, geen schoenen, laat staan luxe artikelen, welke
dienen ter verfraaiing van het leven.
In deze maatschappij wordt dan de aandacht ge
concentreerd op dat deel vair het volk. dat nog ln be-
trekkelijken en goeden welstand verkeert, doch zoo
als het niet helpt of wij wijzen op gezondere ledema
ten die een kreupele nog resten, evenmin slaagt men
er in den welstand van een land te toetsen alleen aan
het best verzorgde deel.
Een ding is dus voor alles duidelijk dat er in de
maatschappelijke en economische verhoudingen van
ons land een dalende lijn was te constateeren en deze
feiten ook zonder de oorlogsdagen van 1940 tot een
ineenstorting moesten leiden. Dat het proces door het
over ons komende krijgsgeweld sneller tot de crisis is
gebracht, zal uiteindelijk voor ons volk slechts een
weldaad blijken, daar het velen een afdalen tot de
diepste misère in het leven bespaarde.
Wel zien wij na de oorlogsdagen verschillende pogin
gen aangewend om tot een nauwere aaneensluiting te
komen, doch geheel in het karakter van den voorbijen
tijd, teveel gericht op het belang van enkele groepen.
Nog is het begrip, dat hier een groot belang op het
spel staat niet voldoende in de breede massa doorge
drongen. We zien op politiek en godsdienstig terrein
wel een streven naar geslotenheid, echter zonder vol
doende rekening te houden met datgene wat noodza
kelijk komen moet, n.l. de eenheid van het volk.
Te lang ook waren wij opgevoed in den geest van
verdeeldheid, die langzamerhand zelfs was doorge
drongen in alle onderdeden van ons leven.
De verdeeldheid op het gebied van den arbeid, ja
zelfs daarbuiten in het particuliere leven was zoover
voortgewoekerd, dat in een groot aantal liefhebberij-
vereenigingen deze versplintering tot een verbitterde
concurrentie vaak gevoerd heeft.
De na ons komende geslachten zullen verwonderd
staan en waarschijnlijk meewarig de schouders opha
len als zijn vernemen, dat onze tijd een onderscheid
maakte tusschen Katholieke en Christelijke geiten en
hun fokkers, dat we ook de Katholieke en Christelijk©
sigaren en hunne makers gescheiden hielden. Zij zul
len moeite hebben zich deze groteske vormen in de
samenleving voor te stellen en zich in te denken, dat
eenmaal deze dingen realiteit waren.
Zoo kon het moeilijk anders of alle pogingen tot
eenheid, uit ons volk voortgekomen, die niet los ston
den van deze verdeeldheidsgedachte, moesten falen.
Ook op het gebied van dc vakorganisatie zien w© in
den naoorlogschen tijd een nauwere opeensluiting,
zonder te komen tot die eenheid welke de nieuwe om
standigheden als dringende eisch met zich mee brachL
ten. De moeilijkheid, naast dc verdeeldheid was ook
het feit. dat alle vereenigingen op dit gebied, hetzij
van werkgevers hetzij van werknemers zich steeds
hadden bezig gehouden alleen hun eigen belangen voor
te staan zonder rekening te houden met het belang
van de gemeenschap als zoodanig
De grootste moeilijkheden van een Ieder liggen dan
ook besloten in dit verschil van inzicht en opvatting.
Het begrip dat de welstand van den enkeling afhanke
lijk is van den welstand van het geheel^ volk moet zich
baanbreken door een muur van vooroordeelen. oude
opvattingen en versleten begrippen. Dat dit voor
velen een grooten strijd met zich medebrengt is van
zelfsprekend. doch dat velen dezen nieuwen weg ge
vonden hebben is een troostende gedachte. Ook de
wetenschap, dat zij die den weg gevonden hebben
niet tot het slechtste deel van ons volk behooren, kan
onzen moed en hoop voor de toekomst slechts ver
sterken.
Zoo zien we dan, dat na het scheppen van de gele
genheid tot het komen van één organisatie ln Neder
land het N.V.V., voor de belangen van alles wat werkt
een groote groep volksgenooten de nieuwe weg heeft
gevonden en bereid staat in het belang van allen dezen
weg te gaan om zoo te komen tot de vervulling van
wat zij zich altijd als ideaal voor oogen hebben ge
steld.
Men ziet dus. dat na de oude verdeeldheid en per
soonlijke baatzucht de tijd zoo langzamerhand ls rijp
geworden voor de nieuwe idee van algemeen belang,
boven eigenbelang en dit brengt voor velen de vraag
met zich mede. hoe dan wel in deze nieuwe samenle
ving de uitingsvormen van dit principe tot een klaar
beeld voor ons zullen worden cn wat voor ieder plicht
en recht zal zijn binnen het kader van deze nieuwe
gedachte.
Hoe het werk naar bulken en naar binnen zal zijn
en hoe we óns hoeden voor terugvallen en oude fou
ten. Men moet hierbij vooral van het grondprincipe
uitgaan, dat het nieuwe front ter bescherming van
allen 'arbeid, ook gelden zal voor iedereen, werkgever
zoowel werknemer.
Niet het ingrijpen tegen het belang van de een©
partij en in het voordeel van de andere mag voorko
men. Integendeel bij de nieuwe opzet, welke men zich
geheel los moet denken van oude grondslagen en prin
cipes zijn dergelijke van te voren reeds uitgeschakeld,
omdat hier de oude strijdvraag van klassenstrijd tegen
kapitalisme afdoende is opgelost.
Niet het goud, doch de arbeidskracht en prestatie
zal in de toekomst over wel en wee van een volk be
slissen. Ook moet men zich de nieuwe vormen niet
voorstellen als alleen geldende voor het kleine Ne
derland, dat met het verlies van zijn koloniën ls te
ruggebracht tot een van dc allerkleinste staten, doch
als ondèrdecl voor het geheele in wording zijnde nieuwe
Europa, waar vooral de arbeidsverdeeling niet dl©
moeilijkheden zal opleveren als ln ons kleine over
bevolkte land.
Uitgaande van het welvaartsstandpunt en evenredige
productie zal dus het komende front een noodzakelijk©
plaats hebben te vervullen. Ontegenzeggelijk zijn de
moeilijkheden groot en niet te onderschatten, doch het
levensbelang van alle volken zal dc drijfveer zijn voor
een ieder om zijn hoogste krachten hiervoor In t©
zetten. In de toekomst zal noodwendig het eigenbe-
staan tot volledige medewerking van alles wat wer
ken kan en werken wil. Een andere keus zal niet over
blijven en zoo zal het oude gezegde, dat wie niet
werken wil, ook niet zal eten. tot waarheid worden.
Vele remmen zullen nog trachten hun werking op
den gang van zaken uit te oefenen, doch alle eigen
belang en kastengeest zal niet in staat zijn het nieuw©
tegen te houden, daar het hier gaat om de vraag van
te leven of niet.
Zoo zal ons volk. in dc gelegenheid gesteld door d©
maatregelen genomen in opdracht van den FQhrer
aller Germanen Adolf Hitler" zijn weg waardig be
wandelen en krachtens ras en afkomst zich zijn plaats
in het nieuwe Europa kunnen veroveren.
Zeer zeker zal het Arbeidsfront in de nieuwe toe
komst ln den strijd om bewustwording een belang
rijke. zoo niet de belangrijkste plaats innemen.
Het Arbeidsfront zal naast de zorgen voor arbeids
verhoudingen, hare bemoeiingen ook uitstrekken over
de welvaart van het arbeldsgezln, geestelijke en
lichamelijke ontspanning, vakopleiding enz.
Het ligt in de bedoeling in een serie vervolgartike
len nader ln te gaan op de werkzaamheden van het
Arbeidsfront en te komen tot een omlijnd begrip van
de arbeidsverhoudingen, niet alleen In Nederland, doch
