Haarlem's Dagblad
Mislukte Engelsche
landing bij Boulogne
59e JAARGANG No. 13050 X
Uitgave Lourens Coster. MIJ. v. Courant-Uitgaven en Algem.
Drukker!) N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 03. bljk Soenda-
plelD 37. Postgiro 38810. Drukker!): Z. B Spaarne 12. Telef.
Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie 10600. Drukker!) 10132,
Administratie 10724. 14825. Soendapleln 12230.
Olrectenr: P W PEEREBOOM
DONDERDAG 25 APRIl 1942
Abonnement per week D.26. per maand 1.15. per kwartaal
3,42, franco per post f 3,73. losse nummers 6 cent. Adverten-
tlën: l—15 mm 3.- elke mm meer 0.20. Reclames ƒ0.34
per mm Contracttarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1—11
mm 0,96. elke mm meer 0.08. Groentjes 1—9 mm. 45 cent,
elke mm meer 5 cent bU contante betaling.
De Haarlemsche Vleeschlial
(Foto Peperkamp).
Edmond de Amicis beschrijft <4e Haarlemsche
vleeschhal als volgt:
„Naast de hoofdkerk staat een buitensporig ge
bouw, bestemd voor het houden van openbare
verkoopingen, een gedenkteeken van grillige
bouwkunst, half rood, half wit, een verzameling
van trapjes, geveltoppen, obelisken, piramiede-
tjes, basreliëfs, versiersels zonder naam, in den
vorm van tafelstukken, luchters en dompers, welke
er luk raak schijnen neergesmeten en alle teza
men het beeld opleveren van een Indische pagode
met eenige afdwalingen In den Spaanschen smaak
tot een Hollandsche woning herschapen".
Tot zoover de Italiaansche beschrijver van het Hol
landsche stedenschoon. Ofschoon hij naar onzen smaak
overdrijft is het te begrijpen, dat hij wat vreemd op
zag, toen hij de Haarlemsche vleeschhal ontwaarde,
want het is inderdaad een vreemd gewrocht van oud-
Hollandsche bouwkunst en ajs we vernemen dat de
bouwer een Vlaming was, die jarën lang te Londen
had gewoond voordat hij zich te Haarlem vestigde,
met. andere woorden verder rondgekeken had dan
zijn moeders boezelaar, begrijpen we iets van he't
bouwtalent dat inspireerde tot dit op zichzelf zoo
fraaie gebouw.
Vergeefs zult ge in de Haarlemsche Vleeschhal naar
- vleesch zoeken. Het was op het einde van de vorige
eeuw, dat de coteletjes en biefstukjes er voor het
laatst aan den man gebracht werden. Maar een lang«
durige staat van dienst had het gebouw er toen wel
opzitten: Bijna driehonderd jaar was het in gebruik
geweest.
En dan moet ge weten, dat dit inmiddels de tweede
vleeschhal was, die Haarlem bezat: Want al in 1386
werd hier ter stede (op den hoek van de Spekstraat
en Warmoesstraat) een vleeschhal gebouwd, die het
ook al een tweehonderd jaar 'uithield en een voor
treffelijk bouwwerk moet geweest zijn, dat deel uit
maakte van het gebouwencomplex van het Karme
lietenklooster, dat tot de Groote Houtstraat en de
Anegang reikte. Doch tegen het einde van de zeven
tiende eeuw ging het niet langer: Vijf en dertig
Haarlemsche slagers maakten, het de stedelijke over-
hèid duidelijk, dat nieuwe tijden nieuwe eischen stel
den, en de stedelijke regeerirjg delibereerde niet lang
maar besloot omstreekt 1600 tot het doen bouwen van
eén nieuwe, veel ruimere en fraaiere vleeschhal en
droeg den bouw op aan Lieven de Key, die hier
sedert 1593 stads-timmerman en steenhouwer was.
Den 6en Juni 1602 werd de eerste steen gelegd en In
1605 werd het gebouw in gebruik genomen, nadat in
1603 het besluit was genomen, dat geheel met lood
af te dekken.
De nieuwe vleeschhal bood plaats aan 40 stallen of
stabanken, elke stal met zijn bank" breed 6 voet en
lang 8 1/4 voet. Er was dus volop gelegenheid voor
de slagers om hun vleesch uit te stallen en aan be
langstelling ontbrak het niet. Haarlem had dan ook
een schitterend gebouw ontvangen: Wat De Amicis
er in later jaren ook van mocht zeggen, de weelde
rige gevel met zijn talrijke attributen, waarin de run-
der- en schapenkoppen de bestemming van het ge
bouw tot uiting brachten, vormde een lust voor het
oog en de diverse steensoorten verlevendigden het
geheel niet weinig.
Een paar eeuwen heeft de Vleeschhal dienst ge
daan. Toen kwam zij op nonactief, niet omdat zij
minder voldeed aan haar bestemming, doch omdat
moderne opvattingen den slager er toe brachten, het
vleesch bij de klantjes thuis te brengen of- de huis
vrouw bewogen, zelf naar de slagerij te stappen. En
zoo liet men allengs de Vleeschhal links liggen en in
de negentiende eeuw richtte de overheid het gebouw
in voor magazijn van wapenen ten behoeve van het
Haarlemsch garnizoen. Dit duurde tot 1886. toen het
bij besluit van den gemeenteraad opnieuw aan zijn
oorspronkelijke bestemming werd teruggegeven. Plot
seling had Haarlem dus weer zijn vleeschhal, maar
voor lang was het niet. Het bleek duidelijk, dat het
i moderne stadsleven geen vleeschhallen meer vraagt
en na enkele jaren werd de laatste bank uit het ge
bouw verwijderd en ter plaatse waar handel en be
drijf hadden gebloeid werden thansde archiefstuk
ken van de Provincie Noord-Holland ondergebracht.
En ook deze bestemming liep ten einde. Het Archief
kreeg ruimer behuizing en de Vleeschhal zal eerlang
beschikbaar komen voor de Gemeentelijke Leeszaal
en Bibliotheek. Maar eerst kreeg zij een goede beurt,
van binnen en van buiten. Een paar jaar stond zij in
de steigers, doch toen het gebouw weer werd opge
leverd was er maar een roep over dit zoo uitnemende
sieraad van onze Haarlemsche Groote Markt.
Nog staat de Vleeschhal leeg. Eenige weken gele
den heeft men er een concert in gegeven en die proef
ls niet kwaad uitgevallen. Moge zij spoedig weer in
dienst worden gesteld van de cultuur, waarvan zij op
zichzelf zulk een deugdelijk exempel is!
HONDERDEN VARKENS EN KOEIEN
CLANDESTIEN GESLACHT.
EDE, 23 April. Opnieuw heeft de recher
cheur van politie die in de gemeente Ede belast
is met de opsporing van economische misdrijven,
na een voorbereidend onderzoek, dat geruimen tijd
in beslag nam, een belangrijk succes weten te
boeken.
De rechercheur dsed allereerst een inval bij den
landbouwer F. van Roekei te Wekerom, te wiens
huize een volledige slagersuitrusting, bestaande uit
messen, bijlen, slachtmaskers, patronen, katrollen
om de dieren op te hijschen enz. werd aangetrof
fen. Op den zolder stond een emmer met vléesch.
Daarna werd huiszoeking gedaan bii den land
bouwer H. van Luttikhuizen, die met. van Roekei
in combinatie werkte en daar werd eveneens 'n hoe
veelheid vleesch gevonden. Beide personen
werden gearresteerd en te Ede achter slot en gren
del gezet,
Voorts kwam vast te staan, dat de landbouwers
het vleesch niet alleen verkochten in de naaste
omgeving, doch dat het ook naar elders werd ge
transporteerd. Zoo kwam de Oosterbeeksche groen-
tenkweeker A. de Haan op geregelde tijden met
zijn auto naar de buurtschap om een kwantum
vleesch te halen en dat verder te verhandelen. De
man werd evenals de beide landbouwers gearres
teerd en naar Ede overgebracht.
In den loop van Maandag en Dinsdag werden
reeds meer dan twintig personen, die in relatie
stonden met de clandestiene slachters of als getuigen
kunnen optreden, door de politie gehoord en ver
wacht wordt, dat nog meer arrestaties zullen vol
gen. Uit de gegevens, die ter beschikking van de
recherche staan, kon reeds afgeleid worden, dat
honderden varkens en koeien door de landbouwers
van R. en L. om het leven werden gebracht en
Boodoende in den zwarten handel verdwenen. Het
•nderzoek duurt nog yoort.
Hoe lang op de H.B.S.?
Interessante cijfers over Haarlem
In het laatste verslag der gemeente Haarlem zijn
bijzonderheden gepubliceerd over de scholen voor
Middelbaar onderwijs.
In de verslagen van de le H.B.S 6 met 5-jarigen
cursus (Zijlvest) en van de'H.B.S A. (Raaks) vinden
wij interessante gegevens over de vraag hoe lang de
leerlingen die voor het eindexamen geslaagd zijn ge
studeerd hebben. Het is jammer dat diezelfde bijzon
derheden ook ni.et in de verslagen der andere scholen
voor M.O. staan, want dan zou vergelijking mogelijk
zijn.
Eerst de gegevens van de le H B S B (Zijlvest).
Van de 52 leerlingen die het einddiploma behaalden
waren er-23 die alle klassen van deze school d'oorloo-
pen hebben, 29 hebben dus een gedeelte van het on
derwijs op andere scholen gevolgd. Van die 23 waren
er slechts 4 die de studie in 5 jaren volbrachten, 12 in
6 jaren, 5 in 7 jaren, 1 in 8 jaren en 1 in 10 jaren. Een
betrekkelijk klein percentage was in staat, alle klas
sen ongestoord te doorloopen en meteen het einddi
ploma te verwerven.
Van de 5 leerlingen, die bij de toelating in 'de 2de
klasse werden geplaatst, liepen 3 de school af in 4
jaren en 2 in 5 jaren.
Van de 6 leerlingen, die bij de toelating in de 3de
klasse werden geplaatst, liepen 3 de school af in 3
jaren, 2 in 4 jaren en 1 in 5 jaren.
Van de 7 leerlingen, die bij de toelating in de 4de
klasse werden geplaatst, liepen 5 de school af in 2
jaren en 2 in 3 'jaren.
11 leerlingen, die bij de toelating in de 5de klasse
werden geplaatst, liepen de school af in 1 jaar.
Uit andere cijfers blijkt dat er nog al wat leerlingen
van de school vertrokken hetzij omdat zij verhuisden,
naar een andere school overgingen of de studie op
gaven. Het vertrek was uit de le klasse: 11, 2e klasse:
8, 3e klasse 17 en 4e klasse 5, tezamen dus 41.
5 Leerlingen die niet voor het eindexamen slaagden
bleven nog een jaar in de 5e klasse zitten om na een
jaar nog een poging te ondernemen.
De school werd bezocht door 387 leerlingen, name
lijk 321 jongens en 64 meisjes
Nu de cijfers over de H.B.S A (Raaks):
Van de 55 leerlingen, die met goed gevolg het eind
examen hebben afgelegd, hebben 34 alle klassen door
loopen en wel: 18 in 5 jaar, 14 in 6 jaar en 2 in 7 jaar.
De 2 leerlingen, die. hier in de tweede klasse op
school kwamen, liepen beiden de school af in 4 jaar.
10 leerlingen, die in de derde klasse kwamen, vol
brachten de studie in drie jaar
Van de 7 leerlingen, die in de vierde klasse werden
opgenomen, liepen twee de school af in drie jaar en
vijf in twee jaar.
2 leerlingen volgden 1 jaar de 5de klasse en slaagden
voor het eindexamen.
Van de 10 niet geslaagde leerlingen keerden er 8
in de 5de klasse terug.
Deze school werd bezocht 'door 391 leerlingen.
Uitspraken Haarlemsche Rechtbank
NOTARIS TOT 1 DAG VEROORDEELD.
De notaris, die er van werd verdacht in November
1940 ten Hypotheekkantore te Haarlem een afschrift
gegeven te hebben van een nog voor hem te verlij
den notarieele akte (terwijl deze dus niet was opge
maakt) waarbij hij dit afschrift gewaarmerkt had
voor echtheid met zijn handteekening, werd schuldig
verklaard aan valschheid in geschrifte en werd tot 1
dag gevangenisstraf veroordeeld met het bevel het
vonnis op te schorten om den verdachte gelegenheid
te geven een verzoekschrift voor gratie in te dienen.
De Officier had 1 maand gevangenisstraf geëischt
en uitzetting uit het notarisambt.
Wegens diefstal van een varken werd een Haar
lemmer tot zes maanden veroordeeld. De eisch was
1 jaar.
Een gehuwde vrouw uit Zaandam die een kleer
maker uit Alkmaar voor f 250 bestolen had werd tot
I jaar gevangenisstraf veroordeeld Acht maanden ge
vangenisstraf had de Officier geeischt.
Geniet meer van uw vacantie
Ga in voor- of naseizoen op reis
's GRAVENHAGE. April. Eindelijk begint de zon
haar kracht te herwinnen. De warme stralen wekken in u
het verlangen om er op uit te gaan. De winter is streng
en lang geweest en meer dan anders verlangt nu een
ieder om van de natuur te genieten. Daarom wordt er
naar brochures gegrepen en bij inllchtingenbureaux om
raad gevraagd.
Al ls het dan ook door de omstandigheden thans niet
mogelijk over de grenzen te gaan, Nederland zelf biedt
zoo'n rijke en gevarieerde schoonheid, dat men er volop
genieten kan. Velen Nederlanders zullen door dit gedwon
gen verblijf binnen de grenzen de oogen geopend worden
voor de vele cultureele en natuurschatten, welke ons land
binnen zijn grenzen herbergt.
Er is echter een bezwaar. Nederland is klein en de Ne
derlanders trekken bij voorkeur naar bepaalde streken
toe. Opeenhooping is daarbij niet te voorkomen,
Thans, nu de Nederlandsche spoorwegen vaak met on
overkomelijke moeilijkheden hebben te kampen en het
levensmlddelenvervoer voor gaat, zou dat rondweg
gezegd tot een katastrofe kunnen leiden. Het gebrek
aan vervoermiddelen, de moeilijkheden met de distributie
in de vacantieoroden, 't zijn problemen voor de overheid,
Het publiek kan echter aan deze moeilijkheden voor
een groot deel tegemoetkomen.
Ouders met kinderen zijn natuurlijk genoodzaakt hun
vacantie te regelen naar de schoolvacanties, maarde
ongehuwden en da echtparen zonder kroost zijn vrij in
hun keuze. De overheid verzoekt hun dan ook dringend
om in overweging te nemen hun vacantie in het voor- of
naseizoen te nemen. Het biedt zoovele voordeelen, waar
aan men gewoonlijk niet denkt. Denkt men er wel aan,
dat de langste dagen in het voorseizoen vallen?
De«bosschen, de helde, het strand, de meren, zij alle zijn
nog niet zoo overstroomd met gasten. Men geniet rustiger
en vrijer van het vele schoons dat Nederland biedt. De
hotels zijn nog niet zoo volzij, die u tijdens uw vacan
tie omringen met hun dienende zorgen zijn frisch en op
gewekt. Dit personeel, dat anders in het hoogseizoen
handen te kort heeft en op hoogspanning werkt, krijgt
een beter verdeelde taak, kortomer is alles voor en
weinig tegen.
Daaromneemt uw vacantie in het voor- of naseizoen.
•U zult voldaner en uitgeruster naar uw dageüjksche
Laak weerkeeren en u ontlast de overheid van een groo
te zorg. i
LITTERAIRE CLUB.
Woensdagavond 13 Mei spreekt. Ewoud de Kat over
Moderne stroomingen in de schilderkunst; Woensdag
avond 20 Mei,Co Haak spreekt over: Oud-Egyptische
Cultuur; Woensdagavond 27 Mei J. C. Hulsman over
„Apotheose der Kunst", Alle lezingen worden gehou
den in het gebouw Lange Margarethastraat 13 te
Haarlem.
Wanneer een woudreus het tijdelijke, dat in dit ge
val nogal rekbaar is, met het eeuwige verwisselt,
dan trekt dat steeds talrijke toeschouwers. Vooral
het moment wanneer de kroon met krakend geweld
naar beneden stort wordt door velen met belang
stelling afgewacht. Onze fotograaf snante op de
Haarlemsche Dreef zoo'n gewichtig oogenblik.
foto De Haas
Welke bonnen zijn thans geldig
Brood of gebak
Van 19 tot en met 25 April:
21A Brood 4 rants.
21B Brood y2 rants.
21A Vleesch 1 rants. Vleesch of
21B VI.waren K rants. vleeschwarent
21A Aardappelen 134 K G. Aardappelen
210 Aardappelen Vz K.G. Aardappelen
Van 19 April t/m 16 Mei:
279 Algemeen 1 K.G. Suiker
280 Algemeen 500 gr. Jam
277. 281, 285, 289
Algemeen 1 rants. Bloem, brood of gebak
4-09. 4-10 res. 250 gr. Rijst
283 Algemeen 250 gr. Peulvruchten
284 Algemeen 250 gr. Gort
287 Algemeen 100 gr. Vermicelli of maizena
278 282, 286, 290.
294 Algemeen 100 gr. Kaas
21A t/m 24A Melk 3V? L. Melk
21B t/m 24B Melk 1% L. Melk
Van 26 Maart tot en met 26 April:
3-04 of 4-04 Res 400 gr. Sinaasappelen
Van 21 April tol en met 28 April:
21 Boter :125 gr. Boter
21 Vet 125 gr. Boter zonder reductie
of margarine of 100 gr.
vet (voor zoover voor
radig)
Van 19 April t/m 13 Juni:
288 Algemeen 250 gr. Koffiesurrogaat
Bijzondere rantsoenen:
Van 19 April t/m 16 Mei:
291 Algemeen 250 gr Peulvruchten
Zeep Bon 211. 228 en 272 Algemeen en Bon G. H en 1
der zeepkaarten 1 rantsoen zeep Bon H en I toilet
zeep 75 gram toiletzeep 80 pCt. t.m. 30 April. Bon L
Textiel (Mannen) 50 gram scheerzeep t.m. 30 April.
Diefstal van bontmantels
en costuums
Dader na een half jaar gearresteerd
Reeds gedurende geruimen tijd vermiste de kleer
maker S. aan de Zandvoortschelaan te Heemstede
van tijd tot tijd costuums, lappen stof en zelfs bont
mantels, die bij hem door klanten ter bewerking
waren gegeven. Dit. ging sedert maanden zoo
door, zonder dat de politie eenig spoor kon ontdek
ken dat in de richting van een dader liep. Door een
zeer langdurig en uitvoerig onderzoek is het aan de
recherche eindelijk mogen gelukken, den dader, een
23-jarigen jongeman die als bediende in de zaak
werkzaam was, te snappen. Aan het licht kwam,
dat deze zich sedert October 1941 aan diefstallen
van kleedingstukken had-schuldig gemaakt. Hij ver
kocht deze costuums aan particulieren; van de op
brengst maakte hij goede sier. Een groot aantal
costuums, coupons en een bontmantel zijn door de
politie achterhaald en in beslag genomen. Het is te
verwachten, dat nog meer kleedingstukken zullen
kunnen worden opgespoord. Het onderzoek is nog
in vollen gang.
De provinciale opcenten op de
grondbelasting
Het besluit van den Commissaris der provincie
Noord-Holland, om het aantal opcenten op de grond
belasting voor'het jaar 1942 vast te stellen op acht
tien opcenten op de hoofdsom zoowel voor gebouwd
als voor ongebouwd, is- door den Secr.-gen. van
Binnenlandsche Zaken goedgekeurd.
Dooi aam
't Oostelijk
front.
Kleine
beekjes
worden
door de
smeltende
sneeuw
massa's in
onstuimige
rivieren
veranderd,
welke den
Duitsclien
pionier- -
troepen bü
het slaan
van nood
bruggen
groote
moeilijk
heden be
rokkenen.
Deutscher
Verlag-
Recla-P.K.
Springmann
Pax Hol-
land-c
De jeugd heeft de toekomst
als zij levensblij en sterk is.
Wordt, lid en medewerker van
Den Nederlandschen Volksdienst.
Uitreiking brandstoffenkaarten
te Haarlem
Voor het nieuwe stookseizoen
Het Hoofd van den Distributiedienst te Haarlem
vestigt er reeds nu de aandacht op, dat van 27 April
tot 16 Mei de uitreiking zal plaats hebben van de
bonkaarten voor voedingsmiddelen voor de volgende
periode.
Gelijktijdig met deze uitreiking zullen de rookers-
kaarten, de versnaperïngskaarten en de brandstof-
fenkaarten voor het stookseizoen 1942/1943. worden
verstrekt.
In verband met het uitreiken van de brandstof-
fenkaarten wordt er de aandacht op gevestigd, dat
althans voorloopig geen onderscheid zal worden
gemaakt tusschen het stoken van Centi-ale Verwar
ming, dan wel Haarden en Kachels, terwijl even
min rekening zal worden gehouden met het aan
tal vertrekken, waaruit de woning bestaat.
De nieuwe brandstoffènkaarten, gemerkt DV,
worden dan ook uitgereikt aan al degenen, die
het stempel „Hoofd" op de stamkaart hebben en
die in het afgeloopen steokseizoen een J-, K- of L-
kaart hebben ontvangen. Zij dienen bij het afha
len van de nieuwe kaart de oude kaart, dus de
J-, K- of L-kaart in te leveren. Degenen, die geen
oude kaart kunnen inleveren, zullen vooralsnog geen
nieuwe kaart kunnen ontvangen.
Voorts wordt er nog de aandacht op gevestigd, dat
men verplicht is alvorens de brandstoffenkaart in
ontvangst te nemen, te zorgen, dat het codenummer
van den brandstoffenhandelaar op de stamkaart is
aangeteekend. Staat door een of andere oorzaak
thans meer dan één codenummer op de stamkaart,
dan dient men alvorens zich tot het uitreiklokaal te
wenden voor het afhalen van de nieuwe kaarten,
zich aan het Kringkantoor of een der agentschap
pen te vervoegen voor waarmerking van het juiste
codenummer.
Teneinde teleurstelling en onnoodig geloop te
voorkomen, zorge men er dus tijdig voor, dat de
stamkaart voorzien van het stempel „Hoofd" het co
denummer van den brandstoffenhandelaar draagt
en dat men de brandstoffenkaart van het afgeloopen
stookseizoen" 1941/1942 bij het afhalen van de nieu
we distributiebescheiden bij zich heeft!
RIJWIELDIEF AANGEHOUDEN.
Eenige dagen geleden werd door een ingezetene
van Bloemendaal bij de politie aangifte gedaan, dat hij
het rijwiel van zijn verloofde, hetwelk eenigen tijd ge
leden aldaar was ontvreemd, voor een perceel in Bloe
mendaal zag staan. Hoewel de fiets' reeds vrij veel in
haar uiterlijk was veranderd, herkende de aangever
het rijwiel toch. De recherche stelde onmiddellijk een
onderzoek in en hield den nieuwen eigenaar der fiets
aan. Deze bleek hel karretje van een IJmuidenaar,
zekeren C. P. te hebben gekocht: deze laatste had naar
het onderzoek uitwees, de fiets alhier gestolen. Voorts
bleek dat P. in Haarlem en Velsen verschillende met
de wet strijdige dingen had uitgevoerd, waarvoor hij
nog gezocht werd De heler en ae steler werden beiden
in verzekerde, bewaring gesteld; na het onderzoek
werd de nieuwe rijwieleigenaar voorloopig op vrije
voeten gesteld. P. werd aan de Haarlemsche politie
overgeleverd voor een nader onderzoek naar de aldaar
gepleegde misdrijven.
HAARLEMSCHE HANDELSVEREENIGING.
De jaarvergadering van de Haarlemsche Han-
delsverceniging wordt Maandagavond 27 April
te half acht in iiet Middenstandshuis Schouwburg
straat 3 te Haarlem gehouden. Na afloop der verga
dering zal jhr. dr. J. C. Mollerüs spreken over: De
commissie-Woltersom, de middenstand en de Ka
mers van Koophandel en Fabrieken.
VERBOD TOT VERHANDELEN EN AFLEVEREN
VAN STROOVLAS.
's-GRAVENHAGE, 23 April. Het Rijksbureau voor
de voedselvoorziening in oorlogstijd maakt, in aanslui
ting op de publicaties in Januari j.l., bekend, dal het
aan de exporteurs niet meer toegestaan is stroov^las
te koopen op de namens de Nederlandsche Akker-
bouwcentrale ctoor de stichting van Nederlandsche
stroovlasexporteurs uitgereikte machtigingen Telers
eh'of handelaren mogen aan de exporieurs derhalve
geen vlas meer verkoopen od vertoon van deze mach
tigingen. Het afleveren der reeds aan de exporteurs
voor export verkochte partijen mag nog plaats vin
den. Nadere inlichtingen zijn te verkrijgen „Vlasbe-
werkende industrie". Schiedamsche Singel 50 E, Rot
terdam, postbus 1149.
VERDUISTEREN van 20 51 tot 6 25
Maan 23 April op 12.04 (E.K.), 24 April onder 3.34
Er moet zooveel mogelijk vet
verbouwd worden
De teejt van blauwmaanzaad
De vetvoorziening van ons land vraagt op het
óogenblik de inspanning aller krachten, immers de
langdurige strenge winter heeft de melkopbrengst
van onze veestapel sterk doen dalen, terwijl
bovendien in verschillende gewesten het koolzaad
groote vorstschade heeft ondervonden. Daarom
wordt er van officieele zijde met klem op aan
gedrongen om nog zooveel als het maar mogelijk
is, "blauwmaanzaad te verbouwen, een eenjarig
gewas, waarvan het zaad een hoog oliegehalte
heeft. Door een flinlten richtpriis in het uitzicht
te stellen, van f 60 per 100 K.G., door de scheur-
premie voor grasland te verhoogen tot f 250 per
H.A., alsmede door aan eiken blauwmaanzaad-
verbóuwer het recht te geven tot aankoop van 1
K.G. spijsvet boven het normale rantsoen, voor
elke ingeleverde 100 K.G. zaad, worden de land
bouwers geanimeerd een groote oppervlakte met
dit gewas te betelen.
Volgens de rassenlijst van het instituut voor
plantenveredeling te Wageningen worden de daar
in genoemde rassen in den handel gebracht door
van der Have te Kapelle bij Goes, door dr. Mans-
holt in den Westpolder (Groningen) en door P.
J. Timmers te Klundert (N.-Brabant).
Het is gewenscht zaaizaad te gebruiken, dat
een goede kiemkracht heeft.
Het gewas wordt bij ons vrijwel uitsluitend ver
bouwd op de klei- en zwavelgronden. Het land
dierft goed bewerkt t;e zijn, vooral niet te nat zijn
gelegen en behoorlijk vrij zijn van onkruid.
Het gewas ontwikkelt zich eerst zeer langzaam,
zoodat onkruiden dan zeer veel kwaad kunnen
doen. Met het oog op de onkruiden is het niet ge
wenscht, stalmest te gebruiken.
Wat de voorvrucht betreft is het maanzaad niet
kieskeurig, het kan na vriiwel elk gewas worden
verbouwd als het land maar voldoende schoon is.
Als bemesting geve men zoo mogelijk kali en fos-
forzuur en 3590 K.G. stikstof.
Belangrijk is, de grónd met alle beschikbare
middelen te brengen tot een mooi zaaibed. Diep
bewefken is niet noodig, maar het zeer fijne zaad
moet er gunstige groeiomstandi|heden vinden.
Het zaaien geschiedt meestal in April. Aan
vroeg zaaien wordt doorgaans wel de voorkeur
gegeven, maar het kan tot diep in Mei. Men
zaait breedwerpig of op rijen, in het eerste geval
kan 2 a 4 K.G. vciMoende zijn. Als de grond los
is kan voorrollen gewenscht zijn. Na breedwerpig
zaaien wordt het zaad licht ingeëgd en daarna
gerold. Bij het zaaien met de rijen zaaimachine
moet men een machine gebruiken, waarmede dit
fijne zaad regelmatig kan worden gezaaid. Men
zaait natuurlijk ondiep en na-rollen is noodig om
het zaad beter in aanraking te brengen met den
grond.
Na breedwerpig zaaiën kan men de schoffel
machine gebruiken en qverlangs en overdwars
schoffelen, waarbij de schoffelmachine is gesteld
als bij het schoffelen van granen. Het gewas
wordt dan dus op blokjes geschoffeld. Heeft men
op rijen gezaaid, dan kan men bij een rijenafstand
van 20 cM. ook nog overdwars schoffelen als
de stand goed is.
Het is een ideaal gewas voor den zelfbinder.
Voor handwerk leent het zich ook uitstekend. Dan
wordt het gewas doorgaans gebonden met graan-
stroo. Men zicht in een rijp stadium als het zaad
in de -vruchten rammelt. Men haalt het gewas
droog thuis, het dorschen gaat dan gemakkelijk.
Land. waarop het maanzaad gegroeid is, kan
voor vrijwel elk gewas worden bestemd, bijv. zeer
goed voor wintertarwe. Het gewas laat dus wel
goed land na.
In een drogen en warmen zomer groeit het ge-
v^as het best.
VISCHVERGUNNINGEN.
's GRAVENHAGE, 22 April. In de Ned.
Staatscourant van 21 dezer verscheen het tweede
uitvoeringsbesluit, behoorende bij het pachtbe-
sluit vischrecht 1941. Dit besluit, dat op 1 Juni
a.s. in werking treedt, regelt in het bijzonder het
vergunningsstelsel bij de visscherij. Basis voor
hei aantal vergunningen, dat in een bepaald ka
lenderjaar aan sportvisschers mag worden uit
gereikt, is het jaar 1940. De pachter van een
vischrecht, die in 1940 vergunningen aan sport
visschers afgaf, is daarom verplicht binnen een
maand na het in werking treden van het besluit
opgave te verstrekken van het aantal dezer ver
gunningen, met bijbehoorende gegevens. De sport-
visscher-pachter moet daarbij tevens mededeelen,
hoeveel der in 1940 uitgereikte vergunningen aan
beroeps- en seizoenvisschers werden afgegeven,
Britten door afweervuur
tot terugtocht gedwongen
BERLIJN. 22 April (D.N.B.) Van militaire zijde
wordt medegedeeld: In de vroege ochtenduren van
den 22sterr April heeft een sterke Britsche stoot
troep aan de Fransche kust ten Zuiden van Bou
logne een landingspoging gedaan. De poging mis
lukte door de waakzaamheid van de Duitsche
kustverdediging. Door onmiddellijk afweervuur
van een kazematbezetting werden de Britten tot
den terugtocht gedwongen. De vijand trok zich
met verliezen onder bescherming van een kunst-
matigen nevel naar zee terug, zonder zijn voor
nemen te hebben kannen uitvoeren Britsche wa
pens en uitrustingsstukken bedekten het strand.
Voorts wordt van militaire 2ijde medegedeeld dat
Duitsche mijnenvegers den 22sten April in de vroegte
voor de kust ten Zuiden van Boulogne contact gehad
hebben met Britsche motortorpedobooten. waarvan er
een waarschijnlijk tot zinken is gebracht.
Steunpunten in het Donetz-
gebied veroverd
Bolsjewistische aanvallen in Ccntraleri
en Noordelijken sector afgeslagen
HOOFDKWARTIER VAN DEN FilHRER. 22 April.
(D.N.B.) Het opperbevel van ,de weermacht maakt
bekend:
In het Donetzgebied namen Duitsch-Roemeensche
troepen bij succesvolle acties van stoottroepen en
kele zwaar versterkte en ondermijnde steunpunten
van den vijand en maakten een aantal gevangenen.
In den Centralen en Noordelijken sector van het
Oostelijke front werden verscheidene plaatselijke
aanvallen van den vijand afgeslagen. Bij een eigen
aanval braken formaties van het leger en de Waf-
fen-S.S. door taai verdedigde vijandelijke boschstel
lingen heen. Zij maakten een vrij groot aantal ge
vangenen en 13 stukken geschut buit.
Formaties gevechtsvliegtuigen en duikbommenwer
pers vielen spoorweginstallatles achter het vijande
lijke front aan. Drie munit.ïetreinen vlogen na bom-
treffers in de lucht Talrijke spoorlijnen werden ver
broken en een omvangrijke hoeveelheid rollend ma
teriaal werd vernield
In Noord-Afrika geen groote krijgsoperaties.
In de militaire installaties van La Valetta en op de
vliegvelden van het eiland Malta werden door voort
durende luchtaanvallen wederom zware vernielingen
aangericht. De vijand verloor door vernieling op den
grond negen en in luchtgevechten boven het eiland
zeven vliegtuigen.
Voor de Engelsche Zuidkust, brachten lichte ge
vechtsvliegtuigen gisterep overdag een vijandelijk
koopvaardijschip van 3.000 ton tot zinken.
In den afgeloopen nacht plaatsten gevechtsvliegtui
gen bomtreffers met daaropvolgende ontploffing in
een munitiefabriek in Zuid-Engeland
Engelsche vliegtuigen boven West- en
Zuidwest Duitschland
Drie bommenwerpers neergeschoten
BERLIJN, 23 April. (D.N B.I Britsche bommen
werpers hebben in den nacht van 22 op 23 April, naar
aan het D.N B. wordt gemeld, woonwijken in West
en Zuidwest-Duitschland aangevallen. Er werd rnate-
rieele schade aangericht. Onder de burgerbevolking
vielen dooden en gewonden. Volgens de tot dusver
ontvangen berichten werden drie der aanvallende
bommenwerpers neergeschoten
Sovjet Unie vroeg onmiddellijke
hulp van de Y. S.
Het onderhoud LitwinofRoosevelt
BUENOS AIRES. 23 April (Afip.l Thans verneemt
men dat het onderhoud hetwelk gisteren tusschen
Litwinof en president Roosevelt plaats vond. het ge
volg was van een door de Sovjet Unie gedaan verzoek
om onmiddellijke en degelijke hulp door dfe V.S. en
hun bondgenooten.
Het ministerie van buitenlandscho zaken liet aan
Litwinof antwoorden dat deAmerikaansche regee-
ring de zaak van Rusland ten volle steunde, doch dat
de V.S. ook hun verantwoordelijkheden hadden en zij
bijgevolg ook niet „alles op een kaart konden zetten".
Verder werd nog opgemerkt dat de Amerikaansche
oorlogsraad de weerstands- en gevechtskracht van
het roode leger wenschte te kennen, vooraleer de
maatregelen tot een* betere steunverleening te onder
zoeken.
De strijd op de Pliilippijnen
GENèVE, 23 April (Afip). Naar uit Washington
verluidt, maakte het departement van oorlog bekend
dat tengevolge van de steeds heviger wordende Ja-
pansche aanvallen op het eiland Panay. de Ameri
kaansche troepen genoodzaakt werden de stad Lam-
bunao op te geven.
NEDERLANDSCIIF.'AMBTEN AREN OP OOST-JAVA
GEARRESTEERD.
SOERAfeAJA. 23 April. (Domei). De Japansche
militaire autoriteiten op Oost-Java deelen mede dat
een niet genoemd aantal vroegere Nederlandsche
ambtenaren zijn gearresteerd, die een ondermijnende
actie voerden, welke ten doel had de orde en rust in
de door de Japanners bezette gebieden te verstoren.
Uitwisseling van landjeugd
Eerste groep vertrekt 28 April
Er bestaat nog gelegenheid zich voor een
tweede groep aan te melden
Van de mogelijkheid om via de uitwisseling van
plattelandsjongeren het Duitsche landbouwbedrijf,
speciaal het bedrijf in Oldenburg, Hannover, West-
falen, Rijnland of het Weser-Emsgebied te leeren
kennen, is een dankbaar gebruik gemaakt en reeds
28 April a.s. vertrekt de eerste groep deelnemers, na
gedurende een week een specialen cursus op de boe-
renschool te Rijs te hebben meegemaakt.Een half jaar
zullen deze jongens en meisjes opgenomen worden in
het gezin van een Duïtschen boer en zoo grondig
met het werk. maar ook met de organisatie van het
Duitsche plattelartd in kennis komen. Zelfs bestaat
de mogelijkheid om na afloop van dezen tijd ver
lenging aan te vragen en na een vacantie vfcn twee
weken opnieuw naar Duitschland te gaan.
Daar de Nederlandsche Landstand overtuigd is
van het groote nut van een dergelijke uitwisseling
van boerenjongens, heeft de afdeeling „Landjeugd"
besloten nog een tweede groep te vormen, die in
het begin van Mei zal vertrekken.
Hoewel de voorwaarden tot deelneming aan deze
uitwisseling genoegzaam bekend mogen worden ge
acht. volgen hierbij in het kort nog eens de be
langrijkste bepalingen.
De uitgezonden boerenzoon of -dochter wordt op
genomen als eigen kind in het Duitsche gezin en
ontvangt een maandelijksch zakgeld van 15 a 20
R.M. (10 of 15 gulden). Eenvoudige kleeding zooals
thuis gebruikelijk, is passend, ook werkkleeding. De
deelnemers moeten over de volgende bescheiden be
schikken: een bewijs van goed gedrag, een geldig
paspoort, bewijs van Nederlanderschap of per
soonsbewijs.
Bij de aanmelding moeten drie goed gelijkende
pasfoto's worden ingeleverd. De reiskosten worden
alle vergoed. De leeftijd is voor meisjes pl.m. 17 jaar
en ouder voor jongens ongeveer 18 of 19 jaar.
Aanmelding geschiedt op de daarvoor bestemde
aanvraag formulieren verkrijgbaar bij de afd. 1
(Landjeugd) van den Nederlandschen Landstand,
Zeestraat 71 b. Den Haajj.
1
