Haarlems Dagblad Het Cestolene. Nieuwe landing bij Balikpapan 59c Jaargang. No. 18070 Bureaux: Groote Houtstr. 93 en Soendaplein 37. Haarlem. IJmuiden, Kennemerlaan 154. Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054, Adm. 10724. Direqtear-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Zaterdag 7 Juli 1915 Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem. Abonnementen: per week 31 cent. per kwartaal 4.- Te!.: Redactie 10600. Expeditie 14825. Er was deze week een bericht dat luid de: De regeeringen van de West-Euro- peesche staten zijn zeer nadrukkelijk in hun besluit, niets ongedaan te laten om zooveel mogelijk van de door Duitschland gestolen goederen terug te krijgen, ook al zijn die goederen naar Oost-Europa ver voerd. Het bericht sluit aan bij een passage in de regeeringsverklaring: De Nederland- sche regeering zal in 't bijzonder krachtig aandringen op teruggave van door de Duitschers gestolen goederen en vervan ging daarvan door andere goederen, als zij niet meer te achterhalen zijn. De logische gevolgtrekking is, dat de regeeringen van de West-Europeesche staten gezamenlijk hun aandrang tot te ruggave van het gestolene doen gelden. Natuurlijk staan onze kansen daarbij beter, dan als wij het alleen moesten doen. Vooral de Fransche medewerking, verleend door een zoo krachtdadige figuur als De Gaulle, is van niet geringe betee- kenis. Er zijn menschen die, als dit onderwerp te berde gebracht wordt, alleen zullen denken aan de artikelen die hun persoon lijk door de Duitschers ontstolen zijn: een radio-toestel, een of meer fietsen, kleeren, een auto. In sommige gevallen is de lijst langer. Anderen zijn door koppig verzet, door list en door misleiding van de roo- vers, ook wel eens door een gelukje, aan zulke berooving ontsnapt. Het is niet de bedoeling die historie nu te gaan ophalen. In elk geval is het zeker dat het gestolene bij particulieren, samengeteld, al een ge weldige hoeveelheid Nederlandsch bezit moet vormen. Maar die zinkt in het niet bij roof van veel meer ingrijpend belang. Ik denk aan den diefstal op groote schaal van ons vee en van levensmiddelen, die in geweldige hoeveelheden over de grens gevoerd zijn. Herinner u de groote voorraden, die bij het begin van den oorlog in Nederland waren opgeslagen en helaas zoo keurig en overzichtelijk waren geadministreerd.Wat is ervan overgebleven? Ik denk aan ons spoor- en tramwegmateriaal, onze vracht auto's, onze schepen en vooral aan de machines en voorraden, die uit zooveel fabrieken en werkplaatsen zijn gestolen, waarin dientengevolge de arbeid niet kan worden hervat. Voor een groot deel waren die machines door Duitschers gebouwd Zij stalen hetgeen zij eerst tegen goede prijzen en met de van ouds bekende on derdanige strijkages aan ons hadden ge- levero. De tijd van de strijkages is nu herleefd. Dat zal maar al te spoedig blij ken. Maar daarmee hebben wij het ge stolene niet terug. De diefstal van die machines beteekent een geweldige slag voor onze productie en heeft duizenden van hun arbeid beroofd. Kansen op ver vanging door nieuwe zijn er voorloopig niet Wie zou ze moeten bouwen en leve- De gegeven korte opsomming van ge stolen goederen is lang niet volledig. Beschikt iemand over de gegevens, waar mee zulk een lijst aan te leggen zou zijn en een ruwe schatting althans zou kun nen worden gemaakt van den geweldigen massaroof, in Nederland gepleegd? Het zal een moeilijke opgaaf zijn die samen te stellen en de taxatie zal altijd wel be neden de werkelijkheid blijven. Alleen een enquête bij alle Nederlandsche dien sten en bedrijven en bij alle gezinshoof den zou tot een volledig overzicht kunnen leiden. Voorloopig zal het wel niet moge lijk zijn, zulk een onderzoek in te stellen. Wij hebben al mededeelingen gehad omtrent een jacht op gestolen kunstwer ken. die blijkbaar ingezet zal worden.Maar wij zijn niet onder den indruk van de verleiding, die schoonheid op de gevoelige Duitsche ziel deed gelden. Want tegelijk schiet ons de diefstal te binnen van land en tuinbouwzaden en zelfs van groote hoeveelheden Hollandsche teelaarde, die in schuiten naar Duitschland werden gevoerd. Het is wel heel noodig dat aandrang wordt uitgeoefend om de door Duitsch land gestolen goederen terug te krijgen of ze te laten vervangen. Het is niet minder noodzakelijk dat schadevergoedingen wor den geëischt voor de vernielingen, in Ne derland aangericht. Herinneringen aan den nasleep van den vorigen wereldoor log stemmen niet optimistisch ten aanzien van schadevergoedingen. Maar naar het mogelijke zal toch gestreefd dienen te worden. En het is zeker niet duldbaar dat wij de geweldige hoeveelheden Nederlandsch bezit zouden moeten prijs geven, waarmee Duitschland zich tijdens de bezetting heeft verrijkt. Het woord „verrijkt" verdient eenigen nadruk. De minister-president heeft aangekon digd. dat hij per radio wekelijksche ver klaringen van punten van regeeringsbe- leid zal geven. Deze zaak, de kwestie van teruggave van het gestolene, is van groot en urgent belang. Misschien zal prof. Schermerhorn haar eens wat nader willen toelichten. Hoe komt het, zou men bij voorbeeld graag willen weten, dat zooveel rollend materiaal van de spoorwegen en zooveel schepen wegblijven? In deze ge vallen doen transport-moeilijkheden zich toch niet gelden. En waarom is het eigen lijk, blijkens het eerst aangehaalde be richt. moeilijker om goederen uit Oost- Europa dan uit Centraal-Europa terug te krijgen? Het zou nuttig zijn als de regeering gesteund werd door een krachtige alge- Prins Bernhard wil naar Indië gaan. Naar ,,De Pen Gun", het weekblad voor de Nederlandsche strijdkrachten, mede deelt, heeft Prins Bernhard in een inter view met het Amerikaansche persbureau „International News Service" verklaard het voornemen te hebben naar Indië te gaan. In hetzelfde onderhoud verklaarde de Prins dat het wel achttien maanden duren zal voor ons leger geschikt is voor den strijd in Indië en Z. K. H. sprak de hoop uit dat het eerste bataljon voor dit doel tusschen Augustus en November afge leverd zal worden; dan gaat de eerste lichting naar Engeland, waar onze men schen in opleidingskampen liggen. De Koningin weer thuis De rijtoer van H. M. van de Laan van Nieuw Oost-Indlë naar het paleis aan het Noordeinde is Vrijdag tot een ware zege tocht geworden. Eenige keeren verbraken de duizenden die zich langs den weg ge schaard hadden het cordon. De auto van H M. kon slechts met moeite door de jui chende menigte komen. In de Parkstraat stonden de schoolkinderen. Voor het stand beeld van Willem de Zwijger stopte de auto. De koniklijke militaire kapel speelde het Wilhelmus. Bij aankomst in het paleis werd de ko ninklijke standaard geheschen, als "n teeken, dat de Koningin na 5 jaar weer ..thuis" was. In het paleis werd de Koningin verwel komd door den burgemeester van Den Haag, mr. S. J. R de Monchy. Hij wees er op dat de gemeente zwaar getroffen is door het oorlogsgeweld, maar het herstelwerk is ge lukkig al weer begonnen. Mogen de Koningin Haar kinderen en kleinkinderen nog jaren getuigen zijn van de herleving van ons land en van Den Haag. Namens de provincie Zuid-Holland sprak de w.n. Commissaris der Koningin, Staats raad dr. A. A. R. Rutgers een kort begroe tingswoord. Hierna ontving H.M. verschillende voor aanstaande personen. Na deze ontvangst verscheen de Koningin op het balcon van het paleis, waar duizen den Haar toejuichten en plechtig zongen: ..Dat "s Heeren zegen op u daal "s Middags maakte de Koningin een groote rijtoer door de stad. waarbij H.M. storm achtig werd toegejuicht. Op enkele plaatsen werd gestopt, o.a. voor het aanhooren van kinderzang en het bezoeken van een kinder ziekenhuis. Na de terugkomst vertoonde de Koningin zich nog op het balcon. De aid. Den Haag van het Nat. Jongeren verbond maakte een marsch door de stad, defileerde voor het paleis, waarna in de Laan Copes van Cattenburch nog gedefileerd werd voor den burgemeester. De distributie. Drie kwart liter van de Centrale Keuken. Met ingang van Vrijdag 13 Juli wordt voortaan !Ii Liter eten verstrekt. De prijs der maaltijdenkaarten is gewijzigd in ƒ1,05 per kaart. Voor de periode 1319 Juli moeten inge leverd worden de bonnen 104 voor vleesch of 1 rantsoenbon voor vleesch en bon 70 voor groente of 4 rantsoenbonnen voor groente. De kaartverkoop heeft te Haarlem Dins dag 10 Juli plaats, voor de letters A—M van 13 30 tot 15 uur, voor de letters N—Z van 15 tot 16 uur. Melksuiker en eierkoeken. In de week van 9 Juli tot en met 14 Juli a s. zal in het Centraal Uitrelklokaal Vleesch hal de na-uitreiking plaats vinden van 2 eierkoeken en 250 gram melksuiker, ten be hoeve van de kinderen geboren in de Ja ren 1944 en 1945. De uitreiking vindt gratis plaats na over legging van de Tweede Distributiestamkaart van de baby. Ruiling noodrantsoenbonnen grutterswaren Degenen, die in het bezit zijn van nieuwe rantsoenbonnen grutterswaren en dezp wen- schen te rullen tegen rantsoenbonnen voor brood, kunnen zich daarvoor wenden te Haarlem tot de afdeeling „zieken" van de distributiekantoren Noord. Zuid en Cen trum. De rantsoenbonnen worden geruild op basis van 1 rantsoen grutterswaren4 rant- brood. Haarlemsche Bibliotheek en Leeszaal. In den bezettingstijd hebben de Duitschers veel boeken en geschriften uit leeszalen en bibliotheken laten verwijderen.Ook de Biblio theek en Openbare leeszaal der gem. Haarlem raakte aldus duizenden werken kwijt. Ge lukkig is daarvan een groot gedeelte gered kunnen worden, ook kon na de bevrijding weer veel teruggehaald worden. „Ons ver lies is" zoo "verplaarde de directeur ons gelukkig gering. Alleen missen wij nog een aantal werken die omschreven kunnen worden als speciale anti-Nazi-lectuur. Veel daarvan zal wel herdrukt worden, zoodat wij wat niet gemist kan worden opnieuw zullen kunnen aanschaffen. WIJZIGING VAN STRAATNAMEN Tijdens de bezetting zijn twee leden van den Haarlemsehen gemeenteraad, n.l. de heeren Mr. H. O. Drilsma en L. Peper, het slacht offer geworden van de wandaden van den vijand Ter blijvende herinnering en als een eerbiedige hulde aan deze twee mannen be sloot het gemeentebestuur van Haarlem op 3 Mei J.l. hun namen onder de straatnamen op te nemen. Naar aanleiding daarvan zijn de straatnamen „Hofdijkplein" en „Hase- broekstraat" gewijzigd in onderscheidenlijk „Drilsmaplein" en „Peperstraat". In het Australische legerberlcht van Vrij dag wordt medegedeeld, dat de vitale olie raffinaderijen van Balikpapan op Borneo zijn heroverd en dat in dit gebied een nieu we landing is verricht Hierbij hebben de Australische troepen Penadjam, aan den Westelijken toegang tot de haven, bezet. Hun opmarsch voortzettend, bereikten zij Manggar. een landngsplaats voor vliegtui gen. De stad Balikpapan is thans van Japs gezuiverd. De Australische troepen hebben posities Ingenomen aan den weg van Balik papan naar Samarinda. Een Japansch vlieg tuig heeft twee kleine bommen in dit ge bied uitgeworpen. Dit is de eerste „lucht aanval" van de Japanners te Balikpapan. Op Okinawa, dat thans gebruikt wordt als basis voor de Llberator-vliegtuigen. welke Japan aanvallen, wordt een startbaan aangelegd van een totale lenkte van 25 mijl. welke gebruikt zal worden voor den eind- aanval op Japan. De vliegvelden, welke op het eiland door de Amerikanen worden aan gelegd. zullen naar door een der Ame- Rusland tegen Japan? De aankomst te Moskou van den Mon- goolschen minister-president maarschalk Choibalsan wordt beschouwd nauw samen te hangen met de Russisch-Chineesche onder handelingen welke momenteel aan den gang zijn. Het plotseling verschijnen van den Mongoolschen minister-president in Moskou wordt daarom in welingelichte kringen ie Londen opgevat als een aanwij zing. dat de Sovjet-Chineesche bespre kingen niet slechts beperkt zijn tot diplo matieke en economische onderwerpen. Men acht het thans aannemelijk, dat de moge lijkheid van een deelneming der Sovjets aan den oorlog ln het Verre Oosten een van de eerste punten op de agenda vormt. De zware Amerikaansche verliezen op Okinawa en de Philippijnen en hun gevolgen voor de toekomst van den strijd hebben, naar men gelooft, de Amerikaansche opinie des te meer zich doen spitsen op deelneming van de Sovjets aan den oorlog tegen Ja pan, zelfs wanneer dit zekere territoriale concessies aan de Sovjet-Unie zou betee- kenen. Wat betreft den status van de republiek der Mongoolsche volken zij opgemerkt, dat de republiek wettelijk nog steeds door Tsjoenking wordt beschouwd als deel uit makend van de Chineesche republiek. In feite trad zij reeds sinds lang op als onaf hankelijke staat, in nauwsten samenhang met de Sovjet Unie. Men neemt aan. dat de Sovjet-regeeiing graag zou zien. dat dr. Soeng. de Chineesche minister-president, thans le Moskou de onafhankelijkheid van Buiten-Mongolië zou accepteeren. meene campagne, die de stem van de openbare meening in Nederland over de grenzen zou doen weerklinken. Jam mer dat er nog geen parlement is. dat door interpellaties eveneens indruk zou kunnen maken. R. P. nkaansche ingenieurs van de luchtmacht werd verklaard tweemaal zooveel verkeer kunnen verwerken als het groote La Guar- dia vliegveld bij New York. Okinawa zal eerlang de grootste eiland-luchtbasis zijn, welke ooit heeft bestaan. Storm op til. Hetzelfde gevoel van „groote operaties op til", dat men in Zuid Engeland onder vond vlak voor D-day hangt thans te Cal cutta in de lucht, hu duizenden tonnen nieuw oorlogsmateriaal en voorraden van Europa worden binnen gebracht Een grqote lucht- en zee-karavaan brengt van de Britsche havens nieuw oorlogsmateriaal naar Mountbatten's basis voor den strijd in het Verre Oosten. Militaire opleiding der Javanen. Een bericht van de Japansche legatie te Stockholm, gedateerd 28 Juni. lüldt als volgt De centrale bestuursraad van Djokjakarta heeft besloten over te gaan tot de onmiddel lijke uitbreiding van het Djokjakartasche vrijwilligerscorps Onder de voorstellen, die den commandant der Japansche strijd krachten op Java zijn overhandigd, is er een over de instructie en opleiding van bur gers onder toezicht van Japansche officie ren. Er komt werk aan den winkel. Zes tin-baggermolens voor Nederl.-Indië. Naar wij vernemen heeft de Billiton- Mij., de maatschappij die in Indië zich toelegt op het winnen van tin, bij een aantal Nederlandsche werven een be stelling geplaatst op zes complete tin baggermolens. De opdracht wordt ge zamenlijk uitgevoerd door de werf Con rad en Stork-Hijsch te Haarlem. J. K. Smit's Scheepswerven te Kinderdijk, de N.V. Verschure Co.'s Scheepswerven en Machinefabriek te Amsterdam en de Werf Gusto te Schiedam. De molens worden voorzien van drie electro-Dieselmotoren van 650 PK. De afmetingen zijn 66 x 20 x 4.20 M. De bag- gerdiepte is 30 M. en de emmerinhoud 400 L. De molens zullen op de werven in Nederland geheel worden afgebouwd en compleet naar Indië worden gesleept. Deze groote order brengt natuurlijk een groote werkverruiming met zich mede. Voor de Haarlemsche werf betee kent het. dat het aantal arbeiders met eenige honderden zal moeten worden uit gebreid. Het woord is aan La Rochefoucauld: Het is noodiger de men schen te bestudeeren dan de boeken. Een actie voor reinheid; Bij den Geneeskundigen Dienst te Haar lem vernamen wy dat het noodig is geble ken een actie te beginnen voor de bevorde ring van de hygiëne van het men3Cheliik lichaam. Er komen te Haarlem thans vele honderden gevallen van schurft voor, ter wijl geschat wordt dat ongeveer 15 pCt. der bevolking luizen heeft De toegenomen onreinheid ls zoo werd opgemerkt een gevolg van de omstandig heid dat er een tekort geweest is aan zeep, textiel en warm water. Vele menschen kon den zich niet geregeld wasschen en ver- schoonen. Bovendien kwamen mannen uit Duitschland met ongedierte. Het eten mag in Duitschland vrij goed geweest zijn. de legering in de kampen liet veel te wenschen over. Het Roode Kruis heeft te Haarlem een organisatie in het leven geroepen, die zich speciaal zal belasten met een actie ter be vordering der hygiëne en ln het bijzonder de schurft zal bestrijden. In het Kenaupark ia een speciaal bureau daarvoor ingericht. Maandag 16 Juli begint deze actie. Zooals men weet wordt er nu weer zeep gedistribueerd. Een gelukkige omstandig heid ls. dat de volksbadhuizen weer ge opend zijn. Jammer is. dat er in Haarlem nog geen enkele zwemgelegenheid geopend ls Als er stroom beschikbaar gesteld wordt, kan in elk geval dc zweminrichting aan de Kleverlaan ln gebruik genomen worden De chemicaliën, die noodig zijn om het water van de inrichting aan de Houtvaart te zui veren van algen, zijn nog niet beschikbaar Thans kan er in onze omgeving alleen ge zwommen worden in Groenendaal en in het open bad van Stoop. De luizen, die te Haarlem voorkomen zijn meest hoofdluizen. Er zijn weinig kleerlui- zen onder en juist die zijn de overbrengers van vlektyphus. Maar fcet bedenkelijke is. dat het veelvuldig voorkomen van hoofd luizen wijst op een achteruitgang in de hygiëne en dat is wel bedenkelijk voor den gezondheidstoestand Besmettelijke ziekten. Weinig typhusgevallen in Haarlem en omgeving. Elders uit het land komen berichten over uitbreiding van het aantal gevallen van be smettelijke ziekten In het bijzonder uit Overijsel. waar vele gevallen van tvphus geconstateerd zijn. Op den Geneeskundigen Dienst te Haarlem vernamen wij. dat de toestand wat de be smettelijke ziekten betreft betrekkelijk goed is. Het aantal diphteriegevallen ls be langrijk minder. In Haarlem kwamen ln de laatste 2 maanden 9 gevallen van lyphus voor Dit is. gezien de omstandigheden, dat er vele arbeiders en geëvacueerden uit Duitschland en het Oosten des lands komen, gering, vooral indien men bedenkt, dat dit vrijwel uitsluitend geïmporteerde gevallen zijn. Een deel der lijders wordt in de zie kenhuizen verpleegd. Er worden natuurlijk alle maatregelen genomen om uitbreiding der ziekte te voorkomen. Ook het aantal typhusgevallen in onze omgeving is gering Wij hebben gemeld, dat er te Haarlem 1 geval van vlektyphus is voorgekomen, ook geïmporteerd. Bij dit eene geval is het ge lukkig gebleven. Dank zij de omstandig heid dat er sterke afweermaatregelen aan de grens genomen zijn en het medische corps thans „ingeschoten" is op het gevaar dat er in vlektyphus schuilt, behoeft men niet bang te zijn voor een epidemie zooals die in 1918 te Haarlem voorkwam. UITBREIDING AUTOMATISCH TELE EO ON E It K EE R Van 6 Juli af is het weer mogelijk van Haarlem uit automatisch te telefoneeren met de abonnés van Amsterdam en van de geautomatiseerde netten van het telefoon- district Amsterdam, zooals Hilversum, Bus- sum. de Zaanstreek en verder die plaatsen waarvan het netnummer met K29 begint. Naar wij vernemen wordt met spoed ge werkt aan een verdere uitbreiding van het automatische verkeer voor de Haarlemsche abonnés. EEN RUSSISCH-CHINEESCH VERDRAG VAN VRIENDSCHAP? In kringen, welke in relatie staan met de Russische ambassade te Washington wordt verklaard, dat een vriendschapsverdrag tus schen Rusland en China op het punt staat te worden gesloten. Er werd echter tevens op gewezen, dat hierbij geen enkele terri toriale aangelegenheid wordt behandeld, zooals o.m. de toekomstige positie van Mandsjoerije. Na de Britsche verkiezingen. Aangenomen wordt, dat zoowel minister president Churchill als de leider der labour- partlj Attlee een groote meerderheid ln hun districten hebben behaald bij de Donder dag gehouden verkiezingen. De Londensche bladen van Vrijdag voorspellen een slechts zeer geringe meerderheid en wellicht zelfs nederlagen voor een aantal der vroegere coalitie-ministers en voor vooraanstaande politieke persoonlijkheden Tot diegenen, waarvan verwacht wordt, dat hun herver kiezing zelfs twijfelachtig moet worden ge acht. behoort volgens de Dailv Express o.m. de conservatief Brendan Bracken, thans mi nister van marine. Volgens genoemd blad zou de stemmenmeerderheid voor Ernest Be- vin en Herbert Morrison slechts zeer gering zijn. Het orgaan van de Labour-partlj, de Daily Herald verklaart, dat een winst van 100 zetels voor de Labour partij, de minst optimistische van alle voorspellingen is. welke in de kringen van deze party verno men kunnen worden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 1