rasvrj Haarlems Uaablaa
Onze Democratie.
Kort en bondig.
SS. Juinw. No. 1SM1 1> y 1 1 N Mml» 9 Juli IMS
IJmuiden, Kennemerlaan 154. Abonnementen: per week 31
cent per kwartaal 4.-
Tel Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724. Dlrecteiir-nounircKlitcieur: Robert Pecreboom Tel.: Redactie 10600 Expeditie 14825
Een van onze knapste koppen heeft
eens betoogd, sprekend over onze demo
cratie. dat het beste dat men van een
regeeringsstclsel kan zeggen is. dat het
verbeterd moet worden. Want dat bewijst,
/dat men zijn grondslagen als de ware
beschouwt en wil behouden. Natuurlijk
volgt hieruit de erkenning, dat men op
die sterke fundeering te zwak heeft ge
bouwd en dus het oude gebouw moet op
ruimen en een nieuw stichten.
Dit is een van de grootste en mooiste
opgaven, waarvoor wij staan. Ik zou haar
bescheidener kunnen aanduiden door niet
te spreken van een nieuw gebouw, maar
van restauratie van het oude. De werke
lijke omvang van de taak zou daarmee
evenwel onderschat worden.
Wij zullen het er in elk geval over eens
zijn, dat wij op de democratische grond
slagen moeten bouwen. Ik hoor nog wel
eens menschen zeggen, dat er maar „een
sterke man" moest komen, of iets derge
lijks. omdat zij zich ergeren aan de ver
schijnselen van een na-oorlogsche ver
warring. die nog niet ontward is. Maar
dergelijke woorden, losweg geuit, zijn ge-
dachteiooze herhalingen uit een tijd, die
in werkelijkheid is afgesloten. Er doen
zich slechts naweeën van gelden. Een
zwakke echo van het kwalijk rumoer
klinkt nog wat na.
De democratie goed toe te passen Is niet
gemakkelijk. Dat moet toegegeven wor
den Te leven onder de democratie vergt
zekere toewijding, belangsetlling en zelf
overwinning. Zelfoverwinning waar het
noodig :s de landsbelangen te stellen
boven die van de groep, waartoe men be
hoort en soms zelfs boven zijn persoon
lijke interessen.
Onlangs noemde de inleider in een ver
gadering van Volksherstel de Engelsche
democratie een goed voorbeeld, omdat uit
de groote verschuivingen bij verkiezingen
telkens gebleken is, dat de kiezers het
landsbelang voorop stellen. Ik zou daar
even op willen doorgaan, omdat het En
gelsche voorbeeld inderdaad bewijst dat
de vereischte toewijding,belangstelling en
zelfoverwinning er kunnen zijn. Het zijn
geen illusies. En 't resultaat van den oor
log is immers de zege van de democratie!
Daarmee bedoel ik niet de militaire over
winning, maar het feit dat het Engelsche
volk tot een wonderbaarlijke gemeen
schappelijke krachtsinspanning in staat
gebleken is, die de Duitsche overtrof.
Want die krachtsinspanning werd bereikt
zonder dreigementen, zonder jacht op
minderheden, zonder opsluiting in gevan
genissen en concentratiekampen, zonder
onderdrukking en vernietiging van het
vrije woord. Op den Engelschman en de
Engelsche vrouw werd slechts een beroep
gedaan om hun volle persoonlijkheid in te
zetten, waaraan zij gehoor gaven. Intus-
schen bleef het vrije woord en daarmee
de critiek op het regeeringsbeleid tenvolle
bestaan. Een man als Churchill, hoe groot
hij ook als hoofd der regeering in oor
logstijd mocht zijn, werd er geenszins voor
gespaard. Wij hebben meermalen kunnen
opmerken dat de Duitschers daar niets
van begrepen en er verkeerde gevolgtrek
kingen uit maakten. Wijzelf, het vrije
woord sinds jaren ontwend, hebben in
onze schuilplaatsen dikwijls met verwon
dering, maar tevens met respect geluis
terd naar de vrije en onbevangen gedach-
tenwisseling over het regeeringsbeleid.
die zoowel het Lagerhuis als de Engelsche
Pers ten beste gaven. En wij zeiden tegen
elkaar: Dat doen zij daar toch maar! Dat
houden zij vol! Dat bewijst toch iets!
Natuurlijk. Het bewijst, dat een volk
zijn beste samenwerking en krachtsin
spanning kan bereiken onder een parle
mentair democratisch bewind en dat dit
gezag zich tenvolle kan handhaven en
geëerbiedigd worden ook als het land
door de grootste gevaren bedreigd wordt.
De fouten van onze democratie waren
niet de fouten van d e democratie, maar
de fouten van ons!
Denk niet dat ik al wat Engelsch is be
wonder. Neen. Maar wij moeten datgene
erkennen, dat een ander volk beter be
grepen en uitgevoerd heeft dan wij en er
ons voordeel mee trachten te doen. Ik
zei het onlangs over het Engelsche volks-
derwijs, dat eigenlijk als Engelsche volks
opvoeding aangeduid moet worden en zeg
het nu over de Engelsche democratie. Dat
zijn geen kleine dingen. En zij zijn sterk
onderling verwant., De Engelsche volks
opvoeding is in al haar streven gericht
op de vrije staatkundige en maatschappe
lijke samenleving in een parlementair-
democratisch geregeerd land. Daarom ook
is het van zoo geweldig belang voor de
toekomst, dat onze regeering een nieuwe
koers in de volksopvoeding heeft aange
kondigd. die beïnvloed is door minister
Bolkestein's ervaringen in Engeland. Dit
zegt meteen, dat de bouw van het nieuwe
Nederlandsche huis op de erkende demo
cratische grondslagen niet voltooid zal
zijn in korten tijd. Maar het goede begin
zal ook hier het halve werk zijn.
Laten wij ons overigens herinneren, dat
onze democratie beter dagen gekend heeft
dan de periode tusschen twee wereld
oorlogen. De oorspronkelijke structuur
was niet zoo zwak, zij het dan minder
hecht en tegen alle stormen bestand dan
de Engelsche, die trouwens op langer er
varing steunt. Niet voor niets heet het
Lagerhuis „the Mother of Parliaments",
de Moeder der Parlementen. Maar in de
twintigste eeuw zijn wij gaan pogen ver
beteringen in ons gebouw aan te brengen,
die gevaarlijke verzwakkingen bleken te
Het Militair Gezag krimpt in.
15 Juli zal de sectie economische zaken
van den staf van het militair gezag ophou
den te bestaan. Op dezen dag zal zij haar
werkzaamheden overgedragen hebben aan
de centrale overheidsorganen. Slechts een
kleine kern van officieren zal beschikbaar J
blijven om loopende militaire contacten te
onderhouden.
De talrijke problemenu, die zich sinds de
bevrijding openbaarden, en die ter oplos
sing veelal snel en incidenteel handelen ver-
eischen. zijn nog lange na niet opgelost. Het
achterwege blijven van een schip hrengt
ons rantsoen nog steeds in gevaar. Voldoen
de voorraden om de gevolgen van aanvoer-
belenimeringen in de distributie te over
bruggen zijn nog niet overal in voldoende
mate aanawezig. De kolenvoorzlening is
verre van bevredigend.
Langzaam maar zeker evenwel treedt een
verandering in den aard van de moeilijk
heden in. Geleidelijk aan komt er lijn In ons
economisch herstel. Het voeren van een eco
nomische politiek en het volgen van een
economisch plan begint tot de mogelijkhe
den te behooren. De regeering heeft hiertoe
algemeene richtlijnen opgesteld.
Zuivering Kunstleven.
Uitspraak der eereraden.
De eereraad voor de beeldende kunsten
is. op grond van de houding gedurende de
bezetting aangenomen, van oordeel, dat de
besturen van: Mij. „Arti et Amicitiae", Ver-
eenlging „De Brug". Vereeniging „St. Lucas"
Vcreeniging „De Onafhankelijken" en Mij.
Rembrandt" niet meer in leidende functies
kunnen optreden.
Deze besturen hebben hun vereeniging als
zoodanig doen inschrijven bij de Kultuur
kamer, voordat daartoe de noodzakelijkheid
bestond. Sommige hebben bovendien aan
drang op hun leden uitgeoefend om persoon
lijk tot de Kultuurkamer toe te treden, en
hebben voor de opening van hun tentoon
stellingen officieel uitnoodiglngen aan de
Duitsche bezettingsautoriteiten. ook aan het
departement van Volksvoorlichting en kun
sten en aan N.S.B.-instanties gericht, en
vertegenwoordigers hiervan ontvangen: ver
scheidene van hun bestuursleden werkten
vrijwillig samen met het N.S.B.-bestuur van
de Kultuurkamer.
Door deze en andere handelingen. In
strijd met de nationale eer. hebben deze
bestuursleden het prestige en daarmede het
recht verloven verder als zoodanig op te
treden.
Ten aanzien van niet genoemde kuuste-
naarsvercenigingen ln den lande behoudt de
eereraad zich zijn nader oordeel voor.
Deze uitspraak prejudicieert niet over
besluiten met betrekking tot indlvidueele
leden van de betreffende besturen
De beeldende kunstenaars, die in vereni
gingsverband hebben deelgenomen aan
openbare tentoonstellingen, gedurende den
bezettingstijd, na instelling van de Kultuur
kamer. moeten door den eereraad voor beel
dende kunsten, op grond van hun hieruit
blijkend gebrek aan verantwoordelijkheids
gevoel ten opzichte van wat zij verplicht
waren aan hun kunstenaarsschap en aan de
nationale eer, worden uitgesloten van het
tentoonstellen in het openbaar in Nederland
tot 1 Januari 1946. Evenmin kunnen zij in
een leidende functie in organisaties en ver-
oenigingen van beeldende kunstenaars op
treden.
De namen van deze kunstenaars zullen
Inter bekend gemaakt worden.
De maatregelen tegen de kunstenaars, die
op eigen initiatief geexposeerd hebben tij
dens de bezetting en na instelling van de
Kultuurkamer, en die deel genomen hebben
aan exposities in Duitschland of aan ten
toonstellingen uitgaande van het departe
ment van Volksvoorlichting en Kunsten en
nationaal-soclalistische organisaties en man
telorganisaties. zullen spoedig hekend wor
den gemaakt. (AN.P.I
Disiributienieuws
Nieuwe Aardappelbon.
Met ingang van heden is bon 120 van de
M.G.-kaart aangewezen voor den aankoop
van 1 kg. aardappelen en wel voor het tijd
vak van 7 tot en met 14 Juli 1945.
Deelnemers aan de Centrale Keuken be
hoeven dezen bon niet in te leveren. Zelf-
verzorgers moeten dezen wel inleveren.
Bon 83 voor soep verlengd.
Bon 83. aangewezen voor den aankoop
van liter soep In blik. is verlengd tot en
met 14 Juli a s.
WEER PRODUCTIE VAN ZOUT
De beide fabrieken van de Kon. Ned
Zoutindustrie te Boekelo en Hengelo fO.).
waren nog steeds buiten werking, voorna
melijk door gebrek aan kolen Dezer dagen
zal echter de productie te Hengelo op be
perkte schaal worden hervat. Er zal dan 600
ton zout per week gewonnen worden, tegen
600 ton per dag voorheen.
De fabriek te Boekelo is zoo zwaar be
schadigd. dat er voorloopig van herstel geen
sprake kan zijn. -
SLACHTOFFERS VAN MIJNEN
Ter hoogte van Hoog Watum onder de
gemeente Blerum, bij Delfzijl, is een sleep
boot op een mijn geloopen. Hierbij kwamen
7 opvarenden om het leven. In totaal heeft
het mijnenveld op de Eems tot nu toe al 50
slachtoffers geëischt.
KONINKLIJK BEZOEK AAN ROTTERDAM
He; heeft aanvankelijk in de bedoeling
van de Koningin gelegen, deze week een
bezoek aan Rotterdam te brengen.
De groote vermoeidheid van Hare Majes
teit. na de vele bezoeken gedurende de
laatste weken, heeft er echter toe geleid, dat
dit bezoek èenlgen tijd wordt uitgesteld.
zijn. Tot de belangrijkste bouwmaterialen
in het huis der democratie behoort het
kiesstelsel. Wij hebben nieuw bouwmate
riaal toegepast, dat volkomen ondeugde
lijk bleek te zijn en het heette: Evenredige
Vertegenwoordiging. In vooroorlogsche
hoofdartikelen heb ik het al meermalen
aangevallen. Daar zal ik op terugkomen,
met nieuwen ijver en met vreugde, nu de
dag eindelijk schijnt te dagen waarop wij
van dat noodlottige misbaksel verlost zul
len worden. R. P.
BINNENLAND.
Er waren op Schiphol m de laatste
weken reeds af en toe kleine vliegtuigen ge
daald Nu Is het herstel zoover gevorderd,
dat Zaterdag twee groote machines van de
R. A. F. uit Brussel konden dalen met 100
passagiers Later vertrokken de machines
naar Engeland.
Door onbekende oorzaak is een ge
bouw te Breda afgebrand waarin de mili
taire commissaris gevestigd was.
In het midden van Noord-Brabant zijn
reeds 150 noodboerderijen gebouwd: aan 100
noodwoningen wordt gewerkt
Prinses Juliana zal mevrouw Roose
velt op Hydepark, het landhuis van de Roo-
sevelts. een bezoek brengen.
Uit het buitenland teruggekeerden
krijgen thans geen extra voedsel meer. tenzij
medici ln speciale gevallen dit noodig
vinden.
100.000 kuikens zijn gedood omdat door
gedwongen zuinigheid met electriciteit de
stroom voor broedmachines ln de buurt van
Arnhem moest worden afgesloten.
Wegens de paplerschaarsch'te moet
voor het drukken van boeken en brochures
toestemming verkregen worden Hiermee
wordt evenwel geen censuur beoogd
Het tribunaal in Den Bosch zal 25 Juli
zijn eerste zitting houden
BUITENLAND
Tusschen het geallieerde militaire ge
zag en de Sovjetautoriteiten is overeenge
komen Berlijn voor administratieve doelen
centraal te besturen.
Sergeant Simon. Eden, oudste zoon van
Engelands minister van bultenlandsche za
ken Anthony Eden, is van een vlucht hoven
vijandelijk gebied in Birma niet terugge
keerd.
De ontbinding van Shaef is in begin
sel vastgesteld op 13 Juli as., de definitieve
datum kan pas worden genoemd als gene
raal Elsenhower uit de Ver. Staten is terug
gekeerd
Een staking van 126.000 Zweedsche me
taalbewerkers is na 5 maanden geëindigd.
Een loonsverhooging van 5 pet. is toegezegd.
Voor het Amerikaansche leger is een
zesmotorig vliegtuig in aanbouw dat „eeni-
ge honderden" soldaten kan vervoeren.
Greta Hlmmler, de weduwe van den
chef dc-r Gestapo, en haar dochter bevin
den zich in het geallieerde kamp Cinecltta
bij Rome. waar ook maarschalk Graziani la
ondergebracht.
Gebleken is, dat de berichten over
misdragingen van Senegaleesche en Berber
troepen tegenover eenige duizenden Duit
sche vrouwen in Stuttgart onjuist zijn.
GEEN NACHTARBEID BAKKERIJEN
Nu de meest benarde tijden zijn geweken,
is in het algemeen het verrichten van bak-
kersnachtarbeid niet langer onvermijdelijk.
Goede sociale verhoudingen in het bak
kersbedrijf cischen derhalve de naleving van
het verbod van dezen nachtarbeid. De Ar
beidsinspectie in den Haag heeft nu be
paald, dat verseh brood niet voor 10 uur
v.m. beschikbaar mag worden eesteld. de af
levering en de verkoop voor dit tijdstip zal
niet mogen geschieden.
Roekeloosheid neemt
geen einde.
Weer ernstig ongeluk door
springstoffen.
Op den Zeeweg op Bloemendaalsch grond
gebied heeft Zondag een ernstig ongeluk
plaats gehad, dat vermoedelijk zijn ooi-zaak
had in een ontploffing van springstoffen,
die jongens op een afgesloten terrein hadden
gevonden.
Omstreeks half zeven Zondagavond von
den voorbijgangers twee ernstig gewonde
knapen op den weg liggen die bleken te
zijn de 10-jarige T. de V. en de 8-jarige J.
H, beiden wonende te Haarlem Eerstge
noemde bleek reeds te zijn overleden. Nadat
de eerste hulp was verleend werd de andere
knaap in zorgwekkenden toestand naar de
Maria-Stichting overgebracht. Hedenmorgen
vernamen wij. dat zijn toestand redelijk is,
alhoewel het gevaar nog niet is geweken.
Alhoewel de juiste oorzaak niet bekend is
wordt uit den aard der verwondingen afge
leid. dat eerstgenoemde knaap zwaar explo
sieve stoffen onder zijn blouse had. die tot
ontploffing zijn gekomen.
In verband met het bovenstaande ongeluk
wijst de politie te Zand voort er op, dat nog
steeds vele jongens zich wagen op de met
prikkeldraad afgezette terreinen, zonder
rekening te houden met de groote gevaren.
die hen op deze terreinen bedreigen. Zon
dag alleen heeft de politie te Zandvoort twee
teilen met allerlei explosieve stoffen en pro-
iectielen in beslag genomen.
Inleveren van
Honderd-Gulden biljetten
Het Ministerie van Financien deelt mede:
De bank- en muntbiljetten van honderd
gulden verliezen met Ingang van 9 Juli 1945
de hoedanigheid van wettig betaalmiddel
en worden buiten omloop gesteld. Ieder kan
zijn honderd-gulden-biljetten voor Zaterdag
14 Juli inleveren bij een handelsbank of boe
renleenbank. De bank opent voor het bedrag
van de ingeleverde biljetten een rentelooze
rekening, die voorloopig geblokkeerd blijft.
Het ontvangbewijs en dé geblokkeerde reke
ning worden gesteld ten name van dengene,
die bij den aanvang van 9 Juli eigenaar was.
De tegoeden zijn niet overdraagbaar.
Voor bijzonderheden zie men de bekend
makingen. die op alle postkantoren en ver
scheidene andere plaatsen zijn opgehangen.
Het is de bedoeling der regeering. dat men
al dadelijk met het saldo der geblokkeerde
rekening belasting zal kunnen betalen en
zekerheid zal kunnen stellen voor toekoms
tige belastingen. De regeering wijst er met
nadruk op. dat bonafide houders van hon
derd-guldenbiljetten geen vrees behoeven
te koesteren voor de uiteindelijke bestem
ming van hun bezit.
De minister van Financien. Prof. Mr. P
Lieftinck. zal hedenavond om acht uur in
een korte radiotoespraak den genomen
maatregel toelichten.
f—
Het woord is aan s
A. Fournier:
De eerste voorwaarde om
een onderscheiding werke
lijk waardig te zijn is, niet
ernaar te dingen als men
haar heeft verdiend.
Verdere opmarsch op
Borneo.
De Australiërs op Borneo zetten hun op
marsch voort bij Balikpapan en ondervon
den geringen tegenstand. In de buurt van
het vliegveld Manggar, dat in Australische
handen is, boden de Japanneezen hard
nekkig weerstand. Troepen van de Austra
lische zevende divisie rukken op naar de
olievelden bij Sambodja en Samarlnda op
resp. 23 en 55 mijl ten N.O van Balikpapan.
Aan de andere zijde van de baal bij Balik
papan rukten de Australiërs een tot twee
miji op zonder tegenstand te ondervinden.
Amerikaansche oorlogsschepen bombardeer
den Japansche artilleriestellingen langs de
geheele Oostkust van Borneo
Zelfmoordvliegtuigen hadden
geen succes.
Drie vliegkampschepen van een Britsche
formatie, de Indefatigable, de Victorious en
een derde schip, waarvan de naam niet
werd bekend gemaakt, werden getroffen
door vijf Japansche zelfmoordvliegtuigen,
tijdens aanvallen bij de Sakasjima-eilanden.
De vliegkampschepen liepen slechts lichte
schade op en konden in actie blijven. De
Britsche vliegkampschepen hebben tijdens
operaties bij de Sakasjima-eilanden ln de af-
geloopen twee maanden 140 Japansche vlieg
tuigen neergeschoten of beschadigd. Tijdens
deze operaties werd alleen de Britsche
destroyer „Ulster" «®Vp®ht gesteld.
Japan rekent op aanval
op Honsjoe
Domei heeft verklaard, dat men ln Japan
verwacht, dat de groote aanval gedaan zal
worden op het beïangrijge eiland Honsjoe,
waar Tokio op ligt, na een zeer lntenslei
bombardement. Het hoofddoel van den aan
val is het belangrijkste Japansche eiland te
isoleeren. Op hun bases in de Pacific zou
den de geallieerden volgens Domei beschik
ken over: 250 vliegtuigen op Iwojlma, ovef
900 tot 1000 supervliegende forten op dd
Marlanen. over negenhonderd op Okinawa
en over meer dan vonn viip?tiii£rn op de
Phllippijnen
'^'Toenena geoaar v?
Frankrijk.
ue Fransche regeering heeft besloten
het commando van de „troupes speciales",
welke troepen uit de Levant zelf zijn gerf
cruteerd. over te dragen aan de regeeringen
van Syrië en den Libanon. De controle over
deze speciale troepen onder Franscb com
mando was een van de grootste moeilijkhe
den in de Levantijnsche situatie. Genoem
de woordvoerder legde er den nadruk op,
dat het plaatsen van deze troepen onder Sy-
risch en Libaneesch bevel moest worden op
gevat, zoowel als een teeken van het ver
langen aan Fransche zijde om de vriend
schappelijke betrekkingen met Syrië en den
Libanon te hernieuwen als een geste van
verzoening tegenover de geheele Arabische
wereld Deze troepen tellen 25 a 30 duizend
man: de Fransche troepen in den Levant
zyn slechts vijfduizend man sterk.
Het besluit wordt te Londen beschouwd
als een buitengewoon belangrijke stap naar
beëindiging van de wrllvjio 'ipn Levant.
DE MIJNSTAKING GEeINDIGD
De wilde staking op de staatsmijn „Mau-
rits" te Lutterade, welke Dinsdagmiddag was
uitgebroken en reeds Donderdag aan het
verloopën was, is geëindigd. Het geheele per
soneel is weer normaal aan het werk ge
gaan. De oorzaak van de staking is niet ge
heel duideiyk a» crov-o-e hadden geen
cischen eest"'"-'
::KN AANSPORING TOT DE
MIJNWERKERS
In de mijnstreek in Limburg is de vol
gende oproeping aan all® milnwerkers ge
richt:
„Naar aanleiding van een bespreking stel
len wij er prijs op het volgende te verklaren:
Met Instemming hebben wj) kennis ge
nomen van het perscommuniqué omtrent
het bezoek van den Minister van verkeer en
energie aan de mijnstreek. Gezien den enor-
men nood. waarin het vaderland verkeert,
wekken wij alle werkers ln het mijnbedrijf
met groote klem op. hun plicht tot geregel-
den arbeid onder alle omstandigheden te
vervullen. Wij hebben de stellige overtui
ging. dat de regeering de zuivering en de
revisie met bekwamen spoed ter hand zal
nemen en dat op een spoedige uitwerking
der nieuwe pensioenregeling en de totstand
koming der bedrijfsorganisatie met alle
kracht wordt gewerkt
Deze oproeping is onderteeker.d door den
beheerder der Ned. steenkoolmynen. ir. Chr.
Th Groorhoff en voorts door den R.-K. Mijn
werkersbond, den Alg. Bond van werkers in
het Mijnbedrijf, den "Alg Ned Mijnwerkers-
bond. den Prot. Chr Mijnwerkersbon cl. de
R.-K. Ver. van Mynbeambten en de Prot.
Chr Ver. van Bonmhwn it-p-vvaarn m het
mijnbedriif
ulichiinqen .«rv «cot
Zij, die in den loop der Jaren het slacht
offer zijn geworden van de duistere prac-
tijken van den beruchten Haarlemsohert
caféhouder Slot, worden verzocht hiervan
schriftelijk mededeeling te doen aan het
Bureau van den Pol. Opsporingsdienst, afd.
aangiften en klachten. Nassaulaan 51. In
het bijzonder zij. die inlichtingen kunnen
verschaffe over het aandeel van Slot in het
aanwijzen van 109 gijzelaars ln Maart 1943
te Haarlem, worden dringend verzocht hier
van kennis te geven. Zooals bekend, zijn
van deze gyzelaars 10 menschen. w.o. de
Joodsche Raad, te Haarlem gefuslleerd.
