Haarlems Dagblad Unie in Europa? Churchill sprak reeds met Truman. Aanvallen op Japan steeds heviger Me Jaargang. No. 18078 Bureaux. Groote Houtstr. 93 en Soendaplein 37. Haarlem. IJmulden. Kennemerlaan 154. TeL: Dir -Hoofdred. 15054. Adm. 10724. Dlrectear-lloofdrodacteur: Robert Peereboom Dinsdag 17 Juli 1945 Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem. Abonnementen: per week 31 cent per kwartaal 4.- TeL: Redactie 10600. Expeditie 14825. ALS ge aan Europa denkt zooals het nu is, kost het moeite u voor te stellen, dat dit verscheurde en ontwrichte samen stel van vele kleine en enkele groote vol ken, dat door anderen gevoed en van klee ding, transportmiddelen en wat al niet voorzien moet worden, de wereldheer schappij heeft uitgeoefend. Toch is dat zoo. Het deed dit tot voor weinige jaren. Wel was het na den eersten wereldoorlog door die anderen in geldmacht en ten deele in productiekracht overtroffen, maar toch gaf het nog steeds den toon aan. Het beschouwde de Amerikanen, terecht, slechts als zijn afstammelingen en als een soort kolonisten. Zij zijn een jong en in menig opzicht primitief volk. Maar nu hangt Europa van hen af. Toch zal het straks den toon weer willen aangeven in de wereld. Het verwacht dat. Het kan niet anders. Europa is regent en dus ge bieder bij traditie. Het belichaamt de be schaving, waarin anderen het nog slechts ten deele hebben kunnen navolgen. Het is oud en Amerika is jong. Maar Amerika heeft nog niet geledenen dat is de voorwaarde, zoowel bij de menschen als bij de volken die tot scheppend werk ge roepen zijn, om groote dingen te kunnen volbrengen en anderen naar zich te doen luisteren. Amerika heeft nu de macht en schier al de middelen. Maar nog bezit Europa het genie. Het moet zichzelf her vinden, het moet herstellen en vernieu wen. het moet eindelijk eenheid bereiken, wil het zich in deze wereld nog kunnen doen gelden als weleer. Zal het zich kun nen vernieuwen en met zijn verleden breken? Het is goed, bij alle welbewuste pogingen die wij doen om herstel en ver nieuwing in ons kleine land te bereiken, ons te herinneren dat wij tot dat groote geheel. Europa, behooren en dat zijn lot tenslotte het onze zal zijn. President Truman is nu in Berlijn. Wij weten niet veel van president Truman. Hij is pas Franklin Roosevelt opgevolgd, die een groot man was. In zulk geval ver wacht het menschelijk scepticisme, dat de opvolger een veel kleiner man zal zijn. Het oordeelt naar de zoons van groote vaders, bij wie dat vaak (niet altijd) op gaat. Maar omtrent dezen president Tru man werd verleden week bericht, dat hij tegenstander is zoowel van Russische als van Engelsch-Amerikaansche „invloeds sferen" in Europa en van oordeel is, dat het zelf zijn eenheid moet vinden. Als dit president Truman's politieke ge dachte is en als hij haar blijft nastreven, moet hij een man van wijden blik en diep inzicht en ook een moedig man zijn. Want velen in zijn land en elders zullen het niet begrijpen en willen tegenwerken. Hij moet een grooten en ruimen blik heb ben als hij ziet, dat in Europa nog immer zekere krachten en leidersgaven leven, die zijn volk niet kan opbrengen en die de wereld niet missen kan. Europa zou dan Unie moeten bereiken. Een begaafd Europeesch essayist, de Spaansche professor in de metaphysica José Ortega y Gasset, heeft tniet alleen deze noodzaak voorzien, maar bovendien den toestand, waarin Europa in den loop der tijden was komen te verkeeren. met merkwaardige scherpte van geest geanaly seerd. Dat deed hij in een boek onder den titel „La Rcbelion de las Masas", dat in 1933, het jaar waarin Hitler in Duitsch- land aan het bewind kwam, in ons land verscheen onder den niet zuiver vertaal den titel „De opstand der horden". Het gold de opkomst van den massamensch, toen pogend zich van de macht in de wereld meester te maken: van den massa mensch zooals wij hem hebben leeren ken nen, die door Ortega werd aangeduid als: „Een slag mensch die geen redenen wenscht op te geven en er zich evenmin om bekommert of hij gelijk heeft, maar die zich heel eenvoudig vastbesloten toont, zijn meeningen aan allen op te leggen volgens het recht der onredelijk heidbehoorend tot die massa's, die besloten hebben de samenleving te bestu ren zonder daartoe bekwaam te zijn." In dit boek, in een essay onder den titel „Wie oefent de heerschappij uit?" heeft Ortega den toenmaligen toestand van Europa geschetst en de gedrukte stem ming die heerschte. Hij heeft die ver klaard uit het feit. dat Europa zich tot veel krachtiger werkzaamheid in staat voelde, maar door noodlottige slagboomen weerhouden werd, haar uit te oefenen. Die slagboomen waren de grenzen der ver schillende landen. Hij zag de wanverhou ding tusschen de groote Europeesche pro ductiekracht en de versnippering van de politieke organisatie, waarin zij moest werken. ,.Het pessimisme en de moede loosheid. die nu de gemoederen op het vasteland neerdrukken, gelijken veel op de terneergeslagenheid van een vogel van groote vlucht, die bij het uitslaan van zijn wieken zich wondt aan de tralies van zijn kooi Dit aangrijpend beeld werkte de Spaan sche geleerde aldus uit: „De waarachtige toestand van Europa zou dus deze blijken te zijn: zijn luisterrijk en lang verleden heeft het tot <*en nieuwe levenstaak doen komen, waarin alles grooteren omvang heeft 'gekregen, doch tegelijkertijd zijn de in stand gebleven instellingen van dat verleden dwergachtig klein en beletten zij den tegenwoordigen groei. Europa is tot groei geraakt als een samenstel van af zonderlijke naties. In zekeren zin zijn de idee en het gevoel van nationaliteit zijn kenmerkendste uitvinding. Maar nu ziet Europa zich verplicht, zichzelf te over vleugelen. Dit is het schema van het ont- Minister-president Churchill en president Truman hebben Maandag een informeele bijeenkomst gehad in <le conferentiezaal te Potsdam De chefs van den generalen staf van Engeland en van de Ver. Staten zijn. naar voorts vernomen wordt, eveneens bij een geweest voor het voeren der eerste voor bereidende besprekingen. De Engelsche minister-president maakte Maandag een rondrit door Berlijn, waarbij hij precies dezelfde route heeft gevolgd, als president Truman eenige uren tevoren. Langs den grooten autoweg reed de Ameri- kaansche president Berlijn binnen, vooraf gegaan door een gewapend escorte. Bij aan komst in Charlotlenburg werd de tocht in Oostelijke richting voortgezet, waarbij de ruïnes van den rijksdag, de Brandenburger Tor en Unter den Linden werden bezich tigd, De Amertkaansche president bracht vervolgens een bezoek aan Hitler's kanse larij, den Tiergarten en aan de Alexander- plaiz, waar reusachtige portretten van Sta- Geraffineerde schilderijvervalsching Het A N.P meldt uit 's-Gravenhage: Een door de regeering Ingesteld onderzoek heeft uitgewezen, dat een aantal schilderijen die voor werk van Vermeer werden gehou den, van de hand van een vervalscher zijn. De Vervalscher, de schilder Han van Mee geren. die inmiddels is gearresteerd, heeft, in bijzijn van getuigen, een volledige be kentenis afgelegd. Volgens deze bekentenis behoort tot de door hem vervalschte wer ken ook de beroemde „Emmaüsgangers" uit het Museum Boymans te Rotterdam. Dit werk heeft, toen het ln 1937 aan het licht kwam. over de geheele wereld groote be wondering gewekt. De dader heeft van dien tijd af een aantal vei valschingen op de markt doen brengen, dte hij op zulk een geraffineerde wijze heeft vervaardigd, dat de beste kenners niet hebben getwijfeld aan de echtheid van zijn werk. De geheim zinnige omstandigheden, waaronder deze schilderijen opdoken en het feit dat er in een kort tijdsbestek zooveel schilderijen voor den dag kwamen van een meester wiens bekend oeuvre niet zeer groot is, hebbèn ertoe geleid, dat men de zaak der „teruggevonden" Vermeer's weer opnieuw ging bestudeeren. Hierdoor is een van de geraffineerdste gevallen van vervalschlng tenslotte ontdekt. De schilderijen werden voor groote bedra gen aan het rijk en aan particulieren ver kocht. Nader wordt gemeld: Het betreft hier behalve het schilderij „De Emmaüsgangers" eveneens de schilderijen, welke bekend staan onder de namen „De overspelige vrouw" en ..De voetwasschlng". Dit laatstgenoemde schilderij bracht niet minder dan anderhalf millïoen gulden op. In totaal is een bedrag van acht millioen met deze vervalschingen gemoeid. VERBROEDERING S VERBOD GEDEEL TELIJK OPGEHEVEN In de Amerikaausche en Britsche be zettingszone in Dultschland is het ver broederingsverbod gedeeltelijk opgeheven. Het is den soldaten thans toegestaan „een gesprek aan te knoopen met volwassen Duitschers op straten en pleinen". Wed strijden. drinken of met Duitschers gearmd loopen zou niet geoorloofd zijn. Ook in de Britsche bezettingszone in Oostenrijk is het verbroederingsverbod opgeheven. De Nieuw Amsterdam vervoerde 300.000 soldaten De ..Nieuw Amsterdam", van de Hol- land-Amerikalijn. het grootste schip van de Nederlandsche koopvaardijvloot, heeft gedurende den oorlog vierhonderddui zend mijl vrijwel zonder ongeval van be- teekenis afgelegd. Het schip heeft in den oorlog driehonderdduizend geallieer de soldaten getransporteerd: Jiet heeft niet In convooien. maar geëscorteerd door escorteschepen gereisd en is nim mer van de lucht uit of door onder zeebooten aangevallen. De dichtstbij zijnde vijandelijke onderzeeboot bevond zich op een afstand van honderdtwintig mijl. In het begin van den oorlog ope reerde het schip tus-schen Australië. Nieuw-Zeeland. Britsch-Indië en Noord en Zuid-Afrika, waarbij soldaten en oor logsmateriaal voor generaal Montgomery vervoerd worden. Het transporteerde dikwijls achtdui zend man. hetgeen zesmaal zijn nor male capaciteit was, en vervoerde dui zenden Amerikaansche soldaten naar Schotland De tegenwoordige gezagvoerder Is G. Barendse. die in 1942 gezagvoerder J. Bijl, die gepensiomreerd werd. opvolgde. zaglijke drama, dat in de komende jaren zich zal afspelen." Dit schreef Ortega veertien jaar geleden. Een groot deel van het ontzaglijke drama heeft zich afgespeeld. De totale oorlog heeft bewezen, dat geen enkel Europeesch volk in de toekomst meer bestaanszeker heid heeft, als het niet tot een groot ge heel gaat behooren dat het beveiligt tegen overvallen. Dit geldt in de eerste plaats voor de kleine volken. Nevens het groote argument van Europa s door slagboomen geremde energie, dat Ortega indertijd al opwierp, is dus dit tweede groote motief voor Unie verrezen: de drang tot zelfbe houd van de naties, die het samenstellen. Indien het in al zijn geledingen den machtsgreep van den massamensch over wonnen heeft en zichzelf hervonden, zal het gereed zijn dezen weg te kiezen. Het is de eenige uitweg. Uitgaande van deze gedachte zal ik ui volgende hoofdartikelen het wezen van Federale Unie toel'chtcn. R. P. lin en van de voornaamste Russische maarschalken zijn opgericht, welke het centrum aangeven van de Russische bezet tingszone in Berlijn. De geheele route was streng bewaakt en het publiek mocht niet dicht bg de passeejende auto's komen. De terugreis van Prinses Juliana. H. K. H. Prinses Juliana is Maandag met de drie prinsesjes per trein uit Ottawa naar New York vertrokken, op terugreis naar Ne derland De gouverneur-generaal van Ca nada, de graaf van Athlone, de Canadeesche minister-president Mackenzie King en an dere regeerlngsautoriteiten deden de prinses persoonlijk uitgeleide op het station, ter wijl er voorts nog vele particulieren waren gekomen om de Prinses goede reis te wen- schen. Prinses Juliana zal. naar Reuter ver neemt de reis via Engeland maken. Het wordt echter onwaarschijnlijk geacht, dat de Prinses eenigen tijd in Engeiand' zal blijven. Felle brand te Scheveningen. Hedenochtend brak omstreeks 7.15 uur een felle brand uit in de opslagplaats van de reederlj v. d. Zwan en Zonen te Sche veningen. Het vuur greep snel om zich heen ln den grooten voorraad getaande netten cn touwwerk. De schade is vrijwel niet te bepalen, daar het materiaal betreft dat momenteel onvervangbaar ls. Zelfs in dien het te koop was. zouden er tonnen mee gemoeid zijn Niet minder dan 1500 netten, die voor de Duitschers verborgen werden gehouden, gingen in vlammen op. Als oorzaak wordt broeiing ln een kleine party breikatoen aangenomen. Bij het blus- schingswerk raakte de schipper M. de Niet tusschen vallend houtwerk bekneld Hij werd met een gecompliceerde beenbreuk naar een ziekenhuis vervoerd. Het woord is aan Francisque Sarcey: Men krijgt alleen genoeg van het leven als men geen werklust heeft. De oogst binnenhalen Kennemer Lyceïsten doen mee. De aankondiging van de regeering, dat zij vrijwilligers zou oproepen om de oogst bin nen te helpen halen, heeft al een snel en krachtig antwoord van de leerlingen van het Kennemer Lyceum gekregen. Een speciale commissie uit de leerlingen gevormd, heeft overleg met de leeraren gepleegd en contact met de autoriteiten gezocht. Ongeveer 200 leerlingen. waarvan iets minder dan de helft meisjes, hebben zich beschikbaar ge steld. Zij zullen een flink deel van hun zomervacantie aan het werk moeten beste den. want het plan ls dat zij op 28 Juli naar Twente zullen vertrekken en daar tot 18 of 20 Augustus aan den slag blijven. Wij vermelden dit met vreugde. Het is een goed voorbeeld van de pit. dte :n onze Jeugd zit en het getuigt van den geest, die Nederland uit de put moet helpen en zijn herstel en vernieuwing bereiken. ECONOMISCHE SAMENWERKING De tweede bijeenkomst van den raad voor economische samenwerking, welke krach tens de op 20 Maart 1945 tusschen Frankrijk, Nederland en de Belgisch-Luxemburgsche economische unie gesloten overeenkomst Inzake wederzijdsche economische steun- verleening werd opgericht, zal heden te Brus sel onder voorzitterschap van Max Suetens directeur-generaal voor den buitenlar.d- schen handel van België, worden gehouden. De moeilijkste strijd tegen de Japanners vindt plaats in Birma. Wel is de strijd in de bocht van de Sittang in hevigheid af genomen, maar volgens de speciale cor respondenten, is dat slechts voor enkele dagen. De Japanners zijn niet in staat ge bleken de aanvankelijk behaalde kleine successen uit te buiten, terwijl de geal lieerde troepen groote moeilijkheden on dervinden bij de ravitailleering. Op ver scheidene plaatsen hebben de Japanners zich achter de rivier de Sittang moeten terugtrekken. Het veertiende leger deed aanvallen ten N.O. van Pegoe. waar de Japansche hoofd- De ontbinding der B.S. Radio-rede van Prins Bernhard. Prins Bernhard heeft Maandagavond voor den zender „Herrijzend Nederland" een rede gehouden tot leden en voormalige leden van de binnenlandsche strijdkrachten. Z. K. H wees er eerst op. dat nu de B. S. ontbonden wordt, een periode van historische beteekenis wordt afgesloten. De B, S. is nooit gedacht als een blijvende instelling, integendeel zij was bedoeld als een wapen in den strijd tegen den vijand, zoowel tijdens de bezetting als bij de bevrijding. Als-zoo danig heeft zij aan ieders verwachting voldaan. Door de nog onverwachte capitulatie van Duitsehland hebben de B S -ers in West- Nederland den bevrijdingsstrijd niet kunnen voeren zooals zij zich dien gedacht hadden, maar het uitblijven van die gevechtshande lingen is voor ons nationale bestaan onein dig belangrijker dan welke persoonlijke teleurstelling ook In overleg en onder verantwoordelijk heid der nieuwe regeering zijn plannen sa mengesteld om de B. S.-ers. die daartoe den wensch te kennen geven, deel te doen uit maken van de gewapende macht De Minister van Oorlog zal in de volgende weken over de radio daarover nadere inlichtingen doen. Behouden blijft de mogelijkheid om met den zelfden wil en volharding als voorheen ook in de toekomst de vaderlandsche zaak te dienen, terwijl belangrijke verbeteringen in de omstandigheden in het vooruitzicht kun nen worden gesteld. Van allen wordt verwacht een positieve houding bij den wederopbouw nu alle krach ten zijn aangewend in den strijd tegen den overweldiger. Alles moet gedaan worden om ook den vrede te winnen. Geheel Nederland staat voor de taak land en maatschappij' van den grond af op te bouwen Dat zal aan een ieder de hoogste eischen stellen De uitvoering ligt in hander. van allen, van ons geheele volk. Dat wil zeggen van menschen met hun menschelijke fouten en tekortkomingen Daardoor kan tlidelijk onrechtvaardigheid, onderling ge kibbel en zelfs verwijdering ontstaan. Moch ten anderen u ten onrechte becritiseeren. bedenk dan dat gij daar boven moet staan en dat zooiets niet het recht geeft de critiek op soortgelijke wijze te beantwoorden. Ver geet niet dat niet alle critiek welke op u geleverd wordt, onrechtvaardig is Al voltrekt Nederlands herrijzenis zich nog niet op een duidelijke voor leder waarneem bare wijze, zij is aan den gang. Iedere twij fel daaraan zou deze grootschë onderneming schade kunnen toebrengen. De samenstel ling en de doelstellingen der regeering bie den een waarborg, dat deze mannen geestes merken dragen, die met de uwe overeen komen en beloften inhouden voor de toe komst die niet gesehaad mogen worden Z. K H besloot met te zeggen, dat Hij voor al de nooden en moeilijkheden van de B S.-ers de levendigste belangstelling blijft koesteren en zal blijven zorgen voor hun belangen. macht teruggetrokken bleek te zijn. Libe rators bombardeerden opslagplaatsen in de havenstad Singora aan de Zuid-Chi- neesche Zee. In China bevinden de Chineesche troe pen zich op 30 mijl ten Zuiden van Kwei- Iin, de hoofdstad van Kwangsi, en vroe gere luchtmachtbasis van de Ver. Staten. Op Nièuw-Guinea behaalde de 6e Austra lische divisie, na acht weken van zware gevechten, een belangrijke overwinning. De slag om den Prins Alexanderbergrug werd beëindigd, waarmee de weg naar de Japansche versterkingen in hef binnen land geheel open ligt- Ook in den strijd tegen de Japansche eilanden is geen verpoozing. Een com muniqué uit het hoofdkwartier van admi raal Nimitz maakt melding van een ver sterking van de 3e Amerikaansche vloot mef Britsche eenheden, w.o. het slagschip „King George 5". Het bevel over deze gecombineerde Brïtsch-Amerikaansehe vloot berust bij admiraal William Halsey. Vólgens het Engelsche blad de „Daily Express", is admiraal Toyoda. de opper bevelhebber van de Japansche vloot, ont slagen. Voor het eerst hooren we weer iets van de Japansche vloot! De Japansche steden met hun pa pieren huisjes worden meedoogenloos met brandbommen bestrooid. Bijna 500 vlie gende supervestingen bewerkten vier Ja pansche steden, Oita, Hiratsoeka. Koe- wana en Noemazoe, met 2500 ton brand bommen. Dit is de 53e aanval op Japan door op de Marianen gestationneerde supervestingen Run op de spaarbanken Om geld te storten Na de maatregelen der regeering ovér de Honderdjes, doet zich het verschijnsel voor. dat er veel geld natuurlqk geen Hon derdjes! bij de spaarbanken wordt ge stort. Den geheelen dag verdringen de spaarders zich voor de loketten In het ressort Haarlem van de Post spaarbank (Haarlem, Bloemendaal. Heem stede en Spaamdam) wordt gemiddeld per dag t 450 000 Ingelegd. De Nutsspaarbanb te Haarlem neemt eiken dag f 150.000 ln ontvangst. Wat denkt Uervan..? Ja, wat denkt u ervan om een japon, welke maar een enkele keer in het jaar gedragen wordt, weg te geven, omdat er best 2 kinderjurkjes van kunnen worden gemaakt? En dan. staan er boven nog niet een paar stoelen, die eigenlijk best gemist kunnen worden? Ik geloof, dat bij nazien van het ser vies ook nog wat te voorschijn zal komen, dat anderen heel best kunnen gebruiken en bij u al in jaren niet op tafel is gekomen. Ja, wat denkt u ervan, u hebt toch nog heel wat staan, dat u best aan de jeugd kunt geven, die volgende week Haarlem. Heemstede en Bloemendaal zal uitkammen, omdat zij wil helpen onze landgenooten in Venray. die nu van alles beroofd zijn en aan alles gebrek hebben? 't Is beter één kamer leeggeruimd, dan het heele huis in puin. Dat denkt u toch zeker ook! r

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 1