Haarlems JL)aaDlad «asw,.*jsr* Europa's Toekomst Kort en bondig. afgewerkt. Eerste stadium voor Japans invasie Nog lijken van gefusilleerden gevonden Watdoetgij voor Venray? Spanje weer een Monarchie? Hef woord is aan Haarlems jeugd gaat oogsten. 60e Jaargang, No. 18080 TT 11 1 Donderdag 19 Juli 1945 IJmuiden. Kennemerlaan 154. Jrtm A Abonnementen: per week 31 cent. per kwartaal 4.- Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724. Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Tel Redactie 10600 Expeditie 14825 TOEN Duitschland de hakenkruisvlag streek, bleek de vrede niet te zijn voorbereid. Er was geen groote interna tionale staatkunde ontworpen. Men bleek minder gereed te zijn dan in 1918. Het bekende Engelsche tijdschrift The New Statesman and Nation getuigde daarvan onomwonden door te verklaren, dat wel nimmer de vrede na een grooten oorlog minder voorbereid zou zijn geweest dan ditmaal het geval was. Dat was niet be moedigend. Sindsdien is de conferentie van San Francisco gehouden met het re sultaat, dat vijftig regeeringen een Hand vest onderteekend hebben, dat den toe- komstigen vrede zou moeten waarborgen. Dit vervangt den ouden Volkenbond. Maar het lijkt er in veel opzichten op. Het is weer een Bond van regeeringen inplaats van een van volken. Wel laat hij de mo gelijkheid open van het sluiten van regio nale overeenkomsten. Wij kunnen en mogen niet aannemen dat San Francisco het laatste woord gesproken zou hebben. Wij moeten het integendeel als een eerste phase van voor bereiding van den vrede zien. Grooter gedachten dan deze zullen zich moeten verwerkelijken. Het is zeker dat zij leven, het is de vraag wanneer zij zich krachtig zullen doen hooren. Unie in Europa. Federale Unie, waar over ik in twee artikelen geschreven heb. is al lang voor dezen oorlog nagestreefd. De weg der groote hervormingen is altijd lang en moeilijk. Maar in 1939, het jaar waarin de oorlog begon, waren juist in Europa belangrijke verschijnselen van zulke toenadering der volken opgetreden. Het belangrijkste was wel, dat Federale Unie tusschen Engeland en Frankrijk, twee groote landen die al in den oorlog be trokken waren, zich eind 1939 in een stadium van belangrijke voorbereiding bevond. In dien tijd hielden de Fransche diplomaat Jean Hennessey en de Fransche professor Charles Brun een reeks voor drachten over Federale Unie in de Sor- bonne. Daarin werd de meening uitge sproken dat kleine landen als Nederland, België en Denemarken na dezen oorlog Federale Unie zouden gaan nastreven om veiligheid en bestaanszekerheid te ver werven. Dat zou de geheele Europeesche staatkunde beïnvloeden. Tezelfdertijd trad zoo sterke toenade ring op tusschen de Scandinavische vol ken. zich uitend in velerlei nieuwe samen werking, dat ook in dat geval van fede rale ontwikkeling gesproken kon worden. Sinds de bevrijding hebben zulke ver schijnselen zich ook doen gelden in lan den als Tsjecho-Slowakije en Joego-Slavië, waar verbond in Federale Unie wordt voorbereid tusschen bevolkingsdeelen, wier samengaan vóór den oorlog niet slaagde. Tsjechen en Slowaken, Serviërs en Kroaten zouden zoo den weg tot samen werking vinden. De Federale Unie-ge dachte heeft ongetwijfeld sterken voort gang gemaakt. Wie dit in verband brengt met de algemeene term „regionale ver dragen" voorziet de mogelijkheid, dat aanvankelijk Unies van kleinen omvang in Europa zouden kunnen ontstaan, zooals bijvoorbeeld in Scandinavië, waaruit dan weer een groot Europeesch geheel zou kunnen groeien! Vroeger geschapen Unies hebben altijd de toetreding van nieuwe staten opengesteld en begonnen op veel kleiner schaal dan zij later verwezenlijk ten. Zoo ving de Zwitsersche Bondsstaat in het grijs verleden aan met de kantons Uri, Schwyz en Unterwald en stichtten maar dertien staten de Noord-Amerikaan- sche Unie, die tot achtenveertig zou uit groeien. De betrekkelijke eenvoud van de Fede rale Unie-gedachte kan een te groot opti misme wekken ten aanzien van de moei lijkheden, die te overwinnen zijn. Die moeilijkheden zijn inderdaad heel groot. De veeltaligheid van een Europeesche Unie is- niet een van de ergste en schijnt des te beter oplosbaar als men overweegt, dat het kleine Zwitserland vier officieele talen erkent. Het koloniale vraagstuk is eén veel lastiger kwestie. De vraag van het presidium van een Unie, waartoe koninkrijken zouden behooren, is netelig. In minder mate kan dat gelden voor de keuze van een federale hoofdstad. Econo mische raadselen zouden om oplossing vragen, bijvoorbeeld betreffende het lot van zooveel bedrijven, die in verschillende landen alleen door de heffing van hooge invoerrechten hebben kurenen voortbe staan. Een goed voorbeeld levert de ver snipperde Europeesche automobiel-indu strie, die juist tengevolge van haar ver snippering door de Amerikanen over vleugeld werd. De grootste moeilijkheid van alle ligt evenwel in de vraag, of Europa nog tot groote vernieuwing, eigenlijk tot een om wenteling in internationaal staatkundig beleid bij machte is. Wie dat ontkennen spreken de taal van een oud en vermoeid werelddeel, sceptisch geworden door her haalde teleurstelling en ongeloof in de mogelijkheden van den menschelijken vooruitgang. Zij zullen u uitvoerig uiteen zetten, dat het voorbeeld van Amerika niets bewijst voor de mogelijkheden in Europa, omdat Amerika in 1789 maar vier millioen kolonisten telde en geheel nieuw was, onbelast door historische verdeeld heden en tradities, frisch en onvermoeid Die tegenstelling valt niet te ontkennen. Maar zij sluit de mogelijkheid van Euro peesche hervorming niet uit' Zij schept slechts moeilijker voorwaarden om haar te verwezenlijken Het zal moeten blijken of diegenen, die jong en onbevangen dur- De schietpartij in de Haarlemmermeer. Hedenmorgen heeft de Haarlemsche recht bank -uitspraak gedaan in de zaak tegen den monteur A. D. uit Haarlemmermeer, die terecht heeft gestaan, omdat hij betrokken was bij het neerschieten van den controleur J. Hogenkamp op 15 Febr. j.l. in een boer derij aan den Spieringerweg. D. was lid van de Knokploeg. De offic. van just, had we gens poging tot doodslag acht jaar. ge vangenisstraf geëischt met aftrek van pre ventief. De rechtbank heeft overwogen, dat het noodzakelijk is een onderzoek in te stellen naar de bevoegdheid van de recht bank om deze zaak te behandelen, omdat D. beschouwd kan worden als militair, be- hoorende tot de Kon. Ned. Landmacht. Verder is de rechtbank van oordeel, dat het onderzoek naar de doodsoorzaak niet vol ledig is geweest en zij verwees daarom de zaak naar den rechtercommissaris voor het instellen van een onderzoek naar deze beide kwesties. Ook in de beide andere zaken die met dezen doodslag verband hielden tegen D. V. en T. P. V., tegen wien resp. 10 mnd. en 3 mnd. gev.str. was geëischt, achtte de rechtbank het noodig een onderzoek naai de bevoegdheidskwestie te laten instellen, hetgeen eveneens aan den rechtercommis saris werd opgedragen. D. V. die zich niet op vrije voeten bevond, werd in vrijheid gesteld. Onder leiding van de justitie vinden nog steeds opgravingen plaats van lijken van hen, die in Amsterdam in de gevangenis za ten en van daaruit zijn weggevoerd en ge fusilleerd. Thans zijn weer eenige graven opengemaakt, waarin zich de lijken van 27 menschen bleken te bevinden. Vijftien van hen hadden deelgenomen aan den tweeden overval op het Huis van Bewaring aan de Weteringschans te Amsterdam en twaalf hadden behoord tot de groep, die het bevol kingsregister in Amsterdam in brand hebben gestoken. Zij allen behoorden tot drie K.P.'s, één uit Haarlem en verder de K.P.'s, die on der leiding stonden van Johannes Post en Hilbert van Dijk. Momenteel is men nog met de opgravingen bezig in het afgesloten duinwaterleidingter rein in Bloemendaal en men weet thans nog de graven van 60 vaderlanders, die door de Duitschers zijn neergeschoten. In totaal heeft men dan ruim 500 lijken gevonden, waarvan er tot nu 340 geïdentificeerd zijn. MR. DR. T. J. VERSCHUUR OVERLEDEN. Volgens de Maasbode is er officieus be richt ontvangen, dat omstreeks 1 Mei in het kamp Messenthin te Pöllitz bij Stettin is overleden Mr. Dr. T. J. Verschuur, gedepu teerde van Zuid-Holland, oud-minister van Arbeid, Handel en Nijverheid en van Econo mische Zaken en voorzitter van de R. K. Staatspartij. INSTALLATIE NATIONALE ADVIESCOMMISSIE. Vrijdagmiddag 2 uur zal de Nationale Ad viescommissie in de Rolzaal aan het Binnen hof geïnstalleerd worden. De leden van dit college zijn: Mr. J. Algera, Prof. F. M. van Asbeck, Mr F. J. H. Bachg. Dr. W Banning, A. W. Bieuwenga, Mr. M. H. de Boer, J. Branden burg, Dr. J. A. Bruins Slot, A. C. de Bruijn, Ds. J. Buskes, J. Buijs, Ir. J. W. Dewez, Mr. R. Dobbelman, Prof. Dr. N. A. Donkersloot, Mr. Dr. J. Donner, J. J. Doornen, Dr. J J. Gielen, F. J. Goedhart, P. de Groot, Mr C. A. M. ten Hagen, Mr. J. J. Hangelbroek, J Hendriks, Mr. Joekes E. Kupers, L. A. M. Lichtveld, Mr. K. P. v. d. Mandele, H. W. J. A. Meijerink, Mr. E. E. Menten, R. Nord- heim, Mevr. Mr. E. Ribbius Pelletier, H. M. van Randwijk, Ir. H. van Riessen, Prof. Dr. M. H. van Rooij O. F. M., Rutgers, Mr. J. R. M. van Schaik, J. Schilthuis, Prof. Mr. P. Scholten, J. Schouten, Soenito, A. Stapel kamp, Mr. D. U. Stikker, Mag. Dr. J. G. Stokman O. F. M.. J. E. Stokvis, Mej. Dr. M. A. Teilegen, H. W. Tilanus, Mr. J. in 't Veld, Prof. Dr. J. Verzijl, K. Vorrink, G. Wagenaar, Mr. G. C. van Walsum, Dr. F. Wibaut, Mr. H. Willemse en Mr. Dr. P. J. Witteman. GEZELSCHAP MATA HARI Het gezelschap Mata Hari vertoonde gisteravond in het Gem. Concertgebouw Haarlem Javaansche dansen met Kront jong-begeleiding. De zaal was ongeveer half gevuld. IJ oe gemakkelijk is Venray te helpen! Men kan er namelijk alles gebrui ken. En ieder heeft toch nog wel iets te missen, een penhouder, wat schrijfpa pier, glas voor een portret vandaan, een klok, een wekker, een naaimachine, ver pakkingsmateriaal, een boekDe lijst kan eindeloos lang worden, maar deze aanduiding zal voldoende zijn. En kan men ook een of ander muziekinstrument missen? Wat een afleiding kan dat den menschen daar bezorgen. Zoudt u verder ook niet denken, dat de jeugd wel weer aan sport wil doen en dus graag voet ballen, hockeysticks en alles wat op sportgebied beschikbaar is zou willen hebben? De Haarlemsche jongeren span nen zich daverend in en zijn daverend enthousiast, laten de ouderen nu een handje meehelpen, opdat alles vlot ver loopt. Laten ze opgeven wat ze beschik baar hebben, als de kans bestaat, dat men niet thuis is, laten zeenfin, laten we niet praten, maar doen, want er zijn toch immers 18.000 Nederlanders in nood, die opleefden toen zij hoorden, dat Haarlem, Heemstede, Bloemendaal zouden helpen. Laten we ja, laten we nu alleen maar offeren. ven denken en handelen, al zijn zij Euro peanen, den doorslag zullen geven. De noodzaak van vernieuwing en eenheid is grooter dan ooit tevoren en zal ten- volle blijken als eenige tijd verstreken is, voorlichting en gedachtenwisseling voldoende hebben doorgewerkt en men zich tenvolle rekenschap kan geven van den toestand. R. P. BINNENLAND Ambtenaren in Breda konden voor ge wonen prijs een coupon stof koopen, omdat de politie beslag legde op een partij textiel die groot genoeg was voor het vervaardigen van 127 costuums. Er wordt uit Eindhoven gemeld, dat er dit jaar een rijke fruitoogst is te verwachten, maar de qualiteit der vruchten laat te wen- schen over daar de boomen en struiken niet bespoten konden worden. De drie protestantsche kerken in Zuid- Af rika zijn bezig een groot bedrag bijeen te zamelen tot leniging van den nood in Nederland. De regeering heeft de Stichting van den Arbeid, in afwachting van een nader ge- wenscht overleg en de regeling van een per manente samenwerf ing tusschen overheid, werkgevers en arbeiders, erkend als advisee- rend lichaam Zij zal geraadpleegd worden over op sociaal gebied te treffen maatregelen en ook uit eigen beweging advies kunnen geven. De regeer ing heeft met bijzondere waar deering kennis genomen van de samenwer king tusschen werkgevers en arbeiders die in de bezettingsjaren is ontstaan. De minister-president heeft Woensdag een bezoek gebracht aan Middelburg, Vlis- singen en West-Kapelle. Heden gaat de tocht door het geteisterde West-Zeeuwsch Vlaan deren. In Mierlo en Geldrop in de omgeving van Eindhoven zijn 1000 H.A. bosch en heide verbrand. Aan het Scheldestrand nabij Bergen op Zoom zijn 4 Engelsche militairen bij het zwemmen verdronken. In een voorloopig verslag van de Na tionale levensverzekeringsbank wordt mede gedeeld, dat thans meer dan een milliard bij de bank verzekerd is, de dochteronder neming Vesta inbegrepen. De sterftecijfers zijn hooger dan normaal, maar de hoogere uitgaven daarvoor worden gecompenseerd door de lagere uitgaven voor uitkeeringen naar lijfrenten, omdat ook onder de ge nieters van lijfrente meer sterfgevallen zijn voorgekomen. Er zal een dividend van f 24 per aandeel worden uitgekeerd. Tengevolge van een motorongeval is overleden mr. H. Hofstede de Groot, direc teur van de Rotterdamsche Bankvereeni- ging te Rotterdam. BUITENLAND De Fransche soc. dem. willen, dat de regeering-de Gaulle niet kan worden ver wijderd gedurende de periode, waarin een nieuwe grondwet wordt ontworpen, en hebben daarom het initiatief genomen tot een conferentie, waaraan alle Fransche po litieke partijen zouden moeten deelnemen. Te Londen is op 66-jarigen leeftijd overleden Sir Edward Campbell, van 1900 tot 1921 tabaksplanter op Java en Suma tra en over vrijwel dezelfde periode be trokken bij den Britschen Consulairen dienst. Hij was voorzitter van de Anglo Batavian Society en een warm vriend van Nederland en Indië. Een hooge autoriteit van het Britsche Luchtvaartministerie verklaarde dat het 'eerste stadium van het drie-stadiaplan voor de invasie in Japan was afgewerkt. Dit eerste stadium was het verkrijgen van de absolute suprematie in de lucht. Het gaat er nu om het geheele Japansche transport systeem te vernietigen, en als dit tweede stadium achter den rug is, kan met het derde en laatste worden begonnen: de landingen op strategisch belangrijke punten. Dit plan is geheel in overeenstemming met dat, wat tot de vernietiging van Duitschland heeft geleid. Het Amerikaansche ministerie van Marine heeft onthuld dat één van haar nieuwste en beste vliegdekschepen, de 26.500 ton metende Ticonderoga, op 21 Febr. door Japansche zelfmoordvliegtuigen zwaar beschadigd werd. Van de2000 opvarenden werden er 337 ge dood. De bemanning speelde het echter klaar het vliegdekschip naar de marinewerf van Bremerton te brengen. Thans is het schip weer in de vaart, beter uitgerust dan ooit te voren. De lucht- en zeebombardementen op het gebied rond Tokio leiden ondertusschen tot de volkomen vernietiging, zoowel van de industrie als van het transportsysteem. Een groep vliegtuigen ontdekte de overblijfselen van de Japansche vloot, die zich verborgen hield in het gebied van Yokosoeka, en voerde hierop een heftigen aanval uit niet tegenstaande het welgerichte afweervuur. In het communiqué van Generaal Mac Arthur wordt voor het eerst melding ge maakt van het modernste type gevechts bommenwerper, de Invader", Dit toestel, dat slechts zeer korten tijd de gelegenheid kreeg om op het Europeesche oorlogsterrein zijn bruikbaarheid te bewijzen, deelde rake klappen uit bij de laatste bombardementen op het eiland Kioesjoe. Zes steden werden hier gebombardeerd, o.m. Nabeoka, een centrum van chemische- en springstoffen- industrie. Volgens Radio Tokio werd de In een Dinsdag voor den Raad van de Phalanx gehouden rede heeft generaal Franco aangekondigd, dat Spanje binnen kort gevraagd zal worden de monarchie te herstellen. Hij zeide, dat de traditioneele monarchie het eenig passende systeem voor Spanje was. Hij voegde daaraan toe: „Ik verwacht dat de wet tot herstel van de mo narchie langs den voorgeschreven weg door de Cortes zal worden onderzocht en door de natie zal worden aangenomen. Don Juan wil niet. Don Juan. de Spaansche troonpretendent, heeft aan een specialen correspondent van Reuter verklaard, dat hij niet bereid was om de monarchie uit de handen van Franco te ontvangen. In tegenstelling tot andersluiden de berichten maakt Don Juan geen toebe reidselen voor een onmiddellijken terugkeer naar Spanje. Ortega y Gasset: De Europeanen kunnen niet bestaan als zij niet voortgestuwd worden in een grootsche, gezamenlijke on derneming. Bij gebreke hieraan vervallen zij, ver slappen zij, worden 'zij in nerlijk ontwricht. De winsten in den Groentenhandel De Haarlemsche overkoepelingscommissie uit de landelijke bonden tot behartiging van de belangen der kleinhandelaren in groente en fruit heeft hedenmorgen in een perscon ferentie uiteengezet, dat aan de kleinhande laren een grootere winstmarge moet worden gegeven dan nu is overgebleven na den maat regel van minister Mansholt. De belangrijkste grief van de kleinhandelaren is, dat geen rekening wordt gehouden met het indrogen der artikelen. Tien kg. andijvie b.v., zoo zei- de men, is als het bij den kleinhandel is aan gekomen reeds tot 9 kg. uitgedroogd. Di heeft tot gevolg dat op sommige nroducten zelfs verlies geleden wordt. Daarnaast heeft men bezwaren tegen de niet vlot marchee- rende verdeeling der voorraden. De winst marge. die 8 a 10 pet. officieel is, moet, zoo wordt gezegd, tot ongeveer 16 pet. verhoogd worden. Door de medewerking der grossiers zijn reeds enkele maatregelen genomen om aankoop met groot onderwicht te voorkomen. Bij de prijsvaststelling, aldus de commissie, moet niet alleen met de belangen der gros siers en telers rekening worden gehouden, maar ook met die der kleinhandelaren. De aandacht werd nog gevestigd op den oproep aan de kleinhandelaren, om niet eigenmach tig op te treden, maar, in afwachting van de resultaten der besprekingen welke momen teel worden gehouden, normaal door te gaan met het distribueeren van de producten aan de consumenten. ROTTERDAM WORDT WEER WERELDHAVEN. Voor den oorlog werden in de Rotterdam sche haven dagelijks gemiddeld 80.000 ton goederen ingevoerd. Thans zijn er reeds weer dagen, dat 35.000 ton aankomen en Rotter dam is al weer in staat belangrijk grootere hoeveelheden te verwerken. Hoewel de Duit schers zinlooze vernielingen hebben aange richt en een deel van de haveninstallaties hebben geroofd, is Rotterdam door energiek aanpakken en door een goede organisatie er in geslaagd de ergste moeilijkheden te bo ven te komen. aanval op de marinebasis Yokosoeka door meer dan 250 geallieerde vliegtuigen ver richt. In Britsch-Borneo werd Maroedi, dertig mijl landinwaarts van Miri, zonder tegen stand ingenomen. Bij Balikpapan zijn een heden van de 7e Australische divisie in de laatste dagen II km naar het Zuiden opge rukt. Uit Burma werd gemeld, dat de Jap pen het Sittangbruggenhoofd aan het ont ruimen zijn. Dit bruggenhoofd vormde een gevaarlijke er. diepe deuk in de Britsche linies. Daar de Japanners inzien dat de oor log in Burma niet langer met patrouilles en lichte wapenen kan worden gevoerd, trek ken zij hun eenheden samen. Ook Senaat tegen Leopolds terugkeer. Koning Leopold de derde van België kan in de toekomst alleen naar zijn troon terugkee- ren met toestemming van beide kamers van het parlement. De Belgische Senaat heeft Woensdag eveneens de wet aangenomen, die den koning uitsluit, totdat het parlement hem toestaat naar Brussel weer te keeren. 77 leden stemden voor en 58 tegen en vijf leden waren afwezig Tijdens het debat deelde de ministerpresi dent mede, dat hij eigenlijk van plan was geweest den koning naar België terug te b-engen, seint de correspondent van Reuter in Brussel. „Toen ik naar Salzburg ging op een van mijn eerste bezoeken aan den koning was het mijn plan met hem naar België terug te keeren" zei van Acker. Maar er kwam een nieuwe factor bij, die van Acker later zou uiteenzetten. De jongens en meisjes, die het Gymna sium, de H. B. S.-en en Lycea in Haarlem en omgeving bezoeken, hebben het plan op gevat daadwerkelijk te gaan meehelpen bij het binnenhalen van den oogst. Iedere school heeft reeds een commissie samenge steld en er is een verbindingscommissie tus schen de autoriteiten en de schooljeugd ge vormd. Alle leerlingen van de bovenge noemde scholen van 16 jaar en ouder moeten zich nu a.s. Zaterdag tusschen 9 en 10 uur v.m. bij die schoolgebouwen vervoe gen, waar zij den laatsten tijd hun lessen hebben gevolgd (H.B.S. A gaat naar le H.B.S. B) waar zij dan nader zullen worden geïnstrueerd. DE TERUGKEER VAN PRINSES JULIANA. Voor de Prinses en haar kinderen zich te New York inscheepten heeft de Prinses op een persconferentie verklaard, dat zij direct naar Soestdijk zou doorreizen, maar dat de kinderen nog eenigen tijd in Koningin Wil- helmina's woning in Engeland zouden door brengen, totdat alles in gereedheid gebracht zou zijn in Soestdijk. Prinses Juliana zei, dat de kinderen in zenuwachtige spanning naar den terugkeer naar Nederland ver langen, hoewel zij aan den anderen kant het vertrek uit Canada, waar zij tal van vriendinnetjes gemaakt hebben, betreurden. Prinses Beatrix toonde met trots een zilve ren eschdoornblad, dat haar door haar Ca- nadeesche schoolkameraadjes geschonken was.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 1