liCiQr 10ms Dciobcscl
Een Nieuw
Zandvoort
Oliecentrum Sambodja (O. Borneo) bezet
Korf en bondig.
De nieuwe bonnen
p—Wat is het prettig
Hef woord is aan
60e Jaargang, No. 18081 V V n "T^V TT T Vrijdag 20 Juli 1945
IJ muiden: Kennemerlaan 154. <Mm A A JL Kj Vrrfi iï*# J, %JL %jA Abonnementen: p.week 31 ct.
.Telef. 5437. per kwartaal 4.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Tel: Redactie 10600. Expeditie 14825.
ER zijn groote plannen om een nieuw
Zandvoort te bouwen Het Duit-sche
vandalisme, dat de boulevards met de
groote hotels, de uitzichttoren en nog meer
sloopte, heeft daartoe de gelegenheid ge
opend. Dat is een geluk na een ongeluk.'
Wij zullen in de toekomst een badplaats
bezitten, die niet alleen groot, maar ook
mooi zal zijn. Onze eerste mooie badplaats!
Ik heb de plannen gezien en met de hem
eigen geestdrift hooren toelichten door
den ontwerper Dat is Ir. G. Friedhoff, een
van onze begaafdste Nederlandsche bou
wers, gemeente-architect van Haarlem en
ook buiten ons land bekend als de schep
per van 't prachtige stadhuis in Enschede.
In 1943. middenin de bezettingsjaren,
heeft burgemeester Van Alphen, na be
sprekingen met Ir. R. Dufour van den
Wederopbouw, in Amsterdam contact ge
zocht met Ir. Friedhoff en hem zoo on
geveer gezegd: Bouw mij een nieuwe bad
plaats. Hetgeen leidde tot vele besprekin
gen, waarbij met het bijzondere karakter
van Zandvoort als badplaats voor een
achterland met een millioen inwoners, als
typisch uitgaansoord voor dagjesmenschen
in de eerste plaats, volle rekening werd
gehouden. Ir. Friedhoff ontwierp zijn plan
nen wie hem erover hoort spreken be
grijpt, welk een aanlokkelijk object dit
voor hem moest zijn: hij smulde ervan
en daarna werd de Nederlandsche of-
ficieele zijde er officieus* in gekend. Door
alle betrokkenen werd instemming betuigd.
Om er een indruk van te krijgen moet
ge u Zandvoort als geheel voorstellen.
Denk eerst aan het oude dorp. Dat blijft.
Het moet gesaneerd worden, er zal een
aantal nieuwe huizen komen, een hofje
is in het plan opgenomen en er komen
wat winkels vlakbij, maar het blijft het
oude dorp van de Zandvoorters.
Maar nu de eigenlijke badplaats: de
boulevards in hun nieuwen opzet. Daar
ligt een bijzondere nieuwe indeeling aan
ten grondslag. De Noordboulevard (boule
vard de Favauge) wordt het groote zomer-
bedrijf, de Zuidboulevard (boulevard Pau-
lus Loot) de permanent bevolkte woon
wijk, voornamelijk bewoond door foren
sen. Het groote voordeel van zulk een
splitsing springt meteen in het oog: er
ontstaat niet meer, zooals vroeger, een
oord, dat gedurende acht maanden van
het jaar een rommeligen en desolaten in
druk maakt door de willekeurige opeen
volging van gesloten en bewoonde huizen.
De woonplaats Zandvoort en het zomer-
bedrijf Zandvoort blijven in nauw contact,
maar komen naast elkaar te liggen. Zand
voort zal een veel aantrekkelijker oord
worden voor forensen.
Imposant en oorspronkelijk in zijn op-
vafjio ;S het ontworpen „zomerbedrijf"
aan den boulevard de Favauge. Het plan
houdt in, dat aan dien boulevard zes
groote flathotels verrijzen zullen, zoo mo
gelijk vijf verdiepingen hoog, bestemd dus
voor gezinnen die hun eigen huishouden
willen doen of misschien deels met keu
kens voor centrale bediening. Het merk
waardigste van die zes hotels, die op ge
lijke onderlinge afstanden en volgens één
architectonisch ontwerp gebouwd moeten
worden, is wel, dat zij niet in één lijn
evenwijdig aan den boulevard zullen ver
rijzen. Hun gevellijnen zullen in een hoek
van 45 graden op den boulevard liggen.
Dit geeft een merkwaardig levend, aan
trekkelijk silhouet. Er zijn andere voor
deden. Niet alleen ontstaan groote be
schutte ruimten voor de hotels, maar zij
bieden ook beter uitzicht naar de zee- en
landzijden beide. De landzijde wordt van
belang: immers dateeren al van vóór den
oorlog de plannen om het duingebied tus-
schen de Zandvoortsche laan en den Zee
weg open te stellen als een groot ontspan-
ningsterrein, dat dus achter het zomer
bedrijf" zou komen te liggen. Daarin ligt
de (ten deele reeds aangelegde) auto-ren
baan. Voor een der zes hotels zal een
nieuwe badinrichting, ter vervanging van
het Noorderbad, worden gebouwd. Achter
de hotels komen parkeergelegenheden en
garages, want het autoverkeer zal niet
over den boulevard de Favauge, die wan
delweg voor de badgasten zal zijn, maar
langs den verbreeden parallel-weg achter
de hotels worden geleid. Die weg zal on
geveer drie meter onder het niveau van
den boulevard liggen.
Nu komt een heel interessant punt. Een
centraal plein, vormend de verbinding
tusschen Noord- en Zuid-boulevard, is
ontworpen ter hoogte van de Zeestraat.
Dus wordt niet meer de Kerkstraat het
middennunt van het zomersche badplaats
leven. Deze ruimte is van indrukwekkende
afmetingen: ontworpen ter grootte van
het Scheveningsche Gevers Deynootplein.
Er zal een centraal hotel, het Casino als
ge wilt, berekend op 400 bedden, aan ver
rijzen. Het is voor'.oopig ontworpen ter
hoogte van zeven verdiepingen (dit zijn
maxima, men kan kleiner beginnen) en
geflankeerd door winkelgalerijen, met
poorten in de plein-bebouwing voor de
verbinding met de boulevards. Dit groote
hotel zal zalen voor congressen en een
concertzaal moeten bevatten Oo het plein
zal ruimte zijn voor buiten-café's.
Een secundair centrum" voor zomer
en winter bestemd, is ontworpen ongeveer
op het punt, waar het Groot Badhuis
stond. Vermoedelijk zal dit het eerst voor
uitvoering in aanmerking komen. Er zal
een kleiner Badhotel, berekend b.v. op
°en honderdtal bedden, gebouwd worden.
zal een kleine theaterzaal moeten ko-
De hevige luchtaanvallen op Kioesjoe des-
organiseeren het geheele Japansche trans
portsysteem. Ondanks heftig afweervuur de
poneerden Thunderbolts hun bommen vlak
voor de ingangen van spoorwegtunnels. Door
dezen vorm van interne blokkade is de be
langrijke oorlogsindustriestad Kagosjima,
waar zich belangrijke marinewerven bevin
den, geheel van de rest van het eiland afge
sneden. Vliegtuigen van de vijfde luchtmacht
plaatsten twaalf voltreffers van vijfhonderd
ponders op een 10.000 tons vrachtschip, dat
in brand vloog en voor de kust aan den
grond geraakte. Ook Korea en de andere Ja
pansche eilanden werden aangevallen. Vol
gens het communiqué van admiraal Nimitz
werden 33 vijandelijke schepen tot zinken
gebracht of beschadigd.
Een recordaantal vliegende eupervestingen
bombardeerde vier van Japans grootste in
dustriecentra. Zeshonderd van deze dreigen
de gevaarten gooiden hun bommenlast op
2500 km. van hun basis op de Marianen.
Vooral Hitachi, een centrum van de koper
mijnen, 60 km. ten N. van Tokio, moest het
zwaar ontgelden. In den zwaarsten lucht
aanval tegen het gebied van Sjanghai werd
het Kiangwan-vliegveld met 900 ton bom
men bewerkt.
Op Borneo veroverden eenheden van de
zevende Australische divisie het oliecentrum
Sambodja met zijn 400 bronnen, die in vre
destijd 7.000.000 ton olie per jaar leverden.
In Serawak op Borneo hebben Australi
sche troepen hun opmarsch in versneld
tempo voortgezet. In het olieproductiege
bied hebben vooruitgeschoven troepen Ma-
roedi bezet zonder tegenstand te ontmoeten.
Andere Australische troepen hebben hun
posities langs de rivieren bij Balikpapan
uitgebreid.
Chineesche troepen omsingelen van drie
kanten Kweilin, de vroegere Amerikaan-
sche luchtbasis in Zuld-China.
Een bericht uit Tsjoenking meldt, dat de
Japanners voorbereidingen treffen tegen een
geallieerde landing in China.
In Birma hebben troepen van het 14e leger
de Japansche verdediging langs de Sittang
afgetast en daarbij verscheidene dorpen be
zet in den Nyitkyo-sector, waar spoedig
hevige gevechten worden verwacht.
De conferentie van Potsdam.
President Truman heeft Donderdagavond
een maaltijd aangeboden aan de gedelegeer
den der drie deelnemende mogendheden. De
Engelsche minister van buitenlandsche za
ken, Eden, kon in verband met een lichte on
gesteldheid niet aanwezig zijn.
In de kringen der journalisten meent men
in deze bijeenkomst een aanduiding te kun
nen zien dat de phase der voorbereidende be
sprekingen reeds ia afgeloopen. De conferen
tie zou tot dusverre zeer bevredigend ver-
loopen.
Overval op de Leidschevaart.
Op het gebied van overvallen is het den
laatsten tijd erg rustig geweest maar gister
avond is gebleken, dat het ras der overval
lers nog niet uitgestorven is. Omstreeks 11
uur stopte een auto op de Leidschevaart,
twee der inzittenden stapten er uit en be
gaven zich naar een woning bewoond door
een juffrouw en haar kostganger P. de V.
geheeten. Zij belden aan en toen de be
woonster de deur opende, dwongen zij haar
met de revolver in de vuist naar boven,
waar zij haar volgden. Hier zochten de bei
de mannen een aantal kleedingstukken en
een hoeveelheid linnengoed bij elkaar, toe-
behoorende aan den kostganger en verdwe
nen daarmee naar buiten, waar zij werden
opgewacht door overvaller nummer drie. die
de wacht bij de auto had gehouden. Zoo
snel zij konden zijn ze daarop met de auto
verdwenen. Alle mannen waren in uniform.
Tot nu heeft de politie geen enkel spoor
kunnen ontdekken.
HET GASRANTSOEN
Wij hebben reeds medegedeeld, dat te ver
wachten is, dat in de tweede helft van
Augustus in Haarlem en omliggende ge
meenten gas geleverd zal worden.
In Den Haag is voor het geheele land het
gasrantsoen vastgesteld.
Dit bedraagt voor een periode van 2
maanden:
Voor gezinnen van 2 personen 34 M3.
Voor elk gezinslid meer 6 M3.
Voor alleen wonende personen die zelf
koken 17 M3.
Het is nog niet bekend hoe in deze om
geving de gaslevering zal plaats hebben.
Het hangt namelijk van technische quaesties
af of er gas op bepaalde uren komt, of ge
durende den geheelen dag.
men, die ook 's winters bruikbaar is. In
dit tweede centrum, op een kleiner plein
dus, zijn terrassen ontworpen en een rond-
point, waarop een monument voor Zand-
voorts Herrijzenis zou kunnen prijken.
Een kleine bioscoop is in het Zuidelijk
deel ontworpen, een groote nabij het sta
tion, dus in het zomerbedrijf. Het ligt in
de bedoeling aan de N.Z.H. te verzoeken,
haar tramlijn te verlengen tot in het
zomerbedrijf.
Aan den boulevard Paulus Loot, in het
„stille gedeelte" dus, zullen Noordelijk
flatwoningen en Zuidelijk villa's worden
gebouwd. Ook het Zuiderbad moet door
een nieuwe badinrichting vervangen wor
den. Achter dezen boulevard ligt een an
der wandelterrein, dat in de Waterleiding
duinen, alleen voor houders van kaarten
toegankelijk.
Er komt nog meer aan te pas, bijvoor
beeld aanleg van nieuwe verbindingswe
gen naar het binnenland. Alles is ontwor
pen in overleg met den dienst voor de
streekplannen en in overeenstemming met
het Zandvoortsche uitbreidingsplan. Een
bouwbureau is reeds te Zandvoort ge
vestigd en wordt nu met personeel be
mand. Leider daarvan is de architect
Zietsma. De eerste taak is natuurlijk: op
ruimen, wegen herstellen.
Nieuw Zandvoort is wel een geweldig
plan. Sommigen zullen er het hoofd over
schudden. „Wat zal dat moeten kosten?"
zullen zij vragen. Wie zal het betalen? Ik
veronderstel dat de provincie en de ge
meenten Amsterdam en Haarlem, die
directe belanghebbenden zijn, financieelen
steun zullen geven. Ongetwijfeld zal een
Maatschappij Zeebad Zandvöort met een
groot kapitaal moeten worden gevormd.
Zou dit wellicht ook buitenlandsche be
leggers aantrekken of zullen Hollanders
zeggen: Wij kunnen het alleen wel? Ik
heb in den laatsten tijd al gehoord over
Amerikaansche belangstelling in den
Nederlandschen opbouw.
Aan mijn interview met Ir. Friedhoff
moet ik nog toevoegen dat hij geenszins
het plan koestert al die hotels en villa's
en flatgebouwen op een landstrook ter
lengte van bijna drie kilometer zelf te
gaan bouwen. Verschillende architecten
zullen aan het woord moeten komen. Wel
zal er eenheid in gebracht moeten worden
en leiding gegeven.
Een grootsch en opwekkend project!
R. P.
om te kunnen geven en te kunnen mee
helpen tot het lenigen van den nood van
landgenooten, die in veel moeilijker om
standigheden verkeeren dan wij. Prettig
en goed. Zij zijn niet bij de pakken gaan
neerzitten en hebben het hoofd niet laten
hangen. Zij zijn aan den slag gegaan en
hebben uit puin, uit wat stukken plank
en met behulp van veel carton weer een
hokje gemaakt, waarin men althans
eenigszins beschut is tegen wind en re
gen. Hoe dat daar van den winter moet?
Wij weten het niet, maar de inwoners
van Venray maken zich daarover nu nog
geen zorgen. Zij zijn vol goeden moed
hebben 35 menschenlevens verloren bij
het ruimen van mijnen, omdat het land
toch weer bebouwd kan worden, omdat
men toch niet stil kan zitten maar zich
liet terneer mag laten slaan door wat nu
als een verwoesting over het land is ge
daan. Als ze wat licht in hun donkere
hokje willen hebben, moeten ze de deur
open laten staan, of een plank voor het
raam weghalen. Een klein reepje glas in
carton is voor hen een heele weelde, want
het geeft wat licht. Wat is het prettig,
dit wetende, in een goed gemeubileerd,
wind- en waterdicht licht huis te wonen,
schatrijk vergeleken bij die andere Ne
derlanders in Limburg. En het is nog veel
prettiger een offer te brengen voor die
18.000 Venray-ers!
BINNENLAND
Het particulier telegraafverkeer is
uitgebreid tot bijna geheel Europa. Uitge
zonderd zijn Duitschland, Oostenrijk en
Hongarije.
Mr. P. J. Mijksenaar, hoofd van de sectie
voorlichting van het M. G. te Amsterdam, is
benoemd tot directeur van den regeerings-
voorlichtingsdienst.
Mr. Mijksenaar is in 1901 te Haarlem ge
boren, is bij de Arbeiderspers werkzaam ge
weest, daarna als chef van het bureau
Propaganda en Vreemdelingenverkeer te
Amsterdam en in 1940 als chef van het bu
reau inkwartiering.
Een aantal N.S.B.-ers, meest vrouwen,
dat als politieke gevangenen verblijft in het
kamp te Westerbork, (Drente) kwam, toen
bekend werd, dat de bankbiljetten van f 100
ongeldig zouden worden verklaard, ook met
hun bezit voor den dag. Zij bleken voor
ruim f 13.000 aan bankbiljetten van f 100 te
bezitten, die zij tusschen hun kleeren had
den verstopt.
Uit den Haag wordt gemeld, dat het
Ziekfenfondsbesluit (tijdens de Duitsche
bezetting ingevoerd) van kracht blijft.
Donderdag werden te Lübeck 2400 Ne
derlanders verwacht, die door de Russen uit
het door hen bezette deel van Duitschland
zijn gezonden. Zij zullen zoo spoedig moge
lijk naar Nederland terugkeeren. Ér zijn
spoedig faciliteiten van Russische zijde te
verwachten voor de opsporing van Nederlan
ders in de Russische zóne.
BUITENLAND
Een Zuid-Afrikaansch vliegtuig is bij
Kartoem neergestort. Alle inzittenden 13
passagiers en drie leden der bemannng
kwamen om het leven.
De Britten en Amerikanen zijn in hun
bezettingszones in Berlijn begonnen met
het verwijderen van de zes voet hooge bor
den met Russische proclamaties in de Duit
sche taal.
In Triest is een algemeene staking uit
gebroken. waardoor alle transportonderne
mingen en alle openbare bedrijven zijn stil
gelegd.
-De commissie voor staatshervorming
van de Fransche consultatieve vergadering
heeft met 24 tegen 8 stemmen elk referen
dum over constitutioneele kwesties afge
wezen.
De regeering der V. St. heeft er bij de
regeering van de S. Unie op aangedrongen
Amerikaansche correspondenten toe te la
ten in O. en Z. O. Europa.
De Jacht op vooraanstaande nazi's en
oorlogsmisdadigers in Duitschland is vrij
wel ten einde gekomen. De actie is thans
in het stadium gekomen van laatste onder
vraging, schifting en systematiseering van
bewijzen.
De Ver. St. zullen beslissen of het aan
te raden is, dat de Geallieerden toezicht
houden op de komende Poolsche verkie
zingen.
DE VERDACHTE VERMEERS.
Het A.N.P. deelt mede, dat het door de
Justitie ingestelde onderzoek naar de ver
dachte Vermeers voortgang vindt en ver
moedelijk de oplossing zal brengen.
Hangende het onderzoek zijn verdere me-
dedeelingen evenwel ongewenscht te achten.
Te zijner tijd zal echter een uitvoerige publi
catie over deze thans nog mysterieuze zaak
verschijnen, daar, naar men verzekerde, het
geenszins in de bedoeling der betrokkenen
ligt deze kwestie, hoe zeer zij ook schade zou
kunnen berokkenen aan het nationaal en
particulier kunstbezit, in den doofpot te
doen verhuizen.
Ortega y Gasset:
Het kenmerk der bescha
ving is, dat zij zichzelf niet
in stand houdt. Zij is een
gewrocht der menschen en
behoeft de hand van een
maker of kunstenaar. Als
gij de voordeelen der be
schaving wilt genieten,
maar geen hand uitsteekt
om de beschaving in stand
te houden, komt ge bedro
gen uit. In een ommezien
zijt gij van alle beschaving
verstoken.
Geldig tot 28 Juli:
141 400 gram brood
142 400 gram brood
143 200 gram bloem (uitsluitend b\J krui
deniers verkrijgbaar).
144 125 gram suiker
145 1 tablet of 55 gr. gebroken chocolade
146 2 liter melk
147 1 kg. aardappelen (oogst 1945)
148 1 kg. aardappelen (oogst 1945)
149 zoo mogelijk 100 gram versch vleesch
zonder "been of 4 oz. vleesch in blik of
4 oz. visch in blik (112 gr.)
150 4 oz. vleesch in blik of 4 oz. visch in
blik.
Geldig tot 4 Augustus:
151 125 gram boter
152 125 gram margarine
153 125 gram margarine
154 125 gram margarine
155 100 gram kaas
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat deze bonnen voor boter, margarine
en kaas voor 14 dagen gelden. De mar
garine moet gekocht worden bij den.
detaillist waar men destijds bon' K 12
heeft ingeleverd.
Geldig tot 28 Juli:
157 400 gram brood
158 400 gram brood
159 600 gram biscuits
160 1 kg. aardappelen (oogst 1945)
R 29 250 gram rijst of kindermeel, (er is
geen keus de levering hangt af van den
voorraad bij den winkelier. De bon kan
worden omgeruild op het Distributie
kantoor voor een rantsoenbon brood
van 400 gram.)
R 30 125 gram suiker
R 31 4 liter melk.
Reeds aangewezen bonnen:
Geldig tot 4 Augustus:
70 groente
71 fruit (De bonnen voor groente en fruit
hadden voor 6 Juli ingeleverd moeten
zijn bij den handel)
96 versche-, gerookte- of zoute visch
111 1/2 liter petroleum
136 versche-, gerookte- of zoute visch
R 24 1/2 liter petroleum
Tabakskaart R 14 20 stuks cigaretten
Inlegvel GB 501 4 1/2 liter melk
Inlegvel GC 501 4 1/2 liter melk.
Geldig onbepaald:
112 25 gram zoolleder.
Deelnemers aan de Centrale Keuken moe
ten inleveren 147, 148 en 160 voor aardap
pelen.
Op de nieuwe bonnen mag reeds worden
gekocht met ingang van Zaterdag 21 Juli a.s.
met uitzondering van de artikelen melk en
aardappelen, welke eerst op Maandag 23 Juli
mogen worden verkocht.
Bovengenoemde bonnen, met uitzondering
van die voor melk. mogen eerst bij afle
vering van de goederen aan de winkeliers
worden afgegeven; ongeoorloofde vóór-in
levering kan tot misbruik ten nadeele van
het publiek aanleiding geven.
Zelfverzorgers moeten op het Distributie
kantoor, Zijlstraat 62 te Haarlem, inleve
ren voor
graan 141. 142, 157, 158, 159
vleesch 149, 150
melk 146, R 31
aardappelen 147, 148, 160
De vleeschbonnen voor versch vleesch
geven in het vervolg recht op het koopen
van 100 gram vleesch zonder been.
In verband hiermede geven ook de rant
soenbonnen voor vleesch behalve od 100 gr.
versch vleesch. recht op 4 oz. (112 gram)
vleesch of visch in blik of 8 oz. (224 gram)
meat and vegetables.
MELK
De Directeur-Generaal van de Voedsel
voorziening maakt bekend, dat de wissel -
bonnen voor 1/7 rantsoen melk en 1/7
rantsoen taptemelk niet meer geldig zijn.
BRANDHOUT
Voor hen, die deze week geen gelegen-
hei»? hebben gehad de vergunningen voor
den aankoop van 35 kg. brandhout af te
komen halen, bestaat alsnog gedurende de
geheele week van 23 t&m. 28 Juli de mo
gelijkheid zich tot het loket 15 van de af-
deeling .Brandstoffen", Zijlstraat 70 te
Haarlem te wenden.
HAVERMOUT OP ZIEKENBONNEN
Namens het Aan- en Verkoopbureau van
Akkerbouwproducten (AVA) wordt mede
gedeeld. dat de winkeliers te Haarlem deze
week met havermout zijn bevoorraad voor
de aflevering op ziekenbonnen grutters
waren.
Ex-politieke gevangenen, in het bezit van
machtigingen tot afgifte van extra distri
butiebescheiden van het afwikkelingsbu
reau concentratiekampen te Vught, krijgen
bij loket 22 Centraal Uitreiklokaal ..Vleesch
hal" tegen inlevering machtiging en over
legging Tweede Distributiestamkaart, een
extra M.G.-kaart. Zij die een extra M.G.-
kaart hebben ontvangen kunnen bij loket
22 een extra noodkaart Ve serie in ont
vangst komen nemen.
EIEREN.
Te IJmuiden zijn aangekomen twee Deen-
sche kotters met bestemming Rotterdam, die
een volle lading eieren hadden, bestemd voor
,,Ned. Volksherstel".
OORLOGSLACHTOFFERS.
Oorlogsslachtoffers en anderen die bijstand
behoeven kunnen, zich met verzoeken om
hulpverleening uitsluitend mondeling wen
den tot het Adviesbureau ,van Nederland*
Volksherstel ingang Pandpodrt.
