Den Vrede Winnen Nieuwe luchtvloot tegen Japan. Potsdam blijft potdicht. Pétain antwoordt niet op vragen. Het offer der twee stoelen Prinses Juliana weer in ons land. Hef woord is aan De Nederlanders in Duitschland. «Oe Jaargang, JTo. 18064V V n Dinsdag 24 Juli 1945 Bureaux: Groote Houtstr. 93 "1^ I 1^^% C* I 1 I^X I ^^1 Uitgave van de Stichting en Soendaplein 37, Haarlem E^l 1 lal III 1 E I 1 II III Jj l( I Voorlichting te Haarlem. IJmuiden: Kennemerlaan 154. iS.Vi.1 AU I JL V«^L Abonnementen: p. week 31 ct. Telef. 5437. per kwartaal 4. Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Tel: Redactie 10600. Expeditie 14825. DE Zuid-Afrikaansche staatsman gene raal Smuts, die in 1919 door de Brit- sche regeering te hulp werd geroepen als een van haar voornaamste raadgevers bij de vredesonderhandelingen en nu opnieuw op den voorgrond is getreden, heeft een eenvoudige verklaring afgelegd. Hij heeft namelijk gezegd: De volken moeten zich met even diepe ernst op den vrede als op den oorlog toeleggen. Het zou prachtig zijn als dat te ver wezenlijken was. Maar het is een groote opgaaf. Er is sinds de bevrijding veel geschreven over de geweldige offers, die Engeland en Amerika voor de oorlogvoe ring gebracht hebben en over de voor beeldige samenwerking, die in die landen ontwikkeld is. Maar probeer u nu eens voor te stellen, dat zulk een offervaardig heid en energie tot uiting zouden komen, in welk land ter wereld ook, om den vrede te winnen. Het is moeilijk ons zulk een verheffend tafereel voor den geest te halen. Wie denkt aan groote gemeen schappelijke krachtsinspanningen, in vre destijd door de volken ontwikkeld, beseft tegelijk dat in het middenpunt van die energie altijd de opbouw van een ontzag lijke weermacht stond, dus alweer: voor bereiding tot den oorlog, of men nu van zins was hem zelf te ontketenen of niet. En dat heeft generaal Smuts met zijn woorden niet bedoeld. Hij heeft niet ge zegd: gaat u nu, met alle kracht, op uw defensie in een volgenden oorlog toeleg gen. Neen, zijn gedachte is: wijdt u met dezelfde energie, die gij aan het verwoes tende werk van den oorlog hebt gewijd, aan de opbouwende werken van den vrede. Ik heb zijn woord te voorschijn gehaald uit de snelle reeks mededeelingen onder het hoofd Kort en Bondig, omdat het jam mer zou zijn als wij er overheen lazen. Het verdient aandacht. Zwartgallige gevolgtrekkingen liggen voor de hand. Maar men komt er geen stap verder mee. Zij hebben alleen ver lammende uitwerking, in den trant van: het is nu eenmaal zoo; laten wij ons er maar bij neerleggen. Er is ook een andere houding aan te nemen. Zooals die van den man, die mij in den bezettingstijd ver telde van een nieuw plan, dat hij voor de toekomst ontwikkeld had. Het zou veel geld kosten. Hij zei eenvoudig: Dat krijg ik ervoor, want het is noodig. Ik zal hun duidelijk maken dat het noodig is. Dat zal misschien meer inspanning kosten dan de rest, maar ik heb er de moeite voor over. Zulke mannen zijn de bouwers die sla gen en die begrip hebben voor de betee- kenis van de uitdrukking: den vrede win nen. Dat die uitdrukking langzamerhand burgerrecht h%$ft verworven is een t op zichzelf. Bij haar ontstaan werd zij door velen als een soort grapje beschouwd. Een oorlog winnen, dat begreep iedereen. Daar moet geweldige energie voor ont wikkeld worden. Maar de vredenou ja, die kwam vanzelf. En als hij er een maal was, wachtte men maar af hoelang hij zou blijven. Wat was daar nu aan te winnen? Tegenwoordig wordt door een aantal menschen begrepen, dat het ontzaglijke inspanning kost om den vrede te winnen. Sommigen zien zelfs in, dat met oude methoden gebroken moet worden als men deze overwinning wil behalen. Zij durven nu zelfs te zeggen: bij de toepassing van die oude methoden ging het altijd weer mis, omdat zij kennelijk de kiem voor volgende oorlogen bevatten; dus moeten wij ze vermijden en nieuwe toepassen. Straks zult gij deze menschen op den voorgrond zien komen. Het is nu nog te vroeg. De oorlog met Japan is nog niet uitgestreden. Er heerscht veel verwar ring in de geesten. De rekening van den vernietigenden strijd met Duitschland is nog niet opgemaakt. Een tijd van bezin ning, waarin men de mogelijkheden rus tig en klaar overwegen zal. is nog niet aangebroken. Maar die tijd komt en dan zal de aandacht zijn voor de construc teurs. In het tijdvak tusschen twee wereld oorlogen is in dit blad, op deze plaats, veel geschreven over de mogelijkheden om den vrede te winnen. Ik heb toen ook gepoogd er meer voor te doen, in een toe nemende bezorgdheid over den loop van zaken, die zooals later bleek volkomen gerechtvaardigd was. In 1931, toen de con ferentie voor Internationale Ontwapening op til was, heb ik een petitionnement voor dat doel georganiseerd en de mede werking van de geheele Nederlandsche dagbladpers, die er vier weken actie voor voerde, verkregen. Het adres werd naar Genève gezonden met tweeënhalf millioen handteekeningen: de meerderheid van de volwassen bevolking van Nederland. An deren in ons land en daarbuiten deden pogingen, om het naderende onheil tegen te gaan. Het mocht niet baten. De Ont wapeningsconferentie mislukte. In 1933 kwam Hitier aan het bewind en Europa gleed naar den afgrond in versneld tempo. Van de menschen, die voor den vrede gewerkt hebben, heb ik sinds de bevrij ding verscheidenen weer ontmoet. Tel kens werd gevraagd: begint het straks op nieuw? Telkens was het antwoord beves tigend. Wij zullen, in alle landen, opnieuw beginnen, met nieuwe middelen. Niemand is ontmoedigd. Wij mogen dit niet op geven. En dit kan ik voorspellen: onze gelederen zullen versterkt zijn, onze in vloed zal zijn vergroot. Omdat nu zooveel menschen beseffen, dat men moet wer ken om den vrede te winnen. R. P. De achtste Amerikaansche luchtvloot, die op het Europeesche oorlogstooneel van zoo doorslaggevende beteekenis is geweest zal reeds de volgende maand tegen Japan in actie komen. Deze luchtvloot staat onder commando van generaal James Doolittle, dezelfde die de eerste Amerikaansche raid op Tokio in Mei 1942 leidde. Generaal Arnold, de opperbevelhebber van de Amerikaansche legerluchtvloot, heeft tijdens een interview te Manilla verklaard, dat de geallieerde luchtstrijdkrachten in 1946 2 millioen ton op Japan zullen afwer pen, d. i. drie maal zooveel als gedurende den geheelen oorlog op Duitschland. In een communiqué uit het hoofdkwartier van Generaal MacArthur wordt gezegd: Bommenwerpers die een tocht gemaakt hebben langs de Chineescfre kust en Malaya, hebben 11 Japansche vrachtschepen tot zin ken gebracht en andere beschadigd." Ook gisteren werd Sjanghai in een heftige raid van 90 minuten door ruim 100 geallieer de bommenwerpers en gevechtsvliegtuigen bestookt. 24 vliegdekschepen in actie. Volgens een communiqué van Admiraal Nimitz hebben hedenochtend een groot aan tal vliegtuigen, die van 24 vliegdekschepen waren opgestegen militaire doelen in de omgeving van Koere op West-Hondsjoe aan gevallen. De grootte van de hierbij ingezette luchtarmada kan men zich eenigermate voorstellen, als men weet dat reeds vóór den oorlog vele vliegdekschepen tegen de 100 vliegtuigen aan boord hadden. Britsche slagvloot. In Londensche marinekringen werd ver klaard dat de geheele Britsche slagvloot in den strijd is geworpen tegen Japan. „Elk schip dat wij beschikbaar hebben zullen wij naar dat oorlogstooneel zenden om de Jap pen te blijven beuken met alles wat onder ons bereik is." Olieraffinaderij vernield. De sinds den strijd op Borneo toch al precair geworden Japansche oliepositie krijgt nieuwe klappen. Uit 24 foto's, die ver kenningsvliegtuigen gisteren boven Japan hebben genomen, blijkt niet alleen dat ste den zooals Sakai en Wakayama half ver woest zijn, maar ook, dat 12 van de 14 ge bouwen der Japansche olieraffinaderij en tankinstallaties te Amagasaki (Hondsjoe) onbruikbaar zijn gemaakt. Burma en Borneo. Nog steeds blijven de Japanners in Burma aanvallen op een 77 mijl lang gedeelte van den weg tusschen Toengoe en Nyaoenglebin. Volgens de laatste telling zijn er bij deze verwoede pogingen om naar de Sittang- rivier uit te breken meer dan 500 Japanners gesneuveld. Tot nu hebben al deze aan vallen weinig succes gehad, de Britsche luchtvloot en artillerie gaven den Japanners geen kans. Gisterenochtend hebben op Borneo de Australische troepen een verrassenden aan val uitgevoerd op Japansche eenheden die poogden terug te trekken. Bij een aanval in de omgeving van Balikpapan zijn de Austra liërs meer dan vijf kilometer opgerukt. Weer 4.000.000 kg. bommen. Meer dan 600 vliegende supervestingen hebben vandaag met bommen van 500 pond tot 2 ton industrieele doelen in Osaka en Nagoya aangevallen. De bommen werden afgeworpen op het tijdstip dat de arbeiders de fabrieken verlieten. De supervestingen hebben dit werkje zonder begeleiding van jachtvliegtuigen opgeknapt. Er gingen slechts vijf toesteilen verloren. Waar eenige dagen geleden de banken nog bevolkt waren met frissche meisjes en jongens stapelen zich nu de milde gaven van de Haarlemsche bevolking op. Na een dag inzameling staat het wel vast, dat onze petekinderen aan goede zorgen zijn toevertrouwd. We hebben een kijkje mogen nemen in de verschillende verzamelplaatsen, die onze stad telt en het blijkt, dat Haarlem den roep „Noord helpt Zuid" verstaan heeft. Er is veel en gul gegeven. Maar de gift van den ouden arbeider, die van zijn drie stoelen er twee weggaf „omdat hij er zelf toch maar één gebruikte" spant de kroon. Deze man heeft begrepen, dat het hier niet gaat om een grootscheepsche zolderopruiming, maar om een offer. Er is een groote verscheidenheid aan goederen binnengekomenvan complete ameublementen tot wekkers. Een worst machine staat broederlijk naast een ge vuld naaimandje en keukengerei stapelt zich op naast speelgoed. Als de wijken, welke nog niet door de schare enthousiaste jongelui zijn bezocht, even blijmoedig geven als de reeds afge werkte, dan gelooven wij aan het einde van de week te kunnen zeggen, dat de hulpactie Nijmegen-Venray geslaagd is! De schooljeugd, onder leiding van leeraren en onder auspiciën van Ned. Volksherstel, doet op buitengewoon blij moedige en geestdriftige wijze haar best om te zorgen, dat dit punt bereikt zal worden. Een groot probleem vormt de verpak king, zoowel de wijze waarop als waarin! De hulpactie beschikt natuurlijk niet over geschoold emballagepersoneel en evenmin over een voldoenden voorraad papier, stroo etc. Zou hier van de zijde van de Haarlemsche industrie, groot- en kleinhandel niet een helpende hand toe gestoken kunnen worden? En wat gegeven kan worden? Weet u dat in Gennep in iedere straat slechts één kacheltje beschikbaar was om te ko ken; dat in de heele streek van Venlo tot aan Nijmegen slechts één baby weeg schaal aanwezig is? Weet u datach, u weet toch dat. waar niets is, men aan alles gebrek heeft? In een uitzending van de Berlijnsche radio verklaarde een Amerikaansche omroeper: een deel van de Amerikaansche delegatie is reeds uit Potsdam vertrokken. Zij gaan naar een* volkomen onbekend doel, dat voor u evenzeer een verrassing zal zijn als het voor mij was, toen ik er de eerste maal van hoorde. De samenstelling van deze groep en hun doel kunnen om veiligheidsredenen niet bekend worden gemaakt." Het Witte Huis te Washington verklaarde geen kennis te dragen van een dergelijke tocht. Volgens een correspondent van Beuter is de geheimzinnige sfeer, die om de confe rentie der „big three" hangt, nog versterkt. Behalve mededeelingen over gezamenlijk gebruikt ontbijt of lunch, en een muziek- Tentoonstelling „Onze Marine". Twee zalen in het Frans Halsmuseum zijn in beslag genomen door de tentoonstelling, die de afdeeling Haarlem en Omstreken van het Algem. Nederl. Comité „Onze Marine" heeft georganiseerd en waarvan gistermid dag de officieele opening geschiedde. Door hér groote aantal inzendingen en de groote verscheidenheid daarvan waant de bezoeker zich in een scheepvaartmuseum in optima forma en vooral voor zeelieden is er veel te zien en te genieten. Er is een afdeeling van de Nederlandsche en van buiteniandsehe marine en van de koopvaardij, alle rijk voor zien van scheepsmodellen, platen, schilde rijen enz. Voorts zijn er modellen van zeil jachten en van eenige reddingbooten van de Noord- en Zuid-Hollandsche Redding maatschappij. Alles is bijeengebracht uit Haarlem en omstreken. Er is ook het een en ander, dat somber stemt, zooals bijv. de groote overzichtskaart, waarop overzichte lijk is aangegeven uit hoeveel en welke schepen onze oorlogsvloot in 1940 bestond en wat daarvan in 1945 over is gebleven. Een statistiek omtrent onze koopvaardijvloot toont aan, dat van de 1532 schepen met een gezamenlijken inhoud van 2.972.000 b. r. t„ waaruit onze koopvaardijvloot in 1939 be stond een aantal schepen met een gezamen lijken inhoud van 1.200.000 ton verloren is gegaan. Het verlies aan menschenlevens wordt geschat op 3000 bij de marine en 2000 bij de koopvaardij. „Onze Marine", die deze tentoonstelling organiseert, werkt op nationaal, op sociaal en op cultureel gebied, zoo deelde een der bestuursleden ons mede. Hij vertelde o.a. dat O. M. in de vijf oorlogsjaren clandestien, dus ondergronds V± millioen gulden heeft uitgekeerd voor steun aan nagelaten be trekkingen voor oorlogsslachtoffers. De opening der tentoonstelling geschied de door den heer G. H. Scholten, voorzitter van de afd. Haarlem, die een bijzonder woord van welkom richtte tot den Town-Major. NEDERLANDSCHE JEUGD GEMEENSCHAP Woensdag 25 Juli wordt in de Rijks universiteit te Utrecht overgegaan tot stich ting van de Nederlandsche Jeugd Gemeen schap. De Haarlemsche afdeelingen van deze jeugdorganisaties, die reeds verbonden zijn in een districtsraad, komen Donderdagavond 8 uur bijeen op het terrein aan de Pavil joenslaan. Eenige sprekers zullen daar het woord voeren. Verder zang en reidansen. uitvoering door leden van de R.A.F. voor de drie leiders en hun generale staven, dringt niets tot de buitenwereld door. De conferentie zal worden voortgezet, wanneer Churchill, Eden en Attlee morgen naar Engeland zullen terugkeeren, in ver band met het bekendmaken van de Brit sche verkiezingsresultaten. Een Japansch dagblad loopt reeds vooruit op de te Potsdam te nemen besluiten, en dringt aan op een herziening van de buiten iandsehe politiek van Japan vooral ten op zichte van de Sovjet-Unie. Prinses Juliana is na Zondagmiddag In Engeland te zijn aangekomen, Maan dagmorgen om 9 uur op het vliegveld Teuge bij Apeldoorn geland. Het vlieg tuig werd bestuurd door een Nederland- schen officiervlieger Dadelijk na aan komst begaf de Prinses zich naar het Loo, teneinde de Koningin te bezoeken. De drie Prinsesjes vertoeven nog in Londen. Shotwei 1: De wereld moet weten, dat indien zij vrede wil zij hard daarvoor zal hebben te werken. HET TRIBUNAAL DOET UITSPRAAK Het Tribunaal te Breda heeft nu reeds verscheidene uitspraken gedaan en hierbij wordt niet met zachte hand gewerkt. Zoo hoorde een landwachter, die een medebur ger in een berucht Duitsch kamp deed be landen, 10 jaar interneering met verbeurd verklaring van zijn geheele bezit en verlies van het recht om openbare ambten te be- kleeden en te kiezen tegen zich eischen. Vele N.S.B.-ers en S.S.-ers kregen eenzelfde straf. S.S.-ers zullen zich bovendien voor een andere instantie hebben te verantwoor den. De brood-N.S B.-ers en dat zijn er velen krijgen er ook stevig van langs. De lichte straffen behelzen altijd nog eenige jaren interneering en in alle gevallen ver liezen de schuldigen het kiesrecht en het recht om openbare ambten te bekleeden. HET SPOORWEGVERKEER. Naar wij nader vernemen zullen op het baanvak HaarlemAmsterdam de volgende treinen rijden: alle dagen van Haarlem uit: 10.31, 12.21, 16.30. Alleen op werkdagen: 7.35, 8.35, 9.35, 14.35 (alleen op Zat.), 15.35, 18.35 (niet op Zat.), 19.35. 20.35. Van Amsterdam uit: alle dagen: 10.00, 14.25, 15.50. Alleen op werkdagen 5.15, 6.05, 7.05, 8.05, 13.05 (alleen op Zat.), 14.05. 17.05 (niet op Zat.), 18.05. GED. STATEN VAN NOORD-HOLLANI) Naar wij vernemen zal de heer E. Polak dezer dagen weer zijn werkzaamheden als lid van Ged. Staten van Noord-Holland, hervatten. De perschef van den dienst der repa- trieering, kapitein R. J. Vogels, heeft een reis door Duitschland en Denemarken ge-» maakt. In de vele kampen, die werden be zocht, bevonden zich nog honderden van Fransche, Belgische, Poolsche, Italiaansche en andere nationaliteiten. Nederlanders wa ren er echter niet meer of in zeer kleine aantallen. Het zal nog wel eenigen tijd du ren, alvorens alle Nederlanders terugge keerd zijn. Velen hebben een tijdelijken werkkring gevonden bij de Engelschen en Amerikanen en verrichten goede diensten. Deze landgenooten begaan echter vaak de fout zich niet bij de verbindingsofficieren van den repatrieeringsdienst te melden. Hierdoor blijft men langer dan noodzakelijk is omtrent hun lot in het duister tasten. Ook bevinden zich nog velen in Duitschland die vanwege hun politieke gezindheid hun vrije leven nog wat willen rekken. Uit gesprekken met hooge Russische re- patrieeringsofficieren, alsmede uit verkla ringen van landgenooten is op te maken, dat er zich in den Russischen sector ook nog een niet onbelangrijk aantal Nederlanders ophouden. Van bevoegde Russische zijde werd de verzekering gegeven, dat onze land genooten spoedig naar het westen zullen worden vervoerd. Ten noorden van Berlijn zouden zich nog 35 a 40.000 Nederlanders bevinden. Te Lue- beck worden dezer dagen reeds 2400 Neder landers verwacht. ADVIESBUREAU VOLKSHERSTEL HAARLEM Door het groote aantal aanvragen heeft het Adviesbureau van Volksherstel Haarlem zich den laatsten tijd genoodzaakt gezien velen die een formulier aanvroegen naar een later en datum te verwijzen. Teneinde zoo spoedig mogelijk in te loopen., zijn er maatregelen getroffen, waar door de behandeling wordt bespoedigd. Zoo doende kan men zich thans eerder melden dan oorpronkelijk aangegeven is. Degenen, die op het Adviesbureau op het Stadhuis zouden terugkomen op Maandag 30 Juli kunnen thans reeds Woensdag 25 Juli enz. zich melden met het uitgereikte formulier en distributiebescheiden van het gezin. De formulieren, uitgereikt voor 25. 26, 27 en 28 Juli blijven over deze data eveneens geldig. Eventueele nieuwe gevallen kunnen zich van heden af op het adviesbureau melden en aanvragen indienen. De voorlezing van de acte van beschuldi ging tegen maarschalk Pétain nam een half uur in beslag. Hierin wordt hij beschuldigd van twee misdaden: 1. een complot tegen de binnenlandsche veiligheid van den staat; 2. verstandhouding met den vijand. De maarschalk kreeg vervolgens gelegen heid tot het voorlezen van de volgende ver klaring: „Het F*ransche volk heeft mij de macht gegeven. Ik ben gekomen om daarvan rekenschap af te leggen. Dit hof vertegen woordigt niet het Fransche volk. Ik zal op geen enkele vraag antwoorden. Ik heb de Fransche legers naar de overwinning ge leid. In de tragische dagen van zijn geschie denis heeft Frankrijk zich tegen mij gekeerd. Toen ik om een wapenstilstand verzocht, verrichtte ik een beslissende en reddende daad, waarmede ik de vrijheid van het Fransche rijk verzekerde. Ik heb van mijn macht gebruik gemaakt om het Fransche volk te beschermen. Voor het Fransche volk heb ik mijn prestige op het spel gezet. De Duitsche bezetting heeft mij gedwongen be sluiten te nemen en daden te verrichten, waaronder ik meer geleden heb dan gij. Ter wijl de Gaulle den strijd voortzette, heb ik de bevrijding voorbereid door een wakend oog te houden over een weliswaar geschon den, maar toch nog levend Frankrijk. Frankrijk zal slechts kunnen worden opge bouwd op de grondslagen die ik gelegd heb. Ik heb slechts gedacht aan de éénwording en de verzoening van de Franschen. Tegenover de excessen vertegenwoordig ik de Fransche en Christelijke beschaving. In dien ge mij veroordeelt, hoop ik dat die ver oordeeling de laatste zal zijn, maar ge zoudt een onschuldige veroordeelen. Ilp verlaat mij op Frankrijk". Toen de zitting werd hervat» constateerde de president van het Hof, dat de beschul digde weigerde op vragen te antwoorden, en dat hij derhalve overging tot het hooren van de getuigen. De eerste getuige is de oudpremier Paul Reynaud. Deze verklaarde, dat zijn betoog uit drie deelen bestond n.l.: 1. Waarom heb ik Pétain in mijn regeering opgenomen; 2. Welke gebeurtenissen heb ben tot den wapenstilstand geleid; 3. D.e sinds den wapenstilstand aan het licht gé brachte feiten, aantoonende dat Pétain heeft deelgenomen aan een complot tegen de vei ligheid van den staat. PROTESTSTAKING VAN EEN UUR IN DE ROTTERDAMSCHE HAVEN. Gisterenmiddag heeft het geheele Rotter- damsche havenpersoneel van twee tot drie uur gestaakt, als protest tegen het niet erkennen van de Eenheids Vakbeweging te Rotterdam. Ook heerscht er nog ontevre denheid in arbeiderskringen over de bereik te resultaten bij de onderhandelingen tus schen de drie Vakbonden en de; Scheep- vaartvereeniging „Zuid". De sta&ing ver liep rustig en om drie uur ging ieder weer aan den arbeid. BUSDIENSTEN NAAR AALSMEER. De bussen van Haarlem naar Aalsmeer rijden weer. Er zijn 6 diensten per dag om 8.00, 10.00 enz. tot 18.00 uur en van Aals meer uit om 7.10, 9.10 tot 17.10. Tusschen Aalsmeer en Amsterdam en LeidenAalsmeer heeft dezelfde onderne ming haar diensten ook weer hervat. In de laatste 2 maanden heeft de Pol. Opsporingsdienst te Amsterdam 1200 ver dachten gearresteerd. Er zijn sedert den bekenden oproep tot aanmelden 164 bun- kersbouwers in gevangenschap gezet.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 1