Haarlems Dagblad
Annexatie.
Russische interventie tegen Japan
Felle beschuldigingen tegen Pétain
Nieuwe fase in Zeeoorlog fegen Japan.
Hef woord is aan
Maar even nadenken
Cas in Haarlem.
5 Milliard pond
schadevergoeding
BOo Jaargang, No. 18085
Bureaux: Groote Houtstr. SS
en Soendaplein 37, Haarlem
IJmuiden: Kennemerlaan 154.
iTelef. 5437.
Tel.: Dir.-Hoofdrod. 15054. Adm. 10724
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peoreboor
Woensdag 25 Juli 19-45
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p.week 31 ct.
per kwartaal 4.
xel: Redactie 10600. Expeditie 14825.
DE Nederlandsche regeering in Londen
heeft indertijd aanspraken op het
annexeeren van Duitsch grondgebied doen
gelden. Zij werden van Engelsche en
Amerikaansche zijde voorloopig erkend.
Meer dan die erkenning was niet nage
streefd. De Nederlandsche regeering had
trouwens naast de mogelijkheid van an
nexatie een tweede naar voren gebracht,
die inhield dat wij de voordeelen zouden
genieten van een tijdelijk beheer van
Duitschen grond. En tenslotte eïkende zij,
dat over de vraag van annexatie het volk
zich zou moeten uitspreken. Sindsdien
hebben verscheidene voor- en tegenstan
ders van deze gedachte hun stem ver
heven. Er is ook, al tijdens de bezetting,
het een en ander over gepubliceerd. Be
schouwingen over de. voordeelen, die de
inbeslagneming van een strook Duitsch
grondgebied langs onze Oostgrens zou
kunnen opleveren, zijn gehouden. Voor
standers bleken er het in het algemeen
over eens te zijn, dat de Duitsche bevol
king uit de te annexeeren strook verdre
ven zou moeten worden. Zij achtten dit
geen groot bezwaar, omdat zij het geheele
Duitsche volk aansprakelijk stelden voor
de misdaden van de Nazi's.
Aanvankelijk werd verwacht, dat ook
de Franschen en de Belgen aanspraken op
Duitsch grondgebied zouden doen gelden.
Dit blijkt niet zoo te zijn. De Franschen
zullen wel Elzas-Lotharingen terug wil
len hebben, maar daartoe bepalen zich
blijkbaar hun wenschen. Hun land is
onderbevolkt. Zij hebben gebrek aan ar
beidskrachten om den rijken bodem te
bewerken. Dit kan men beschouwen als
de reden waarom zij geen annexatie wen
schen. België daarentegen is overbevolkt.
Als het geen landaanwinst vraagt, moeten
daar dus andere redenen voor bestaan.
Het is mogelijk dat de Franschen ook
andere motieven hebben.
Ons land heeft ontzaglijk geleden en
ons volk is belangrijk verarmd door Duit
sche misdaden: door roof en vandalisme.
Wij vragen natuurlijk om schadeloosstel
ling. In de eerste plaats wenschen wij
onze geroofde bezittingen terug te zien,
waarvan de Duitschers thans profijt trek
ken. Dat die teruggegeven' worden is ons
onbetwistbaar recht. De huidige regeering
Iheeft in haar Regeeringsverklaring ge
zegd: „Wij zullen voor onze rechten strij
den en niet dulden, dat daaraan te kort
wordt gedaan terwille van den wederop
bouw van het Duitsche bedrijfsleven. De
Nederlandsche Regeering zal bij de goal
lieerde mogendheden haar eischen tot
schadevergoeding indienen en in het. bij
zonder krachtig aandringen op teruggave
van door de Duitschers gestolen goederen
en vervanging daarvan door andere, in
dien zij niet meer te achterhalen zijn."
Het zou opwekkend en bemoedigend
zijn. als wij eens iets meer omtrent deze
eischen vernamen. Zijn zij ingediend,
komen zij aan de orde in de besprekingen
van de Groote Drie, die achter zoo her
metisch gesloten deuren te Potsdam ge
houden worden?
Ten aanzien van annexatie van Duitsch
grondgebied uit de Regeeringsverklaring
zich in deze diplomatieke bewoordingen:
„Het kabinet aanvaardt de gedachte van
minister Van Kleffens, om de mogelijk
heid tot schadevergoeding door middel
van annexatie van Duitsch gebied open te
houden. Deze anexatie is echter zoozeer
een zaak, die gedragen of verworpen moet
worden door het zedelijk besef en het
zakelijk inzicht van ons volk, dat de Re
geering er prijs op stelt te bevorderen,
dat door een openbare discussie de pu
blieke meening zich hierover in bezon
kenheid vormen kan."
Hieruit blijkt niet, dat de Regeering zelf
overtuigd is van de wenschelijkheid van
annexatie. Zij spreekt slechts van het
openhouden van een mogelijkheid. Dit
kan beteekenen, dat in Londen een maxi
male eisch gesteld is met de bedoeling:
als hij in principe aanvaard wordt, zullen
andere oplossingen bezwaarlijk afgeweken
kunnen worden. Uit de bewoordingen
omtrent het raadplegen van de openoare
meening blijkt overigens, dat de t pee
ring geen haast met de zaak rr kt. Zii
wenscht immers, dat die meen' zich i
bezonkenheid" vormt. En ck .mstandig-
heden leenen zich slecht voor ee i v ,.:ht-
bare openbare gedachten-wisseling.
Het dagblad De Tijd dringt aan op dui
delijke regeeringsvoorstelien, oodat men
weet waarover men zich precies beraden
moet. Het meent dat een conci ete eisch de
minste kans loopt, „door hei verloopend
getij der internationale verhoudingen over
spoeld te worden. In sommige opzichten
verloopt dit getij ai veel sneller, dan
menigeen tei onzent had verwacht".
Dezerzijd bestaat geen bijzonder ver
langen na. een corcreten eisch, omdat dit
blad zich niet bij de voorstanders van
annexe ie schaa'i. Dat zal niemand ver
wond ren. die de artikelen over Euro-
peesche Uni gelezen heeft. Maar het
ve gt meer toelichting, die ik in een vol
eind artikel hoop te geven, in de over
tuiging, da wij een nieuw beleid moeten
nastreven, d.. de middelen van het ver
leden v.-rsmaadt-
Wei zou het ook ons verheugen, als de
Rei tering zich ten aanzien van de scha
de oosstellingen eens wat duidelijker uit
sprak. Nu op zoovelen een beroep wordt
ged: au om offers te brengen voor nood
lijdende districten is de openbare belang
stelling toegespitst op de vraag, wat be
reikt kan worden voor dit noodlijdende
land als geheel.
R. P.
Luchtbases bij Wladiwostok
zouden ter beschikking van
Engeland en Ver. Staten komen
In Londen acht men het mogelijk dat,
als gevolg van de besprekingen te Potsdam
geallieerde vliegtuigen waarschijnlijk spoe
dig Tokio zullen bombardeeren van Rus
sische bases uit, welke 300 mijl dichter bij
de Japansebe hoofdstad gelegen zijn dan
Okinawa.
Dit bericht is afkomstig van een cor
respondent van de Daily Tel.. die verklaart
dat het thans mogelijk wordt geacht, dat
Rusland aan Engeland en de Ver. Staten
zal toestaan, gebruik te maken van bases
in het gebied van Wladiwostok. zonder dat
het zelf aan den strijd deelneemt. De re
den voor een dergelijke indirecte deelne
ming van Rusland zou vermoedelijk zijn,
dat dit land nog een neutraliteitsverdrag
met Japan heeft, dat hoewel het reeds
door Rusland is opgezegd van kracht
blijft tot 5 April 1946.
De marine- en luchtbasis Wladiwostock
ligt op nog geen 700 mijl van Tokio en nog
geen 400 mijl van het Noordelijkste eiland
van het Japansche moederland Hokkaido,
dat onlangs voor den eersten keer werd
gebombardeerd. De provincie Sjkotawa,
waarin Wladiwostock gelegen is, grenst aan
twee gebieden onder Japansche controle,
namelijk Mantsjoekwo en Korea.
Volgens zegslieden uit Berlijn zal de
conferentie te Potsdam niet voor 7 of 8
Augustus eindigen, daar een aantal Ameri
kaansche deskundigen nog op 1 of 2 Augus
tus uit Washington zullen vertrekken. De
conferentie zal ondanks de afwezigheid van
Churchill, Eden en Attlee voortgezet wor
den, hoewel men geen belangrijke bespre
kingen verwacht. Dit staaft het vermoeden,
dat in Potsdam voornamelijk detailwerk
door specialisten is verricht. Zoowel Chur
chill als Attlee zullen, ongeacht den uit
slag der verkiezingen. Vrijdag naar Berlijn
terugkeeren, daar Attlee als vertegenwoor
diger der oppositie deel uitmaakt van de
Britsche delegatie en Churchill ook bij een
overwinning van de Labour-partij minis
ter-president zal blijven zoolang de periode
van politieke hergroepeering blijft bestaan.
Men vermoedt dat Churchill, Stalin en
Truman in den loop van hun achtste ont
moeting in principe overeenstemming heb
ben bereikt over kwesties, die door speciaJ
listen uitgewerkt moeten worden. Truman
is zeer verlangend de resultaten der be
sprekingen zoo spoedig mogelijk aan het
Congres voor te leggen en daarom ver
wachten sommige commentatoren dat de
Senaat den terugkeer van den president
zal afwachten alvorens op reces te gaan.
De langere voortzetting der conferentie
dan oorspronkelijk in de bedoeling lag,
wijst er in ieder geval op, dat er nog veei
belangrijke aangelegenheden door de drie
mogendheden moeten worden behandeld.
ST. JOSEPHKINDERHUIS
Omdat het St. Josephkinderhuis aan den
Zijlsingel te klein geworden is, hebben de
zusters het landgoed „Casanova" aan de
Bekslaan onder Vogelenzang aangekocht.
MANNY LIGTHART f
Te Haarlem is op 38-jarigen leeftijd
overleden de zangeres Manny Ligthart, een
leerlinge van Hendrik van Oort. Zij is ver
schillende malen op het podium verschenen,
o.m. ook met de H. O. V. De begrafenis
zal plaats hebben op 27 Juli a.s. om 11.30 uur
op de Alg. Begraafplaats aan de Kleverlaan.
Voltaire:
Luiaards zijn altijd onbe
duidende menschen, van
welke soort zij ook zijn
mogen.
r N het proces tegen het vroegere Pransche
A staatshoofd Pétain, dat Dinsdag zijn
tweeden dag inging, herinnerde de getuige
Reynaud aan de belangrijke bijeenkomst te
Bordeaux op 15 Juni 1940, tijdens welke
Reynaud zich verzette tegen een wapenstil
stand, maar daarover krachtig werd aange
vallen door Pétain en Weygand. Zoodra Pé
tain na de capitulatie van Frankrijk aan
de macht kwam, wierp hij de republiek om
ver en publiceerde zijn „ministerlijst",
waarop Laval niet voorkwam, alhoewel hij
in nauw contact stond met Pétain.
Over de uitlevering van de Pransche vloot
verklaarde de getuige het volgende: „Admi
raal Darlan had mij verzekerd, er voor te
zullen zorgen, dat de vloot in geen geval in
handen zou vallen van den vijand, en ik
moet zeggen hij heeft woord gehouden.
Pétain was evenwel sinds Februari 1934, toen
hij door president Doumergue werd geroe
pen, behept door de zucht naar macht.
Eenige citaten van uitlatingen onderstreep
ten deze beschuldigingen.
Dat Frankrijk verslagen werd, weet ge
tuige aan het niet functionneeren van het
parlementair bewind. Er werd een volkomen
vertrouwen gesteld in militaire leiders, maaT
nooit is een volk zoo volkomen bedrogen -
Frankrijk in dezen man. Niemand heeft
Fransche volk zooveel schade berokken als
Pétain, aldus Reynaud.
Hier werd de zitting een half uur ïder-
broken, op verzoek van de verdedic ing, aan
gezien de beklaagde, die onder deze be
schuldigingen practisch roerloos was blijven
zitten, groote last had van de warmte ln de
zaal.
Na de verklaringen van Reynaud trad
Daladier voor het Hof. Hij verklaarde o.m.,
dat Pétain, toen hij deel uitmaakte van het
kabinet Doumergue in i.934, weigcTde eeni-
gerlei overeenkomst t sluiten over de mili
taire pariteit van Franirijk en Duitschlarid,
onder toezicht van F.igeland, waarin zelfs
Hitler had toegestemd, maar dat Frankrijk,
volgens hem, alleen wel zijn veiligheid zou
verzekeren, doch hij verlamde te zelfder tijd
de militaire rediet a .et 20 pCt.
Naar aanleiding a? deze feiten en de ge
citeerde \erkh iv van Pétain, dat de Ar
dennen-. jctor b gevaarlijk zou zijn, vroeg
Daladr zich of dit fouten waren, of dat
Pétai sympa ïseerde met de „Cagoulards"
(Fransche Fascisten).
'itiatinp a van officieren uit de omge-
- ing van Pétain versterken dezen indruk
van pr -totalitaire gezindheid.
In September 1939 wilde Daladier Pétain
in d regeering opnemen, maar Pétain stel
de a.s voorwaarde, dat Lava!" eveneens moest
w:;den opgenomen; Daladier heeft dit toen
geweigerd.
Sprekend over den oorlog van 1940 ver
goelijkte Daladier de houding van Petain
ten opzichte van den wapenstilstand eenigs-
zins „Frankrijk heeft dit gedeelte van den
„We moeten", werd er gezegd, „ons
even indenken hoe die menschen in het
Zuiden leven, dan komen we er vanzeli
achter wat er noodig is." Algemeene in
stemming volgde. „Nou, ze komen uit
béd „Dan moet je een stel kleeren
hebben". werd er reeds geroepen. Onge
twijfeld een goede opmerking. Maar aan
dat opstaan gaat iets vooraf. En dan
ontdekken we, dat er in een heele hoop
gevallen geen bed is, ook geen losse ma
tras, geen dekens, geen lakens, geen
stroozak. „Zoo erg had ik het me werke
lijk niet gedacht," maar het is voor
tienduizenden nog veel erger. Velen
hebben .niets wat men met ons begrip
van een woning kan vergelijken. Niet,
dat van u een noodwoning als gift wordt
verwacht.
Het gaat er alleen om, dat we besef
fen wat „echt helpen" is. We bedenken
dan maar wat een leven zonder bed,
zonder lakens, dekens, kopjes, schotel
tjes, messen, vorken, borden, ruiten ln
de ramen is. Zöó moeten we door ons
huis gaan, wetend dat alles noodig is.
Dan zal niet alleen van liet niet-ge-
bruikte op zolder gegeven worden, maar
ook van het zelf-gebruikte in huis. Dan
alleen is het goed.
oorlog alleen gevoerd" riep hij uit, „ook het
roemvolle leger van de Sovjet-Unie is in den
beginne teruggedreven door de Duitsche or
kaan".
Wij hebben medegedeeld, dat de bewoners
van Haarlem en omgeving in de tweede helft
van Augustus gas krijgen. In verband met
de rantsoeneering (de rantsoenen werden
reeds gepubliceerd) zal alleen op bepaalde
uren gas gebruikt kunnen worden. Deze
uren zijn nog niet vastgesteld, er wordt
naar gestreefd die zoo te stéllen dat zoo
veel mogelijk aan de wenschen der huisvrou
wen tegemoet gekomen wordt.
Er zijn weer eenige schepen uit Amerika
naar Rotterdam onderweg met kolen voor
gasfabrieken in Nederland. Een schip van
8500 ton is al aangekomen.
Uit Den Haag wordt gemeld: Geregelde
gaslevering kan door de plaatselijke gasbe
drijven slechts worden gehandhaafd, indien
iedereen zich strikt aan zijn toegewezen
rantsoen houdt. De overheid doet daarom
een ernstig beroep op iederen gasverbruiker
om zoov .el in het algemeen als in ieders
persoonlijk belang te waken tegen rantsoen-
overschrijding. Wie zich niet aan de voor
schriften houdt, stelt zich bloot aan afslui
ting van den gastoevoer voor 14 dagen; bij
herhaalde overtreding zelfs voor drie
maanden.
Afsluiting van den gastoevoer brengt bo
vendien afsluiting van den electrischen
stroom met zich mee. Omgekeerd zal, bij
overschrijding van het electriciteitsrantsoen,
zoowel de electrische stroom als de gastoe
voer worden afgesloten. De overheid hoopt
en vertrouwt echter, dat niet tot deze stren
ge maatregelen behoeft te worden over
gegaan.
PAARDEN TERUG UIT DUITSCHLAND
Een aantal destijds naar Duitschland ge
brachte Nederlandsche paarr^n Zijn bij
Nieuwe-Schans in ons land teruggekeerd.
De paarden (die geëscorteerd warden door
Duitsche soldaten, onder Canaaeesche be
waking) zijn onmiddellijk ter beschikking
van de Nederlandsche autoriteiten gestelci.
Het is te hopen, dat nu spoedig meer
door de Duitschers geroofde goederen naai?
ons land zullen terugkeeren.
Het Rijksbureau voor de voedselvoorzie
ning in oorlogstijd deelt nog m~de, dat da
paarden die nu teruggekomen zijn deel uit
maken van een groep van 2600 dieren,
welke in den loop van de eerstvolgende tien
dagen uit Duitschland komen. De dieren
worden toegewezen aan de provinciale
voedselcommissarissen, die voor de verdere
verdeeling onder de gegadigden zorg dragen»
Een tweede groep van 2600 paarden, aai
binnenkort volgen.
Eisch der „groote drie"
aan Duitschland.
Het Engelsche blad „Daily Express-
publiceert een aan de „New York He
rald-Tribune" ontleend rapport, vol
gens hetwelk te Jalta ln het geheim
zou zijn overeengekomen van Duitsch
land een vergoeding voor oorlogsschade
te eischen van 5.000.000,000. Daarvan
zou de helft aan Rusland ten goede
komen. De Ver. Staten en Engeland
zouden ieder aanspraak maken op 1/5
deel. Er zou dus nog 1/10 deel over-
r blijven.
In Frankrijk heeft dit bericht groot op
zien gewekt. Men is verontwaardigd, dat
bij deze regeling geen plaats is ingeruimd
voor Frankrijk en de Fransche aanspraken.
Op een bericht, dat de „groote drie" mis
schien gedeelten van hun aandeel zouden
afstaan aan andere landen geeft het Pa-
rijsche blad „L'Ordre" de volgende com
mentaar: „Dit geeft den „big three" een
politieke troef in handen en maakt ons tot
bedelaars. Geen enkel land, en Frankrijk
het laatst van alle, zou zulk een benadee
ling kunnen aanvaarden."
In welingelichte Fransche kringen wijst
men er op, dat steeds is aangenomen dat
Frankrijk geraadpleegd zou worden op voet
van gelijkheid, wanneer men aan een be
spreking van de door Duitschland te ver
richten herstelprestaties en de toekomstige!
politieke inrichting van dit land zou toe
komen. En voorts dat men, toen Bidault
eenige maanden geleden in Londen was, de
Fransche regeering te verstaan heeft ge
geven, dat te Jalta geen geheime overeen
komsten waren gemaakt.
De kosten van wederopbouw van huizen,
bruggen, wegen en fabrieken in Frankrijk
worden volgens voorloopige raming op meer
dan 12.000 millioen pond sterling geschat,
waartegenover te Jalta een bedrag van 5.000
millioen pond sterling aan herstelbetalin
gen werd overeengekomen, terwijl het te
kort aan werkkrachten in Frankrijk wordfi
geschat op twee a drie millioen man.
't Vertrek van den Russischen ambassa
deur in Parijs Bogolomof en van den ambas
sadeur der V.St. Caffery naar Potsdam wordt;
door welingelichte Fransche kringen met
deze kwestie in verband gebracht.
Washington heeft tot nu over deze zaaK
niets gepubliceerd.
En een nieuwe tactiek
bij de luchtaanvallen,
In een radioboodschap van zijn vlagge-
schip af verklaarde Admiraal Halsey, de
bevelhebber van de derde Amerikaansche
vloot heden, dat er een nieuwe phase in
den zee-oorlog was ingetreden. Langs een
linie van 2300 mijlen, vanaf Siberië tot
Z.O. China, worden enorme gealliëerde
vlootstrijdkrachten gemeld.
Ook heden hebben van vliegdekschepen op
gestegen toestellen de Japansche oorlogs
schepen in de omgeving van Koere aange
vallen.
In Washington werd bekend gemaakt, dat
nog voor het eind van dit jaar een nieuw
type bommenwerper tegen Japan zal wor
den ingezet. Na het vliegend fort, de B 17,
kwam de B 24, de vliegende supervesting.
Het nieuwe toestel, dat belangrijk grooter is
dan de B 24, draagt het nummer B 32; de
naam werd nog niet bekend gemaakt. Het
wachten is hier blijkbaar op een superlatief.
Ook verklaarde men dat men van plan is
tegen Japan een nieuwe tactiek te volgen,
daar hier in tegenstelling tot Duitschland
een groot deel van de industrie nog huls
industrie ls.
Japan zou thans nog over 5000 gevechts
vliegtuigen kunnen beschikken. In den
strijd om Okinawa heeft het m^er dan 4000
toestellen verloren.
2000 vliegtuigen hoven Hondsjoe
Tijdens den grooten aanval van gisteren
op het Japansche hoofdeiland Hondsjoe
werden zes Japansche oorlogsschepen be
schadigd. Twee slagschepen, een vïiegdek-
schip en drie kruisers. De slagschepen zijn
de Ise en de Hyuga, elk van 30.000 ton en
gebouwd in de jaren 1916-'17. De Britsche
en Amerikaansche vliegtuigen vernielden 23
Japansche toestellen op den grond en scho
ten er bovendien nog 21 neer.
Het grootste Japansche vliegveld in China,
dat zich in de omgeving van Sjanghai be
vindt, werd door -350 geallieerde vliegtuigen
bezocht. De bommen zijn er alle met goed
gevolg geland. Een Japansch convooi op de
rivier de Whangpo was na een korten doch
hevigen aanval een torpedojager en twee
vrachtschepen armer.
Nu in Nieuw Guinea de zware regens af
nemen leeft de strijd weer op. Vliegtuigen
gooiden voedsel en ammunitie uit ten Z
van Bougainville, op de Salomonseilanden,
waar de activiteit van de artillerie en de
patrouilles weer grooter wordt. Op Nieuw-
Guinea valt de zesde Australische divisie de
Japanners in de buurt van Wewak aan.
Philippijnen vaste Amerikaansche basis
Generaal Styer, opperbevelhebber van de
Amerika-ansche strijdkrachten in het wes
telijk deel van den Pacific, heeft verklaard,
dat de Philippijnen voor de komende ope
raties in den Pacific dezelfde rol zullen ver
vullen als Engeland voor de invasie in
Europa. In de komende maanden zullen de
verschepingen voor het leger verscheidene
millioenen tonnen bedragen. Gedurende de
zelfde periode worden nog verscheidene
honderdduizenden man troepen "an het
Europeesche strijdtooneel verwacht.
De actie op Bougainville (Salomonseilan
den) is nu reeds langer dan zes maanden
aan den gang. 3000 vierk. mi# van het eiland
bevindt zich in Amerikaansche handen. In
dezen strijd werden 6000 Japanners gedood,
behalve de duizenden, waarvan de lijken
nog niet werden gevonden. terwijl 10.000
inboorlingen werden bevrijd. De strijd op
de Salomonseilanden nadert zijn hoogte
punt.
De Japanners zijn het eiland Choiseul
afgejaagd.
1000 Jappen ontkoinen
Op den derden dag van de massale Ja
pansche poging den 100 k.m. breeden ge
allieerden corridor tusschen Nyaunglebin en
Toegon te passeeren, zijn 1000 Japanners er
In geslaagd de Sittang over te steken, onder
wie ook generaal Koba. Van het oorspronke
lijke getal van 9000 omsingelde Japanners
zijn er nog 3500 in leven waarvan er nu
1000 zijn ontsnapt. De reet ïereude 2500 man
worden opgeruimd. OndertusHcben hebben de
geallieerden in Centraal Bunra Taunggyi
veroverd, dat meer dan 130 km. ten Z.O. van
MandaJav ligt. Zij zetten hun opmarseh naar
het Zuiden voort,
