Haarlems Dagblad
Annexatie.
Russische interventie tegen Japan?
Felle beschuldigingen tegen Pétain.
5 Milliard pond
schadevergoeding?
Nieuwe fase in Zeeoorlog tegen Japan.
60e Jaargang. No. 18085 x x
Bureaux. Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
IJmuiden: Kennemerlaan 154.
Telef. 5137.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Woensdag 25 Juli 1915
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p.week 31 et
per kwartaal f 4.
fel: Redactie 10600. Expeditie 1482S.
DE Nederlandsche regeering in Londen
heeft indertijd aanspraken op het
annexeeren van Duitsch grondgebied doen
gelden. Zij werden van Engelsche en
Amerikaansche zijde voorloopig erkend.
Meer dan die erkenning was niet nage
streefd. De Nederlandsche regeering had
trouwens naast de mogelijkheid van an
nexatie een tweede naar voren gebracht,
die inhield dat wij de voordeelen zouden
genieten van een tijdelijk beheer van
Duitschen grond. En tenslotte erkende zij,
dat over de vraag van annexatie het volk
zich zou moeten uitspreken. Sindsdien
hebben verscheidene voor- en tegenstan
ders van deze gedachte hun stem ver
heven. Er is ook, al tijdens de bezetting,
het een en ander over gepubliceerd. Be
schouwingen over de voordeelen. die de
inbeslagneming van een strook Duitsch
grondgebied langs onze Oostgrens zou
kunr.en opleveren, zijn gehouden. Voor
standers bleken er het in het algemeen
over eens te zijn, dat de Duitsche bevol
king uit de te annexeeren strook verdre
ven zou moeten worden. Zij achtten dit
geen groot bezwaar, omdat zij het geheele
Duitsche volk aansprakelijk stelden voor
de misdaden van de Nazi's.
Aanvankelijk werd verwacht, dat ook
de Franschen en de Belgen aanspraken op
Duitsch grondgebied zouden doen gelden.
Dit blijkt niet zoo te zijn. De Franschen
zullen wel Elzas-Lotharingen terug wil
len hebben, maar daartoe bepalen zich
blijkbaar hun wenschen. Hun land is
onderbevolkt. Zij hebben gebrek aan ar
beidskrachten om den rijken bodem te
bewerken. Dit kan men beschouwen als
de reden waarom zij geen annexatie wen
schen. België daarentegen is overbevolkt.
Als het geen landaanwinst vraagt, moeten
daar dus andere redenen voor bestaan.
Het is mogelijk dat de Franschen ook
andere motieven hebben.
Ons land heeft ontzaglijk geleden en
ons volk is belangrijk verarmd door Duit
sche misdaden: door roof en vandalisme.
Wij vragen natuurlijk om schadeloosstel
ling. In de eerste plaats wenschen wij
onze geroofde bezittingon terug te zien,
waarvan de Duitschers thans profijt trek
ken. Dat die teruggegeven worden is ons
onbetwistbaar recht. De huidige regeering
heeft in haar Regeerlngsverklaring ge
zegd: .Wij zullen voor onze rechten strij
den en niet dulden, dat daaraan te kort
wordt gedaan terwille van den wederop
bouw van het Duitsche bedrijfsleven. De
Nederlandsche Regeering zal bij de geal
lieerde mogendheden haar eischen tot
schadevergoeding indienen en in het bij
zonder krachtig aandringen op teruggave
van door de Duitschers gestolen goederen
en vervanging daarvan door andere, in
dien zij niet meer te achterhalen zijn."
Het zou opwekkend en bemoedigend
zijn, als wij eens iets meer omtrent deze
eischen vernamen. Zijn zij ingediend,
komen zij aan de orde in de besprekingen
van de Groote Drie, die achter zoo her
metisch gesloten deuren te Potsdam ge
houden worden?
Ten aanzien van annexatie van Duitsch
grondgebied uit de Regeeringsverklaring
zich in deze diplomatieke bewoordingen:
„Het kabinet aanvaardt de gedachte van
minister Van Kleffens. om de mogelijk
heid tot schadevergoeding door middel
van annexatie va» Duitsch gebied open te
houden. Deze anexatie is echter zoozeer
een zaak, die gedragen of verworpen moet
worden door het zedelijk besef en het
zakelijk inzicht van ons volk, dat de Re
geering er prijs op stelt te bevorderen,
dat door een openbare discussie de pu
blieke meening zich hierover in bezon
kenheid vormen kan."
Hieruit blijkt niet, dat de Regeering zelf
overtuigd is van de wenschelijkheid van
annexatie. Zij spreekt slechts van het
openhouden van een mogelijkheid. Dit
kan beteekenen. dat in Londen een maxi
male eisch gesteld is met de bedoeling:
als hij in principe aanvaard wordt, zullen
andere oplossingen bezwaarlijk afgewezen
kunnen worden. Uit de bewoordingen
omtrent het raadplegen van de openbare
meening blijkt overigens, dat de Regee
ring geen haast met de zaak maakt. Zij
wenscht immers, dat die meening zich „in
bezonkenheid" vormt. En de omstandig
heden leenen zich slecht voor een vrucht
bare openbare gedachtenwisseling.
Het dagblad De Tijd dringt aan op dui-
deliike regeeringsvoorstellen, opdat men
wee' waarover men zich precies beraden
moe: Het meent dat een concrete eisch de
mins e kans loopt, „door het verloopend
getij der internationale verhoudingen over
spoeld te worden. In sommige opzichten
verloopt dit getij al veel sneller, dan
menigeen ten onzent had verwacht".
Dezerzijds bestaat geen bijzonder ver
langen naar een concreten eisch. omdat dit
blad zich niet bij de voorstanders van
annexatie schaart. Dat zal niemand ver
wonderen, die de artikelen over Euro-
peesche Unie gelezen heeft. Maar het
vergt meer toelichting, die ik ln een vol
gend artikel hoop te geven, in de over
tuiging, dat wij een nieuw beleid moeten
nastreven, dat de middelen van het ver
leden versmaadt.
Wel zou het ook ons verheugen, als de
Regeering zich ten aanzien van de scha
deloosstellingen eens wat duidelijker uit
sprak. Nu op zoovelen een beroep wordt
gedaan om offers te brengen voor nood
lijdende districten is de openbare belang
stelling toegespitst op de vraig, wat be
reikt kan worden, voor dit noodliidende
land als geheel.
R. P.
Luchtbases bij Wladiwostok
zouden ter beschikking van
Engeland en VerStaten komen
In Londen acht men liet mogelijk dat,
als gevolg van de bpsprekingen te Potsdam
geallieerde vliegtuigen waarschijnlijk spoe
dig Tokio zuilen bombardeeren van Rus
sische bases uit, welke 300 mijl dichter bij
de Japansche hoofdstad gelegen zijn dan
Okinawa.
Dit bericht is afkomstig van een cor
respondent van de Dally Tel.. die verklaart
dat het thans mogelijk wordt geacht, dat
Rusland aan Engeland en de Ver. Staten
zal toestaan, gebruik te maken van bases
in het gebied van Wladiwostok. zonder dat
het zelf aan den strijd deelneemt. De re
den voor een dergelijke indirecte deelne
ming vau Rusland zou vermoedelijk zijn,
dat dit land nog een neutraliteitsverdrag
met Japan heeft, dat hoewel het reeds
door Rusland is opgezegd van kracht
blijft tot 5 April 1946.
De marine- en luchtbasis Vladiwostock
ligt od nog geen 700 mijl van Tokio en nog
geen 400 mijl van het Noordelijkste eiland
van het Japansche moederland Hokkaido,
dat onlangs voor den eersten keer werd
gebombardeerd. De provincie SJkotawn,
waarin Wladlwostock gelegen is, grenst aan
twee gebieden onder Japansche controle,
namelijk Mantsjoekwo en Korea.
Volgens zegslieden uit Berlijn zal de
conrerentle te Potsdam niet voor 7 of 8
Augustus eindigen, daar een aantal Ameri-
kaansche deskundigen nog op 1 of 2 Augus
tus uit Washington zullen vertrekken. De
conferentie zal ondanks de afwezigheid van
Churchill. Eden en Attlee voortgezet wor
den, hoewel men geen belangrijke bespre
kingen verwacht. Dit staaft liet vermoeden,
dat In Potsdam voornamelijk detailwerk
door specialisten Is verricht. Zoowel Chur-
ohlll als Attlee zullen, ongeacht den uit
slag der verkiezingen. Vrijdag naar Berlijn
terugkceren, daar Attlee als vertegenwoor
diger der oppositie deel uitmaakt van de
Britsche delegatie en Churchill ook btf een
overwinning van de Labour-partlj minis
ter-president zal bleven zoolang de periode
van politieke hergroepeering blijft bestaan-
Men vermoedt dat Churchill, Stalin en
Truman In den loop van hun achtste ont
moeting in principe overeenstemming heb
ben bereikt over kwesties, dte door specia-1
listen uitgewerkt moeten worden. Truman
is zeer verlangend de resultaten der be
sprekingen zoo spoedig mogelijk aan hot
Congres voor te leggen en daarom ver
wachten sommige commentatoren dat de
Senaat den terugkeer van den president
zal afwachten alvorens op reces te gaan.
De langere voortzetting der oonferentie
dan oorspronkelijk ln de bedoeling Lag
wijst er in leder geval op. dat er nog veei
belangrijke aangelegenheden door de dr",
mogendheden moeten worden behandeld.
ST. JOSEPH KINDERHUIS
Omdat het St. Josephkinderhuls aan den
Zijlsingel te klein geworden ls. hebben de
zusters het landgoed „Casanova" aan de
Bekslaan onder vogelenzang aangekocht.
MANNY LÏGTHART t
Te Haarlem ls op 38-jarlgen leeftijd
overleden de zangeres Manny Llgthart, een
leerlinge van Hendrik van Oort. Zij is ver
schillende malen op het podium verschenen,
o.m. ook met de H. O. V. De begrafenis
zal plaats hebben op 27 Juli a.s om 11.30 uur
op de Alg. Begraafplaats aan de Kleveriaan.
I" N het proces tegen het vroegere Fransche
1 staatshoofd Pétatn. dat Dinsdag zijn
tweeden dag inging, herinnerde de getuige
Reynaud aan de belangrijke bijeenkomst te
Bordeaux op 15 Juni 1940, tijdens welke
Reynaud zich verzette tegen een wapenstil
stand. maar daarover krachtig werd aange
vallen door Pétain en Weygand. Zoodra Pé
tain na de capitulatie van Frankrijk aan
de macht kwam. wierp hij de republiek om
ver en publiceerde zijn „minlsterliJsC.
waarop Laval niet voorkwam, alhoewel hij
in nauw contact stond met Pétain.
Over do uitlevering van de Fransche vloot
verklaarde de getuige het volgende: „Admi
raal Darlan had mij verzekerd, er voor te
zullen zorgen, dat de vloot ln geon geval ln
handen zou vallen van den vijand, en ik
moei zeggen hij heeft woord gehouden.
Pétain was evenwel sinds Februari 1934, toen
htj door president Doumergue werd geroe
pen, behept door de zucht naar macht.
Eenige citaten van uitlatingen onderstreep
ten deze beschuldigingen.
Dat Frankrijk verslagen werd, weet ge
tuige aan het niet functtonneeren van het
parlementair bewind, Er werd een volkomen
vertrouwen gesteld ln militaire leiders, maar
nooit is een volk zoo volkomen bedrogen als
Frankrijk ln dezen man. Niemand heeft het
Fransche volk zooveel schade berokkend als
Pétain. aldus Reynaud.
Hier werd de zitting een half uur onder
broken. op verzoek van de verdediging, aan
gezien de beklaagde, die onder deze be
schuldigingen practlsch roerloos was blijven
zitten, groote la3t had van de warmte ln de
zaal
Na de verklaringen van Reynaud trad
Daladier voor het Hof. Hij verklaarde o.m.,
dat Pétain. toen hij deel uitmaakte van het
kabinet Doumergue ln 1934. weigerde eent-
gerlei overeenkomst te sluiten over de mili
taire pariteit van Frankrijk en Duitschland.
onder toezicht van Engeland, waarin zelfs
Hitler had toegestemd, maar dat Frankrijk,
volgens hem, alleen wol zijn veiligheid zou
verzekeren, doch htj verlaagde te zelfder tijd
de militaire credieten met 20 pCt.
Naar aanleiding van deze feiten en de ge
citeerde verklaring van Pétain, dat de Ar
dennen-sector niet gevaarlijk zou zijn, vroeg
Daladier zich af, of dit fouten waren, of dat
Pétain sympathiseerde met de „Cagoulards"
(Fransche Fascisten).
Uitlatingen van officieren uit de omge
ving van Pétatn versterken dezen Indruk
van pro-totalitaire gezindheid.
In September 1939 wilde Daladier Pétain
ln de regeering opnemen, maar Pétain stel
de als voorwaarde, dat Laval eveneens moast
worden opgenomen; Daladier heeft dit toen
geweigerd.
Sprekend over den oorlog van 1940 ver
goelijkte Daladier de houding van Pétain
ten opzichte van den wapenstilstand eenigs-
zlns. .Frankrijk heeft dit gedeelte van den
Maar even nadenken
„We moeten", werd er gezegd, „ons
even indenken hoe die menschen in het
Zuiden leven, dan komen we er vanzelf
achter wat er noodig is." Algemeene in
stemming volgde. „Nou, ze komen uit
bed„Dan moet Je een stel kleeren
hebben", werd er reeds geroepen. Onge
twijfeld een goede opmerking. Maar aan
dat opstaan gaat Iets vooraf. En dan
ontdekken we. dat er in een heele hoop
gevallen geen bed ls, ook geen losse ma
tras. geen dekens, geen lakens, geen
stroozak. „Zoo erg had ik het me werke
lijk niet gedacht." maar het ls voor
tienduizenden nog veel erger. Velen
hebben niets wat men met ons begrip
van een woning kan vergelijken. Niet.
dat van u een noodwoning als gift wordt
verwacht.
Het gaat er alleen om. flat we besef
fen wat „echt helpen" is. Wc bedenken
dan maar wat een leven zonder bed,
zonder lakens, dekens, kopjes, schotel
tjes, messen, vorken, borden, unitcn in
de ramen is. Zóó moeten we door ons
bruikte op zolder gegeven worden, maar
ook van het zelf-gebrulkte in huis. Dan
alleen is het goed.
oorlog alleen gevoerd" riep hij uit, „ook het
roemvolle leger van de Sovjet-Unie ls ln den
beginne teruggedreven door de Duitsche or
kaan".
Gas in Haarlem.
Wij hebben medegedeeld, dat de bewoners
van Haarlem en omgeving in de tweede helft
van Augustus gas krijgen. In verband met
de rantsoeneering (de rantsoenen werden
reeds gepubliceerd) zal alleen op bepaalde
uren gas gebruikt kunnen worden. Deze
uren zijn nog niet vastgesteld, er wordt
naar gestreefd die zoo te stellen dat zoo
veel mogelijk aan de wenschen der huisvrou
wen tegemoet gekomen wordt.
Er zijn weer eenige schepen uit Amerika
naar Rotterdam onderweg met kolen voor
gasfabrieken in Nederland. Een schip van
8500 ton is al aangekomen.
Uit Den Haag wordt gemeld: Geregelde
gaslevering kan door de plaatselijke gasbe
drijven slechts worden gehandhaafd, indien
iedereen zich strikt aan zijn toegewezen
rantsoen houdt. De overheid doet daarom
een ernstig beroep op lederen gasverbruiker
om zooveel in het algemeen als in ieders
persoonlijk belang te waken tegen rantsoen-
overschrijding. Wie zich niet aan de voor
schriften houdt, stelt zich bloot aan afslui
ting van den gastoevoer voor 14 dagen; bij
herhaalde overtreding zelfs voor drie
maanden.
Afsluiting van den gastoevoer brengt bo
vendien afsluiting van den electrischen
stroom met zich mee. Omgekeerd zal. bij
overschrijding van het electriclteitsrantsoen,
zoowel de electrische stroom als de gastoe
voer worden afgesloten. De overheid hoopt
en vertrouwt echter, dat niet tot deze stren
ge maatregelen behoeft te worden over
gegaan.
Hef woord is aan
Voltaire:
Luiaards zijn altijd onbe
duidende menschen, van
welke soort zij ook zijn
mogen.
PAARDEN TERUG UIT DUITSCHLAND
Een aantal destijds naar Duitschland ge
brachte Nederlandsche paarden zijn bU
Nieuwc-Schans ln ons land teruggekeerd.
De paarden (die geëscorteerd werden door
Duitsche soldaten, onder Canadeesche be
waking) zijn onmiddellijk ter beschikking
van de Nederlandsche autoriteiten gesteld.
Het ls te hopen, dat nu spoedig meer
door de Duitschers geroofde goederen naaf"
ons land zullen terugkeeren.
Het Rijksbureau voor de voedselvoorzie
ning ln oorlogstijd deelt nog mede, dat de
paaiden die nu teruggekomen zijn deel uit
maken van een groep van 2600 dieren,
welke in den loop van de eerstvolgende tien
dagen uit Duitschland komen. De dieren
worden toegewezen aan d» provinciale
voedselcommtssarlssen. die voor de verdere
verdeeling onder de gegadigden zorg dragen.
Een tweede groep van 2600 paarden 2al
binnenkort volgen.
Eisch der „groote drie"
aan Duitschland.
Het Engelsche blad ,J>aily Express"
publiceert een aan de „New York He-
rald-Trlbune" ontleend rapport, vol
gens hetwelk te Jalta in het geheim
zou zijn overeengekomen van Duitsch
land een vergoeding voor oorlogsschadé
te eischen van 5.QOO.OOO.OOO. Daarvan
zou de helft aan Rusland ten goeds i
komen. De Ver. Staten en Engeland
zouden leder aanspraak maken op 1/5
deel. Er zou dus nog 1/10 deel over
blijven.
In Frankrijk heeft dit bericht groot op
zien gewekt. Men ls verontwaardigd, dat
bij deze regeling geen plaats ls ingeruimd
voor Frankrijk en de Fransche aanspraken.
Op een bericht, dat de „groote drie" mis
schien gedeelten van hun aandeel zouden
afstaan aan andere landen geeft het Pa-
rljsche blad „L'Ordre" de volgende com
mentaar: „Dit geeft den „big three" een
Eolitleke troef ln handen en maakt ons tot
edelaars. Geen enkel land. en Frankrijk
het laatst van alle. zou zulk een benadce-
ling kunnen aanvaarden."
In welingelichte Fransche kringen wijst
men er op. dat steeds is aangenomen dat
Frankrijk geraadpleegd zou worden op voet
van gelijkheid, wanneer men aan een be
spreking van de door Duitschland te ver
richten herstelprestaties en de toekomstige?
politieke Inrichting van dit land zou toe
komen. En voorts dat men. toen Bidault
eenige maanden geleden in Londen was. de
Fransche regeering te verstaan heeft ge
geven. dat te Jalta geen geheime overeen
komsten waren gemaakt.
De kosten van wederopbouw van huizen,
bruggen, wegen en fabrieken in Frankrijk
worden volgens voorlooplge raming op meer
dan 12.000 mlliioen pond sterling geschat,
waartegenover te Jalta een bedrag van 5.000
millioen pond sterling aan herstelbetalin
gen werd overeengekomen, terwijl het te
kort aan werkkrachten in Frankrijk wordt
geschat op twee a drie millioen man.
't Vertrek van den Russischen ambassa
deur in Parijs Bogolomof en van den ambas
sadeur der V.St. Caffery naar Potsdam wordt
door welingelichte Fransche kringen met
deze kwestie ln verband gebracht.
Washington heeft tot nu over deze zaak
niets gepubliceerd.
En een nieuwe tactiek
bij de luchtaanvallen.
In een radioboodschap van zijn vlagge-
schip af verklaarde Admiraal Halsey, de
bevelhebber van de derde Amerikaansche
vloot heden, dat er een nieuwe phase in
den zee-Mriog was ingetreden. Langs een
linie van 2300 mijlen, vanaf Siberië tot
Z.O. China, worden enorme gealliëerde
vlootstrijdkrachten gemeld.
Ook heden hebben van vliegdekschepen op
gestegen toestellen de JaDansche oorlogs
schepen ln de omgeving van Koe re aange
vallen.
In Washington werd bekend gemaakt, dat
nog voor het eind van d'.t Jaar een nieuw
type bommenwerper tegen Japan zal wor
den Ingezet. Na het vliegend fort. de B 17.
kwam de B 24, de vliegende supervesting
Het nieuwe toestel, dat belangrijk grooter ts
dan de B 24. draagt het nummer B 32; de
naam werd nog niet bekend gemaakt. Het
wachten is hier blijkbaar op eon superlatief.
Ook verklaarde men dat men van plan is
tegen Japan een nieuwe tactiek te volgen,
daar hier ln tegenstelling tot Duitschland
een groot deel van de Industrie nog h'.tls-
industrte ls.
Japan zou thans nog over 5OCX) gevechts
vliegtuigen kunnen beschikken. In den
strijd om Okinawa heeft het meer dan 4000
toestellen verloren.
2000 vliegtuigen boven Hondsjoe
Tijdens den grooten aanval van gisteren
op het Japansche hoofdeiland Hondsjoe
werden zes Japansche oorlogsschepen be
schadigd. Twee slagschepen, een vliegdek-
schip en drie kruisers. De slagschepen zijn
de Ise en de Hynga, elk van 30.000 ton en
gebouwd in de jaren 1916-'17. De Britsche
en Amerikaansche vliegtuigen vernielden 23
Japansche toestellen op den grond en scho
ten er bovendien nog 21 neer.
Het grootste Japansche vliegveld ln China,
dat zich ln de omgeving van Sjanghai be
vindt. werd door 350 geallieerde vliegtuigen
bezocht. De bommen zijn er alle met goed
gevolg geland. Een Japansch convooi op de
rivier de Whangpo was na een korten doch
hevtgen aanval een torpedojager en twee
vrachtschepen armer.
Nu ln Nieuw Guinea de zware regens af
nemen leeft de strijd weer op. Vliegtuigen
gooiden voedsel en ammunitie uit ten Z.
van Bougainville, op de Salomonseilanden,
waar de acttvitelt van de artillerie en do
patrouilles weer grooter wordt. Op Nieuw-
Guinea valt de zesde Australische divisie de
Japannors ln de buurt van Wewak aan.
PhiUppijnen vaste Amerikaansche basis
Generaal Styer, opperbevelhebber van de
Amerikaansche strijdkrachten ln het wes
telijk deel van den Pacific, heeft verklaard,
dat de Philippijnen voor de komende ope
raties in den Pacific dezelfde rol zullen ver
vullen als Engeland voor de Invasie in
Europa. In de komende maanden zullen de
verschepingen voor het leger verscheidene
mtllloenen tonnen bedragen. Gedurende de-
■elfde periode worden nog verscheidene
honderdduizenden man troepen --an het
Buropeesche strljdtooneel verwacht.
De actie op Bougainville fSalomonseilan
den) is nu reeds langer dan zes maanden
aan den gang. 3000 vlerk, mijl van het eiland
bevindt zich in Amerikaansche handen In
dezen strijd werden sooo Japanners gedooa,
behalve de duizenden, waarvan de lijken
nog niet werden gevonden. terwijl 10.00®
inboorlingen werden Bevrijd. De strijd op
de Salomonseilanden nadert zUn hoogte-
pont.
De Japanners zijn het eiland Cholseul
afgejaagd.
1000 Jappen ontkomen
Op den derden dag van de massale Ja
pansche poging den 100 k.m. breeden ge
allieerden corridor tusschen Nyaunglebln en
Toegon te passeeren, zijn 1000 Japanners er
ln geslaagd de Slttang over te steken, onder
wie ook generaal Koba. Van het oorspronke
lijke getal van 9000 omsingelde Japanners
zijn er nog 35C0 tn leven, waarvan er nu
1000 zijn ontsnapt. De resteerende 2500 man
worden opgeruimd. Ondertusschen hebben de
geallieerden in Centraal Burma Taunggyl
veroverd, dat meer dan 130 km. ten Z.O. van
Mandalay ligt. Zij zetten hun qpmarsch naar
het Zuiden voort.
