De Engelsche
Verkiezingen.
Japan za! proclamatie negeeren
Nieuwe Engelsche regeering
90c Jaargang, Nó. 18088 X X W «p «a "I "I "2 Zaterdag 28 Juli J9iff
Bureaux? Groote Houtstr. 93 r"-"3! "1^ g ^1 I 1 i Uitgave van de Stichting
en Soendaplein 37, Haarlem I I J I J V I III I MI J I I I 1 1 1(1 Voorlichting te Haarlem.
IJmuiden: Keonemerlaan 154. Xi Xi VzA VA X X XXX W ill V^L X V^L V^fa Abonnementen: p.week 31 ct
Telef. 5437. a»—«r per kwartaal 4.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Dlrecteor-Hoofdredactcar: Robert Pcercboom Tel: Redactie 10600. Expeditie 14825.
EEN nieuwe Britsche Tegeering onder
aanvoering van Attlee Ls nu gevormd
fils gevolg van de ..landslide", de grond
verschuiving, bij de verkiezingen waar
door de Conservatieve Partij ontworteld
is en voor Labour plaats heeft moeten
maken.-
Op die verkiezingen moet ik nog even
terugkomen, omdat zij voor een goed be
grip van de kwestie van het kiesstelsel
zoo belangrijk zijn. Onlangs heb ik over
dat onderwerp een artikel geschreven,
waarin de afschaffing van het kiesstelsel
Üer Evenredige Vertegenwoordiging, waar
mee wij in ons land slechte ervaringen
tl ebben opgedaan, werd bepleit. Terugkeer
naar het districtenstelsel zou daaruit
moeten volgen. Terugkeer naar vroeger
toegepaste methoden ligt niet in den geest
van dezen tijd en trekt ook mij allerminst
aan. maar het betreft hier niet de twin
tigjarige periode tusschen de twee wereld
oorlogen Daar speelde de ongelukkige E.
V.-vertoonlng zich juist in af. Het oude
districten-stelsel gold in een vroeger tijd
perk vóór 1917. Maar wij pasten het nog
op een andere manier toe. dan de Engel-
schen bezigen. Wij hielden er herstemming
bij. als na stemming bleek dat geen enkele
candidaat de volstrekte meerderheid van
het aantal uitgebrachte stemmen had ver
worven. Dan kwamen, zooals onlangs al
gezegd werd. de twee candidaten met de
hoogste cijfers nog eens tegen elkaar in
het krijt
In Engeland doet men het anders. Daar
geldt eenvoudig het hoogste aantal stem
men. Om volstrekte meerderheden be
kommert men zich niet. Dus komt het
herhaaldelijk voor, dat de gekozene maar
een minderheid van de kiezers in het
district achter zich heeft.
Een kenmerkend geval van dien aard
heeft zich bij deze Engelsche verkiezingen
voorgedaan in het district, waar de con
servatief Gandar Dower werd gekozen
met 5564 stemmen tegen 5558 op den La-
bourman Mc Innes en 5503 op den liberaal
Sir Archibald Sinclair. Van de geldige
6temmen in het district had de overwin
naar dus maar iets meer dan. één derde
behaald.
Dit is een sprekend voorbeeld. Het staat
volstrekt niet alleen Bij ..driehoeksver
kiezingen" moet zich het verschijnsel
sterk blijven voordoen. Het kan tot nog
merkwaardiger uitkomsten leiden in
districten, waar vier 'of vijf mededingers
in het strijdperk komen. Dit doet zich in
Engeland ook wel voor.
Nu was dit oorspronkelijk volstrekt niet
voorzien. Het Engelsche kiesstelsel was
gebaseerd op het bestaan van twee par
tijen, die langen tijd eikaar in de politieke
arena bevochten, zonder dat derden aan
bod kwamen. De opkomst van de Labour
Party bracht verandering. Er kwam een
nieuwe gegadigde, die aanvankelijk niet
veel bereikte, maar op den duur grooten
invloed op den gang van zaken kreeg. De
driehoeksverkiezingen toonden het nieuwe
verschijnsel, dat overwinnaars geen meer
derheid meer in het district hadden.
Zelfs kwam het. zoover, dat een partij
met groote zetelwinst een meerderheid in
het Lagerhuis bereikte, terwijl de oppo
sitie meer stemmen had ■verworven. Ik
herinner mij een dergelijk geval bij de
drie algemeene verkiezingen, die ik in de
twintiger jaren in Engeland meemaakte.
De Conservatieven hadden ongeveer 400
zetels bemachtigd en de oppositiepartijen
maar een goede 200. Toch was het aantal
stemmen, op de oppositie uitgebracht, iets
hooger dan het aantal stemmen op con
servatieven.
Natuurlijk hadden de Engelschen inder
tijd, toen de driehoeksverkiezingen ont
stonden en het euvel bleek, het kunnen
wegnemen door ook de hex-stemming in
te voeren. Maar zij deden dat niet. Eer
stens waren'zij zich welbewust dat het
kiesstelsel, schijnbaar een détail, in wer
kelijkheid een van de voornaamste be-
6tanddeelen is van het democratische stel
sel, zoodat men er uiterst voorzichtig mee
moet omgaan. Tweedens leek het den En
gelschen niet zoo verwerpelijk, dat een
partij die den wind mee had, meer zetels
zou krijgen, dan haar wiskundig berekend
toekwamen en dat anderzijds een partij,
die de kiezersgunst had verspeeld, meer
zetels zou verliezen dan zij volgens Bar-
ties verdiende. Want „landslides" geven
duidelijke uitspraken en met flinke meer
derheden wordt beter geregeerd dan met
zwakke. Derdens was de practijk van de
herstemmingen, in andere landen toege
past. niet erg aanlokkelijk Want waar
leidden zij toe? Dat tusschen stemming en
herstemming een ware koehandel tusschen
partijen ontstond over de stemmen die op
de uitgevallen candidaten waren uitge
bracht. waarbij men afspraken maakte om
elkaar over en weer te steunen met ad
viezen. Dit gaf tenslotte ook geen zuiver
beeld van de sterkte-verhouding in den
lande. De .EngeLschen besloten dus. het
liever maar eens aan te zien en voor-
loopig te vertrouwen op „het vrije spel
der krachten." Met het resultaat, dat zij
gedurende al de avonturen met kiesstel
sels op het Continent aan hun onlogische
stelsel vasthielden en het nu zijn blijven
handhaveatot hun voordeel en vol
doening.
Voor ons is dit leerrijk. Van de Engel
sche toepassing der democratie valt veel
te leeren. Wij zullen verstandig handelen
door terugkeer naar het districten-kias-
Velser Stoompontt gaat weer
varen.
Naar wij vernemen zullen, als er geen kink
ln de kabel komt. de stoomponten op 1
Augustus a.s. weer in de vaart gaan. Eenige
dagen later zal ook de pont bij de Hembrug
weer gaan varen.
Katwijksche logger op mijn
geloopen.
Vrijdagmorgen is de logger KW 168. die
van Delfzijl uit de vissehery uitoefende, ter
hoogte van den Helder op een mijn geloo
pen. Het ongeluk werd geconstateerd door
twee andere visschersvaartuigen. die zich in
de nabijheid bevonden. Van het schip is na
genoeg niets overgebleven en slechts een
der opvarenden kon worden gered. De an
dere opvarenden, vermoedelijk zes man, zijn
om het «even gekomen.
Weer hei gevaarlijke
spelletje.
Jongens bij ontploffing
gewond.
Opnieuw is het spelen met ontplofbare
stoffen oorzaak geweest van een ernstig
ongeval, waardoor een aantal Jongens ge
wond werd, waarvan drie ernstig.
In de Iepenstraat te Umuiden-Oost had
een aantal jongens een hoeveelheid ontplof
bare stoffen. w,o. staven, vermoedelijk ge
vuld met buskruit, weten te bemachtigen
Zij deden dit gevaarlijke goedje in een bus
en strooiden er nog w»buskruit bovenop,
om de explosie wat heviger te maken. Met
een lucifer staken zij de zaak ln brand. Er
volgde een explosie, zoodat de bur uit
elkander vloog. De knal was zoo hevig, dat
de geheele buurt er door ln opschudding
raakte. De gevolgen bleken zeer noodlottig
te zijn, daar een groot aantal jongens min
of meer ernstig gewond werden. Niet minder
dan zeven jongens moesten naar het Anto-
nius Ziekenhuis worden overgebracht. Het
waren de 10-jarige J. S.. de 16-jarige J. S..
de 14-jarige J. Sch.. de 17-jarige P. v. d. L
de 13-jarige S. S., de 12-jarigé D. L„ de 18-
jarige J. B. en L. L.
Attlee heeft een regeering gevormd. De
voornaamste posten daarvan zijn:
Clement Attlee: minister-president,
Bevin: buitenlandsche zaken.
Hugh Dalton: financiën.
Sir Stafford Crips: handel.
Herbert Morrison: Lord president of the
council.
Sir William Jowitt: Lord chancellor.
Arthur Greenwood: Lord privy seal.
Evenals Churchill is Attlee tevens First
Lord of the treasury en minister van defen
sie. Herbert Morrison zal tevens zijn de
„Leader" van het Lagerhuis.
De verdere aanstellingen, waaronder die
van het „India Office" zullen later worden
medegedeeld.
De politieke correspondent van Reuter
schrijft over de samenstelling van het kabi
net Attlee o.m., dat de nieuwe premier
groote handigheid aan den dag heeft gelegd
bij de formatie van het zg. inner cabinet.
De breedgeschouderde Bevin, de vroegere
directeur van de Engelsche oorlogsarbeids-
kraohten van 25 millioen man, en de kleine,
innemende, agressieve Morrison, de vroe
gere' minister van binnenlandsche zaken,
zijn de twee domineerende persoonlijkheden
der Labourparty en de aangewezen opvol
gers voor het leiderschap der partij. Door
Morrison Lord president of the council te
maken, een sinecure, die gepaaid kan gaan
met het waarnemend premierschap, en door
Bevin te benoemen lot minister van buiten
landsche zaken, de belangrijkste functie na
de zijne, heeft Attlee stilzwijgend een ge
lijken status gegeven aan zijn beide leiden
de collega's.
Vele Labourleden gelooven. dat het hui
dige oogenblik een minister van buitenland
sche zaken vraagt, die in staat is zijn man
te staan in internationale raadsvergade
ringen tegenover de sterkste vertegenwoor
digers van andere groote mogendheden.
Bevin, bruusk, maar buitengewoon mensche-
lijk, onbevreesd, maar toch vriendelijk, zal
die kracht geven, Hij bezit niets van de
lange ervaring op het diplomatieke terrein
van zijn voorganger Eden. maar hij is zeer
scherpzinnig en heeft zijn leven lang de in
ternationale politiek bestudeerd. Hij ge
looft. dat de naties vierkante taal beter be
grijpen en waacdeeren dan de traditioneele
taal der diplomatie.
Hoe de wereld reageerde
New York: Een hechtere samenwerking
tusschen de nieuwe regeering in Engeland
en de Fransche regeering. nadat ook deze
bij de verkiezingen van October as her
vormd zal zijn (volgens voorspellingen van
de New York Herald Tribune).
New Delhi: Groote verwachtingen van
de Britsche arbeidersregeering. Het Britsche
volk constateert, dat de oorlog niet tever
geefs is gevoerd.
Moskou: Een nieuwe periode voor Gr.
Brittannië is aangebroken.
Madrid: Fascistisch Spanje door de La
bour overwinning onaangenaam verrast. Het
kabinet was Vrijdagavond bijeen, om den
uitslag der verkiezingen te bespreken
Parijs: De verschuiving naar links wordt
over het algemeen toegejuicht. Waardee-
recht het eenvoudige Engelsche stelsel toe
te passen en aan herstemmingen maar
niet meer te beginnen. Dat wilde lk nog
zeggen over deze belangrijke zaak, die
binnen korten tijd aan de orde zal moeten
komen B P,
Korps Gezagstroepen in het
leven geroepen.
Volgens de „Pen-Gun" is bij beschik
king van den minister van Oorlog nu het
Korps Gezagstroepen ln het leven geroe
pen Aan het hoofd van dit korps staat een
territoriaal bevelhebber ln Nederland (T.
b. l. N voor welke functie de minister
van Oorlog een opperofflcler met den rang
van generaal zal benoemen, die door een
staf zal worden bijgestaan. Het korps Ge
zagstroepen moet als een deel van de Ko
ninklijke landmacht beschouwd worden
en bestaat uit een nog nader vast te stellen
aantal compagnieën Er worden vijf mili
taire afdeelingen Ingesteld. n.l. Amsterdam
den Haag, Arnhem, den Bosch en Leeuwar
den. Deze afdeelingen zullen ln een nader
te bepalen aantal districten worden ver
deeld. onder bevel komen van hoofdofficie
ren in den rang van luitenant-kolonel of
majoor Met de oprichting van het Korps
gaat eenige tyd gemoeid, aldus genoemd
blad. Verwacht wordt, dat de B. S. ook na
8 Augustus op hun post zullen blijven tot
dat het korps Gezagstroepen ln 6taat zal
zijn de bewakings- en ordehandhavingsta
ken over te nemen.
Leden der B. S genieten bovendien de
voorkeur bij de formeering van het korps.
De Nationale Adviescommissie is Vrij
dag in vergadering bijeengekomen. Deze
bijeenkomst was uitsluitend gewijd aan de
vaststelling van haar statuut De heer Koos
Vorrlnk werd als ondervoorzitter aange-
DE OLIE IN DRENTE,
In Schoonebroek (Zuid-Oost Drente) wor
den door de Bataafsche Petroleum Maat
schappij reeds vrij groote hoeveelheden olie
gewonnen. Proefboringen naar nieuwe olie
velden worden geregeld voortgezet. De Ba
taafsche heeft aan het college van Gedepu
teerde Staten in Drente het verzoek gericht
om concessie te verkrijgen tot nieuwe bo
ringen op de terreinen gelegen tusschen de
gemeenten Coevorden en Sehoonebeek. Op
geologische gronden wordt verwacht dat
nog belangrijke gedeelten van een terrein
dat een lengte heeft van 30 km. productief
zullen zijn,
F.BNST VOORHOEVE GEARRESTEERD
Ernst Voorhoeve, gewezen propaganda
leider der N S. B is in het plaatsje Nlen-
burg in Duitschland gearresteerd en naar
ons land overgebracht Hij is voorloopig in
Nleuweschans in verzekerde bewaring ge
steld.
rende woorden voor Churchill ontbreken
niet
Stockholm: Socialistische pers zegt. dat
de arbeldersoverwinning te danken is aan
een grootere vraag naar daden,
Buenos Aires. „Gelukkig, dat Labour
heeft gewonnen, wat een schande dat
Churchill heeft verloren
Pretoria: Smuts feliciteerde Attlee en
gaf de verzekering, dat de goede samen
werking tusschen de Unie en Groot Brit
tannië ongewijzigd zou worden voortgezet
Lissabon: Engeland zal met of zonder
Churchill voortgaan op den ingeslagen weg
Rome: De uitslag met instemming be
groet
Tsjoengking: Dank voor het door Chur
chill gepresteerde; de nieuwe regeering zal
den oorlog tegen Japan even krachtig voe
ren als de oude.
Tokio: Churchill of Attlee. lood om oud
ijzer, men denkt aan een intense voortzet
ting van den oorlog het hoofd te moeten
bieden.
I
Hef woord is aan
N apoleon:
Elke Europeesche oorlog
Is een burgeroorlog
MONUMENT GEVALLENEN HEEMSTEDE.
Door en uit de illegale werkers te Heem
stede is een comité gevormd, dat zich ten
doel stelt een monument op te richten om,
zooals in de betreffende bekendmaking
staat: ..De burgers van Heemstede, die de
bezetting door de Duitschers overleefden, ta
herinneren aan de burgers van Heemstede.
die ln deze vijf verschrikkelijke jaren het'
offer van hun leven brachten."
Het secretariaat is gevestigd Rijnstraat 17 i
te Heemstede.
Gelden kunnen worden gestort bij da
Twentsche Bank te Heemstede, of op giro-
nummer 99l« ten name van H van der j
Linde, onder vermelding van: ..Commissie
Monument Gevallenen te Heemstedft". I
KEKNEMER LYCEISTEN NAAR TEXEL V
Hedenochtend om 7 uur zijn een twee*
honderd leerlingen van het Kennemer Ly-
ceum naar Texel gegaan, waar zij zullen;
helpen bij het binnenhalen van den oogst,
De belangstelling op het Kennemerpletn,
vanwaar de 9 legertrucs van de Irene Bri
gade met de leerlingen vertrokken, was zeer
groot. Zoowel ouders, leerkrachten als leer-
lingen waren op dit vroege uur in grooten; i
getale aanwezig.
EEN TON AAN VALSCHE CHEQUES
In den Haag ls een 19-jartge ambtenaar
van de Posterijen aangehouden die ver-
schillende postcheques had vervalscht toe j
een gezamenlijk bedrag van f 100 000. Hijj
was daartoe overgegaan omdat een 27-Jarigal
kantoorbediende hem had wijsgemaakt, dat J
het geld noodig was voor ondergrondscl*>
werk. De 27-Jarlge kantoorbediende en zljoH
28-Jarlge helper K. die de chéques inde/1
hebben het geld verbrast en maanden lang
geheel „zwart" geleefd. Er was niets meer.-'
van het geld over. De 19-Jarige had niets
van het geld ontvangen.
De Engelsche verkiezingen.
Uit de gepubliceerde cijfers omtrent da
op de verschillende partijen uitgebrachte
sstemmen bij de Engelsche verkiezingervi
blijkt. dat in vergelijking met da
vorige Engelsche verkiezingen in 1935,
thans op de regeeringspartijen (con-,'
servatieven. Iiberaal-nationalen, nationalenw
zijn uitgebracht 9.974.171 stemmen tegen'
11.616.237 stemmen bij de verkiezingen}
van 1935 (toen tot de regeering behoorden'
de conservatieven, lib.-nationalen. natio-
nalen en nationaal-labour.)
Op de oppositiepartijen werden in totaal
Uitgebracht 14.976.063, stemmen. - verdeeld
over Labour, liberalen, de onafhankelijken,}
de commonwe<h-partij. communisten en)
de onafhankelijke arbeiderspartij In 193S|
werden op de gezamenlijke opposltiepartijer»'
uitgebracht in totaal 10.037.589 stemmen,;
verdeeld over de volgende partijen labour.
onafhankelijken, communisten, onafh ar
beiderspartij. Samuel-liberalen en onafhan-
kelyke liberalen i'
Een Donaubond in de maak?
De Canadeesche radio meldt, dat Rus
land de oprichting van een Donaubond zou
hebben voorgesteld, welke Oostenrijk. Tsje-
eho-Slowakijè. Joegoslavië, Hongarije en
Roemenië zou omvatten. Deze landen zou
den wat hun buitenlandsche politiek en I
hun handelsbetrekkingen aangaat met el
kander samenwerken. Elk land zou echter
zijn eigen grenzen moeten behouden. Het
bericht, dat niet bevestigd wordt, voegt er
aan toe. dat Churchill en Truman zich niet
tegen het plan verzet hebben. 1
Aanvallen gaan onverminderd voorts
Volgens het Japansche nieuwsagentschap
zal de geallieerde proclamatie worden ge
negeerd: „Japan 7,al den oorlog tot het
bittere einde voortzetten."
Men meent dat Stalin, al nam hij geen
deel aan de opstelling van het document,
toch wel is geraadpleegd. In elk geval is
het bezoek van Admiraal Lord Louis
Mountbatten aan Potsdam niet vreemd
aan dezen stap.
Vliegtuigen hebben 60 000 strooibiljetten
boven Japan uitgestrooid en het ultima
tum aan de Japansche bevolking bekend
gemaakt. Er staat o.m. in:
„Wij zijn besloten de oorlogsmachinerie
waarmede de militaire kliek dezen nutte-
loozen oorlog verlengt. te vernietigen
Maar bommen hebben ongelukkig genoeg
geen oogen. In overeenstemming met
Amerika's humanitaire politiek, geeft de
Amerikaansche luchtmacht U de waar
schuwing. de genoemde steden te evacuee-
ren en Uw leven te reddev." Generaal
Lemay zeide: „de voornaamste reden voor
dit soort aanval is dat wij denken het sta
dium bereikt te hebben, waarin de Japan
ner wel weet den oorlog verloren te
hebben
Het Japansche volk werd er vervolgens
voor gewaarschuwd dat in de komende
dagen 10 steden worden aangevallen en
tenminste vier daarvan in'brand gezet.
De schade aan de Japansche vloot.
Het volledige overzicht van de Japan
sche vlootverliezén tengevolge van de
luchtbombardementen der laatste dagen
is als volgt:
Zwaar beschadigd: slagschip Hyuga,
gebouwd in 1917, 29.990 ton, 12 kanonnen
van 35 cM., met een snelheid van 23 knoo-
pen. 3 vhegtuigen aan boord; zware
kruiser Tone, gebouwd in 1937, één der
modernste Japansche krutser3, 8500 -ton,
maximum snelheid 33 knoopen, 4 vlieg
tuigen aan boord; lichte kruiser Kumi,
gebouwd in 1919, 5100 ton. snelheid van:]
33 knoopen en één vliegtuig aan boord;/
vliegdekschip Akagi, gebouwd in 1925.;>
26900 ton, 3050 vliegtuigen aan boord.
Niet onherstelbaar beschadigd: slagschip)
Ise, bouwjaar 1916, verder dezelfde ge-\
gevens als Hyuga. zware kruiser Adba, ge-1
bouwd in 1926, 7100 ton, 6 kanonnen vani)
20 cM., 2 vliegtuigen aan boord: lichte)
kruiser Ovodo. welke niet in de Engelsche w
of Duits'-he vlootboeken wordt vermeld>-
dus waarschijnlijk een van de nieuwste,
vliegdekschip Satsuragi, eveneens van nai
1940.
Het slagschip Haruna, een oude, zwara.
kruiser en twee vliegdekschepen werden
licht beschadigd. i!
Japan wordt murw geslagen.
Een groot aantal Amerikaansche en>
Britsche toestellen heeft weer aanvallen)
g«Jaan op het aan zee grenzende Japan
sche binnenland en de Japansche scheep
vaart. De Japansche weerstand in de lucht
bleef zeer gering, er werden 25 Japanschei
toestellen vernield. Er werden 9 schepem
met een totalen inhoud van 8000 ton ver
nield. 35 met een totalen inhoud van 22.000
ton beschadigd.
Op de Japansche eilanden werd met;'
een groot aantal locomotieven afgerekend.]
Twintig loodsen van een kopersmelterij!)
te Sagonoseki verdwenen van den aard
bodem, evenals vele spoorwegstations er» j
bruggen. De Britsch-Amerikaansche lucht
macht verloor 12 toestellen.
Het groote luchtbombardement op Japan
is vandaag opnieuw begonnen. Meer dan l
een half miltioen vlugschriften waar- I
schuwden de bevolking van elf steden. Erf
zouden volgens deze pamfletten doe- v
len worden bestookt op Hondsjoe. Hokkai-
do. Koeroeme en Kyoesjoe. De Ja panne, ra
treffen op het oogenblik maatregelen voor
den laatsten, beslissendea strijd. 1
