Haarlems Dagblad De Belgische Koning. Heden slotconferentie te Potsdam? Laval in Oostenrijk aangekomen. Weygand in proces-Pétain gehoord. 60c Jaargang No. 18001 Bureaux: Groote Houtstr. 93 en Soendaplein 37, Haarlem IJmuiden: Kennemerlaan 154. Telef. 5437. Tel Dir -Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Woensdag 1 Augustus 1945 Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem. Abonnementen: p.week 31 ct. per kwartaal 4. Tel: Redactie 10600 Expeditie 14825. LEOPOLD UI. Koning der Belgen, is nu vier-en-veerttg jaar oud. Zijn vader, Koning Albert, heeft in den eersten we reldoorlog roem geoogst door zijn leiding van het hardnekkige verzet der Belgen tegen den Duitschen overweldiger. De inval in België was toen de aanleiding tot Engelands intrede in den oorlog. Want de onschendbaarheid van het Belgische grondgebied was gewaarborgd door een verdrag, door de groote mogendheden on derteekend. Toen Duitschland dit verdrag schond en de rijkskanselier Bethmann- Hollweg het achteloos betitelde als ..een vodje papier", ging een kreet van veront waardiging in de wereld op Het was slechts een voorlooper van hetgeen Duitschland later als woordbreker prestee- ren zou. ondanks de bittere ervaring die het met dezen overval opdeed. Want het feit. dat Engeland in den oorlog kwam veel later gevolgd door de Vereenigde Staten besliste over Duitschlands lot. België werd veroverd, op een klein uit hoekje in het Zuidwesten na De Koning en de regeering vestigden zich in het Fransche plaatsje Saint-Adrene bij Le Havre. Terwijl de bevolking vier jaar en vier maanden lang de Duitsche bezetting moest ondergaan fsommigen vergeten wel eens, dat het Belgische volk tweemaal deze ellende heeft moeten doorstaan) streed het Belgische leger, aan de zijde der geallieerden, den ganschen oorlog uit. Het defileerde met de overwinnaars in Parijs en werd ontzaglijk toegejuicht. In de groote geallieerde landen zoowel als in zijn eigen land werd Koning Albert als de verpersoonlijking van België's kranige houding, ja als een held geëerd. Zijn opvolger is een gansch ander lot beschoren. Toch heeft de Fortuin dezen koningszoon aanvankelijk zoo sterk be gunstigd. Hij was als kroonprins al popu lair In uiterlijk en optreden overtrof hij zijn vader vooral door de zekerheid en het zelfbewustzijn, die hem schenen te kenmerken. Zijn uitgesproken belangstel ling voor de Vlamingen trok ook in ons land de aandacht. Hij trad in 1926 in het huwelijk met de Zweedsche prinses Astrid en haar lieftallige persoonlijkheid ver overde het Belgische volk. Drie kinderen werden het kroonprinselijk paar geboren. Toen in 1934 Koning Albert, door een on geluk in de Ardennen, plotseling om het leven kwam. besteeg zijn zoon als Leopold III den troon in een atmosfeer van ver trouwen. onder algemeenen bijval. Het jonge Koningspaar was geliefd in zijn land en gold als een idylle in de wereld. Die sfeer van geluk zou spoedig wreed 'ver stoord worden. Want reeds in het volgende jaar ge beurde het ongeluk, dat Koningin Astrid het leven kostte. De Koning reed zelf zijn auto op een weg langs een Zwitsersch meer. toen een kleine onachtzaamheid den wagen in botsing bracht met het talud. Hijzelf werd licht gewond; zijn ge malin stierf aan haar verwondingen. En er ging een golf van ontroering en mede gevoel met den zwaargetroffen jongen vorst over Europa. Misschien was dit het oogenblik, waar op zijn geluksster hem verliet, ofschoon hij zich nog jaren daarna gedragen moest weten door de sympathie van zijn volk eh van velen in het buitenland. Maar als men in dien tijd den Belgischen Koning zag, maakte hij den indruk van een ge sloten. in zichzelf gekeerd man, nauwelijks tot een glimlach in staat. Toen in 1940 de oorlog zijn land opnieuw trof nam hij zelf het opperbevel over de troepen op zich. Wellicht was dat een fout. Er zullen redenen geweest zijn. die den doorslag gaven bij dit beleid. Maar toen het Belgische leger snel verslagen werd en hij capituleeren moest werd hij dientengevolge de gevangene van de Duitschers in zijn eigen paleis te Daeken. De Koning schijnt weinig vertrouwen meer in de democratie gehad te hebben. Hij schijnt te hebber® gemeend, dat het fascisme een duurzame overwinning in Europa zou behalen. Zijn tweede huwelijk, met de dochter van een oud-minister, zette ook kwaad bloed in België, maar niet alleen omdat zijn vrouw niet van koninklijken bloede was. Haar vader werd van politieke sympathieën verdacht, die hem uitschakelden. En in November 1940 ondernam de Koning een reis naar Berch- tesgaden, waar hij met Hitler over Bel- gie's toekomst sprak en (volgens den tegenwoordigen premier van Acker) de positie van zijn land bij een Duitsche overwinning, de mogelijkheid van een accoord met Duitschland en het lot van zijn dynastie besproken zou hebben. Ver leden jaar werd hij, na de geallieerde landing in Normandië, naar Duitschland overgebracht, waar hij in Mei 1945 door Amerikaansche troepen bevrijd werd. Sindsdien vertoeft hij in de buurt van Salzburg en aarzelt over zijn abdicatie. De groote meerderheid van het parlement wi! hem niet terugzien. Ministers hebben vergeefsche reizen naar Salzburg gemaakt. De maandenlange crisis van het koning schap heeft aan de verhoudingen en de stemming in zijn land veel kwaad gedaan. Alleen de Katholieke partij steunt hem. maar zij schijnt ook al niet geheel een drachtig meer te zijn Het is een zonder linge en zeker niet verheffende vertoo ning De Kamers hebben eindelijk beslo ten, dat hij niet zonder hun toestemming mag terugkeeren. Maar daarmee is de crisis nog niet opgelost. Zal hij tenslotte DINSDAG AVO NI» leek het zwaarste werk van de drie groote mogendheden ach ter den rug te zijn. Het zag er naar uit. dat de Ministers van Buitenlandsche Zaken In hun bijeenkomst van heden het slotontwcrp zouden opstellen voor de overeenkomst, welke ter voltallige zitting in den middag zou worden onderteekend. Dit alles is echter nog niet geheel zeker. De conferentie zou Dinsdagavond volgens zekere kringen reeds geëindigd moeten zijn. Stalin. Attlee en Truman hebben Dinsdag 314 uur lang geconfereerd, en men ver moedt, dat ook op de voltallige bijeenkomst, die inmiddels Dinsdagmiddag gehouden is. belangrijke voortgang is gemaakt Truman naar Plymouth. President Truman zal onmiddellijk na het einde van de conferentie per vliegtuig naar Plymouth gaan. om een ontmoeting te hebben met het Engelsche Koningspaar, voordat hij scheep gaat naar de Vereenigde Staten. De ontmoeting met Koning George en Koningin Elizabeth zal waarschijnlijk kort zijn. Spanje In de knel. United Press meldt, dat volgens gezag hebbende kringen het slot-communiqué in een passage het Franco-regime zal critisee- ren. In dit verband moet nog vermeld wor- Hitler's mentor gearresteerd. Karl Haushofer, eens een van de vooi- naamste raadsleden van Hitler, is bij een groote razzia gearresteerd. Haushofer is de vader van de „Lebensraum"-theorie. waar Hitier zijn expansieplannen op baseerde en op wien Hitier vaak doelde, wanneer hij sprak over zijn „mentor en adviseur". Haushofer heeft geruimen tijd in de omge ving van Garmisch-Partenkirchen vertoefd. Zijn zoon Albrecht Haushofer daarentegen, die professor was aan het zoogenaamde geopolïtische instituut van zijn vader in Berlijn, heeft dit instituut gebruikt voor antt-naziactiviteït. welke een hoogtepunt vond in zijn deelneming aan het complot van Stauffenberg tegen Hitler. De oude Haushofer toonde zich zeer verbaasd over de activiteit van zijn zoon en weigerde iets voor hen te doen. Onderzoekingen hebben aangetoond, dat Albrecht Haushofer enkele dagen voor de komst der Russen door de S.S. in Berlijn is vermoord. Bij deze razzia zijn verder nog gearresteerd Obergruppenfuehrer Prins Richard von Hesse, dr. Wipert von Blücher, Duitsch ambassadeur in Finland, de ambas sadeur von Rintelen met acht van zijn medewerkers. Hans Wunder, directeifr- generaal van het miinsterie van oorlogspro ductie, en professor Fiekensche, het hoof van het departement van volksgezondheid. De man die weef, maar zwijgt. Er is een man, die vrijwel evenveel weet van de geheime geschiedenis van dezen oor log als Churchill zelf. wiens foto ontel bare malen in de kranten heeft gestaan en wiens beeltenis bijna evenve'e malen op het witte doek verscheen, doch dien maar heel weinig Londenaren zouden herkennen, als ze hem ,op straat tegenkomen, aldus United Press. Deze man is Inspecteur Walter H. Thomp son, detective van Scotland Yard en per soonlijke „lijfwacht" van den oud-premier gedurende den tweeden wereldoorlog. Deze man heeft zich thans teruggetrokken. Men kan van hem zonder overdrijving zeggen, dat hij „een plaats op de eerste rij" heeft gehad bij alle wereldhistorische gebeurte nissen van de laatste zes jaar. Met Chur chill woonde hij elke bezichtiging van een „nieuw wapen" bij en hij is een der weini gen. die den datum van „D-day" reeds weken van te voren wist. Hij was met Churchill tegenwoordig bij de dramatische bijeen komst in Frankrijk in Juni 1940, vlak voor de Fransche capitulatie. Hij ontmoette wij len pres. Roosevelt en Maarschalk Stalin. Iedere geallieerde autoriteit, staatsleider of generaal kwam onder zijn oogen, en elke buitenlandsche reis van Churchill maakte hij mee. Alleen in Yalta was „Tommy" zooals men hem kortweg wel noemt niet van de partij. Hij zou een buitengewoon be langwekkend relaas van zijn ondervindingen bijeen kunnen brengen, maar voorloopig zwijgt hij. NIEUWE SOCIALISTISCHE REGEERING IN ZWEDEN. In Zweden is een nieuwe socialistische regeering gevormd. Minister-president is Albin Hansson en minister van buitenland sche zaken Oesten Unden. den. dat de nieuwe Britsche ambassadeur ln Spanje Sir Walter Malett Franco reeds ver teld heeft, dat zijn regime in Engeland mot wantrouwen en antipathie wordt gadege slagen. Mallets verklaring en die van Pots dam worden beschouwd als de inleiding van een scherpere campagne tegen het Franco- Spanje dan tot dusver door de conservatieve regeering voorgestaan werd. een campagne, die wel eens ln een zenuwoorlog zou kun nen overgaan. Reeds een maand geleden, nog onder de regeering Churchill, liet men de „melk en honing"-polttlek varen voor een krachtigere. De Tanger-kweetle zou toen reeds zonder Spanje behandeld wor den Ook het door Stalin toegezegde deel nemen aan deze besprekingen zou de posi tie van het totalitaire Spanje niet roos kleuriger maken. Deze „Tanger-conferentie" ls te Parijs begonnen tusschen vertegen woordigers van Engeland, de Ver. Staten en Frankrijk. Het woord is aan Aristide Briand; De echte kiemcellen voor een Vereenigd Europa zijn de kleine statenWan neer de menschen maar niet zoo historisch dachten'. Zij leven altijd half op het kerkhof. Spreekt men van Frankrijk, dan valt hun meteen in: Napoleon en het Groote Leger en zij verge ten, welke slechte erva ringen wij met de twee oor logszuchtige keizers hebben opgedaan. Laval Is Dinsdagochtend In gezelschap zün vrouw te Horsching-Linz in het door de Amerikanen bezette deel van Oostenrijk geland. Als verblijfplaats werd hem een woning toegewezen, welke door Amerikaan sche soldaten bewaakt wordt. Het Fransche hoofdkwartier werd op de hoogte gesteld van Lavai's aanwezigheid en daarna is hij van Linz naar de Fransche zone vertrokken, vergezeld door generaal John Copeland. De Fransche premier is ln hetzelfde Jun- kers-toesiel uit Spanje vertrokken, waar mede hij gearriveerd was. Voor zijn vertrek verkeerde hij in een toestand van groote opwinding. Het was duidelijk, dat hij niet op eigen verzoek vertrok, zooats ook nog werd verondersteld, doch dat de Spaanschc regeering hem het verdere verblijf had ontzegd. In een communiqué van het semi- officïeele Spaansche persbureau wordt dit bevestigd en wordt verder meegedeeld, dat Laval heeft verklaard naar Spanje te zijn gekomen, niet om zich aan de verantwoor delijkheid te onttrekken, maar om zich aan de vereenigde naties over te geven Hiervan was kennis gegeven aan de geallieerde mi nisters van buitenlandsche zaken Sinda Laval's aankomst 5s meer dan voldoende tijd verstreken voor de regeeringen der vereenigde naties om een besluit te nemen, zoo wordt verder gezegd in het communiqué. Aangezien deze regeeringen zich ervan onthouden hebben een definitief standpunt in te nemen en de Spaansche regeering zich niet verplicht acht onderhandelingen over Lavai's overgave toe te laten, is bevel gege ven. dat Laval moet terugkeeren naar zijn punt van uitgang, en wel in hetzelfde vlieg tuig. dat hem indertijd van Duitschland naar Spanje heeft gebracht. Laval is reeds in Frankrijk bij verstek ter dood veroordeeld en indien hij nu naar Frankrijk wordt overgebracht, zal hij voor hetzelfde hof moeten terecht staan, dat thans de zaak-Pétain behandelt. Steeds groeiende Japansche verliezen. Het is langzamerhand onmogelijk een juiste opgave te verkrijgen van de door de Japanners geleden verliezen; het eene be richt wordt door hel andere achterhaald. Vooral de vloot heeft zware klappen te in- casseeren. De Amerikaansche onder-minis ter van marine Artemis Gates verklaarde voor de microfoon: „De Japanners hebben geen enkel slagschip meer over in den strijd; zü hebben waarschijnlijk nog 2 of 3 vlicgkampschepen, doch deze vormen geen ernstige bedreiging meer. Als de Japansche vloot nog 3 kruisers over heeft, die kunnen varen, zal het mij zeer verwonderen. Mis schien hebben zij nog 15 of 20 torpedojagers en eenige onderzeeërs." Misschien heeft deze zegsman een te gunstigen kijk op het verloop van den strijd voor het ondergaan van de rijzende zon, maar zijn mededeeling wijst toch zeker op een heerschappij ter zee van de Geallieerden. Niet alleen de vloot van onze bondgenoo- ten. doch ook de luchtmacht bezit de supre matie en kan zijn doelen naar believen be stoken, waarbij zij belangrijk lichter ver liezen lijdt dan boven Duitschland. Mac Arthur meldt dat toestellen van de 5e en 7e luchtmacht Japansche schepen van de Ja pansche wateren tot Borneo bestookt heb ben; zij patrouilleerden boven de scheep vaartroutes bij Kioesjoe en beschadigden t 6000 ton. Schoolactie Venray- Nijmegen. Namens de schooljeugd wordt het pu bliek in de Gemeenten Haarlem, Bloe- mendaal en Heemstede hartelijk be dankt voor haar tot nu toe verleende beperkte vervoersmogelijkheden staan nog op duizenden door ons ge administreerde adressen goederen. Deze goederen zullen binnenkort worden af gehaald. Hierover komt één dezer da gen nog één der leerlingen met u pra ten. Voor inlichtingen en klachten ge lieve men zich te wenden tot het Cen traal Bureau le H.B S. B„ Zijlvest 17, tel. 11595 Het Comité Schoolactie Venray-Nljmegen. Dinsdagmiddag werd de achtste zitting in het proces-Pétain geopend. Generaal Wey gand. de voornaamste getuige van dezen middag, trachtte ook zijn eigen houding te rechtvaardigen, aangezien hij. Behalve ge tuige. ook beschuldigde in dit proces is. Weygand viel Reynaud scherp aan. en vroeg zich af, met welk recht deze zijn vaderlandslievendheid in twijfel trok De conclusie, die getuige over het ontstaan van den wapenstilstand trok. waren: 1 De wa penstilstand werd uitsluitend om militaire redenen gevraagd. 2. Reynaud en de Re- geenng werden van minuut tot minuut op de hoogte van de feiten gehouden. 3. Het afstand doen ten gunste van zijn oudsten zoon, kroonprins Boudewijn, die pas vijf tien jaar is? Het blijft onzeker. Dit is nu het trieste lot geworden van een Koning, die «ls jonge man een lievgling der For tuin scheen en eenmaal door het lot wreed getroffen werd. Maar die blijkbaar falen moest door gebrek aan vastheid van ka rakter en het voorbeeld van zijn vader niet heeft kunnen gestand doen. R. P. Fransche leger heeft gevochten, zoolang het kon. 4. Er is nooit een conflict geweest tus- schen de militaire en civiele macht. Den oorlog in Noord-Afrika voort te zetten werd door getuige niet mogelijk geacht, daar de voorraden en de r&vltalueering ln hooge mate onvoldoende waren Ergo: Wa penstilstand was de eenige oplossing. Frankrijk behield dan een leger en een vloot. In staat om het kader te bewaren en het materiaal te verbergen Over een wapenstilstand heeft getuige niets geweten, en indien hij dit van tevoren geweten zou hebben, zou hij er niet mee accoord gegaan zijn. De hem toegeschreven uitdrukking: „Over drie weken 7a! Engeland's nek als van een kip zijn omgedraaid", ontkende hl] geuit te hebben Pétaln interrumpeert. Voor het eerst in het proces komt Pétaln dan met een interruptie, waarin bil op merkt. dat hij betreurt wegens zijn hard- hoorlgheld het proces niet voldoende te kunnén volgen. Getuige Weygand schetst hij als een volkomen betrouwbaar man en een groot militair. Een heftige woordenwisseling tusschen Reynaud eu Weygand besloot de zitting. Ook A dm. Nimitz' communiqué maakt gewag van geduchte Japansche verliezen. De driedaagsche aanval van Vrijdag. Zater dag en Zondag op de scheepvaart in de Japansche wateren kostte Japan bijna 100 schepen, w.o slagschepen, vliegdekschepen en koopvaarders. De groote luchtvloot van Gen. George Kenney voegde hier nog ruim 100 vrachtschepen en andere vaartuigen aan toe. Vliegtuigen van de 3e vloot be stookten doelen op het Japansche moeder land. waarbij vele militair belangrijke doe len beschadigd of vernietigd werden. Distributienieuws Karnemelk op Kinderbon. Op de bonnen G.B.- en G.C.-501 van het inlegvel /.al deze week naast de lM: liter gestandaardiseerde melk tevens extra liter karnemelk worden afgeleverd. Sigarettenbon R. 14. Van Donderdag 2 Augustus 1945 af zal Eigen Hulp. Zijlstraat 56, wederom in staat zijn op de sigarettenbonnen R. 14 en rant soenbonnen sigaretten af te leveren. Geldigheidsduur. Het publiek wordt er aan herinnerd, dat de textielvergunningen en schoenenbonnen, waarop het stempel „Volksherstel ShaeC goederen" voorkomt, slechts een geldigheids duur hebben van l week. DR. S. ELZINGA VOOR DE V. D. J. O, Dinsdagavond hield Dr. S. Elzinga voor de V.D.J.O. een inleiding over het onder werp: Gelijke kansen voor allen. Democra tie moet wortelen in een voedingsbodem, waaruit een ieder gelijke ontwikkelingskan sen moet kunnen opzuigen en deze stelling moet ook waarlijk léven onder ons. De uit voering stuit nog te vaak op verzet uit betere kringen. Iedereen moet echter de kans hebben, zijn aangeboren talenten te ontwikkelen. Na de pauze beantwoordde de inleider eenige vragen. EEN HALVE SPORTWEEK! Op initiatief van burgemeester M. A. Rei- nalda, zal het uitvoerend comité van de Haarlemsche Sportweek weer actief optre den. Daar de tijd van de bevrijding af te kort was om een Sportweek te organiseeren, zooals dat in de jaren 1933 en 1939 het geval is geweest, besloot men een Sportprogram ma op bescheidener schaal samen te stellen. Het is een halve Sportweek geworden ot beter gezegd: een Sportweekeinde, dat ge houden woidt van 30 Augustus af tot en met 2 September a s. Tal van belangwekkende sportevenemen ten staan op het programma, met een mas sale sportoptocht des middags op 31 Augus? tus en een défilé op de Groote Markt; voorts een wielercriterium, turndemonstra- ties, zwemwedstrijden, watersport, honkbal en een belangrijke voetbalwedstrijd en wellicht ook krachtsporiwedstrijden. Daar de tijd van voorbereiding zeer kort Is. zal een intensieve medewerking van allo sportorganisatie een eerste vereischte zi'n. Gezondheidstoestand der Koningin. In aansluiting op de dezer dagen ge publiceerde mededeeling omtrent den gezondheidstoestand van H. M. de Ko ningin. wordt nader bekend gemaakt, dat deze bevredigend blijft. De haar behandelende artsen hebben de Koningin evenwel nog eenige weken ^rust voorgeschreven.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 1