Parlement en Pers.
Potsdam hedennacht geëindigd.
Laval in een Fransche gevangenis.
Ons brood.
In Snelle Reeks.
Kort en bondig.
Weygand en Reynaud in conflict.
Het land van de Dalende Zon.
00c Jaargang No. 18002 x x TT 1 "If X BonJordag 2 Augustas 1845
Bureaux: Groote Houtstr. 93 1^^ V* YV^ O I 1 I Uitgave van de Stichting
en Soendaplein 37. Haarlem I IKJIIff I III B II II Jiff II 1 Voorlichting te Haarlem.
IJmuiden: Kennemerlaan 154. X- X X^- X.X X X X^ X X X KJ X-rfL Xfl -**>✓ X X-4. VA Abonnementen: p.week 31 ct.
Telef. 5437. per kwartaal 4.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Directeur-Hoofdredacteur; Robert Peereboom Tel: Redactie 10600 Expeditie 14825.
DIT zijn de twee groote noodzakelijk
heden voor de uitoefening van een
gezond democratisch bewind. Wij hebben
het nog niet bereikt. En men voelt dat de
drang, om het te bereiken, sterk toeneemt.
A's een meening van buitenlanders heb
ik de uitspraak „Nederland herstelt zich
veei sneller en rustiger dan de andere
bevrijde gebieden" vermeld. Wij nemen
dat snelle en rustige herstel zelf ook waar.
Niet alleen in verbeterde voedselvoor
ziening, in de hervatting van tram-
spoorwegdiensten en in de verschaffing
van eiectriciteit, die nu spoedig gevolgd
zal worden door het vurig-begeerde gas,
maar ook in den terugkeer van kalmte en
bezinning. Dat in den eersten tijd na
Nederlands bevrijding van Duitsche tiran
nie zich eenige verwarring en opwinding
in den volksgeest toonden, was begrijpe
lijk en onvermijdelijk. Maar die verschijn
selen zijn spoedig gaan luwen. Nu, bijna
drie maanden na de bevrijding, is de
stemming al gansch anders. De oude Ne-
derlandsche aard overheerscht weer. Die
aard is rustig en doorzettend, wars van
hevige uitingen waaraan geen bezonnen
overleg ten grondslag ligt, geneigd zich
kalm rekenschap te geven van de omstan
digheden en zich sterk bewust van twee
groote waarden: Vrijheid en Recht.
Zulke hoofdtrekken in zijn karakter
6tempelen ons volk tot wat het inderdaad
is: een sterke eenheid met een vast ge
wortelde traditie en rustig vertrouwen in
eigen kunnen en eigen lot. Dat heeft het
vooral kracht gegeven tijdens de harde
jaren van Duitsche onderdrukking. Het
heeft nooit getwijfeld aan zijn innerlijke
kracht en aan zijn toekomst als vrij volk.
Daarom ook wil het gekend worden in
de behartiging van de openbare zaak. Het
voelt zich. als volk, daartoe bevoegd.
Meer dan dat: het acht er zich toe ge
rechtigd op grond van zijn begrip van
vrijheid, dat op een diepe overtuiging rust.
Onze huidige regeering heeft bij haar
optreden een goede ontvangst genoten. Zij
geniet vertrouwen zoowel door haar sa
menstelling als door haar program. Er is
geen twijfel aan, dat de overgroote meer
derheid van ons volk zich bewust is zoo
wel van de noodzaak van vernieuwing als
van de toewijding, die het herstel zal
vergen. Maar het vertrouwen, dat zij in
de regeering stelt is gebonden aan twee
voorwaarden: ten spoedigste moeten par
lement en pers het volledig herstel van
de openbare gedachtenwisseling verzeke
ren. Er moet bestuurd worden in het
openbaar; niet achter gesloten deuren.
Critiek moet door iedereen gehoord wor
den en haar volle gewicht doen gelden.
Wij zijn als volk te ervaren om niet te
weten dat ook in een gedachtenwisseling,
waarin de woordvoerders schijnbaar kop
pig op eigen standpunten blijven staan, de
argumenten en bezwaren, als zij goed ge
grond zijn, hun wederzijdsche uitwerking
niet missen: evenmin op de debaters zelf
als op de buitenstaanders.
Over de Pers heb ik al eerder geschre
ven. Ik zou er opnieuw van willen zeggen,
dat zoolang de verschijning van bladen
aan een stelsel van vergunningen onder
worpen is, de persvrijheid in ons land niet
I is hersteld. Daarom dient in de eerste
plaats de verleening van vergunningen
aan gezuiverde bladen, die deerlijk in
vertraging is geraakt door de langdradige
pogingen tot herziening Van het persbe
sluit en door experimenten met nieuwe
voorwaarden, tot stand te komen. En een
tweede punt van groot, belang is, dat meer
papier ter beschikking van de* verschij
nende bladen wordt gesteld, want in den
huidigen tot het uiterste beperkten om
vang kunnen zij hun taak maar ten deele
vervullen. Dat wil zeggen: onvolledig.
Niet alleen aan het belangrijkste nieuws
en eigen commentaar, maar ook aan de
commentar.en van anderen moeten wij
plaats kunnen geven. Het is met name een
groot tekort in de thans verschijnende
bladen, dat. zij de ruimte missen voor een
behoorlijk persoverzicht en een rubriek
ingezonden stukken. En ingewikkelde
kwesties, die vrijwat, plaatsruimte vergen
ter toelichting van al haar aspecten, kun
nen nu slechts in hoofdpunten worden
toegelicht. Dat is onvoldoende.
Op spoedigen terugkeer van het parle
ment, zij het dan voorloopig in den vorm
van een Noodparlement, is in dit blad al
vele malen aangedrongen. De tijd daar-
I voor dringt. Er is nu een Nationale Ad
vies Commissie geschapen, welker samen-
6telling een goeden indruk heeft gemaakt.
Maar wanneer begint zij met haar
werk? Wij hadden gehoopt dat zij, even
als de Fransche Raadgevende Vergade-
ring, openbare bijeenkomsten met de re
geering zou houden. Dit blijkt niet het ge
val te zijn. Er zullen slechts communi
qués worden verstrekt, behoudens open
bare bespreking in enkele gevallen. Dit is
teleurstellend. Zal de Nationale Advies
j Commissie zelf op wijziging van haar
6tatuut aandringen of is het Noodparle
ment al zoover voorbereid dat hf>* «erst-
daags de Commissie vervangen zal?
Het is de plicht van de Pers. als orgaan
der openbare meening, deze vragen te
stellen en dezen aandrang uit te oefenen
I De regeering doet haar best op het gebied
van voorlichting. Zij houdt radio-redevoe-
ringen en persconferenties en heeft zelfs
een voorlichtingsdienst ingesteld. Maar
dat alles voorziet niet in het voornaamste
tekort. Het voornaamste tekort is, dat de
regcering zelf in den huidigen toestand
niet voldoende wordt voorgelicht en ge
controleerd door de openbare meening.
Het volk heeft vertrouwen getoond in de
De slotzitting der conferentie te Potsdam,
die in Cecilienhof aan de Wannsee. de vroe
gere woning van den Dnitschen kroonprins,
gehouden werd, is hedennacht om half een
Berlijnschen tijd geëindigd. President Tru
man, generalissimus Stalin cn majoor Attlee
hielden elk een toespraak. De slottaak van
de conferentie bestond in het opstellen van
het communiqué dat niet vóór hedenavond
gepubliceerd zal worden, lil korte woorden
zei Attlee Stalin dank voor de voortreffelijke
regelingen en Truman voor diens werk als
voorzitter. De bekendmaking van hedenavond
zal een eind maken aan de vele gissingen
over de bereikte resultaten. Behalve de
recente gemeenschappelijke waarschuwing
aan Japan, die strikt beschouwd cigenlijk
niet eens een uitvloeisel van de conferentie
te Potsdam was, is namelijk nog geen offi
cieel communiqué uitgegeven.
Het woord is aan
Woensdagmiddag is Lava! met 2ljn vrouw
op het vliegveld Le Bourget aangekomen.
Een doodelijke stilte omgaf hem van de 50
politiemannen en vliegveldbeambten. Be
waakt door 2 kapiteins van het leger en een
detective in burger werd hij met een
politie-auto naar de gevangenis van Fresnes
weggevoerd, mevrouw Laval onder escorte
van 2 detectives met een anderen wagen.
Toen het nieuws van Laval's aankomst be
kend geworden was, had zich een menigte
van enkele honderden bij den ingang van
het vliegveld verzameld, die den ex-minister
uitjouwde toen de auto's het terrein ver
lieten. De wagens gingen langs omwegen
naar de gevangenis, waar Laval tot buren
zal hebben Henri Dentz, hooge commissaris
van Syrië, die tegen de Britten heeft ge
vochten: Paul Ferdonnet, die voor radio
Stuttgart sprak, Joseph Darnand. leider
van de Vichy-militie, die den strijd tegen
den Maquis organiseerde en Fernand de
Brinon, Vichy-ambassadeur te Parijs. Som
migen van hen zijn ter dood veroordeeld,
anderen wachten nog op hun vonnis.
Het Britsche ministerie van buitenland-
sche zaken heeft een witboek gepubliceerd,
Groenteprïjzen opnieuw
vastgesteld.
Nadat onlangs bij de vaststelling der prijzen
voor groenten en fruit de winstmarge van
den handel was verlaagd, zijn thans, nadat
de georganiseerde groentehandel bespre
kingen met den minister van landbouw,
visscherij en voedselvoorziening heeft ge
voerd, nieuwe prijzen vastgesteld. Daarbij is
rekening gehoud,en met de bezwaren, die
men van de zijde van den groentehandel
had aangevoerd, tengevolge waarvan thans
een ruimere marge in de prijzen is verdis
conteerd.
Het broodrantsoen van de Nederlandsclie
bevolking heeft zich den laatsten tijd in
stijgende lijn bewogen. Sedert 29 Juli j.l. is
voor den normalen consument in het westen
des lands 2000 gram brood per hoofd en per
week verstrekt aangevuld met 600 gram
biscuits, waardoor het rantsoen in totaal een
voedingswaarde aan brood van 2800 gram
vertegenwoordigt.
Voor de twee komende weken van 518
Augustus zal het broodrantsoen in het ge-
heele land 2800 gram per week bedragen,
deels brood, deel biscuits, tot hoeveelhe
den, die afhankelijk zün van de voorraad-
positie in de verschillende deelen des lands.
Voor het westen is het rantsoen op 2-iOfl
gram brood per week bepaald, terwijl
een bon zal worden aangewezen, die
voor twee weken samen recht geeft op
600 gram biscuits.
Het ministerie van Landbouw, Visscherij
en Voedselvoorziening vestigt de aandacht
er op, dat het broodrantsoen thans, drie
maanden na de bevrijding van het westen,
dank zij den graanaanvoer uit de geallieer
de landen, een peil heeft bereikt, dat uit
eigen productie nooit bereikt kon worden.
Toen op 15 Juni 1940 de rantsoeneering van
brood begon, werd het rantsoen op 2000
gram per week bepaald, waarna van 21 Sep
tember 1941 af een rantsoen van 1800 gram
heeft gegolden, tot de catastrophale ont
wikkeling der voedselvoorziening in den af-
geloopen herfst en winter begon, die het
officieel rantsoen in het Westen ten slotte
tot 400 gram (aangevuld met 400 gram zoo
genaamd Roode Kru.is-brood) in het voor
jaar heeft doen dalen.
De regeering streeft er naar zoo spoe
dig mogelijk het broodrantsoen nogmaals
te verhoogen. Zoodra dat het geval kan
zijn, hetgeen uiteraard afhankelijk is
van de ontwikkeling der voorraadpositie,
treedt voor een belangrijk voedingsmid
del dan een toestand in, die normaal mag
heeten.
waarin een zware beschuldiging tegen La-
val geuit wordtSir Samuel Hoare was na
melijk door den Franschen ambassadeur te
Madrid op de hoogte gesteld van het feit
dat Laval van plan was de Fransche vloot
en zekere militaire eenheden te gebruiken
voor de herovering van Fransche koloniën
die zich achter De Gaulle geschaard had
den. Hoare heeft toen een ernstige waar
schuwing en een bedreiging aan de Vichy-
regeering gericht, waardoor Lavals plan
niet IS uitgevoerd.
Statuut
Nat. Adviescommissie
De Nationale Adviescommissie heeft haar
statuut vastgesteld. Zooals men weet.
brengt de Commissie aan de regeering ad
vies uit over de onderwerpen van algemeen
regeeringsbeleld, welke daartoe door de
regeering aan haar worden voorgelegd of
welke zij op eigen Initiatief in behandeling
meent te moeten nemen,
Het statuut bepaalt nu, dat het op eigen
initiatief in behandeling nemen van een
onderwerp slechts geschieden kan op schrif
telijk voorstel van ten minste drie leden. De
voorbereiding van deze adviezen geschiedt
in den regel door een commissie van vijf
leden,
Aan de voorbereiding door een daartoe
aangewezen commissie kan een orienteeren-
de bespreking in de adviescommissie vooraf
gaan. indien zulks door een doeltreffende
voorbereiding dienstig wordt geacht.
De Nationale Adviescommissie vergadert
zoo dikwjjls zulks door den voorzitter noo-
dlg wordt geacht, of dit door vijf leden
schriftelijk met opgave van redenen Is ver
zocht. De voorzitter doet telkens van een
vergadering door den secretaris een voor
publicatie bestemd verslag opmaken, bevat
tende een beknopte samenvatting van het
verhandelde, voor zoover dat voor openbaar
making geschikt kan worden geacht. De
commissie kan besluiten een bepaalde aan
gelegenheid ln het openbaar te behandelen.
Overigens draagt het verhandelde een ver
trouwelijk karakter.
S. D. A. P.
Het voorloopige partijbestuur der S.D.A.P.
vergaderde te Amsterdam. Naar aanleiding
van een ingekomen vraag sprak het partij
bestuur uit, dat partijgenooten. die worden
uitgenoodigd zitting te nemen in comité's
voor de viering van den verjaardag van de
Koningin, deze ultnoodigine zonder bezwaar
kunnen aannemen. Toetreding van de nf-
deelingen tot zoodanige comité's acht het
partijbestuur ongewenscht. De datum voor
de te houden partij-conferentie te Amster
dam werd vastgesteld op 5 en 6 September.
Beslist werd dat de partijvoorzitter, zij het
in onbezoldigden dienst, zijn functie in de
party kan blijven waarnemen, nadat hij zijn
benoeming bij de regeerxng heeft aanvaard.
Bailey:
Aan hen die het meest ver
geven zal het meest verge
ven worden.
In de Woensdagavond gehouden leden
vergadering der Anu-rev Kiesvereeniging
..Nederland en Orar.je". afdeeling Haarlem-
Zuid zyn gekozen als voorzitter de heer A.
van Drie! en ais leden van het bestuur de
heeren- P. Koov. D Bruyn, Jac. Stoelman.
J. v. d. Engh. Mr. R. P. Kalbfleisch er. J.
Stoorvogel.
De heer G. Klaassen te Haarlem is be
noemd tot electro-technlsch ambtenaar bij
den dienst der Radlocentralen.
SPORT
HONKBAL. 4 Aug. 3 u. H.C.K.—R CJ3.
5 Aug. 10 u. H H.C.—Schoten: 2 u. EDO—SC
Haarlem: HFC HaarlemTYBB.
Volgens gegevens van den weekstaat der
Ned. Bank is thans een bedrag van
990.901 960 verantwoord wegens inlevering
van bank. en muntbiljetten van 100 le
gen verleden week 605.910.550.
BINNENLAND
Plesman. de directeur van de K L M., is
in Suriname aangekomen. Hij verklaarde
naar de Vereenigde Staten gegaan te zijn
om vliegtuigen aan te koopen voor het
transport van Nederlandsche soldaten en
burgers naar Indië.
By het opruimen van mijnen in de
buurt van het dorp Neerkant in de Peel
zijn drie SS-mannen en een Nederlandsche
sergeant om het leven gekomen.
Het is niet juist dat met de ..Amstel-
stroom" een deel van den goudvoorraad van
Nederland uit Amerika teruggebracht wordt
Het schip vervoert wel een groote partij zil
veren munten, die voor de Nederlandsche
regeering in Amerika geslagen zijn.
6 en 7 Augustus komen 11 leden van
het Amerikaansche huis van afgevaardigden
een bezoek aan Den Haag en Amsterdam
brengen.
Het Parool meldt, dat de journaliste
Mary Pos door het Militair Gezag geste
is in de uitoefening van haar Journalistic ..a
bezigheden.
BUITENLAND
De Britsche oorlogsverliezen in de pe
riode van 3 September 1939 tot 31 Mei 1945
bedragen: 1.233.796 dooden. vermisten, ge
wonden en krijgsgevangenen. Gesneuveld
zijn in totaal 336.772, waarvan 233.042 inwo
ners van het Vereenigd Koninkrijk. Vermist
worden 98.113 soldaten van het Empire, ge
wond werden 468.388 en krijgsgevangen ge
maakt 330.523.
De voorzitter van de Labour Party
heeft op een vergadering gezegd, dat er bij
de verkiezingen van 1950 afgerekend moet
worden met de Tory-partij, zooals er nu een
einde is gemaakt aan de Liberale Partij.
Prins Bernhard heeft te Brussel wed
strijden bijgewoond tusschen de Nederland
sche en Belgische binnenlandsche strijd
krachten. Den voetbalwedstrijd wonnen de
Belgen met 32 en den hockeywedstrijd
met 2—0.
Woensdagmiddag heeft Generaal Weygand
zijn verklaringen in het proces Pétain voort
gezet. Een brief van den vroegeren Ameri-
kaanschen ambassadeur te Vlchy, admiraal
Leahy werd voorgelezen, waarin deze zich
ten gunste van Pétain uitspreekt. Het vroe
gere Fransche staatshoofd zou het welzijn
van Frankrijk op het oog gghad hebben, en
bij eenige gelegenheden zou hij zich gekant
hebben tegen de verlangens van de as.
De zitting van gisteren werd gekenmerkt
door hevige debatten tusschen Weygand en
Reynaud. Laatstgenoemde uitte telkens zware
beschuldigingen tegen den Oud-Oppcrbevel-
hobber. Reytiaud moest zelfs tot de orde
geroepen worden. Men wees hem erop, dat
niet Weygand, maar Pétain de beschuldigde
Generaal MacArthur's luchtmacht gaat
verder .Japan stelselmatig te vernieti
gen. „Zwavte weduwe" nachthoinmenwer-
pers en andere vliegtuigen hebben Maandag
en Dinsdag overdag en 's nachts raids uitge
voerd over het geheele eiland Kioesjoe. Óok
boven de wateren rond Japan, waarover de
goederen Japan moeten binnenstroomen.
waren de Geallieerden zeer actief, met bet.
resultaat, dat 35 vaartuigen tot zinken wer
den gebracht.
Op het Japansche ellandencomplex vielen
de steden Kagashima (centrum van explo-
sieven-fabricage, mijngebied en electrici-
teitslevering)Miyasaki en Maroesjima ten
offer aan zware luchtaanvallen.
De haven van Sasebo en de stad Nagasaki
werden door andere formaties gebombar
deerd.
Ook van de zee uit voltrekt het oordeel
zich over Japan
Het eiland Wake werd Woensdag bescho
ten door een groot Amerikaansch slagschip
en er werd slechts zwakke afweer onder
vonden.
Naar Radio Tokio meldt hebben een
heden van de Geallieerde zeemacht in den
personen, die haar samenstellen. Mogen
zij, om dat te behouden, nu bewijzen dat
zij zelf volledig vertrouwen stellen in het
volk. Het verdient dat. En de democratie
eischt het. R. P.
morgen van den 2en Augustus een bombar
dement op een eiland. 90 kilometer ten Zui
den van Tokio, geopend. Onderzeeërs be
schoten den westkant van Kaap Erimo. de
Zuidelijkste punt van het eiland Jesso. Het
land van de Rijzende Zon wordt het land
van de Dalende Zon.
Generaal Carl Spaatz noemde de resulta
ten van de zware bombardementen, gisteren
uitgevoerd door 820 bommenwerpers ..goed
tot tiitstekend". Bovendien hebben 778
superforten hun doodelijke lading boven Ja
pan afgeworpen. Mijnen werden gelegd in
de wateren rond en in Noord-Korea. De
tegenstand ls meestal zeer gering, waarby
het luchtdoelgeschut nog het voornaamste
aandeel levert.
Mao Arthur gereed voor den
laatsten slag.
Op den verjaardag van de Amerikaansche
Luchtmacht verklaarde Generaal Mac Ar
thur, dat de grootste luchtarmada in de
luchtvaartgeschiedenis gereed staat voor den
laatsten. besllssenden slag tegen Japan In
samenwerking met de andere wapenen zul
len deze luchtvloten den Vereenigden Vol
keren de overwinning en de wereld den
vrede brengen
Overal terugtocht «lcr Japanners.
De 6e Australische divisie meldt belang
rijke successen uit Nieuw Guinea. Zij heeft
de controle verworven over een strategisch
zeer belangrijke groep dorpen ten Zuiden
van de Japansche concentratie rond Ka-
bolboes.
was, en dat een proces tegen Weygand
hangende was.
In een later stadium van de zitting ver
weet Weygand Reynaud. dat hij voor de
functie van premier de zoo noodzakelijke
besluitvaardigheid miste, en dat hierin een
van de oorzaken lag, dat Frankrijk zoo snel
door Duitschland overrompeld kon worden.
De Fransche militaire en industrieele uit
rusting stond twee jaar ten achter bij die van
Duitschland.
De openbare aanklager Mornet, verklaarde
over niet voldoende gegevens te beschik
ken, om met zekerheid de rol te kunnen vast
stellen van de personen die deelgenomen heb
ben in de samenzwering tegen den staat.-
Hij voegde hieraan toe, dat het feit, dat hij
geen bewijs kan leveren omtrent verstand
houding van Pétain met andere samen
zweerders niet beteekende, dat hij niet in
staat zou zijn te bewijzen, dat Pétain met
voorbedachten rade handelde.
Getuige Chaudet, leider van verschillende
verzetsorganisaties, kwam met een felle
aanklacht tegen Pétain. Zijn voornaamste
daad van verraad was volgens dezen getuige,
het uitleveren van Fransche soldaten aan
den vijand en het tot zinken brengen van
de Fransche vloot.
Tenslotte werd de beschuldigde nog ver
dedigd door Generaal Georges, de rechter
hand van Weygand. die verklaarde heel
goed te kunnen begrijpen, dat Frankrijk in
1940 wapenstilstand vroeg, daar het zeer
onvoldoende gesteund werd door zijn bond-
genooten.
Voorrangskaarten.
Door de gemeenten van het District
Haarlem (t. w. de gemeenten Haarlem,
Haarlemmermeer. Haarlemmerliede en
Spaamwoude. Heemstede. Bennebroek,
Zandvoort. Bloemendaal. Velsen, Beverwijk
en Heemskerk) zullen voorrangskaarten
worden verstrekt: a. aan ouden van dagen
boven 70 jaar; b. aan zieken op dokters-
attest: c. aan a.s. moeders op dokters-
attest.
De gemeente-instellingen geven op vertoon
van deze kaarten voorrang. Ook anderen
Instanties die daarvoor in aanmerking ko
men wordt verzocht hun medewerking te
verleenen.
De kaarten kunnen worden verkregen,
voor wat Haarlem betreft ter gemeente
secretarie le afdeeling.
