^=«rsïiu.s Haarlems UaaDiad.
Nieuwe eischen aan Tokio gesteld.
Groofe
Verwachtingen.
Gms
Kort en bondig.
Doodstraf tegen Pétain geëischt.
«De Jiinrsang Yo. 1»<0I Tl TT 1 I *N 11 1 >t.n»d»e ,S AuS"»,wi 1,13
IJmuiden: Kennemerlaan 154. X V-X VA X X XXXÜ X^ VA X V-rt. Abonnementen: p.wcek 31 ct.
Telef. 5437. Per kwartaal 4.-.
Tel Dir -Hoofdred. 15054 Adm. 10724 Direc tour-Hoofdredactenr: Robert Peerebooni Tel: Redactie 10600. Expeditie 14825.
Japansche antwoord erop nog niet binnengekomen.
DE uitvinding van de atoom-bom heeft
groote verwachtingen lot uiting ge
bracht. Sommige betreffen de omwente
ling in liet leven der' menschen, die door
het nuttig gebruik van de nieuwe kracht
bron vermoedelijk ontstaan zal. Het is
wat voorbarig daarover te spreken, om
dat de uitvinding nog niet in dit stadium
verkeert. Er zullen nog ontdekkingen ge
daan moeten worden. Maar laat ons aan
nemen dat zij zullen volgen en er ons bij
voorbaat op verheugen.
Talrijker zijn de beschouwingen over de
nieuwe energie in haar eerste uitings
vorm, dus als vernietigingsmiddel. De
twee bommen, op Hirosjima en Nagasaki
geworpen, laten geen twijfel over. De eer
ste stad is geheel verwoest, de tweede, die
veel grooter is, voor een derde deel. Nu
lees ik ergens, dat de komst van dit
nieuwe wapen de oorlogen zal moeten be
ëindigen. Want in de toekomst zal oorlog
zelfmoord zijn.
Deze beweringen zijn ook geuit na de
uitvinding van het vliegtuig en na de toe
passing van gifgassen als oorlogsmiddel.
Vermoedelijk zijn zij al meermalen tevo
ren gelanceerd, bijvoorbeeld bij de uit
vinding van het vuurwapen, bij die van
de granaat en bij andere gelegenheden. Zij
zijn niet bewaarheid. Door nieuwe wapens
uit te vinden beëindigt men den oorlog
niet. En met zelfmoord is de oorlog slecht
te vergelijken. Een zelfmoordenaar is een
man, die zijn leven beëindigt omdat hij
dat wenscht. Oorlogvoerenden wenschen
niet hun levens te beëindigen, maar die
van hun vijanden. Ook als die in de toe
komst van atoom-bommen voorzien zijn,
zullen zij meenen, daarin te kunnen sla
gen door hun eigen atoom-bommen het
eerst te werpen en de tegenpartij te ver
lammen, eer zij handelen kan. Laat ons
op dit stuk geen illusies koesteren. Er is
veeleer aanleiding om te veronderstellen
dat de ouderwetsche formaliteit van de
oorlogsverklaring, die toch al meermalen
achterwege is gebleven, nu voorgoed heeft
afgedaan.
Wat heeft de uitvinding van het vlieg
tuig niet tot vele veronderstellingen ge
leid! De burgerbevolkingen zouden niet
meer veilig zijn en daarom zouden de
troepen, die er immers op uittrokken om
huis en haard" te verdedigen, eenvoudig
weigeren te strijden. Dat is inderdaad be
weerd. Er was meer. Engeland zou er niet
langer voordeel bij hebben, dat het een
eiland was. Intussehen is het er in den
tweeden wereldoorlog maar weer door ge
red. Zijn machtigste verdediger was niet
Winston Churchill, maar de Noordzee.
En dan het gifgas! De Duitschers be
gonnen ermee in den eersten wereldoor
log. Zij hadden aanvankelijk succes tegen
onvoorbereide tegenstanders. Toen werden
de gasmaskers uitgevonden en tegenaan
val met gassen liet niet op zich wachten.
De uitwerking werd minder door sterke
verdediging. Maar na den oorlog vonden
de chemici nog veel gemeener gassen uit.
Italianen pasten ze toe in hun aanval op
Abessinische negers, die zulke strijdmid
delen niet bezaten en bij duizenden om
kwamen. Dat bewees nog niet veel. Maar
wat zou gebeuren als twee grootmachten,
beide met gassen bewapend, op elkaar
lostrokken? Het moest den oorlog on
mogelijk maken, temeer omdat de burger
bevolkingen zouden worden uitgeroeid.
Jarenlang concentreerde de aandacht zich
dus op den gasoorlog. De volken beeldden
zich zoo min of meer in, dat zij er zich
met maskers afdoende tegen beschermen
konden. Een groot schrikbeeld moest be
zworen worden: het gas.
De tweede wereldoorlog brak uit. Hij
duurde vijf jaar en overtrof zijn voorgan
ger in vernietigende kracht. Maar er wer
den geen gifgassen in gebruikt. Geen en
kele gasaanval kwam voor. De millioenen
maskers bleven ongebruikt op de zolders
liggen. Iedereen vergat hun bestaan.
Waarom is geen gifgas gebezigd in den
laatsten oorlog? Er is maar één aanneme
lijke verklaring voor. De Duitschers
wenschten het risico niet te nemen, dat
de geallieerden het middel zouden toe
passen. Men kon het beter buiten werking
laten.
Dit zou in de toekomst ook met de
atoom-bom kunnen gebeuren. Men heeft
oorlog gevoerd zonder de gifgassen, die
men bezat. Waarom zou men in de toe
komst geen oorlog kunnen voeren zonder
de gifgassen en atoom-bommen, die men
nu beide bezit?
Er is aan het merkwaardige feit. dat de
wereld vijf jaar oorlog heeft gevoerd zon
der een van haar gruwelijkste wapens te
bezigen, nog niet veel aandacht geschon
ken. Het is de moeite waard dat te doen,
nu een nog gruwelijker wapen is uitge
vonden.
Zal de atoom-bom een Engelsch-Ameri-
kaansch bezit blijven, waarmee die twee
grootmachten de andere blijvend in be
dwang zouden kunnen houden? Neen. na
tuurlijk niet Het is nog nooit gelukt, een
nieuw wapen lang geheim te houden. Bo
vendien is de wetenschap internationaal
en kent zij het grootste deel van de voor
geschiedenis van deze uitvinding Anderen
zullen haar opnieuw doen. Vele uitvindin
gen zijn door verschillende ontdekkers
gedaan. Bovendien zou men de voort
brengende kracht van de atoom-splitsing
niet to baat kunnen nemen, als men de
vernietigende kracht geheim poogde te
houden.
Het is niet de bedoeling, met dit alles
DE Ver. Staten hebben namens de an
dere drie mogendheden het Japansche
capitulatieaanbod onder bepaalde voor
waarden aanvaard.
In het antwoord wordt gez.cgd: Op het
oogenblik van overgave zal de bevoegd
heid van den Keizer en van de Japansche
rcgcering om den staat te besturen, on
derworpen zijn aan die van den opper
bevelhebber der geallieerde strijdkrach
ten. die zoodanige stappen zal nemen, als
hij geschikt acht voor de tenuitvoerleg
ging van de bepalingen van overgave. Van
den Keizer zal verlangd worden, de onder-
tcckening door de rcgcering van Japan en
het Japansche keizerlijke hoofdkwartier
van de voorwaarden van overgave, die
noodzakelijk zijn om de voorzieningen van
de verklaring van l'otsdam ten uitvoer te
leggen, goed te keuren en te verzekeren.
Voorts dat hij zijn bevelen zal geven aan
de Japansche militaire-, vloot- en lucht-
machtautoritciten en aan alle strijdkrach
ten onder zjjn controle, waar deze zich ook
bevinden, om de actieve operaties te sta
ken en hun wapens over te geven en ver
der zoodanige bevelen uit te vaardigen als
de opperbevelhebber zal verlangen om
uitvoering te geven aan de voorwaarden
van overgave te geven.
Onmiddellijk na de overgave moet de
Japansche regeering krijgsgevangenen en
burgerlijke geïnterneerden overbrengen
naar plaatsen waar zij veilig zgn en welke
zullen worden aangegeven en vanwaar zij
spoedig aan boord van geallieerde
transportvaartuigen kunnen worden ge
bracht.
De definitieve regoeringsvorm in Japan
moet in overeenstemming zijn met de ver
klaring van Potsdam en moet worden tot
stand gebracht door middel van den vrij
kenbaar gemaakten wil van het Japansche
volk.
Gewapende strijdkrachten der Geallieer
de mogendheden zullen in Japan blijven
tot het in de verklaring van Potsdam ge
stelde doel is bereikt.
Het feit, dat Byrnes namens alle vier de
groote mogendheden sprak, werd medege
deeld in den begeleidenden brief van den
minister van buitenlandscne zaken aan
den Zwitserschen zaakgelastigde. Daarin
werd gezegd: „Ik heb de eer u de ont
vangst te bevestigen van uw nota van 10
Aug. en in antwoord daarop u mede te
deeien, dat de president der Ver. Staten
mij opdracht heeft gegeven u, ter door
zending door uwe regeering aan de Japan
sche regeering. de volgende boodschap
namens de regeeringen der Ver. Staten,
het Vereenigd Koninkrijk, de Unie van
Sovjet-Soc. Republieken en China aan te
bieden".
Te Londen meent men, dat Japan geen
andere keus zal hebben dan de voor
waarden te aanvaarden. Het feit, dat den
Keizer zelf gevraagd wordt de verant
woordelijkheid op zich te nemen zijn
veldheeren te bevelen den strijd te sta
ken, wordt beschouwd het risico van ge-
isoleerd Japansch verzet te verminderen
en als een middel om het Japansche volk
de nederlaag bij te brengen.
Dat de Japansche pers Zaterdag levens
beschrijvingen en foto's van den 13-jarigen
kroonprins Akhito heeft gepubliceerd, met
mededeelingen van het karakter, dat hy
„Groote gevoeligheid toont voor het lijden
van de bewoners in de verwoeste gebie
den", kan uitgelegd worden als een voor
bereiding voor een aftreden van den
Keizer.
En nu Ned.-Indië.
Nederland wordt van het verloop der
onderhandelingen op de hoogte gehouden.
Radio Batavia, één van de sterkste zen
ders in den Pacific, verdween Vrijdag
avond uit den aether, maar keerde later
•weer terug. Het programma was echter
rommelig. In Camp Columbia bij Bris
bane, waar de Nederlandsche soldaten
zijn gehuisvest, werd de Japansche mede-
deeling van Vrijdag met groote vreugde
ontvangen, maar militaire kringen vree
zen, dat in Ned.-Indië nog niet alles voor
bij zal zijn ais Tokio de witte vlag hijscht.
Per radio is de bevolking in de Oost
aangeraden met de grootste voorzichtig
heid te handelen. Niets mag worden on-,
dernomen zonder de instructies der Geal
lieerde commandanten, er mag niet on
tijdig feest worden gevierd en onnoodig
bloedvergieten moet worden voorkomen.
Het Geallieerde hoofdkwartier voor
Zuid-Oost-Azië heeft Zondag medege
deeld. dat de herbezetting van Ned.-Indië
hoofdzakelijk zal worden ondernomen
door Britsche troepen. Doch in overeen
stemming met dit hoofdkwartier zal de
een zwartgallig betoog over toekomstigen
oorlog te voeren. Want die is te vermij
den. Al wat de mensch zelf gemaakt heeft
kan hij ook vermijden. Zooals Huxley
kortweg gezegd heeft: De oorlog is er
omdat de menschen hem willen. Zullen
zij zelfs van het gebruik van hun ver
schrikkelijkste wapens afzien om hem te
kunnen handhaven9 Dat is een interes
sante nieuwe vraag, door het ongebruikt
laten van het gas opgeworpen.
In geen geval zullen zij hem kunnen
uitroeien door erger wapens uit te vinden,
evenmin als men het gebruik van narco
tica bestrijden kan door sterker bedwel
mende middelen te bedenken. Neen, daar
toe moet men het: kwade te lijf gaan en
het goede laten zegevieren. Het is een
moeilijke weg. Maar de eenige.
R. P.
De Capitulatievoorwaarden
De tot in bijzonderheden uitgewerkte
voorwaarden van capitulatie van Japan
zijn thans gereed, inclusief de eiseh. dat
alle strategische eilanden in den Stillen
Oceaan onverwijld aan de vereenigde
naties zullen worden overgedragen, aldus
meldt de correspondent te Washington van
de Sunday Times.
De Ver. Staten zullen, zooals Truman
heeft aangekondigd, voor zich de volledige
controle opeischen over de eilanden, die
essentieel geacht worden voor de Ameri-
kaansche veiligheid, een eisch die, naar
vernomen wordt, de volledige goedkeu
ring en steun heeft van de Brifcsdhe re
geering. Tot deze bases behooren. naar
van gezaghebbende zijde vernomen wordt:
Okinawa, de Marianen en de Carolinen
Bovendien zal Amerika vermoedelijk
steunpunten deelen met Engeland in den
Zuid-West-Pacific, inclusief Nieuw-Guinea
en de Salomons-eilanden. De bezetting
van deze eilanden zal geschieden in over
leg met de vereenigde naties. Een andere
categorie van eilanden zal geplaatst wor
den onder trusteeship van de Vereenigde
naties.
Ned. Ind. Civ. Administratie een burger
lijk bestuur op Sumatra mogen instellen
zoodra het eiland bezet is.
De militaire operaties.
Aanvankelijk hebben de militaire opera
ties der Geallieerden Zaterdag stilgelegen,
maar Zondag zijn zij hervat. Er zijn lucht
aanvallen gedaan op militaire doelen in
het gebied van Tokio. Zaterdag is een
groot Amerikaansch oorlogsschip, dat bui
len Okinawa voor anker lag, door een
luchttorpedo getroffen.
Hedenmorgen vroeg hebben Britsche en
Amerikaansche bommenwerpers" het ge
bied van Tokio aangevallen en een mach
tige vloot patrouilleert voor de kust om
bij weigering van den eisch tot overgave
met kracht toe te slaan. Andere vliegtui
gen hebben krachtige aanvallen gedaan
op de Japansche industriegebieden.
De Russische opmarsch in Mantsjoerije
gaat door. Volgens berichten uit Moskou
is N.-Mantsjoerije uit strategisch oogpunt
al voor de Japanners verloren gegaan en
in N.O. Mantsjoerije zullen het 1ste en 2e
Sovjetleger elkaar spoedig ontmoeten. In
vele gebieden zijn de Japanners volkomen
gedesorganiseerd. De Noord-Koreaansche
havens Yoeki en Rasjin zijn bezet.
Distributienieuws
DE TABAKSBON R IS.
Het A. N. P. meldt:
De bonnen R 15 dienen alleen als bevoor
radingsbonnen voor den handel. Op deze
bonnen wordt niets afgeleverd, aflevering
heeft eerst plaats, zoodra een nieuwe bon
der tabakskaart wordt aangewezen.
INLEVERING BON 546 EN 547 VOOR
GROENTE EN VRUIT.
In de Westelijke provincies moeten bon
546 voor groente en bon 547 voor fruit bij een
handelaar in groente en'of fruit worden in
geleverd. Men zal op deze bonnen koopen
van 20 Augustus tot en met 29 September.
Deze regeling houdt in, dat met ingang van
20 Augustus in alle distributiekringen in
bovengenoemde provincies klantenbinding
voor groente en fruit wordt ingevoerd.
Het publiek moet deze bonnen uiterlijk
Donderdag 16 Augustus bij een handelaar
in groente en/of fruit Inleveren.
in Haarlem en Omgeving
begint a.s. Maandag.
NAAR wij vernemen Is liet de bedoeling
met dé gaslevering in llaarlein en «Ie
omliggende gemeenten Maandag a.s. (10
Augustus) te beginnen. De uren waarop
gas geleverd zal worden /.pn: 's morgens
van 11 tot 1 uur en 's middags van 5 tot
Wij hebben reeds eenige dagen geleden
medegedeeld dat er naar gestreefd werd,
de huismoeders in de gelegenheid te stel
len zelf de keuze te doen of zij 's morgens
of 's middags willen koken Die belofte
wordt dus nagekomen.
Zooals men weet is het gasrantsoen voor-
loopïg vastgesteld op 34 M3. in de twee
maanden voor een gezin van 2 personen
Voor elk gezinslid daarenboven wordt 6 M3.
extra gegeven. Dat wil dus zeggen dat een
gezin van 4 personen 46 M3. in de twee
maanden mag gebruiken of ongeveer 3/4
M3. per dag. Daarvan kan men één keer
per dag een bescheiden middagmaal be
reiden.
Het is gewenscht dat leder geregeld zijn
gasverbruik op den meter controleert, want
er zyn scherpe maatregelen aangekondigd
by overschrijding der rantsoenen. Bij de
eerste overschrijding wordt zoowel de gas
als de electricltelts toevoer 14 dagen atge-
sloten en by herhaling zelfs drie maanden.
„Indien dat alles geen collaboratie met
den vijand is, indien dat geen verraad is,
dan vraag ik me af wat die woorden betee-
kenen. Voor zijn misdaden zie ik geen ver
zachtende omstandigheden. Het Hof kan
hierop slechts dc hoogste straf toepassen die
de wet kent en behoeft geen rekening te
houden met den leeftijd van den beklaagde.
Daarom verzoek ik het Hof tegen dezen man,
De Rotterdamsche haven
Een proteststaking
van 24 uur.
Rotterdamsche havenarbeiders hebben lit
een Zondagmorgen gehouden vergadering
een resolutie aangenomen, waarin geconsta
teerd wordt dat geen antwoord is ontvan
gen op de laatste waarschuwingen aan den
eninister-presldent. Daaruit wordt afgeleid,
dat van de zijde der regeering geen steun is
te verwachten, om hïin redelijke eischen,
ingewilligd te krijgen.
Verder wordt vastgesteld, dat voortgegaan
wordt de Eenheidsvakorganisatie, die prac-
ttsch alle havenarbeiders omvat, de moge
lijkheid tot onderhandelen te beletten.
Daarom werd besloten als protest tegen de
zen gang van zaken op Maandag 13 Augustus
het werk in de Rotterdamsche haven voor
24 uur te staken en de volgende verbeterin
gen zelfstandig door te voeren:
a, Invoering van den achturigen werkdag,
met ingang van Dinsdag 14 Augustus 1945
en beëindiging van het werk des Zaterdags
om 13 uur:
b. Handhaving der ploegensterkte volgens
den eisch. door hen gesteld op 29 Juni 1945:
d. Uitsluitend werk aan te nemen voor
twee achtereenvolgende taken:
d. Inptaats van de. niet ingewilligde, uit
de arbeiders zelf gekozen contactcommissie,
een groot aantal vertrouwensmannen aan te
wijzen, die in de geheele haven de belangen
der havenarbeiders zullen behartigen en
toezicht houden op de naleving dezer be
sluiten.
Heden wordt uit Rotterdam gemeld:
De 24-uurs proteststaking van de Eenheids
vakbeweging in de haven te Rotterdam ver
loopt rustig. De arbeid is niet zoo algemeen
stilgelegd als eenige weken geleden. Een
klein deel van de arbeiders is n.l. vanmorgen
toch normaal aan het werk gegaan.
Een regeeringsverklaring
De volgende regeeringsverklaring :s af
gelegd: Naar de regelen, gesteld bij het
buitengewoon besluit Arbeidsverhoudingen,
wordt in arbeidsgeschillen op dit oogenblik
tenslotte beslist door de Rijksbemiddelaars.
Als de z.g. Eenheidsvakbeweging bereid
heid had getoond zich bij een dergelijke
arbitrage neer te leggen, zou ook met haar
niet alleen overlegd maar onderhandeld zijn.
Zij heeft dit echter geweigerd en op een
naderen brief van de regeering hierover, niet
meer geantwoord. Het spreekt vanzelf, dat
onder deze omstandigheden de regeering op
„open brieven" niet ingaat.
De regeerinig zal zich ook niet neerleggen
bij de anarchistische methode, die de Een
heidsvakbeweging wil gaan toepassen door
zelf willekeurig van de geldende regelingen
af te wijken. De regeering doet een dringend
beroep op de arbeiders zich niet verder op
dit pad te begeven.
BINNENLAND
Tot, waarnemend secretaris-generaal van
het departement voor Handel en Nijverheid
is met ingang van 15 September benoemd
Dr. P. Kuin. tot nog toe chef van het secre
tariaat van de directie van de Ned. Spoor
wegen.
Rechtstreeks van het strijdtooneel in
het Verre Oosten is in de haven van Rot
terdam binnengekomen Hr. Ms. Zwaard-
visch. een van de grootste onderzeebooten,
die de Koninklijke Marine op het oogen-
blik in dienst heeft. Onafgebroken heeft
deze onderzeeboot van een Australische
basis uit patrouilles uitgevoerd in een der
gevaarlijkste gebieden. De bemanning is
aan groote gevaren blootgesteld geweest.
Binnenkort vertrekt de Zwaardvisch voor
reparaties naar Engeland.
De stroom van binnenvaartschepen die
uit Dultschland terugkeeren. houdt nog
steeds aan Via Emdcn komen thans Vvele
botters uit Urk en Zeeland naar Delfzijl. Zij
wachten daar tot zij door het Militair Ge
zag aan den rechtmatigen eigenaar worden
overgedragen.
Oiider de terugkeerende schepen waven
ook een groote zandzuiger uit Papendrecht
en sleepbooten.
Tot gewoon hoogleeraar in de Grlek-
sche taal en letterkunde aan de R.-K. Uni
versiteit te Nijmegen Is benoemd dr. J. G.
A. Ros te Nijmegen
In Zwe.den ligt nog hout. dat door Ne
derland in 1944 wérd besteld, doch dat des
tijds niet afgeleverd kon worden Thans
wordt getracht de noodige tonnage vrij te
krijgen om dit voor den wederopbouw zoo
belanrijke materiaal alsnog te doen ver
voeren Het betreft hier een niet onaanzien
lijke hoeveelheid bouw- en kisthout.
Zeer binnenkort is een kon besluit
te verwachten waarbij de bijzondere ge
rechtshoven te Amsterdam en den Haag
worden aangevuld en de samenstelling zal
plaats hebben van drie hoven te 's Hertogen
bosch. Arnhem en Leeuwarden.
BUITENLAND
Binnenkort zal tusschen New York en
Zwitserland een dienst worden onderhou
den door vliegtuigen, welke 75 passagiers
kunnen vervoeren.
Er is een voorstel in behandeling om
Alaska te maken tot den 49en staat van
de Ver. Staten.
De invloed van de Spaansche phalanx
zou weldra verder beknot worden. De partij
zou mettertijd als organisatie worden op
geheven.
De Amerikaansche vice-minister van
buitenlandsche zaken heeft in een radio
toespraak gezegd, dat Europa dezen winter
30 millloen ton steenkool noodlg heeft
voor het transport en de industrie
die eens Maarschalk Pétain was. de dood
straf uit te spreken."
Aldus eindigde hei requisitoir van den pro.
cureur-gcneraal Mornet, dal onder groote
belangstelling en het diepste stilzwijgen ge
volgd werd. Pétain zoo zelde Mornet
verder heeft verraad ln zijn ergs ten vorm
gepleegd: den aanslag op de heilige belan
gen van het vaderland.
