Onze Gevangenen
De wapens hebben rust gekregen.
Japanners komen in vredes-actie
Een legermacht
voor Indië.
In September gaan al
bataljons vertrekken.
De Nationale
Advies-Commissie.
Vorstelijke
Telegramwisseling.
Tusschen Koningin
en Koning George
Het woord is aanj
Maandag
de gaskraan open.
Welke voorzorgen
yenomen moeten worden.'
Koninginnedag
De optocht te Haarlem.
Distributienieuws
COc Jaargang No. 18105 V "I 1 1 tm Zaterdag 18 Augustus 1945
Bureaux: Groote Houtstr. 93 1 B i iQk r¥8 O1 B 9 Of i^\ I Uitgave van de Stichting
en Soendaplein 37, Haarlem I II II I V I I I I 1 IS I IBB II 1 Voorlichting te Haarlem.
IJmuiden: Kennemerlaan 154. >Ai JU Jfe VtJ Abonnementen: p.week 31 ct.
Telef. 5437. Per kwartaal 4.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Tel: Redactie 10600. Expeditie 14825.
OP de brug van het Schip van Staat heeft
de minister-president Vrijdagavond de
vraag gesteld, wat het Nederlandsche volk
wil aanvangen met de tienduizenden, die
gevangen zitten in kampen van allerlei
aard. Hij heeft daar verschillende andere
vragen aan verbonden en sommige voor-
loopig beantwoord. Het was eigenlijk een
vertrouwelijk gesprek met zijn landgenoo-
ten, dat prof. Schermerhorn hield. Er
sprak een bewindsman, die niet slechts
het volk om vertrouwen vraagt maar be
reid is. het dat wederkeerig zelf te geven.
De spreker heeft er geen doekjes om ge
wonden. Hij heeft erkend dat na de be
vrijding belangrijke fouten zijn gemaakt,
dat dingen zijn gebeurd die de verant
woordelijke instanties van harte moeten
betreuren en dat helaas niet vast staat,
of zelfs nu nog menschen gevangen zit
ten, die ten onrechte gearresteerd zijn.
Hij heeft een voorbeeld genoemd en het
aangeduid als een uit legio gevallen. Maar
hij heeft erbij gevoegd dat methoden, die
in de normale rechtsgang van ons volk
onbekend waren, toegepast moesten wor
den om erger dingen te voorkomen. Wij
hebben in een noodtoestand geleefd en
doen dat nog, maar de rechtszekerheid
moet worden hersteld en de tvaarborgen,
die in Nederland aan den grootsten ban
diet plachten te worden gegeven, zullen
weer aan iederen verdachte dienen te
worden verstrekt. Daartoe moet de uitvoe
ringsmogelijkheid geschapen worden en
daartoe is vooral noodig: besef van de
waarde van de begrippen waarop onze
rechtspraak was gebouwd, bij hen die op
het oogenblik de geheele rechtsgang lei
den en beheerschen. Dat is duidelijke taal.
De minister-president heeft ten aanzien
van de toestanden in de kampen ver
klaard, dat zich eenerzijds slapheid bij de
bewakers en anderzijds hier en daar ex
cessen hebben voorgedaan. Hij heeft ge
zegd dat de regeering voornemens is, bij
elk interneeringskamp een college van
regenten, plaatselijk gekozen en plaatse
lijk werkzaam, aan te stellen. Regenten
zullen vrij met alle gevangenen kunnen
spreken, hun den rechten weg kunnen
wijzen en aldus voorbereidend werk kun
nen doen voor hun lateren terugkeer in
de samenleving. Dat lijkt mij een groote
en nuttige verbetering, die het volk zelf
betrekt in de vraag: wat moeten wij op
den duur met onze politieke gevangenen
aanvangen? Want daar bekommeren in
derdaad weinigen zich om en die vraag
moet toch opgelost worden. Men is er niet
af met te zeggen: de misdadigers zullen
de doodstraf krijgen. Een veel grooter
aantal gevangenen zal de doodstraf niet
krijgen en op den duur in ons midden
moeten terugkeeren. Ten aanzien van de
„lichte gevallen", waarover de minister
president sprak, kan men het zich moeilijk
anders voorstellen en als hij de vraag stelt,
welk effect het leven in de kampen op
hen zou hebben, voelt men dus meteen de
noodzaak om dat gunstig te beïnvloeden.
Want de gezamenlijke opsluiting van al
die N.S.B.'ers is eigenlijk allesbehalve een
ideale methode om hen tot beter inzicht
te doen komen. Ik zou hieraan willen toe
voegen dat het mij ook allesbehalve ge-
wenscht lijkt, dat jonge kinderen van
N.S.B.'ers in speciale kindertehuizen wor
den verzameld. Op die manier wordt een
bepaald stempel op hen gedrukt en wor
den zij op elkaar aangewezen, hetgeen
juist niet het geval behoorde te zijn. Ik
heb daar een deskundige opinie over ge
hoord, die onomwonden zei: „Totaal ver
keerd. Niet bij elkaar houden. Zoo wordt
nationaal-socialisme bestendigd. Haal ze
uit elkaar en breng ze in gezinnen onder."
Dit verstandige advies moge de Regeering
ook onder oogen komen.
Onlangs heb ik geschreven over het veel
te groote aantal gevangenen, hetgeen de
keuze van een goede bewaking moet be
letten. De minister-president heeft de
„uitschifting" van een aantal lichte geval
len aangekondigd: voorwaardelijke vrij
lating dus. Hij heetf daarover de meening
van de Nationale Commissie van Advies
ingewonnen. Het is ongetwijfeld de eenige
goede oplossing, ook met het oog op den
komenden winter en de noodzaak, behoor
lijke toestanden in de kampen te verzeke
ren. Dat is geen sentimentaliteit, maar
noodzaak. Het zij herhaald: de misdadigers
moeten en zullen streng bestraft worden.
Maar rechtvaardig. Geen Duitsche metho
den in Nederland. Of om met prof. Scher
merhorn te spreken: Wij zijn Nederlanders
en geen Duitschers; daar ligt nu juist het
verschil.
Bevestigd is ten aanzien van de recht
spraak, dat alles hopeloos langzaam gaat,
al zijn daar verklaringen voor. Het Haag-
sche Bijzondere Gerechtshof zal op 21
Augustus zijn eerste zitting houden, maar
met de tribunalen marcheert het nog hee-
lemaal niet. Veel vertraging wordt ver
oorzaakt doordat er zoo buitengewoon
weinig animo bestaat om er deel van uit
te maken. Mij lijkt de verklaring van dat
verschijnsel niet moeilijk. Het tribunaal-
besluit, in Londen uitgedokterd, ligt ons
volk niet. Wij hebben nooit in leeken-
rechtspraak geloofd. Wij willen niet zelf
rechtspreken, maar wenschen dat juris
ten, beroepsmenschen, dat volgens de wet
doen. Ik geloof dat de Regeering het tri-
bunalen-besluit in dien zin zou moeten
herzien. Het is een fout van haar voor
gangster R. P.
HOUTSTROOPERS GEVERBALISEERD.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag heeft
de Heemsteedsche politie proces-verbaal op
gemaakt tegen een vijftal inwoners van
Haarlem terzake diefstal van hout uit het
Wandelbosch Groenendaal.
T"vE wapens in Oost-Azië krijgen rust.
4-* Uit Mantsjoerjje zijn geen berichten
meer ontvangen over oorlogshandelingen.
Wel komen telegrammen binnen, dat de
Japansche troepen zich aan verschillende
sectoren van dit front beginnen over te
geven. Vrijdag werden 20.000 Jappen ge
vangen genomen. Het Japansche leger in
Zuid-China zal zich heden in Canton
overgeven aan het eerste Chineesche
leger. Dit geschiedt onafhankelijk van
Okamoera's capitulatie in Tsjih Kiang in
de provincie Hoenan.
Intusschen begint MacArthur ongedul
dig te worden. De nota's van Tokio, waar
mee wordt getracht het vertrek der ge
delegeerden uit te stellen, zijn hem gaan
vervelen en hij heeft nu den Japanneezen
bevolen zich onverwijld naar zijn hoofd
kwartier te begeven. Deze zouden daarop
per radio hebben bericht, dat zij vertegen
woordigers hebben gekozen, die Zondag
naar Manila zullen vliegen.
Australische Liberators zijn Vrijdag be
gonnen met een reeks vluchten boven
Java om pamfletten met berichten uit te
strooien.
Eenheden van Nica en voornamelijk
Nederlandsch-Indische autoriteiten staan
in Australië klaar om zich zoo snel mo
gelijk naar bevrijd Ned.-Indisch gebied te
begeven. Hoewel de zetel der Ned.-Indi
sche regeering zeer waarschijnlijk in de
nabije toekomst verplaatst zal worden,
wordt verwacht, dat nog geruimen tijd
een vrij groote organisatie in Camp Co
lumbia zal blijven functioneeren. Slechts
zij, die onmisbaar worden geacht voor
militair of binnenlandsch bestuur zullen
met de eerste detachementen verscheept
worden.
Volgens een bericht van Ass. Press uit
Wij vernemen van officieele zijde: De re
geering is voornemens in Sept. en Oct. een
tiental lichte infanterie-bataljons, tezamen
ongeveer 8000 man. thans dienende onder
den bevelhebber Nederlandsche strijdkrach
ten (B.N.S.) naar Indië te laten vertrekken.
Daarop zullen volgen eenige z.g. gezags-
bataljons samengesteld uit oorlogsvrijwilli
gers, die thans reeds zijn ingedeeld bij de
troepen van de B.N.S. en derhalve eeniger-
mate geoefend.
In het begin van '46 zullen nog enkele
lichte infanteriebataljons worden uitgezon
den en tenslotte bestaat het plan eenige ge-
zagsbataljons te vormen uit oorlogsvrijwilli
gers die thans nog niet in dienst zijn en voor
wier kleeding dus nog moet worden gezorgd.
Dit laatste is slechts mogelijk, wanneer de
Geallieerden deze kleeding tijdig in Neder
land beschikbaar stellen. Het totaal zou dan
20 tot 25.000 man bedragen.
De encadreering der genoemde bataljons
zal moeten worden versterkt of gevormd uit
daartoe op te roepen reserve-officieren.
De vorming en oefening der expeditionaire
macht, die, zooals bekend, in Engeland plaats
heeft, zal inmiddels volgens het met de En-
gelsche autoriteiten overeengekomen schema
blijven doorgaan, opdat wij ten spoedigste
een goed geoefende, bewapende en geenca-
dreerde macht in handen krijgen voor het
geval in Indië nog met kracht van wapenen
zal moeten worden opgetreden. En mede ten
einde de kern te vormen van het nieuwe
Nederlandsche leger. Bij deze expeditionaire
macht worden een groot gedeelte der jongere
beroeps-officieren en eenige honderden jon
gere reserve-officieren, voor de hoogere ran
gen met maximum leeftijd van 45 jaar, in
gedeeld. Half December a.s. zullen nog om
streeks 20.000 man oorlogsvrijwilligers naar
Engeland worden uitgezonden ter vorming
van de eerste divisie.
Tenslotte zullen bij de in Nederland en
Duitschland blijvende troepen van de B.N.S.
een aantal beroeps- en reserve-officieren
worden ingedeeld, terwijl oudere van deze
groepen noodig zijn voor de encadreering
der gezagscompagnieën in Nederland onder
den territorialen bevelhebber in Nederland.
Majoor Thomas Ferebre, die het bevel
gaf tot het uitwerpen van de eerste
atoombom (boven Hirojima). Hij was
een van de weinigen die iets van het
bestaan en de uitwerking van deze bom
afwisten.
Okinawa, zijn vier Aroerikaansehe B-32
bommenwerpers, die Vrijdag alleen voor
het maken van fotografische opnamen bo
ven de baai van Tokio vlogen, aangeval
len door tien Japansche jagers en afweer
geschut. Een der bommenwerpers werd
zwaar beschadigd aan de draagvlakken,
doch geen van de negen inzittende leden
der bemanning werd gewond. Twee Ja
pansche jagers zijn omlaag geschoten en
waarschijnlijk vernield.
Zal het werkelijk zoo zjjn?
Radio Tokio meldt dat de nieuwe Japan
sche minister-president prins Naroehiko
Higasjikoeni in een radiotoespraak aan
de Japansche bevolking vrijheid van ver-
eeniging en vrijheid van pers heeft toe
gezegd.
Bespreekt in het openbaar
het tijdstip der verkiezingen
Vrijdag hield de Nationale Adviescom
missie een vergadering. De voorzitter deelde
mede dat de commissie, belast met de zuive
ring der Staten-Generaal, alsnog voor leden
van de Eerste en Tweede kamer en voor le
den van de Nationale Advies-commissie de
gelegenheid openstelt om klachten in te
dienen.
Vervolgens werd besloten Vrijdag a.s. in
het openbaar te behandelen het aanhangig
gemaakte voorstel, de regeering een advies
uit te brengen met betrekking tot de bepa
ling van het tijdstip, waarop verkiezingen
van de vertegenwoordigende lichamen wor
den gehouden.
Bij het bureau der Nationale Advies-com
missie is een verzoek van de regeering bin
nengekomen om haar te adviseeren omtrent
het vraagstuk der politieke gevangenen.
De regeermgs voorl. dienst deelt
mede, dat H.M. de Koningin van Z.M.
den Koning van Engeland het vol
gend telegram heeft ontvangen:
„In dit grootsche uur, nu ten lan
gen leste de krachten van tyrannie
en agressie in de geheele wereld de
finitief en volkomen overweldigd zijn,
is het mij een groot genoegen, Uwe
Majesteit mijn oprechte gelukwen-
schen met deze triomfantelijke en
totale overwinning te doen toekomen.
Mijn regeering, mijn volk en ik zullen
nooit vergeten, dat Uwe Majesteit de
eerste was, die vrijwillig deelnam
aan den strijd tegen den Japanschen
vijand, toen deze, na den verrader
lijken bomaanval op Pearl Harbour,
den oorlog verklaarde aan mijn land
en de Ver. Staten.
Wij hebben de grootste bewonde
ring gehad voor de dappere daden
van Uwer Majesteits gewapende
macht bij de verdediging van Uwer
Majesteits gebiedsdeelen in het Verre
Oosten tegen verre overmachtige
vijandelijke strijdkrachten, en met
bezorgdheid hebben wij de lotgeval
len gevolgd van Uwer Majesteits ge
trouwe onderdanen van velerlei ras,
die leden onder de wreede onder
drukking van een meedoogenloozen
vijand.
Eén in vreugde over het vooruit
zicht op hun spoedige bevrijding zien
wij met vertrouwen de komende ge
lukkiger dagen van vrede tegemoet,
als belooning voor Uw eensgezinde
krachtsinspanning en die van onze
bondgenooten in den gigantischen
strijd, welke thans tot zulk een roem
rijk einde is gebracht.
GEORGE R. I."
H.M. de Koningin heeft den Ko
ning van Engeland hierop het volgen
de antwoord doen toekomen:
„Overgelukkig, dat de laatste der
overweldigers volkomen overwonnen
is en dat de vrede in de wereld is
weergekeerd, dank ik Uwe Majesteit
allerhartelijkst voor Uw vriendelijk
telegram. Ik bied U mijn diepgevoel
de gelukwenschen bij deze beslissen
de overwinning aan en betuig U mijn
bewondering en dankbaarheid voor
de schitterende verrichtingen van Uw
dappere strijdkrachten te land en
ter zee, welker moed, volharding en
kunde, tezamen met die van onze
bondgenooten, zoo zeer hebben bij
gedragen tot deze eindoverwinning
over de machten van duisternis en
onderdrukking.
Ook ik verheug mij in het vooruit
zicht van de spoedige bevrijding van
mijn lijdende volken in de overzee-
sche gebiedsdeelen van mijn Konink
rijk, die nooit zullen vergeten, wat
zij te danken hebben aan al degenen,
die hun meedoogenlooze onderdruk
kers ten val hebben gebracht.
WILHELMINA".
Emerson:
Het is voor ieder mogelijk
een werkeVól succes in het
leven te b> namelijk
door vroe. 7 een ar
beidssfeer te kiezen en hard
nekkig daarin te werken.
Het is bekend, dat Maandagmorgen 11
uur de gaslevering in Haarlem en omgeving
hervat wordt. Er moeten eenige voorzorgen,
genomen worden, omdat dan het rookgas»
dat in de buizen zit, vervangen moet worden
door het gewone gas.
Bij het voor de eerste maal weer in gebruik
nemen van de gasinstallatie moeten de on
derstaande aanwijzingen nauwkeurig opge
volgd worden:
1. Zorgt dat er geen vuur brandt in het ver
trek waar men voor het eerst weer gas
gaat gebruiken.
2. Zet in het vertrek een raam of buiten
deur open.
3. Hebt CJ een muntmeter, draai dan eea
munt door.
4. Opent de meterkraan en wacht dan 5 min,
5. Opent één branderkraan van een gas-<
comfoor of gasfornuis en laat het gas,-
zonder het aan te steken, 15 minuten uit-
stroomen.
6. Sluit daarna de branderkraan en wacht
16 minuten.
7. Daarna kan het gas op de gewone wijze
worden aangestoken, wanneer het gas dan
nog niet brandt, herhaal dan de in punt
5 en 6 genoemde handelingen.
Hoort men het gas niet uitstroomen. sluit
dan de branderkraan en waarschuwt het
gasbedrjjf of den gasfitter iie volgens een
raambiljet der gasfabriek in de naaste om
geving gestationneerd is.
Geen houtroof meer!
Er is in Bloemendaal in den afgeloopen
winter en ook nog dezen zomer, zeer veel
hout geroofd. Het natuurschoon vertoont
helaas tallooze leelijke wondeplekken. Er
was een excuus voor velen (niet voor de
zwarte handelaars!) omdat er geen brand
stof was. Daarom deed de politie in veel
gevallen een oogje dicht.
Nu er evenwel gas komt, heeft de politie
te Bloemendaal opdracht ontvangen, te be
ginnen met Maandr-g, zonder genade op te
treden tegen houtroovers. Alleen het opra
pen van klein dood hout is toegestaan, maar
als takjes takken worden, is het mis. Niet
alleen zal het hout worden afgenomen,
maar ook hét gereedschap, de wagen of de
fiets. Bovendien volgt dan nog een proces
verbaal.
Er bestaat zoo wordt ons gemeld
groote belangstelling voor den gecostu-
meerden optocht die op 1 Sept. te Haar
lem zal worden gehouden. Vele jeugd- en!
buurtvereenigingen hebben zich reeds
voor deelneming aangemeld, evenzoo vele
particulieren.
Het comité heeft daarom besloten be
kroningen aan dezen optocht te verbin
den. De heer Herman Moerkerk is bereid1
gevonden een jury voor dit doel samen te
stellen. De beschikking is verkregen over
medailles met de beeltenis van de
Koningin.
Laat dit voor nog meer stadgenooten
een aansporing zijn aan dezen optocht
deel te nemen opdat het in alle opzichten
een pracht stoet zal worden.
De inschrijving is opengesteld tot Don
derdag 23 Augustus bij D. J. van Ellinck-
huyz«m, Anegang 32, op de uren 1012 en
24 uur en bij J. J. A. v. d. Linden, Kleine
Houtstraat 8, 's middags van 57 uur.
Zeepbon voor 6 weken*
Met de 225 gram zeep die op bon 537 b*?®
schikbaar gesteld wordt moet 6 weken Re-
daan worden. Op den bon kan evenwel
slechts tot 1 September gekocht worden.
100 gram rozijnen*
In de Westelijke provincies wordt per
persoon 100 gram rozijnen beschikbaar ge
steld. Bon 545 moet op 20, 21 of 22 Augus
tus daarvoor bij den detaillist ingeleverd
worden. Aflevering begint na 2 September.
Waschmiddelen*
Zeepvervangende waschmiddelen mogen
in het vervolg zonder bon verkocht worden.
Drie liter petroleum op bon 543
Met ingang van 20 Augustus wordt in de
Westelijke provincies op bon 543 van de 5e
noodkaart 3 liter petroleum verkrijgbaar ge
steld. De bonnen zijn geldig tot en met 15
Sept. In verband met de bevoorrading van
den handel is het mogelijk dat petroleum
niet direct overal verkrijgbaar zal zijn.
Vóórinlevering der bonnen mag evenwel
niet plaats hebben. Zij die blijvend versto
ken zijn van gas en electriciteit zullen bin
nenkort petroleum ontvangen op bonnen
der kaarten voor petroleum voor kookdoel-
einden.
Ook havermout op bonnen 529 en 530
In de Westelijke provincies mogen op
voor gort aangewezen bonnen 529 en 530
ook 125 gr. havermout per bon gegeven
worden. Voorshands zal havermout evenwel
slechts in zeer beperkte mate verkrijg
baar zijn.
