De Nederlandsche vakbeweging in nieuwe banen. Ons voedsel. Herdenkt en Schenkt. Monaco nu. Kort en bondig Nu de pulnlioopen van Woudenberg's wankel, maar niettemin kostbaar, bouwsel het Nederlandsch Arbetdslront xUn opgeruimd, leggen de oude vakcen- tTalen thans de fundamenten van een nieuw gebouw. Het zal een echt Ne derlandsch gebouw worden met nieuwe stijlkenmerken, die zich la de jaren van de bezetting Illegaal hebben ontwik keld De vakcentrales hebben daar voor de plannen uitgewerkt voor een groot deel onder het spiedend oog van Gestapo en S D. Het waren Evert Kupers, voorzitter van bet Nederlandsch Verbond van Vakvereent- elngcn. Adrlanus Vermeulen, secretaris van dat verbond. Adrlanus Cornells de Bruyn. voorzitter van het Roomsch-Katholiek Werk liedenverbond en Anton Stapelkamp, voor zitter van het Christelijk Nationaal Vak verbond. Voor den oorlog telde het N.V.V. 330.000 leden, het R. K. W. V 200 000 le den het C. N. V. 125.000 leden en de Neu trale Vakcentrale, die thans met het N.V.V. gefuseerd is. 50.000 leden. Op het oogenblik hebben de drie centralen alweer 65 pet. van hun oorspronkelijk ledental bereikt Er is een samenwerking tusschen de vak centrales tot stand gekomen. In de toe komst zullen zij op sociaal en economisch gebied als een eenheid optreden. Wat cultu- reele activiteit betreft, heeft elke centrale baar eigen organisatie. Een bewijs van de samenwerking ls de oprichting van een raad van vakcentralen. Deze wordt gevormd door den voorzitter en een der bestuursleden van elk der vakcentralen en heeft groote be voegdheden. Zij zal plannen maken en be slissingen nemen ten aanzien van de ver betering der sociaal-economische en sociaal hygiënische positie van de arbeiders. Uit de samenwerking met de werkgevers Zijn onder de bezetting plannen gegroeid, die geleld hebben tot de oprichting van een „stichting van den arbeid". Werkgevers zitten hier met vertegenwoordigers van de werknemers aan één tafel en wel elk met zestien vertegenwoordigers. De stichting beeft tot doel de orde in het bedrijfsleven te handhaven en de terugkeer tot normale verhoudingen tusschen werkgevers en werk nemers te bevorderen. Verder zal zij duur zame. goede sociale verhoudingen in het bedrijfsleven verzekeren. Hiermee is dus de medezeggenschap van de georganiseerde werknemers op sociaal gebied verzekerd. Over loonen. arbeidsvoorwaarden, opleiding, sociale verzekering en andere kwesties zal in de toekomst door de vakbeweging als 6praak op medezeggenschap in economische aangelegenheden, een eiscb, die door de werkgevers in principe is aanvaard. Maar daarvoor zijn allereerst noodig grondig ge schoolde arbcldersvertegenwoordigers. van daar. dat het vraagstuk van de arbeiders ontwikkeling met kracht en met spoed door de centralen ter hand zal worden ge nomen Er komen geheel nieuwe organisatievor men in het Nederlandsche bedrijfsleven. De vakbonden zullen verdwijnen en in de laats daarvan komen b e d r ij f s-bonden. [en krijgt in de toekomst dus een vakbond voor het bouwbedrijf, het metaalbedrijf, het transportwezen, enz. waarin alle werkne mers. die in dit bedrijf werkzaam zijn. zullen worden opgenomen. De oude vakcentralen. zullen veranderen in bonden, waarin alle bedrijfstakken vertegenwoordigd zijn. Deze bonden hebben, zooals gezegd, in den raad van vakcentralen hun coördineerend lichaam, maar deze coördinatie werkt ook tot de lagere regionen door. Want de be drijfstakken zullen een bedrijfsunle vor men Er komt dus een bedrijfsunle voor het metaalbedrijf, waarin de desbetreffende be drijfstakken van de Algemeene. Katholieke en Christelijke werknemersbewegingen met elkaar samengaan De bedrijfsunies vinden hun „opposite number" in de werkgevers- unies, waarin de werkgevers uit hetzelfde bedrijf zitting hebben. Deze totale omschakeling heeft uiteraard groote voordeelen. want waren vroeger de werknemers in een bepaald bedrijf in et telijke bonden georganiseerd, in de toe komst zullen ze samenblijven. Zij kunnen zich in een neutrale, katholieke of chris telijke bedrijfstak aansluiten, maar vormen toch een eenheid in de bedrijfsunle. Het spreekt vanzelf, dat een dergelijke omwen teling niet direct kan gebeuren, de com missie. die een en ander uitwerkt, zul over een maand gereed zijn en het zal minstens een half Jaar duren, voor de ordening een teit ls Bovengenoemde drie punten zijn zoo merkte de heer de Bruyn op mijlpalen in de geschiedenis van de Nederlandsche arbeidersbeweging en de besturen der cen trales zijn zich terdege bewust van de enorme taak. die de vakbeweging op zich heeft genomen, een taak met veelbelovende perspectieven voor den Nederlandschen ar beider Met de organisatorische omvorming moet een geestelijke omvorming samengaan. Men kan eischen zonder te haten en een ifleaal nastreven, zonder den klassenstrijd te prediken. Al voor Mei 1940 won deze overtuiging, zoowel bi) werkgevers als werk nemers, steeds meer veld De stichting van den arbeid levert het bewijs, dat formeel de oude tegenstellingen thans definitief zijn opgeheven. ..Wij moeten het besef versterken, dat we nu definitief in de periode van samenwer king zijn aangeland. Juist daarom is de eenheid van handelen, die tusschen de cen tralen tot stand is gekomen van zoo groot belang. De oprichting van de zoogenaamde Eenheidsvakbeweging kan in dit licht ge zien. de arbeidersbeweging alleen maar na deel brengen. Waarom moet er een vierde Scheepvaartdiensten op Nederland. Volgens „Journal of Commerce" hebben vier scheepvaartmaatschappijen die 'onder Amerikaansche vlag varen om subsidie ge vraagd voor een dienst van de Ver. Stalen op Nederland en België, welk verzoek op tien September door de scheepvaartcommis sie bestudeerd zal worden. Genoemd blad verklaart, dat het hier de Tïnited States Lines Company een reeds voor den oorlog gesubsidieerde maatschappij, en nog drie nog nimmer gesubsidieerde maatschappijen betreft, te weten de South Atlantic Steam ship Company, de Black Diamond Steam ship Company, en de Arnold Bernstein Lines. centrale bijkomen, nu de drie bestaande gezamenlijk samenwerken? De Eenheids vakbeweging is een tijdsverschijnsel, zij spe culeert op de geestelijke verwarring, die na eiken oorlog hoersclit. Nauwkeurige ge gevens over haar ledental en organisatie heeft niemand en het ls onze overtuiging, dat deze beweging steeds meer naar den achtergrond zal verdwijnen, naarmate nor male toestanden weer terugkeeren." Het Bijzonder Gerechtshof te 's-Gravenhage Voor het bijzonder gerechtshof te 's Gra- venhage werd Donderdag ook de zaak be handeld van den incasseerder 11. W. G Hol land uit Delft. Hem werd len laste gelegd, dat hij in 1941 aan een inlichtingenidenst van de N. S. B. heeft medegedeeld, dat een zekere van den Berg to Delft naar een Engelsche radio uitzending zou hebben ge luisterd. De verdachte ontkende, maar in 1941 had hij het toegegeven. De advocaat-fiscaal requlreerde vijf jaar gevangenisstraf met ontzegging van het ac tieve en passieve kiesrecht voor den tijd van het leven. De verdediger Mr, van Hellemondt uit Delft achtte het ten laste gelegde niet be- Uitspraak over veertien dagen. Verder werden nog de volgende straffen geëischt, G. Hampe, leeraar te Leiden, die een jon gen had aangegeven omdat hij volgens de Duitsche voorschriften in Duitschland moest gaan werken. 5 jaar gevangenisstraf. De verdediger Mr. Hamersteln wees er op, dat verdachte Duitscher is en men kan Duitschers moeilijk vaderlandslievende da den verwijten. J. J. .Griffioen, cultuuropzichter te Woer den, die in Rusland cultuurondernemingen voor de Duitschers had geleid en in Woer den de Wehrmacht had geholpen bij de aan wijzing van menschen voor graafwerk, 10 jaar gevangenisstraf. Verdachte beweerde dat hij het laatste al leen in opdracht van den burgemeester gedaan had. Als getuige a décharge werd de vrouw van verdachte gehooid, die zei dat haar man vele menschen geholpen had om van het graafwerk af te komen. J. van Elk te Noordwijkerhout, die levensmiddelen van een inwoner van Noordwijkerhout had gestolen, terwijl hij den indruk gewekt had, dat hij voor de Duitschers kwam, 5 jaar gevangenisstraf. Alle uitspraken over 14 dagen. Faillissementen De Haarlemsche Rechtbank heeft op Dins dag 23 Augustus 1945 geen faillissementen uilgesproken. Wegens gebrek a'an actief werd opgeheven het faillissement van Hermanus Oudendag. boekhouder, wonende te Haarlem, Voor- duinstraat 49; Curator Mr. F. J. D. Theyse te HaarLem. Door het verbindend worden der Uitaee- lingslijst is geëindigd het faillissement van: Leendert Venus, metaalbewerker, wonende te Velsen, Curator Mr. P J. Prinsen Geer- ligs te Haarlem. De kwestie van de vrijlating van N.S.B.-ers Ruimte in de kuini>cn viel mee Het A.N.P. verneemt, dat op een lan delijke vergadering van den Politleken Opsporingsdienst te Den Haag een com missie. beiast met het onderzoek onder leiding van kol. Snijders, een rapport heeft uitgebracht, volgens hetwelk er alleen reeds in de kampen met een capaciteit van boven 1000 man per kamp. plaats is voor 93000 personen (zooals bekend schat te men dat er in alle kampen tezamen slechts plaats was voor 40.000 man). Er is, aldus het rapport, reden aan te nemen, dat alle N.S.B.'ers en collaborateurs, die nog gedetineerd moeten worden, onder gebracht kunnen worden. De Nationale Adviescommissie heeft aan de regeering het advies uitgebracht geen N.S.B.'ers vrij te laten. Men zal thans bij het loslaten van andere gevangenen de oude richtlijnen, opgesteld door generaal H. J. Kruis d.d. 27 Januari 1945 willen toepassen. Dit zou dan als gevolg hebben, dat er bijvoorbeeld aan het kamp van de Levantkade te Amsterdam ongeveer 1 van de gedetineerden (40 man) voor vrij lating in aanmerking komt, aangezien er volgens bovengenoemde richtlijnen geen aanleiding bestaat hen vast te houden. De Politieke Opsporingsdienst deelt mede, dat er reeds 10-tallen bunkerbou wers zijn gearresteerd. Dit zijn geen ge vallen van menschen, die zichzelf opge geven hebben. Gezondheidstoestand krijgs gevangenen en geïnterneerden Over den gezondheidstoestand van krijgs gevangenen en geïnterneerden in Indonesië zijn nog geen betrouwbare inlichtingen te verkrijgen Het eenige zekere daaromtrent meldt United Press uit Rangoon, n.l. dat tijdens de capitulatleonderhandelmgen al daar de Japansche commandant heeft, toe gegeven, dat de toestand van de krijsge vangenen op Borneo zeer slecht is. De textielnood in Indonesië zal groot zijn en er zal een acute behoefte aan medica menten zijn. ïn sommige deelen verwacht men ook ec-n ernstig voedseltekort te zul len aantreffen. Ontbijtkoek. Binnenkort komt er ontbijtkoek in de distributie. Bon 646 van de 6e noodkaart moet bij den winkelier ingeleverd worden waarbij men den eersten keer de koek wil koopen en wel vóór 8 September. De winkelier moet een ontvangstbewijs af geven. Groente. Verschillende conservenfabrieken zijn begonnen groente in blik en in het zout te conserveeren. Maizena en pudidng. In ons land is 2 millioen K.G. mats aan gekomen voor het maken van maïzena en pudding. Radiorede van den Minister-President over den strijd der illegalen. •president Prof. Ir. W. Scher- merhorn heeft Vrijdagmiddag tot het Ne derlandsche volk een radioiede gehouden ter herdenking van de slachtoffers van het verzet en ter opwekking tot het geven van bijdragen aan de inzamelingen door de stichting 1940 1945 en Nederlandsch Volks herstel. Niets is meer in den geest onzer hooge Landsvrouwe, wier hart op haar 6ósten verjaardag ongetwijfeld vervuld is van den strijd tegen onrecht en uitbuiting", zoo merkte de minister-president op. Spreker vervolgde: „ik moet vooropstel len, dat het volgens mijn overtuiging niet waar is dat de illegale werkers slechts de gedachte hebben geluid na de bevrijding aan een goed baantje te komen. Natuurlijk heeft menigeen 'hunner er wel eens aan gedacht, dat hij na de bevrijding een behoorlijke plaats zou verkrijgen meer overeenkomstig het werk dat hij deed. Dat beteekent echter niet dat onze verzetsmannen hun werk slechts verrichtten om later de rekening te kunnen presenteeren. Het lijkt er niet op. Wie zoo over hen denkt, kent de gedach- tensfeer niet waaruit zij handelden." „Mannen uit de verzetsbeweging vragen niet om vette baantjes. Het feit. dat de groote adviescommissie uit de illegaliteit dezer dagen nog besloot geen eereteekenen of onderscheidingen toe te kennen, typeert hun geest. Men mag zeker toch als minimum- eisch stellen dat iemand door zijn verzets werk niet geschaad worde in zijn promotie. Die vraag schijnt belachelijk in veler oogen. Daarom doe ik hier een beroep op alle ambtsdragers overeenkomstig dit verzoek te handelen." De minister-president stelde er prijs op te verklaren dat in geen ander land van Europa de verzetsbeweging zich zulke ver standige beperkingen heeft opgelegd als hier. Voor hen die ongeschonden uit den strijd te voorschijn traden, lokt de toekomst. Zij" dragen een schat mede aan ervaringen, een rijkdom aan opgedane persoonlijke vriend schappen. Daarnaast echter zijn er ook dui zenden anderen, die in den strijd gebroken werden, in concentratiekampen geknakt en hun geestkracht verloren. Die den tol be taalden voor vijf jaren verzet. Een groot aantal leege plaatsen ls voorts overgeble ven. Hoe groot dit aantal wel is. kan men zich realiseeren wanneer men b.v. bedenkt, dat het aantal dooden van het Delftsche studentencorps meer dan tien procent be- draegt van het aantal leden. Dat is een groo- ter percentage gevallenen dan het gemid delde bij een modem strijdend leger. Het moet voor velen een teleurstelling geweest zijn, dat de door vliegmachines afgeworpen wapens niet tegen de Duitschers gebruikt konden worden. Zoo kan ik me indenken, vertelde Prof. Schermerhom terwijl hij zijn aandoening nauwelijks kon onderdrukken, dal een vrouwtje wier man en vader in den verzetsstrijd waren gevallen en wier boer derij door de Duitschers in brand was ge stoken, mij schreef en ln haar brief teleur gesteld de vraag stelde: „Zijn zij eigenlijk niet tevergeefs gevallenUit de volle overtuiging van mijn hart heb ik haar ech ter kunnen zeggenneen. dank zij hun offer zal hier een andere natie herrijzen dan die voorheen, zal deze een andeïe plaats tegenover haar bondgenooten dan vroeger. De steun, die gegeven zal worden aan de slachtoffers en de hun nagelaten betrekkin gen wordt niet opgevat in den smalien zin en het „loketje" komt niet ter sprake. Hier wordt niet gedacht aan een minimum maar zoo mogelijk getracht te komen tot een redelijk herstel van den toestand als be stond voor het verlies. Naast financieele hulp is hier plaats voor tegemoetkoming in zedelijke en maatschappelijke nooden. Hel verzet is in deze stichting belichaamd als een groote familie. Het is de bedoeling der regeering, dat de weduwe van een gevallen verzetsman niet van alle kanten wordt benaderd. Een volgend punt is de opleiding en her scholing van hen die deelnamen aan het verzet. Het is de bedoeling maatregelen te treffen opdat de verworven eigenschappen worden aangewend ten bate van onze poli tie, ons leger en voor civiele doeleinden, Daarnaast staat natuurlijk nog veel ander werk te doen. Aan het eind van zijn rede deelde Prof, Schermerhorn mede, dat de Koningin, het voorbeeld gevend, tut haar particulier ver mogen een bedrag van een half millioen gulden heeft geschonken. Talrijke nulUoe- nen nu en in de toekomst, aldus besloot spreker, zijn echter noodig. Daarom, „her denkt en schenkt" op gironummer 194045 op dezen nationalen feestdag, den ver jaardag van onze Landsvrouwe, die voor het verzet en de eer van ons volk heeft ge leden, gestreden Weerbericht Geldig van hedenavond tot Zondag avond: Zwakke wind, gedeeltelijk be wolkt, overwegend droog, koude nacht, overdag vrij warm. Het Algemeen Handelsblad. Verschijnt vandaag weer. Door de autoriteiten is vergunning ver leend voor de wederverschijning van het Algemeen Handelsblad, aïs uitgave van een nieuw opgerichte stichting en onder den ouden naam. Vandaag zal het Am- sterdamsche blad voor het eerst weer uitkomen, met een redactie die natuurlijk van de verkeerde elementen ontdaan is, die zich in oorlogstijd hebben doen gel den en die onder leiding staat van den ouden hoofdredacteur D. J. von Balluseck. Ook hem hebben de Duitschers geduren de een paar jaar van zijn vrijheid beroofd. Wij heeten Het Handelsblad welkom bij zijn terugkeer en richten onze hartelijke gelukwenschen tot onze Amsterdamsche collega's bij de hervatting van hun be- roepstaak. Oude Louis II, Vorst van Monaco, ls vijf-en-zeventig, Europa's eerste amateur kenner van de wereld der visschen en regeerder over het kleinste vorstendom ter wereld (anderhalve vierkante tïilo- meter). Deze man kan tevreden' zijn in de zon. Van alle Europeesche landen, die door den Duitscher bezet werden, kwam het zijne er het best af. Toen Frankrijk viel, proclameerde prins Louis: „Monaco moet een oase blijven." De Duitschers kwamen naar Monaco. Eerst in burger, om uit te rusten' van'het overwinnen in 's Prinsen wonderbaarlijke Casino en om bewonderend rond te lpopen in Louis' prachtige aquarium, Maar voor zij Monaco verlieten hadden zij al het koper van de koepel van het Casino ge haald en afweerbatterijen geplant in de Tir aux Pigeons en mijnen gezaaid op het zon-gedrenkte strand. Nu nog hoort Prince Louis geregeld de doffe knqlien, wanneer geallieerde genie-rsoldaten .die mijnen laten ontploffen. Maar de roulettes bleven draaien. Monta Carlo was een oase van opwindend maar zelden doodelijk kansspel gebleven in Europa's woestenij van wanhopige' "Wan- sen. Den-ouletten draaien nog. Al mogen Amerikaansche soldaten, die in bet „leave centre" Monaco zo'nnen en zwemmen, het Casino niet betreden op zwaar stra'fbe- ding. Al zijn er geen Emgelsche oude dames, Duitsche wapenfabrikanten, Russi sche grootvorsten, Italiaansch'e minnaars, Latijnsch-Amerikaansohe rijkaards. Geen glinsterende titels. Geen fonkelende edel- sleenen. De heroïsche dagen der gokkerij zijn voorbij. De dagen van de Russische' Prin ses Suvarov, die een heele maand lang lederen dag de bank liet springen. De dagen van Willy, den Duiischen kroon prins, die een week voor Wereldoorlog I (waarin zijn vader en hij een imperium vergokten) twee millioen solide franken won. De dagen waarin de vroolijkeEd ward VII den serieuzen Prins van Wales (later: George V) meebracht, die.de histo rische woorden sprak: ,.'t Is hier nét een Turksch bad. Hoe is het mogelijk" dat vader dat uithoudt." Toen Alexandra, Tsarina van alle Russen, een heel Keizer lijk Corps de Ballet meebracht om te dansen wanneer zij speelde. Kansspel kan zoo vervelend zijn. Maar nu, zomer 1945, zijn de tapijten in Prins Louis' Casino versleten. Er zijn nog maar twee speelzalen open 'voor de on vermurwbare maniakken: een handjevol poovere Franschen en Spanjaarden, een Griek, een Turk. Sommige spelers dragen o eeuwige schande open hemden. Een oude vrouw van 92 jaar, een en al rimpel, zit nog altijd vijftig franc-stukken op te zetten, zooals zij dat al 'een kwart eeuw lang. dag na dag, doet. Dat zijn de overlevenden. De verandering, die den ouden Prins misschien net droevigst stemt, bestaat uit twee blinkende goedkoope gok-autorr.aat- jes in zijn schitterend Casino, waarin ge telkens, door een gleuf, een enkele franc kunt wagen om er heel misschien een paar francs voor terug te krijgen. Maar in wezen is er geen verandering. Gok- automaatjes of roulette-tarelsPrince Louis heeft zijn vorstendom nog. En Europa is nog bereid tot gokken. Ook met meer dan francs en fiches. Mr. E. ELI AS. BINNENLAND Utrechtsche studenten hebben inder tijd aan de regeering aangeboden ln de Rot- terdamsche haven te gaan werken als de stakingsbeweging der Eenheidsvakcentrale daar werd doorgezet. Door opheffing' der staking behoefde dit aanbod niet aanvaard te worden. In Soest is een veldmaarschalk Mont- gomerystraat gekomen. Men verwacht, dat de productie van de A. K. U. Kunstzijdefabriek te Ede nog in den loop van deze maand begint. Prof. J. H. A. Logeman, minister van de overzeesche gebieden, vertrekt op 4 Sep tember per vliegtuig naar Australië. Het is niet uitgesloten dat de minister onderweg een ontmoeting zal hebben met den gouver neur-generaal van Ned. Indie. De reis staat ln verband met den opbouw van Ned -Itidië. Engeland en Canada hebben elk aan Nederland aangeboden de complete uit rusting beschikbaar te stellen voor .twee divisies. Het aanbod is door Nederland dankbaar aanvaard. Bl'ITKM.,4 ND Rudolf Hess heeft den raad gekregen zich gereed te maken voor het vertrek-maar Neurenberg. In de buurt van Palermo zijn negen benden misdadigers, in totaal meer dan- 300 personen, gearresteerd. De veldmaarschalken Von Brauchltsch en Manstein zijn in Sleeswijk-Holsteirp ge arresteerd. De dochter van Mussolini Edda Ciano is aan Italië uitgeleverd en naar de Lipari- sciie eilanden overgebracht. Dr. Aug. Borms. de Vlaamsche acti vist. is in een Belgische gevangenis opge sloten. Otto Dietrich, de voormalige pers chef van het Derde Rijk, is ln de Britsche zone gearresteerd. Volgens Un. Press hebben, de „Ver. Staten aan Frankrijk een crediet op langen termijn van 650 millioen dollar versttekt. Gouv. Gen. op weg naar ons land. United Press meldt uit Colombo, dat de Gouv.-Gen. van Ned.-Inaië, jhr. A. W. L. Tjarda van Starkenborch Stachouwer en luit.-gen. H. Terpoorten van ,New Delhi naar Nederland zijn vertrokken De hee- ren Spits en Van Rees en eenige andere hooge Indische ambtenaren zijn in Cal cutta aangekomen en zullen sppgdig J^aar het Geallieerde hoofdkwartier ~v"óor Z.O. Azie doorreizeo.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 2