MacArthur heden in Tokio.
Sport en Spel.
Verhouding Gulden en Pond blijft dezelfde.
Geen militair bestuur in Japan?
Het woord is aan....
Onze Ziekenhuizen.
Ook te Haarlem een
tekort aan Verpleegsters.
Amerikaansche hulp
Een groote partij
Linnengoed.
60o Jaargang No. 18122 >g 1 Zaterdag 8 September 1»43
Bureaux: Groote Houtstr. 93 l11"^ 1 /N 1^^ O 1 S é^W W^"\ I Uitgave van de Stichting
en Soendaplein 37, Haarlem H I t i i 1 I 1 I III I J I C I I 1 B If J Voorlichting te Haarlem.
IJmuiden: Kerinemerlaan 154. ak A sMaa^ Jfagf JL Abonnementen: p.-week 31 ct
Telef. 5437. 'fscsJ? per kwartaal 4.—.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peéreboom Tel: Redactie 10600. Expeditie 14825.
DEN nieuw voetbalseizoen begint. Het
•*-' moet door spelers en toeschouwers met
bijzondere spanning verwacht zijn, nadat
zij een heel jaar lang van de meest popu
laire sport in ons land verstoken zijn ge
weest. Dat is nog nooit gebeurd sinds de
Engelschen zesenzestig jaar geleden, onze
jeugd gelukkig maakten met de uitvinding
die zij „soccer" gedoopt hadden, ter onder
scheiding van „rugger" of wel „rugby".
Het zou prettig zijn als dit nieuwe voet
balseizoen beter werd dan zijn voorgan
gers. Spelkenners zullen mij onmiddellijk
tegenwerpen, dat dit niet te verwachten
is, omdat de gebrekkige verbindingen
noodzaken tot het houden van een nood-
competitie in plaatselijke afdeelingen. Er
zijn meer nadeelen. Ik heb ze vernomen,
maar bedoel geen verbetering in de spel-
kwaliteit. Die zal op haar tijd wel komen.
Van veel grooter belang zou het zijn, als
alle voetballers en ook hun publiek het
Engelsche motto „Play the game" voorop
wilden stellen. Play the game.... letter
lijk vertaald: speel het spel. Maar de let
terlijke vertaling drukt de beteekenis van
de Engelsche woorden niet voldoende uit.
Zij beteekenen: speel het spel zooals het
gespeeld behoort te worden, niet alleen
volgens de regels maar ook naar den geest.
En de korte, krachtige term wordt in En
geland niet alleen op alle takken van
sport toegepast, maar is een kernwoord
in algemeen gebruik. Een onderwijzer zal
het tegen den kleinen jongen zeggen, die
een vriendje heeft verklikt of die gespiekt
heefteen kwaad, dat op Engelsche
scholen zelden voorkomt: op vele heele-
maal niet. De zakenman zal het iemand
toevoegen, wiens handelsmethoden niet
achttien karaats zijn gebleken. Play the
game!
Er zijn ook in Engeland menschen, wier
eerlijkheid in zaken te kort schiet. Maar
spreek met welken handelsman ook, die
zaken met het buitenland heeft gedaan:
hij zal u verzekeren dat hij het liefst met
de Engelschen te maken heeft, omdat zij,
behoudens uitzonderingen, strikt betrouw
baar in hun „business." zijn. Waar komt
dat door? Omdat zij in zulke opvattingen
zijn grootgebracht, omdat hun in de jeugd,
bij het spel, het motto „Play the game" al
voortdurend is voorgehouden en het hen
op hun levensweg blijft vergezellen.
Het is veelbeteekenend, dat zoo'n sport-
term gemeengoed is geworden. Het is niet
de eenige. „Fair play"eerlijk, goed
spelis een ander. „It's not cricket"
heb ik in het Lagerhuis een politicus,
middenin een debat, zijn tegenstander
hooren toeroepen en niemand vond daar
iets komieks in, want ook die uitdrukking
behoort tot het algemeene spraakgebruik.
Engeland is geen land vol brave jongens
en Nederland geen land vol kwade. Maar
ook wij zouden een stuk opvoeding kun
nen volbrengen, dat ons aanzien in de
wereld zou verhoogen, als wij sport en
spel gingen gebruiken voor het doel waar
voor zij bestemd zijn: karakter vormen.
Als in dezen tijd zooveel jongeren haken
naar hun aandeel in den opbouw van ons
volk. naar hun bijdrage aan herstel en
vernieuwing, dan hebben zij op sportgebied
een prachtige taak voor het grijpen. Als
zij haar maar aandurven en zich niet laten
afschrikken door de hoon van den man,
die het flink en slim vindt achter den rug
van den scheidsrechter „hands" te maken
of stiekum en geniepig door te trappen
naar de schenen van zijn tegenstander. Is
dat flink?
Als onze gansche voetballende jeugd het
spel speelt zooals het gespeeld moet wor
den, als zij „Play the game" als devies
aanvaardt, zal zij een stuk opvoeding vol
brengen, dat groote gevolgen moet heb
ben. Dit is een taak, die ouderen niet
kunnen uitvoeren. Hun tijd binnen de
kalklijnen is Voorbij. Alleen de jeugd kan
het groote werk aanpakken en tot wel
slagen voeren.
Sommige menschen vinden sportwed
strijden onbelangrijk. Zij zijn ook onbe
langrijk, als de spelers geen ander doel
hebben dan te winnen. Zij zijn belangrijk,
als hun doel is, het spel op de ware ma
nier te spelen en zij er, alleen onder die
voorwaarde, alles opzetent om te win
nen. Wel zijn er ook menschen, die sport
beoefend zouden willen zien zonder wed
strijden. Zij vergeten dat het leven zelf in
tallooze van zijn uitingen een wedstrijd is
en dat de sport ook daartoe kan opvoeden,
door moed, vastberadenheid en volhar
ding aan te kweeken. Maar altijd onder
die primaire voorwaarde: Play the game.
Ik weet dat er onder onze voetballers
veel zijn, die dezen regel inderdaad
tot den hunne hebben gemaakt.
Gelukkig wel. Maar er zijn er
teveel die dat niet hebben gedaan.
Het is niet noodig het verleden op te
rakelen om dat te bewijzen: het wemelt
van bestraffingen en „incidenten", met
inbegrip van mishandelde scheidsrechters,
vechtende spelers en andere kwalijke
dingen van dien aard. Als de toestand
beter geweest was, zou het een veel groo
ter aantal beoefenaars verworven hebben.
Want het aantal is niet groot in verhou
ding tot onze bevolking. Het percentage
jonge Nederlanders, dat geen enkele open
luchtsport beoefent, is onrustbarend hoog.
Tot-Ons nadeel.
Soms hoort men prettige dingen. On
langs spraken drie jongens over snelheids
wedstrijden, waaraan twee van hen had
den meegedaan. Zij zeiden enthousiast,
dat het ideale wedstrijden waren ge
weest: in prachtig weer en spannend.
„Hebben jullie een eersten prijs gehaald?"
vroeg de derde. Neen, dat was hun niet
Generaal Mac Arthur is vandaag om 8.30
uur plaatselijke tijd in Tokio aangekomen.
Twee Amerikaansche regimenten vormden
de eerewacht, toen hij van het spoorweg
station naar de ambassade van de Ver. Sta
ten reed, waar terstond de Amerikaansche
vlag werd geheschen.
De overgave van de Japansche legers in
China zal in de komende 48 uur plaats
hebben, mits genoeg troepen der Chineesche
centrale regeering naar Nanking gebracht
kunnen worden, om er zeker van te zijn, dat
een voldoende politiemacht voor die gele
genheid in de stad aanwezig is. Onverpoosd
brengen Amerikaansche vliegtuigen hon
derden goed uitgeruste manschappen aan
van het nieuwe Chineesche zesde leger, die
gestreden hebben in Burma. In Nanking
bevinden zich nog 7000 man Japansche
troepen, doch moeilijkheden worden niet
verwacht. Sommige Japanners trekken
reeds weg uit het stadsgebied.
Uit Okinawa wordt vernomen, dat de Ja
pansche vertegenwoordigers aldaar heden
de stukken van overgave hebben geteekend,
waarbij 105.000 man troepen van leger en
vloot, verspreid over een zestigtal eilanden
van de Rioe-Kioe groep, capituleeren. De
Geallieerden werden vertegenwoordigd door
generaal Stilwell, commandant van het
Amerikaansche tiende leger.
Het Japansche nieuwsbureau heeft be
richt, dat Manoroe Sjigemitsoe, de Japan
sche minister van buitenlandsche zaken, te
genover persvertegenwoordigers te Tokio
Aan Vice-Admiraal Sir Gerald Dickens, op
wiens initiatief de Rotterdamsciie vlootweek
gehouden is, is ter gelegenheid van zijn ver
trek uit ons land een kristallen bowlstel
overhandigd. De Vice-Admiraal en Schout
bij-nacht G. W. Stoeve (rechts) in bewonde
ring voor het fraaie stuk.
heeft verklaard, dat de Geallieerden geen
militair bestuur in Japan zouden instellen
doch dat zij „verzoeken" zouden richten
tot de Japansche regeering, aan welke ver
zoeken dan ten volle gehoor zou worden
gegeven. Sjigemitsoe deed een beroep op
de Geallieerde!} om begrip te toonen voor
en vertrouwente hebben in de maatrege
len, welke door de Japansche regeering na
de overgave worden genomen. Volgens Sji
gemitsoe hadden de Geallieerden speciaal
betreffende de kwestie van het onderhoud
van het Japansche volk goed begrip ge
toond. Hij verklaarde, dat de op-en-top-oor-
logs-industrie natuurlijk moest worden stop
gezet, doch dat onderhandelingen werden
gevoerd om te komen tot een spoedig her
stel van de vredes-industrie.
De Australische minister van verdedi
ging, die kort geleden tot Australische
hooge commissaris in Londen werd be
noemd, heeft medegedeeld, dat Australische
troepen Borneo en omliggendè eilanden zul
len bezetten naar het Oosten toe. De over
gave door de Japanners van Nederlandsch
Borneo zal aanvaard worden door generaal-
majoor Milford, commandant der zevende
Australische infanterie-divisie.
Krijgsgevangenen op Malaka.
De toevoer van medicamenten aan krijgs
gevangenen en geinterneerden in Siam heeft
ongehinderd plaats gehad. De officier van
gezondheid die kamp Hiburi bezocht, zes
tig mijl zuid-zuidwest van Bangkok, heeft
gerapporteerd dat allen er goed maar ver
ouderd uitzagen en dat het moreel ook
goed was. In genoemd kamp waren 2950 ge
vangenen, waaronder 920 Nederlanders. Er
waren geen ernstige ziektegevallen, wel ma
laria, huidziekten en zweren. Er was ge
brek aan kleeren en sommigen liepen met
slechts een lendengordel. Allen prezen den
eigen medischen dienst, die de afgeloopen
drie jaar heeft gefungeerd. De zegsman
woonde een tooneelvoorstelling bij, waarbij
een muziekkorps optrad met koperinstru
menten, harmonica en drie strijkinstrumen
ten, welke alle zelf vervaardigd waren.
Hulp voor Java.
Het oudste Catalina-vliegtuig van den
Nederlandschen marineluchtvaartdienst
werpt thans steunvoorraden boven Java
uit. Het is de IJ 45, commandant luitenant
ter zee eerste klasse G. F. Rijnders, en
tweede piloot luitenant ter zee tweede klas
se W. Landman, beiden van Soerabaja. Zij
legden de belofte af, nog vóór het weekeinde
6000 pond boven Soerabaja uit te werpen.
Afgezien van deze C&talina werpen Neder-
landsche Mitchells van het Ned. Indische
leger voorraden uit.
Door de Ned.-Indische regeering worden
voorbereidingen getroffen om zoo spoedig
mogelijk op Borneo en Sumatra de rubber-
productie te hervatten. Het grootste pro
bleem is het transport. De regeering heeft
orders geplaatst in de Ver. Staten voor
kust- en riviervaartuigen, sleepbooten en
lichters.
In Brisbane worden 140.000 paketten
voor krijgsgevangenen en geïnterneerden
in Ned. Indië gereed gemaakt.
In het Japansche dorpje Aria zijn o.m. 21
Nederlanders bevrijd o.w. mevr. Einthoven
met 4 kinderen uit Bandoeng, de heer en
mevr. Leis met 2 kinderen en mevr. Murk.
De 12 kinderen van het gezelschap waren
volgens Un. Press, uitgelaten van vreugde.
Vrijdag is te Londen een Engelsch-
Nederlandsche monetaire overeenkomst
onderteekend. Hierbij worden op finan
cieel gebied de maatregelen getroffen voor
een hervatting van den handel tusschen
het sterlinggebied en Nederland met het
Nederlandsche rijk overzee. In deze over
eenkomst wordt de wisselkoers vastgesteld
op 16,691 guldens 1 pond sterling voor
Nederland (hetgeen de voortzetting betee-
kent van de tot dusverre voorloopig vast
gestelde verhouding), terwijl voor Ned.
Oost- en West-Indië de koers gehand
haafd blijft op 7.60 gulden in het pond ster
ling.
Nederland en het Nederlandsche rijk
over zee zullen voortaan één Nederlandsch
monetair gebied vormen. Inwoners van
dit gebied zullen hun sterlingbezit vrijelijk
overal in het sterlinggebied kunnen uitge
ven, terwijl inwoners van het sterlingge
bied vrijelijk hun guldens overal in het
Nederlandsche monetaire gebied zullen
kunnen uitgeven.
Voorts is bepaald op grond van de be
sprekingen te Londen, dat eventueele
voorraden rubber, tin, oliezaden, suiker,
enz., welke zich in Ned. Oost-Indië bevin
den, naar de wereldmarkten verscheept
zullen kunnen worden, met gebruikma
king van Singapore als entrepot.
De Nederlandsche Bank zal een bedrag
in sterling aanhouden van maximum 5
millioen pond sterling, terwijl de Bank of
England dienovereenkomstig een bedrag
in Ned. guldens zal aanhouden van maxi
mum 53.450.000. Dit bedrag laat onaan-
gelukt. Maar er was fel om gestreden.
„Hebben jullie dan pech gehad?" „Och
neen, man. Die lui waren beter dan wij!"
„Be a good loser", zegt de Engelschman:
„Wees een goed verliezer". Ook die uit
drukking heb ik vaak in de Engelsche
politiek en in het gesprek van zakenlui
hooren gebruiken. Het was opnieuw: de
goede sportopvatting die was doorgedron
gen in het maatschappelijk leven.
Over dit onderwerp heb ik al eerder ge
schreven. Ik wilde het opnieuw doen, in
andere bewerking, nu het voetbalseizoen
begint. Want het is niet „maar spel". Het
is van belang. R. P.
getast Nederland's reeds bestaande ster-
lingsaldi, welke tijdens den oorlog zijn
ontstaan, welke saldi echter thans voor
namelijk worden gebruikt voor het betalen
van den meest dringenden invoer.
Deze overeenkomst beteekent, dat wij
wat onze financieele verhoudingen tot het
sterlinggebied betreft, voortaan wederom
uit kunnen gaan van een vaste koersver-
houding van den gulden tot het pond ster
ling.
Omtrent de redenen, welke aanleiding
waren tot het ontstaan van een dergelijk
groot verschil In waardeering van de Neder
landsche en Indische gulden verneemt het
A.N.P., dat men zich hierbij heeft laten
leiden door de overweging, dat de koers-
verhouding van den gulden in Ned. Oost
en West-Indië tot het pond sterling steeds
onveranderd is gebleven. Wat Nederland
betreft is het feit van invloed geweest, dat
In het Engelsch-Belgiseh monetaire verdrag
een devaluatie van den Belgischen franc
heeft plaats gehad en men heeft het van
Engelsche zijde noodzakelijk geacht van
wege de onveranderd gebleven Gulden
Belg. francverhouding ook voor Neder
land een waardevermindering van den gul
den door te voeren, hetgeen mede in ver
band met onze verzwakte economische po
sitie wenschelijk werd geacht.
Hoewel het natuurlijk alleszins is toe te
juichen, dat men tot een vaste koersver-
houding voor den handel met het sterling
gebied is kunnen komen, heeft deze ver
schillende koerswaardeering voor den gul
den in Nederland en in onze koloniën voor
onze volkshuishouding, vooral in de eerst
volgende jaren, een groote beteekenis, welke
helaas voorloopig alleen van nadeeligen in
vloed is. Het moederland moet namelijk de
eerste jaren zeker overwegend invoeren en
dan moetenu voor dien invoer, voor zoover
afkomstig uit het sterlinggebied aanizenlijk
meer guldens worden betaald dan voor den
oorlog. Anderzijds zullen in onze koloniën,
welke vooral wat den export van cultuur
producten betreft, vrij -spoedig weer een
rol kunnen gaan spelen, de prijzen voor
dien uitvoer, welke meestal in sterling lui
den, in guldens uitgedrukt in vergelijking
met voor den oorlog niet toenemen, het
geen wel het geval zou zijn geweest als ook
daar de koers op 10.691 gulden zou zijn
vastgesteld.
Tenslotte kan er nog op worden gewezen,
dat het monetaire verdrag met Engeland
voor den tijd van 3 jaar is aangegaan en
dat veranderingen in de koersverhouding
alleen na wederzijdsch overleg kunnen
worden doorgevoerd.
De Zakenwereld:
Er is slechts één ding, dat
gij zonder moeite hereiken
kunt: mislukking. Anders
niets.
Voor de Haarlemsche ziekenhuizen
bestaat thans een wachtlijst van ruim
800 patiënten. Dit is niet een gevolg
van te weinig bedden in de inrichtin
gen, maar moet geweten worden aan
een tekort aan verpleegsters.
Dit tekort wordt het. sterkst gevoeld in
het St. Elisabeth's Gasthuis; minder, maar
toch ook, in het Diaconessenhuis. Dit ver
schil komt, omdat de verpleegsters in het
Gasthuis niet gebonden zijn en er dus ge
makkelijker toe komen een anderen werk
kring te zoeken. De zusters in het Diaco
nessenhuis hebben een gelofte afgelegd als
diacones. In de Mariastichting, waar reli-
gieusen als verpleegsters werken, wordt
het bezwaar niet gevoeld. Daar is dan
ook een volledige bezetting en zijn alle
bedden in gebruik.
Indien er geen tekort aan verpleegsters
was, zouden er zeker elke week 10 of 20
patiënten meer in de Haarlemsche zieken
huizen opgenomen kunnen worden. Daar
door zou de wachtlijst van 800 patiënten
in vrij korten tijd weggewerkt zijn.
In Bloemendaal komt een
nieuw ziekenhuis
In den oorlogstijd bestond in Hoofddorp
een noodziekenhuis van het Roode Kruis.
Dit was bestemd voor opneming van
slachtoffers van eventueele rampen, eva
cuaties enzoovoort. Er zijn in dit zieken
huis intusschen veel patiënten opgenomen
die als illegalen gewerkt hadden en bij
dat werk gewond of ziek geworden zijn.
Na den oorlog was de school waarin het
ziekenhuis gevestigd was, weer voor on
derwijs noodig. De inrichting van dit ge
bouw en ook de verpleegstersstaf wordt
nu gebruikt voor een nieuw noodzieken
huis dat te Bloemendaal komt. Het wordt
ondergebracht in een paviljoen van het
Provinciaal Ziekenhuis te Bloemendaal
bij Santpoort. Het wordt een geheel af
zonderlijk ziekenhuis, dat dus in alles bui
ten het verband van de provinciale in
richting staat. Zelfs krijgt het een eigen
keuken-inrichting
In het nieuwe ziekenhuis komt
ruimte voor 200 bedden. Onder de pa
tiënten, die opgenomen zullen worden
zijn, hehalve t.b.c.-patiënten (zwart
en lichte gevallen) ook gewone ope
ratieve- en ziektegevallen.
Tot geneesheer-directeur is benoemd Dr.
J. D. Muller te Haarlem, 'voorheen di
recteur van een sanatorium te Gennep.
Verder is als geneesheer benoemd Dr.
Pfenning te Amsterdam.
Er zijn voldoende verpleegsters omdat
men kan beschikken over de keur van
het personeel dat men in Hoofddorp had.
De keur bestaat uit 11 gediplomeerde zus
ters.
Het is mogelijk geweest het ziekenhuis^
volledig in te richten. Er komt natuurlijk"
een operatiezaal. Ook is men er nog in
geslaagd al heeft het veel moeite ge
kost! een Röntgen-apparaat machtig te
worden. Hier en daar werden onderdee-
len gevonden, die toen met veel moeite1'
door de Philipsfabrieken aangevuld zijn
tot een volledig toestel. Zonder die in
strumenten kan het ziekenhuis waar
ook lijders aan gewrichtstuberculose ver
pleegd zullen worden niet werken.
Het is de bedoeling dat het nieuwe zie
kenhuis te Bloemendaal 1 October a.s. in
gebruik getiomen zal worden.
Canadeesche nationaliteit.
De gouverneur-generaal van Canada,
Lord Athlone, Leeft in bet Canadeesche
parlement zijn troonrede gehouden. Hij
zeide o.a., dat het toekomstige nationale
embleem van Canada alsmede het Cana
deesche volkslied zouden worden gekozen
door een commissie van senatoren en af
gevaardigden. Hij gaf voorts een definitie
van het begrip „Canadeesche nationaliteit"
met weglating van de benaming „Britsche
onderdaan", geldend voor alle Canadeezen.
Het Amerikaansche Roode Kruis heeft
voor een bedrag van 2.229.000 dollar aan
linnengoed voor ziekenhuizen, verpleeg
sters en dergelijken (via Antwerpen) naac
Nederland gezonden.
In 5 trucks is het eerste deel der zending
reeds in Nederland aangekomen. Het be
treft n.l. lakens, verpleegstersschorten en
luiers, die zoo snel mogelijk langs de nor
male distributiewegen verdeeld zullen
worden.
Behalve de goederen heeft het Ameri
kaansche Roode Kruis een 5-tal trucks in
eigendom, benevens 15 trucks in bruikleen
aan het Nederlandsche Roode Kruis over
gedragen. j