Groot tekort aan Verpleegsters Buitenlandsch Overzicht In Snelle Reeks. De straatverlichting Zeer bescheiden. Haarlemsche kinderen naar Engeland Voor de rookers Binnenkort li rantsoen per week. Minister Drees op de brug. Weerbericht Steden en Stadjes. De Volksgezondheid daardoor bedreigd. T"* OEN president Roosevelt kort voor de -*• nederlaag van Duitschland plotseling overleed, vreesde een groot deel van de menschheid, dat de macht der Ver. Sta ten, door hem geleid en georganiseerd tot de grootste ter wereld, zou verminderen omdat zijn zetel zou worden ingenomen door een onbekende. Maar in enkele maanden heeft deze senator uit Missouri, wiens naam bijna niet tot Europa was doorgedrongen, getoond de opvolger van een groot man te kunnen zijn. Hij heeft Roosevelts plaats ingenomen zonder eenige storing in de staatsmachinerie te veroor zaken en in zijn buitenlandsch beleid suc cessen weten te boeken, die zijn voorgan ger niet had kunnen vergrooten. En thans heeft hij tot het Congres een boodschap gericht, waarin hij zich op binnenlandsch- politiek terrein doet kennen als een ma gistraat, die groote problemen moedig durft aanpakken. Het korte résumé dat ons in Europa van dit stuk heeft bereikt is zóó volgeperst met aankondigingen van allerlei maatregelen, dat de eerste conclu sie moet zijn, dat men in de Ver. Staten de na-oorlogsche problemen in eigen huis allang van tevoren moet hebben bestu deerd. Daar zal men vrijwel zeker eerder en gemakkelijker de moeilijke overgangs periode te boven zijn dan in de andere landen. Truman blijkt zeer groote waarde aan het particulier initiatief te hechten en al les te zullen doen, door o.m. een duide lijke, vaste en stabiele koers te zullen volgen, om dit weer tot groote ontplooiing te laten komen. Zoodra op een bepaald ge bied regeeringscontrole kan verdwijnen, zal dit geschieden, opdat het bedrijfsleven vrijer armslag zal hebben. Maar evenzeer erkent hij, dat het particulier initiatief ten aanzien van verschillende zaken tekort moet schieten, zoodat de staat daarbij aan vullend zal moeten optreden. De overscha keling van oorlogs- op vredesproductie b.v. zal schokken veroorzaken, maar Tru man verwacht, dat „door flink en moedig de economische problemen tegemoet te treden, de Ver. Staten spoedig een periode van de grootst mogelijke activiteit in vre destijd zullen ingaan". Verder wijst hij er op, dat er nationale publieke werken zijn, welke alleen door den staat zullen kunnen worden uitgevoerd- Een ander aspect van deze boodschap is de duidelijkheid, waarmee hij tot zijn volk zegt, dat de Ver. Staten belang hebben bij gezonde economische toestanden elders in de wereld. Bij woorden laat de president het niet, want na de zinsnede „wij wen- schen den stroom van voorzieningen zon der onderbrekingen te handhaven," volgt de aanvrage van 550 millioen dollar voor de UNRRA. Voorts wenscht hij de door de plotselinge opzegging van de leen- en pachtwet voor Engeland en andere Geal lieerden ontstane moeilijkheden op te los sen door zoo spoedig mogelijk hulp te ver- leenen. Den kringen in eigen land, die misschien bereid mochten zijn op een snelle terugbef- taling van de oorlogsschulden aan te drin gen, heeft hij gewezen op de ruineuze ge volgen, welke dit voor de binnenlandsche economie der Ver. Staten zou hebben, doch tevens heeft hij nadrukkelijk voor binnen- en buitenlandsche ooren verklaard, dat dit niet beteekent, dat de leen- en pachtwet- schulden voor het overgroote deel gean nuleerd zullen worden. Uit deze woorden zou men echter wel willen concludeeren, dat over kwijtschelding van een deel dier schulden wordt gedacht, want Truman zeide dat gestreefd zal worden naar een oplossing, welke een gezonde wereldecono mie waarborgt en zal bijdragen tot inter nationalen vrede en nationale veiligheid. En om voor eigen land de funeste gevol gen van een verkeerde politiek op dit ter rein nog eens te onderstreepen, zeide hij, dat de inflatiefout van 1918 niet mag wor den herhaald. De nu nog ten dienste staande gegevens zijn niet voldoende voor het vormen van een volkomen gefundeerd oordeel over de gevolgen, welke deze voorstellen van Tru man voor de andere landen zullen hebben. De materieele Amerikaansche belangen zijn door hem niet vergeten getuige het verzoek de oorlogsvolmachten der regee ring te verlengen, desnoods tot een be paalde limiet. In veel klinkt echter de vermaning door: denk eraan, wij hebben belang bij het welvaren van anderen, laten wij hen daartoe dan ook de kans laten. En dat kan een hoopvol teeken zijn. Indien Truman de Ver. Staten zijn inzicht kan doen volgen, dat geen individu, gemeen schap of land ooit iets zal kunnen berei ken als het geen acht slaat op de zorg voor den naaste en geen idee heeft van fatsoen jegens andere individuen, gemeenschappen en landen, dan kan hij de wereld een eind vooruitbrengen. Dansavond Maud Kool Maud Kool, die gisteravond met medewer king van de H. O. V. onder leiding van Wil lem Rettich in den Stadsschouwburg een clansdemonstratie heeft gegeven, bekoort steeds weer door haar beschaafd, ingetogen optreden, haar lichte gratie, haar zuiver ge voel voor het verlossend wezen van de dans. De bevalligheid van de ballerina, zooals die zich in Gluck's Musette belichaamde, ligt haar beter dan het plastisch weergeven van gemoedsbewegingen als de Onrust van Schu mann, de hartstocht van Ravel's Boléro of het bacchantische, waartoe een Tarantella opzweept. De elegantie van een Pavane komt door haar aristocratische sierlijkheid beter tot haar recht dan de barbaarschheid van Bar- tók's Allegro, welker uitvoering, waarvoor Theo van Reyn het masker vervaardigd had, trouwens door onhandig omgaan met de schijnwerpers werd belemmerd. De proeve van humoristische dans, welke zij met Schu mann's Kermis-suite te aanschouwen gaf, kenmerkte zich ook weer door een ietwat voorzichtige fijnheid van aanduiding, waar men van anderen soms sterker accenten en steviger contouren te zien krijgt. G. CANNEGIETER Naar wij vernemen heeft het Rijks- kolenbureau aan de lichtbedrijven mede gedeeld, dat voor de straatverlichting niet meer verbruikt mag worden dan 10 van hetgeen in de overeenkomstige maand van 1939 is opgemaakt. Dat beteekent dat de straatverlichting, die wij in October krijgen, slechts van zeer be scheiden omvang kan zijn. Voor Haarlem brengt dit bovendien nog een extra moei lijkheid. De hoofdwegen zijn namelijk eiectrisch verlicht, de meeste minder-drukke straten hebben gas. Natuurlijk komen de hoofdwegen het meest voor verlichting in aanmerking. Maar met 10 °/o is dat niet te doen. Iets anders zou zijn als, gelet op de bijzondere samenstelling van de straatver lichting te Haarlem andere steden hebben als regel alleen electrische straatverlichting het percentage voor electriciteit werd verhoogd, desnoods ten koste van het per centage voor gas. Maar ook al wordt daar voor medewerking verkregen, dan zal de straatverlichting toch nog slechts van zeer beperkten omvang kunnen zijn. Het zou aanbeveling verdienen op avonden als er volle maan is geen straatverlichting te ontsteken, om op die manier wat te spa ren voor de donkere avonden. Aan nachtverlichting zal onder deze om standigheden in het geheel niet gedacht kunnen worden. Dit is ongewenscht, niet alleen in verband met het drukker worden de verkeer, maar ook (en vooral!) met het oog op inbrekers. Het is een feit. dat het aantal inbraken groot is. De beste beveili ging daartegen is een behoorlijke "straat verlichting in den nacht. Wij hebben daarom aan de betrokken deskundigen de vraag ge steld, of het mogelijk is bescheiden avond verlichting te laten aansluiten op een be hoorlijke nachtverlichting. Het is bekend dat er in den nacht weinig electriciteit verbruikt wordt, terwijl de machines in de centrales toch moeten loopen. Vandaar dat het betrokken departement bij de eerste publicatie over het electriciteitsrantsoen reeds de mogelijkheid heeft opengesteld, dat een extra rantsoen mag gebruikt worden voor het eiectrisch verwarmen van water reservoirs in de nachturen. De Haarlemsche deskundige antwoordde daarop: Die mogelijkheid zou inderdaad onder oogen zijn te zien, mits de ons toege wezen stroom voor straatverlichting des nachts dan komt boven het gewone rant soen voor straatverlichting. Het is evenwel niet te zeggen of hier op dit oogenblik stroom in de nachturen beschikbaar is. De Haarlemsche centrale werkt nog niet. Haar lem krijgt zijn stroom van Amsterdam en de P. E. N.-centrale te Velsen. In elk geval is die quaestie te onderzoeken. Zondag de eerste 25 De 300 kinderen uit Haarlem. Heemstede en Bloemendaal, die een onderdeel vormen van de 500 kinderen uit het district Haar lem die voor een poos naar Engeland zul len worden gestuurd, zullen niet tegelijk vertrekken. Het transport geschiedt door de lucht, waarvoor één machine is beschikbaar gesteld. Zondagmiddag zal de eerste groep van 25 vertrekken. De andere kinderen vol gen geleidelijk. Op het laatst zal een ge deelte van de staf per schip volgen. Omtrent de tabakssituatie wordt in het weekblad van den Economischen Voor lichtingsdienst medegedeeld, dat van ein de Juni tot einde Juli 1945 groote hoeveel heden ruwe tabak te Amsterdam en Rot terdam zijn aangekomen. In totaal werden geleverd 1.598.3 ton. Bovendien kwamen in Juli nog te Bergen op Zoom twee sche pen aan met 60 en 53.5 ton tabak, welke ter beschikking der industrie in het Zui den zijn gesteld. Zoodra de in Engeland gekochte siga retten zijn aangekomen en zoo mogelijk gebanderolleerd, zullen zij in de distribu tie worden gebracht en kan de voorge nomen rantsoeneering van IV2 rantsoen per week worden bereikt. De minister van Sociale Zaken, de heer W. Drees, heeft in het „Praatje op de brug", dat hjj Vrijdagavond voor de radio heeft gehouden, op zeer ern- stigen toon het njjpend tekort aan ver pleegsters besproken, dat een groot ge vaar voor de volksgezondheid vormt. De jonge meisjes, zeide hij, stellen zich voor allerlei werk veel minder beschik baar dan vóór den oorlog. Wel blijken er telkens meisjes te zijn, die uit huis weg kunnen en willen. De Marine die 1500 meisjes wil plaatsen als Marva's, ontving, naar hem werd verteld, niet minder dan 70.000 aanmeldingen. Er is groote willig heid om als lid van een geuniformd corps naar het buitenland te gaan. Kan men niet zoo iets bijzonders krijgen, dan blijft men liever thuis dan aan gewoon werk in eigen land te gaan. Voor een groot deel zal dit straks wel weer overdrijven, maar voor de verpleging kan daarop niet wor den gewacht. Gediplomeerde verpleegsters verdwijnen van haar post. Te weinig leer ling-verpleegsters melden zich aan. Tengevolge van de bezetting, ver volgde de minister, zjjn de t.b.c. en de zuigelingensterfte sterk toegenomen. Onder de uit Duitschland teruggekeer den bevinden zich vele lijders aan open t.b.c., die thuis een groot besmettings gevaar opleveren. In de sanatoria ko men 6000 nieuwe bedden beschikbaar, BIOSCOPEN Cinema Palace. - Huiverend gaat de bezoe ker huiswaarts, als hij het helsche epos: „Convooi naar Moermansk" heeft aan schouwd. In al zijn bitterheid en verbeten heid toont deze film ons den oorlog ter zee, zooals die vijf lange jaren gestreden is dooi de Geallieerde koopvaardij. De toeschou wer wordt losgerukt uit zijn dagelijksche beslommeringen en moet geheel ondergaan in de belevenissen van den tanker en later van het Liberty-schip. Dit is mijns inziens de groote verdienste van den regisseur Lloyd Bacon, dat hij den mensch grijpt en hem niet eerder loslaat, voor Moermansk bereikt is. Er mag maar één uitwerking van deze film gevoeld worden: een diep besef van de ontzetting van den nodernen oorlog en een vasten wil om dit niet voor een derden keer over de wereld te laten komen. In het voorprogramma zien we, naast het Journaal, een serie aardige opnamen van het Prinselijk Gezin. Luxor. Het gevarieerde programma toont ons om te beginnen den strijd om en de verovering van de Marianen. Dat aan de andere zijde van de aarde veel kostbaar bloed heeft gestroomd en dat het „eilandje- springen" van de Amerikanen geen sinecu re is geweest, wordt fel uitgebeeld. In het wereldnieuws schuiven het bezoek van Truman aan den Engelschen koning in Southampton, een parachute-afdeeling onder „bevel" van Sonja Henie en de neiuwe Engelsche Minister-President aan onze oogen voorbij. Er is ook weer Hollandsch Nieuws, dat een flits geeft van de bevrijding en ons dan meeneemt naar „het kostbaarste gezin van Nederland" adres Paleis Soestdijk. Een handige meneer maakt een serie elegante krullen en snelle wendingen op het ijs, daarin bijgestaan door een grapjas met een lastige hoed, diemaar nee, dat moet U zelf maar gaan zien! Het Haarlemsche gobelin Een kostbare restauratie Voor de restauratie van het gobelin uit de oude raadszaal „De slag bij Damiate" zijn credieten beschikbaar gesteld tot een bedrag van 1 18.500. De totale kosten zullen evenwel ƒ38.115 bedragen. In het fonds voor Kunsten en Wetenschappen is nog ƒ3080 beschikbaar, zoodat B. en W. van Haarlem besloten hebben dit aan te vullen met rond 17.000. Geldig tot Zondagavond: Warm, zwakke, later matige Oostelijke wind, aanvankelijk licht bewolkt, in den loop van den dag toenemende bewolking, tegen den avond kans op enkele plaat selijke onweersbuien. BURGERLIJKE STAND HAARLEM, 7 Sept. 1945 BEVALLEN: 6 Sept.: C. C. Heeremans- Hoenderdos, d. J. M. Brosens-van Kampen, d. W. C. Wiersma-Uittenbogaard. z. W. L. M. André-van Nuland, d. C. G. de Raadt- Taling, z. c. J. van der Peijl-Schriever, d. P. W. Rekoert-Olivier, z. OVERLEDEN: 4 Sept.: T. N„ 9 j„ z. van T. M. Peerdeman, v. Oosten de Bruijnstraat 5 Sept.: C. J. Verbaten-le Roij, 60 j„ Brou wersplein. G. D„ 7 m., z. van G. D. Meul- man. Van Zeggelenstraat. 6 Sept.: J. Kaart, 44 jaar, Bestevaerstraat. ONDERTROUWD: 7 Sept.: W. H. de Vries en M. J. Romain. GEHUWD: 7 Sept.: I. C. Havenaar en G. J. de Boer. T. W. van Tongeren en H. Boon. AGENDA Stadsschouwburg: Kindervoorstelling „Pietje Bell", 2 uur. Piano-avond: George van Renesse, 8 uur. Gem. Concertgebouw: Lezingen en film van de Vereeniging Nederland-Canada. 2 u. Cabaretavond Arb. Tooneelver. Herman Heijermans, 8 uur. Frans Halsmuseum: Opening tentoonstel ling Haarl. beeldende Kunstenaars, 3 uur. Rembrandt Theater: De Zilvervloot. 2.30, 4.45, 7.15 en 9.30 uur. Cinema Palace: Convooi naar Moermansk, 2, 4.15, 6.45 en 9 uur. Luxor: Journaalvoorstellingen 110 uur (ieder heel uur, niet doorloopend). Frans Hals: From D-day to Paris, 2. 4.30, 7 en 9.15 uur. ZONDAG 9 SEPTEMBER Stadsschouwburg: Cabaret Chiel de Boer, 8 uur. Gem. Concertgebouw: H.O.V.-orkest, met Oud-Weensche muziek, 2.30 uur. Variété met Lou Bandy, 8 uur. Bioscopen als Zaterdag. die gemakkelijk en snel in gebruik zou den kunnen worden genomenals er verpleegsters waren. Dat Nederland riep zijne Excellentie uit slachtof fers van dezen oorlog onvcrpleegd en ongeholpen zou laten, terwjjl er ruimte ls en de bedden klaar staan, dat mag niet. Er zijn verschillende redenen hiervoor De arbeidsvoorwaarden der verplegenden waren, na de bezuinigingen in de crisis jaren, vaak niet gunstig en in den afge- loopen winter hebben verpleegsters in de ziekenhuizen het heel zwaar gehad. Terwijl salarissen, waar noodig, spoedig kunnen worden verbeterd, kan de arbeidstijd in het algemeen slechts worden verkort, als meer verpleegsters beschikbaar komen. De minister deed een beroep op de ver pleegsters, die zich uit de ziekenhuizen hebben teruggetrokken, om dat werk daar te hervatten. Hij vertrouwde, dat zij niet aan den kant zullen blijven staan, nu de nood zoo hoog is gestegen. Ook aanmelding van nieuwe leerling verpleegsters is dringend noodig. Tot nu toe moest men 23 jaar zijn om het ver pleegsters-diploma te behalen, zoodat men pas op 20-jarigen leeftijd kon beginnen. Dit is nu op 21 en 18 jaar gebracht. In bepaalde gevallen zal een uitzondering kunnen worden toegelaten op den eisch, dat men middelbaar onderwijs of mulo moet hebben gevolgd. Philipsburg. Een donkergroen eilandje in een lichte groene zee: Sint Maarten. Een wit stadje temidden van het eeuwige groen: Philipsburg. Sint Maarten is voor twee derden Fransch en voor één derde Nederlandsch en Phi lipsburg, o Philipsburg, zoo blank, zoo klein en zoo vredig, dat is zoowaar de metropool van Nederlandsch Sint Maarten, de stad van alle drie bovenwindsche eilandjes. Want de gezaghebber van Sint Maarten, Sint Eusta- tius en Saba woont er als* heerscher over drie duizend Nederlandsche onderdanen. En er zijn wel zes winkeltjes, er is een klein ziekenhuis en één maal in de maand is er zoowaar bioscoop. Die bioscoop is er pas sedert een jaar en vroeger was er geen ander vermaak dan een partijtje schaak en een spelletje tennis en de aankomst van de boot uit Curasao: met den rondreizenden rechter, honderd zakken meel en vijf zak ken post. Maar dat was dan ook een sensatie, Philipsburg is vreedzaamheid. Het is de rust en de kalmte van een stadje van witte houten huizen en drie witte hou ten kerkjes. Eén van de Katholieken, één van de Protestanten en één van de Metho disten. En ge moet op een stillen, zonnigen Zondagmorgen op het balkon bij den Chi- neeschen dokter zitten, met een kop koffie en zandgebak, om te weten hoe die kleine kerkklokken kunnen zingen over een stadjè, van-twee-straten aan de zee. En bij het vallen van den'avond moet ge voor het huis van bovenmeester Van Meer- ten bij een kop thee zitten om te weten wat rust en vrede beteekent in een kleine stad tusschen koele groene bergwanden. De avondwind doet de palmen wiegen in scherpe, zwarte silhouetten tegen den blau wen kom van den voor het laatst lichtenden avondhemel. Een man aan den overkant rookt zijn pijp in zijn schommelstoel. Een ezeltje drentelt zoo maar alleen over straat. En een verliefd paartje, de hoofden naar elkaar genegen, fluistert in de stilte. Twee lange straten. De onderwijzer, de dokter, de pastoor en' de dominé en dertig andere rijkaards won nen in de Voorstraat. De anderen in de Achterstraat. En dat is de stad. Er geuren bloemen langs de wegen. Er ls een smal wit strand met hooge palmen. Eens in de maand komen de kranten uit het groote, drukke Willemstad. Het is een klein stil stukje Nederland, ergens ver in de Caraïbische Zee, van zes honderd zwarte menschen en honderd blanke menschen, die weten wat rust en vrede is. Ergens in de verte is de wereld, maar hier is Philipsburg. Een kerkklok klinkt in den avond, eerf late voorbijganger groet een man op zijn balkon en om negen uur gaan de lichtjes uit. Dan gaat de metropool der Bovenwinden slapen. De zee blijft ruischen. Tot in der eeuwigheid. Mr. E. ELIA9 De laa+ste vier dagen heeft de Haarlem sche recherche niet minder dan dertien personen in arrest gesteld wegens diefstal door inbraak en wegens heling. Alle aan gehoudenen hebben reeds een bekentenis afgelegd. De Distributiedienst te Haar'-m heeft een geheele wijziging gebracht in de uitrei-* king van bonkaarten G 511. Men geiieve da gelijks in deze rubriek op te zoeken welke letters aan de beurt zijn. Maandag van 8.30 12.15 en 1416.45 uur zijn Heen t.m. einde H en de W aan de beurt; Dinsdag I, J* L en M. Maandag 10 Sept. van 9—1 en 24 zijn in Bloemendaal de letters N t.m. Z aan de beurt voor het afhalen van een bonkaart G 511, Dinsdag op dezelfde tijden in O ver veen de letters A t.m. E. Bij de teraardebestelling van notaris Wol-s zak j.l. Donderdag op de Algemeene Begraaf, plaats aan de Kleverlaan te Haarlem was het gemeentebestuur van Haarlem vertegen woordigd door de wethouders de heeren F- S. Noordhoff, A. J. M. Angenent en D. J« A. Geluk en den gemeentesecretaris mr. Th. A. Wesstra. De loterij voor oorlogsgetroffenen te Haarlem, welke a.s. Maandag geschiedt, heeft meer dan een ton aan verkochte lo ten opgebracht. Over de bestemming der gelden volgen nog nadere berichten. De nog niet verkochte en de niet geruilde loten trekken mee ten bate van de actie Venray-i Nijmegen, aan welke actie ook de nieto afgehaalde prijzen ten goede komen. De heer J. M. C. Hoog. udste direc teur van de N.V. C. G. van Tubergen, Haar-i lem, wordt 9 September 80 jaar. Zijn bui tengewone verdiensten op het gebied der bloembollencultuur mogen algemeen bekend geacht worden. Hans Lichtenstein, oud-dirigent van het gezelschap Frits Hirsch, zal a.s* Zondag in het Gem. Concertgebouw te Haarlem een programma dirigeeren van „Oud-Weensche Muziek". De volledige Haarlemsche Orkestvereeniging zal mede werken. Dat de ambtenaren van het Gemeente lijk Electriciteitsbedrijf te Haarlem op de hoogte bleven van het „laatste nieuws" uit Londen, toen het luisteren naar de radio oen riskant bedrijf was geworden, is te danken aan den heer W. N. Schornagel. Deze amb tenaar is gisteren gehuldigd, waarbij hem een tegeltableau en zijn vrouw een bloem stuk werd aangeboden. Namens de ambte naren voerde de hoofdinspecteur G. v. Eek* het woord. SPORT HANDBAL. Het Haarlemsch Elftal, dat Zondag a.s. in Velsen zal uitkomen tegen A. H. C. uit Amsterdam is als volgt samen gesteld: C. van Veelen (Ymond). J. Martin (Cone.), J. v. Wijngaarden (Rap.)* P. v. d. Meer (Cone.), H. Kroes (Cone.), B. v. Veelen (Ymond). P. Brussé (Rap.), B. Timmermans (Bato)* B. ten Have (Cone.), R. v. Eek (Rap.), J. Plemper (H.O.C.). Athletiek. Zondagmiddag 2 uur worden op één van de zij terreinen van het Noorder Sportpark te Haarlem de athletiek-kam- pioenschappen voor dames uit het rayon Kennemerland verwerkt. Ondanks de min der gunstige trainingsmogelijkheden in de zomermaanden overtreft de belangstelling de verwachtingen verre, zoodat de beslis singen eerst na scherpen strijd zullen val len. De vereenigingen Gita, Suomi, Lycur- gus, Zaanland, Daves, komen met volledige ploegen aan den start, om naast de indivi- dueele titels een serieuze poging te wagen voor het vereenigingskampioe.nschap. Op het programma komen ook eenige heeren nummers voor, A-, B-, C- en D-klassers, waarvoor eveneens vele athleten hebben in-i geschreven. UI

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 2