De markt
De nieuwe bonnen
Geen belangrijke beslissingen in Spanje
Export moet op korte termijn hervat
worden
Tijdelijke vermindering
van het aardappelrantsoen
Het is niet gemakkelijk
een Canadees te trouwen!
Artsen zijn bezorgd
Over de zuivering
aan de Universiteiten
Het bijzonder Gerechtshof
te 's-Gravenhage
Anders verliezen we onze plaats
op de internationale markt
moet weer wit worden
300 gram kaas
Voor tijdvak van IC29 September
Alle noodkaarten 6:
614 200 gram bloem
615 250 gram bloem
616 100 gram vermicelli
617 100 gram eipoeder
818-619 200 gram suiker
620 100 gram kaas
621 200 gram kaas (extra rantsoen)
622 150 gram zout
Noodkaarten 6a, b, c:
a, b, c, 673-678 800 gram brood
a, b, c, 680-681 400 gram brood
a, b, c, 682 500 gram peulvruchten
a, b, c, 683 125 gram boter
a, b. c, 684-686 125 gram margarine
b 687 800 gram brood
c 687 110 gram chocolade
Noodkaarten 6 d:
d 664 100 gram gedr. bananen
d 665-666 800 gram brood
d 667 250 gram rijst of kindermeel
d 668 100 gram suiker
d 670 110 gram chocolade
d 671-672 125 gram boter
d 673 125 gram margarine
d 674 1 ei
Inlegvellen:
d 16 800 gram brood
e 18 250 gram rijst of kindermeel
Tabakskaart:
50 2 rantsoenen tabaksartikelen
(geen importcigaretten)
Voor de week van 1622 September 1945:
623 d 675 d 676 2 liter melk
b. c 688 iy2 liter melk
624 100 gram vleesch
625 b 691 1 K.G. aardappelen
a, b, c, 690 2 K.G. aardappelen
De bonnen a687, a688. a691 en c691 zullen
niet worden aangewezen en kunnen ver
nietigd worden.
Op bon 620 zal 50 gram volvette of 40
kaas en 50 gram magere of 20 kaas
worden geleverd.
Op bon 621 zal in het algemeen 200 gram
buitenlandsche Chedadr-kaas worden ge
leverd.
De eieren op bon d674 kunnen gekocht
worden bij een detaillist, die eieren op
rantsoenbonnen voor zieken pleegt te ver-
koopen. Vóór-inlevering van dezen bon is
niet geoorloofd.
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 14 September van des middags
12 uur af worden gebruikt, met uitzonde
ring van de bonnen voor melk en aard
appelen, waarop eerst met ingang van
Maandag 17 September mag worden af
geleverd.
Bij deelneming aan maaltijden van de
Centrale keukens moeten aldaar de bon
nen 624 voor vleesch, a690, b690 en c690
voor aardappelen worden ingeleverd.
Zelfverzorgers voor graan, vleesch, melk
of aardappelen moeten op door de distri
butiediensten te bepalen dagen aldaar in
leveren resp. de bonnen voor brood,
vleesch, melk of aardappelen.
De verhooging van het peulvruchten
rantsoen van 250 op 500 gram en de extra
verstrekking van kaas geschieden vanwege
de bestendiging van het verlaagde vleesch-
rantsoen.
Drie liter petroleum
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat met ingang van 17 Sept. bon 637
der 6e Noodkaart is aangewezen voor het
koopen van drie liter petroleum. Deze
bon is geldig tot en met 20 October 1945.
In verband met de bevoorrading van den
handel is het mogelijk, dat de petroleum
niet overal onmiddellijk verkrijgbaar zal
zijn. Voor-inlevering der bonnen is even
wel niet geoorloofd.
Op Vrijdagmiddag koopen.
Voortaan zal op de bonnen, die des Vrij
dags worden bekend gemaakt, des mid
dags van 12 uur af gekocht en afgeleverd
mogen worden. Van deze regeling zijn uit
gezonderd de bonnen voor melk en aard
appelen. Voor deze bonnen blijft het voor
schrift gehandhaafd, dat eerst des Maan
dags tot aflevering mag worden overge
gaan.
Groente- en fruitbonnen.
Het Centraal Distributiekantoor maakt
bekend, dat het publiek bon 638 der 6e
Noodkaart voor groente en bon 639 deT 6e
Noodkaart voor fruit in moet leveren, en
wel uiterlijk op Zaterdag 22 September
a.s. Men zal op deze bonnen groente en
fruit kunnen betrekken van 30 September
tot en met 27 October 1945.
Bonnen vernietigen
Volgens het Centraal Distributiekantoor
kunnen de bonnen 642 641, A 698, B 698 en
C 698 der 6e noodkaarten vernie'igd worden.
800 Gram brood
als compensatie
Door verschillende oorzaken ls er een
achterstand ontstaan in den aanvoer van
aardappelen. Om dezen achterstand in te
loopen is het noodzakelijk gebleken, dat
gedurende de distributie-periode van 16
29 September het aardappelrantsoen voor
personen van 4 jaar en ouder per week
met een kilogram wordt verminderd.
In verband hiermede wordt de geldig
heidsduur van alle voor de week van 16
22 September aangewezen aardappelbon
nen verlengd tot en met 29 September.
Voor de week van 2329 September zal
dan voot personen van 4 jaar en ouder
nog een bon van een kilogram worden
aangewezen. Voor personen van 1420
jaar wordt voor die week bovendien de
normale toeslagbon voor één kilogram
aangewezen.
Als compensatie voor het verminderde
aardappelrantsoen wordt voor de periode
van 1629 September 800 gram brood be
schikbaar gesteld, hetwelk verkrijgbaar
zal zijn op de bonnen a, b en c697 der 6e
noodkaart.
Duizenden aanvragen om te trouwen
zijn reeds binnengekomen bij de Cana-
deesche legerautoriteiten, maar tot dus
ver is in Nederland slechts in 175 ge
vallen de aangevraagde vergunning
verleend.
Nauwkeurig worden de toekomstige
bruidjes op hun politiek verleden on
derzocht teneinde hen uit te schakelen
die op te vriendschappelijken voet met
de nazi's zijn omgegaan. De Canadee-
sche autoriteiten hunnerzijds nemen
elke voorzorg in acht om te voorkomen
dat de soldaten met overhaaste huwe
lijken onverstandig zouden handelen.
Wanneer een soldaat een aanvraag
om te trouwen indient, moet hij daar
toe de vergunning hebben van zijn of
ficier, hij wordt ondervraagd en gead
viseerd door den aalmoezenier, en ten
slotte moet het hoofdkwartier de defi
nitieve toestemming geven. Hierna,
wanneer dus de toestemming verleend
is, moet de soldaat 4 maanden wachten
voor hij opgenomen wordt in de rijen
van de gelukkig getrouwden. Er zijn
slechts weinig gevallen waarbij deze
wachtperiode is verkort.
Geleid door de ervaring opgedaan
gedurende den vorigen oorlog en de
eerste jaren van dezen oorlog, eischen
de legerautoriteiten dat men stipt de
hand houdt aan deze voorschriften.
Zoowel ter bescherming van de meisjes
als van de soldaten is het naleven hier
van dringende eisch. Soldaten die zon
der vergunning trouwen zijn niet ge
rechtigd toelagen te verlangen voor
vrouw en kinderen. Ook deze maat
regel maakt clandestiene huwelijken
bijna onmogelijk. Er zijn slechts enkele
gevallen bekend.
Vooralsnog zijn er geen plannen ge
maakt voor het verzorgen van den
overtocht naar Canada van hier te lan
de gehuwde Nederlandsche vrouwen.
Suikerfabriek te Halfweg gaat
spoedig draaien
Naar wij vernemen zal de suikerfabriek
..Holland" te Halfweg spoedig weer gaan
draaien. Half October worden de eerste bie
ten verwacht en ongeveer veertien dagen
later zal de fabriek in bedrijf gesteld kun
nen worden. Er breekt voor Halfweg dus
weer een periode van groote drukte aan,
waarin van alle kanten de kostbare bieten,
waaraan we nochtans geen aangename her
inneringen hebben, naar de fabriek gevoerd
zullen worden. Het is jammer, dat de cam
pagne dit jaar van korteren duur is dan
anders. Duurde de bietencampagne onder
normale omstandigheden ongeveer 8 a 9
weken, dit jaar zal men den oogst in onge
veer vijf weken kunnen verwerken. Door
de inundatie is deze aanzienlijk minder dan
andere jaren. Vooral door het onder water
zetten van de Wieringermeer, waarvan de
oogst in Halfweg werd verwerkt, zal de
aanvoer belangrijk minder zijn dan anders.
In West-Brabant zullen dit jaar de fabrie
ken in Dinteloord, Roozendaal en Breda
in bedrijf worden gesteld. Ook in andere
deelen van het land gaan de suikerfabrieken
weer draaien, als in Sas van Gent, Oud-
Beijerland en Gronigen.
De oogst voor het geheele land wordt ge
raamd op 500 millioen kilo. Normaal was dit
1600 a 1800 millioen kilo.
Behoefte aan land
De minister van Landbouw, Visscherij en
Voedselvoorziening heeft zoo meldt Pa
rool besloten in de periode van 1022
September een „Enquête Landhonger" te
doen houden om op die wijze op korten ter
mijn gegevens te verzamelen met betrekking
tot den omvang van de onder de agrarische
bevolking voorkomende behoefte aan land,
mede ter bestudeering van het vraagstuk
van een eventueele gebiedsuitbreiding.
„Medisch Contact", de organisatie welke
het contact onderhoudt tusschen de Ne
derlandsche artsen, heeft een adres gezon
den aan den minister-president en den
minister van onderwijs, waarin uitdruk
king gegeven wordt aan de gevoelens van
bezorgdheid en ontstemming, welke ge
wekt zijn onder de Nederlandsche artsen
door hetgeen tot nu toe bekend werd aan
gaande den gang van zaken bij de zuive
ring van de universiteiten.
Er ontbreekt de juiste verhouding tus
schen de maatregelen, welke getroffen
worden tegenover de hoogleeraren en de,
toch reeds milde maatregelen, welke wor
den toegepast op de studenten, waarbij
uit het oog wordt verloren, dat de hoog
leeraren een grooter verantwoordelijkheid
hebben dan hun leerlingen.
Het vervult de Nederlandsche artsen
met ernstige bezorgdheid dat hoogleeraren
worden gehandhaafd, die in ernstige mate
tekort zijn geschoten in de vervulling van
hun verantwoordelijk ambt. Deze gang
van zaken moet het rechtvaardigheidsge
voel van de studenten, die zich bij het
verzet zulke zware offers getroost hebben,
ernstig kwetsen en miskent de waarde van
de plichtsbetrachting, die zij daarbij ge
toond hebben.
Verschillende uitspraken
Het bijzonder gerechtshof te 's Gravenhage
veroordeelde Donderdag:
E. de Kerf te Axel, die in 1943 in dienst
getreden is van den Ned. landstorm (later
de Vrijwillige S.S.-brigade Nederland) en in
Februari 1945 te Apeldoorn heeft deelgeno*
men aan razzia's, waarbij verschillende Ne*
derlanders gedood werden, tot 20 jaar ge*
vangenisstraf, met ontzetting uit het kies*
recht voor het leven.
De eisch was de doodstraf.
A. Ros te Katwijk, die eveneens als lid der
vrijwilige S.S.-brigade Nederland aan razzia's
heeft deelgenomen, waarbij Nederlanders
zijn doodgeschoten, tot levenslange gevange*
nisstraf, met ontzetting uit het kiesrecht.
Ook tegen hem was de doodstraf geëischt,
J. van Elk te Noordwijkerhout, die mede*
plichtig geweest is aan een levensmiddelen*
diefstal te Noordwijkerhout, tot 4 jaar ge
vangenisstraf, met ontzegging van het kies*
recht voor 10 jaar.
George Lampe te Leiden, een leeraar, die
een jongen voor den arbeidsinzet had aan
gemeld, omdat hij hem voor „rotmof" had
uitgescholden, tot 1 jaar.
Eisch 5 jaar.
Alle veroordeelden kregen recht van cas*
satie.
De zaak van H. G. W. Holland te Delft,
die iemand had aangegeven omdat hij naar
de Engelsche radio had geluisterd, werd
terugverwezen naar den reehter-commissaris
voor nader onderzoek.
De eisch was 5 jaar.
In de zaak van J. J. Griffioen, cultuur
opzichter te Woerden, die na in Kief cul
tuurondernemingen te hebben geleid voor
de Duitschers, in Woerden personeel had
aangeworven om graafwerk voor de Duit
schers te verrichten, werd de dagvaarding
nietig verklaard wegens onvolledigheid.
De eisch was 10 jaar.
Buitenlandsch Nieuws
In het communiqué dat is uitgegeven na
beëinfèging van de eerste bijeenkomst van
het Spaansche kabinet sedert het einde
van den oorlog, zijn, tegen de gewekte ver
wachtingen in, geen belangrijke dingen
bekend gemaakt. Het communiqué ver
meldde, dat goedkeuring was gehecht aan
een door het ministerie van buitenland
sche zaken opgestelde nota in antwoord
op de mededceling van de Britsche en
Fransche regeering betreffende herstel van
het internationaal bestuur van Tanger,
doch deed geen medcdeeling over den in
houd van deze nota. Voorts zeide het com
muniqué, dat een commissie was benoemd
om voorbereidingen te treffen voor het
uitvaardigen van een Spaansche „wet op
de rechten van den mensch". Ook ver
meldt het communiqué dat de falanxisten-
groet met opgeheven arm is afgeschaft.
De geruchten over opheffing van het
decreet van April '37, waarbij alle andere
partijen dan de eenheidspartij werden ver
boden, blijken dus eiken grond te missen.
Tangerstatus geaccepteerd
In zeer betrouwbare kringen te San
Sebastian werd Donderdagavond medege
deeld, dat de Spaansche regeering het
herstel van het internationale regime in
Tanger erkent. Er zijn in de nota welke
hierover Donderdagavond aan de Fran
sche en Britsche diplomatieke vertegen
woordigers door den Spaanschen minister
van buitenlandsche zaken Artajo werd
overhandigd vele restricties gemaakt, doch
het antwoord bevat het verlangen van
Spanje om met de gemeenschap der volken
samen te werken.
Volgens een Reuterbericht zijn alle
troepen onder Spaansche controle uit
Tanger teruggetrokken, ook de twee in
boorlingenbataljons,' die als laatsten waren
achtergebleven. De internationale be
stuurscommissie zal 25 Sept. haar taak
beginnen en het Russische lid van de com
missie zal eenige dagen tevoren te Tanger
aankomen.
De Gaulle houdt het been stijf
Generaal de Gaulle beeft verzoeken van
de C. G. T. inzake verandering van het
kiessysteem afgewezen. De C. G. T. vroeg
om ëen kiessysteem waarbij de stemmen
van de kiesgerechtigden die niet ter stem
bus zouden komen naar evenredigheid der
uitslagen verdeeld zouden worden over de
deelnemende partijen.
De minister van Handel en Nijverheid,
ir. H. Vos, heeft een uitvoerig overzicht ge
geven over economische vraagstukken en
betrekkingen.
Ingesteld is het directoraat-generaal voor
de buitenlandsche economische betrekkin
gen. Voorts is een inter-departementale
raad voor de handelspolitiek opgericht. In
dit lichaam zullen alle problemen inzake
de buitenlandsche economische politiek
worden gecoördineerd.
Het directoraat-generaal ls op het
oogenblik bezig onze buitenlandsche eco
nomische betrekkingen wederom op te bou
wen. Uitvoerig besprak de minister den hul
digen stand der handelsbetrekkingen met
de buitenlandsche mogendheden.
De moeilijkheden, welke zijn ontstaan
door de beëindiging van de leen- en pacht
wet overeenkomst, zijn zooveel mogelijk on
dervangen, doordat automatisch een 30-ja-
rig crediet tegen een rente van 2 3/8 pet.
is ingegaan voor den invoer van die goede
ren, die reeds aan ons land walen toege
wezen, alsmede voor die voedingsmiddelen,
welke tot het einde van dit jaar naar ons
land verscheept zouden worden.
De minister deelde mede, dat hij had ver
nomen, dat de president der Ver. Staten van
plan ls de kosten van de leen- en pacht
wet voor Nederland alsmede voor alle
andere mogendheden te schrappen.
Op het oogenblik hebben onderhande
lingen plaats betreffende een verder te ver-
leenen crediet. Speciale moeilijkheden door
het afloopen van de overeenkomst, zijn
hopelijk niet te verwachten, zoo verklaarde
ir. Vos.
Met Engeland worden onderhandelingen
gevoerd om de Nederlandsche, in Engeland
onder berusting staande, pondensaldi,
waarover w(j tot dusverre in verband met
de Engelsche devlezencontrole geen be
schikking voor Import hadden, vrij te
krijgen.
In hoeverre er in de toekomst met Rus
land handelsverkeer zal kunnen plaats
hebben, dient te worden afgewacht. De mi
nister verwacht, dat wij straks naar Rusland
In de eerste plaats vlsch, landbouwzaden
en veredellngsartikelen zullen kunnen uit
voeren.
De economische betrekkingen met Zuid-
Amerika zullen worden hervat. De minister
ziet voor Nederland in de Zuid-Amerikaan-
6Che landen een groote toekomst.
Met Frankrijk en België gaat zich in stij
gende mate een normaal handelsverkeer
ontwikkelen. Het ligt ln de bedoeling dat
de particuliere firma's evenals voor den
oorlog, zullen worden Ingeschakeld bij de
behartiging van hun handelsbelangen. Met
België is op 10 Sept. een overeenkomst van
Minister H. Vos heeft gisteren in een
persconferentie meegedeeld, dat het her
stel van ons land volgens een bepaald
plan zal geschieden, waarvoor binnenkort
een planbureau zal worden ingesteld. Voor
de „geplande" aankoopen in het buiten
land zal een commissie komen. Het zelf
standige bedrijfsleven zal bij de organisa
tie van den aanvoer van goederen en de
herstel- en voorzieningsmaatregelen wor
den ingeschakeld. De organisatie van het
bdrijfsieven wordt herzien en de zuivering
van de commissie-Woltersom i6 in vollen
gang.
Ten aanzien van de prijzen der levens
middelen 6treeft de regeering door sub
sidies de prijzen binnen sociaal aanvaard
bare grenzen te houden. Bij de kolenprij-
zen zullen ook subsidies worden verleend.
Op het oogenblik verleent de regeering
van 600 tot 1000 millioen per jaar aan
dergelijke subsidies.
Binnenkort zijn nadere prijsvoorschrif-
ten te verwachten. Men mag echter niet
meer dezelfde eischen stellen als voor
den oorlog. Gehoopt wordt, dat in den
loop van het volgend jaar, als de eerste
aanpassing aan het internationale prijs
niveau zich heeft voltrokken, een daling
van de grondstoffenprijzen zal plaats heb
ben. Een stijging van de arbeidsefficiency
zal het mogelijk maken aan de prijs-loon-
verhoudingen gunstiger vormen te geven.
In het Noorden van ons land is de
zwarte handel in veie gebieden geheel
verdwenen. Dit moet zoo in het geheele
land gaan, want de markt moet zoo spoe
dig mogelijk weer wit worden.
kracht geworden voor de regeling van het
goederen- en betalingsverkeer.
De handelscontacten met Ts)echo-Slowa
kije worden weer aangeknoopt.
Onderhandelingen worden gevoerd om
wederom normalen export uit Duitschland
naar Nederland te doen geschieden, waarbij
de rijksbureaux als centrale punten inge
schakeld zullen worden. Ingevolge de ver
klaring van Potsdam zal een aantal indus
trieën uit Duitschland verwijderd worden.
Hierbij zullen ook de Nederlandsche belan
gen worden behartigd. De Nederlandsche
Industrie moet zich bewust zijn, dat zij dB
Installaties en goederen welke zij uit
Duitschland ontvangt, aan de Nederland
sche regeering betalen moet. Door middel
van de schaderegelingen, van de door de
Duitschers aan haar bedrijf aangebrachte
schade, zullen zij vergoeding ontvangen.
Al het mogelijke zal ln het werk gesteld
worden om de relsmoellijkheden met hef?
buitenland tot een minimum te beperken.
I)e aankoopen ln hei buitenland.
Tot dusverre hebben uitsluitend regee-
rlngsaankoopen in het buitenland plaats
gehad. De minister kon nog niet mededee-
len, wanneer de handel weer vrij kan wor
den gegeven. Het ls echter de bedoeling van
de regeering op den duur weer ..voor-oor-
logsche" toestanden op het gebied van het
handeldrijven te verkrijgen.
Van zeer groot belang is het, dat onze
export op korten termijn wordt hervat. BIJ
het herstel van ons buitenlandsch econo
misch handelsverkeer dienen wy als tegen
prestatie voor den invoer goederen of dien
sten te kunnen plaatsen. Zónder deze te
genprestatie zijn wij genoopt onzen import
geheel op basis van credietovereenkomsten
te regelen, hetgeen bij ontbreken van reëelo
tegenprestaties, onzen Invoer ten zeerste
zal belemmeren. Een herstel van den Ne-
derlandschen export kan niet anders ge
paard gaan, dan met een zekere mate van
opoffering van blnnenlandsche behoeften.
Het laatste dwingt des te meer. aangezien
het groote ge'vaar bestaat, dat. Indien wij
er niet in slagen op korten termijn onze
plaats op de Internationale markt terug te
winnen, wij in de toekomst deze plaats
dreigen te verliezen.
Nederland ls als geheel 8 maanden later
bevrijd dan België en Frankrijk. Wij ver
schijnen dus 8 maanden later op de we
reldmarkten dan deze landen, hetgeen dus
gezien de schaarschte aan vrijwel alle
goederen een zeer vertragende faktor
Bij ons economisch herstel moeten wij
rekening houden met de behoeften van In-
dië. Onze geheele economische politiek die
nen wij te zien in het kader van de rijks-
eenheid. Wij hebben den plicht een deel
van onze eigen voorziening ten goede te
doen komen aan Indië. Hiertegenover staat,
dat wfj uit Indië zullen kunnen impor-
tecren.
