Haarlems Dagblad De Haarlemsche Noodraad Bergen-Belsen „Situafie in Indië minder slecht dan velen meenen Het woord is aan.... Candidatenlijsten der Communisten door den Burgemeester ongeldig verklaard Haarlemsche raadsleden Gereform. kerk te Haarlem Londen zoekt uitweg 60e Jaargang No. 18142 Bureaux: Groote Houtstr. 93 en Soendaplein 37, Haarlem IJmuiden: Kennemerlaan 154. iTelef. 5437. Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Dinsdag 2 October 1945 Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem. Abonnementen: p.week 31 ct. per kwartaal 4. Tel: Redactie 10600. Expeditie 14825. *r*E Lüneburg zet het proces tegen •*- Joseph Kramer, den commandant van het moordkamp Bergen-Belsen, die met .vierenveertig van zijn medewerkers en medewerksters terechtstaat, zich voort. Er zijn nu al dertien zittingen gehouden en de getuigen-verhooren zijn nog niet beëindigd. De Engelschen, die deze oor logsmisdadigers berechten, gaan niet over één nacht ijs. Zij hebben de volledige, breedvoerige apparatuur van hun recht spraak in dienst van het geding gesteld. Met eindeloos geduld wordt alles onder zocht. Vier openbare aanklagers treden in Üe zaak op, maar ook twaalf verdedigers en ik lees in de Engelsche pers ironische commentaren op het feit, dat de Duit- echers zich daarover verwonderen. „Voor hun mathematischen geest", zeggen die commentaren, „is dit een vreemd ver schijnsel. Zij zien er een soort overwicht van de verdediging in, omdat zij oordee- len naar getalssterkte Van de fairheid .van onze rechtspraak, ongeacht de vraag, Wie de beschuldigden zijn, begrijpen zij niets" Inderdaad worden de getuigen a charge, ex-gevangenen die in het afgrij selijke oord, Bergen-Belsen de ergste be proevingen hebben doorstaan en die eigenlijk slechts bij toeval aan den dood zijn ontsnapt, door de verdediging aan een even scherp kruisverhoor onderwor pen als getuigen a décharge van de zijde der openbare aanklagers ondergaan. Het resultaat van het proces is niet twijfelachtig. Maar zelfs deze monsters, ideze rijen moordenaars en moordenares sen, in wier kamp de Engelschen bij hun komst dertienduizend onbegraven lijken van slachtoffers vonden, die de overle venden dagelijks martelden en onder- Voedden en hen in een toestand van af schuwelijke vervuiling en besmetting deden verkeeren, genieten de volle maat van het Recht. Niet terwille van hun per- Bonen, geenszins als uiting van een soort mildheid of zwakheid. Want als het Engelsche Recht eenmaal veroordeeld heeft, slaat het hard: in het algemeen, naar de vooroorlogsche tijden bewezen hebben, harder dan het onze. Maar het handhaaft onder alle omstandigheden zijn onpartijdig onderzoek. Dat is de Majes teit van het Recht Dat eischt de be schaving. Foto's van de groep beschuldigden too- nen een merkwaardige verzameling van misöadigers-tronies. Er zijn enkele uit zonderingen, waaronder het knappe ge zichtje van de éénentwintigjarige Irma Grese, het veelbesproken jonge meisje, 'dat blijkens de getuigenverklaringen een der ergste boosdoeners is. Een knap ge zichtje, welgevormd, maar hard, gevoel- ïoos, leeg evenals de leelijke mannen- tronies naast Irma Grese. En in alle Engelsche verslagen van het proces lees ik, dat de beschuldigden geen enkel tee- ken van emotie geven tijdens de verhoo- Ten. De opsomming van hun wandaden, 'de beschrijving van het lijden van hun Slachtoffers, de verschijning van men- Bchelijke wrakken, die nog op het laatst aan hun beulshanden ontkomen zijn het heeft alles niet de geringste uitwer king op hun gemoed. Pas in de dertiende zitting heeft eindelijk een der vrouwen emotie getoond, maar het was opwinding, geen ontroering of verdriet. Hoe is dit mogelijk? Wat zijn dit voor Wezens? Wat zijn al die andere oorlogs misdadigers eigenlijk? Hoe zijn zij ont staan? Dat is een belangrijke vraag. Voor den ©orlog hebben wij niet vermoed dat zulk een geestesgesteldheid, zulk een verwor ding bij een zoo groot aantal menschen kan bestaan. Wij hebben deze meedoogen- looze wreedheid niet alleen in Duitsche concentratiekampen maar ook in ons eigen land zien optreden. Wij hebben haar laat ons eerlijk zijn niet alleen bij Duitschers maar ook bij een aantal Hollanders, die niet eens allen N.S.B.'ers .waren, tot uiting zien komen. Het natio- naal-socialisme met zijn geschetter en zijn valsche leuzen, zijn verheerlijking van 'den Staat en van zijn wanstaltige bloed én bodem-theorie, zijn wegvagen van de persoonlijkheid en de verantwoordelijk heid van den mensch, zijn verloochening van het Christendom, heeft deze afschu welijke ontaarding bij duizenden bevor derd. Maar het zou dwaze oppervlakkig heid zijn, dat alleen op rekening te schuiven van een politieke theorie, hoe minderwaardig die dan ook is Er moet dieper gewroet en doorschouwd worden om dit te kunnen begrijpen. En daartoe is meer noodig dan het onderzoek in een rechtszaak, dat alle feiten en alle détails met de grootst mogelijke accuratesse kan rangschikken, maar dat zich uiteraard tot de onderhavige gevallen bepaalt en het 'groote algemeene vraagstuk onaangeroerd laat. Voor ons Bijzonder Gerechtshof in den Haag hebben ook al menschen terechtge staan, wier misdaden ons met verbazing Vervuld hebben. Wij begrijpen de wezens van Bergen-Belsen nog minder. Zij staan even ver van ons als krankzinnigen. En vroeger waren zulke misdadigers zeld zaamheden. De wandaden van een Lan- 'dru, een Peter Kürten waren uitzonde ringen, die de wereld als zoodanig be schouwde: excessen van menschelijke af dwaling en degeneratie, waarvan er zich hoogstens één of twee in vijf jaren voor deden Hoe is het mogelijk dat in de periode 1940-1945 plotseling de Landru's en de Kürtens bij duizenden verschenen? De vorige wereldoorlog heeft veel wreed- Hoe is de situatie in Ned. Indië?, vraag door wel zeer velen in deze dagen gesteld. De minister voor Overzeesche gebieds- deelen, prof. dr. J. H. Logemann heeft Maandag in een persconferentie te Londen verklaard, dat de situatie in Indië niet zoo slecht was als de laatste dagen in som mige bleien is geschilderd. Een juist beeld kan echter op het oogenblik niet worden verkregen, aangezien men nog niet over de authentieke gegevens beschikt. Zoo bestaan er b.v. drie lezingen van generaal Christison's uitlatingen, die o.m. nog gezegd zou hebben, dat de Nederland- sche troepen zouden worden tegengehou den totdat de Britsche troepen aan land waren gegaan. De minister achtte b.v. Soekarno geen goed democraat, omdat hij volgeling werd van het Japansche regime. Voorts zeide hij, dat Soekarno weliswaar streefde naar volkomen onafhankelijkheid van Indonesië, maar geen binnenlandsch program bezat, door slechts enkele helpers gesteund werd en dat achter zijn Indone sische republikeinsche beweging geen macht stond. De Nederlandsche regeering is nog niet in staat geweest de Nederland sche strijdkrachten volledig om te bou wen, maar zij vertrouwt, dat de Geallieer den haar zouden steunen totdat Neder landsche troepen de taak konden over nemen, het wettige gezag, d.w.z. de Ned.- Indische regeering te helpen verwezen lijken. Minister Logemann verklaarde, dat vele Indonesische nationalisten, die vóór de bezetting van Ned.-Indië in Nederland veel last hadden veroorzaakt, daarna de partij der Nederlandsche regeering had-, den gekozen. Zij waren nu allen volledig' bereid met deze regeering samen te wer ken om de door Koningin Wilhelmina gedane belofte te helpen verwezenlijken. In Ned.-Indië daarentegen, waar verzet voornamelijk uit kringen van ontwikkel de Indonesiërs voortkwam, hadden Soekar no en diens helpers, w.o. mogelijk eenigen die misleid waren, met de Jappen geheuld, terwijl de Japanners aan jongeren een militaire opvoeding hadden gegeven in Hohei en Soekarela, welke militaire or ganisaties thans door Soekarno werden ge bezigd om de zaak van de Indonesische republiek te steunen. Deze jongeren zou den ongetwijfeld het verzet niet zoo spoe dig willen opgeven, maar zij vormden slechts een klein gedeelte van de geheele Indonesische bevolking, zoodat de macht waarop Soekarno steunde zeer zwak zou zijn. De minister zei, dat hem niets be kend was omtrent andere Indonesische nationalistische bewegingen in Ned.-Indië naast die of in samenwerking met die van Soekarno. Over besprekingen met de Britsche re geering zei de Minister, dat hangende deze besprekingen beter niets gezegd moest worden. Hij ontkende dat met de Austra lische regeering over de situatie in Indië was gesproken. De Australische troepen hadden trouwens een gebied bezet, dat ge heel buiten het conflict gelegen was. De Nederlandsche regeering, aldus de minis ter, wachtte geen enkele beslissing van welke andere regeering ook af, maar had eigen richtlijnen uitgebakend. Spr. hoopte, dat onze troepen binnen enkele maanden in Ned.-Indië zouden zijn. ER ZIT SCHOT IN! De textielindustrie in Twente draait weer op volle toeren. heden gebracht en millioenen slachtof fers gekost, evenals de tweede. Maar van zulke verschijnselen is hij, in het alge meen gesproken, vrij gebleven. In een tweede artikel hoop ik op dit vraagstuk verder in te gaan, met vermel ding van de inzichten die een ex- gevangene van Bergen-Belsen gepubli ceerd heeft. Het is een raadsel dat ons allen sinds jaren bezighoudt. Het is van het hoogste belang dat, met bijstand van wetenschappelijke psychologen, npar een oplossing gestreefd wordt. R. P. Voorts zei de minister, dat Nederland zich tot taak had gesteld, het Indonesische volk zelfbestuur te schenken, maar momenteel waren de Indonesiërs nog niet in staat het bestuur zelf in handen te nemen. Neder land wenschte niet deze taak halverwege op te geven, maar haar volledig te ver vullen, gebaseerd op de geloften, gedaan door Koningin Wilhelmina. Het einde daarvan zou zijn de onafhankelijkheid voor Indonesië. In Ned.-Indische kringen in Camp Co lumbia meende men, dat de verklaring van generaal Sir Philip Christison vol komen afwijkt van de tot dusverre ge volgde bezettingsmethoden. Men wenschte echter niet te oordeelen voordat men in de gelegenheid was ter plaatse een on derzoek in te stellen en te zien waartoe de voorgestelde maatregelen in feite leidden. Luit.-gouv.gen. Van Mook antwoordde op een verzoek van Aneta om een verkla ring: „Ik ga naar Batavia; ik heb niets te zeggen alvorens ik de situatie ter plaatse persoonlijk heb opgenomen". Geen besprekingen met Soekarno Dr. Van der Plas had een aantal Indi sche leiders, w.o. Soekarno, tot een be spreking uitgenoodigd om de aspiraties der Indonesiërs te leeren kennen. Prof. Logemann heeft echter verklaard, dat de Nederlandsche regeering dezen stap ech ter niet ondersteunt. „Wij zullen hem onmiddellijk telegra- feeren alle handelingen over deze kwestie te staken en hem adviseeren in den ver volge niet meer van dergelijke besluiten •te nemen zonder machtiging van de Ne derlandsche regeering", zoo zei minister Logemann. De heer Van der Plas was niet gerechtigd namens de Nederlandsche re geering te spreken zonder dr. Van Mook te raadplegen, wat hij klaarblijkelijk niet gedaan had, daar Van Mook eerst vandaag uit Australië te Batavia wordt verwacht, aldus de minister, die daarbij een verkla ring aanhaalde, welke hij reeds eerder op een persconferentie had gedaan, „dat de Nederlandsche regeering in geen geval zal onderhandelen met Soekarno". Minister Logemann verklaarde verder, dat de Nederlandsche regeering bereid is Emerson: Wij doen wat wij niet la ten kunnen en noemen het bij den mooisten naam. met Indonesische nationalisten te onder handelen mits hun werkwijze geen voort zetting van de Japansche politiek is on der het mom van nationalisme, zooals het geval is met Soekarno en zijn volgelingen. De minister zeide voorts, dat de Neder landsche regeering doende was Indonesi sche nationalisten van Nederland naar Ja va te zenden, die er allen mee hebben ingestemd met de Nederlanders samen te werken, omdat zij de beloften van Ko ningin Wilhelmina vertrouwen en ook ver trouwen hebben in de plannen van de re geering om Indonesië naar zelfbestuur te leiden. Een Reuterbericht van dezen nacht uit Batavia meldt, dat de Geallieerde bezet tingstroepen die uit Amerikaansche, Britsch-Indische en Nederlandsche strijd krachten zijn samengesteld, de Javaansche sleutelposities zonder incidenten over nemen. Geen erkenning van „Indonesische republiek" Door een stafofficier van schout-bij nacht Patterson, den oudsten vertegen woordiger van Mountbatten te Batavia, 13 volgens Reuter meegedeeld aan Soekarno, die beweert 95 van de Indonesiërs achter zich te hebben, dat de Geallieerde bezettingsmacht geen „Indonesische repu bliek" of eenigerlei andere regeering, ge vormd door een partij, zou kunnen erken nen. Soekarno en zijn collega's zouden hun volledige medewerking hebben aan geboden bij het pogen op Java recht en orde te handhaven. Soekarno moet hebben gezegd, dat hij zijn volgelingen reeds instructies had ge geven om met de Geallieerden samen te werken. De staking in Australië Op een vergadering in Sydney werd be sloten tot een actie van 15 vakbonden om den strijd in Indonesië te steunen. Op een vergadering in Melbourne deelde de com munist Ralph Gibson mede, dat een vrij Indonesië een prachtig afzetgebied voor Australische goederen zou opleveren. Hedenmorgen hield de burgemeester van Haarlem, de heer M. A. Reinalda, een zit ting ten Stadhuize waartoe de kiesman nen toegang hadden om de alphabeti- sche volgorde der candidaten voor den tijdelijken gemeenteraad van Haarlem vast te stellen. Door den burgemeester werd bij proces verbaal vastgesteld, dat op de beide lijsten der Communisten door een kiesman ge- teekend was, zoodat die onderteekening, ingevolge de voorschriften, niet in aan merking mag komen voor het vereischte aantal. Dientengevolge zijn beide lijsten niet geteekend door drie, maar door twee Wie overleden zijn Hieronder volgt een lijstje van leden van den vorigen gemeenteraad van Haar lem, die overleden zijn nadat de raad zijn vergaderingen in 1941 op bevel van de Duitschers moest staken. Sociaal-Democraten: D. J A. Wes ter v e 1 d (wethouder) en Mr. H. O. D r i 1 s m a. Anti-Revolutionnairen: G. Wolzak Hzn. Communisten: L Peper. Mr. Drilsma is door de Duitschers ge fusilleerd. Hij was een van de tien inge zetenen van Haarlem en omgeving die gedood werden als wraak voor een aan slag op een Duitsch militair. De heer Peper is overleden in een con centratiekamp in Duitschland. Mr. L G. vanDam (Vrijzinnig Demo craat) is door de Duitschers eerst in Sche- veningen opgesloten, daarna in een kamp bij Amersfoort. Vervolgens is hij naar Polen vervoerd. Later is nooit meer iets van hem gehoord, zoodat gevreesd wordt dat hij overleden is. De heer Joh. Visser (Christelijk Historisch) is overleden eenige weken voor de raad zijn laatste zitting hield. Het conflict Naar aanleiding van de bekende beslis singen van de Generale Synode der Gerefor meerde kerken, hebben zich te Haarlem 7 ouderlingen en 1 diaken vrij gemaakt van deze leerbeslissingen en daarmede het ver band met de Gereformeerde kerk verbroken. In totaal zijn er te Haarlem 57 ouderlingen en 28 diakenen. kiesmannen, waardoor zij ongeldig zijn. De candidaten van de overige 22 lijsten werden in alphabetische volgorde gerang schikt, waarop die lijst werd vastgesteld. Zij vermelden tezamen 37 candidaten. Hiermede was de zitting afgeloopen. De Communisten in beroep Naar wij vernemen, zullen de Commu nisten van de beslissing van den Burge meester in beroep gaan bij het college van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland. Dit beroep moet binnen 2 dagen worden ingediend. Gedeputeerde Staten moeten een met redenen omkleed besluit nemen binnen 5 dagen na den dag waarop het beroepschrift is ingekomen. Verkiezing bij enkele candidaatstelling? Wanneer Gedeputeerde Staten de be slissing van den burgemeester handhaven ep het beroep der Communisten dus af wijzen, zullen er in den tijdelijken ge meenteraad van Haarlem geen Commu nisten zitting hebben. Er zijn dan voor de 39 zetels slechts 37 candidaten, zoodat dan de aanwijzing bij enkele candidaatstelling verloopt. De raad zal dan uit 37 leden be staan. De namen dezer leden maakten wij reeds in onze courant van Woensdag j.L bekend. Mochten Gedeputeerde Staten het be roep van de Communisten toewijzen, dan zou er wel een verkiezing moeten zijn, want dan zijn er 41 candidaten voor 39 zetels. In hetzelfde nummer van Woens dag j.l. deelden wij ook reeds mede, dat de kiesmannen der overige partijen onder ling zijn overeengekomen op eikaars can didaten te stemmen, zoodat er dan toch niet meer dan 2 Communisten gekozen kunnen worden. Hedenochtend is door den raad van vijf een mededeeling verstrekt, waaruit blijkt» dat de ministers om elf uur nogmaals bijeen zullen komen. De diplomatieke correspon dent van Reuter schrijft, dat de vergadering van Maandag, die op zes uur n.m. was be paald, tot een later uur in den avond werd uitgesteld om de groote drie, Byrnes, Bevin en Molotof, de gelegenheid te geven van te voren een afzonderlijke bespreking te hou den. In den loop van Maandag heeft ook Sir Archibald Clark Kerr, de Britsche ambas sadeur te Moskou, met Molotof vergaderd om te pogen een uitweg te vinden uit de impasse der laatste dagen. Er zijn evenwel tot nog toe geen aanwijzingen, dat zulk een weg gevonden is. Indien het niet zal luk ken ten slotte nog ter conferentie een ac- coord te bereiken, dan is daarmede het ge heele voortbestaan van den ,,raad van vijf'* twijfelachtig, aldus Reuter.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 1