Haarlems Dagblad Geheime overeenkomst over Atoombom Generaal in Soerabaja vermoord Burgeroorlog en hongersnood bedreigen China De Schim De Koningin in Engeland Het Spoorwegtarief door Extremisten Het woord is aan.... Het conflict De textiel-punten 60e Jaargang No. 18167 Bureaux: Groote Houtstr. 93 en Soendaplein 37, Haarlem IJmuiden: Kennemerlaan 154. Telef. 5437. Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Directeur-Hoofdredacteur: Roltert Peereboom Woensdag 31 October 1943 Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem. Abonnementen: p week 31 ct. per kwartaal 4. Tel.: Redactie 10600. Expeditie 14825. NOG altijd waart de schim van Adolf Hitler door het wereldnieuws. Is hij dood? Er zijn al heel wat veronderstel lingen en beschouwingen over ten beste gegeven. Maar het eenige dat vaststaat is, dat men het niet weet. Toen generaal Eisenhower onlangs Nederland bezocht heeft hij dat erkend in bewoordingen, die den indruk gaven dat hij het lang niet onwaarschijnlijk acht, dat de onttroonde Führer van het Derde Rijk nog in leven is. Natuurlijk volgden daar geruchten op. Hitier zou zich ergens in Zweden ver borgen hebben. Zweden is een aanlokke lijk land voor zoo'n gerucht; het is groot en dun bevolkt twaalf maal zoo groot als Nederland met een paar millioen min der inwoners en het bezit enorme bos- schen en een eenzaam Noorden, dat al leen door Lappen bevolkt is. Maar het gerucht had geen verder ge volg. De Zweden hadden blijkbaar Hitier niet gevonden. Als zij tenminste moeite gedaan hadden om hem te vinden. Het is niet onmogelijk dat Hitier nog leeft. Hij had een onbeduidend uiterlijk en zonder het kwasterige snorretje en de haarlok of wat daarvan resteerde, zou het niets kenmerkends behouden heb ben. Men zou zich kunnen voorstellen dat hij, die de nederlaag lang moet heb ben zien aankomen en die tot het einde toe kon rekenen op aanhangers, die een bijgeloovig vertrouwen in hem stelden en alles voor hem over hadden, zijn vlucht tijdig heeft voorbereid. Misschien is hij in de laatste periode van den strijd om Berlijn heelemaal niet in de Duitsche hoofdstad geweest. Misschien heeft hij er zich laten vertegenwoordigen door een dubbelganger. Het is waar dat de dub belganger-theorie een nadeel heeft. Zij is zoo afgezaagd. Zij trekt niet meer. Er zijn teveel tooneelstukken en romannetjes van het goedkoopere soort aan gewijd. Maar dat zij niet meer trekt maakt haar in de practijk des te bruikbaarder voor iemand, die er zijn hachje mee wil redden. De menschen gelooven er niet meer in? Des te beter, zal hij zeggen. In sommige gevallen is het moeilijk, aanvaardbare dubbelgangers te vinden of door tooneelkappers tot stand te laten brengen. In Hitiers geval was het een voudig. Dat is gebleken, want al voor den oorlog zijn ettelijke Hitler-imitaties ten beste gegeven, niet alleen in cabarets maar ook in velerlei vriendenkring, waar de een of ander zich uitdoste met een snorretje en eeti trieste haarlok en met nabootsing van het slappe groet-gebaar en den onzekeren loop zijn gaven voor mimicry ten beste gaf, tot vermaak van zijn omgeving. Het is zeker dat Hitier niet veel ver momming noodig had om. snor- en lok loos, onopgemerkt te verdwijnen. Als hij niet gevonden wordt zal hij nog vele jaren lang in het nieuws blijven op duiken, evenals vroeger de zeeslang, die later nauwkeuriger werd gepersonifieerd in „het monster van Loch Ness". Het zoe ken is nog lang niet opgegeven. Een week geleden meldden de Engelsche bla den, dat de Britsche Geheime Dienst in Duitschland een rapport over zijn onder zoekingen in „het Hitler-mysterie" naar Londen had gestuurd en dat het binnen kort gepubliceerd zou worden. De Engel- schen zijn dol op mysteries en de open baarmaking van dat rapport zal dus nieuwe opschudding, nieuwe veronder stellingen en zeker een reeks nieuwe ge ruchten verwekken. Straks wordt nog beweerd dat hij als zendeling onder de Papoeas is ondergedoken of ergens „vlak bij het vuur" want dat is ook een erkend-slimme methode in Engeland of Amerika zit, bijvoorbeeld als schoen poetser in Westminster of als tramcon ducteur in Washington. Als hij ooit levend gevonden wordt, zal het een geweldige sensatie geven. Als hij nooit gevonden wordt, zal het geen verschil in den gang der wereldsche zaken maken. Zijn rol is toch uitgespeeld. Hij heeft het al te radicaal afgelegd en zijn nationaal-socialisme kan evenmin opstaan. Het Derde Rijk is morsdood, zon der de geringste kans op herleving, den weinigen „Weerwolven" ten spijt. Dat alles drukte generaal Eisenhower ook uit toen hij zei, dat hij het niet erg be langrijk vond. Ware Hitier strijdend gevallen, op de barricade, hij zou voor sommigen onder zijn aanhangers nog een martelaar ge bleven zijn. Maar spoorlooze verdwijning is heelemaal niet glorieus. Dus is het nog zoo kwaad niet dat het zoo geloopen is. R. P. Koningin Wilhelmina arriveerde Dins dagmorgen per vliegmachine te Londen. Na de begroeting door den Nederlandschen gezant en Engelsche autoriteiten inspec teerde H. M. een eerewacht van de Air- crew Cadets. Hierna vertrok de Koningin naar een landgoed in Mortimer, ongeveer 80 K.M. van Londen, waar zij volgens haar secretaris, drs. M. Kohnstam, een week denkt te blijven. Met ingang van 1 December -worden de tarieven der Ned. Spoorwegen met 25 verhoogd. Er wordt overwogen met 1 Jan. a.s. weer retourbiljetten in te voeren. Uit het Geallieerde hoofdkwartier in Batavia wordt gemeld, dat brigade-gene raal A. W. Mallaby, bevelhebber van de negen en veertigste Indische brigade, te Soerabaja is vermoord, zoo deelden twee Geallieerde officieren mede, die in gezel schap van Mallaby waren, doch konden ontsnappen. Generaal Christison, die de mededeeling deed, zeide dat hij aan den Indonesischen leider dr. Soekarno bevel had gegeven om half elf Bataviasche tijd bij hem te ko men. Op een vraag, of hij Soekarno ver antwoordelijk zou stellen voor den moord op brigade-generaal Mallaby, antwoordde generaal Cbristison: „Wis en zeker". Generaal Christison zeide in zijn ver klaring, dat brigade-generaal Mallaby op een smerige manier ter dood was ge bracht. Hij werd vermoord, nadat hij een conferentie had gehad met extremistische Indonesische leiders. Dr. Soekarno en generaal Hawthorn, de Geallieerde bevelhebber op Java, vertrok ken Dinsdagmiddag uit Soerabaja, nadat de overeenkomst over het staken van het vuren met de plaatselijke Indonesische leiders was bereikt. Deze regeling houdt in dat het havengebied van Soerabaja be waakt zal worden door gezamenlijke strijdkrachten. Darmo, waar de voorma lige geïnterneerden zich bevinden, zal door de Britten bewaakt worden en de rest der stad door de nationalisten. Een ieder zal zich vrij door de stad mogen bewegen op voorwaarde van de instelling van een verbindingsbureau van Britten en Indo nesiërs. Geen Nederlandsche troepen mo gen aangevoerd worden. De veiligheid der voormalige geïnterneerden wordt ge waarborgd door beide partijen en beide partijen zullen de gevangenen vrijgeven. Er zal geen algemeene ontwapening ge schieden alleen de leden der voormalige beroepsinstanties als de nationalistische politie mogen gewapend zijn. Deze wapenstilstand leek eenig effect te hebben gehad, zoodat officieel de toe stand Dinsdagavond „rustig" werd ge noemd. In eenige deelen van de stad waren nog enkele scherpschutters aan het werk. Japanners en Duitschers Generaal Sir Philip Christison gaf op een in allerijl bijeengeroepen persconfe rentie heden een overzicht van de gebeur tenissen in Soerabaja. Een maand geleden had de Nederlandsche marineof ficier, kapitein Huijer, de Japansche over gave geaccepteerd, zulks tegen de geschre ven orders in, die hem door schout-bij nacht Patterson waren verstrekt. Patter son was de eerste Geallieerde vertegen woordiger, die op Java aankwam, aldus gen. Christison. Er waren in Soerabaja te dien tijde groote voorraden wapenen en uitrusting, tanks en pantserwagens, die de Japanners gewillig aan Huijer over droegen en een groot aantal van deze wa penen viel in handen van Indonesiërs. Vele Indonesiërs in Soerabaja hadden Ja pansche uniformen en er waren aanwij zingen, dat eenigen, zoo niet allen, wer den geleid zoowel door Japansche officie ren als door Duitschers. In de laatste maand, zoo voegde gen .Christison hier aan toe, waren 5 Duitsche duikbootkapi teins uit een kamp te Batavia ontsnapt en, naar gemeld werd, naar Soerabaja ge gaan. Geen provocatie „Op 28 October nadat de Geallieerde bezetting op vreedzame wijze voortgang had gevonden gedurende drie dagen," vie len de Indonesiërs de Britsch-Indische strijdkrachten aan, zonder dat er eenige provocatie was geschied. De oorzaak, die had geleid tot dezen niet uitgelokten aan val, was een mededeeling, die uit vlieg tuigen was uitgeworpen en waarin ver klaard werd, dat in de voornaamste ge bieden alle onbevoegde personen hun wa pens moesten inleveren. Zulke mededee- lingen waren ook elders,' bijv. in Batavia, Bandoeng en Semarang, uitgeworpen zon der dat dit tot ongeregeldheden aanleiding gaf. Nieuwe ongeregeldheden zijn uitgebro ken in Semarang aan de noordkust van Java, aldus meldt A.N.P./Aneta. Troepen en munitie worden per vliegtuig naar deze plaats gebracht. Eveneens wordt gemeld, dat een dringend beroep is gedaan op het Z. O. Azië-commando in Singapore om alle beschikbare transportvliegtuigen naar Java te zenden. Ook in Magelang moet het tot botsingen zijn gekomen. Christisons waarschuwing Generaal Christison heeft hedenmorgen na een bespreking met Soekarno de vol gende waarschuwing aan de Indonesiërs uitgegeven: „Zoolang de Indonesiërs die zich schuldig hebben gemaakt aan daden zooals het zonder aanleiding aanvallen in Soerabaja, zich niet aan mijn strijdkrach ten overgeven, zal ik al mijn zee-, land en luchtstrijdkrachten alsmede alle mo derne oorlogswapens tegen hen inzetten, totdat zij vernietigd zijn. Indien onschul dige Indonesiërs hierbij gedood of gewond worden, rust de algeheele verantwoorde lijkheid daarvoor bij die Indonesiërs, die de door mij genoemde misdaden hebben begaan. Ik waarschuw alle Indonesiërs zich niet in te laten met extremistische elementen en vreedzaam en nauw samen te werken met mijn strijdkrachten. Ge weld zal met geweld beantwoord worden. Ik ben vastbesloten orde en rust te hand haven en vertrouw dat alle goedwillende Indonesiërs mij daarin zullen steunen." De tanks die reeds dagen geleden te Soerabaja hadden moeten zijn, zijn giste ren bij vergissing te Batavia gearriveerd en onmiddellijk naar Soerabaja doorge zonden. Alle Britsche oorlogsschepen zijn, volgens een onbevestigd bericht naar Soerabaja gedirigeerd, terwijl vliegtuigen gezonden zijn om de Europeesche vrouwen en kinderen te evacueeren. Hatta verklaarde, dat het zelfs voor Soekarno moeilijk en gevaarlijk was de bevolking tot rust te brengen. Soekarno heeft volgens Un. Press aan Soebardjo opgedragen de gedelegeerden voor de besprekingen met dr. Van Mook te benoemen. Deelneming der Ned. Regeering De Nederlandsche regeering neemt met groot leedwezen kennis van den moord op den brigade-generaal A. W. Mallaby, tij dens een bespreking met nationalisten in Soerabaja. Zij heeft haar deelneming aan de nagelaten betrekkingen en aan de re geering van het Vereenigd Koninkrijk betuigd. Zij spreekt haar afschuw uit over deze laaghartige daad. Zij is overtuigd dat de Indonesische bevolking in over- groote meerderheid naast haar staat in haar afkeuring over het gebruik van zulke middelen. De M r Het is niet goed, ongeluk kig te zijn maar het is goed, het te zijn geweest. in de Geref. Kerken Ook in Heemstede is thans een vrijge maakte Geref. Kerk ontstaan. Nadat de kerkeraad een bezwaarschrift van een aantal belijdende leden had afgewezen, hebben deze leden nu tegen a.s. Zondag eigen godsdienstoefeningen belegd. Deze zullen worden gehouden 's morgens om 10.30 uur in het gebouw van de Schietver- eeniging Gen. van Merlen, Schouwtjes laan 63, Haarlem-Zuid en 's middags om 16.15 uur in het gebouw van den Ned. Prot. Bond aan de Postlaan te Heemstede. In beide diensten hoopt voor te gaan Ds. F. Mul van Haarlemmermeer-Oost. Bij de classis Haarlem der Geref. Kerk is een mededeeling ingekomen van Ds. F. Mul en 7 ouderlingen der kerk Haarlem mermeer-Oostzijde, waarin deze zich ver klaarden te hebben vrijgemaakt. De ker keraad nam dit besluit met 7 tegen 7 stemmen. Het kerkgebouw zal nu door beide groepen gebruikt worden. Een der synodale leden van den kerkeraad was wegens ziekte verhinderd aan de stem ming deel te nemen i Wat kan ik er mee doen Met ingang van 29 October zijn van da textiel-lederkaart VA 510 de eerste 15 pun ten geldig verklaard. Daar het publiek met deze punten geruimen tijd moet doen, wordt de uiterste zuinigheid aangeraden. De kaar ten mogen per gezin gecombineerd gebruikt worden. Hieronder volgt een lijstje van de voornaamste artikelen, met tusschen haakjes het aantal punten, dat men ervoor geven, moet. Het eerste cijfer betreft mannen en vrouwen boven de 15 jaar, het tweede jon gens en meisjes van 315 jaar, het derde kleuters en babies van 0—3 jaar. Badpak (12-7-4). Alle soorten band (V> tot 1 per meter, naar gelang de soort). Alle soorten boorden, ook papieren boorden met linnen overtrek (1-1). Bretelles (2-2). Alle soorten corsetten (10-10). Alle soorten das sen (1-1). Elastiekband (op kaartjes) per lt£ meter (%-%). Elastiek weefsel van 20 cm, breedte per 20 cm. (1-1). Idem tot 35 cm. lang (V/2-1V2). Hals- en hoofddoeken (vier kant) (4-4). Idem (driekant) (2-2). Hand schoenen per paar (stof. gebreid of gevoerd tricot) (3-2-1). Voor garens geldt de volgende puntenwaar- deering: Festonneer-, naai- en rijggaren, per 100 yards 1 punt. Haak- en handbreigarens per 100 gram 4 punten. Tapijtwol per 50 gram 2 punten. Maas- en stopgaren en stop zijde per 40 meter 1 punt. De winkeliers mogen niet meer dan 0,5 M2 reparatiestof voor werkkleeding aan één persoon afgeven. Per 0,5 M2 mogen 3 punten in rekening wor den gebracht. Eenige uren na de aankondiging dat mi nister-president Attlee de Vereenigde Sta ten zal bezoeken werd er in het Engelsche Lagerhuis gesproken over het feit, dat Churchill en Roosevelt te Quebec in Sep tember 1943 een geheime overeenkomst hebben gesloten met betrekking tot de atoombom. Het Labourlid kapitein Blackburn vroeg den minister-president deze overeenkomst zoo spoedig mogelijk te publiceeren, zoo dat het huis in overweging zou kunnen nemen de overeenkomst te ratificeeren. „De centrale regeering moet afzien van alle pogingen om het geschil gewapender hand op te lossen. Wanneer zij haar mili taire penetratie naar h?t Noorden blijft doorzetten, zullen de communisten zich vastbesloten verdedigen, daar hun bestaan zelf op het spel staat", aldus heeft een woordvoerder van de Chineesche commu nisten te Tsjoengking verklaard Hij zei de verder, dat de communisten zich niet verzetten tegen het gebruik van de spoor wegen voor de repatrieering van de vluchtelingen. Hij beschuldigde de regee ring er echter van, dat zij de spoorwegen slechts zou gebruiken voor het vervoer van troepen. Verder zeide hij, dat het antwoord op de vraag, of de burgeroorlog zich over het geheele land zou uitbreiden, voor een groot gedeelte zou afhangen van de houding der Vereenigde Staten, wier legers nog steeds de Kwomintang ter zijde zouden staan. Hij voegde er nog aan toe, dat de communisten met de Amerikanen wenschen samen te werken, doch dat de communisten niet de garantie konden geven, dat geen schoten zouden worden gelost, indien de Amerikaansche marine troepen de troepen van de centrale regee ring naar het centrum van de door de communisten gecontroleerde gebieden in Noord-China, zouden geleiden. In het communistische hoofdkwartier werd ont kend, dat de communistische partijstrijd krachten materieele hulp van de Sovjet- Unie ontvingen. Het vallen van de eerste sneeuw in Noord-China heeft een stren gen winter aangekondigd in de provincies van het Noord-Westen, waar zich geen kolen bevinden en zoowel de Kwomintang als de communisten hechten de grootste beteekenis aan een spoedig herstel van de verbindingen en een hervatting van het verkeer der spoorwegen, hetgeen leven en dood kan beteekenen voor millioenen, die anders door hongersnood worden be dreigd. Hjj drong er op aan dat alle inspanningen zouden worden geconcentreerd op het ge bruik van atoomenergie in vredestijd. Hij zeide, dat meer dan 90 pet. van de in Amerika verrichte onderzoekingen er op gericht waren grootere en betere bommen te vervaardigen voor onbepaalde doel einden. Blackburn zeide verder nog, dat om belangen, die nu tegen de wenschen. der geleerden en de meening der vooruit- strevenden in de Ver Staten en Engeland hun werk voortzetten, de walm der reac tie hangt.. Hij drong aan op internationale controle der atoomenergie. Herbert Morrison antwoordde voor de regeering, en zeide dat Attlee bij zijn aanstaande besprekingen deze en andere overwegingen de noodige aandacht zou schenken. Heemsteedsche recherche in actie De groote activiteit van een tweetal leden van de Heemsteedsche recherche heeft verscheidene beruchte inbrekers in veilige haven doen belanden en een hoe veelheid ontvreemde goederen te rechter plaatse teruggebracht. Juist toen de rechercheurs een opge spoord radiotoestel aan de eigenares had den teruggegeven, legden zij de welwil lende hand op een ouden bekende, die op een gestolen fiets een gestolen schrijfma chine. wat kleeren en snuisterijen ver voerde. Zijn bekentenis op het politiebu reau leidde tot de opsporing van twee bakfietsen en zeven rijwielen. Een mede plichtige van dezen man wilde bij zijn arrestatie te Amsterdam een wegenbelas- tingkaart wegmoffelen: hieruit wist de recherche te distilleeren dat een Bloemen- daalsche D.K.W.-auto in Utrecht zonder medeweten van den eigenaar verkocht was. Hieruit vloeide de arrestatie van een tweeden beruchten autodief en het ach terhalen van den inmiddels in derde hand overgeganen auto voort,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1945 | | pagina 1