Naar een vrijen wereldhandel?
Plechtige herdenking der gevallenen
De Distributie
Amerikaansche Films
Onze klokken komen terug
Overdracht Eeregrafhof te Bloemendaal
De Spoorwegbruggen
Wanneer klaar?
Thuisreis
van een onderduiker
De oorlogsmisdrijven
Een oproeping tot de bevolking
Het Permanente Hof
De Radio geeft vanavond:
Nog zoetjes-aan
met de suiker
Autobestuurder stopte maar
niet eens
Amerika en Engeland
tot overeenstemming gekomen
UGttUwkindie
W'
w
Examens
Vele klokken welke destijds waren gevorderd om grondstoffen te leveren
aan de Dnltsche oorlogsindustrie zijn onbeschadigd teruggevonden en
zullen nu aan de rechtmatige eigenaars worden teruggegeven, zoodat hun
stemmen weer spoedig over 't Nederlandsche landschap zullen klinken. (P)
De voorloopige data (behoudens moge
lijke tegenslag) van de indienstneming
van de spoorwegbruggen zijn als volgt:
Maasbrug, bruggen bij Roermond: einde
November. De Rijnbrug Oosterbeek bij
Arnhem: half December. De Maasbrug bij
Venio: begin Februari: Hollandsch Diep
bij den Moerdijk: zomer 1946. Brug over
de Oude Maas bij Dordrecht: zomer 1946.
De Maasbrug bij Hedel: zomer 1946. De
Waalbrug bij Zaltbommel: 1 Januari 1947.
IJselbrug Zwolle (Katerveer) niet bekend.
Merwedebrug bij Baanhoek (bij Sliedrecht)
niet bekend.
Zij waren beiden jong en onervaren. Hij
was nu bijna anderhalf Jaar lang onderge
doken geweest, in een uithoek van de
Friesche veengebieden en zfi had haar ver
driet, haar angst en haar verlangen opge
sloten in de diepste kamers van haar hart.
Toen, dien zonnigen Maartmorgen, is ze hem
gaan halen. Hij stond op den weg en wist
bet niet, raadde slechts dat zijn kleine
vrouw daar, op een geleende fiets aan
kwam rijden, zoo recht uit bet verre Hol
land naar de zompige, lage landen met de
verstrooide, verdoken behuizingen. Ze heeft
hem toen weggescheurd uit het benauwde
leven van turf en modder, mee met zijn
arm stevig in den hare en hun oogen naar
elkaar gewend, op gevaar af van een bui
teling in de bermsloot. Met kloppende har
ten zijn ze in den gevaarlijken trein gestapt,
die hun eiken wielslag dichter bij het ver
trouwde huis bracht, („je kunt toch best
een plank uit de kleerkast breken, dan heb
je een pracht schuilplaats") of.... nee,
de treinrecherche, die zoo fel op onderdui
kers was. zou zeker het vertrouwd uitzien
de en nauwkeurig vervalschte persoonsbewijs
accepteeren. Zoo zijn ze verder gespoord,
met kloppende harten bij elk station, en
achterdochtige blikken naar iederen mede
reiziger. Hij, een beetje bravour als ca
mouflage gebruikende, met een Joviale lach
en een „Goede reis verder" tot een uitstap
pend echtpaar, zij hem aanstootend, bang,
tot het uiterste gespannen: Tot eindelijk de
grauwe voorjaarsnacht zijn Jonge gezicht
opslokte en lankmoedig verborgen hield
voor onbetrouwbare blikken. Eindelijk:
Haarlem. Thuis, weer onder de bekende
stationskap, de vertrouwde trappen af. „Ga
jij nou even vooruit, om te zien, of er bij
den uitgang onraad is. ,,Nee hoor, ik blijf
hij je." Drie groote groen-geuniformeerde
gestalten staan ln de hall, hij de deuren.
Gelukkig zijn de lichten verduisterd, zoo
dat de beide jonge gestalten, die ln vlie
gende haast het stationsplein ophollen, niet
erg opvallen. Haar achter hen weerklinken
stappen, gespijkerde stappen, dreigend en
kletterend. Het valsche document met den
te hoogen leeftijd en het arbeidsinzetvrije
beroep brandt hem ln de portefeuille,
jnaar hij weet zich te beheerschen en zegt
luchtig, zoo voor zich heen: „Erst mal
sehen. ob wir das Polizelambt finden kön-
nen." De onheilspellende stappen verstom
men en even later vieren twee gelukkige
menschen op een bankje van het Staten-
bolwerk hun „narrow escape".
J. F.
Dezer dagen zal door middel van aan
plakbiljetten de Nederlandsche bevolking
worden opgeroepen tot het doen van aan
gifte van oorlogsmisdrijven, tijdens den
oorlog waar ook gepleegd, door anderen
Öan Nederlanders of Nederlandsche onder
danen.
Van slachtoffers van oorlogsmisdrijven,
nabestaanden en allen, die hieromtrent
verklaringen kunnen afleggen, wordt ver
wacht, dat zij daarvan mededeeling doen
bij de politie. Deze aangifte moet vóór 15
November schriftelijk geschieden.
Er wordt door de regeering een drin
gend beroep op de bevolking gedaan, haar
volle medewerking te verleenen.
Zooals reeds is gemeld, heeft het Per
manente Hof van Internationale Justitie
dezer dagen onder voorzitterschap van
den heer Guerrero te Den Haag zijn eer
ste zitting gehouden sinds Februari 1940.
Het Hof heeft o.m. de kwesties bestu
deerd, die zich voordoen als gevolg van
de onderteekening van het Handvest der
Vereenigde Naties te San Francisco. Naar
men weet, voorziet dit handvest in de op
richting van het Internationale Hof van
Justitie, dat het rechtsorgaan van de
.Vereenigde Naties zal worden.
Tijdens hun verblijf te 's Gravenhage
hebben de leden van het Hof htm hand-
teekening geplaatst ln de registers van
H. M. de Koningin en van H. K. H. de
Prinses en den Prins.
Hilversum I, SOI M.
18.04 ster van den dag, Jack Hylton. 18.30
Esigeische les. 19,00 Reportage. 19.30 Vogels
van diverse pluimage. 20.01 Mr. Petra F.;de
ling over: „De doodstraf 20.15 Vragenkwar-
«er L. de Jong. 20.30 Radlo-Philharm. Or
kest olv. Albert van Raalte. 21.45 De gevol
gen van een glimlach. 22.15 B. Verhoeven
over „Kunst en leven". 22.30 Nlnon Vallin,
sopraan, Paul Robeson, bas en Eileen Joyce,
plano. 23.01 Nieuwsber. 23..15 Avond wij ding.
Reetor G. J. Braakhuis.
Hilversum II, 415 M.
18.01 Nieuwsber. 18.30 Jam Bron. 18.50 Voor
Je slapen gaat. 19.30 Programma voor de
Nederl. strijdkr. 20.01 Jan Corduwener non
stop. 20.30 Interview met een illegaal werk
ster. 20.45 De werkende vrouw, de zingende
viouw. 21.00 Departementen spreken
21.45 Ensemble George Frank. 21.45 Avond-
Wijding. Ds. P. N. V. Kruyswijck. 22.01
Nieuwsber. 22,15 Wil Walls met sweet and
Bwing.
Meer dan 400 slachtoffers van het Duit-
sche schrikbewind, afkomstig uit alle
deelen van het land, die gevonden zijn in
de duinen, zijn nu definitief ter aarde be
steld aan den Zeeweg te Bloemendaal.
Hier zal zooals wij reeds mededeelden
te zijner tijd een eeregrafhof komen,
ter nagedachtenis van hen, die hier voor
vrijheid en vaderland het leven lieten. De
plechtige overdracht aan de familie was
aanvankelijk vastgesteld op 20 November,
maar is thans om dringende redenen uit
gesteld tot Dinsdag 27 November.
Op dien dag zal om elf uur in tegen
woordigheid van de nabestaanden, strijd
makkers en autoriteiten een gedachtenis
plechtigheid worden gehouden in de Groo
te Kerk te Haarlem.
Het stoffelijk overschot van Anneke
Schaft de dochter van een onderwijzer
te Haarlem de eenige vrouw onder de
velen, die in de duinen gefusilleerd wer
den, zal opgebaard staan in de Groote
Kerk om na de plechtigheid te worden
uitgedragen en te ruste gelegd temidden
van haar medestrijders.
In de kerk zullen eenige sprekers het
woord voeren, vermoedelijk een minister
en een vertegenwoordiger van de illegali
teit.
De stoet vertrekt om 1.30 uit de kerk te
Haarlem naar den Zeeweg. Het belooft
een zeer indrukwekkende plechtigheid te
worden. Vermoedelijk zal de stoet voor
afgegaan worden door de Koninklijke Mi
litaire Kapel.
Kransen kunnen een dag van te voren
aan de Groote Kerk worden bezorgd.
Langs den geheelen weg zullen schoolkin
deren uit Haarlem worden opgesteld ter
afzetting.
Het is de bedoeling, dat voor verwan
ten en genoodigden, voor zoover zij niet
met eigen voertuigen komen en 6lecht ter
been zijn, autobussen ter beschikking zul
len zijn voor den tocht van de kerk naar
de begraafplaats.
De Koningin, de Prinses en de Prins zijn
uitgenoodigd de plechtigheid bij te wonen.
Ook aan de regeering en vele andere auto
riteiten is verzocht door hun aanwezig
heid blijk te geven van medeleven.
Naar schatting zijn ongeveer driehon-
Met alle mogelijke vervoermiddelen
wordt de beetworteloogst van dit jaar
weer gevoerd naar de suikerfabrieken
waar de campagne begonnen is. Als men
die aanvoer naar en de bedrijvigheid in
deze fabrieken ziet, is men geneigd weer
het vooroorlogsche suikerschepje te gaan
gebruiken in de plaats van het kleinste
formaat theelepeltje dat nu het rondkomen
met het rantsoen moet helpen waarborgen.
De campagne bereikt dit jaar evenwel
nog slechts een derde van het normale
peil. Uit de volgende cijfers kan men zich
gemakkelijk een beeld vormen van onze
huidige suikerpositie:
In normalen tijd werd uit 1800 millioen
K.G. bieten 2.5 millioen zak consumptie
suiker gefabriceerd. Als resultaat van de
loopende campagne wordt verwacht: Uit
500 millioen K.G. bieten ongeveer 700.000
zak suiker. Gaat men nu uit van een be
volking van 9 millioen, dan is per 13 distri-
butieperioden noodig: 1 millioen zak buï-
ker. Zoodat de uitkomst van dit eenvou
dige sommetje 300.000 zak te weinig
allerminst een zoete smaak geeft.
Alles wijst er op dat suiker wel het laat
ste artikel zal zijn, waarvoor men nog een
bon zal hebben in te leveren.
derd andere slachtoffers gecremeerd. Het
onderzoek n?ar hun stoffelijk overschot is
voorloopig nog niet geëindigd. Het ligt in
de bedoeling om later de asch van deze
slachtoffers in een gemeenschappelijke urn
te plaatsen in de eeregrafhof.
Koffie en biscuit.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat de geldigheidsduur voor bon
110 voor koffie en van de bonnen 108 en
204 voor biscuits wordt verlengd tot en
met 24 November.
Karnemelk en taptemelk-yoghurt
Karnemelk en taptemelk-yoghurt zijn
thans uitsluitend verkrijgbaar op rantsoen
bonnen voor taptemelk. Deze worden uit
gereikt ten behoeve van zieken en zuige
lingen, voor wie karnemelk en/of yoghurt
door den arts is voorgeschreven.
Visch in blik.
Het publiek dient er op bedacht te zijn.
dat het plaatselijk of tijdelijk niet altijd
mogelijk zal zijn op den vleeschbon, waar
voor thans het rantsoen is verhoogd van
100 tot 150 gram, versch vleesch te be
trekken. Men zal ook genoegen dienen te
nemen met op den vleeschbon verkrijg
baar gestelde producten in blik. met in
begrip van visch in blik, voor zoover bij
slager, winkelier of in den vischwinkel
voorradig. Het ligt echter in de bedoeling
op den vleeschbon voor een zoo groot
mogelijk gedeelte versch vleesch te ver
strekken. Gecondenseerde melk.
Tengevolge van de in het najaar en des
winters steeds optredende daling van de
melkproductie, zal het straks niet meer
mogelijk zijn in het Westen des lands het
geheele melkrantsoen in losse melk te
verstrekken. Teneinde het huidige rant
soen zoolang mogelijk te kunnen hand
haven, zal binnenkort in genoemd gebied
een aanvang worden gemaakt met het
verstrekken van gecondenseerde ongesui
kerde melk in blikjes, z.g. „evaporated
milk", ter vervanging van een gedeelte
van het melkrantsoen. De prijs van de
blikjes is dezelfde als voor een liter losse
gestandaardiseerde melk. De gewichtsin-
houd der blikjes kan onderling geringe
verschillen vertoonen; voor de distributie
geldt elk blikje voor een liter melk.
Hedenochtend reed een militaire auto van
de Koninklijke Marine door de Groote Hout
straat en nam -daar een geheel aan den lin
kerkant van den weg staand melkwagentje
op sleeptouw. De melkbussen namen dit niet
en goten hun inhoud grootendeels over het
asphalt uit. De bestuurder van den auto
vond 't niet noodig te stoppen en daar de ver
keerslichten op veilig stonden kon hij zon
der moeite verdwijnen.
De Britsche en Amcrikaanschc financieele
onderhandelaars te Washington zQn tot over
eenstemming gekomen over een politiek op
langen termijn, waarvan het uiteindelijk doel
is dat alle slagboomen in den vrijen wereld
handel worden weggenomen, zoo verneemt
U. P. Van beide kanten hoopt men dat de be
sprekingen vóór de aankomst van Attlce
aan het einde van deze weck zullen zijn vol
tooid. De onderhandelaars zijn tot tie con
clusie gekomen, dat de eenige manier om te
De ijdelheid van alle tijdelijkheid blijkt
duidelijk bij het overzien van vijf jaren
Amerikaansche film. Wanneer ik over
weeg dat ik, gedurende de vijf jaren die
Nederland gemist heeft, elke week een
maal naar de bioscoop ben geweest en
dat is dus 260 Amerikaansche hoofdfilms
heb gezien en wanneer ik dan tevens
overweeg, wat ik van al die films heb
„overgehouden", dan is het resultaat dier
overweging poover. Dan kom ik tevens tot
de wonderlijke overweging dat, bij de
enkele films die ik heb onthouden twee..
Fransche producten waren. Zij herinneren
aan een warmen Zondagmiddag in Mexico
City, die luister verkreeg door „La femme
du boulanger" en een stillen, tropischen,
avond op Curagao, die ontroerend werd
door de geheel-onverwachte confrontatie
met „Le dernier jour". En was het voor
den onsterfelijken Europeaan niet typee
rend, dat hij in New-York altijd weer die
heel kleine bioscoop aan het begin van
Fifth Avenue opzicht, waar uitsluitend
Fransche films werden gedraaid en dat hij
in één week vier maal ging kijken naar
Guitry's sublieme „Roman d'un tricheur"
meer dan tien jaar oud en steeds nog
een hoogtepunt van veertig jaar film?
In Nederland heb ik vele malen, het
verlangen vernomen, „Gone with the
wind" te zien.Misschien dat het „in leven
den lijve" aanschouwen van menschen uit
een geliefd boek den schok der herkenning
aangenaam en ontroerend doet zijn. Maar
de film op zichzelf, met de beeldschoone
Engelsche Vivian Leigh in de hoofdrol, is
op haar best middelmatig te noemen, op
haar slechtst: vervelend. Een veel te lang
filmverhaal zonder groote verdienste.
En Chaplins „Dictator"? Ook deze was
een tegenvaller. Er zijn prachtige dingen
in (het spel met den aardbol; het tragi
komische slot). Voor mij is de humoristi
sche interpretatie van dingen, zoo tra
gisch dat zij zelfs geen humor verdragen
kunnen, eerder smakeloos dan knap. Ik
bestrijd zelfs een Chaplin het recht, grap
pig te zijn over de vervolging der Joden.
Deze grofheid liep over de maat en het
was de eerste keer dat ik, dit overden
kende, twijfelde aan het kunstenaarschap
het „begenadigde" kunstenaarschap,
zooals zooveel critici plegen te schrijven
van Chaplin.
De Amerikaansche film ging langs een
curve, die meestal gelijkvloers liep doch
zich soms hooger en een heel enkele keer
hoog verhief.
Ik denk aan „Rebecca", een romanti
sche historie, gepenseeld in vele en veler
lei grijzen; aan „The Long Voyage Home"
een excellent werk, waarin Thomas Mit
chell (voor mijn gevoel, met Claude Rains
en Spencer Tracy behoorend tot de groot
ste Amerikaansche filmspelers) uitblinkt
in zijn sombere hoofdrol. Om voor mij on
begrijpelijke, ten eenenmale ondoorgron
delijke redenen heeft de Nederlandsche
Filmkeuring te Londen deze wondermooie
rolprent voor Nederlandsche consumptie
afgekeurd.
Ik denk vooral aan „Citizen Kane", ge
maakt door den wonderlijken Orson Wel
les, eens het wonderkind der Amerikaan
sche radio, fien fantastisch en fantastisch-
knap man. Deze grootsche film is in Ame
rika gevallen als een baksteen. Zij gaat
den gemiddelden bioscoopganger inder
daad veel te ver boven de Stetson. Zij
raakt filmisch en foto-coneeptisch psycho
analytische hoogten en diepten, die voor
velen onbereikbaar zijn. De macabere fi
guur van den krantenkoning Hearst moet
de inspiratie voor dit uitzonderlijke pro
duct van een bizarren geest zijn geweest.
Een film voor de weinigen, die weten wat
„film" is en zeker niet voor de ontelbaar
velen, die de kassa van het bioscoopthea
ter moeten doen rinkelen.
Ik eindig vandaag met de eervolle ver
melding van „Going my way", een mid
delmatige film. ja zelfs een film met zang-
nummertjes, ia zelfs een film met den.
schaapachtigen Bing Crosbv een film
die zijn uitzonderlijkheid ontleent aan het
prachtige, ontroerende figuurtje van een
ouden pastoor, subliem vertolkt door een
onbekenden ouden Engelschen spelers
Berry Fitzgerald. Mr. E. ELIAS.
-4
is er voortaan
weer
Mojenaar's Kindermeel
in de oude beproefde
samenstelling.
Ag ff-Qjs
Jfj
Op ban éTW
verier ijgbmar.
komen tot een verzoening tusschen de Brit
sche Empire-vöorreehtcn en de Amerikaan
sche handelspolitiek gelegen is in een
systeem waarbij het Britsche rffk in de
richting gaat van een opheffing der belem
merende bepalingen, zoodat geleidelijk de
tolbarricaden tusschen beide landen afge
broken kunnen worden.
Geslaagd voor akte N19 NO: W. Inger-«
man te Heemstede; D. Limburg te Bloe
mendaal; A. V. Vogelenzang te Haarlem.
