[U.V.V.,
Een stap verder
Leiding .ontglipt Soekarno meer en meer
Vrouweschouders onder een zware taak
Staten-Generaal
20 Nov. geopend
Extremisten drijven hem voort
Ultimatum
Soekarno
vraagt interventie
nu aan Truman en Attlee
Onrust
Reorganisatie der Politie
Hef woord is aan....
Royale lersche gift
Stalin ernstig ziek?
«Oo Jaargang No. 18175 I "X g Vrijdag 9 November 1945
Bureaux: Groote Houtstr. 93 |g "A* i Cf 8 J (T^[ I Uitgave van de Stichting
en Soendaplein 37, Haarlem \_j%_ \_ff_ A A J- A -I- gj A_*^ V-lA ^»_iT AuT A V_lA \_lA Voorlichting te Haarlem.
XJmuiden: Kennemerlaan 154. Abonnementen: p week 31 ct.
Telef. 5437. per kwartaal 4.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Wectear-Hoofdredactenr: Robert Peereboom Tel.: Redactie 10600. Expeditie 14825.
HET Noodparlement is nu benoemd.
Gisteren heeft men in de krant kun
nen lezen, dat de ongeveer veertig vaca
tures in de oude Eerste en Tweede Kamer
zijn vervuld. Dat is gedaan door de daar
toe aangewezen commissie en zij heeft in
alle vacatures, behalve in die van de
N.S.B., menschen benoemd van dezelfde
politieke richtingen als er vroeger in ver
tegenwoordigd waren. Dus.: van de oude
partijen. De oude sterkteverhouding der
fracties in de Eerste en Tweede Kamer is
dus alleen in zooverre gewijzigd, dat in-
plaats van de N.S.B.'ers vertegenwoordi
gers van verschillende andere richtingen
zijn gekozen. Een belangrijke verandering
is dat niet, want in de vooroorlogsche
Tweede Kamer hadden maar drie N. S.
B.'ers zitting en in de Eerste vier.
Niemand zal beweren dat het nu gekozen
Noodparlement overeenkomt met de poli
tieke verhoudingen, zooals die thans in
Nederland bestaan. Ofschoon evenmin
iemand zeggen kan, hoe die verhoudingen
wèl zijn. Dat kunnen alleen verkiezingen
vaststellen. Men kan veronderstellingen
maken over den waarschijnlijken afloop
daarvan, als zij binnen een paar dagen ge
houden zouden worden, maar dat blijven
pure gissingen. En de toestand is nu een
maal zoo, dat er nog een half jaar op ver
kiezingen zal moeten worden gewacht.
Wij leven in een bewogen tijd en in dat
halve jaar kunnen zich omstandigheden
voordoen, die de politieke stemming sterk
beïnvloeden en wijzigen.
De zwakste zijde van het Noodparlement
is evenwel niet, dat het de huidige poli
tieke schakeeringen in den lande niet in
de juiste verhoudingen weergeeft. Nie
mand weet tenslotte zeker, hoe groot
deze afwijkingen zijn. De zwakste zijde
van het instituut is, dat het niet door het
volk, niet volgens grondwettig voorschrift,
niet volgens de regelen van een parlemen
tair, democratisch beleid is gekozen. Daar
schuilt het groote tekort. Dat vermindert
zijn gezag in den lande en dat vermindert
ook zijn beteekenis in de oogen van zijn
leden zelf, die immers allen voorstanders
zijn van een verkiezing door het volk. Het
gevolg zal onvermijdelijk zijn dat dit
Noodparlement evenals de Noodraden
minder zelfvertrouwen zal bezitten,
dan een regelmatig gekozen vertegen
woordiging des volks eigen zou zijn. Daar
is niets aan te doen. Het is een mensche-
lijke eigenschap, zich te laten beïnvloe
den door de wijze waarop men voor een
bepaalde taak is aangewezen. Wie door de
kiezers tot hun vertegenwoordiger in
's Lands Vergadering benoemd is voelt
zich daardoor belast met een gezag en een
verantwoordelijkheid, die hun uitwerking
op zijn arbeid en optreden doen gelden.
De Noodparlementariër mist die.
Dus blijft het Noodparlement bij onze
wenschen en bij zijn eigen wenschen ach
ter. Het is een parlementair surrogaat.
Daarom draagt het ook dezen naam. Al
leen de nood der tijden rechtvaardigt zijn
optreden. Maar het is dan ook noodig
dat het zoo spoedig mogelijk door het
echte parlement, de volksvertegenwoordi
ging, vervangen wordt. Want herstel van
den democratischen bewindsvorm eischt
een tenvolle erkend centraal gezag. Daarom
is in Nederland, ook in dit blad, zoo veel
vuldige aandrang uitgeoefend op be
spoediging van de verkiezingen.
Ofschoon het Noodparlement zulke ern
stige gebreken heeft, moeten wij in de
huidige omstandigheden zijn optreden
toch als een verbetering in den toestand
zien. Het rompparlement, officiëel aange
duid als de „tijdelijke" Staten-Generaal,
had immers alleen de bevoegdheid om die
zaken te behandelen, die de regeering het
wenschte voor te leggen. Op eenigszins
langen duur zou dit een volslagen onmo
gelijke toestand geworden zijn en daarom
is het verheugend, dat er een eind aan
komt. Het Noodparlement brengt de groo
te verandering, dat het de volledige par
lementaire taak zal vervullen. Dus brengt
het ons werkelijk een slap verder. En dat
is inderdaad een belangrijke stap.
Omtrent zijn samenstelling moet getuigd
worden, dat het vele menschen van er
kend groote bekwaamheid telt en dat al
thans vaststaat, dat alle belangrijke rich
tingen in het Nederlandsche volk er door
leidende politici in vertegenwoordigd zijn.
Ook heeft de aanvulling met nieuwe leden
ertoe bijgedragen dat degenen, die zich in
oorlogstijd door hun verzet en offerzin
onderscheiden hebben, zich in het parle
ment goed vertegenwoordigd zien.
Het is te verwachten dat het Noodpar
lement voor moeilijke beslissingen zal
worden gesteld, zoowel wat Nederland
als wat Indië aangaat. Eer wij zes maan
den verder zijn zal er veel moeten gebeu
ren en ook veel omtrent den waren econo-
mischen toestand van ons land duidelijker
worden, dan het nu voor de meeste men
schen is. Die verduidelijking zal niet zoo
prettig zijn. Er is wel aanleiding om het
Noodparlement wijsheid en sterkte te
wenschen R. P.
Van officieele zijde vernemen wij, dat de
zitting van de voorloopige Staten-Generaal
op Dinsdag 20 dezer door H. M. de Koningin
in de historische Ridderzaal zal worden ge
opend. Het gebruikelijke ceremonieel zal
ditmaal achterwege blijven. De gouden koets
zal men dit jaar dan ook niet op het Binnen
hof kunnen zien.
United Press meldt uit Batavia:
De situatie op Java is momenteel het
voorbeeld van een denkbeeldig doodpunt.
Beide partijen hebben hun standpunt bloot
gelegd en een verzoening lijkt onmogelijk.
De Soekarno-groep wenscht slechts op ba
sis van erkenning te onderhandelen.
Intusschen is nog niet het laatste woord
gezegd. Soekarno's vrijheid van beweging
wordt eiken dag meer beperkt door de ex
tremisten in het eigen kamp. Zijn positie
wordt bovendien nog moeilijker gemaakt
door de activiteit van lien die geen enkel
politiek inzicht hebben, doch slechts de
omstandigheden gebruiken voor roof en
moord nu de normale gezagsorganen niet
of slechts op sommige plaatsen functionee-
ren. Soekarno realiseert zich dat zijn meest
linksclie vrienden tevens zijn ergste vijan
den zijn, daar naarmate de grens tusschen
hun activiteit en die der wettelooze massa
meer en meer wegvalt, zijn positie tegen
over de Engelsehen steeds moeilijker wordt.
Men krijgt op het oogenblik den indruk dat
hij de voordeelige positie die hij door ver
standig manoeuvreeren liad bereikt, lang
zaam verliest, indien hij niet een andere
koers gaat sturen. Het wekt daarom geen
verrassing dat Soekarno nog altijd de deur
voor verdere onderhandelingen openlaat,
zelfs indien het niet duidelijk is hoe dit
samen zou kunnen gaan met concessies
van zijn kant die hij blijkbaar niet durft
te doen.
Toen 24 uur na van Mooks persconferen
tie het nationalistisch manifest werd uit
gevaardigd, dacht ieder dat dit het ant
woord was op de politieke verklaring der
Nederlandsche regeering. In het manifest
werden de oude leuzen herhaald, hoewel
niet altijd in nadrukkelijken vorm. Het lijkt
nu dat zelfs de veronderstelling dat het een
antwoord aan van Mook was, niet waar is.
Soekarno ontkende dit Donderdagmiddag
tegenover United Press nadrukkelijk. Het
ligt daarom voor de hand dat hij nog iets
in petto heeft en denkt tot zaken te kun
nen komen. De controle op de gebeurte
nissen wordt echter minder en Éïidien
Soekarno niet de juiste tijd kiest verliest
hij het vertrouwen dat hij zoo zorgvuldig
heeft opgebouwd.
In Soerabaja blijft het rustig, ondanks
een Britsch ultimatum om alle gijzelaars
vrij te laten, alle wapens in te leveren,
den leider der jeugdbeweging te arrestee
ren, evenals den politiechef en de admi
nistratieve leiders, die een document van
onvoorwaardelijke overgave moeten onder
teekenen. De geüniformeerde politie en de
leden van het vredesleger mogen hun wa
pens behouden.
Het lijk van brigade-generaal Mallaby,
die de vorige week te Soerabaja werd ver
moord, is door de Indonesiërs uitgeleverd
en begraven op het vliegveld van Soera
baja, na een korte begrafenisplechtigheid.
Het nationalistische radiostation van
Soerabaja heeft Donderdagavond een op
roep tot de Indonesiërs uitgezonden om
Volgens een te New-York uit Batavia ont
vangen telegram zou Soekarno een beroep
hebben gedaan op president Truraan en den
Britschen eerste-minister Attlee, om hun be
middeling te verleenen „ter voorkoming van
oorlogsgeweld op geheel Java".
Donderdagavond zouden de informeele
besprekingen in Batavia tusschen Neder
landers en Indonesiërs worden voortgezet,
nu in tegenwoordigheid van gen. Christi-
son en Mountbatten's politieken adviseur
Denning. De bijeenkomst is echter niet
doorgegaan omdat Soekarno weer op reis
is gegaan.
de landingen te verhinderen van een groot
aantal Nederlandsche troepen, die Vrijdag
morgen vroeg verwacht werden. De oproep
spoorde de Indonesiërs aan zich naar Soe
rabaja te spoeden en de landingen te ver
hinderen. De Nederlandsche troepen zijn
van Australië, Batavia en Timor naar het
gebied van Soerabaja onderweg.
De Britsche troepen hebben een deel van
den omtrek der stad bezet, alsmede de ha-
Westen van het vliegveld.
In Bandoeng en Magelang gist het erg.
De evacuatie van burgers uit Soerabaja
blijft doorgaan en de Indonesische bevol
king wordt aangeraden de stad te verla
ten. In Benkoelen is een Britsch officier
gedood.
Binnenkort beslissing
Onze regeering heeft reeds eenigen tijd
het vraagstuk van de reorganisatie der
politie in studie. Het is thans te verwach
ten dat binnenkort een koninklijk besluit
zal worden afgekondigd waarin deze reor
ganisatie is vastgelegd.
Naar wij vernemen is het zeker dat de
groote en middelgroote steden hun ge-
meente-politie zullen behouden. De politie
in de gemeenten zal rijkspolitie worden.
Het is nog niet bekend waar de grens tus
schen groote en kleine gemeenten getrok
ken zal worden, maar de indruk dien wij
kregen is, dat het in elk geval zeker is
dat Haarlem zijn gemeente-politie houdt,
terwijl er veel kans is, dat in de toekomst
in Heemstede, Bloemendaal, Zandvoort en
Bennebroek rijkspolitie komt. Het ligt in
de bedoeling een regeling van kosten te
maken tusschen rijk en gemeenten wat
betreft de verdeeling van de financieele
lasten voorzoover deze de politie betreffen.
De eiectrische treinen
Ook HaarlemIJmu idenTJi tgeest
De Spoorwegen gaan binnenkort de baan
vakken Amsterdam-Amersfoort, Hilversum -
Utrecht, Maassluis-Hoek van Holland, Haar-
lem-IJmuiden en Velsen-Uitgeest weer in
orde maken voor electrisch verkeer. Het is
evenwel de vraag of in Juni of Juli 1946
als de baanvakken weer in orde zijn, al
rollend materiaal beschikbaar zal zijn om
op die baanvakken eiectrische treinen te
laten rijden.
Oscar Wilde:
Iedereen kan meevoelen
met het lijden van 'een
vriend, maar er is een zeer
fijne natuur voor noodig om
met het succes van een
vriend mee te voelen.
De lersche regeering heeft behalve levens
middelen ook een aanzienlijke hoeveelheid
textiel aan Nederland geschonken. Onlangs
zijn te Dublin aan een Nederlandsche dele
gatie door de lersche regeering overgedra
gen: 20.000 wollen dekens; 28.000 paren sok
ken voor mannen, 12.000 paren handschoenen
voor mannen, vrouwen en kinderen; 10.000
pond breiwol (2-3 drds); 20.000 pond wol in
den vorm van onderkleeren voor 33.000 kin
deren en een minder aantal volwassenen.
Deze goederen worden na aankomst in Ne
derland in ontvangst genomen door de sectie
Distex van het rijksbureau voor textiel en.
door deze instantie opgeslagen in haar cen
trale magazijn, om gesorteerd te worden.
De goederen zullen gebruikt worden voor de
voorizening van de uit Indië terugkeerenden,
waarvan verwacht wordt, dat zij niet over
kleeren en dergelijke de beschikking hebben.
Russen bezetten gebouwen
in Teheran
Op een bijeenkomst van het Iraansche
parlement heeft de afgevaardigde Etebar
medegedeeld: „Vandaag heeft het Roode
Leger vijfenveertig gebouwen in Teheran,
bezet. Het hoofdkwartier ïs nog steeds in
deze stad. Twaalfduizend nieuwe Russi
sche soldaten zijn bij Bendar Shah geland,
tachtigduizend in Astaria en twee nieuwe
divisies ziin pas in Azerbeidsjan aangeko
men. Waarom worden onze gendarmes
door de Russen gehinderd naar het Noor
den te trekken om de orde te h"*- ellen?"
Het Fransche persagentschap Agenca
Edition et de Presse" verspreidt het overi
gens geheel onbevestigde bericht, dat de
gezondheidstoestand van Stalin, die in een.
rusthuis bij Sctsji zou vertoeven, plotse
ling verslechterd zou zijn. Op 23 October
zouden zeven doktoren naar Sotsji ont
boden zijn, omdat Stalin een hartaanval
gehad had. Zijn toestand zou daarna ver
beterd zijn, tot op 4 November Molotov
het beric.ht zou hebben ontvangen, dat
Stalins toestand zeer achteruit gegaan wa3
en dat zijn dokters hem de reis naar Mos
kou verboden.
Ec-n der eerste foto's van Java. Een
kijkje in een vrouwenkamp bij Batavia,
waar tevens de kinderen zijn onderge
bracht. Velen van heil zijn nog nauwe
lijks hersteld van de zware ontberingen
welke zij onder do Japanners hadden te
lijden. (P-)
„De Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers
beoogt den vrijen tijd van de vrouw pro
ductief te maken en er is geen land dat
zich de domheid kan veroorloven, een der
gelijke hoeveelheid arbeidsuren ongebruikt
te laten" zoo luidt de lijfspreuk van
mevr. J. van NispenVan Wely, presidente
van de Haarlemsche afdeeling der U.V.V.,
een van de 200 over het geheele land ver
spreide korpsen voorvechtsters van een in
alle opzichten gezond vaderland. De U.V.V.
zal echter nooit gesalarieerde krachten uit
hun domein verdringen. Naar gelang van
de bezigheden is zij in diensten gesplitst.
Sociale dienst (mevr. Boots-v. Waveren)
Deze dienst geeft zijn krachten aan in
stanties die zulks verlangen. Kinderver
zorging neemt bijv. een belangrijke plaats
in: het door Tilburg geschonken kleuter
huis „Margriet", een crèche in Haarlem-
N., twee kinderhuizen zij werden alle
door de dames van de U.V.V. in stand ge
houden. Tallooze lichamen,
zooals Volksherstel (kleeding-
aknvrage), M. G., de Marva,
zij hebben alle geprofiteerd
van het huisbezoek van den
socialen dienst. De schoenwinkel van
Nederlands Volksherstel werd bemand
met U. V. V.-vrouwen. Een onmoge
lijke enquête van den Voedingsraad, een
schoenwinkel van Ned. Volksherstel werd
bemand met U.V.V.-vrouwen. Een onmo
gelijke enquête van den Voedingsraad, een
niet zoo onmogelijke enquête van de Hark
het waren de dames van de U.V.V. De
uitzending van vrouwen en kinderen naar
Denemarken nee, wij zeggen nu eens
niet, wie eraan meegeholpen hebben, dat
zou langdradig worden.
nuish. dienst (mevr. Schouten
van Steenbergen.)
Het eerste tastbare bewijs van het be
staan van dezen dienst was het U.V.V.-
huis op het Nassauplein, volledig ingericht
voor onbehuisden tot heele gezinnen
aan toe. Soms vertoefden er eenige tien-
tailen personen tegelijk en zij hadden het
zoo goed, dat de laatsten bij de opheffing
op 1 Nov. met geen stok weg te krijgen
waren. Van zeer groot belang is de hulp
bij de kindervoeding geweest, die reeds
vóór de capitulatie begonnen is. In 26 loka
len hielpen 600 vrouwen bij het verkoopen
van maaltijdenkaarten en het opscheppen
der porties. Naaigroepen, schoonmaakhulp,
inpakken van levensmiddelenpakketten,
collectes, uitdeeling van Shaef-goederen
het is zoo gemakkelijk even telefonisch bij
de U.V.V. een aantal vrouwen en meisjes
op te trommelen, het moest alleen niet al
tijd zoo hopeloos op het laatste nippertja
gebeuren. Arnhem herbergt 3 Haarlem
sche teams van 10 a 20 meisjes, die alia
werk met de grootste bereidheid verrich
ten (tot puinruimen toe), als het maar geen
hulp in de huishouding hoeft te zijn, want
dan is ineens de belangstelling zoek. Toen
er geen gegadigden te vinden waren om
de bioscopen etc. twee maal per week te
zuiveren, sprong de U.V.V. bij.
Adm. dienst (mevr. Bernsen-Quack)
Hieronder ressorteert hoofdzakelijk de
interne organisatie, hoewel een aantal offi
cieele en semi-officieele autoriteiten tijde
lijk geholpen zijn door de administratieve
U.V.V.-krachten. Daar weten G.G.D., Roo
de Kruis, Volksherstel, het Groote Gast
huis, de Centrale Keuken en de Nutsspaar-
bank van mee te praten. De
repatrieerenden werden op
het station door den Stations
dienst verwerkt.
Speciale dienst - Indische belangen
(mevr. StenderTjaden).
Hiermede werd de groote toeloop voor
vrijwilligers voor alle takken van Indi-
schen dienst opgevangen en de eerste clan
destien begonnen cursussen waren onder
auspiciën van deze afdeeling. De cursussen
worden nu op uitgebreider schaal vanwega
het Indisch Instituut op de huishoudscho
len gegeven aan vrouwen die naar Indië
willen gaan en omvatten o.m. de leervak
ken Land- en Volkenkunde, Maleisch, Is
lam en Tropische Hygiëne.
Zoo kan men zich eenigszins een beeld
vormen van de werkzaamheden van dit
vrouwenkorps, dat geeft zonder te vragen,
te klagen of te staken, om ons land uit de
Impasse te helpen en te zorgen dat het uit
die impasse blijft. Het telt nu 1500 leden,
maar waarom niet veel meer? Als de huis
vrouwen eens goed rationeel hun tijd ver-
deelen, dan kan er allicht gemiddeld 1 uur
per dag af 1 uur vrijaf als gezinsmoeder
1 uur dienst als soldaat voor een herrij
zend Nederland!. i