Het Handvest
van San Francisco
Radiorede van
Minister van KJ effens
Nieuwe Kamerleden
De werkloosheid
De maand extra pensioen
Het bedanken
van Dr. J. v. d. Eist
De Haarlemsche
feesten
De Radio
Overeenstemming bereikt
De radio geeft:
Een kleine vergelijking.
De minister van buitenlandsche zaken,
Br, E. N. van Kleffens, heeft Vrijdag
avond in een radio-rede het Handvest van
San Francisco besproken en toegelicht.
De oude Volkenbond heeft den oorlog
niet kunnen voorkomen omdat men hem
niet heeft willen gebruiken. Een bond is
niet meer dan een machine en dat is een
dood ding als men haar niet gebruikt.
Nu wil ik volstrekt niet zeggen zoo
vervolgde de minister dat alles in orde
is, of komt, als men den Volkenbond maar
aan het werk zet. Als er in een gezelschap
één is die bepaald ruzie wil, en anderen
met elkaar houden hem niet tegen, dan
kómt er ruzie. Dat geldt in het internatio
nale even goed als in ons gewone leven.
De Volkenbond moet niet alleen ge
bruikt worden, maar hij moet goed ge
bruikt worden. De staten, ook de groote,
moeten zich voegen naar onpartijdige uit
spraken en door de meerderheid juist ge
achte oplossingen. Misschien is de uitvin
ding van de atoombom geschikt om hun
dat besef bij te brengen.
Vervolgens zette de minister uiteen
waarom het te betreuren is dat de groote
staten hun vetorecht behouden hebben.
Men moest die regeling aanvaarden of
afzien van een Volkenbond.
En toen heeft men algemeen dezen on-
volmaakten Volkenbond gekozen. Wij heb
ben nu tenminste een tribune, waar wij
kans hebben dat geschillen op behoorlijke
wijze zullen worden behandeld. Veel meer
niet. Maar dat is toch beter dan de eenige
andere mogelijkheid: voortzetting van het
op geheel ongebonden wijze naast en
langs elkaar voortleven van de staten, met
een maximum kans op oorlog.
Thans zijn door de benoemingscommissie
voor de Voorloopige Staten-Generaal in
de vacatures v. Bonninghausen en De
Zeeuw tot leden van de Eerste Kamer be
noemd Mr. D. U. Stikker te Amsterdam
en N. Stufkens te de Bilt.
Voorts tot leden van de Tweede Kamer
ln de vacatures mej. de Jong en Wouden
berg: J. B. Vlam te Hengelo (O.) en mr.
C. A. M. ten Hagen te Nijmegen.
Is sterk dalende
Het aantal geregistreerde werkloozen in
Ons land was op 30 Juni 1945 112.622, welk
aantal geleidelijk is teruggeloopen tot
91.941 op September. Het aantal arbeidérs
werkzaam bij de D.U.W. bedroeg per ein
de September 37.221, terwijl het aantal
personen, die geheel of gedeeltelijk wacht
geld ontvingen, 197.000 op einde Juni, ge
leidelijk is teruggeloopen tot 98.000 per
einde September 1945. Einde September
1945 bedroeg derhalve het totale aantal
personen, die nog niet in het arbeidspro
ces is ingeschakeld, in ons land bijna
230.000.
Theosofische beweging bestaat
70 jaar
Heden viert de Theosofische Vereeni-
ging in Nederland haar 70-jarig bestaan.
Deze beweging stelt zich ten doel, een al-
gemeené broederschap der menschen te
vormen. Zij volhardt in haar strijd tegen
materialisme, ongeloof en bijgeloof in na
volging van de stichtster mevr. H. P. Bla-
vatsky. Zondag a.s. zal in Amsterdam een
Algemeene Conventie gehouden worden
van de Nederl. afdeeling, waarop de
nieuwe werkwijze in overeenstemming
met de eischen van dezen tijd, zal worden
besproken.
Het K. B. waarbij aan de burgerlijke ge-
pensionneerden een extra uitkeering van
een kwartaal met een maximum van f 500
zal worden toegekend, zal zoo meldt het
Vrije Volk niet lang meer op zich laten
wachten. Dat wil echter niet zeggen, dat
onmiddellijk daarna met de uitbetaling, die
tusschen twee gewone betalingen zal moe
ten vallen, begonnen kan worden. Er moet
nog heel wat werk verzet worden, voor de
grootte van de uitkeering van elk der 90.000
in aanmerking komende gepensionneerden
•berekend zal zijn. In geen geval zal men in
November de uitbetaling kunnen verwach
ten, en het is de vraag, of men er nog voor
het einde van het jaar op kan rekenen.
Hoewel de betreffende diensten uiteraard
de noodige spoed betrachten.
AGENDA ZATERDAG 17 NOVEMBER.
Stadsschouwburg: Rariteiten, 20 uur.
Begijnehofkapel: Sonatenavond Piet Nij-
land en Felix de Nobel, 20 uur; Rembrandt:
Mr. en Mrs. Smith, 14.30, 16.45, 19.15, 21.30
uur; Palace: Een Prins wordt opgevoed,
14, 15.15, 19 en 21.15 uur; Luxor: De roman
tische senorita, 14, 16.15, 19 en 21.15 uur;
Frans Hals: La béte humaine, 14, 16.30, 19
en 21.15 uur; Moviac: Dat ls Holland op z'n
best, 19.30 en 21.30 uur.
ZONDAG 18 NOVEMBER.
Stadsschouwburg: Ned. Operette-studio
met „Gravin Maritza", 14.30 en 20 uur;
Gem. Concertgebouw: Opera-concert H.O.V.
met v. d. Ben, Marwitz, Le Fèvre en Lou-
man; Doopsgez. Kerk, Gr. Houtstr.: Con
cert met koor en sol.; Bioscopen en Moviac
als Zaterdag; Moviac bovendien matinee,
3 uur.
MAANDAG 19 NOVEMBER.
Stadsschouwburg: Des duivels prenten
boek (Reünisten H.A.S.). 20 uur; Begijn
hofkapel: Liederenavond J. W. Hofstra en
J. Otten; Biocopen en Moviac als Zaterdag.
Bovenzaal café Brinkmann, Gr. Markt:
Kookdemonstratie door de Huishoudelijke
Voorlichting, 14 uur.
Als rector van het
Christelijk Lyceum te Haarlem
Eenige maanden geleden hebben wij me
degedeeld, dat dr. J. v. d. Eist ontslag had
aangevraagd als rector van het Christelijk
Lyceum te Haarlem.
Door het bestuur en ook door de leeraren
zijn pogingen in het werk gesteld om dr.
v. d. Eist te bewegen op dit besluit terug
te komen. Die pogingen hebben evenwel
niet het gewenschte resultaat gehad.
Wij vernemen thans dat van regeerings-
wege een onderzoek wordt ingesteld naar
de bestaande moeilijkheden, met de bedoe
ling, zoo mogelijk alsnog een oplossing te
vinden.
Het Gala-Concert
A.s. Vrijdag, den dag dat het 700 jaar ge-
leden zal zijn dat Haarlem stadsrechten
verkreeg, geeft de H.O.V. een feestcon-
cert met een programma van werken van
Haarlemsche componisten, terwijl de uit
voerenden stad- en öud-stadgenooten zul
len zijn.
George Robert draagt de „Sonata da
chiesa" voor orgel van Hendrik Andriessen
voor; Willem en Hendrik Andriessen spelen
de .Passacaglia" voor 2 piano's van
Deander Schlegel en Willem Andriessen
speelt zijn eigen pianoconcert.
Het orkest voert uit de „Kuhnau-varia-
ties" van Hendrik Andriessen en „6 ka
rakterschetsen" van Philip Loots.
Dit geheel Nederlandsche concert vangt
aan met de „feest-ouverture" van J. B.
van Bree.
Willem Andriessen dirigeert de werken
voor de pauze, Hendrik Andriessen diri
geert de tweede programma-helft.
Men mag met recht spreken van een bij
zonderen avond.
Ledenconcert der H.O.V.
Men luisterde op dit Vrijdagavondconcert
gaarne naar de geestige vondsten en lieflijke
melodieën van Haydn's Londensche Sym
phonic (no. 104!), die zoo'n ernstige inlei
ding heeft (wellicht onder den indruk van
Mozart's vroegtijdigen dood geschreven); en
daarna naar zijn zoetvloeiend Celloconcert,
waarin het meesterlijke spel van Raphael
Lanes, dien we met vreugde op het podium
terugzagen, tot luisteren dwong en waarin
hij een eigen cadens, die voor de meeste
cellisten onuitvoer zou zijn (die tertsen
loop!) tot een luisterrijk tonenspel maakte.
Groote geestdrift, een toegift: het Prelu
dium van Bach's Suite in C, dat als een
orgel klonk.
Na de pauze Fransche werken: Debussy's
Prélude a l'après-midi d'un Faune en het
minder bekende ,,Le chasseur maudit" van
Franck. Anton Krelage interpreteerde beide
intelligent, levendig en boeiend, zoodat zijn
dirigeertalent helder in het licht kwam.
Het orkest werkte goed mede, al leed de
stemming soms wat door de temperatuur.
K. DE JONG.
Raden Mas Dodjana
De Europeesche invloed op de danskunst
van Raden Mas Jodjana maakt diens pro
gramma gemakkelijk voor het publiek toe
gankelijk. Aan bijval ontbrak het den kun
stenaar en zijn dochter dan ook niet, al
kon deze laatste slechts een flauwe af
spiegeling van haar vader genoemd worden.
Een ongewone ruimtelijke beweging ver
hoogde de aantrekkelijkheid, hoewel zij
afbreuk deed aan de authenticiteit. Excel
sior ging het, met de hoogtepunten na de
pauze: Praboe Kelono (De ijdele koning)
en vooral de door den danser zelf gecre-
eerde schepping van de elementen door den
god Shiwa. Zeer terecht deelden de leden
van het gamelan-gezelschap „Babar Lajar"
mee in het succes; Raden Jodjana zal niet
vaak in Europa bij een dergelijke begelei
ding kunnen dansen. Het tournee van de
beide dansers geschiedt op uitnoodiging
van officieele instanties, ter verbreiding
van de belangstelling voor Javaansche
kunst.
Geen electriciteit voor reclame
en etalages
Het is gebleken, dat nog steeds electri
citeit wordt gebruikt voor reclame- en
étalageverlichting. Nadrukkelijk wordt er
de aandacht op gevestigd, dat, volgens de
voorschriften van het Rijkskolenbureau, het
gebruik van reclame- en étalageverlichting
en verlichting in voor daglicht toeganke
lijke localiteiten verboden is. Bij overtre
ding van dit verbod zal de stroom worden
afgesloten, zoo deelt het gemeentebestuur
van Haarlem mede.
De besprekingen tusschen de regee
ring en de omroepvereenigingen over den
vorm van den omroep, hebben tot een
gunstig resultaat geleid. Overeengekomen
is, dat de omroepvereenigingen ieder met
één afgevaardigde zitting zullen nemen
in het bestuur der Stichting, terwijl zij
daarnaast de gelegenheid krijgen de pro-
grammastof, elk voor haar aandeel, zelf
standig voor te bereiden. De aldus ver
gaarde programmastof zal evenwel niet
zonder meer uitgezonden worden, doch
zal in onderling verband worden gerang
schikt en, voorzoover het niet principieele
programmadeelen betreft, ook naar zijn
waardes worden beoordeeld door een,
door de stichting aangewezen, coördina
tie-commissie, zoodat geen doublures ont
staan, de programma's op hoog peil blij
ven en deze de noodige harmonie en het
gewenschte evenwicht vertoonen.
De kerken zullen binnen gestelde tijds-
grenzen over de uitzending van kerkdien
sten geheel zelfstandig kunnen beslissen.
HILVERSUM II, 4.15 M.
15.30 Cosi fan tutte van Mozart. 17.00
.Zwarte Griet", hoorspel voor kinderen.
17.30 Gram.muziek. 18.01 Actualiteiten. 18.30
Gevr. platen. 19.30 Progr. Ned. Strijdkr.
'20.01 Omroeporkest olv. Marinus van 't
Woud. 20.45 Hoorspel „De Inbreker". 21.00
Rubriek van den opbouw. 21.15 Jan Cor-
duwener non-stop. 21.45 Avondwijding Kap.
P. Janssens. 22.01 Nieuws. 22.15 Dansmu
ziek.
HILVERSUM I, 301 M.
16.00 Sylvestre-trio. 16.30 Lucienne Boyer.
16.45 A. Meyers bespreekt de moderne Afri-
kaansche letterkunde. 17.00 Met een lied
door Europa. 17.30 Gram.muziek. 18.01 Ster
van den dag. 18.20 Gram.muziek. 18.30 Het
Westersch cultureele leven. The Prairie
Ramblers en Bob Mallin. 19.00 Nieuws. 19.15
Reportage. 19.30 Janny van Wering, clave-
cymbel en Carel van Leeuwen Boomkamp,
violoncel. 20.01 Lichtbaken van pater Henri
de Greeve. 20.15 Bonte avond. 21.30 Sport-
praatje Chris Geudeker. 21.45 Filmmuziek
door Louis Levy en zijn ork. 22.15 Drs. O.
Damste over: Stoische verzekerdheid. 22.30
Romance. 23.01 Nieuws. 23.15 Avondwijding.
Ds. A. L Broer. 23.30 Rustige lichte muziek.
ZONDAG.
HILVERSUM I, 301 M.
8.30 Van man tot man. Ds. W. Willemse.
9.00 Nieuws. 9.20 Lichte muziek. 9.30 Wa
terstanden. 9.33 Zondagmorgenconcert. 10.30
Prot. Jeugddienst. Ds. F. Kooyman. 12.01
Middagsconcert mmv. Jussi Björling. 13.00
Nieuws. 13.20 Orkest Carlo Carcassola. 14.00
De Spoorwegen spreken. Dr. P. Th. Posthu
mus Meyes. 14.10 Roemeensche volksklan
ken. 14.30 Radio Phil, orkest olv. Albert v.
Raalte met Herman Schey, bariton. Cla-
vecimbel: Hans Brandts Buys. 16.30 Luth.
kerkdienst. Dr. B. J. Kooiman, Ds. Van
Heest en Ds. Riemers. 17.30 Oude muziek.
18.01 Reginal-d Foort, orgel en Jessie Mat
thews, zang. 18.30 Muziek van de week. 19.00
Nieuws. 19.15 Reportage. 19.30 In het rosa
rium van de zwarte schijf. 20.01 Ir. Damme
over herstelwerkzaamheden van Werkspoor.
20.15 Brieven van onzen Londenschen cor
respondent J. H. Huizinga. 20.30 Vaudeville
orkest olv. Cor v. d. Linden. 21.15 Literaire
voordracht. 21.30 Gerard Hengeveld. 22.00
Lucrezia Bori en Tito Schipa. 22.15 Prof. Dr.
S. F. H. J. Berkelbach van den Sprenkel:
's Menschen geloof. 22.30 Fred Hartley en
zijn orkest. 23.01 Nieuws. 23.15 Avondwijding.
Ds. P. Boendermaker, Ev. Luth. pred.
HILVERSUM II, 4.15 M.
8.01 Nieuws. 8.20 Graag gehoorde piano-
en vioolsoli. 9.00 Hoogmis. Kap. Henricus
Steur. 10.30 Gevar. Zondagochtendconcert.
11.25 Gedichten van Guido Gezelle. 11.30
Omroepkamerorkest. 12.01 Nieuws. 12.20
Orkest van Jack Louis. 13.01 Elsie Carlisle,
zang, Rawicz en Landauer, piano-duo,
Eduardo Bianco en zijn orkest. 13.45 Week
bladen-overzicht. 14.00 Nederlandsch Kamer
koor olv. Felix de Nobel. 14.30 Orgelconcert
Bernard Drukker. 15.00 Indische actualitei
ten. 15.15 Gram.muziek. 16.00 Benny Vreden
presenteert „Thé complet". 16.30 Eddy Walis
speelt. 17.00 Gramofoonmuziek. 17.30 De
avonturen van Oome Keesje. 18.01 Nieuws.
18.20 Operette-selecties. 18.45 Denksport
door prof. dr. F. Schuh. 19.00 Luchtige in
strumentale soli. 19.30 Progr. Ned. Strijd
krachten. 20.01 Omroeporkest olv. Koos v.
d. Griend met Jan Keessen, viool. 21.15 Uit
opera's van Vincenzo Bellini. 21.45 Avond-
wijding. Ds. A. A. van Ruler. 22.01 Nieuws.
22.15 Op den drempel van den nacht.
Distributiebescheiden
Voor de afhaling van nieuwe distributie
bescheiden zijn Maandag in de Vleeschhal
te Haarlem aan de beurt restant letter M,
N. O en P. Kantooruren 8.3012.15 en 14
16.45 uur.
„Kind, nu jij weer." Vader stapt van
het ingenieuze traptoestel af en maakt
plaats voor zijn elfjarige dochter, die het
volgende kwartier voor de lichtvoorziening
in den huize Dinges zorg moet dragen, een
lichtvoorziening, die slechts twee moeiza
me steken breiwerk per minuut mogelijk
maakt en hoogstens het lezen van een boek
met kopletters, als er tenminste doorge
trapt wordt.
„Wel verrDeze schoone ont
boezeming pleegt de heer des huizes, laten
we hem gemakshalve Kroon noemen, als
het donderkacheitje al in geen half uur
teekenen van collaboratie heeft gegeven
in de kwestie van het kook-probleem.
De burgemeestersvrouw heeft ten
derden male haar oliepitje een roemloozen
dood zien sterven tengevolge van een
overvloedigen watersnood. Aangezien
woorden met verrniet in haar dic-
tionnaire voorkomen, bepaalt zij zich tot
een uitval naar de kat, die met ijselijk ge
schreeuw in de gordijnen vlucht.
Rommeldebom. Is dit niet haast het
volkslied geworden van alle wielrijdende
Nederlanders, die moeizaam voortzwoeg-
den, soms als truck voor een trailer fun-
geerende, in welke oplegger zich de oogst
van vele kilometers trappen bevond, in
casu een paar kilo suikerbieten?
„Man, wat stinkt die sigaar". „Weet
ik wel, maar ik moet toch rooken?" Deze
klemmende dialoog is karakteristiek voor
het eerste tabakslooze tijdperk. Vele ku
bieke meters hout werden in den vorm van
lucifers (en ook dat artikel was houtjes-
maat) verstookt om het dagelijksch rant
soen lieve-vrouwen-bedstroo of in het
gunstigste geval „Belgische van drie tien
tjes" tot doorzetten te bewegen.
„Kein Ausweis? Geh' mal mit'.' Punt.
En dan Amersfoort, Vught, Neuengamme
of een ander helle-oord in het vooruitzicht.
Waarom zou ik verder gaan? Deze
verheffende staaltjes van vijf jaren knech
ting liggen u en mij nog te verseh in het
geheugen, dan dat ze op deze plaats op
gerakeld hoeven te worden.
„Zeg vent, denk er om, dat je het
licht niet in de kamer laat branden, we
zijn bijna over ons rantsoen heen." En
dan schuift hij berustend naar de keuken,
waar het ook lekker is met het gas hoog
onder de groente en het oliestel zoo ge
zellig met zijn gele glaasje, prutteltjes
produceerend uit een papje van ,,o. man
netje, wat zul je smullen vanavond."
„Krijg ik maar één band?" „Ja me
neer, onze gemeente heeft een heel kleine
toewijzing ontvangen, en die moeten we
zoo eerlijk mogelijk zien te verdeelen."
Tóch tevreden met die eene bandenbon
kijkt de oud-hongeroptochter naar zijn
roestige fiets, die volgende week getooid
zal zijn met een nieuw bandje en nu gon
zen gaat in plaats van het eeuwige „rom
meldebom".
„Heeft u geen Craven-A? Slecht gesor
teerd, deze week, juffrouw." Slecht ge
sorteerdJa, dat kunnen wij ons
weer veroorloven te zeggen. Wij, vrije
menschen van Nederland vergeten zoo
gauw, nu de laatste kwalijke dampen van
de laatste peukjes van de allerlaatste in
ferieure „sjekkies" zijn verwaaid, dat we
luttele maanden geleden snakten, schreeuw
den meneer, om één echte sigaret, om één
uurtje gas, om één dag zonder dat „feld-
grau" voor je geïrriteerde oogen. Waar
mee ik maar zeggen wil, dat er niet zoo
veel ten onrechte gekankerd moest wor
den. J. F.
Bekend illegaal werker
overleden
Donderdag ls te Amsterdam de heer L.
G. C. Kemper uit Haarlem op 28-Jarigen
leeftijd overleden. De heer Kemper, lid van
de firma de Vries en Kemper, was illegaal
bekend onder den naam van Ludo, in welke
kwaliteit hij vele Haarlemmers met zijn
verzameling van valsche stempels heeft
geholpen bij het verkrijgen van toewijzin
gen, vergunningen voor vervoer en derge
lijke zaken. HU was een der eersten die ln
onze stad het actieve verzetswerk opnam.
De begrafenis zal plaats hebben Maan
dag 19 November na de plechtige Re
quiemmis om 9.30 uur in de parochiekerk
van O. L. Vrouwe van Zeven Smarten aan
den Rijksstraatweg.
Zondagsche beiaardbespeling
in Haarlem
Op Zondag 18. Nov. van 45 uur zal ter
eere van de nagedachtenis van den stich
ter der Beiaardschool in Mechelen, Jef
Denijn, een bespeling plaats hebben van
het carillon der Groote Kerk. Deze wordt
uitgevoerd door den heer R. Heering, ge
wezen beiaardier van Leiden. Deze is een
oud-leerling van de Mechelsche school en
werd door het Gemeentebestuur uitgenoo-
digd deze herdenkingsbespeling te geven.
Het programma bevat verschillende pre
ludia en eenige oud-Nederlandsche liede
ren.
Noodraad Bennebroek
Onder presidium van den wnd. burge
meester. jn.\ J. F. W. van Doorn, burge
meester van Heemstede, kwam Vrijdag
avond de Ncodraad van Bennebroek bijeen.
In zijn openingsrede gaf de wnd. burge
meester een kort overzicht van de afge-
loopen jaren en merkte op, dat de ge
meente vrij veel te lijden heeft gehad van
den oorlog. Bijna alle scholen werden ge
vorderd en veie particulieren moesten hun
huis verlaten. De ïinanciën verkeeren in
een naar omstandigheden niet ongunstigen
staat De kaspcsitie baart zorg.
Na installatie en beëediging van de
raadsleden ging de raad over tot verkie
zing van wethouders in de vacatures van
de heeren Van Lierop en Van Eek. Ge
kozen werden resp. de heer J. Dubbia
(Prot.) en J. van Lierop (Kath.)
