Het proces Mussert
Algemeene situatie op Java
wordt slechter
Beunder's Zaadhandel
v. Brederode
Tweede vliegtuig
naar Indië
Handel en Nijverheid
1
Ds. J. v.Wijngaarden
„In Gods weegschaal"
Voor Boeken
(Vervolg van pagina 1)
Maar hier deed de leider der N.S.B. het.
Onder deze omstandigheden was het hee-
lemaal niet onschuldig, integendeel een
belangrijke en gevaarlijke stap. Het is een
aanslag gepleegd met het oogmerk om
Nederland onder vreemde heerschappij te
brengen. Het brengen onder gedeeltelijke
afhankelijkheid hoort daar ook onder.
Mussert heeft zich door de Duitschers
laten drijven waar zij hem wilden hebben.
Van de nota over den bond van Ger-
maansche volkeren heeft niemand zich
verder iets aangetrokken, maar Mussert
heeft werkelijk de illusie gehad, dat hij
het beste gedaan had wat hij doen kon,
dat hij nu ook een staatsman was en de
nota een gewichtig staatsstuk. Toch is dit
stuk, dat hij zijn „politieke geloofsbelijde
nis" noemt, voor zijn verder beleid van
fundamenteele beteekenis geweest en de
basis, waarop hij zijn landverraderlijke
activiteit voortzet.
Voor deze „geloofsbelijdenis" moest in
de eerste plaats de N.S.B. en daarna ons
geheele volk worden gewonnen. Het ver
trouwen op den Führer was de grondslag
van zijn actie en hierin past ook volledig
de eed van trouw aan den Germaanschen
Führer, Hitier, op 12 December 1941 door
Mussert afgelegd. Men dient in dit ver
band de eed van trouw aan Mussert door
het kader van de N.S.B. afgelegd, te zien
als een doortrekken van dien eed van
trouw aan Hitier.
Wat de gemeenschappelijke economie
der Germaansche volkeren betreft in
praktijk is Nederland leeggeplunderd. In
een nota van 10 November 1943 verklaar
de Mussert hierover „dit is niet, wat ik
onder gemeenschappelijke economie ver
staan heb".
Dit alles zijn feiten, die aantoonen hoe
Mussert getracht heeft Nederland onder
vreemde heerschappij te brengen. De om
standigheid, dat de Dpifechers zelf ook
van plan waren om Nederland onder hun
heerschappij te brengen, en wel in een
voor Nederland nog onaannemelijker vorm
dan Mussert voorstond, doet aan het ka
rakter van Musserts daden niet af.
Hierop bracht mr. Zaayer het tweede
punt van de tenlaste legging ter sprake,
n.l. het plan om Mussert tot regent te la
ten uitroepen. Zijn streven was: „belang
rijk zijn, een rol spelen, macht hebben".
De macht bij de gratie van de Duitschers.
die tot vervelens toe hierover aan het
hoofd gezeurd werdenf maar die dan toch
wel zooveel politiek benul hadden, dat zij
inzagen, dat een leider, die door zijn volk
wordt verafschuwd en veracht, als leider
onbruikbaar is.
Tenslotte kwam het laatste punt der
tenlastelegging ter sprake: de voortgezette
actie tot deelneming aan de Duitsche oor
logvoering.
Men moet het kwaad, dat Mussert ten
behoeve van de Duitsche oorlogvoering
heeft gedaan, niet te gering achten. Bij
de stukken, die ik gevonden heb. is een
nota van Van Geelkerken d.d. 12 Augus
tus 1943 waarin hij becijfert, dat van de
35.000 mannelijke N.S.B.'ers er 23.700 op
de een of andere manier in de oorlogvoe
ring zijn ingeschakeld, waarvan 17.000 bij
zuiver militaire onderdeelen.
Uitvoerig besprak mr. Zaayer het
vraagstuk of de N.S.B. de Duitschers
daadwerkelijk heeft geholpen bij den in
val in Mei 1940. In heb geen enkele aan
wijzing gevonden, dat Mussert het mee
vechten van zijn volgelingen tegen Ne
derland zou hebben bevorderd of gewild.
Men moet zijn daden niet slechter zien,
dan zij toch al zijn.
Met de armen gekruist den vijand zien
binnentrekken, kan ik niet als een blijk
van vaderlandsliefde beschouwen.
De verdediger aan het woord.
„Het oogenblik, waarnaar het Neder-
landsche volk gedurende vijf lange jaren
heeft verlangd, ja zelfs gesnaktaldus
mr. Wijckerheld Bisdom „is aange
broken. Mussert staat voor zijn rechters."
De haat welke men tegen Mussert koes
tert is ongeëvenaard. De verdediger wijst
er op, dat men in Nederland ook den po-
litieken tegenstander zijn vrijheid, mis
schien zijn leven niet anders wil ontne
men, dan door middel van rechtspraak.
Voor politieke processen is onze straf
rechtspraak niet ingericht, waardoor het
politieke proces wordt gedrongen in een
keurslijf, dat het niet past. Men kan aan
onze rechtspraak geen afbreuk doen zon
der het wezen van die rechtspraak aan te
tasten. Het gaat hier dus niet om politiek,
doch uitsluitend om strafrechtelijke ver
antwoordelijkheid. Men moge kunnen zeg
gen „c'est pire qu'un crime, c'est une faute"
(het is erger dan een misdaad, het is een
fout), het gaat hier alleen om de misdaden.
Voor politieke fouten is de rechtszaal niet
de plaats om deze te beoordeelen. Men
moet zich los maken van de politiek. Dit
proces heeft niet als onderwerp het na-
tionaal-socialisme. Ook mag men aan Mus
sert niet aanrekenen wat tal van indivi
duen, die geen lid van de N.S.B. waren,
gedurende de bezettingsjaren hebben mis
daan. Zelfs voor de daden van de indivi-
dueele N.S.B.'ers is Mussert niet straf
rechtelijk verantwoordelijk. Wij hebben
alleen te zien naar zijn eigen daden. Het
is alleen het proces tegen ir. A. A. Mus
sert, aldus mr. Wijckerheld Bisdom.
Spr. brengt hulde aan den steller van
de dagvaarding maar alvorens op de be
schuldiging in te gaan, geeft de verdediger
een overzicht van één zijde van Mussert's
beleid, n.l. van zijn voortdurenden strijd
tegen de annexionistische partijen in
Duitschland, in het bijzonder de S.S.
Met groote felheid is hij tegen de S.S.
opgetreden. Uitvoerig ging de verdediger
hierop in. Een regeering Rost van Tonnin
genFeldmeyer zou de annexatie hebben
beteekend. (De zitting duurt voort)
Debussy-Cyclus - 2de avond
Roel Riphagen scheen Maandagavond
niet zoo goed gedisponeerd als op den
eersten avond. Er was soms eenige onrust
in zijn spel, een gemis aan zelfbeheer-
sching dat tot extreme opdrijving der
tempo's leidde, waardoor dan de figura
tieve en rythmische duidelijkheid ver
stoord werd. Zoo ging het b.v. in „Danse",
in de Toccata der Suite „Pour le piano"
en in „Mouvement". Anderzijds gaf hij,
b.v. in „Rêverie" poëtisch mediteerende
voordrachtskunst en in de vier Etudes
staaltjes zijner enorme techniek. De be
wondering hiervoor blijft even onvermin
derd als die voor zijn phenomenaal geheu
gen, al slaagt de eene avond eens beter
dan de andere. Een kunstenaar is een
mensch en geen machine of automaat. Dus
past het mij den voortreffelijken pianist
ook voor dezen tweeden avond een eere-
saluut te brengen. Wij verwachten van
zijn derde (laatste) concert nog veel
schoons. De belangstelling was toegeno
men. K. DE JONG.
Thalia - Over twaalf dagen
Gerard Nielen heeft ditmaal voor Thalia
een klucht geschreven, die kennelijk geen
ander doel had dan de toeschouwers eens
braaf aan het lachen te krijgen. En dit
doel is volkomen bereikt.
Een Aprilmop in de krant kondigt na
twaalf dagen tegen middernacht het ver
gaan van de wereld aan. Twee looze gui
ten, die elkaar (met de beste bedoelin
gen!) bij den neus willen nemen, doen als
of zij dit bericht gelooven, en hun heele
omgeving vliegt er in. Nu meene men
niet, dat het vooruitzicht op deze ramp
angst en ontzetting teweegbrengt, integen
deel: de komst van de komeet wordt de
bevrijding voor al deze menschen. die hun
kort levensrestje zoo pretig mogelijk wil
len besteden en met al hun maatschappe
lijke verplichtingen en conventioneele
scrupules afrekenen.
Deze zotternij werd con amore ten too-
neele gebracht; in de klucht mogen di
lettanten zich feestelijk laten gaan, zoodat
het een vroolijke avond werd.
H. G. CANNEGIETER.
Afscheid Ds. D. Henstra
In het kerkgebouw aan de Floresstraat
heeft Dinsdagavond Ds. D. Henstra, predi
kant bij de Chr. Geref. Gemeente te Haar
lem-Noord, wegens vertrek naar Broek-op-
Langendijk, afscheid genomen van zijn
gemeente met een predicatie naar aanleiding
van Romeinen 11 vers 36. Aan het einde der
predicatie richtte de predikant zich in har
telijke bewoordingen tot kerkeraad en ge
meente.
Ds. Henstra werd toegesproken door den
ouderling, den heer W. C. Bakker, van
Haarlem-Noord, den ouderling Leenderts
van Haarlem-Centrum en Ds. Zwiep van
IJmuiden. Allen herdachten den getrouwen
pastoralen arbeid van den scheidenden pre
dikant.
Hedenmorgen om half negen vertrok
van Schiphol de tweede DC 4, Skymaster,
onder commando van Moll, met 24 pas
sagiers, 549 kg. post en 383 kg. vracht
goederen naar Batavia.
Rantsoenen voor gedetineerden
Het Centraal Distributie-kantoor te Den
Haag heeft voor gedetineerden de volgen
de rantsoenen voor 14 dagen vastgesteld:
Brood: 5600 gr,, suiker: 200 gr., melk: 2 L.,
kaas: 100 gr., margarine: 500 gr. (of 400 gr.
vet). Voor jam, zout en zeep zijn de rant
soenen gelijk aan die der burgers. Aan de
Centr. Keuken moeten worden ingeleverd:
7 K.G. aardappelen en 200 gr. vleesch. De
toeslag voor gedetineerden in de zieken
zaal is: bloem: 200 gr., gort: 250 gr., ver
micelli: 50 gr., peulvruchten: 250 gr. en
melk 1 Liter.
A. P. Dijs, rangeerder bij de Ned.
Spoorwegen, Caninefatenstraat 72, hoopt Za
terdag a.s. het feit te herdenken dat hij 25
jaar als zoodanig werkzaam is aan de Wes
tergracht.
heeft 11.258 Ambtenaren
Op 1 October van dit jaar waren 2617
personen in directen dienst van het minis
terie van Handel en Nijverheid. Hier
onder zijn c.a. 1500 personen van het di
rectoraat-generaal van de Prijzen begre
pen, welke dienst vroeger buiten departe
mentaal verband stond. Aan vaste dien
sten, o.a. het Centraal Bureau voor Sta
tistiek, waren op dien datum 1615 perso
nen verbonden, aan de rijksbureaux 5603
personen en aan het Centraal Distributie
kantoor 1420 personen.
Het totale aantal ambtenaren in dienst
van het ministerie bedraagt dus 11.258.
Het personeel van de plaatselijke distri
butiediensten en degenen, die in dienst
zijn van de organisaties van het bedrijfs
leven, ressorteeren niet onder genoemd
ministerie.
BURGERLIJKE STAND.
BEVALLEN 23 Nov.: W. F. IJff—Bome-
broek, d; 25 Nov.: C. KonAugustinus, d.; M
J. C. CramOpstal, d.; 26 Nov.: V. P. Ver
happenLoman, d.; 27 Nov.: J. A. Schon-
hage—Augustin, d.
OVERLEDEN 23 Nov.: E. A., 4 j., d. van
J. H. C. Terra, Mr. Comelisstraat; 24 Nov.:
M. Heijboer, 25 j., 2e Hoogerwoerddwarsstr.;
K. A. van Ewijck, 40 j„ Ramplaan; A. H. van
Eijk, 63 j., Vergierdeweg; W. van de Weete
ring, 77 j., CoornhertstraatP. de Ruig, 67 J.,
Velserstraat; 25 Nov.: M. Versteeg—Carpenv:
tier, 63 j., Arnulfstraat; C. A. Jas, 25 j..
Brandstraat; 26 Nov.: M. A. T. van der, Bosch
14 j.. Kamperlaan; J. C. Koopman, 70 j., As
sendel verstraat.
ONDERTROUWD: 27 Nov.: H. van Alphen
en S. de Kruif; N. Klerk en C. M. Bakker;
N. van Bameveld en E. Huisman; W. Ver
meer en R. C. Courvoisier; A. Koenderman
en J. van den Brink.
GEHUWD: 27 Nov.: J. van Schie en C. E.
Wassenaar; C. Molenaar en M. P. Goversj
P. Smouter en J. M. van Ree.
De vraag van allen in Indonesië is mo
menteel hoe de militaire situatie op Java
zich zal ontwikkelen. Door de Britsche be
zetting van Soerabaja zijn de extremisten
wel een belangrijk bastion kwijtgeraakt,
maar steeds weer komen er nieuwe brand
punten bij en algemeen is men van oor
deel, dat de situatie slechter wordt.
Dank zij het tekort aan vervoermidde
len der extremisten bestaat er een kans,
dat de groote aanval op Batavia, welke
voor 5 Dec. is aangekondigd, niet zal kun
nen doorgaan. Intusschen gaan echter de
nationalisten door met het afvoeren van
vrouwen en kinderen uit de Kampongs
in de omgeving, die worden vervangen
door mannen uit Midden-Java. Hgt extre
mistische hoofdkwartier is naar '"Serb.ng
in Bantam verplaatst. Daar de nationa
listen nog steeds de controle over de
spoorwegen hebben, kunnen zij nog vrij
gemakkelijk strijdkrachten aanvoeren. Zij
beschikken evenwel niet over voldoende
auto's.
Een krachtige actie in Bandoeng heeft
een gunstig resultaat gehad. De gevechten
by Ambarawa duren voort. De Britten
hebben het fort Willem I veroverd, dat
een beruchte Japansche gevangenis is
geweest. Zij vonden er 50 gewonde Indo
nesiërs en een aantal lijken van ver
moorde Europeanen.
Op Midden-Java zijn eenige plaatsen
door Britsche torpedojagers onder vuur
genomen, w.o. Semarang en Ambarawa.
Volgens berichten uit Indonesische bron
zouden de Engelschen luchtlandingstroe
pen in het gebied van Ambarawa hebben
afgeworpen. De Britten zelf deelen mede,
dat een vliegtuig een aanval heeft gedaan
op Indonesische troepenconcentraties ten
Z. van Ambarawa.
In acht Dakotavliegtuigen zijn eenige
honderden Br. Indische soldaten van Soe
rabaja naar Semarang overgebracht.
Witte vlag te Bandoeng
De Indonesiërs te Bandoeng hebben ver
zocht de militaire acties te doen staken.
De „gouverneur" van West-Java is met
een witte vlag naar de Britsche linies ge
gaan en werd van de voorwaarden op dt
hoogte gesteld. Hij kon echter geen toe
zegging of voorstellen doen.
De Britsche voorwaarden waren de vol
gende:
1. Evacuatie van alle Indonesiërs uit een
gebied dat begrensd wordt door de spoor
lijn Oost-West; dit vóór 29 November 12.08
uur. Indonesiërs die daar na dien tijd nog
verblijven zullen worden neergeschoten.
2. Burgers mogen niet binnen tweehon
derd meter van een Britsche of Japansch«
post komen. Manlijke Indonesiërs die zich
bij wegversperringen ophouden zullea
worden neergeschoten.
Dreigende voedselnood
De United Press-correspondent te Ban
doeng bericht dat de voedselsituatie voor
Europeanen en Indo-Europeanen aldaar
acuut wordt. Ongeveer 60.000 blanken zijn
door den voedselnood getroffen
Evacuatie van vrouwen
Men hoopt dat de eerste groep Neder-
landsche vrouwen de tweede helft van
deze week Java zal kunnen verlaten. Er
is een kans dat de Nieuw-Amsterdam te
Batavia zal aankomen en dan zou het aan.
tal vrouwen dat volgens het Rapwi-
schema geëvacueerd kan worden 1500 be
dragen. Als dit niet het geval mocht zijn
zullen enkele Britsche schepen waar
schijnlijk 400 vrouwen naar Singapore
kunnen brengen. Daar zouden zij dan op
de Nieuw Amsterdam kunnen overstap
pen. De beslissing zal wel binnen enkele
dagen vallen.
Voor direct gevr. DAGMEISJE
in gezin van 3 -pers. Mevr.
NOACH, Verspronckweg 69,
Haarlem.
MEISJE GEVR. uit Chr. milieu
v. d. ochtenduren of tot 3 uur
n.m. In gezin met 4 k. Br. met
verl. sal no. 2683 bureau.
NET MEISJE gevraagd, voor
dag en nacht, in klein, rustig
gezin. Goede behandeling en
hoog loon. Heemsteedsche
Dreef 74, Heemstede.
NET FLINK MEISJE OF
WERKSTER gevraagd. Wes-
terhoutpark 30, Hopman.
Mevr. Roelofsz, Dahllalaan 31,
A'hout (by station Heemste
de) vraagt NET MEISJE voor
halve of heele d. of eenige d.
p. week.
Gevraagd BEKWAME COS-
TUUMNAAISTER voor nieuw
werk en veranderwerk. Huis
werk of aan huis. Koeduinweg
4. Aerdenhout, 2 min. v. tram
halte.
REDACTIE VLIEGWERELD
vraagt een geroutineerde Ste
notypiste, alsmede een aan
komend typiste voor lichte ad
ministratie. Soil, persoonlijk
's middags van 3-5 uur. Zonne
bloemlaan 37, Aerdenhout.
Gevr. JONGSTE BEDIENDE
voor eenv. kantoorw. en zaad-
handel. Aanm. dag. v. 1012 en
35 uur. Kweek. „Enchantress"
v./h. H. Carlée, Leidschevaart
bij Viaduct Haarlem.
APOTHEKERS-ASSISTENTE
gevraagd. Routine niet ver-
eischt. Teyler Apotheek, Tey-
lerplein 79.
Gevraagd voor Expeditiebe
drijf CHAUFFEUR-MONTEUR
Brieven met uitvoerige ln
lichtingen onder no. 2694 bur.
van dit blad
Een NETTE JONGEN gevr.
voor winkel en fletswerk. Hoog
loon. W. v. AMERONGEN,
Wagenweg 104.
Te Heemstede kan geplaatst
worden een
BEKWAME CHAUFFEUR.
Zij die te Heemstede woon
achtig zijn en lichte kantoor
werkzaamheden, waaronder
typen, kunnen verrichten, ge
nieten de voorkeur.
Sollicitanten gelieven zich
aan te bieden met opgave van
vroegeren werkkring en leef
tijd, aan het bur. van dit blad
onder no. 2696.
STADSSCHOUWBURG. Gevr.
voor spoedige indiensttreding
TOONEELKNECHT (bij voor
keur stoffeerder of schilder)
en LEERLING TOONEEL
KNECHT (pl.m. 18 Jaar). Al
leen zijn, die zich tot het be-
dryf aangetrokken voelen, ge
lieven te reflecteeren. Aan
melden Vrijdag van 10-12 uur
aan den tooneelingang.
Assurantie-kantoor vraagt v.
haar afdeelingen Kapitaal-,
Volks- en Variaverzekeringen
ACQUISITEURS
voor de plaatsen Haarlem en
omgeving. Brieven onder no.
2702 bur. van dit blad
Bij de HAARLEMSCHE
ORKEST VEREENIGING
is een vacature voor
EERSTE HOBOÏST
Sollicitaties te richten aan
de administratie der H. O.
V-, Kenaustraat 7 Haarlem
THUISWERK gevr., bijv. plak
werk, vouwwerk, adressen
schrijven enz. Br. 2628.
Dame, m.l., neemt gaarne lei
ding huishouden op zich in
klein moederloos gezin of bij
Heer alleen, in beschaafd mi
lieu. Eenige hulp gewenscht.
Br. mej. M. B. Duyvis, Dalweg
16, Zeist.
NET MEISJE, 25 Jaar, 3-Jarige
handelsavondschool gevolgd,
zoekt plaatsing op kantoor of
ander administratief werk. Br.
Amsterdamstraat 35.
LAMrEKAPPENWERKSTER
vraagt werk aan huis. Zeer
billijk. Speciaal voor particu
lieren. Br. 110. 2693 bur.
Te huur aangeb. in centrum
een DROOG PAKHUIS (beton
en steen) 60 M2. Br. 2699.
WONING RUIL. Mod. beneden
woning (nieuwbouw) op goe
den st. te Leiden, bevattende
5 kamers, keuken, grote voor-
en achtertuin, huurprijs I 7 p.
w. tegen vrij modern huis in
Haarlem, eveneens op goede
stand, huurprijs ca. f 30 per
mud. Br. onder no. 2700.
HUWELIJK. - Kennismaking
gezocht door heer, goede po
sitie, met leuk meisje, 21-25
jaar. Br. liefst met foto (re
tour) onder no. 2695 bur.
Te koop gevraagd JEKKER
of JAS. Maat 54. Brieven met
prijsopgaaf 2691 Bur. van dit
Blad.
Te koop gevraagd PIANO.
PIANOLA of ORGEL. Dekker
Alkmaar, Spoorstraat 5.
van Bennebroek spreekt
a.s. DONDERDAG 's avonds
8 uur in BETHEL, Voor
helmstraat 3, over:
Toegang vrij. Geen collecte
RUILEN: ln staat van nieuw
1 traplooper en bijbehoorende
ganglooper voor gasfornuis of
eiectr. ijskastje. Warns. Hooge
Duin en Daalscheweg 7, Bloe-
mendaal.
Gevr. een ZIJSPAN compleet
voor B.SA. motor event, te
ruljen voor radio. Br. 2697.
Te koop KNOP ACCORDEON
Ital. 156 bassen. Raam
vest 9 A, 2 x bellen.
SCHRIJFMACHINE TE KOOP.
Brieven no. 2692 Bur. van dit
Blad.
TE KOOP: Divers Huisraad
en compleet Ameublement. Br.
onder no. 2701.
Planten voor den tuin.
Heesters, Boomen.
Het ls weer
KI. Houtstr. 41
Haarlem. Tel. 18920
Waar bloemen zijn,
Is zonneschijn
Makelaarskantoor Voorneveld,
Kloppersingel 191, Tel. 13448
Koopen en verkoopen
Hyp. en onderhoud
GROOTE MARKT 21
