Weldra twee conferenties?
Gebroken eerewoorden
en geschonden beloften
In Neurenberg
Sjarir's gezag zou te klein zijn
De stakingen in Amerika
Ruslands doodencijfer:
17.000.000
Het woord is aan....
Het raadsel der
fietsen
Neurenberg geen „Show"
Waarom Hess
naar Engeland vloog
80e «Tuk rgang: No.' 18198 8 8 I 18 Dinsdag 4 December 1945
Bureaux: Groote Houtstr. 93 lg]i BlT 1 4r~i 1 ^^8 Uitgave van de Stichting
en Soendaplein 37, Haarlem J|_ 1 «J B Voorlichting te Haarlem.
Bureaux: Kennemerlaan 154, Abonnementen: p. week 31 ct.
Telef. 5437. per kwartaal 4.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Tel Redactie 10600 Expeditie 14825.
VERHEFFEND is het heelemaal niet.
Maar wie zou dat ook kunnen ver
wachten?
Goering heeft vragen beantwoord. Niet
van het Hof, maar van Amerikaansche
journalisten, die ze hem door zijn advo
caat, dr. Sthamer, hebben laten overbren
gen. Dit is wel een merkwaardige proce
dure: dat tijdens de behandeling van een
proces een soort extra-verhoor achter den
rug van het Hof om wordt afgenomen.
Enfin, onze. tijd is vol merkwaardigheden.
Het weinig verheffende zit niet in de
vragen, maar in Goerings antwoord erop.
Hij laat de mannen van de Associated
Press weten, dat hij het nooit eens is ge
weest met de wijze, waarop het anti
semitisme in practijk werd gebracht. De
concentratiekampen zijn wel door hem
ingesteld.' maar sinds 1934 stonden zij
onder leiding van Himmler, die iedereen
buiten zijn zaken liet. Goering had er
geen idéé van, dat zich in die kampen
zooveel verschrikkelijks afspeelde. Waar
achtig waar: geen idée.
Voor het proces begon heb ik voorspeld,
dat de levende beschuldigden zich op de
dooden zouden beroepen. Het was gemak
kelijk te voorzien. Himmler is dood en nu
is bijna alles zijn schuld. Hitler is ook
dood en de rest is zijn schuld. Maar nu
vergeet ik Goebbels: die is ook dood en
daar komt Goering nog wel op. Want
hem heeft hij nooit mogen lijden. Hij
loog te opzichtig. Goering liegt slimmer.
Een dikke man, die Goering, die altijd erg
ijdel was op kakelbonte uniformen en
opzihctige decoraties. Dik en kinder
lijk: dat maakt een nogal goedigen in
druk. Maar niet alle dikke, kinderlijke
menschen zijn goedig en deze kerel is een
van de sluwsten uit de geheele bende.
Zelfs zijn kinderlijke pralerij heeft hij
listig uitgespeeld: hij placht indertijd te
bevorderen, dat er grapjes over werden
gemaakt, omdat zijn populariteit in
Duitschland daarmee gediend werd.
Nu hangt hij natuurlijk de onschuldige
dikzak uit. Voor Jodenvervolging heeft
hij nooit iets gevoeld en van de beestach
tigheden in de concentratiekampen wist
hij niets af. Als men hem straks mocht
vragen waarom hij zich niet tegen de
Jodenvervolging verzette hij, de mach
tige Reichsmarschall en waarom hij
niet eens ging kijken in die concentratie
kampen, waarvan het bestaan hem bij
zonder goed bekend was (want hij had
ze zelf ingesteld) heeft hij zijn antwoord
klaar. Het leidersbeginsel! Dat was voor
Duitschland de eenige mogelijke oplossing.
Hitler had de Jodenvervolging in andere
handen dan de zijne gesteld en de -kam
pen ook. Dus had Goering er niets meer
mee te maken en v/aschte zijn handen in
onschuld.
Het stelsel van Goerings verdediging
wordt dus door zijn beantwoording van
enkele vragen al volkomen duidelijk. Ge
ziet er meteen weer eens uit, hoe mak
kelijk zoo'n leidersbeginsel werkt. Voor
ieder werkje, tot het gemeenste en mis
dadigste toe, is wel iemand te vinden.
Welnu: die knapt het op en de overigen
hebben geen schuld. Die hebben immers
een andere taak en de Leider heeft hen
verboden, zich met de zaken van hun
collega's te bemoeien! Nu dan! Zooiets
als een geweten komt in het stuk niet
voor. Men is steeds door den Leider ge-
dekf
Er zit, nu de rekening opgemaakt
wordt, maar één zwak punt in de rede
neering. Dat is namelijk, dat Duitschland
wel het leidersbeginsel aanvaard heeft,
maar dat de geallieerden het ongelukki
gerwijze niet hebben gedaan. Het Hof
zal er dus niet toe bereid zijn. Daarop
moet de eenvoudige tactiek, om zich ach
ter den dooden Hitier en den dooden
Himmler te verstoppen, stranden. Goe
ring voelt dit blijkbaar aankomen, want
hij heeft bij het uitspreken van zijn ver
trouwen in de leden van het Hof „als
zoodanig" de restrictie gemaakt, dat het
eenzijdig is samengesteld. Hij zou het
Hof pas werkelijk internationaal hebben
gevonden, als ook de neutralen en de
verliezers erin zouden zijn vertegenwoor
digd. Namen heeft hij niet genoemd,
maar ongetwijfeld zouden Franco en
wellicht ook Salazar hem als neutrale
leden welkom zijn geweest. En dan nog
wat Duitschers en Japanners, namens de
verliezers. Jawel!
Hij wraakt dus de samenstelling van
het Hof, maar spreekt zijn vertrouwen
uit in de leden en pluimstrijkt den pre
sident zelfs, want die „leidt de procedure
op voorbeeldige wijze". Prettig voor den
president, een compliment van Goering
te krijgen. Maar het kon niet uitblijven.
Hij is immers slim. de dikzak met de
kinderlijke voorliefde voor uniformen en
maarschalksstaven. Hij laat geen middel
onbeproefd. Maar deze middelen zullen
hem niet baten. Alleen teekent het ver
loop van zijn verdediging zich duidelijk
voor ons af. Hij heeft ten overvloede nog
verklaard, dat hij de paladijn van Hitier
is geweest, de discipel en volgeling. Als
hij nu nog eens alles moest overdoen
u behoeft niet te rillen bij de gedachte,
want hij zal er heusch niet de kans toe
krijgen zou hij natuurlijk verscheidene
dingen anders doen.
Dit is de geloofwaardigste van zijn ver
klaringen. Hij bedoelt natuurlijk: nog een
beetje sluwer. Want het valt niet te ont
kennen, dat hij niet sluw genoeg geweest
is om te slagen. Daarom zit de Rijks
maarschalk, zonder zijn geliefde staf,
Hoewel er op de berichtgeving uit Ba
tavia een controle wordt uitgeoefend van
een zoodanigen omvang en scherpte als
het Britsche leger slechts tijdens de hoog
tepunten van zjjn oorlogscampagnes heeft
toegepast, is er in Batavia toch een ge
weldige activiteit achter de schermen.
Men verwacht in het midden van deze
week twee conferenties, waarvan één te
Singapore zou worden gehouden tusschen
Mountbatten, Christison. Patterson en dr.
Van Mook en de andere te Batavia tus
schen Nederlanders en republikeinen.
Men is in Batavia van meening, dat de
zinsnede in Sjarir's verklaring, dat een
bijeenkomst tusschen Nederlanders en
Indonesiërs „nauwelijks vruchtdragend
zou kunnen zijn", duidelijk heeft ge
maakt, dat naar Sjarir's meening zijn
„kabinet" niet in staat is, gezag uit te
oefenen over al diegenen, die den laatsten
tijd onder dekking van de rood-witte
vlag oproerig geweest zijn.
De Times-corr. te Batavia maakt mel
ding van een vermoedelijk vertrek van
dr. Van Mook naar Nederland, waarna
hij naar Indië zou terugkeeren met voor
stellen, welke „meer concreet zijn en
verder gaan dan die onlangs bekend zijn
gemaakt." De correspondent geeft echter
niet aan waarop hij zijn voorstelling van
zaken baseert, zoodat deze mededeeling
geheel voor zijn rekening blijft. In Den
Haag is op dit oogenblik nog geen enkel
bericht omtrent het tijdstip van de komst
van den luit.-gouv.-gen. bekend. Vermoe
delijk speelt het vertrek van dr. Van
Mook naar Singapore in de berichtgeving
een belangrijke rol.
De Britsche kruiser „Sussex" heeft In
donesische troepenconcentraties ten Oos
ten en Zuiden van Semarang beschoten.
250 Amboneesche vrouwen en kinderen
zijn uit Batavia naar Ambon geëvacueerd.
Het plan is alle Amboneezen uit de ge
vaarlijke gebieden te evacueeren, daar zij
voortdurend in gevaar verkeeren.
Uit Ambarawa zijn ruim 1300 menschen
naar Semarang overgebracht. Nadat alle
geïnterneerden uit Bajoebiroe zijn ge-
evacueerd, maken de soldaten voorberei
dingen zich uit deze plaats terug te trek
ken.
Communistische propaganda.
In de Straat Soenda werd een Indone-
In een boodschap aan het Congres
heeft president Truman aangedrongen op
de spoedige aanneming van wetsvoorstel
len ter regeling en voorkoming van in-
dustrieele geschillen en moeilijkheden.
Da boodschap bevat ook een verzoek aan
de thans stakende arbeiders van General
Motors, terstond weer aan het werk te
gaan en aan de werkgevers, de productie
weer volledig te hervatten. Er is een
commissie benoemd, die een onderzoek
zal instellen naar het geschil bij General
Motors en bij de Amerikaansche staal-
maatschappijen.
sisch schip door een Nederlandsche onder
zeeër aangehouden, dat propagandamate
riaal vervoerde, o.m. van de Indonesische
Communistische partij. Er is een regel
matige stroom van propaganda van Java
naar de andere eilanden, waartegen de
Nederlanders niet veel kunnen doen. Zij
kunnen het materiaal confiskeeren, maar
mogen de vervoerders niet arresteeren.
Het Parijsche instituut voor onderzoek
van de Sovjet-economie heeft cijfers over
de Russische oorlogsverliezen bekend ge
maakt. Het schat het aantal dooden al
leen al op 17 millioen, waarvan 7 mil-
lioen militairen. 5 millioen burgers zijn
gesneuveld en een gelijk aantal is door
honger, uitputting of deportatie door de
Duitschers omgekomen. Het aantal ge
wonde soldaten wordt geschat op 11.5
millioen. De Sovjet-unie zou dus ongeveer
10 pCt. van haar voor-oorlogsche bevol
king hebben verloren. De Engelsche „Ob
server" vermoedt, dat deze huivering
wekkende getallen niet ver bezijden de
waarheid zijn.
Fietsenverzamelaar gesnapt
Tijdens een St. Nicolaasfeestje ten huize
van een familie in Heemstede trachtte een
duister individu van de gelegenheid gebruik
te maken door een fiets achterover te druk
ken. Door de oplettendheid van de eigenares
kon dit worden voorkomen en de man werd
gearresteerd. Een later bij hem thuis ver
richte huiszoeking leverde de verrassende
ontdekking van nog 7 fietsen op, die in Heem
stede en Bloemendaal waren gestolen. De
banden hiervan waren voor een groot deel
al verdwenen.
Zoekochtend
De Economische politie heeft ergens een
huiszoeking verricht, waarbij ongeveer
3000 Engelsche sigaretten aan het licht
kwamen. Deze bleken in bewaring te zijn
gegeven door den buurman van den be
zochte. Buurman werd geraadpleegd,
waarbij bleek dat hij het voorraadje door
regelmatige reisjes naar Amsterdam had
opgespaard. Het resultaat van een en an
der is, dal de beide Zwarte Pieten hun
vijfden December in de cel moeten vie
ren.
100 mud anthraciet gestolen
Voor den Politierechter stonden vier
personen terecht, die kans hadden gezien
van het terrein der Gem. Gasfabrieken
anthraciet te stelen. Met medewerking
van een nachtwaker hadden zij den eer
sten keer ruim 70 mud per schuit wegge
bracht, wat hen het sommetje van f 4000
opleverde, dat zij verdeelden. Bij een
tweede gelegenheid werd een kleine 40
mud geladen en hiermee werden zij ge
snapt. Deze portie heette voor eigen ge
bruik te zijn. De Officier eischte tegen elk
van hen 6 maanden gevangenisstraf. Na
de pleidooien, waarin de omstandigheden
werden beschreven, vonniste de Politie
rechter conform den eisch.
Bailey:
Aan hen, die het meest
vergeven zal het meest
vergeven worden.
Er staan in Haarlem
eenige honderden nieuwe
rijwielen, maar
Er is een schreeuwende behoefte aan
fietsen. Menschen die er in verband met
hun werk niet buiten kunnen, moeten
loopen, of zich met een bandenlooze ram
melkast behelpen. Behalve veel ergernis
beteekent dit verspilling van vele kost
bare arbeidsuren. Bovendien werkt het
remmend op veel noodzakelijk herstel
werk.
Bij grossiers te Haarlem zijn eenige
honderden mooie, degelijke, nieuwe En
gelsche fietsen opgeslagen. Komt in dit
luilekkerland iemand die behoefte heeft
aan een fiets, dan zegt een grossier: „ik
wil de fietsen graag verkoopen, 97^ gul
den per stuk, banden inbegrepen, maar
daarvoor moet U toestemming hebben van
de Distributie!"
Het is evenwel niet gemakkelijk om een
koopvergunning machtig te worden.
Waarom niet? zoo vroegen wij aan
den waarnemend directeur van het Distri
butiebureau. En met ons de vele Haar
lemmers die gezien hebben, dat die fiet
sen bij de grossiers werden uitgeladen.
Het antwoord was: Die fietsen die in
Haarlem bij de grossiers staan, zijn blijk
baar niet voor deze omgeving bestemd.
Alles gaat via den Haag. Wij moeten
wachten op de toewijzingen die wij van
den Haag ontvangen. In de laatste maan
den hebben wij slechts 15 toewijzingen
per 4 weken ontvangen. Die hebben wij
natuurlijk uitgereikt aan de menschen die
er het meeste behoefte aan hadden, doch
15 voor een groote stad is niet veel. Wij
kregen toewijzingen voor fietsen die in
Nederland gemaakt zijn. Die moesten van
elders komen.
Tot zoover deze inlichtingen.
Al kan de Haarlemsche Distributiedienst
er niets aan doen, wij kunnen den indruk
niet van ons afzetten, dat hier iets niet
in orde is. Waarom worden die fietsen
niet onmiddellijk afgegeven aan menschen
die er behoefte aan hebben. Al wonen die
dan in Haarlem of elders. Bovendien zou
er veel voor pleiten om de toewijzingen
aan Haarlem te vergrooten nu er blijk
baar zooveel nieuwe fietsen zijn, dat za
zonder bezwaar eenigen tijd in een pak
huis opgeslagen kunnen worden! Een an
dere eigenaardigheid is, dat bij Haarlem
sche grossiers fietsen worden opgeslagen
die elders in het land verkocht moeten
worden, terwijl de Haarlemmers, als za
een fiets kunnen koopen, dat in een ander
oord van het land moeten doen? De een
voudigste weg is dat toch niet!
De aanklacht van de Amerikanen zal
binnenkort worden overgenomen door den
Britschen „prosecutor" Sir Hartley Shaw-
cross, die den Duitschen aanval op Polen in
extenso zal behandelen. Men behoeft zich
over het tempo, waarin het proces te
Neurenberg zal verloopen, geen illusies
te maken. Bergen documenten wachten
nog op afwikkeling en de hoeveelheid be
wijsmateriaal en getuigenverklaringen is
zoo fantastisch, dat Neurenberg nog lang
de stad zal blijven, waar de oogen der
wereld op gericht zullen zijn.
Wanneer de belangstelling voor „Neu
renberg" niettemin mocht verflauwen, is
dit zeker niet te wijten aan gebrek aan
opzienbarende onthullingen, veel eerder
aan de wijze, waarop de sensationeele in
grediënten worden verwerkt. Het gaat
niet om het leveren van een „show". De
coulissen van het tooneel, waarop de
waanzinnige wereldgeschiedenis van de
laatste jaren is gespeeld, moeten worden
afgebroken. Dit gebeurt niet met propa
gandistische ensceneeringen, koel en za
kelijk wordt de wereld getoond, hoe,
waar en door wie het drama werd opge-
daar nu in die verdachtenbank en moet
kijken naar films van die concentratie
kampen, waarvan hij nooit iets vermoed
heeft. Hij, de paladijn!
Neurenberg heeft zijn leerzame zijden.
Die menschen, die het nog niet zoo best
begrepen schijnen te hebben, kunnen uit
Goerings verklaringen de groote gevaren
en het duivelsche onrecht, door het lei
dersbeginsel veroorzaakt, afleiden. Mo
gen zij er wijzer door worden. R. P.
f
Zaterdag heeft 'Hess in zijn cel te
Neurenberg verklaard: „Ik vloog naar
Engeland om Koning George uit te
noodigen voor een vredesconferentie
net Hitler in Duitschland. Ik wilde
Je wereld van het bolsjewisme be
vrijden. Ik dacht, dat de Hertog van
Hamilton, dien ik goed ken, mij bij
Jen Koning zou brengen."
Göring heeft Zaterdag verklaard:
,Toen Hitier den brief, dien Hess
voor zijn vertrek naar Engeland voor
hem achterliet, gelezen had, bleef hij
?nkele oogenblikken roerloos zitten.
Daarna werd hij woedend en beval de
arrestatie van allen, die van de vlucht
van Hess op de hoogte waren." Hess
had echter slechts zijn secretaris en
l tijn adjudant in vertrouwen genomen. J
voerd, en vooral, waar de regie berustte.
De vier nationale vlaggen achter de tafel
der rechters symboliseeren juister het
karakter van het proces dan de gebaren
van Göring, het boek van Hess of het
nerveus transpireeren van Seyss.
„Ich gebe meiri Ehrenwort"
Deze woorden sprak Göring bij zijn
bezoek aan den Tsjechischen gezant, toen
hij de verzekering gaf, geen geweld tegen
Tsjecho-Slowakije te zullen gebruiken.
Hoe infaam dit woord gebroken werd, zet
de assistent-aanklager Alderman uiteen,
hiermee aan het slot van zijn dagenlang
betoog komend. Beschamend is het, hoe
de wereld naief geloofde in de „vrede
lievende" taal der Nazi's, hoe zij zich een
rad voor de oogen liet draaien door de
schijnbaar „goede bedoelingen" van
Duitschland. Het agressieplan tegen de
Tsjechen liep als een uurwerk. Elk de
tail was nauwkeurig uitgewerkt. Alle
reacties van het buitenland waren vooraf
„hineinkalkuliert".
üanke schond bij voorbaat
Vooral het document, waarin tabels-
gewijs alle schendingen van het volken
recht, die Duitschland waarschijnlijk zou
plegen, staan opgeteekend, en waarin de
beruchte Duitsche ex-,iournalist Janke.
die ook in Nederland zoo'n slechte roep
genoot, de hand heeft gehad, is een tref
fend staaltje van „planmassige" terreur-
voorbereiding.
Telefoontjes en telegrammen, weerzin
wekkende nazi-intrige's. brutale schijn-
provocaties, zij rijen zich aaneen tot een
onafzienbare documentatie, die voor
eeuwig het Nazi-regime zal brandmerken
als een der verschrikkelijkste der wereld
historie.
De Duitschers verwachtten een Engel
sche schending van de Nederlandsche
neutraliteit, gezien het feit, dat Neder
land vele vliegvelden bezat, die als basis
voor jagers en verkenners in de eerste
luchtverdedigingszone van Londen zouden
kunnen dienen.
Nazi-sympathiseerender»
in het buitenland
Als gevolg van documenten, gevonden
in het Duitsche ministerie van Buiten-
landsche Zaken, zullen, volgens een cor
respondent van de News Chronicle, wel
licht vervolgingen ingesteld worden tegen
een aantal niet-Duitsche lieden, die met
het Nazi-regime sympathiseerden in En
geland en andere landen. De personen,
die dit onderzoek in handen hebben, zei
den verbaasd te zijn over de feiten, die
bij dit onderzoek aan het licht zijn ge
komen en over de personen, die erbij be
trokken zijn geweest. ,A
