Judwkkett wm Tleucen&etg.
Kort en bondig
ASSOttvan Wag en Warrel
De organisatie
van het Bedrijfsleven
Ptf 1 fS
Veenhuizen
nieuwe gasten
krijgt
Navigatieleer
overbodig
De radio geeft:
Het Nederlandsehe hospitaalscliip „Oranje". Aan boord van dit zeer
modern ingerichte schip kunnen operaties met evenveel zekerheid
worden verricht als in èen gewoon ziekenhuis. Een patiënt onder
behandeling.
Ir. H. Vos, minister van Handel en Nij
verheid heeft Vrijdagavond een radio
rede gehouden, om de reeds bekende plan
nen der regeering inzake de reorganisatie
van het bedrijfsleven nader tos te lichten.
Het voorontwerp van wet zal aan ver
schillende instanties om advies gezonden
worden.
Aan de toelichting ontleenen wij dat
voor het textielbedrijf, het metaalbedrijf,
de bouwvakken, den landbouw en de
daarop berustende industrieën, voor het
vervoer, het bankwezen enz. een of meer
bedrijfsschappen worden ingesteld
Rechtsherstel Ned. Kunstenaars
In een schrijven van de Ver. Actie Rechts
herstel der Ned. Kunstenaars deelde het
bestuur aan de leden en andere belangheb
benden mede te moeten betreuren, dat on
danks de vele ingediende requesten en rap
porten de Regeering toch had besloten aan
de adviezen der Eereraden bindende kracht
te verleenen.
Bij Kon. Besluit zal binnenkort een cen
trale commissie worden ingesteld die de ge
velde oordeelen zal toetsen. De ie commissie
heeft de bevoegdheid, de voorloopige bin
dende kracht ervan te schorsen. De Ver-
eeniging, adviseert hen, die voornemens zijn
een verzoekschrift bij deze commissie in te
dienen zich voor spoedige behandeling te
verstaan met het Secretariaat der Vereeni-
ging. Binnenkant 42, Amsterdam. Er zijn bo
vendien plannen in voorbereiding voor de
oprichting van een Ned. Kunstenaarsge
nootschap.
Doe dat niet!
Gooi het vitaminen-
rijke groentenat niet
weg. Door inroeren
von B R IN T A ver
krijgt U een krach
tige soep. BR INT A
in warme of koude
bouillon geoft even
eens een heerlijk
gebonden soep.
iilT DE VOLLE GRAANKORREL
GAAR ZONDEK KOKEN
Adv.
Het
zwarte
eerste Veenhuizen-vonnis voor
handelaren in Haarlem is Vrijdag
door den politierechter, mr. C. G. Bijleveld
■Uitgesproken.
L. S. werd n.l. vervolgd voor zwarten han
del (hoofdzakelijk in tabaksartikelen) op
aanklacht van zijn vrouw, die het niet kon
verdragen, dat hij nog langer lanterfantte
zonder behoorlijk werk te verrichten. Het
rapport over den man was ongunstig en de
Officier vond hierin voldoende aanleiding
om 2 maanden gevangenisstraf en 1 jaar
tewerkstelling in fan Rijkswerkinrichting
te requireeren. De houding van den man
maakte het er zijn verdediger niet gemak
kelijker op en de politierechter veroordeelde
S. conform den eisch.
Èen banketbakker, A. C. P., uit Haarlem
die 50 kg. suiker zonder vergunning ge
kocht had, hoorde een eisch van 5 maan
den gevangenisstraf tegen zich uitspreken.
Ondanks dat zijn verdediger de verklaring
wan den verbalisant ontzenuwde, dat deze
bakker als zwarte handelaar bekend zou
staan, veroordeelde de politierechter hem
conform den eisch, in overweging ne
mende, dat er van oneerlijke concurrentie
sprake geweest is, als de suiker niet voor
zwarte handelspraktijken bestemd was.
Verdachte werd op vrije voeten gesteld tot
na de feestdagen, vanwege de groote drukte
daar anders zijn zaken zouden verloopen.
EEN HALF MILLÏOEN VERHANDELD
en dik in de schuld.
J. Ch. M. uit Haarlemmermeer, wiens
straf van 2 Jaar gedeeltelijk opgeschort
was, hoopte 'op kwijtschelding van het
overschot, doch de rechter achtte hiervoor
geen termen aanwezig. Uit de behandeling
van dit verzoek bleek, dat M. voor f 500.000
verhandeld had, daarbij een verdienste van
meer dan een ton opstreek en nu met een
belastingschuld van f 27.000 en een leege
portemonnale opgescheept zit.
BINNENLAND
De Eenheids Vakcentrale heeft zich be
reid verklaard te voldoen aan de voor
waarden door het N.V.V. gesteld voor de her
vatting der fusie-besprekingen.
Jhr. Mr. E. J. B. M. von Bönninghausen,
tijdens de bezetting burgemeester van Hil
versum en later van Tubbergen, stond te
Almelo terecht, beschuldigd van valschheid
in geschrifte teneinde zich te verrijken met
de bezittingen van zijn overleden tante,
baronesse Daniella Mulert tot de Leemcule.
De eisch was twee jaar gevangenisstraf.
Een Canadeesclie militaire auto is onder
Voorthuysen tegen .een boom gereden. Twee
meisjes uit Apeldoorn, die in de auto geze
ten waren, werden zwaar gewond, een hun
ner overleed vrijwel onmiddellijk.
Prof. Dr. H. van Goudoever, hoogleeraar
in de faculteit der rechtsgeleerdheid aan de
Universiteit te Groningen, is op 68-jarigen
leeftijd, na een korte ongesteldheid, over
leden.
Aardappelen worden thans niet meer
extra gegeven voor winteropslag. Er is nu een
voorraadje van 9 K.G. per persoon gegeven.
BUITENLAND
20.000 Duitsche krijgsgevangenen zullen
uit Amerika naar de Fransche kolenmijnen
worden gestuurd.
De Britsche havenarbeiders hebben de
voorstellen ter regeling van het loongeschil
met slechts heel weinig stemmen tegen aan
vaard.
De Ford Cy is teruggekomen op de aan
vankelijk toegezegde loonsverhooging voor
de arbeiders. De staking in de Amerikaan-
sche fabrieken zal nu doorgaan.
HAARLEM EN OMGEVING
E. Fyn van Draat, Hoofd van de B. L.
O.-school van Meer en Bosch te Heemstede,
is benoeomd tot directeur van Inrichting
Groot Emaus te Ermelo.
De Haarlemmer H. Kuüper slaagde te
Amsterdam voor het slotexamen van het Ne-
derlandsch Instituut van Accountants met
het onderwerp: De invloed van de toepas
sing van budgetteering in de private huis
houding op de taak van den externen
accountant.
Bij de Gasfabriek te Haarlem is tijdens
den oorlog bij een bomaanval de gasolietank
vernield. B. en W. vragen nu een crediet
van f 15.000 aan den raad voor een nieuwe
tank.
Voor de herdenking van het 700-jarig be
staan van Haarlem vragen B. en W. aan den
raad een crediet van f 5000.
De Teylerschool (Haarlemmerliedestraat)
moet hersteld worden. Daarvoor vragen B.
en W. een crediet van f 7900.
De Schoonheidscommissie, die in 1942
buiten werking werd gesteld, zal weer gaan
werken.
Voor onderwijzeres aan de Floraschool is
de volgende voordracht opgemaakt: 1. mej.
K. Bruntink te Zaandam, 2. mej. G. S.
Sturm te Nunspeet, 3. mej. G. Bolman te
Grouw.
K. H. Romijn te Haarlem wordt door B.
en W. aanbevolen voor vaste leeraar in de
geschiedenis aan de Meisjesschpol voor M. O
De Geref. Kerk (art. 31 K. O.) heeft als
predikant beroepen Ds. L. Doekes te
Feijenoord.
Voor het examen lager-onderwüs viool,
slaagde mejuffrouw Lies Dekker en voor
piano-lager-onderwijs mejuffrouw Truus Co-
maita lèerlinge der Muziekschool van Toon
kunst te Haarlem.
De letters O en P moeten Maandag
nieuwe bonkaarten afhalen in de Vleeschhal.
- De heer Ir. J. K. van der Zwet te Haar
lem is geslaagd voor het Apothekers-examen
te Amsterdam.
Te Bloemendaal is in de plaats van den
heer A. Schipper, die met pensioen gaat, be
noemd tot concierge aan de Chr. School de
heer J. Vermeer.
Mr. E. Elias schrijft ons:
Neurenberg isvervelend. U moet
het mij niet kwalijk nemen, dat ik dit
maar zoo boudweg schrijf in het aange
zicht van het grootste strafproces, dat de
wereld ooit gezien heeft, maar het is zoo.
Tenminste: tot nu toe. Het is vervelend
voor de actualiteit, voor de journalisten,
die nu eenmaal de adepten en de brood
etende profeten der actualiteit zijn; voor
het groote publiek, dat alleen maar oog
heeft voor actualiteit; maar toch ook wel
dunkt mij voor het tribunaal zélf.
En in de wandelgangen, waar wij iederen
morgen en middag tien minuten een siga
ret mochten rooken, zeide Goerings ver
dediger mij: „Dit is het vervelendste pro
ces, dat ik ooit heb meegemaakt."
Men make het Tribunaal en den open
baren aanklagers geen verwijt hiervan.
Dit proces moet vervelend zijn, omdat het
niet actueel mag wezen en het mag niet
actueel zijn, omdat het voor de historie
is begonnen, voor de historie zal worden
voortgezet en beëindigd. De geslachten,
die na ons komen, zullen moeten weten,
hoezeer ons geslacht heeft geleden en wie
dit lijden hebben teweeg gebracht, welk
systeem ervoor aansprakelijk is. De be
rechting der verdachten komt pas op de
tweede plaats.
Het zij intusschen aan de historici over
gelaten te beoordeelen, welke kans er be
staat op verwezenlijking van dit doel der
procesvoering. Is de menschheid niet van
aard en wezèn hardleersch en' te vergeet
achtig? Zal zij, na eeuwen, nog huiveren
bij de gedachte aan Hitier, zijn satrapen
en zijn beulsknechten? Of had Hitier ge
lijk, toen hij op een bijeenkomst met zijn
naaste medewerkers uitriep, dat de herin
nering aan Dzjinghis Khan den veldheer
en veroveraar eert instede van den moord
lustigen uitroeier te verafschuwen?
Hoe dit ook zij, voor hoeveel scepticis
me er ook aanleiding blijft, het proces
wordt gevoerd langs de lijnen, die er van
den oorsprong af voor zijn uitgestippeld.
Daarom is het vervelend. Tot nu toe
midden December zijn wijonaar twee
maal van aangezicht tot aangezicht komen
te staan met het menschelijk-levende ele
ment, met wat in de Amerikaansche jour
nalistiek de „human interest story" wordt
genoemd. Den eersten keer geschiedde dit,
toen Hess de onthulling zijner normaliteit
deed. De tweede maal, toen de lange en
magere Oostenrijksche generaal Lahausen
in de getuigenbank verscheen. Op-sensa-
tie-belusten gewaagden in deze beide ge
vallen van sensatie. Toch was dat onjuist.
Het mocht dan al zijn, dat beiden wat
leven in de brouwerij brachten, een wen
ding in de zaak brachten zij niet teweeg.
Dat kan ook niet. Daarvoor staat de
schuld der twintig verdachten te zeer
vast, zelfs voor den voorzichtigsten be-
oordeelaar. Ook zonder de getuigenver
klaringen van Lahausen staat de schuld
der verdachten vast. Of Hess al dan niet
bij zinnen is doet niets toe of af aan het
feit, dat toen hij mede verantwoordelijk
was, voor wat in de wereld door het na
zisme werd teweeggebracht, hij terdege
toerekeningsvatbaar is geweest. Zijn
schuld staat vast ondanks zijn mentale
positie van het oogenblik.
Wat de ongeduldige menschheid moei
lijk begrijpen kan is dat de berechting
van Goering cum suis hier, in Neuren
berg, feitelijk pas in de tweede plaats
komt. Niet alleen omdat de historische
vastlegging der feiten nu eenmaal hoofd
doel is, doch ook omdat inderdaad deze
berechting onbelangrijk is en hier
stuiten wij op een paradox omdat wat
onder het Nazisme en door zijn dienaren
is teweeggebracht, nimmer in eenige ver
houding kan staan tot welke straf dan
ook. Wanneer ge in Neurenberg in de
rechtszaal zit en uw blik laat gaan over
de verdachtenbank wordt ge u inderdaad
bewust van de paradoxale verhouding,
waaronder deze groote gebeurtenis leeft.
Want ge ziet dat deze twintig menschen,
nu zij van hun uniform, hun regalia en
hun werkelijke macht zijn beroofd, twin
tig volstrekt onbelangrijke menschen zijn.
Hoe men wat door hen is teweegge
bracht kan vergelden, of hoe men de
straf aan hen voltrokken tot voorbeeld
wil doen strekken, zal minder duidelijk
zijn. Wanneer deze menschen inderdaad
moesten boeten voor hetgeen zij hun
medemenschen hebben aangedaan, zou
den zij in stede van één, millioenen doo-
den moeten sterven. Met andere woor
den: de straf kan nooit, op welke wijze
men haar ook beschouwen wil, compen
satie zijn voor de misdaden en dit lucht
ledige is iedere minuut voelbaar in Neu-
renbergs rechtszaal. De verdachten zijn
niet veel anders meer dan symbolen van
6. Wisten jullie dat niet? Ja, er is van
avond een groote vergadering op de
Bolle Berg. En alle kleine dieren, die
in de Ruischende Wouden leven, zijn
gekomen, om te luisteren naar wat Wag
Wemel zal gaan zeggen. Wag rijdt in
middels wat hij rijden kanwant hij
heeft de maan gevraagd om acht uur
voor licht te zorgen en dan moeten ze
toch beg&tnen. Onder een paddestoel
staat Sjirp Krekel, de dirigent van het
boschorkest en als Wag hem ziet staan,
remt hij en vraagt Sjirp, zoover mee te
rijden.
het object, dat in dit proces is geplant,
een armelijk symbool bovendien. Wan
neer men' voor de eerste maal in de
rechtszaal komt, en van de perstribune
af zijn blik laat gaan over de twintig in
de verdachtenbank, dan is dat uiteraard
een sensatie. Doch niet een sensatie, die
een schok van afschuw verwekt; veeleer
een sensatie van verwondering, van die
pe verwondering om het feit, dat deze
twintig min of meer „doodgewone" bur
gers zijn, die de wereld op haar
grondvesten zoodanig hebben doen wan
kelen, dat niet meer dan een armzalige
ruïne in letterlijken en figuurlijken zin
is overgebleven. Het is een verbijsteren
de ervaring, dat inderdaad de uniform
en de macht van een mensch zulk een
ander mensch maken, dan dat hij zon
der macht en in een kaal colbertje is.
En de wonderlijke ervaring, die men
dan opdoet is, dat ge den volgenden dag
dezen mensch nauwelijks meer opmerkt.
Ge kijkt naar hem uit professioneele
journalistieke overwegingen, om te zien,
of ge bijzondere gemoedsstemmingen of
kleine voorvallen kunt noteeren voor
hen, die uw verslagen lezen. Doch in
werkelijkheid zijt ge niet al te zeer meer
geïnteresseerd in deze lieden. Ge denkt,
dat men evengoed twintig poppen, of
twintig katten, of twintig nummers op
de houten banken Zou kunnen neerzet
ten. Omdat het proces zich richt tegen
het systeem en omdat dit systeem slechts
in betrekkelijk geringe mate door men
schen van vleesch en bloed vertegen
woordigd is.
Maar het is ook dit feit dat het zoo
moeilijk maakt, de waarde van dit pro
ces en zijn plaats in de actualiteit der
wereldgebeurtenissen te bepalen.
Oorlogsuitvinding in de praktijk
De Decca-navigator, het meest nauw
keurige en betrouwbare instrument voor
plaats- en richtingbepaling, zal spoedig in
staat zijn, reizigers door de Sahara te
leiden.
E>eze Britsche uitvinding heeft in Frank
rijk een dergelijke belangstelling gewekt,
dat dit land het gebruik van dezen navi
gator invoert en daarvoor de noodige
zendstations in eigen land, koloniën en
mandaatsgebieden zal bouwen. Ook an
dere landen (w.o. Nederland) en maat
schappijen hebben van hun interesse blijk
gegeven.
Iedere lucht-, zee- of landreiziger zal
nu in staat zijn koers en juiste positie te
bepalen door niets anders dan het aflezen
van twee wijzerplaten geen ander in
strument is noodig. Het nieuwe systeem,
dat met goed resultaat op den invasiedag
door flottielje-leiders werd gebruikt bij
het naderen van de Fransche kust. maakt
het gebruik van wiskunde bij het navi-»
geeren overbodig. De huidige onnauw
keurigheid zou minder dan 200 m. op de
500 km zijn en bij de uiterste werkings
sfeer van 2500 km is de afwijking slechts
1 km bij dag en 4 bij nacht.
De Decca-navigator voor vliegtuigen
weegt slechts 12(4 kg. Kort weergegeven
is de werking ervan als volgt: lange-golf-
signalen van constante sterkte, uitgezon
den door verschillende stations, worden
opgevangen en geregisteerd op een kaart.
Door hierop aan te teekenen, welk soort
seinen hij op ieder punt van zijn route
moet opvangen, kan de waarnemer op
ieder willekeurig oogenblik zijn positie
bepalen.
Als eenmaal genoeg geschikte radio
zendstations in dienst gesteld zijn. kan
het Decca-navigatie-systeem over de ge-
heele wereld gebruikt worden.
Zoo brengt de oorlogstechniek dit keer
eens een onverdeeld gunstige uitvinding
voor een vredelievende menschheid.
18.01 Sylvestre Trio. 18.30 Het Rijk Overzee,
18.45 De Speellieden. 19.01 Nieuws. 19.30 Be
nedict Stlbermann en zijn „Novelty serena-
ders". 20.01 Nederland Herrijst. 20.15 Resi
dentie Ork. 22.15 Mensch en Maatschappij.
22.30 Metropole Orkest. 23.01 Nieuws. 23.20
Avondwijding. 23.30 Eddy Walis.
HILVERSUM II, 415 M.
13.01 Voor de Ned. Strijdkr. 13.30 Canadee-
sche Uitzending. 14.01 Uit eigen tuin. 14.20
Gregoras Dinicu. 14.45 Beeldende Kunsten.
15.00 Omroep Orkest. 16.00 Dr. M. R. Heijnsius
v. d. Berg. 16.15 Carlo Carcassola. 17.00 Kin
derhoorspel. 17.30 Kinderkoor. 18.01 Nieuws.
18.30 Gramofoonmuziek. 19.30 Programma voor
de Ned. Strijdkr. 20.01 Radio-Rariteiten Re
vue. 21.00 Hoorspel. 21.25 Gramofoonmuziek.
21.45 Avondwijding. 22.01 Nieuws. 22.20 Dans
muziek (g.g.)
AGENDA VOOR ZATERDAG 15 DEC.
Groote' Kerk: Kerstspel, 8 uur. Begijn
hofkapel: Mare Rozelaar en George van
Renesse, 20 uur. Doopsgezinde Kerk: Nel
Takken en Liesbeth Vel, 20 uur. Stads
schouwburg: Herbert Nelson's Cabaret,
20 uur. Rembrandt: De Emigrante, 14.30,
16.45, 19.15 en 21.30 uur, (18 j.). Palace:
De mannen in haar leven 14, 16.15, 19 en
21.15 (14 jaar). Luxor: Modern Times 14,
16.15, 19 en 21.15 uur (kinderen onder'ge-
leide). Frans Hals: Tropisch Nederland,
14, 16.15, 19 en 21.15 uur.
ZONDAG 16 DECEMBER.
Gebouw de Nijverheid: Spiritistenver.
Harmonia, Wijdingsmorgen 10.30 u. Stads
schouwburg als Zaterdag 14.30 en 20 uur.
Concertgebouw: Hans en Grietje 14.30 u.;
Rooie Sien 20 uur. Bioscopen als Zaterdag.
MANDAG 17 DECEMBER.
Stadsschouwburg: Drie Meisjeshuis, 20
uur. Concertzaal: Mary Pos, 20 uur. Bio
scopen als Zaterdag.
