Haarlems Dagblad
Nog een Kampong verwoest
Viec TUUustecsspiekw
Een Gemis
over aciueele vraagstukken
Tjikampek centrum van extremisten
Conferentie
te Moskou begonnen
Konoje neemt vergif
Tabriz gevallen
Haarlem-Noord
Hef woord is aan....
Voor de Stiüe Armen
Chr. Lyceum te Haarlem
#0e tfcuwgaaig No. 1620T
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
Bureaux: Kennemerlaan 154,
Telef. 5437.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Maandag 17 December 1045
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 ct»
per kwartaal 4.—
Giro 273107.
Tel.: Redactie. 10600. Expeditie 14825.
OFSCHOON de vorige week zoo vrucht
baar is geweest in regeerings-publi-
caties en redevoeringen is toch een gemis
blijven bestaan. Dat geldt het departe
ment van Buitenlandsche Zaken. Het is
altijd het zwijgzaamste allei departemen
ten geweest en men kan dat gemakkelijk
verklaren door te zeggen, dat in de bui
tenlandsche politiek nu eenmaal niet alles
gezegd kan worden. De actie, na den eer
eten wereldoorlog in Europa gevoerd, om
open kaart te spelen in de buitenlandsche
verhoudingen is toen op een volkomen
mislukking uitgeloopen en wie met de di
plomatie, beschouwd uit het oogpunt van
eigen landsbelangen, in aanraking is ge
weest heeft veelal de neiging om het hoofd
te schudden en te zeggen: die dingen kun
nen ook niet openbaar gemaakt worden.
Er is evenwel een verschil tusschen alles
en niets, of bijna niets. Er is ook een be
schouwing, die niet de ontwikkeling van
specifieke verhoudingen met bepaalde
landen betreft, maar die de algemeene
koers van het buitenlandsch beleid geldt.
Welke richting volgt het beleid van het
Plein? Wat is het doel, waarnaar in alge-
meenen zin gestreefd wordt? Het Neder-
Iandsche volk verkeert tot dusver in het
duister omtrent de bedoelingen van mi
nisters van Kleffens en minister van
Royen. Het weet dat Nederland is toege
treden tot de organisatie van de Vereenig-
de Volken, ook wel eens aangeduid als „de
nieuwe Volkenbond". Het heeft uit het
Kamerdebat over die toetreding en uit de
perscommentaren begrepen, dat dit ge
schied is zonder groote geestdrift en ïang
niet zonder bezwaren, maar dat het Hand
vest de mogelijkheid biedt tot de schep
ping van regionale samenwerking en dat
er dus nog veel uit kan voortvloeien. In
elk geval heeft Den Haag zich op het
standpunt gesteld, dat wij hieraan moes
ten medewerken en onze verplichtingen
getrouwelijk nakomen. Daar blijft het bij.
Meer weten wij niet omtrent het nieuwe
buitenlandsche beleid. Het is wel erg wei
nig en het geeft niet den indruk dat er
veel veranderd is, nadat met zooveel op
hef en in zoo velerlei toonaard was aan
gekondigd dat wij nu een actieve buiten
landsche politiek zouden voeren en dat
het volk zich voor buitenlandsche vraag
stukken zou moeten gaan interesseeren.
Dat de neutraliteitspolitiek niet meer be
staat is duidelijk. Maar wat er voor in de
plaats is gekomen is het niet. Het Plein
maakt een even geheimzinnigen indruk
als vroeger. Het betrekt de openbare mee
ning niet in zijn beleid, zooals dat in zoo
veel andere landen, die sinds lange jaren
een actieve buitenlandsche politiek voe
ren of dat altijd gedaan hebben, gebrui
kelijk is. Als men de Engelsche dagbladen
geregeld leest is de tegenstelling wel heel
schril. Het Britsche „Foreign Office", het
ministerie van Buitenlandsche Zaken, dat
in de eigen landelijke verhoudingen ook
altijd een reputatie van zwijgzaamheid
heeft gehad en dat ook nu met veel meer
complicaties in de heele wereld te maken
moet hebben dan het onze, is niettemin
omtrent de groote lijnen van zijn beleid
openhartig genoeg en streeft ernaar, de
openbare meening daarin te doen mee
spreken. Minister Bevin is, evenals zijn
voorgangers, een man die zich veelvuldig
in het Lagerhuis doet hooren en zijn be
leid behoort totde meest voorkomende
onderwerpen van gedachtenwisseling in
het openbaar. Wij missen zulke openbaar
heid bijna geheël.
Dat dit niet zoo kan voortduren, omdat
de koers van ons buitenlandsch beleid ons
aller toekomst ten nauwste raakt, komt
ook tot uiting in een artikel in het orgaan
van de Volksbeweging, Je Maintiendrai.
De schrijver herinnert eraan, dat minister
van Kleffens een maand geleden nog er
kend heeft, dat onze zelfstandigheidspoli-
tlek tot het verleden behoort en dat de
minister-president in de regeeringsver-
klaring mededeelde, dat de buitenland
sche politiek meer dan ooit de aandacht
der regeering had. Dat i.s een half jaar ge
leden en wij wachten nog op een nieuwe
conceptie van ons buitenlandsch beleid
voor nu en in de naaste toekomst, op een
positieve formuleering van wat de regee
ring voor oogen staat.
De schrijver van deze beschouwing twij
felt blijkbaar aan het bestaan van een
groote lijn in ons buitenlandsch beleid.
Hij verklaart ten minste dat^de min of
meer geslaagde improvisatie, die het tij
dens de oorlogsjaren wel moest kenmer
ken, is voortgezet"„De groote lijn, de
visie op de plaats van ons volk in de we
reld heeft ontbroken. Zij is althans niet
duidelijk geworden"Buitenlandsche
politiek het wordt wel eens vergeten
en de straf volgt dan op de zonde moet
door een volk begrepen en gesteund wor
den."
Terecht merkt de schrijver vin deze
critische beschouwing op, dat ons volk
open staat voor een nieuwe koers in onze
buitenlandsche politiek en dat de kansen
op vernieuwing hier wellicht grooter zijn
dan op het terrein der binnenlandsche
verhoudingen. Willen zij tenvolle te baat
genomen worden, dan zijn voorlichting en
leiding noodig. En hoe staat het met de
hervorming van onzen buitenlandschen
dienst?
Deze opmerkingen en vragen onder
schrijf ik van ganscher harte De tijd
eischt een nieuw buitenlandsch beleid en
eischt ook de deelneming van het volk
(daarin. Het verwacht die. Waar bliift zij?
R. P.
Een kampong in de omgeving van de ka
zerne te Buitenzorg, vanwaar voortdurend
geschoten werd, is vernield. Engelsche
troepen, die voordien gebruikt werden
om dit gebied te bewaken en te contro
leeren zullen nu gebruikt worden om een
ander gedeelte van Buitenzorg, waar
overvallen gepleegd werden, te bewaken.
De Rapwi wordt overgebracht naar het
kamp Kedoeh Allah. De plaatselijke tele
foondienst was door de Indonesiërs bui
ten werking gesteld, doch na een bespre
king met de gemeente-autoriteiten is de
dienst weer hersteld.
Bandoeng Is rustig en tot samenwerking
bereid. Het Britsche garnizoen wordt ver
sterkt.
De strafexpeditie tegen Bekassi.
De Labourafgevaardigde Sorenfeon zou
heden aan den Britschen minister van
oorlog de vraag stellen: „Zullen de Brit
sche troepen op Java voortgaan met het
vernielen van inheemsche dorpen bij wijze
van represaille?
Uit betrouwbare bron wordt vernomen,
dat de extremisten het centrum van hun
beweging van het nu bijna geheel ver
woeste Bekassi 600 huizen werden daar
met den grond gelijk gemaakt' ver
plaatst hebben naar Tjikampek, ongeveer
110 km. ten Oosten van Batavia. Het ge-
heele gebied van Bekassi-Tjikampek was
Zoowel vóór den oorlog als gedurende de
Japansche bezetting berucht om de op
stootjes van gespuis en „rampokkers".
Sedert Oct. is een aanzienlijke hoeveel-
heidwapens van Bandoeng naar Tjikam
pek vervoerd. Verscheidene duizenden In
donesiërs zijn in Tjikampek aanwezig. De
kern van deze extremistische troepen is
getraind door de Japanners, en noemt
zichzelf „barisan mati" (het leger des
doods). Volgens ooggetuigen hebben de
Japanners vooral in dit district getracht
de op te leiden leden van „het leger des
doods" Japansche ideeën in te gieten.
Ontvoeringen te Soerabaja
De extremisten te Soerabaja hebben
gedurende de gevechten aldaar bijna dui
zend mannen, vrouwen en kinderen ont
voerd. Zij worden als gijzelaars vastge
houden, maar niemand, ook de Britsche
militaire autoriteiten niet, weet precies
waar.
De prinsesjes Beatrix en Irene bij Het
groote poppenhuis, dat zij bij de opening
door Prinses Juliana aan het Kabouter
huis te Amsterdam schonken.
Het volgende communiqué is vandaag
in Moskou gepubliceerd: „De conferentie
van de ministers van buitenlandsche za
ken van Groot-Brittannië, de Ver. Staten
en de Sovjet-Unie is vandaag in Moskou
geopend. De Sovjet-Unie werd vertegen
woordigd door een delegatie onder leiding
van den volkscommissaris van buitenland
sche zaken Vachislaf M. Molotof, de Ver.
Staten door een delegatie onder leiding
van den minister van buitenlandsche za
ken James Byrnes en Groot-Brittannië
door een delegatie onder leiding van Er-
nest Bevin, den Britschen minister van
buitenlandsche zaken."
Het driemanschap der Unie
Het bureau van de Groote Advies Com
missie van de Illegaliteit d'eelt mede, dat
van een verzoek harerzijds tot het instel
len van een vervolging van het drieman
schap der Nederlandsche Unie, bij het bij
zonder gerechtshof te Amsterdam, geen
sprake is.
Het oorspronkelijke bericht omtrent dit
verzoek is door het* dagblad „De Gelder
lander" gegeven.
Mislukte overval op kamp.
Een officieel communiqué verklaard,
dat het Kota Pariskamp te Buitenzorg in
den vroegen morgen van den 15en De
cember door twee groepen van ongeveer
150 Indonesiërs werd aangevallen. Zij
waren met messen gewapend en ze na
derden den wachtpost, terwijl ze tot hun
„Mo'nammedaansche broeders uit Britsch
Indië" riepen, hen in het kamp te laten,
of zij zouden afgeslacht worden. De troe
pen openden' het vuur en verspreidden
de benden.
Een vertegenwoordiger van de Japan
sche regeering heeft er generaal MacAr-
thür van in kennis gesteld, dat prins Ko
noje, ex-minister in het kabinet van
Sjidehara en door de Amerikanen als oor
logsmisdadiger op de lijst geplaatst, door
vergif in te nemen, zelfmoord heeft ge
pleegd.
De val van Tabriz, de hoofdstad van
^zerbeidsjan, is thans door de regeering
te Teheran officieel toegegeven. Men
verwacht, dat de provinciale garnizoenen
het voorbeeld van Tabriz, waar 400 man
gelegerd waren, zullen volgen.
De leuze, dat Azerbeidsjan zelfstandig
wil zijn binnen het kader van den Iraan-
schen staat wordt in de Perzische hoofd
stad beschouwd als een voorwendsel om
tot uitbreiding van de beweging te ko
men, temeer daar de veronderstelling ge
wettigd is, dat de opstandige beweging
niet tot het Noord-Westen van Iran be
perkt is. Te Tabriz verklaren de demo
craten, dat zij den weg voor de andere
provincies willen banen.
Radio Moskon heeft medegedeeld, dat
ie Tabriz reeds een nieuwe regeering
is gevormd onder leiding van Kisjevari.
Het uitbreidingsplan
Er is door de gemeente een wijziging
gemaakt van blad 10 van het uitbreidings
plan 10 van Haarlem-Noord. Het terrein
voor de voetbalvereeniging „Haarlem"
gereserveerd is vergroot. In het Noorder
Sportpark is ook grond gereserveerd voor
een zweminrichting. Verder voor een kin
derspeelplaats en een complex school-
werktuinen.
Het is noodig verschillende grondwer
ken uit te voeren voor het Noordersport
park. De kosten zijn f 47.800. Er is werk
voor 25 30 man gedurende 20 weken.
Verwacht wordt dat het rijk daarvan
70°/o voor zijn rekening zal nemen.
Den Minister
President:
Eens zal het duidelijk
worden dat Europa als een
geheel dient gezien te wor
den en de volken van Euro
pa met elkaar moeten le
ven. Ook Duitschland zal
een plaats moeten krijgen
in dit geheel van volken.
(Rede van 10 Dec. te
Amsterdam).
Zesde verantwoording
Door ons blad ontvangen giften: J. K»
f5,-, Fam. M en. K. f5,—, J. O f2,50, A.
f5,—, A. W. f5,—, K. A. f 1—S. H. f 1,—,
P. f20,—, P. C. K. f3,—, J. E. te Hrl f 10,—
W. W. f2,50 T. W. S f 5—H M. f 1.— Dames
K. f4,—, G. en G. f 0,50, Fam. R. f2,50, X,
door Bern. v. past. N. f 25,T. v. W. f 5,0
V V. f 15,K. H. f 15,Mej F. W. f 1.—
B. R. f 1,—, H. K. f 1,—, H. Z. f 1N. N.
f2,50, Wed. A. flO,—Mevr. J. V. f2,—, D.
V. f2,50, J. D f2,—, Tj. V. f3,—, B P. f 2,—
A. E. flO,—Mej. M. H. f2,—, J. J. O. f7,S0.
Door ons blad ontvangen 'girobiljetten: R H.
f 25,—, H. F. v. Z. f 10,—, A. G. f 10,—, H. H.
f5,—, W. F. flO,—W. D. f5,— N. A. M. B.
flO,—D. d. B. f 2,50, A. J. L, f5,—, W. L..
N. flO,—J. J. H. f5,—, J. J. R. f5,— J. B„
flO,—A. H. B flO,—W. J. O—T. flO,—
R. C. B. V. d. B. f40,—.
Totaal f 353,Reeds ontvangen f 5852,47;
Totaal ontvangen f 6205,47.
Ben oplossing.
Naar wij 'vernemen zal binnenkort een
ledenvergadering van het Christelijk Ly
ceum wórden gehouden, waarin de ge
rezen moeilijkheden besproken zullen
worden.
Ons werd' verzekerd dat dezer dagen
een oplossing zal worden verkregen dia
in het belang van het Lyceum is en die
bovendien alle partijen (den rector zoowel
als het bestuur en de ouders) zal be
vredigen.'
H. B. Verbeek overleden
Op 63-jarigen leeftijd is overleden de
heer H. B. Verbeek, een bekende figuur
in de voetbalwereld. Hij was lid van de
finaneieele commissie van den Ned. Voet
balbond, adviseerend lid van de Bonds
vergadering, sinds 24 April 1937 Bonds-
ridder en voorts lid van de commissie
van beroep van de afd. Haarlem van den
N.V.B. De teraardebestelling zal plaats
hebben Woensdag a.s. om 2 uur op de Al
gemeene Begraafplaats te Heemstede.
Op een persconferentie te Nijmegen
spraken de minister-president en drie mi
nisters.
Over annexatie.
Prof. Ir. W. Schermerhorn zei
o.a.: Het is bepaald niet waar dat de an
nexatie van de baan is. Het probleem van
de Westgrens van Duitschland is nog niet
afgedaan. De oplossing is een internatio
nale quaestie en zeker zal Nederland daar
in een rol spelen.
Wat er in het Ruhrgebied gebeurt kan
ons niet onverschillig blijven.
Het Nederiandsche volk zal een uit
spraak moeten doen of het pro of contra
annexatie is.
De oorlogsschade.
De minister-president zei verder, dat
de regeling die gemaakt is voor de ver
goeding der oorlogsschade nog slechts een
voorloopige is. Een definitieve regeling
wordt na de verkiezingen aan de Staten
Generaal voorgelegd.
Ook minister Ringers (Wederop
bouw) sprak over deze quaestie. Thans is
voor de vergoeding aangenomen de waar
de van Mei 1940. Daartegen zijn vele be
zwaren ingebracht. Er wordt gezegd, dat
de bouwprijs thans het viervoudige be
draagt. Spreker gelooft dit evenwel niet.
Tijdelijke factoren beïnvloeden den prijs,
o.a. gebrek aan bouwmaterialen en arbeids
krachten. Gehoopt wordt dat later een
verhouding van 1 tot lfó bereikt wordt.
Als alles goed gaat zal het volgend jaar
het glasprobleem zijn opgelost.
Politieke gevangenen.
Het is niet juist zoo zei Pro f.
Schermerhorn, dat er met Kerstmis
een amnestie komt voor politieke gevan
genen. In December zullen gevangenen
worden vrijgelaten, maar ook in Januari
en later. Dat het tempo der selectie wordt
verhoogd is noodzakelijk. Er zijn men-
schen bijv. op grond van een N.S.B.-
schap in 1934 die volkomen onschuldig
waren. „Als deze menschen straks, als zij
vrij komen", aldus de minister-president,
„tegen den Staat der Nederlanden een
lang gezicht zullen trekken, dan vind ik
dit volkomen begrijpelijk. Er zijn erger
lijke voorbeelden aan te halen van vast
zitten, zoowel als van vrijlaten Het ge
laden sentiment heeft hier een groote rol
gespeeld, doch ongetwijfeld zullen wij dit
in de toekomst zien rechtbuigen".
Indië.
Gevraagd naar resultaten van de con
ferentie van Singapore zeide de minister
president „Het is de bedoeling, dat de
luitenant gouverneur-geheraal naar Ne
derland komt voor het voeren van be
sprekingen. Een van de vragen is, of en
zoo ja, welke gevolgen de besprekingen
vin Singapore zullen hebben. Ik wil er
niet op vooruit loopen. Wij hebben nog
geen duidelijk inzicht in het karakter en
de beteekenis van deze conferentie. De
conferentie lijkt mij in hoofd-zaak van
militairen aard te zijn geweest".
De zuivering.
Minister B e e 1 zei over de zuivering,
dat hij de zuivering zooveel moge
lijk wil bespoedigen. Dat een gemeente
raad en gem.ambtenaren staken uit protest
tegen den terugkeer van een gestaakten
burgemeester, kan onder geen omstandig
heden aanvaard worden. Die staken ver
zaken hun plicht.
Ruim 300 burgemeesters zijn ontslagen.
Verkeersvraagstukken.
Minister van Scha ik:
De reparatie-capaciteit der Spoorwegen
is thans 12-18"/». Daarom laten de spoor
wegen in België ook repareeren. De Spoor
wegen rijden zonder eenige reserve.
Van de 4000 autobussen die Nederland
in 1940 had zijn er slechts 300 over.
Voorloopig worden 13 vliegvelden in ons
land in orde gemaakt.
Er bleken 200.000 motorvoertuigen in
ons land te zijn. 90.000 daarvan hebben
een rijvergunning. Er is een prioriteits-
lijst opgemaakt. .j
