Haarlems Dagblad
Verbitterde gevechten bij Buitenzorg
Haarlems jubilé
De Duitsche
plundertactiek
Stalins terugkeer
van veel belang geacht
Voor welslagen
van Moskousche Conferentie
Atoomenergie
Het woord is aan....
Installatie
burgemeester Reinalda
8öe Jaargang Mo. 18209
Bureaux: Groote Houtstr. 93
en Soendaplein 37, Haarlem
Bureaux: Kennemerlaan 154,
Telef. 5437.
Tel.: Dir.-Hoofdred. 15054. Adm. 10724
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pecreboom
Woensdag 19 Dee. 194.»
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal 4.
Giro 273107.
Tel.: Redactie 10600. Expeditie 14825.
Welke bedoeling heeft de reis der Nationalistische leiders
Buitenzorg was Maandag het tooneel
van verbitterde gevechten van man tegen
man tusschen Indonesiërs en een sterke
Britsche troepenmacht, die ten Westen
van het interneeringskamp van Kota Pa
ris opereerde. Dit kamp moet namelijk
ontruimd worden vanwege de herhaalde
aanvallen der extremisten. De Engelschen
stuitten hier en daar op sterken tegen
stand en er ontstonden harde gevechten,
waaraan meer dan 300 met geweren, hand
granaten en messen en minstens cén mid
delzwaar machinegeweer gewapende In
donesiërs deelnamen. Tijdens de gevech
ten werden in elk geval 80 hunner gedood
doch het is waarschijnlijk dat hun verlie
zen nog grooter zijn en meer dan 100 man
bedragen. Verscheidene Indonesiërs wer
den gewond.
Op den terugweg naar hun basis raak
ten de Engelschen opnieuw in een gevecht
gewikkeld door ingegraven Indonesiërs,
twee leden van een Britsche tankbeman
ning werden gewond en een vrachtauto
chauffeur werd gedood. Drie Britsch-In-
dische soldaten sneuvelden en 29 werden
gewond.
Gevangenissen ontruimd
De Engelschen hebben alle gevangenis
sen van Batavia ontruimd. De gevange
nen werden overgebracht naar het eiland
Onrust even ten Noorden van de kust
voor Batavia gelegen.
Britsche militaire politie overviel de
gevangenis van Tjipinang in Mr. Corne
lls en bevrijdde daar 15 Indo-Europeanen.
De spoorlijn naar Batavia is thans on
der Britsche controle, hetgeen onmiddel
lijk een verlaging der zwarte prijzen ten
gevolge heeft gehad, hoewel een liter
rijst nog altijd zes Japansche guldens
kost.
Uit Soerabaja wordt gemeld, dat een
aantal Indonesiërs zich geconcentreerd
heeft in Krijan, een bekend Indonesisch
bastion; waarheen de meeste Indonesische
troepen uit Soerabaja terugtrokken.
Vele veronderstellingen
Un. Press meldt uit Batavia, dat be
voegde waarnemers wijzen op het feit, dat
thans te Buitenzorg nieuwe gevechten
zjjn uitgebroken vanwaar Soekarno en
Hatta juist zijn teruggekeerd na een
tocht door het Bantam-gebied. Men vraagt
zich in dat verband tevens af wat zal ge
beuren in Midden- en Oost-Java waar op
het oogenblik de meeste republikeinsche
leiders rondtrekken. Vele veronderstellin
gen doen de ronde over hetgeen werkelijk
achter de uittocht van zoo vele leidende
republikeinen uit de hoofdstad zit. Er
wordt op gewezen dat de tour volgde op
Van Mooks vertrek naar Nederland.
De vraag wordt thpis gesteld of de
republikeinen zijn gaan spreken met de
leiders elders op Java, die duidelijk extre-
mistischer zijn. teneinde ze te kalmeeren.
Een ander doel van de tocht zou fusie
tusschen de T.K.R. en meer of minder re
gulaire Indonesische strijdkrachten zijn.
De algemeene aandacht voor de republi
keinsche activiteit is tijdelijk naar het
Midden-Oosten van Java verschoven, ter
wijl de stormcentra van de extremistische
activiteit van het eene deel van het eiland
naar het andere vliegen. Na het terug
Feestweek 4-10 Augustus
In aansluiting op de officieele herden
king van het 700-jarig bestaan van Haar
lem als Stad op 22 en 23 November heeft
het gemeentebestuur van Haarlem het be
stuur der Stichting „Haarlem's Bloei"
uitgenoodigd de viering van dit feit voor
de bevolking in den loop van 1946 te wil
len voorbereiden, in samenwerking met
het Haarlemsch Comité voor Nationale
feesten, de Vereeniging „Haerlem", enz.,
wat betreft de verschillende onderdeelen.
Het Uitvoerend Comité is thans samen
gesteld als volgt: D. J. A. Geluk, Voorzit
ter; A. Rauwerda, Algemeen Secretaris;
C. S. Th. van Gink, Secretaris; P. A. Dij-
kema; H. Th. Fibbe; Mr. P. Fuhri Sneth-
lage; Ds. G. B. Heyn; Mr. Julius H. Hoog;
B. W. Lasschuit; Dr. A. Melchior; Her
man Moerkerk; A. W. Schaefer; J. Schip
pers; Dr. C. Spoelder; J. W. A. Stalpers;
J. E. Voet; H. J. Voors, Leden.
Voor de verzorging van de verschillen
de onderdeelen van de feestelijkheden,
welke zullen plaats hebben van 4 tot en
met 10 Augustus 1946, zullen een 8-tal
speciale commissies worden benoemd.
De historische tentoonstelling.
De historische tentoonstelling in het
Frans Halsmuseum die een interessant
overzicht geeft van de geschiedenis van
Haarlem zal tot het einde van het jaar
geopend blijven en ook op de Kerstdagen
te bezichtigen zijn.
Aan den 10.000sten bezoeker zal een
fraai aandenken geschonken worden.
De bezoekers worden tevens in de ge
legenheid gesteld kosteloos de schilde
rijencollectie in het Frans Halsmuseum
te bezichtigen.
trekken van de Britsche troepen uit Be-
kasi dat platgebrand werd, hebben terug-
keerende inwoners zware vergeldings
maatregelen genomen tegen de Chinee-
sche burgers, wier huizen door de Engel
schen gespaard waren.
Borneo en Celebes
laten Soekarno los
Volgens berichten uit Nederlandsche
bronnen, zoo meldt Un. Press, hebben de
Indonesiërs in de Buitengewesten, zooals
Bornea en Celebes zich over het algemeen
van Soekarno afgewend. Hoewel ook daar
incidenten voorkomen, is ontdekt dat vele
incidenten op Borneo door agitatoren uit
Java zijn uitgelokt. Volgens dezelfde be
richten lijkt het, dat de politieke partijen
op Celebes, die eerst de zijde van Soe
karno hadden gekozen, thans tot de over
tuiging zijn gekomen dat samenwerking
met de Nederlanders het beste voor de
Archipel is. De leider van de Indonesische
jeugdbeweging op Celebes bijvoorbeeld
trad als zoodanig af en propageert thans
steun aan de Nederlanders onder zijn
volgelingen.
Twee leden van Sjarir's „kabinet", de
ministers van financiën en economische
zaken, zijn afgetreden.
De piloot van de neergestorte Thunder
bolt is nog niet gevonden.
26.000 Wagon ladingen
Hoe de Nazis de overwonnen Westelijke
gebieden uitkamden en plunderden bleek
uit de documenten die de aanklagers Dins
dag naar voren brachten. 26.984 wagonla
dingen huishoudelijke artikelen, meer dan
elf mlllioen Reichsmark betaalmiddelen en
fondsen, ruim 22.000 kunstvoorwerpen van
alle soorten, hadden zij er tegen Juli '44
uitgesleept.
In een rapport wordt gesproken over 120
kisten kleerenhangers, 30 kisten flesschen,
240 balen samengeperste vodden. Over de
confiscatie van de 38.000 Joodsche inboe
dels te Parijs wordt gezegd: het transport
van de inboedels werd voltooid met de hulp
van het geheele wagenpark van den Bond
van Parijsche verhuizers, die dagelijks
voor 150 vrachtwagens en 1500 arbeiders
heeft gezorgd. (U. P.)
Seid einig, einig, einig!
Uit geheime documenten blijkt de liqui
datie van twee Nazi-helden, n.l. den be
kenden oorlogsvlieger Mölders die 125 keer
in de lucht de overwinning behaalde en
den duikbootkapitein Prien, de bekende
hoofdpersoon van Scapa Flow, waar de
Royal Oak vernietigd werd door een stout-
moedigen overval van een Duitsche duik
boot. Ook over het complot tegen Hitier
kwamen bijzonderheden aan het licht, en
wel dat Himmler er zelf aan meegeholpen
heeft, maar zich te elfder ure terugtrok uit
vrees voor mislukking.
Zelfs Göring was tegen het einde van het
Duitsche avontuur niet meer in de gunst,
op 22 April 1945 beval Hitier, dat zijn
medewerker uit den weg moest worden ge
ruimd, maar de valschermjagers van Her
mann redden hem op het laatste moment.
Op het Witte Huis is medegedeeld, dat
Truman dagelijks door middel van tele
grammen in contact blijft met Byrnes te
Moskou.
Aan den terugkeer van Stalin naar
Moskou op dit oogenblik wordt groot ge
wicht gehecht. Volgens een autoriteit te
Washington zou dit feit de kans op een
betrekkelijk succes van de conferentie
met minstens vijftig procent verhoogen.
De Sovjet-delegatie zal nu, indien dit
noodig is, snel met Stalin ruggespraak
kunnen houden.
De besprekingen van het plan voor de
controle op de atoom-energie zou volgens
binnengekomen aanwijzingen niet veel
tijd vergen. Men verwacht, dat de Sovjet-
Unie, ofschoon zonder veel enthousiasme,
zich met het plan zal vereenigen.
Boodschap van de E.A.M.
De E.A.M.-coalitie van 6 Grieksche link-
sche partijen, heeft een boodschap aan de
drie ministers van buitenlandsche zaken
te Moskou gezonden, waarin gevraagd
wordt om te helpen bij de vorming van
een Grieksch kabinet, waarin de E.A.M.
zou zijn vertegenwoordigd, en de Griek
sche regeering van Sofoelis van de hand
wordt gewezen als niet in staat om de
Grieksche problemen op democratische
wijze op te lossen. De boodschap voegde
hieraan toe: „de aanwezigheid van vreem
de troepen 'in Griekenland wordt met den
dag meer ongewenscht."
Men verwacht in welingelichte kringen
te Washington, dat het einde van de con
ferentie te Moskou zal worden afgewacht
alvorens Engeland en de Ver. Staten hun
beslissing inzake hun betrekkingen tot
Franco-Spanje zullen nemen.
en Staatssouvereiniteit
De Canadeesche minister-president
Mackenzie King heeft mededeelingen ge
daan over de besprekingen, welke te
Washington over de atoomenergie zijn
gehouden. Hij zeide o.a.: „Hoe meer men
de problemen, waarvoor de wereld door
de ontwikkeling van de atoomenergie is
geplaatst, overweegt, des te moeilijker
wordt het een oplossing te zien anders
dan met het in zeker opzicht prijs geven
van de nationale souvereiniteit. Dit ge
deeltelijke prijsgeven van de nationale
souvereiniteit moet worden vervangen
door een of anderen vorm van wereld-
regeering, welke in elk geval zeggenschap
zal moeten hebben op het stuk van het
voorkomen van oorlog en het handhaven
van de internationale veiligheid." Verder
zeide King, dat de organisatie der Ver-
eenigde Volken wel de eerste stap betee-
kende op den weg naar die samenwer
king tusschen de naties, welke een essen
tieel vereischte is voor het behoud van
de beschaving, doch niet de definitieve
stap.
Anonymus:
Het is een wijs man die
er voor zorgt, nooit zijn
hoofd te stooten tegen het
plafond van zijn kundig
heden.
Hedenmiddag 2 uur vergaderde Haar
lems Noodraad, allereerst tot installatie
van den nieuwen burgemeester, den heer
M. A. Reinalda.
Nadat de heer Reinalda was binnenge
leid, werd hij toegesproken door den oud
sten wethouder, den heer F. S. Noordhoff,
die hem namens den raad in zijn nieuwe
waardigheid welkom heette. Hij herinner
de er aan, dat de heer Reinalda reeds in
1917 tot lid van den raad gekozen werd
en sinds 1923 bijna onafgebroken een be
langrijke plaats heeft ingenomen in het
college van B. en W.
Het moet u zoo zei de heer Noord
hoff een reden tot bijzondere voldoe
ning zijn geweest, dat de adviseurs van
H.M. de Koningin aan de Landsvrouwe
het voorstel hebben kunnen en willen
doen, om de vervulling van het hoogste
ambt in deze gemeente in uw handen te
leggen.
Niet minder groot moet uwe voldoe
ning wel zijn, nu gij met deze eervolle
onderscheiding uw levenswerk bekroond
hebt gezien. Zij is in waarheid de vrucht
van onverzwakte krachtsinspanning, van
noeste vlijt en van grooten ernst om in
de maatschappelijke problemen door t«
dringen en u kennis der sociale verhou
dingen alsmede een veelzijdige a'vemeena
ontwikkeling eigen te maken, welke u bij
de zware taak die u wacht, zóó zeer te
stade zullen komen.
Er is nog een omstandigheid welke het
aan de adviseurs van de Kroon te ge
makkelijker moet hebben gemaakt, om u
voor deze benoeming voor te draven en
wel de objectiviteit, kenmerk van uw
wezen, waarmede gij men^chen en ver
houdingen pleegt tegemoet te treden.
Voor uwe inzichten en uwe bevi len
zijt gij altijd frank en vrij uit"pV ten,
gij hebt ze nooit onder stoelen of h- -ken
gestoken, maar in den strijd de- 'feeën
hebt gij eveneens te allen tiide de
meeningen en de argumenten van hen die
anders dachten dan gij. weten te waar-
deeren en te eerbiedigen.
Uw oprechte democratische gezindheid
kwam daarin tot uitdrukking. In ruimen
kring heeft men dat in u geaonreciëerd.
Hierin is tevens de verklaring gelegen
van het feit dat uw benoemin1» tof bur
gemeester van Haarlem in breede kringen
der bevolking met sympathie en inge
nomenheid is begroet.
Het besef is bij de burgers van Haar
lem levendig, dat hun belangen door U
naar beste krachten, met den vollen in
zet van uw persoon zullen worden be
hartigd.
Tenslotte verzekerde spreker dat de
burgemeester kan staat maken op vol
ledige medewerking van den raad en het
geheele gemeente-personeel.
Hierna werd den heer Reinalda door den
heer Noordhoff de ambtsketen omhangen.
m -
Uit liet Kerstspel, dat door de samenwerkende Ohr, Jeugdorganisaties lu de Groote Iverlc te Haarlem
wordt vertoond. Links Jozef en Maria bij de Kribbe, rechts de Moorenkoning, die het Kindeke Jezus eer
komt bewijzen. Bij de voorstelling van hedenavond welke door hooge gasten zal worden bijgewoond,
moet meu om 7,45 uur aanwezig' zijn, omdat dan de kerkdeuren gesloten worden,