De ontploffing
te Scheveningen
Philips
Het vee
De Radio
Hervatting
van bedrijven
Van de „Oranje"
op de „Atlantis"
De Scabies-Epidemie
De aanklacht tegen
Ds. R. H. Oldeman
De vischomzet
in 1945
Avonturen van Wag en Warrel
Man en paard
Euwe
Honderden pas herstelde
huizen zijn weer
onbewoonbaar
Nader wordt uit den Haag gemeld, dat
het terrein waar op Oudejaarsavond de
hevige explosie plaats had, gelegen is in
de duinen achter de van Alkemadelaan,
tusschen de nieuwe Alexanderkazerne en
de strafgevangenis. De ontploffing was
zoo hevig dat een krater van bijna 30 M.
diepte is ontstaan, met een middellijn van
ruim 50 m. Groote stukken beton werden
honderden meters ver geslingerd. Een
enorm stuk van den bunker, zeker 3 a 4
ton zwaar, kwam 150 m. verder neer.
Vermoedelijk zijn bij de ramp geen
slachtoffers gevallen, tot dusverre werd
niemand als vermist bij de politie opge
geven.
Nog steeds tast men in het duister om
trent de oorzaak van de ontploffing.
De aangerichte schade is van zeer groo-
ten omvang. Duizenden ruiten hebben het
moeten ontgelden in Noord-West Scheve
ningen en in het noordelijk gedeelte van
het Benoordenhoutskwartier.
Honderden woningen, nauwelijks met
veel moeite van oorlogsschade herstem,
en van glas voorzien, zijn wederom on
bewoonbaar geworden. Overal is men druk
bezig, noodherstellingen aan te brengen,
maar door het ontbreken van glas zijn tal
van gezinnen genoodzaakt elders een on
derdak te zoeken. De heerschende koude
maakt een verblijf in de getroffen panden
voor velen ondoenlijk.
werkte voor de Geneeskunde
Dat men l>U Philips in Eindhoven ty-
Bens den oorlog allerminst heeft stilgeze
ten, blykt wel uit de thans openbaar ge
maakte nieuwe vindingen, die vooral op
het gebied der geneeskunde revolutionair
genoemd mogen worden.
Een A.N.P.-redacteur heeft een kijkje
nogen nemen achter de schermen van do
deet.wensche laboratoria, waar vooral
aiaioj) f ggbicd der Röntgenologie verba-
"l^ngwekkende vooruitgangen zijn gc-
"boekt, terwijl de wereld in vuur en vlam
stond. Nu de vrede is weergekeerd zullen
deze uitvindingen tot heil der menschheid
kunnen worden aangewend en dit is
vooral te danken aan het onvermoeide
vorschen van Professor Casimir en zijn
assistenten.
Niet alleen de geneeskunde zal wel
varen bij de nieuwe werkwijzen, die door
Philips in de finesses zijn ontwikkeld,
maar ook de studie der materialen zal er
gemakkelijker en doeltreffender door
worden.
Röntgenappnratcn met een draaiende
anode, zulks ter voorkoming van warm-
loopcn, maken het gebruik van sterke
stralen mogelijk, hetgeen vooral bij longen
onderzoek van enorm belang zal blijken
te zijn.
Op het gebied der therapie vervaardigde
Philips een apparaat voor Contact-thera
pie. De Röntgenbuis, die zich in dit toe
stel bevindt, is zoo dun, dat zij in ver
schillende lichaamsholten kan worden ge
bracht, waardoor een intensievere bestra
ling dan tot dusver, mogelijk wordt en
de weg naar de huidkankerbestrijding
open ligt. Een ingenieus apparaat, dat tij
dens den oorlog zijn sporen reeds verdiend
heeft, is de Philips boloscoop, (kogelzoe
ker) die kleine granaatscherfjes in het
menschelijk lichaam snel localiseert.
Ook de Röntgen-massafotografie, die
eveneens in Amerika en Engeland nauw
keurig onderzocht is, heeft bij Philips het
aanschijn gegeven aan een toestel, dat
door oorlogsachterstand nog wel niet vol
maakt is, maar binnenkort in zooverre
geperfectioneerd zal zijn, dat het zijn bui-
tenlandsche „collega's" den loef afsteekt.
De Amerikaansche Philips-laboratoria
hebben groote vooruitgang gemaakt op
het gebied der X-stralen onderzoekingen
van kristal-structuur.
Registratie bljjft noodig
Wegens de huidige positie van de
vleeschvoorziening in ons land blijft re-
gistratic van het vee voorloopig noodza
kelijk, daar het huidige vleeschrantsoen
alleen op ueze wijze kan worden gehand
haafd en in de toekomst verhoogd Ambte
naren van den C.C.D. constateeren bij
herhaling, dat er veehouders zijn, die de
registratiekaarten onvolledig invullen en
ongeregistreerde koeien, varkens en scha
pen houden.
In Katwijk werden bij een veehouder
vijftien ongeregistreerde schapen in be
slag genomen en verbeurd verklaard. Deze
veehouder kreeg f 500 boete en werd, we
gens herhaalde overtreding, bovendien
veroordeeld tot anderhalf jaar gevange
nisstraf.
Deze maand uitzendingen
der Omroepvereenigingen
Naar de Volkscourant verneemt, wor
den thans maatregelen genomen om de
omroepvereenigingen, zooals K.R.O., A.V.
R.O., V.P.R.O. en V.A.R.A. deze maand
hun uitzendingen op eigen terrein weer
%c doen hervatten.
Geschenk van hel
Cura^aosclie Roode Kruis.
Het Curagaoschc Roode Kruis heeft tele
grafisch aan zijn vertegenwoordiger in
Nederland, den heer Van der Velden, een
plan bekend gemaakt, dat voorziet in het
adopteeren van 1000 peetkinderen. Het
Curagaosche Roode Kruis zal f 30.000 ter
beschikking stellen, waarvoor ten hoogste
1000 paketten ad f 30 zullen worden sa
mengesteld, die aan 1000 kinderen worden
uitgereikt. Dit zal namens het Curagao-
sche Roode Kruis aan het hoofdbestuur
van het Nederlandsche Roode Kruis wor
den aangeboden. Bovendien zal het Cura-
gaosche Roode Kruis een hulpactie onder
de Curagaosche bevolking organiseeren.
Opgeheven
tijdens de bezetting
Er zijn regelingen vastgesteld voor de
hervatting van tijdens de oorlogsjaren,
tengevolge van maatregelen door den
bezetter getroffen, opgeheven bedrijven.
Personen die hun bedrijf, dat op wettige
wijze ingevolge de Vestigingswet Klein
bedrijf gevestigd was, weer willen begin
nen. moeten in het bezit zijn van een
goedkeuring van de Kamer van Koophan
del. Zij behoeven niet opnieuw te vol
doen aan de bij de wet omschreven eischen
om aan te toonen credietwaardigheid,
handelskennis en vakbekwaamheid.
Degenen die thans hun bedrijf uitoefe
nen in een pand, waarin, tengevolge van
de maatregelen van den bezetter, een an
der bedrijf moest worden gestaakt, zijn
verplicht voor de voortzetting van hun
bedrijf toestemming van de Kamer van
Koophandel te vragen.
Voor het verplaatsen van een bedrijf
binnen dezelfde gemeente is eveneens
toestemming vereischt.
De goedkeuringen in deze omgeving
moeten worden gevraagd door middel van
bij het kantoor Haarlem der Kamer van
Koophandel, Nassauplein te Haarlem, ver
krijgbare formulieren vóór 22 Januari. De
behandeling der aanvragen is kosteloos.
Tuseiiius voor den rechter.
De laatstelijk in Bloemendaal, doch
voordien te Velsen en Driehuis woon
achtige K. H. Tusenius zal zich a.s. Dins
dag voor het Bijz. Hof te Amsterdam moe
ten verantwoorden. De tenlastelegging be
helst velerlei soorten hulp aan de bezet
tingsoverheid, zooals opzettelijke mede-
deelingen aan het Arbeidsbureau over
ontslagen en overbodige arbeiders, het in
1942 storten van bijdragen uit de bedrijfs-
kas van een Visseherijmaatschappij aan
het Deutsche Winterhilfswerk en den
Ned. Volksdienst en het in datzelfde jaar
aandringen bij andere reeders tot het
storten van een percentage van hun op
brengsten op rekening van Winterhulp,
en het van 1 Mei 1943 tot Jan. 1944 doen
verrichten van werkzaamheden voor de
Kriegsmarine. Als getuige treedt o.m. de
N.S.B.-burgemeester van Velsen, Tj. v.
d. Weide op.
Weerbericht
Nog een nacht vorst?
Weersverwachting tot Vrijdagavond.
Plaatselijk matige vorst des nachts, over
dag lichte vorst of om het vriespunt.
Overdrijvende wolkenvelden of mistban
ken in het Noorden en midden des lands.
Geen neerslag, aan de kust matige wind
jit Zuidelijke richtingen. Algemeene voor
uitzichten: de vorstperiode zal geleidelijk
een einde nemen.
Nader vernemen «U, dat de ongeveer
1275 passagiers van het m.s. Oranje, waar
van de aankomst in Southampton ver
traagd is, met het Engelsche s.s. Atlantis
naar Nederland vervoerd zullen worden,
vermoedelijk in den loop van de volgende
week.
De Atlantis behoort, evenals de heden
verwachte Almanzora aan de Royal Mail
Lines te Londen. De Atlantis is een 3-
schroefs stoomschip van 15135 ton en werd
gebouwd in 1913.
In Haarlem werden reeds
20.000 lijders behandeld
Indertijd hebben wij reeds uitvoerige
bijzonderheden medegedeeld over de stel
selmatige bestrijding van scabies in Haar
lem en omstreken. Er zijn thans reeds
20.000 lijders behandeld en nog is het
werk niet afgeloopen. In Haarlem moeten
o.a. nog behandeld worden bewoners van
het Loidsche kwartier en de Vogelen-
bu"
No<
Uit deze cijfers blijkt wel, dat hier in
de....;-.. van ten zeer uitgebreide epide
mie' gesproken moet worden.
De directeur van den Geneeskundigen
Dienst te Haarlem, dr. W. B. Smit, deelde
ons mede, dat den laatsten tijd gestreefd
is naar een vereenvoudiging van de be
strijding, zonder dat de doelmatigheid
daardoor in gevaar komt. Het beddegoed
wordt niet meer ontsmet, maar ter plaatse
Ingespoten met een desinfecteerend mid
del. Eerst werd het beddegoed per auto
gehaald en na ontsmetting thuisgebracht.
Dit was tijdroovend en vergde bovendien
veel van de beperkte transport-capaciteit.
Door de nu ingevoerde vereenvoudiging
wordt de afwerking van het bestrijding-
programfha bovendien versneld Toch zal
het nog wel eenige maanden duren voor
het werk voltooid is en Haarlem en om
geving weer vrij van scabies genoemd kan
worden.
De scabies-bestrijding. die kosteloos
voor de lijders is, eischt natuurlijk groote
uitgaven. Op dit oogenblik beloopen die
al f 100.000. Verwacht wordt dat het rijk
de gemeenten in deze kosten tegemoet
zal komen, daar het hier uitgaven betreft,
die een gevolg van de oorlogsomstan
digheden zijn. Voorheen kwam scabies
hier slechts sporadisch voor. De epidemie
is een gevolg van de Duitsche bezetting
en de terugkomst van personen uit het
buitenland die met deze huidziekte be
smet
Wordt 11 Januari behandeld
Naar wij vernemen zal de zaak van Ds.
R H Oldeman te Santpoort op 11 Ja
nuari door het Bijzonder gerechtshof te
Amsterdam behandeld wórden. Hem is
tcnlaste gelegd, dat hij aan de Duitschers
heeft medegedeeld, dat Herman Rot zich
aan sabotage had schuldig gemaakt.
Ds. Oldeman, die eerst een half jaar in
voorloopige bewaring heeft doorgebracht,
is later op vrije voeten gesteld onder op
legging van huisarrest.
De elf millioen gepasseerd
De vischomzet in den Rijksvischafslag
van Mei tot en met November was
10.033.909.— In December bedroeg de
omzet 1.115.835.zoodat de totale om
zet sedert de bevrijding in Mei 1945
f 11.189.744.— bedroeg. De hoeveelheid
aan den afslag verkochte visch Decem
ber niet meegerekend was 11480765 K G
Ter vergelijking volgen hier de cijfers
van de drie laatste jaren vóór den oorlog:
1937 aangevoerd 58.786.191 K.G. ter waarde
van 7.576.439; 1938: 58.724.855 K.G. ter
waarde van 7.463 072 en 1939: 39.983.044
K.G. ter waarde van 6.356.026.
Uit deze cijfers blijkt duidelijk, dat de
vischprijzen dit jaar een abnormale
hoogte hebben bereikt. Tegen een kilo
prijs van 14 16 ct in do jaren 19371939
vinden we voor 1945 een kiloprijs van 87
cent of ongeveer zes maal zoo hoog.
De radio geeft:
18.00 Gram.muziek. 18,30 Kwartier van den
Arbeid. 18,45 Bekende melodieën. 19.00
Nieuws. 19.15 Reportage. 19.30 Cantabilé-sep-
tet. 20.00 Nederland Herrijst. 20.15 Carl Loewe.
20,30 Rscao Philharm. Ork. 21.10 Pauze (Cult,
agenda). 22.15 Mensch en maatschappij. 22.30
Orgel, 23,00 Nieuws. 23.15 Avondwijding.
HILVERSUM II, 415 M.
18.00 Nieuws. 18.30 George Frank. 19.00 Am-
sterd. Strijkkwartet. 19.30 Progr. voor do Ned.
Strijdkrachten. 20 00 Hoorspel. 20.20 Gram.-
muziek. 20.30 Vaudeville orkest. 21.00 De Rcg.
voorl.dienst antwoordt. 21.15 Jan Corduwener.
21.45 Avondwljding. 22 00 Nieuws. 22.20 Op
de drempel van den nacht.
19.Ja,daarstondietsover muggenen vlie
gen. Even kijken. „Een spin, die sieck
in sijn maagh is, sal agter de seven
heuvels soeken in 't veriaeten dal nabij
de verloor en velden. Aldaer leeft een
gansch oude toovenaer, die alles weet
en dus ook het cruyt voor een siecke
spinnenmaeg". Langzaam heeft Wag de
moeilijke letters en de ouderwetsche
taal ontcijferd, met zijn vinger nawij
zend. „Maar Warrel is heelemaal niet
ziek, Pi". „Weet ik wel" antwoord Pi-Li
„Maar je hebt ook nog niet alles ge-
lezen.
in vijfentwintig jareiï
Vijfentwintig lange jaren hebben ze
samen „de wijk" gedaan. In het begin van
het jaar 1921 is hij er als een jonge
kerel aan begonnen en zijn paard als een
frisch beest met een mooie staart en een
glans over zijn huid, die rilde in het zon
licht. Vijfentwintig jaren hebben de klan
ten melk van hem betrokken en het paard
kende zijn weg, het wist de Julianalaan en
het kende den Zijlweg. Achter hem schok
te de trouwe wagen met de typische hek
ken en den hoogen bok, de glimmende
melkkannen en het leger van flesschen.
Hij heette Zwier en zelden heeft een
naam zoo goed gepast bij een persoon als
bij dezen. Zijn vroolijk, open gezicht
stond immer naar een lach en zijn licht
Friesch accent draaide het „Twee kan,
mevrouw?" in een gezellige bocht. Samen
zijn ze door winter en zomer getogen, als
twee onafscheidelijke kameraden en in
de stille uren op den bok, bij het mono
tone hoefgeklots vielen er eenige woor
den tot het dier, dat met den kop schudde
en den staart nog fierder kruifde. omdat
de baas tevreden was.
De baas zakte naar de vijftig en het
paard naar de vijfentwintig. Het Holland-
sche weer striemde over hen heen. maar
zij brachten de melk rond in steeds een
deren gang, Zwier en zijn paard. „Kop
koffie, Zwier?" Nou, mevrouw, dat slaan
'k nie af". „Twee kan en een flesch me
vrouw?"
Hoeveel kinderen hebben het hemelsche
genoegen gesmaakt, met Zwier een eindje
mee te mogen rijden? Hoeveel sensaties
zullen doorleefd zijn achter de 6tevige
„achterhand" van het paard?
In het laatst van 1945 verwisselde de
trouwe vriend van den melkboer het tij
dige echter met het eeuwige en Zwier
heeft in zijn hart een steek gevoeld, om
dat zijn makker het nakende feest van
zijn vijfentwintigjarig jubileum niet meer
zou mogen beleven.
Maar de korte gestalte van den melk
man met zijn groenen wagen is nog steeds
een graag geziene gast op de Julianalaan
eri ook zijn klantjes In de Willem de
Zwijger en de Prins Hendrik en overal
waar hij aankomt kennen Zwier en
Zwier kent hen.
Vandaag is het feest. Nu zal Zwier
even niet de melkboer van elf uur zijn
(..waar blijft ie nou, de pap kan niet lan
ger wachten") maar de jubilaris, de
man. die vijfentwintig iaren zijn melk
heeft uitgevent en tegelijk met het wissel
geld een vriendelijk woord of een bemoe
diging wist terug te geven. J- F.
voegt zich bij de leiders
te Hastings
Woensdag was een belangrijke dag in
het schaaktournooi te Hastings daar de
topscorers tegen elkaar in het veld kwa
men, maar er zijn geen beslissingen ge
forceerd. Euwe heeft zich door een zege
over Devos aan de top geplaatst naast
Steiner en Prins, die allen 3'/2 Pt behaal
den De hangpartij tusschen Steiner en
Prin6, die in een ongunstige positie voor
onzen landgenoot was afgebroken, stabi
liseerde' zich zoover, dat deze na aanvan
kelijke winstkans voor Prins op remise
uitliep.
Tot dusver is er weinig lijn geconsta
teerd in de uitslagen. Na deze vijf ronden
blijkt geen der spelers een constanten
vorm te hebben getoond, waardoor men
geen inzicht in de krachtsverhoudingen
kan krijgen. Het duidelijkst komt deze
wisselvalligheid tot uiting in het onderlin
ge resultaat van wit tegen zwart De
zwarte stukken zijn te Hastings favoriet;
van de dertig gespeelde partijen won
zwart er 14, wit 9 en 7 partijen werden
remise. Uit de laatste twee ronden blijkt,
dat de normale verhouding zich aan het
herstellen is, aangezien wit 5 tegen zwart
3 partijen won.
Er is een hevig gedrang op de eerste
plaatsen. Voorspellingen zijn altijd ge
vaarlijk, maar als men in aanmerking
neemt welke tegenstanders de verschillen
de spelers nog te ontmoeten hebben, dan
hebben Prins en Steiner iets betere kan
sen dan Euwe en Tartakower. De twee
Nederlandsche deelnemers maken een
goede kans tot de prijswinners te zullen
behooren, al kan een enkele ronde het
beeld van den strijd totaal wijzigen.
Dc stand aan het einde van dc vijfde
ronde is: Euwe, Tartakower, Steiner en
Prins 3VZ pt.Ekström, Aitken en Denker
3pt.; Christoffel V/i pt.; Mieses en Tho
mas l'/2 Pt-ï Devos 1 pt en Sergeant y2 pt.
De zesde ronde belooft belangwekkend te
worden, aangezien drie „3K.-scorers
tegen drie „3-scorers" zullen spelen.
Van de spoorbrug bil Culemborg werd
een baan voor spoorwegverkeer reeds ini ge
bruik genomen. Het andere geteelte der brug
zal vermoedelijk met ingang van 18 Januari
voor het wegverkeer worden opengesteld.
Agenda
DONDERDAG 3 JANUARI
Bethel: Ds. A. M. Boeyinga. 20 uur. MU210K4
zaal Brlnkmann: Dr. A. v. d. Boom.,2°
Stadsschouwburg: ,,De Komedianten Tne-
rèse Raciuin, 20 uur. Gem. Concertgebouw,
Tulnzaal: Jan de Man, plano, 20 uur Rem
brandt: De dag van morgen (18 j 1L 16.15,
19 en 21 15 uur. Palace: In het vreemdelin
genlegioen 04 J.). 14. 10.15. 19 en 21.15 uur.
Luxor: Modern Times (15 ij.).
21 15 uur Frans Hals: 't Zit ln de Lucht (ie
i V 14 16.15 19 en 21.15 uur.
J VRIJDAG 4 JANUARI
Begijnhofkapelwonderen der Kunst, 20.15
uur. Stadsschouwburg: ,,De Bruiloft van Klo
ris en Roosje" en ..Harlequinade -'0 uur.
Gem Concertzaal: H.O.V. Ledenconcert. 20
ïür TÏÏS?." A.Mr. V08« Jr., uur.
Bioscopen al® Donderdag-
