Dr. H. J van Mook uit Engeland terug
De poel der Daihche misdaad
Assemblee
Voor de Stille Armen
Volken der wereld bijeen
Keuze tusschen leven en dood"
Haarlemsche tram
8(Fe Jaargang, No. 1R23« TT I II I Vrijdag II Januari 1940
Bureaux: Groote Houtstr. 93 J™"! IT J Tf I £Laak (J Cf I B I ^^^1 Uitgave Stichting Voorlichting
en Soendaplein 37, Haarlem I I I e^e V Jk m. M I M I w J M Abonnementen: p. week 31 ct.
Bureaux: Kennemerlaan 154, ^B" M P*r kwartaal 4.-
Telef. 5437. Postgiro 273107
Tel.: Adixlni.tr.lie 10724. Expeditie 14825 Dlrecteur-HooMredoeteor: Robert reeroboom Tc, Redac„e Dlr._Hoofdrcd 15054
Afgevaardigden van tweeenvijftig
landen zijn te Londen bijeengekomen
om de eerste algemeene vergadering van
de United Nations' Organisation, bij af
korting aangeduid als U.N.O., te houden.
Deze eerste Assemblée van den nieuwen
Volkenbond zal minstens een week of
vier, misschien wel zes, duren en zich met
de organisatie van de nieuwe poging tot
internationale samenwerking bezighouden.
Het Handvest van San Francisco is haar
richtsnoer en bij haar aanvang kan zij
alle kwesties in behandeling nemen, die
daaronder vallen. Maar het behoort tot
de taak van de eerste Assemblée, den
veelbesproken Veiligheidsraad te benoe
men, die volgens het Handvest moet wor
den ingesteld. En zoodra dat geschied is
moet zij een aantal zaken, die tot de be
voegdheid van dezen Raad behooren, ver
der aan hem over laten. De Assemblée
zal zich verder tot het doen van uitspraken
moeten bepalen en men hoopt dat haar
beslissingen groot gezag in de wereld zul
len doen gelden, zoodanig gezag, dat geen
land het zal wagen ze te trotseeren. Haar
uitspraken zullen geen aanvaarding met
algemeene stemmen vereischen, zooals
vroeger bij den Volkenbond het geval
was en dit is ongetwijfeld een vooruitgang,
want door dien eis^h werd indertijd de
besluitkracht van den Volkenbond zwaar
geremd. Door te beslissen bij een meer
derheid van stemmen, waarbij tevens de
tegenstemmers gebonden zijn aan het be
sluit der vergadering, kan men veel meer
ondernemen en wordt niet door het gevaar
van verstarring bedreigd.
Erkend moet worden, dat dit slechts
een toelichting op geschreven bepalingen
is en dat tenslotte in de practijk zal moe
ten blijken wat ervan terecht komt Het
heil der menschheid kan niet door Pacten
of Handvesten verzekerd worden, evenmin
als het heil van volken door politieke par
tijprogramma's. Het Handvest vormt
slechts een raam van bepalingen, waarbij
sancties tegen mogelijke overtreders zijn
vastgesteld en het is de vraag hoe de
regeeringen, die het hanteeren moeten,
ermee zullen omgaan. Critick op het Hand
vest heeft trouwens geenszins ontbroken
en zij geldt vooral de oppermachtige po
sitie van vijf mogendheden in den Veilig
heidsraad en het veto-recht, aan de mach
tigen toegekend. Maar bovendien Is van
vele zijden reeds de meening tot uiting
gekomen dat men verder zal moeten gaan
dan deze organisatie, hetgeen krachtig tot
uiting is gekomen in het pleidooi van den
Engelschen minister van Buitenlandsche
Zaken Bevin voor een woreldparlement.
De U.N O. schijnt bij haar optreden al
door de ontwikkeling der wereldgebeur
tenissen achterhaald te zijn, hetgeen voor
al te verklaren is uit het effect van de
uitvinding der atoombom. Dat is een groot
verschil met het optreden van den Vol
kenbond in 1919, onder idealistischer vlag
en idealistischer naam. Er was toen ook
veel critiek en veel scepticisme, maar
men voelde toch dat voor het eerst in de
wereldhistorie een groote nieuwe onder
neming beproefd werd De U.N.O. is geen
groote vernieuwing en haar voornaamste
aanbeveling is eigenlijk, in vergelijking
met den Volkenbond, dat ditmaal alle
machtigen van het oogenblik deelnemen
In 1919 onttrok Amerika zich.
Terwijl samenwerking van éenenvijftig
landen wordt beoogd, en schoone rede
voeringen van den Koning van Engeland,
den Colombiaan Zuleta (die de Assemblée
bij haar opening presideerde) en den En
gelschen premier Attlee de U N O. in
leiden, is de wereld vol machtsbereke
ning betreffende de positie der groote
mogendheden. Men is druk bezig met het
scheppen van tegenwicht en. evenwicht.
Wie deze feiten, waarover deze week
nog op deze plaats geschreven is, rele
veert schrijft niet bepaald een feestarti
kel bij de opening van de Assemblée der
U.N.O. Maar het heeft geen zin de zaken
mooier voor te stellen dan zo zijn. Het
blijft trouwens waarheid dat deze As
semblée een hoogst belangrijke gebeur
tenis is, dat zij den vorm van organisatie
vertegenwoordigt, dien men tot dusver
bereikt heeft en dat men er zijn hoop op
kan vestigen als een uitgangspunt voor
meer en beter. Hoe in de practijk een op
rechte samenwerking tusschen het kapi
talistische Amerika en het anti-kapitalis
tische Rusland zal kunnen ontstaan is
een der raadselen van de toekomst. Hoe
het op den duur met Europa moet gaan
is een niet minder groot raadsel In een
waarlijk internationale samenwerking
zullen toch in de toekomst niet alleen de
vroegere vijanden maar ook do Span
jaarden opgenomen moeten worden. Het
Spanje van Franco staat er nu ook bui
ten en terecht heeft men dezer dagen
opgemerkt, dat een grooter aantal Euro
peanen niet bi de UNO. vertegenwoor
digd is dan het totaal der bevolking van
de Vereenigde Staten (140 millioen). Dat
kan natuurlijk niet anders. Maar het
toont mede aan. hoezeer wij nog aan het
eerste begin van een internationalen op
bouw staan, die op dit oogenblik nog
slechts bestaatin een Handvest.
R. P.
Door ons ontvangen giften per Kas en
Postgiro: Mevr. S. v. E. W f 2,50, C J F..
f25,-, M. C. v. II. f5.-. J. K. f5,-. A. C. V.
f2,50 Totaal f40,Reeds ontvangen
1 10.676,17. Totaal ontvangen 110.716,17,
De eerste algemeene vergadering van dc
organisatie der Vereenigde Volken (UNO)
is Donderdagmiddag om vijf uur in de
groote zaal van de Central Hall van West-
minster te Londen geopend, op denzelfden
dag, dat voor 26 jaar in Genève de Vol
kenbond voor dc eerste maal bijeenkwam.
Het was een historisch oogenblik, toen
dr. A. Zuleta, voorzitter van de voorbe
reidende commissie en gedelegeerde voor
Columbia, zich van zijn rooden zetel ver
hief en de tweede groote poging van de
wereld tot het waarborgen van een du-
renden vrede inleidde. Hierna voerde Att
lee het woord, waarop men overging tot
het kiezen van een voorzitter. Gekozen
werd de Belgische minister van Buiten
landsche zaken Paul Spaak, die 28 stem
men op zich vereenigde tegen 23 stemmen
voor den door dc Sovjet-Unie voorgestel
den candidaat, Spaaks Noorschen collega
Trygve Lie.
Openingsrede van dr. Zuleta.
„Vastbesloten om de volgende genera
ties van den vloek van den oorlog, die
tweemaal in den tijd van ons leven onuit
sprekelijke ellende aan het mensehdom
heeft toegebracht, te verlossen en vervuld
van onschokbaar geloof in vrijheid en
rechtvaardigheid, zijn wij samengekomen
in de Britsche hoofdstad, om de algemee
ne vergadering van de Vereenigde Volken
te stichten en een oprecht en waarachtig
begin te maken met het uitvoeren van het
Handvest van San Francisco."
„In deze vergadering, waar men de uit
drukking raad van de wereld"
voor kan gebruiken, zullen de kleinere
mogendheden in de gelegenheid zijn jaar
in jaar uit hun stemmen te laten hooren
in een even vr|je en democratische atmos
feer als die te San Francisco en Londen.
W(| zullen echter niet uit het oog verlie
zen. dat het gewicht, dat hun stem zal
hebben en de invloed, welke zij zullen
uitoefenen, minder van de voorwaarden
van het Handvest en van de functies en
plichten van de algemeene vergadering
zal afhangen, dan wel van wijsheid, oor
deel, geest van samenwerking en gevoel
voor rechtvaardigheid, waardoor deze zal
worden geleld en geïnspireerd."
Wclkomstrede van Attlee.
„W(i zijn ons bewust", zcide Attlee, „dat
wellicht als nooit tevoren de menschheid
voor de keuze wordt gesteld. Twee keer
in mijn generatie heeft de oorlog ongeken
de ellende over de menschheid gebracht.
Indien er een derde wereldoorlog zou uit
barsten, zou de lange opvvaartsehe weg
der beschaving waarschijnlijk voor gene
raties tot stilstand komen en zou het werk
van ontelbare mannen en vrouwen voor
eeuwen lang ongedaan worden gemaakt.
De preambule van het Handvest der Ver-
Het politiegeheugen is goed
Een Haarlemsche familie had indertijd
een geëvacueerd gezin liefdevol opgeno
men. Na eenigen tijd vertrokken deze gas
ten weer naar elders. In Maart van het
vorige jaar werd er in het gastvrije huis
een inbraak gepleegd, waarbij een zeer
groote hoeveelheid kleeding. textiel en
andere begeerenswaardige artikelen ver
dwenen: van de daders ontbrak elk spoor
Het geheugen van de politie is echter
goed. Donderdag kon plotseling de hand
gelegd worden op twee dames, die tot het
bovenvermelde geëvacueerde gezin be
hoorden Het bleek, dat zij meer van de
inbraak afwisten. De gestolen goederen
zijn alle bij hen teruggevonden, wat na
een zoo langen tijd een meevaller mag
heeten.
eenigde Volken geeft op schitterende wijze
de idealen aan, waarvoor mannen en vrou
wen in den jpngsten oorlog hun leven
hebben gegeven Het geven van toestem
ming tot beginselen is echter gemakkelijk,
doch het omzetten in daden, het verwe
zenlijken van een ideaal, is echter zeer
moeilijk.
Wijzend op de ontwikkeling van de
vernielingswapens, welke culmineerde in
de ontdekking van de atoombom, ver
klaarde Attlee. dat de komst van de
atoombom slechts de laatste van een groot
aantal waarschuwingen beteekende voor
de menschheid, dat, tenzij de krachten der
vernietiging onder controle kunnen wor
den gebracht, een ontzettende ruïne en
een vrijwel volledige wegvaging het lot
zou worden van de meeste hoogbeschaaf
de deelen van de menschheid. ..Ik ver
welkom daarom de beslissing om het ge-
heele probleem van de contróle op de
atoomenergie over te dragen aan een
commissie van de U.N.O.
„Thans rust op de volken der narde door
bemiddeling van hun vertegenwoordigers
de taak, hun keuze te maken tusschen
leven en dood."
Het woord is aan.
Buckle:
De grootsle opmerker en
diepste denker is altijd de
zachtmoedigste rechter.
De tram Haarlem—Leiden
IOInd vuii (leze mannd
nog (le liiilfuiirsdlenst
Wij hebben reeds medegedeeld dat er
binnenkort op de lijn HaarlemLeiden
door de N.Z.H. een halfuursdienst zal
worden ingevoerd.
Nader is te melden, dat de verwachting
is. dat het herstelwerk aan de brug te
Oegstgeest aan het eind van deze maand
gereed komt. Reeds den dag daarop begint
de N.Z.H. met den halfuursdienst.
Weerbericht
Geldig tot Zaterdagavond. Veranderlijk
weer Aanvankelijk krachtige, tildelljk
stormachtige Zuld-WcstcHike wind. Ge
heel bewolkt met nu en dan eenlge regen.
Zeer zacht voor den ti.1d van het Jaar.
Later afnemende en naar West ruimende
wind, brekende bewolking en eenige da
ling van temperatuur.
Dr. van Mook is weer uit Londen naar
ons land vertrokken, twee dagen eerder
dan verwacht werd. In officieelc Nedcr-
landsche kringen zeidc men. dat hjj zijn
besprekingen met de Britsche autoriteiten
over dc uitvoering van de Nedcrlandsch-
Engelsche overeenkomst van 28 December
heeft voltooid. De luit. gouv. gen. heeft
den Nederlandschen ambassadeur instruc
ties gegeven over dc verdere procedure
en techniek inzake het uitvoeren van de
overeenkomst. Naar verluidt zal dr. van
Mook de besprekingen in den Haag voort
zetten. Verder verluidt dat het hoogst on
waarschijnlijk is dat dc Ncdcrlandsche de
legatie voor de U.N.O. de Indonesische
kwestie op de algemeene vergadering der
Frank, Streicher en Schacht op het matje
Hans Frank, voormalig gouverneur-
generaal van bezet Polen, Schacht, de
economische „Tsaar van Duitschland",
zooals de openbare aanklager te Neuren
berg hem teekende en Julius Streicher,
voornaamste aanstichter van den grootsten
massamoord aller tijden zijn tijdens de
zitting van Donderdag In hun volle mis
dadigheid getoond door het openbaren
van een groot aantal documenten.
Frank had het zijn aanklagers al bij
zonder gemakkelijk gemaakt door het
achterlaten van een dagboek, en een ge
schrift, waarin hij bekende, verantwoor
delijk te zijn voor alle gruwelen in Polen
Het lijkt haast of Frank's geest niet in
misdadigheid onderdoet voor dien van
Himmler. do volbloed sadist, wanneer
men de triomfantelijke toon hoort, waar
op de Gouverneur zich beroemt op zijn
heldenfeiten in het vertrapte Polen.
Streicher, de weerzinwekkende satelliet
van Himmler. kreeg gisteren een derge
lijke stapel bewijsmateriaal voor zijn voe
ten geworpen, dat zijn verantwoordelijk
heid voor het lijden van millloenen met
steeds beklemmender zekerheid kon wor
den vastgesteld. Hij was de geestelijke
vader van de Himmlers en de Kalten-
brunners. die in Duitschland konden op
staan, hij was de mentor van de Joden
vervolgingen. hij was de bewuste vergif
tiger van de jeugd met zijn ergerlijke pro
paganda in den vorm van kinderprenten
boeken en het beruchte blad ..Stürmer"
En zelf is hij geenszins onder den indruk
van zijn wandaden, hij grijnst opgewekt
tegen zijn medebeklaagden. die hem nu
schuwen als de pest
Duitschlands
economische goochelaar
Aan het einde van de zitting van Don
derdag kwam de zaak tegen Schacht aan
de orde en ook hier was de hoeveelheid
bewijsmateriaal verbijsterend. Hij leidde,
eerst in het geheim, later in het volle dag
licht, de verderfelijke Nazi-economie. Al
hoewel Schacht niet beticht wordt van
misdaden tegen de menschheid. dragen
zijn schouders een enorme verantwoor
delijkheid voor het „welslagen" van het
Kon groot aantal locomotieven Is (lezer
dagen uit Duitselilnnd teruggekomen. /-Ij
staan thans op liet emplacement te Den
Haag, wachtend op restauratie. „Er zit
schol In", zeggen de Spoorwegen.
U.N.O. te berde zal brengen, er gaan ech
ter tot dusverre onbevestigde geruchten
dat een andere, niet by name genoemde,
natie zulks zou doen.
Te Socrabnja zijn nieuwe Britsche troe
pen aan land gedaan De regens hebben
de Britten gedwongen zich op enkele pun
ten van den sector rond de/" s'ad terug
te trekken.
Ook gcn.-maj. van Straaten vraagt
ontslag.
Gcncraal-majoor N L. W van Straaten
van het K N I L heeft ontslag uit den mi
litairen dienst gevraagd In een interview
heeft hij geweigerd de redenen hiervan
op te geven, maar hij heeft er den nndruk
op gelegd, dat zijn ontslagaanvrage in
geen verband stond tot de mogelijkheid
dat een jongere officier tot commandant
van het K.N II, zou worden benoemd.
Gen.-maj. van Straaten bracht als zijn
mooning naar voren, dat de au'oriteiten
geheel vrij moeten zijn den Juisten man
op de juiste plaats te benoemen, zonder
dat dit automatisch tot het ontslag van al
de oudere officieren moest voeren
In een uitvoerige uiteenzetting roerde
It. g.-gen v. Mook in een persconferentie
in Den Haag de verschillende k:m'"n van
de problemen met betrekking tot Ned-
Indië aan. Van veel belang valt daar on
der mede te achten 't internationale beeld
/ooals hij dat schetste en dat doet zien,
hoe in allerlei landen een groeiende sym
pathie bestaat voor de naar zelfstandig-
beid strevende volksgroepen, sympathie
die wijd verspreid is en gemakkelijk tot
activiteit te brengen.
De schets, die Van Mook van de situatie
gaf, kwam hierop neer. dat men nu een
maal te doen heeft met een belangrijke
nationalistische beweging waaraan zekero
uitwassen zijn verbonden, die moeten wor
den bedwongen, terwij! dan daarnaast
overbrugging van de kloof van wantrou
wen bovenal geboden is.
Tenslotte zij aangestipt, dat op een der
vele vragen het antwoord luidd" dat zoo
lang het geallieerde Militair Gezag de
hoogste instantie in Indië is. het beter
geacht wordt, geen G. G. te benoemen.
Nazi-dom. Vandaag zal do aanklacht tegen
Schacht verder behandeld worden.
Mussert was medeplichtig
Uit Neurenberg wordt gemeld dat Mus
sert op II Juli 1914 te Krakau een inter
nationaal anti-Joodsch congres wilde by-
wonen. dat op bevel van Hitler te Krakoa
gehouden zou worden. Toen Rosenberg
een bezoek aan Nederland bracht, noodig-
(le hy den „leider" persoonlijk uit. De in
vasie van den 6en Juni verijdelde eehter
de plannen en bovendien was op dat tijd
stip reeds 80"ó van de Joden in de bezette
gebieden den dood in gejaagd.
gaat 's avonds rijden
Maar niet voor Februari
Naar wij vernemen bestaat bij de N.Z.H.
het plan in den loop van Februari ook
's avonds tc gaan rijden.
Nadere bijzonderheden worden over
eenige dagen bekend gemaakt.
Deze tijding zal ongetwijfeld door do
bewoners van Haarlem en omgeving met
vreugde begroet worden.
AUDIëNTIE COMMISSARIS DER KONINGIN
De Commissaris der Koningin dr. J. F,,
baron de Vos van Stccnwljk, Is verhinderd
Donderdag 17 Jan. a.s. audiëntie te houden.
