Het vraagstuk der Motorvoertuigen
Geen legalisatie
van wetsbesluiten
Amerikaansche hulp
U.N.O.
Dorp in Uniform
Oproep
Avonturen
Het Buitenleven
Minister van Schaik op de brug
Minister ir. Th. S. G. J. M. van Schaik
besprak Vrijdagavond het vraagstuk der
motorrijtuigen. Daarbij stelde hij eerst in
het licht dat ons wagenpark in de oor
logsjaren zeer veel geleden heeft.
Van de 65.000 motorrijwielen die er voor
den oorlog waren, zijn er thans nog 30.000
in gebruik. Bovendien zijn er 15.000 die
nog rijdbaar kunnen gemaakt worden als
er onderdeelen en banden komen.
Er zijn nu 37.000 vrachtwagens, tegen
48.000 in 1939. Dit is vrij gunstig, maar dat
komt, omdat er veel wagens uit het bui
tenland gekomen zijn. Er bestaat wat deze
categorie betreft geen noodtoestand meer.
Een zekere co-ordinatie op het gebied van
het vervoer kan niet gemist worden.
Thans zijn er 1000 autobussen tegen 4500
in 1939.
De verwachting mag echter worden ge
koesterd, dat aan het eind van dit jaar
het autobuspark zoodanig zal zijn uitge
breid, dat een redelijke vervoersvoorzie
ning zal kunnen plaats vinden.
Tragisch staat het met het aantal per
sonenwagens. In 1939 waren er ongeveer
100.000 in gebruik. Thans is dat aantal ten
hoogste 50.000, dus minder dan de helft
van wat er voor den oorlog was. Boven
dien zijn er veel onder die op zijn.
Het inkoopprogram voor dit jaar zal,
zooals het zich thans laat aanzien, niet
veel meer dan 10.000 nieuwe wagens op
leveren. Dit aantal zal waarschijnlijk nau
welijks voldoende zijn om de wagens, die
in den loop van dit jaar volstrekt onbruik
baar zullen worden, te vervangen.
Er is een rangorde van prioriteit opge
maakt, waarbij de voorziening van de
Zuiveringsdebat
in Kamer begonnen
Dupliceerende op de replieken vertelde
minister Schermerhorn nog, dat bij
de Kabinetsformatie gepoogd was 2 anti
revolutionairen, waarvan 1 op een poli
tieke post, in zijn ploeg op te nemen. De
kleine boeren aldus kreeg de heer Rui
ter te hooren vormen een probleem
hier te lande. Dit is onoplosbaar als we
niet terugkeeren tot een vooroorlogschen
uitvoer van land- en tuinbouwproducten.
Minister Kolfschoten verklaarde,
dat het Kabinet een nachtje over de voor
legalisatie -ijverende moties-Donker en
-Joekes geslapen had, maar dat het stand
punt bleef, dat zij, vooral met het oog op
den ondragelijken,tevens noodeloos onzeke-
ren toestand, die toepassing van het door
beide motie-voorstellers aangehangen
denkbeeld zou veroorzaken met betrek
king tot de doodstraf, onaanvaardbaar
bleven. Later deelde hij mede, met dit
woord niet bedoeld te hebben, dat hij, bij
aanneming van een der moties zou heen
gaan. Zoowel mr. Donker als mr. Joe
kes (deze met evenveel vuur als talent)
trachtten niettemin Regeering en Kamer
tot hun standpunt te bekeeren. Het mocht
echter niet baten. In het bijzonder was
het de kwestie van de doodstraf, waarop
hun pogingen afstuitten. De minister van
Justitie kreeg gelijk en tevens zijn zin.
De motie-Joekes werd met 1749 (alleen
de V.D., de A R. en de liberaal mr. Kort
hals stemden voor), die van mr. Donker
mei 2462 (nu voegden zich eenige soc.-
democraten bij de voorstemmers) verwor
pen.
Het slot van den middag was aan het
begin van een zuiverings-discussie ge
wijd. mr. Roos jen (A.R.) had vooral
bezwaar tegen het wegen met verschil
lende weegschalen, wat rechtsonzekerheid
en te groote verscheidenheid tevens doet
ontstaan. De afgevaardigde Heertjes
(ex-illegale van de Techn. Hoogeschool)
vond in het algemeen de straffen voor de
studenten niet te zwaar. Mr. Wende-
laar (lib.) betoogde o.m., dat men in het
bijzonder met de innerlijke gezindheid bij
het nemen van zuiverings-beslissingen
rekening heeft te houden. Na vermeld te
hebben, dat o.m. ook nog werd opgemerkt,
dat welbeschouwd de loyaliteitsverklaring
welke de studenten hadden moeten onder
teekenen dezelfde was geweest als die
voor de ambtenaren wat dus feitelijk
eenzelfde zuiverings-criterium mede voor
die groep zou vereischen kan ik het
voor heden hierbij laten. E. v. R.
Nog groote plannen
Tot dusverre stuurde het American Re-
lief For Holland voor een bedrag van 4
millioen dollar aan geld en goederen naar
Nederland, Vooral veel levensmiddelen
werden gezonden, in het bijzonder naar de
zwaarst getroffen gebieden in ons land;
Binnenkort zal dit Amerikaansche comité
190.000 paar nieuwe schoenen voor man
nen en vrouwen naar ons land sturen.
Voor de eerste drie maanden van 1946
luidt het programma van de te verleenen
hulp als volgt: 125.000 dollar kleeren;
125.000 dollar schoenen; 100.000 dollar huis
houdelijke artikelen; 75.000 dollar voedings
middelen, alsmede 42.000 dollar voor spe
ciale gevallen.
Daarna zal een nieuw programma weer
worden opgesteld. Het spreekt van zelf,
dat ook Nederlandsch-Indië niet wordt
vergeten. Voor de hulpverleening aldaar
zijn voorloopig 200.000 dollar uitgetrokken,
teneinde de ongeveer 50.000 repatrieeren-
''en te kunnen helpen.
noodgebieden, de medische verzorging en
de allernoodzakelijkste overheidsbe
moeiing bovenaan staan. De verdere cul-
tureele en zakelijke behoeften komen
daarna in volgorde van hun belangrijk
heid.
Dit prioriteitenstelsel wordt niet alleen
toegepast voor de distributie van de wei
nige door invoer ter beschikking komende
auto's, maar zal ook dienst doen ter be
oordeeling van de noodzakelijkheid van
de rijvergunningen, die in een vroeger
stadium zijn afgegeven. Hoe pijnlijk de
operatie ook is, het zal toch noodig zijn,
dat in verschillende gevallen waarin wa
gens rijden, voor niet uiterst dringende
behoeften, deze gevorderd worden ten
einde ze toe te wijzer voor gevallen van
dringender noodzakelijkheid.
Geen gelukkige naam
De nieuwe aanduiding van de United
Nations' Organisation, Uno, maakt geen
gelukkigen indruk. Zij is ontstaan omdat
het woord Volkenbond te zwaar belast
was met mislukking en omdat men zich
niet meer schijnt te kunnen bevrijden van
de gewoonte, rare maak-woorden uit voor
letters van gewone woorden samen te
stellen. Vóór den oorlog was dit al zoover
gevorderd, dat de meeste menschen er
niet meer uit wijs konden worden. De
uitgever Querido had er een speciaal
woordenboek voor samengesteld. Hopelijk
bereidt hij nu een nieuwe editie voor
is dringend behoefte aan.
Het woord Uno maakt een zonderlingen
en goedkoopen indruk, toegepast op een
wereldorganisatie, die zich niet minder
dan de samenwerking der volken en het
voorkomen van oorlog ten doel stelt. Het
lijkt meer op den naam van een of ander
merkartikel. Het doet denken aan tand
pasta of margarine. Ook zou het een fiet-
senmerk kunnen zijn en er bestaat een
product dat Unox heet, hetgeen er veel
op lijkt. Straks zullen er menschen zijn
die het verschil tusschen Aku en Uno
niet weten, maar Aku is de Algemeene
Kunstzijde Unie. Die is het dus niet.
In Engeland en Amerika spreekt r..—.
het nieuwe woord uit aLs „Joeno". Dit
klinkt nog iets vreemder, omdat het
herinnert aan Juno (in het Grieksch Hera)
die volgens de mythologie, de eega van de
oppergod Jupiter (Zeus) was. Maar de
Engelschen en Amerikanen spreken Juno
uit als Dzjoeno, zoodat bij hen geen hei-
densche gedachten door den naam Joeno
gewekt worden.
Het zou goed zijn als de eerste Assem-
blée van Uno een beteren naam bedacht,
die meer indruk maakt, of er desnoods
een prijsvraag voor uitschreef.
Een nieuwe rariteit
Ons wordt verzekerd, dat in een Gel-
dersch dorp vrijwel de geheele mannelijke
bevolking in uniform is gekleed. De Cana-
deezen hebben daar bij hun vertrek een
groot overschot aan militaire kleeding
verkocht en er bleek dringend behoefte
aan te bestaan, hetgeen niemand zal ver
bazen. Wie nu in dit dorp gaat logeeren
ziet 's morgens den bakker en den melk
boer in uniform verschijnen en ontwaart
uit zijn slaapkamerraam den martialen
kruidenier, in wapenrok achter zijn toon
bank opgesteld.
De Canadeezen behoeven nooit meer te
probeeren, in dat dorp terug te keeren.
Andere militairen zouden ook geen kans
hebben. De boerenjongens en zelfs de
bleeke klerk van het raadhuis zijn nu
tegen alle concurrentie opgewassen. Zij
zien er even onweerstaanbaar uit als
echte soldaten. Voor de dorpsschoonen (en
minder schoonen) moet het leven één door
loopend uniform-feest zijn geworden.
Het geval herinnert ook aan de reeds
oude, maar geniale gedachte van den man,
die de burgerij van de geheele beschaafde
wereld in leger-uniformen wou steken om
den oorlog zijn aantrekkelijkheid te ont-
i. Had hij ongelijk?
Colonel Stott van het hoofdkwartier
van veldmaarschalk Montgomery verzoekt
namens de nabestaanden in Engeland ge
gevens over de piloten van de Britsche
vliegtuigen, neergekomen op 3 Mei, 26
Juni en 26 Juli 1943, resp. bij Fort Vijf
huizen, ter hoogte van den IJweg 1690 en
Hoofdweg 152. Ook het kleinste berichtje
over deze piloten is welkom, over hun
dood, hun begrafenis of andere bijzonder
heden. Indien iemand in het bezit mocht
zijn van persoonlijke eigendommen van de
gesneuvelde vliegers, waarvan het bezit
voor de familie herinneringswaarde zou
kunnen hebben, wil hij deze dan sturen
naar den heer P. Klaassen, Spieringer-
weg 503, Vijfhuizen, Haarlemmermeer, die
voor doorzending aan Colonel Stott zal
zorgen. Aan hetzelfde adres worden ook
gaarne eventueele gegevens ingewacht.
Hoogovenschaaktournooi
Hoofdgroep A: KramerVan Steenis
10, ScheltingaKoomen 10, Vlagsma
v. d. Tol VzV2, StoltzDe Groot afgebr.,
O'KellyCortlever V2Vz. De stand is:
O'Kelly 5, Kramer 4J/2, Stoltz 4 plus 2 af
gebr. partijen, Cortlever 4, Van Steenis 3
plus 1 afgebr. partij, De Groot 2Vi plus 1
afgebr, partij, Van der Tol en Vlagsma 2
plus 1 afgebr. partij, Koomen lVz-
99
Weerbericht
Geldig tot Zondagavond, Wisselend be
wolkt met plaatselijke buien. Matige, aan
de kust tijdelijke krachtige wind tus
schen West en Noord-West. Iets kouder.
Coöp. „De Eendracht'
Bestuur moet aftreden
In een buitengewone ledenvergadering van
de Coöp. Ver „De Eendracht" is een voor
stel aangenomen, waarin werd uitgesproken,
dat het bestuur en de commissarissen moeten
aftreden. Uit de vergadering werd meege
deeld, dat bestuursleden en commissarissen
zich o.m. extra brood zouden hebben toege-
eigend en een restant spijsolie onderling zou.
den hebben verdeeld.
Een commissaris noemde de feiten minder
erg dan zij waren voorgesteld,
meerderheid der aanwezigen sprak zich uit
voor het bovenvermelde voorstel. In een vol
gende buitengewone' vergadering zal een
nieuw bestuur worden gekozen.
Zang en Vriendschap
Drie dagen na „Caecilia" concerteerde ons
oudste Mannenkoor, dat zijn leeftijd reeds
sinds lang met 3 cijfers boekt. Ook Z. en V.
heeft de bezettingsjaren vrijwel intact door
staan en werkt weer mee om den roem der
Haarlemsche zangkunst te harfdhaven. Welk
een prachtig stemmenmateriaal, vooral mooie
tenoren en sonore bassen blijkt ook dit koor
nog te bezitten!
Een programma met bekende werken van
Roeske, Neumann, Riga, Loots, Dresden. De
lichte sfeer van Riga's vlotte walsmelodieën
en Loots' geestige contrapuntiek verschafte
het meeste genoegen, al kan het „Morgen
lied" nog exacter klinken.
Dirigent Frits Schuurman kan tevreden
over zijn arbeid met het koor zijn.
De solisten waren van den eersten rang.
Annie Woud verving de ziek geworden Annie
Hermes, doch Brahms' „Zigeunerlieder" We
ven, en met welk een hartstocht werden ze
vertolkt! En welk een geest en klanken-
pracht in haar voordracht der Hollandsche
liedekens!
Het spel van den meesterhoboïst Jaap
Stotijn v/as een festijn van klank en rythme,
van rythme vooral, dat culmineerde in den
Schotschen Marsch van Godard die een
kleine ballade lijkt. Hij liet zijn hobo zingen
en kwetteren en produceerde tongslagen, dat
het een lust was. En Emmy van Eden bege
leidde beide solisten uitnemend als steeds.
K. DE JONG
Harlekijn
De Haarlemsche Tooneelclub heeft gis
teravond ten bate van Volksherstel een
reprise gegeven van het programma der
Nieuwjaarsvoorstelling en gaarne heb ik
deze gelegenheid aangegrepen om het hoofd
nummer, dat ik toen heb moeten missen,
thans bij te wonen.
Over de charmante aankleeding heb ik
toen reeds gesproken; ook het spel van Co-
lomblne en het viertal acteurs Harlekijn,
Pierrot, Mezzetin en Prudent onderscheidde
zich door de luchtigheid en beweeglijkheid,
welke dit genre vergt, dat in het onderha
vige geval eer een clownerie dan een come-
media dell' arte genoemd dient te worden.
Een enkel oogenblik zal bij de toeschou
wers wel eens de vraag zijn gerezen, of dit
verzorgde spel niet beter aan een stuk met
meer inhoud besteed had kunnen zijn.
Want ook al mag de harlekinade zich onge
bonden achten aan alle psychologische en
dramatische realiteiten, één ding mag toch
zelfs in de dolste scherts niet ontbreken.
En geest ontbreekt teveel in deze fantasie.
Chassalle en Kelk hebben enkel de uiter
lijke vormen van het verdichtsel opge
diend; wat zich achter de fraaie pakjes en
In de komische scènes belichaamt, is van
zouteloosheid niet vrij te pleiten. Noch de
dialoog, noch de intrigue bieden meer dan
de grappigheid van een kinderfeest. Een te
grooter prestatie van de acteurs, om van
dit weinig pittige gerecht nog een smake
lijke schotel te maken.
H. G. CANNEGIETER.
27. Alle dieren, die ze in het bosch te
gen kwamen zwaaiden tegen de twee
reizigers en Warrel kijkt trotsch om
zich heen. Wag zegt zonder het bosch
paadje uit het oog te verliezen: „Kijk
nou niet zoo verwaand, Warrie, want
gisteravond zat je nog leelijk in de
knel". Warrel gaat er niet op in, hij
vindt het best, laat Wag maar praten.
Al dunner en dunner wordt het bosch,
hier en daar staat nog een boom en ze
komen ook lang zoo veel bekenden niet
meer tegen als eerst.
door Een die het Leeft
Ais ik zoo mijn dagelijkse he werkzaam
heden eens overdenk, verbaast het mij
eigenlijk, dat zulke prozaïsche bezigheden
tot zoo'n bevredigend leven kunnen lei
den Het klaarmaken en uitdeelen vani
kippenvoer, het verzorgen en melken van
koeien, het snoeien van vruchtboomen,
huishoudelijke besiommeiingen, om maar
enkele te noemen, zijn toch alle op zich
zelf weinig inspireerende zaken.
Als vrienden uit de stad mij bezoeken,
brengen zij een sfeer van activiteit en
drukke levendigheid mee Heb ik zoo en
zoo hooren spreken? Dit of dat tooneel-
stuk gezien? Het antwoord luidt meestal'
ontkennend. Ik voel me saai: een boertje
van-buten. Toch ben ik mij steeds bewust,
dat ik hen niet benijd en moet zelfs schro
melijk bekennen, dat ik bij zulke gelegen
heden een bijna beleedigend meerder
waardigheidsgevoel krijg. Hardnekkig
dringt zich dan het besef op, dat ik toch
meer voldoening in dit korte leven vind,
dan zij. Ook al zijn hun activiteiten mis
schien nuttiger en belangrijker.
Hoe dan deze verwatenheid goed te
praten of zelfs te verklaren? Het geheim
schuilt zeker niet in het meer dan ge
wone karakter der werkzaamheden. In
de resultaten misschien? De voldoening
van een goede oogst, het aangenaam
schouwspel in de provisiekast van vruch
ten en jam en sappen in glazen en rijen
winterappelen, de bevrediging dat een
kalf, aan mijn dagelijksche zorgen toever
trouwd, groeit en gedijt? Die dingen dra
gen er allicht toe bij. Maar zulk succes
is, hoewel levendiger, in geen opzicht ver
schillend van succes op elk ander gebied.
Het werkelijk geheim van de diepe be
vrediging, die het buitenleven brengt,
ligt, geloof ik, in de voortdurende mani
festatie van de kiemkracht van het leven.
Leven, dat telkens weer zegeviert; on
danks kou, ondanks vorst, ondanks gure
winden. De grond is doodsch en stijf en.
zietstraks duwt een crocus zich
erdoor, ontplooit en bloeit. De bijen han
gen in een starre beweginglooze tros in
hun winterverblijf. Dan komt er een dag
met zoelte en zon tegen het einde van
Februari en kijk: zij zijn er toch nog, zij
vliegen in en uit. Dorre takken botten uit,
bloesemen en dragen vruchten. Verstarde
velden worden weer groen, dragen jong
gras en er komen weer lammeren om er
rond te buitelen en zich het hart op te
halen.
Januari is het trage en doode punt van
het seizoen. De maand van verbeiden. Een
maand voor lange wandelingen. Een
maand om met een boek bij de kachel te
zitten, de hond terzij, voorpootc-n gekruist,
kop rechtop, knipoogend genietend van
den streelenden gloed. Een maand van
wachten op de eerste levensteekenen, die
nooit uitblijven.
Het is de vastberadenheid van het leven,
om vol te houden. En het hangt er maar
vanaf, hoe men tegenover deze dappere
volharding staat. Mij geeft het groote vol
doening, te werken waar ik de wisseling
der seizoenen dagelijks gadesla en bewij
zen zie van de onoverwinnelijkheid van
het levensbeginsel. Mij vervult het steeds
met blijde verbazing, dien mysterieuzen
polsslag weer aan het werk te zien waar
alles dood scheen
De eerste crocus, het eerste lam, de
groene loot aan een plant die men al dood
vreesde: het zijn gebeurtenissen, wier her
haling nooit verveelt. Er is veel zoetheid
en verteedering in die levensuitingen,
voor wie van zulke dingen houdt. Zij zijn
een vastheid in een steeds veranderende
wereld. vr. s.
De radio geeft:
ZATERDAG
HILVERSUM I. 301 M.
18.00 Ensemble George Frank. 18.30 Het
Rijk overzee. 18.45 Songs. 19.00 Nieuws. 19.15
Reportage. 19.30 Gramofoonmuziek. 20.00 Ned.
herrijst. 20.15 Hans Jongman, guitaar. 20,25
Drs. L. de Jong. 20.30 Bonte avond. 21.45
Hoorspel. 22.15 Mensch en Maatschappij. 22.30
De componist van de week. 23.00 Nieuws.
23.15 Avondwijding.. 23.30 Ensemble Canzone.
HILVERSUM II, 415 M.
18.00 Nieuws. 18.30 Gevraagde platen, 19.30
Voor de Ned. Strijdkr. 20.00 Jetty Cantor.
20.30 Sportpraatje. 20.45 Operaconcert (gr.)
21.45 Avondwijding. 22.00 Nieuws. 22.30 Gra
mofoonmuziek.
ZONDAG
HILVERSUM I, 301 M.
8.30 Van man tot man. 9,00 Nieuws. 9.20 Sla
vische dansen. 9.30 Waterstanden. 9.35 Piano
muziek. 10.00 Fransch Philh. Ork. 10.30 R.K.
Kerkdienst. 12.00 Opera- en Operettemuziek.
13.00 Nieuws. 13.20 Eddy Walis. 13.45 De
spoorwegen spreken. 14.00 Wereldprogi am-
ma. 14.30 Concertgeb. ork. Pauze: „Het doo-
denmasker". 16.45 Sonates. 17.00 R.K, Kerke
lijke uitzending. 18.00 Gramofoonmuziek.
18.15 „Broadway melody". 19.00 Nieuws. 19.15
Reportage. 19.30 Bachcantate. 20.00 Ned, her
rijst. 20.15 New Mayfair-ork. 20.30 Jan Cor-
duwener. 20.53 Rubriek van den wederop
bouw. 21.00 Vaudeville ork. 21.30 Hoorspel.
22.00 Fritz Kreisler. 22.15 Mensch en Maat
schappij. 22.30 Kamermuziek. 23,00 Nieuws.
23.15 Avondwijding,
HILVERSUM n, 415 M.
8.00 Nieuws. 8.20 Gramofoonmuziek. 9.00
Harry Horllck. 9.30 Orkestsuites. 10.00 Voor
de kinderen. 10.30 Ned. Herv. Kerkdienst.
11.30 Gewijde muziek. 12.00 Nieuws. 12.20 Jetty
Canter. 13.00 Lichte orkestwerken. 13.33 Voor
dracht. 13.40 De Speellieden. 14,00 Kamer
muziek. 14.30 Nina Dolce. 15.00 Roode Kruis-
prijsvraag door Koos Koen (Heruitzending).
15.50 Instrumentale soli. 16.00 Filmpraatje.
16.15 Cabaret. 16.45 's Werelds hoofdsteden
spreken. 17.00 Iskar Aribo. 17,30 Oome Keesje.
18.00 Nieuws. 18.20 Gramofoonmuziek. 18.45
Denksport. 19.00 Concert. 19.30 Voor de Ned.
Strijdkr. 20.00 Omroeporkest. 20.45 Londen-
sche brief. 21.00 Gramofoonmuziek. 21.45
Avondwijding. 22.00 Nieuws. 22.15 Trompet
en orgel.
