Haarlems Dagblad
7liet de ataam&cacht'
De Daders
Australiërs willen weer schepen laden, mits...
Bonnenlyst op Donderdag
«O© Jaargang No. 18230
Bureaux: Groot© Houtstr. 93
en Soendapleln 37, Haarlem
IJmuiden: Kennemerlaan 154,
Telef. 5437.
Tel.: Administratie 10724. Expeditie 14825
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Woensdag l« Januari 1910
Uitgave Stichting Voorlichting
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.—
Postgiro 273107.
Tel.: Redactie 10600. Dir.-Hoofdred. 15054
'"p E Neurenberg zal morgen de Menthon,
-* de Fransche openbare aanklager, die
ook de Nederlandsche aanklacht zal in
dienen, aan het woord komen. Nu wordt
Seyss-Inquart spraakzaam. Hij stelt de
vruag, hoe de Nederlanders het wel zon
der hem maken. Hij toont zich benieuwd
naar de verdere ontwikkeling van ons
land. Hij heeft nog wel eenige hoop dat
wij niet zoo slecht over hem denken, want
hij heeft toch altijd het beste met ons
voor gehad.
En de ex-,,Wehrmachtsbefehlshaber in
den Niederlanden", de General der Flie-
ger Christiansen, heeft bij zijn terugkeer
in ons land, waar hij zich voor het Arn-
hemsche Bijzondere Gerechtshof zal moe-
ten verantwoorden, o.a. wegens het plat
branden van het dorpje Putten in 1944 en
het laten fusilleeren van een groot deel
der mannelijke bevolking, gezegd dat hij
zich niet kon indenken, waarom het Ne
derlandsche volk iets tegen hem zou heb
ben. Niet hij is verantwoordelijk, maar
Seyss-Inquart met zijn „boozen geest'
Bom.
Zoo wauwelen nu de misdadigers, die
dn de jaren 19401945 zulke namelooze
ellende over ons land hebben gebracht.
Zij wauwelen en lamenleeren. Christian
sen zegt dat het do schuld van Seyss is
en Seyss zal niet nalaten te antwoorden,
dat alles aan den generaal is to wijten.
Beiden hebben zij de beste bedoelingen
met ons gehad.
De verklaring van deze houding is een
voudig. Zij zijn bang. Zij uiten hun misse
lijke vriendelijkheid en belangstelling
voor het Nederlandsche volk. omdat zij
in angst zitten. Er dat is geen nieuw ver
schijnsel Dat komt niet alleen, omdat
hen nu de doodstraf boven het hoofd
hangt en zij den durf missen, om de con
sequenties van hun daden onder oogen te
zien. Neen. deze mannen zijn altijd bang
geweest, ook in de jaren waarin zij in
opzichtige uniformen in sleeën-van-auto's
rondreden, gestolen landgoederen be
woonden en ons land tyranniseerden. Zij
snelden ons in hun pralende luxe voor
bij, terwijl wij tegen een storm in zwoeg
den op aftandsche fietsen, beladen met
een zak voedsel die met groote moeite
bemachtigd en meestal met fantastischen
prijs betaald was. Want de machtigen,
die daar gcrui6chloos voorbij-zoemden,
hadden onzen voedsel-toevocr stopgezet
en onze polders geïnundeerd om zich op
ons te wreken. Te wrekenover hun
angst. Want het slechte geweten zat hen
dwars: hen cn hun handlangers. De Oos-
tenrijksche advocaat Seyss-Inquart was
geen domme jongen en wist heel goed,
hoe systematisch hij de Nederlanders
van den aanvang af bedrogen en belogen
had. De generaal, minder met verstand
begaafd maar stammend uit het oude
Duitsche leger, dat er zekere codes van
fatsoen op na had gehouden, besefte na
tuurlijk volkomen dat hij, in dienst van
een troep avonturiers, steeds dieper was
afgezakt en ieder begrip van ridderlijk
heid en eer had prijsgegeven. Hij haatte
misschien nog den burger Seyss-Inquart
uit domme Duitsch-militairistische voor
ingenomenheid tegen ieder, die niet in
een uniform stak Maar hij moet hem
vooral gehaat hebben als zijn evenbeeld,
dat hem er telkens aan herinnerde welk
een verachtelijke kerel hij zelf geworden
was.
De ondergeschikten van deze hoofdda
ders hebben ook steeds in angst gezeten.
Zij sloegen er op, zij pleegden wreedhe
den, zij bedachten duivelsche listen en
hun angst dreef hen voort. De zwijgende
menigte om hen heen, de menigte der
onderdrukten, moet hen met grooter
vrees vervuld hebben dan de kans op de
nederlaag in den oorlog. Want zij begre
pen wat al die menschen van hen dach
ten. Al hun dikdoenerij, al hun machts
vertoon en het geblaf bleven hol en ijdel
tegenover die zwijgende aanklacht, die
woordcnlooze verachting.
In de gijzeling heb ik de angst van de
Duitschers scherp gezien. Het was daar
dat de moord op onschuldigen begon In
mijn boek „Gijzelaar in Gestel" heb ik be
schreven hoe vier gewapende Duitsche
officieren niet voor ons, ongewapende ge
vangenen, dorsten te verschijnen om ons
de eerste executie offirlëel mee te declen.
eer een cordon schildwachten om ons
heen gezet was, F.n door onze rijen ging
een gemompel. „Ze zijn bang!" Dat was
op een oogenblik. waarop wij het vooruit
zicht hadden dat zij ons allen op den duur
vermoorden zouden En wie had den
moord op onsrhuldigen in Nederland die
in de volgende Jaren nog zoo tallooze
slachtoffers zou elschen, ingezet? De ge
neraal Christiansen!
Seyss-Inquart bezocht ons kamp. Wij
verlieten den tuin omdat wii den man niet
wenschten te ontmoeten Hij richtte zijn
koers naar de gebouwen, aarzelde en
wendde zich om. Achter de ramen knikten
zijn gevangenen elkaar toe: „Hij durft
niet".
De Duitsche commandant stond te razen
tegen een Hëftling Een Jonge tandarts en
ik stonden er r.wHgend en ironisch bij. De
commandant keek naar ons. liep plotse
ling woedend weg en sloeg de deur achter
zich dicht „Wat is die man bang hè?" zei
de eene gevangene tegen den ander.
Dat waren enkele gevallen Ik heb er
m<^r vermeld Van Sevss-Inquart en
Christiansen af tot den jongsten Schar-
führer toe zaten zij In angst en waren
wreed, schreeuwend cn dreigend. Nu zit-
Terroristen op Borneo onschadelijk gemaakt
De Australische vakvercenlgingen van
havenarbeiders hebben aangeboden Ne
derlandsche schepen met ladingen, be
stemd voor Ned.-Indië, die nu in Austra
lische havens worden vastgehouden, te
laden, wanneer deze door Australiërs wor
den bemand of onder Australische voor
waarden worden gevaren. Als alternatieve
voorwaarde hebben zfl gesteld, dat alle
lading onder Nederlandsch beheer mag
worden ingenomen, mils alle ladingen in
Ned.-Indlë ter beschikking ivorden gesteld
van generaal Christison. Er is van Neder
landsche z|jde op dit aanbod nog niet ge
antwoord.
Onrust ook op Borneo?
Op het Zuidelijke deel van Rorneo ter
roriseerden extremisten uit Java de be
volking. Ken landingsdetachement van de
Nederlandsche mijnenveger Abraham
Crijnssen, dat een onderzoek instelde, ont
moette een groote groep goed gewapende
terroristen, die onmiddellijk het vuur
opende. Verscheidene van hen werden in
liet vuurgevecht gedood. Een Nederlander
werd gewond. De vrede en de rust zijn
hersteld.
Indonesische interneeringskampen?
Er bestaat nog steeds een redelijke hoop
Seyss heeft nog
belangstelling voor ons
Seyss Inquart liecft in de afzondering
van zijn cel te Neurenberg zelfs nog be
langstelling voor Nederland. Reeds meer
malen heeft hy zyn verdedigers gevraagd,
„hoe de Nederlanders het nu wel zonder
hem maken." Hy is benieuwd naar de ont
wikkeling van ons land. temidden van de
ruines, die hy heelt helpen aanrichten en
"Uii belangstelling gaat zelfs zoover, dat
hy de Nederlandsche journalisten, die bij
de zittingen aanwezig zyn, heeft gevraagd,
hem Nederlandsche kranten te sturen.
Seyss koestert nog een sprankje hoop,
dat wij niet zoo heel slecht over hem den
ken en hij staaft deze hoop met de bewe
ring, dat hij altijd het beste met ons land
heeft voorgehad Hij heeft Schu6chnigg als
getuige gevraagd, omdat deze in een in
terview verklaarde, dat Seyss Inquart tot
de gematigde nazi's behoorde. Nederland
weet nu bij ondervinding, wat het wil zeg
gen, door een „gematigd nazi" geregeerd
te worden.
Alhoewel de Amerikanen nog lang niet
klaar zijn met hun aanklacht, zal de Fran
sche openbare aanklager de Menthon
morgen zijn gedeelte van de acte van be
schuldiging beginnen voor te dragen.
Fransche programmapunten zijn: De sla
venarbeid, een aantal Nederlandsche aan
gelegenheden, de Gestapo-praktijken in de
bezette gebieden en het antisemitisme.
Spanje voor staatsgreep?
Volgens den diplomatieken redacteur
van de Daily Herald zouden de Spaansche
monarchisten een staatsgreep voorberei
den. teneinde Don Juan als koning op den
Spaanschen troon te brengen.
dat de mannen, vrouwen en kinderen, die
by de gevechten te Soeraba.ja ontvoerd
zyn, nog In leven zyn. Ken firma tc Soo-
rabaja heeft deze inlichting gekregen van
een Sumatraan, die pas uit een der con
centratiekampen is ontsnapt, waar de
T.K.R. 1600 vrouwen en 300 mannen be
waakte. De geïnterneerden zouden daar
over het algemeen goed worden behan
deld. De Britsche „Intelligence Service"
stelt een onderzoek in naar de juistheid
van deze inlichtingen.
De correspondent van A.N.P./Aneta, die
de vergadering der U.N.O. bijwoont, heeft
medegedeeld, dat bij het internationale
secretariaat van de U.N.O. verzoeken zijn
binnengekomen, waarin aan de Algemee-
ne Vergadering verzocht wordt handelend
op te treden ten aanzien van het Indo
nesische probleem.
Gen. Christison heeft zich in een brief
gericht tot alle hoogere Britsche en
Britsch-Indische oficieren in Ned -Indië.
Hij wekt hen op, een toegeeflijker houding
aan te nemen tegenover de Nederlandsche
bevolking en meer sympathie en begrip
voor haar toestand te toonen.
Volgens den correspondent van de Daily
Tel. in Batavia heeft Sjahrir gisteren ver
klaard. dat aan het einde van deze maand
een algemecne verkiezing zal worden ge
houden.
Naar de New York Times meldt, zyn
waarnemers te Batavia van mcening. dal
de Indonesiërs een volledige onafhanke
lijkheid binnen een zekeren korten
termyn zullen aanvaarden.
Bloemi'iSdaals begroeting
voor 1946
B. en W. deelen aan den raad mede,
dat de begrooting voor 1946 in Maan
gereed zal zijn.
Geen nieuwe gasprysverhooging.
B. en W. hebben besloten niet opnieuw
over te gaan tot verhooging van den gas-
prijs, hoewel Bloemendaal voor de pe
riode 1 Nov. 1945—1 Maart 1946 aan Haar
lem 20.000 meer moet betalen ingevolge
een beschikking van den Gemachtigde
voor de prijzen. B. en W. willen dit be
drag van 20.000 dekken uit de reserve-
van het bedrijf, die thans ongeveer /"80.000
bedraagt.
Het woord is aan.
c a u I a y:
Het is een gewone fout in
de politiek, doel met middel
te verwarren.
Van Vrijdag a.s. af is een nieuwe regeling
getroffen ten aanzien van den verkoop der
op bon gedistribueerde artikelen, welke
tot nog toe niet eerder dan des Vrijdags
te 12 uur 's middags mochten worden af
geleverd aan het publiek. Dit tijdstip is
met ingang van 18 Januari a.s gesteld op
8 uur 's morgens. Tevens wordt thans, nu
de be voorradingsmociiyk heden daarvoor
geen bezwaar meer opleveren, overge
gaan tol bekendmaking van de officieel©
bonnenlyst op Donderdagavond, zoodat
iedereen in de gelegenheid wordt gesteld
tUdig van de nieuwe bonniinimers kennis
te nemen.
De vernielde brug bij
eenige obstakel in de
Ix-lden. Wanneer dit
rulrnd is en de brug w
verkeer geschikt
N.Z.H.T.M.
zal
g.-i... i was liet
■nlijii Haarlem»
t den weg ge-
1 voor het tram
lijn. begin
den
Ove;
ra ha If ii li rsd lenst op Ia
dag of tien hoopt m
I-
maar de geest moet den vrede brengen
Prof. Schermerhorn sprak tot de UNO
Prinses Margriet Franslsca. die 19 Ja
nuari a.s. drie jaar wordt en haar eersten
verjaardag In Nederland viert. (I*.)
ten zij nog in angst, maar femelen en
vleien. Want nu zijn wij de sterksten. Bah!
En nog eens van ganscher harte: Bah! Het
llk-naar-boven, trap-naar-onderen systeem
van Duitschland in zijn ergstcn. twintig
ste eeuwschen vorm Karakterloos, laag,
verachtelijk. Als zij nu nog met moc-d
dorsten ten onder te gaanMaar neen,
zelfs dèt niet. De reptielen!R. p.
„Ik hoop, dat deze nieuwe organisatie,
die met hooggespannen verwachtingen en
nieuw vertrouwen begroet is, een mach
tig instrument zal zyn om ons allen te
helpen de gecstciyke krachten productief
te maken, die onmisbaar zyn, wil de be
schaving, zooals w-y die verstaan, op deze
planeet gered worden. Wy moeten het on
gebreidelde gebruik van de elementaire
krachten der natuur door den geest
beteugelen en op deze wyze die krachten
dienstbaar maken aan de bevordering van
ons groote streven: het tot stand brengen
en behouden van den internationalen
vrede. Dit komt ons voor de grooischc
taak van de Vereenigde Volken te zyn."
Met deze woorden eindigde prof. Scher
merhorn de rede. welke hy als hoofd van
de Nederlandsche delegatie Dinsdagmid
dag ter vergadering van de Ver. Naties
te Londen heeft gehouden, cn welke met
harteiyk applaus werd begroet.
De minister-president wees er o.m. op.
dat er in alle landen van Europa en Azië
die de nederdaling ter helle door vijande
lijke onderdrukking hebben ondergaan
een hunkering naar nieuwe politieke vor
men is ontstaan, naar practischc en radi
cale toepassing van de beginselen van
ncnschelijkheid en recht Dit scheppende
proces, dat doelt op het tot stand brengen
van nieuwe vormen van politiek en so
ciaal leven doet zich gelden met een ele
mentaire kracht.
Het is niet te veel beweerd, als men
zegt, dat in Nederland deze strijd zal wor
den gewonnen door de vooruilsirevende
stroomingen in ons volk. die zich thans
met ongewone kracht ontplooien Ik ben
er van overtuigd, dat gy allen zult begry-
pen. dat een volk. dat op deze wijze van
de diepste diepte van lijden is opgestegen
lot een welbewust en inlens besef van de
enorme waarde en beteckcnis van ai wat
rechtvaardig en menschelijk is. tien vtiri-
gen wenseh zal koesteren dezelfde begin
selen op internationaal terrein toegepast
te zien.
Prof. Schermerhorn zeidc vorder, dat
in de nationale en internationale samen-
'eving voor een ordelijk beslaan gebruik
van macht noodig is. maar hoe grooter
de macht is, des te geduehtor zijn de ge
varen die ontstaan,wanneer die macht niet
getemperd wordt door het inzicht in het
geen goed en slecht is en die macht niet
onder openbare supervisie wordt uitge
oefend.
De tweede poging.
Voor de tweede maal in een kwart eeuw
wordt een poging gedaan om de inter
nationale samenleving haar zaken te laten
regelen op den grondslag van een Hand
vest, dat do beginselen van souvereine
gelijkheid op den voorgrond plaatst. In
dien deze poging geen practische moge
lijkheid blijkt te zijn, zal in de volkenge
meenschap de afschuwelijke opvatting
„recht is, wat nuttig is voor den staat"
haar volledige geldigheid herkrijgen. Dan
keeren we terug tot de overheersching
door één of meer staten of tot het hache
lijk systeem van machtsevenwicht. Het
eerste wenscht niemand, het laatste leidt
onherroepelijk tot oorlog.
Nu zijn velen van meening, dat de vree©
voor massale vernietiging door explo
sieve vrijmaking van atoomenergie de
ware prikkel ls om de organisatie der
Ver. Naties tot een succes te maken. Prof.
Schermerhorn vreest, dat deze geestesge
steldheid niet de energie zal leveren voor
het scheppen of herstellen van gezond©
internationale betrekkingen. Thans be-
zltlen we meer kennis dan wijsheid en
het zal noodzakelijk zijn steeds weer tc
herhalen en te blijven herhalen, dat wij
in een critick stadium van de evolutie
der menschheid zijn gekomen
Spr. roerde verder aan de noodzakelijk
heid van hulpverleening aan uitgeweke
nen. van vermindering van handelsbe
lemmeringen, van regeling van het Inter
nationale crodletvraagstuk van verlaging
der grondstoffenprijzen Na nog over den
Veiligheidsraad te hebben gesproken, zei-
de prof Schermerhorn nog:
„De Nederlandsche natie ls bezield met
den wil om de problemen waartegenover
zij zich geplaatst ziet, op te lossen in een
radicalen, voorultstrcvenden geest. Even
als ln verschillende andere landen vin
den ook in Nederland In sociaal opzicht
veranderingen plaats, die de nationale ge
meenschap diep beroeren De wederop
bouw van het land is met groote kracht
aangepakt, maar de economische activi
teit zal voor een aanzienlijk deel moeten
afhangen van het definitieve lot van
Duitschland. dat zoo nauw met het lot
van heel Europa is verbonden.
In zelfs nog sterkere mate voltrekt zich
ln Ned.-Indië een sociale verandering,
waar z.y grenst aan sociale omwenteling.
Ook dit vrnngstuk wordt thans aangevat
door ons land ln samenwerking met de
volken van Indonesië, op radicale wijze,
waarbij wy geleld worden door dezelfde
morecle normen, waaraan wij ons zoo
standvastig houden bij den herbouw van
ons eigen nationale leven."
