Kamer beducht over Indisch beleid
Avonturen van
De Radio geeft vanavond
De kolenvoorziening
te Haarlem
Tram naar Leiden
rijdt door
Commissie van Kamerleden naar Indië
De Kamer heeft in meerderheid uiting
gegeven aan de gevoelens van wrevel en
beduchtheid, die haar in het debat over
de Indische kwestie in vrij sterke mate
bleek te beheerschen. Zoodoende kreeg
de heer v. Poll (r.k.) met 49—30 zijn motie
er door, waarin de Kamer zich uitsprak
voor het bevorderen van het uitsturen
eener parlementaire commissie, welke in
Nederl, Indië zelf eens een kijkje zou gaan
nemen. In beginsel had de minister v.
Overzeesche gebiedsdeelen er niets tegen
wanneer een uit Tweede en Eerste Ka
merleden bestaande commissie eens zulk
een reis zou gaan ondernemen. Doch hij
moest wel zeer dringend ontraden hierop
thans aan te sturen, o.m. omdat de aan
wezigheid van een dergelijk gezelschap
in Indië onder de huidige omstandigheden
in allerlei opzichten bezwaren met zich
mee zou brengen. Ook Mr. J o e k e s (v.d.)
en de heer Stokvis (s.d.) hadden er op
gewezen, dat een dergelijk bezoek n u in
opportuun zou zijn. Doch nadat de voor
eteller van de nota nog eens betoogd had,
dat het heusch niet de bedoeling was de
Regeering bij haar overleg en besprekin
gen ginds in de wielen te rijden de
commissie moest „de broedende kip voor
al niet storen!" triomfeerde hij. De ge-
heele rechterzijde minus mr. B a g h (r.k.)
plus de liberalen en Ds. Zandt (st. ger.)
etemden voor. Wrevel over het feit, dat
de volksvertegenwoordiging ten onzent
het naadje van de kous niet kent, in tegen
stelling tot de klaarblijkelijk wel ingelich
te Britsche Regeering, dat Attlee een En-
gelsch Lagerhuislid naar Indië stuurt en
nu Nederlandsche afgevaardigden er niet
heen zouden kunnen gaan, vermengd met
beduchtheid, dat regeering en luit.-gouv,-
gen. een al te tegemoetkomende houding
tegenover Sjahrir c.s. in acht nemen,
bracht de hiervermelde meerderheid tot
haar besluit. Zij is klaarblijkelijk van
meening, dat wij niet zoo sterk rekening
hebben te houden met wat men interna
tionaal juist en gewenscht acht. Bij her
haling heeft prof, Logemann deze om
standigheid onder de aandacht van zijn
gehoor gebracht. Zulks mede vanwege de
nogmaals bij de replieken van verschillen
de kanten, waaronder de heer v, K e m-
p e n (lib.), Schouten (a.r.) die rond
uit het kabinet het vertrouwen met be
trekking tot zijn beleid t.o v. Insulinde op
zegde v. Poll (r.k.) te berde gebrachte
grieven over onvoldoende voorlichting
van het buitenland omtrent - ons goede
recht.
Minister Logemann onderstreepte op
nieuw, dat het standpunt van de regee
ring is. dat wij het wettig gezag uitma
ken. Maar dit kan z.i. geen beletsel zijn
om te onderhandelen met Sjahrir en de
zijnen, ten einde tot een vreedzame op
lossing der verwikkelingen te kunnen ko
men. Het betreft hier een contact dat de
wereld van Nederland verlangt. Aldus de
nuchtere werkelijkheid, die men onder de
oogen moet zien. De geweldsmethode, ge
lijk cle heer Schouten die voorstaat,
noemde de minister militair, internatio
naal èn moreel onmogelijk, hiervoor de
noodige argumenten aanvoerend, gelijk hij
eveneens vele grieven van den heer
v. Kempen als ongemotiveerd weerlegde.
Mr Joekes (v.d.), die vreesde, dat als
met de Indonesische nationalisten tot
overeenstemming gekomen mocht zijn, de
Kamer zich voor een voldongen feit ge
steld zou zien, kreeg van den Minister te
hooren. dat het kabinet overeenkomstig
het veelal aan 's lands overheid toege
voegde vermaan „Regeering regeer" moet
handelen. „Wij kunnen in Indië niet met
gesloten monden over de zaken onder-
Voor Nijmegen en Venray
Nu zijn (le mannfaeturlers
aan dc beurt
Als onderdeel van de actie van „Volks
herstel" om hulp te verleenen aan Nij
megen en Venray, zijn nu de manufactu-
xiers aan de beurt. Bij hen worden de
volgende week goederen, enz. ingezameld
om daarmee de gedupeerde vakgenooten
in Nijmegen en Venray te helpen. Allen
hebben reeds een circulaire ontvangen.
Gehoopt wordt, dat ook de manufacturiers
de verwachting niet zullen beschamen,
De „vorstverletregeling".
De minister van sociale zaken heeft
goedgevonden, dat een uitkeering aar
uitgevroren arbeiders, ingevolge de be
palingen der overbruggingsregeling, ook
over den eersten dag na de stopzetting van
het werk mag worden gegeven. Voorts
heeft de minister er geen bezwaar tegen,
dat (bij wijze van uitzondering) ook die
arbeiders, die ouder zijn dan 65 jaar en
wegens vorst, sneeuwval of de gevolgen
daarvan werkloos worden, eveneens in
aanmerking worden gebracht voor een
overbruggingsuitkeering.
Prof. Schermerhorn candidaat
voor de Tweede Kamer?
Naar het A.N.P. verneemt is het niet
uitgesloten, dat prof. ir. W. Schermerhorn
zich bij de komende verkiezingen voor de
Tweede Kamer candidaat zal laten stel
len. Binnen een maand begint de verkie
zingscampagne en voor dien tijd zal prof.
Schermerhorn zijn definitieve beslissing
nemen. Dat deze beslissing thans nog niet
genomen kan worden, is een gevolg van
het feit, dat men thans bezig is met de
definitieve vorming van de nieuwe „Partij
van den Arbeid", Eerst wanneer deze
definitief zal zijn gesticht, kan het partij
bestuur van deze nieuwe partij ertoe over
gaan, leden te polsen over het aanvaar
den van een eventueele candidatuur.
handelen en moeten met betrekking tot
deze delicate aangelegenheid met haar in
ternationale kanten, tenslotte een stand
punt kenbaar maken". Aldus ongeveer
's Ministers opmerking, waaraan hij nog
toevoegde, dat de regeering uit den aard
der zaak dan de zware verantwoordelijk
heid voor wat zij aan het Parlement zal
voorstellen, op zich zal nemen. Tot zoo
ver over de hoofdpunten van het Indische
debat. Daarop kwam men weer terecht bij
moeilijkheden, zij het van eenigszins ande
ren aard, die wij hier te lande beleven.
N.l. met betrekking tot het zuiverings
probleem. Mej. mr, Tendeloo (v.d.)
wees er op, hoezeer zich wreekt, het ont
breken van een algemeene zuiveringsver
ordening, vond, dat de studenten veelal
onbillijk hard worden aangepakt, opvat
ting niet gedeeld door Mr. v d. Goes v.
N a t e r s (s.d.), die het perszuiveringsbe
sluit aanviel, o.m. omdat het slechts op
personen betrekking heeft en de krant als
zoodanig ongemoeid laat. Ook zijn partij
genoot Kuilenburg, welke begon met
den staf te breken over het gedrag van
dat deel der pers, dat zich in den bezet
tingstijd als „ideaallooze dagbladen" mis
dragen had, bleek critiek te hebben op het
persbesluit. Nog vele sprekers volgen, eer
de Regeering aan bod komt. E. v. R.
Geen Nederlandsche troepen
naar Duitschland
Naar het A.N.P. verneemt is er momenteel
geen sprake van een bezetting van een deel
van Duitschland door Nederlandsche troepen.
De lichting 1945, welke thans gekeurd wordt
en vermoedelijk in Mel a.s. in haar geheel
onder de wapenen zal zijn, is volledig be
stemd voor den dienst in Indië. Een zeer ge
ring contingent zal waarschijnlijk in Neder
land blijven.
De „Oranje".
In ons nummer van Woensdag plaatsten
wij een A.N.P.-bericht, dat de „Oranje"
uit Rotterdam zou vertrekken naar Ba
tavia om Tepatrieerenden te halen. De
N.V. Stoombootmaatschappij „Nederland"
deelt ons mede, dat de „Oranje", die in
Rotterdam ligt, niet haar mailschip
„Oranje" is. Bovendien Is eerstgenoemde
„Oranje" niet bestemd om repatrieeren-
den uit Batavia af te halen.
Het mailschip „Oranje" is op 5 Septem
ber te Southampton aangekomen met re-
patrieerenden, die toen met de „Alma-
zora" en „Atlantis" naar Amsterdam ver
voerd zijn. De „Oranje" is juist dezer
dagen door het British Ministry of War
Transport weer aan de Nederlandsche
regeering teruggeleverd. Het schip is nu
bestemd om c.a. 23 Januari van Southamp
ton te vertrekken naar Batavia, waar het
ongeveer 13 Februari moet aankomen om
een nieuw contingent Nederlandsche repa-
trieerenden op te nemen. Op de uitreis
van Southampton zal de „Oranje" Engel-
sche passagiers naar Colombo en Singa
pore vervoeren.
Repatrieerdenden
uit Nederlandsch-lndië
De „Johan van Oldenbarneveldt", die
ruim 2000 repatrieerenden aan boord
heeft, komt 18 Januari te Colombo
aan. Het schip vertrekt weer 19 Januari
en wordt 29 Januari in Suez, 1 Februari
te Port Said en 10 Februari te Southamp
ton verwacht.
Volgens uit Los Angeles ontvangen be
richten is het s.s. Tabinta vandaar naar
Ned. Indië vertrokken met het doel om
repatrieerenden naar Nederland te ver
voeren.
De „Noorddam" is 14 Januari uit Sin
gapore naar Batavia vertrokken, alwaar
een groot aantal repatrieerenden zich zai
inschepen.
17.00 Gram.muz. 17.45 Het Rijk overzee. 18.1
Juan Petré's orkest. 18.30 De schoolmeester
presenteert. 19 00 Nieuws. 19.15 Reportage.
19.30 Concertgebouw-trio. 20.00 Bultenl. over
zicht. 20.15 Vaudeville-orkest. 21.00 Op de
brug. 21.15 Vioolmuziek (gr.). 21.25 Werken
van William Walten (gr.). 22.15 Mensch en
Maatschappij. 22.30 Om het haardvuur (gr.).
23 oo Nieuws. 23,15 Avondwijding.
HILVERSUM II, 415 M.
18.00 Nieuws. 18.30 Jan Corduwener. 18.50
Voor je slapen gaat. 19.00 Annie Hermes, alt
en Felix de Nobel, piano. 19.30 Voor de Ned.
Strijdkrachten. 20.00 Omroeporkest. 21.00 Op
de brug. 21.15 Pianomuizek (gr.). 21.30 George
Stam, orgel. 21.45 Avondwijding. 22.00
Nieuws. 22.20 Bernard Drukker, orgel.
De Philipsfabrieken
Waren op den oorlog
voorbereid
ïr. P. S. F. Otten, president-directeur der
Philipsfabrieken te Eindhoven, heeft in een
persconferentie medegedeeld, dat deze on
derneming al In 1935 rekening hield met het
uitbreken van den oorlog en daarnaar han
delde. Zij had een eigen bureau aangeduid
met B.I.V.O., wat beteekende „bureau in
terne voorbereiding oorlog". Zelf ontmoette
hij in Frankrijk in een klein kasteel, dat als
pension geëxploiteerd werd, In Mei 1939 een
Oostenrijkseh financier, die hem veel ont
hulde over de oorlogsplannen van de Duit-
schers. Alles is gebeurd zooals die Oosten
rijker toen vertelde. Ir. Otten bracht onmid
dellijk onze redering op de hoogte. De Phi-
lipsleiding kwam tot de conclusie, dat zij,
In geval van bezetting van ons land door
Duitschland, naar elders zou moeten uitwij
ken. Alle voorzorgen werden daarvoor ge
nomen. De Inval der Duitschers was geen
verrassing en toen 'savonds het bericht
daarover kwam, vertrokken den volgenden
morgen extra treinen met leiders en perso
neel al, evenzoo een auto-colonne en vracht
wagens met archieven. Omdat het Neder
landsche leger eerder zijn tegenstand moest
opgeven dan verwacht was, slaagde men er
niet in den geheelen uittocht te voltooien,
maar zij die konden oversteken hebben in
Engeland en Amerika voor Philips en Neder
land goed werk verricht. Van Engelsche en
Amerikaansche zijde is dit erkend.
Nu gaat Philips krachtig medewerken aan
den opbouw van Nederland. Verschillende
leidende figuren van Philips deden daarover
nadere mededeelingen. Bij het bombarde
ment is 100.000 M2 van dc 400.900 M2 bebouw
de oppervlakte der fabriek vernield. Het
herstelwerk levert moeilijkheden op. Voor
het aanvragen van één draaibank moest...
een ons papier worden ingevuld. Het woon-
vraagstuk voor de arbeiders levert moeilijk
heden op. Ook is er een tekort aan vrouwe
lijke arbeidskrachten. Vroeger werkten ei
3500—6000 meisjes, nu slechts 2200. Daarop
maakten de Journalisten een rondgang door
de fabrieken.
De atoom-energie.
Ook werden de laboratoria bezocht waai
men bezig is met de studie over de atoom
energie.
Veel belangrijker dan de vraag of men in
staat zou zijn atoombommen te vervaardi
gen, is het feit dat men met het apparaat dat
men heeft iedere willekeurige stof radio
actief kan maken, hetgeen verrassend nieu
we mogelijkheden opent op technisch, che
misch, medisch en biologisch gebied. Men
kan deze stoffen maken in een hoeveelheid,
die den voorraad radium in de geheele we
reld overtreft. Deze stoffen kan men b.v.
Inbrengen in het beendermerg, waar de
röntgenstralen geen toegang' hebben. In de
biologie is het een belangrijke vraag, of
bepaalde meststoffen door de planten worden
opgenomen. Door deze stoffen radio-actief te
maken, kan men dat nauwkeurig controlee
ren. Men heeft al geconstateerd, dat een
meststof in een kwartier tot anderhalven
meter hoogte in een plant was opgenomen.
Men kan nagaan of de meststof een of twee
spaden diep in den grond moet worden aan
gebracht, enz. De mogelijkheden zijn legio.
Philips heeft, op medisch gebied samen met
de universiteit te Utrecht., en op biologisch
gebied met medewerking van de landbouw
hogeschool te Wageningen, reeds zeer in
teressante proeven genomen.
Hoewel de Duitschers het verboden hadden
is nog voortgegaan met proeven Inzake de
televisie, waarmee belangrijke resultaten be
reikt zijn.
Scholen en kolennood.
Te Haarlem voor een deel gesloten.
In verband met den kolennood is, ter
besparing van brandstoffen, bepaald, dat
een groot aantal scholen te Haarlem voor-
loopig op Zaterdag en Maandag gesloten
zullen zijn. Het onderwijs op de Middel
bare Scholen gaat door.
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM 17 Januari 1946
BEVALLEN: 16 Jan., A. C. M. Steeneken—
Gijzemijter, z.; 17 Jan., D. G. W. Sodekamp
Sprangers, z.; C. E. Westerhuls—Prljkel, d.
ONDERTROUWD: 17 Jan., V. J. van Sluis-
dam en F. E. de Doelder; C. L. van der Pols
en A. T Kroon; W. Sparreboom en G. de
Klerk; J. Jetten en S. Smidt; A. Koen
M. Verhagen.
GEHUWD: 18 Jan., F. A. Heaton en J. M
Bremer; 17 Jan., W. H. Keizer en T. var
Leeuwen; K, A. Bor en C. J. van Wijk; C
Alta en M Brands; W F, Muns en W. H. vai
Huijstee; 'w. van der Bor en M. F. M
Kalkman.
Agenda
VRIJDAG 18 JANUARI
Gem. Concertgebouw: Liefdadigheidspro
gramma, 19.30 uur. Begijnhofkapel: Het Hol-
landsch Strijktrio, 20 uur. Brinkmann, Gr.
Markt. Vergadering Lib. propagandacomm.
Z.-Kennemerland, 19.30 uur. Rembrandt: It
happened one night, 14, 16.15, 10 en 21.15 uur
(15 j. onder gel.). Palace: Nacht Asyl, 14, 16.15,
19 en 21.15 uur (18 J.). Luxor: De Roode Pim
pernel, 14, 16.15. 19 en 21,15 uur. Frans
Hals: De Avonturierster, 14, 16.15, 19 cn 21.to
uur (18 j.). Moviac: Bij ons brandt de kachel,
19.30 en 21.30 uur.
32. Maar Warrel had vliegensvlug zijn
rugzak afgepespt en zwaaide er ver
woed mee naar de kop van de spreeuw.
Dien werd het een beetje al te bont en
hij koos het hazenpad of liever het
spreeuwenpad, met achterlating van het
wagentje en zijn lekkere hapjes. Wag en
Warrel waren wel en beetje overstuur,
maar ze klommen welgemoed weer in
hun voertuig en reden verder door het
weiland. Dat was niet zoo gemakkelijk
als ik het hier schrijf, want alle gras
halmen vormden een hindernis en Wag
wilde niet over de bloemen heen rijden
Een toezegging
Het is op het oogenblik slecht met de
kolenvoorziening in Haarlem en omstre
ken. Wij hoorden van velen, dat zij in de
kou zitten, omdat hun brandstoffen han
delaar geen voorraad heeft om te leveren
op de onlangs aangewezen bonnen.
De Brandstoffencommissie, die de voor
ziening in Haarlem en omgeving verzorgt,
gaf toe, dat er op dit moment practisch
geen kolen hier aanwezig zijn. Men heeft
zich met het Rijkskolenbureau in verbin
ding gesteld, dat de toezegging gedaan
heeft, dat men zou trachten met spoed
kolen naar Haarlem te 6turen.
Op een enkele uitzondering na zijn in deze
omgeving de brandstoffen op de oude
bonnen afgeleverd. -De groote moeilijk
heid zit in de levering op de onlangs in
geleverde bonnen.
Maandag halfuarsdienst
Naar wij van de N.Z.H. vernemen, za|
de eerste tram naar Leiden die zich met
passagiers over de herstelde brug bij
Oegstgeest waagt, morgenochtend om 11
uur uit Haarlem vertrekken.
Maandag 21 Januari begint dan de lang
verbeide halfuursdienst op Leiden.
Omtrent den op 18 Febr. mgaanden
avonddienst vernemen wij nog, dat hoe
wel de dienstregeling nog niet gereed is,
de laatste tram van het Soendaplein naar
Heemstede aansluiting zal geven op den
om 22.41 uit Amsterdam aankomenden
trein en op de laatste tram uit de hoofd
stad.
Clandestien slachten
leidt tot meineed.
Aalsmeer Is in November van het vorig
Jaar het tooneel geweest van een aantal clan
destiene slachtpartijen, die bedreven wer-
den door den huidenhandelaar C. v. d. S.
De C.C.D. kwam er achter en uit den tuin
an v. d. S. werden een aantal bewijsstuk
ken opgedolven als een runderhuid. darmen
pensen. In een schuur trof men vetdee-
en lappen vleeSch aan. De slachtingen
-en gedeeltelijk, verricht in de schuur van
een kweeker K. v. W„ wiens verklaringen
Ier zitting belangrijk afweken van de des
tijds voor den rechter-commlssaris en den
ambtenaar van den C.C.D. vertelde verhalen.
Toerf heette het, dat hij v. d, S. in zijn
schuur bezig had gezien maar eenmaal ach
ter het getuigenhekje loochende hij bedoelde
verklaring in zooverre dat hij alleen een
stuk vleesch in de schuur had zien hangen,
!n dat er telkens automatisch een paar pond
„lappen" als belooning voor het afstaan van
zijn schuur thuis werd bezorgd, zonder te
weten of v. d, S. er iets mee te maken had.
Eenige dagen later was de bout uit de
schuur verdwenen. Ook zou de slager geen
toestemming hebben gehad van den kwee
ker in zijn schuur te slachten.
in de flagrante tegenstellingen achtte de
president termen aanwezig om tot onmid
dellijke gevangenneming van dezen getuige
v. W. over te gaan, onder beschuld.glng
an meineed.
Andere getuigen verklaarden medio No
vember stukken vleesch in het huis van v. S.
hebben gezien.
De zaak tegen v. d. S. werd geschorst, tot t
onderzoek in de aanhangig gemaakte mein
eedkwestie gesloten zal zijn.
Een Zaansche melkslijter hoorde 5 maan
den gevangenisstraf tegen zich eischen, om
dat hij water door zijn melk had geknoeid,
welk „Victoriawater" zelfs aan ernstige zie
ken werd verkocht.
Voor de Heemsteedsche
gevallenen
Komt het monument
aan de Vrijheidsdreef?
„y hebben reeds medegedeeld, dat de
Haarlemsche beeldhouwer M. Andriessen, in
opdracht van de commissie te Heemstede
voor het oprichten van een monument voon
de Heemsteedsche gevallenen, een ontwerp
heeft gemaakt. Het monument (dat een
hoogte van ruim 3Vi M. krijgt) zal een vrou
wenfiguur dragen die den strijd voor reent
en vrijheid symboliseert.Op den sokkel komen
reliefs die in beeld brengen de zorg voor de
onderduikers, de vrouw in het verzet en het
gewapende verzet. Op de hoeken komen af
beeldingen van een BS-er, een koerierster*
een illegalen werker en een soldaat van 1940.
Het monument ls gedacht in een rustige
omgeving. B. en W. van Heemstede hebben
aangeboden het te plaatsen aan de Vrij
heidsdreef. Daarvoor moet de raad evenwel
nog toestemming verleenen.
Als dit monument geplaatst is, zal het pro
visorische monument dat bij de Bevrijdings
feesten op het Richard Holplein bij de
Heemsteedsche Dreef staat, natuurlijk ver
dwijnen.
Cherchez la femme.
De politierechter te Haarlem was Vrijdag
morgen de lachende derde in een burenruzie
tusschen twee kijvende buurdames uil Zwa
nenburg Mevrouw H. viel een buurvrouw
op den weg aan onder meer omdat deze
volgens haar teveel vleesch van den slager
had ontvangen. Uit deze agressie was een
hand- schoen- en nagelgemeen ontstaan,
waarin de officier een parellel ontdekte met
het klassieke gevecht tusschen Goliath en
Davld. De schuldige Kenau kwam er met
30,— of 15 dagen af, maar de politierechter
waarschuwde haar, dat ze niet meer vechten
mocht, daar anders de afzondering in de
cel haar deel zou worden. Luid snikkend
legde de aanvalster zich bij het vonnis neer
dat conform den eisch luidde, en haar huil
bui ontlastte zich verder in de gangen van
het Paleis van Justitie. De boete wilde ze
ter plaatse voldoen, dan was deze affaire
ivoor haar tenminste afgeloopeo.
